OPIS DOBREJ PRAKTYKI. Warmińsko-Mazurskie. wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej;

Transkrypt

1 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące gminy/powiatu nazwa inicjatywy Daj mi szansę ja też potrafię Pedagog uliczny nazwa gminy/powiatu Gmina Miasto Ełk dokładny adres ul. Piłsudskiego 4, Ełk województwo Warmińsko-Mazurskie telefon adres strony internetowej faks adres 2. Rodzaj(e) podjętych działań (zaznacz): kształtowanie efektywnych systemów konsultacji społecznych i udziału obywateli w formułowaniu strategii rozwoju i prowadzenia polityki lokalnej lub regionalnej; wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej; rozwijanie systemów kontroli i komunikacji społecznej, ze szczególnym podkreśleniem przejrzystości procesów decyzyjnych władz gminy lub powiatu; oryginalne formy aktywizacji działalności obywatelskich i współpracy z organizacjami pozarządowymi; formy działalności z podmiotami gospodarczymi i ich samorządami na rzecz wspólnoty obywatelskiej i lokalnego rozwoju; działania na rzecz wychowania obywatelskiego, w tym pozaszkolne inicjatywy edukacyjne, działania na rzecz młodych mieszkańców gminy lub powiatu; decentralizację realizacji zadań publicznych, drogą przekazywania jej organizacjom obywatelskim lub jednostkom bliższym obywateli; inne: działania mające na celu aktywizację społeczną młodych ełczan w wieku lat wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. 1

2 3. Przedmiot działalności Daj mi szansę ja też potrafię to program, który realizowany jest w Ełku przez pedagogów ulicy. Głównym celem jest aktywizacja społeczna młodych ełczan w wieku lat, wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, ich reintegracja społeczna oraz zagospodarowanie im czasu wolnego, a tym samym dotarcie i aktywizacja ich rodzin. 4. Opis działań Pedagogika ulicy streetworking, jest formą pracy socjalnej, w której kontaktu z podopiecznymi szuka się w miejscach przez nich najczęściej odwiedzanych: na podwórku, ulicy, w parku. Działalność streetworkerów obejmuje głównie obszar Śródmieścia Ełku, na którym jak wynika z danych Komendy Powiatowej Policji w Ełku, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ełku i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ełku występuje największa przestępczość i ubóstwo w mieście. Korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności jest 388,45, co stanowi największy odsetek w Ełku. Ilość przestępstw popełnionych w 2008 r. na obszarze śródmieścia wynosiła 782. Czyny karalne nieletnich w Ełku to 159, z czego 53 wystąpiły na terenie Śródmieścia Ełku. Praca streetworkerów jest odpowiedzią na problemy występujące wśród młodzieży i dzieci, do których należą: mało ofert aktywnego spędzania czasu wolnego, występowanie patologii społecznych, niska stopa życiowa, zubożenie społeczeństwa, nadmierne bezrobocie, brak systemu łagodzenia społecznych skutków transformacji ustrojowej, brak perspektyw dla młodzieży. Trudna sytuacja rodzin powoduje, że dzieci wychowywane są przez ulicę i czerpią z niej wzorce, co rodzi zachowania patologiczne. Zdecydowana większość uczestników programu to chłopcy w wieku od 10 do 20 lat. Wywodzą się z rodzin dysfunkcyjnych, w których występuje alkoholizm rodziców, bezrobocie, przemoc. Często są to dzieci, które mają przysądzony dozór kuratorski za drobne wykroczenia, niedopełnienie obowiązku szkolnego, brak należytej opieki ze strony rodziców. Działalność pedagogów ulicznych w Ełku rozpoczęła się w czerwcu 2009 r. w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W 2009 roku było 4 pedagogów działających na ulicach Ełku. Zatrudnieni byli w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki na umowę zlecenie. W 2010 roku Biuro Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Urzędu Miasta w Ełku ogłosiło konkurs na pedagogów ulicznych. Wybrano 9 kandydatów na okres próbny. Specyfika pracy na ulicy wymagała zaangażowania, wiedzy i doświadczenia. W rezultacie zostało 6 pedagogów, którzy pracowali do 31 marca 2012 r. Opieką objęli 230 dzieci w wieku lat. Pod koniec 2010 r. pedagodzy uliczni założyli Stowarzyszenie Alternatywa, wynikało to z potrzeby pozyskiwania środków zewnętrznych. Pedagodzy spotykają się z podopiecznymi, spędzają z nimi czas na ulicy oraz organizują zajęcia 2

3 rozwijające formy spędzania czasu wolnego: wyjście do kina, na kręgle, na basen, gra w paintballa, zawody longboardowe, spływy kajakowe oraz wyjazdy integracyjne i edukacyjne dla dzieci, co jest ogromnym doświadczeniem, zarówno dla dzieciaków, jak i pedagogów. Większość dzieci nigdy nie miała możliwości wyjazdu z Ełku. Uczą się przez to podstawowych zachowań i umiejętności, a także korzystania z form kultury. Dzieci angażowane są przez pedagogów do drobnych prac społecznie pożytecznych (malowanie płotu w przedszkolu, pomoc w sprzątaniu plaży, pomoce porządkowe w kręgielni itp.). za co młodzież może korzystać ze sprzętu wodnego, pływalni, kręgli. Nie chcemy uczyć młodzieży, że wszystko mają za darmo. Jednym z głównych wyzwań streetworkingu jest przywrócenie relacji społecznych w poszanowaniu podstawowych praw człowieka otaczanie opieką ludzi najbardziej bezbronnych i dostarczanie im środków, by potrafili zadbać o siebie samych. Praca jest skierowana na zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Pedagodzy poprzez pracę z dziećmi docierają do ich rodzin i nawiązują współpracę z rodzicami. Rodziny te często są zaniedbane, niewydolne wychowawczo, alkoholowe lub niepełne. Streetworkerzy wskazują im formy pomocy. Streetworkerzy wraz z podopiecznymi, w zaniedbanym podwórku budynków socjalnych, wykonali plac zabaw dla dzieci. Udało się zaangażować rodziców, którzy czynnie uczestniczyli w pracach budowlanych. Niespodziewanym sukcesem był proces, jaki zaistniał. Zintegrowali się we wspólnym działaniu dla dobra swoich dzieci mieszkańcy bloku, którzy do tej pory nie angażowali się w prace społeczne. Prace związane z budową placu zabaw zostały udokumentowane filmem. Kolejnym działaniem, które powstało z inicjatywy podopiecznych pedagogów był pomysł nakręcenia filmu o życiu bezdomnych. W trakcie realizacji projektu pojawiła się potrzeba rozszerzenia pracy streetworkerów na inne obszary miasta. W związku z tym, przygotowano projekt Gminy Miasta Ełku ze Stowarzyszeniem Alternatywa Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej, który otrzymał dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt zakładał 2 etapy: 1 etap powstanie Szkoły Pedagogów Ulicznych i Animatorów, w której uczestniczyło 26 kandydatów na pedagogów i animatorów ulicznych. Po cyklu szkoleń do pracy z dziećmi na ulicach wyłonionych zostało 20 osób. 2 etap praca 10 animatorów i 10 pedagogów ulicznych na ulicach Ełku ze 150 dziećmi w wieku lat. Po zakończeniu realizacji projektu Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej, od dnia 1 listopada 2012 r. nadal kontynuowana będzie praca streetworkerów na ulicach Ełku. Stowarzyszenie Alternatywa, która skupia streetworkerów, wspiera działania nieformalnych grup młodzieżowych w rozwoju ich pasji i zainteresowań. Jednym z wielu przykładów takich działań jest projekt Miejscy serferzy realizowany w ramach programu Młodzież w działaniu. Przez kilka miesięcy młodzież uczestniczyła w warsztatach z zakresu tworzenia oraz nauki jazdy na longboardów (rodzaj deskorolki). Podsumowaniem projektu będą ogólnopolskie zawody 3

4 longboardowe, które odbędą się 15 września 2012 r. Działania te aktywizują młodych ludzi pokazując im alternatywne formy spędzania czasu. 5. Uzyskane efekty Dzięki wdrożeniu projektu objęci zostali opieką młodzi ludzie w wieku lat z rejonów Ełku, gdzie występuje największe zagrożenie wykluczeniem społecznym. Działania skierowane do nich pozwoliły 380 młodym ludziom nauczyć się konstruktywnego spędzania czasu wolnego, rozwinęły ich zainteresowania, włączyły ich do pracy na rzecz innych dzieci oraz społeczeństwa (malowanie ogrodzeń przedszkola, odśnieżanie, wolontariat, współorganizowanie akcji prospołecznych). Dzieci i młodzież uczestniczące w tym projekcie wyraźnie zmieniły swoje postawy społeczne, zauważalny jest wzrost poczucia własnej wartości oraz chęć rozwoju osobistego. Projekt pozwolił dotrzeć do trudnych środowisk rodzinnych. Około 70 rodzin włączyło się do wspólnych działań na rzecz swoich dzieci. Wspólne spędzanie czasu wolnego poprzez prowadzenie zajęć animacyjnych dla rodzin na małych podwórkach osiedli, projekcje filmów w bramach starych kamienic, budowa placu zabaw zintegrowało środowisko lokalne. Rodzice nabyli umiejętności związane z szukaniem specjalistycznej pomocy w trudnych sytuacjach. Ok. 53 osób skorzystało z poradnictwa i wsparcia psychologicznego, pedagogicznego i prawnego. Efektem realizowanego programu jest także utworzenie placu zabaw w jednym z podwórek, powstał on przy udziale i zaangażowaniu lokalnej społeczności i przedsiębiorców oraz dzieci (w budowie placu zabaw uczestniczyło 25 dzieci, 16 rodziców, 6 lokalnych przedsiębiorców. Innym ważnym wydarzeniem było wspólne zorganizowanie przez dzieci i pedagogów festynu rodzinnego połączonego z koncertem muzyki reggae pod hasłami Reggae bez marihuany w 2011 r. i dwóch festynów rodzinnych w 2012 r. pod hasłami: Mamo, tato kochaj mnie oraz Mamo, tato bądźmy razem. Zauważyć można duże zaangażowanie dzieci i ich rodzin, a także aktywny udział społeczeństwa w wydarzeniach organizowanych w ramach projektu. Stworzona została sieć organizacji, instytucji i firm, które umożliwiają korzystanie z własnych zasobów a przez to wspierają działania podmiotów na rzecz dzieci i młodzieży podopiecznych pedagogów: Ełckie Centrum Kultury, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ełku, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Ełku, Szkoły ełckie, Międzyszkolny Ośrodek Sportu w Ełku, PTTK Ełk, Caritas Diecezji Ełckiej, ełckie stowarzyszenia, lokalni przedsiębiorcy. 4

5 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Liczba dzieci i młodzieży objętej wsparciem 380. Liczba osób zatrudnionych 10 pedagogów ulicznych i 10 animatorów. Liczba osób przeszkolonych 26 osób. Liczba godzin przepracowanych przez 1 pedagoga/animatora ok. 100 h miesięcznie. Mini projekty przygotowane przez dzieci i młodzież 10 wydarzeń, do realizacji zakupiono min.: sprzęt nagłaśniający, przenośne boisko, szczudła, trampolina, materiały animacyjne (...). Zorganizowanie 3 festynów rodzinnych. Pomieszczenia przeznaczone do realizacji projektu sala konferencyjna i biuro. Zbudowanie placu zabaw dla dzieci. Całkowity koszt projektu zł, w tym wkład własny zł, dofinansowanie zł ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Największą trudnością było pozyskanie dobrej kadry, czyli osób z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi, którzy będą specjalistami, a jednocześnie odnajdą się w pracy w środowisku otwartym. Rozwiązaniem tego problemu było stworzenie Szkoły Pedagogów Ulicznych i Animatorów w ramach projektu Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej. Wzmocniło to kompetencje osób już pracujących i umożliwiło przeszkolenie nowych kandydatów. Daje to pewność powodzenia pracy streetworkerów na terenie Ełku. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Potrzebna jest diagnoza środowiska i zdefiniowanie potrzeb. Pozyskanie dobrej kadry i zainwestowanie w jej szkolenie. Ujęcie projektu w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz budżecie miasta. Pozyskanie środków zewnętrznych. 5