Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki w podmiejskiej strefie Kielc

Transkrypt

1 118 Wilniewczyc P., Nalepa W.: Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki w podmiejskiej strefie Kielc Breeding birds communities in suburban river valleys of Silnica and Zagórka in Kielce (SE Poland) Piotr Wilniewczyc, Wojciech Nalepa Abstrakt: W latach wykonano cenzusy ptaków lęgowych na dwóch powierzchniach w dolinach rzecznych Silnicy i Zagórki, położonych w podmiejskiej strefie Kielc (woj. świętokrzyskie). W ciągu kilkunastu lat zachodziły tam procesy suburbanizacyjne, polegające na przemianie działalności rolniczej na nierolniczą, co skutkowało zarastaniem łąk i pastwisk przez drzewa i krzewy. Zespoły ptaków posiadały specyficzne cechy: niskie zagęszczenia typowych dominantów łąkowych skowronka Alauda arvensis (0,7-0,8 p./10 ha) i pliszki żółtej Motacilla flava (1,0-1,1 p./10 ha), natomiast wysokie gatunków preferujących ekoton łozówki Acrocephalus palustris (10,8 p./10 ha) i cierniówki Sylvia communis (3,8-7,2 p./10 ha). Na liczebność cierniówki duży wpływ miała obecność licznych kęp drzew i krzewów, a łozówki roślinności zielnej (pokrzywy, baldaszkowate), bujnie wykształconej wzdłuż bardzo żyznych wód podmiejskiego odcinka Silnicy. Łączna dominacja obu gatunków wynosiła 45,0-54,9%, a ich zagęszczenia były wysokie w skali kraju. Różnorodność gatunkowa ptaków na badanych powierzchniach była ogólnie wysoka (23-27 gatunków) i wynikała z dużego zróżnicowania środowiskowego, ale zagęszczenia wielu gatunków były niskie, co było efektem fragmentacji siedlisk. Pomimo sąsiedztwa intensywnie użytkowanych szlaków komunikacyjnych (linie kolejowe, drogi) na powierzchniach stwierdzono gatunki uznawane za nieliczne: gąsiorka Lanius collurio, derkacza Crex crex, świerszczaka Locustella naevia i strumieniówkę Locustella fluviatilis, co wskazuje że nasilony hałas komunikacyjny nie jest czynnikiem mającym decydujący wpływ na ich występowanie. Słowa kluczowe: dolina rzeczna, zespoły ptaków lęgowych, procesy suburbanizacyjne, sukcesja ekologiczna, wpływ hałasu komunikacyjnego na ptaki Wstęp Położenie badanych fragmentów dolin w podmiejskiej strefie Kielc wiązało się z występowaniem presji urbanizacyjnej, która jest zjawiskiem typowym dla terenów sąsiadujących z dużymi miastami (Poniży 2008). Jednym z jej przejawów jest zachodzenie procesów suburbanizacyjnych, polegających na stopniowej zmianie użytkowania terenu z rolniczego na nierolniczy. Rozwój obszarów miejskich nierzadko doprowadza do powstania w ich otoczeniu struktur o substandardowych warunkach funkcjonalnych (Czochański 2007). Interesującym jest poznanie zespołów ptaków, gniazdujących

2 NATURALIA : w tego typu warunkach, a doliny rzeczne w granicach miast były relatywnie rzadkim obiektem badań ilościowych ptaków (np. Gorzelski et al. 1994; Rowiński 1997; Biaduń 2001). Głównym celem pracy jest poszerzenie wiedzy o zespołach ptaków tego specyficznego środowiska, a także określenie wpływu presji urbanizacyjnej na strukturę zespołów ptaków. Teren badań Położone w Górach Świętokrzyskich Kielce zajmują powierzchnię 109,65 km 2 i mają ok. 200 tysięcy mieszkańców (Kondracki 2009; GUS 2011). Badania wykonano na dwóch powierzchniach w dolinach rzecznych w granicach administracyjnych miasta (ryc.). Powierzchnia Biesaki (BIE) obejmowała 53-hektarowy fragment doliny rz. Silnicy między ul. Okólnik a ul. Brusznicową (ryc.). Środowiskiem dominującym były tam silnie zdegradowane łąki i pastwiska, regularnie użytkowane jedynie na ok. 8% powierzchni (wypas kóz na 4 ha w rejonie ul. Mokrej). Badany obszar obejmował 123 działki ewidencyjne, co daje średnio 0,43 ha/ działkę. Wilgotne obniżenia terenu występowały na ok. 3% powierzchni. W ich obrębie wykształciły się niewielkie płaty szuwarów: Phalaridetum, Phragmitetum i Magnocaricion. Wzdłuż koryta rzecznego, o szeroko- Ryc. Teren badań Fig. Research area

3 120 Wilniewczyc P., Nalepa W.: Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki ści do 6 m, występował kilkumetrowy pas bujnych ziołorośli, głównie pokrzyw i roślin baldaszkowatych (w tym dochodzące do 2 m osobniki barszczu Heracleum sp.). Wzdłuż ciągów komunikacyjnych wykształciły się zbiorowiska ruderalne Arthemisietea vulgaris. W znacznym udziale występowały gatunki obce np. słonecznik bulwiasty Helianthus tuberosus, nawłoć kanadyjska Solidago canadensis i kolczurka klapowana Echinocystis lobata. Zadrzewienia (ok. 4% powierzchni), występujące w większości wzdłuż rzeki, tworzyła głównie letnia wierzba krucha Salix fragilis, w mniejszym udziale topola kanadyjska Populus serotina, olcha czarna Alnus glutinosa, robinia akacjowa Robinia pseudoacacia i inne. W kilku miejscach obecne były gruzowiska. Otoczenie powierzchni stanowiły: zabudowa willowa i usługowa, ogrody działkowe oraz ciągi komunikacyjne drogowe i kolejowe cechujące się dużym natężeniem ruchu i wysokim poziomem hałasu. Powierzchnia Zagórze (ZAG) obejmowała 27-hektoarowy fragment doliny rz. Zagórki, pomiędzy ulicą Zagórską, Sandomierską i Wikaryjską (ryc.). Dominowały tu łąki i pastwiska (m.in. Arrhenatherion elatioris i Deschampsietum) o umiarkowanym, miejscami wysokim, stopniu uwilgotnienia, regularnie wykaszanie na ok. 15% powierzchni, a w jednym miejscu prowadzony był wypas krów. Badany obszar obejmował 98 działek ewidencyjnych, co daje średnio 0,27 ha/działkę. Wilgotne obniżenia terenu występowały na ok. 8% powierzchni, a w ich obrębie wykształciły się płaty szuwarów: Phalaridetum, Phragmitetum, Magnocaricion i Typhetum. Wzdłuż koryta rzecznego występował szeroki na kilka metrów pas bujnych ziołorośli z dużym udziałem pokrzyw i roślin baldaszkowatych, w tym trybuli leśnej Anthriscus silvestris i podagrycznika pospolitego Aegopodium podagraria. Zadrzewienia, silnie zróżnicowane wiekowo, występujące w formie większych, rozproszonych na łąkach kęp, miały łącznie ok. 8% powierzchni. Tworzyły je głównie wierzba szara Salix cinerea i wierzba krucha, z dodatkiem topoli kanadyjskiej, olchy czarnej i robini akacjowej. W jednym miejscu występowało niewielkie gruzowisko. Bezpośrednie otoczenie stanowiły pola uprawne, łąki i zabudowa jednorodzinna. Drogi i zabudowania położone były w odległości kilkudziesięciu metrów od doliny. Omawiane powyżej powierzchnie badawcze leżą na terenach, które od lat 90-tych ubiegłego wieku podlegają sukcesywnym przemianom. Niegdyś obszary o charakterze rolniczym, stają się miejscem budowy domów jednorodzinnych. Odchodzi się też od rolniczego użytkowania łąk i pól. Na powierzchni Biesaki użytkowanie łąk (wykaszanie, wypas) wynoisło ok. 8% w roku 2003, a na powierzchni Zagórze ok. 15% w 2002 roku. Na obu analizowanych fragmentach dolin rzecznych występowały ssaki mogące przyczyniać się do strat w lęgach ptaków: pies Canis familiaris, kot Felis catus, lis Vulpes vulpes, łasica Mustela nivalis, szczur wędrowny Rattus norvegicus, a dodatkowo na powierzchni Zagórze : gronostaj Mustela erminea, tchórz Mustela putorius i kuna domowa Martes foina. Metodyka Prace terenowe na powierzchni Zagórze przeprowadzono w 2002 roku a na powierzchni Biesaki w 2003 roku. W obu przypadkach stosowano kombinowaną odmianę metody kartograficznej do liczenia ptaków lęgowych (Tomiałojć 1980a, 1980b). Na powierzchni. Biesaki wykonano 8 liczeń: 24. IV, 15. V, 28. V, 29. V (wieczornonocna), 14. VI, 24. VI, 03. VII i 09. VII., a na powierzchni Zagórze 10 liczeń: 14. IV., 21. IV, 28. IV, 05. V, 12. V, 19. V, 26. V, 09. VI, 16. VI i 30. VI. Obserwacje prowadzono w korzystnych warunkach atmosferycznych. Tempo kontroli wyniosło ok. 45 min./10 ha.

4 NATURALIA : Kontrole rozpoczynano ok , a kończono ok.: Do liczeń używano lornetek 10x50. Wszystkie obserwacje ptaków, ze szczególnym uwzględnieniem stwierdzeń równoczesnych, nanoszono na mapy w skali 1:2000. Po wykonanych badaniach na podstawie obserwacji terenowych sporządzono tzw. mapy gatunkowe i wykreślono terytoria, uznając za lęgowe samce stwierdzone co najmniej trzykrotnie. Ptaki terytorialne na granicy powierzchni traktowano jako pół pary. Wyniki Na powierzchni Biesaki stwierdzono 23 gatunki ptaków lęgowych w zagęszczeniu łącznym 26,6 p./10 ha (tab.). Grupę dominantów tworzyły: łozówka Acrocephalus palustris (40,7%), cierniówka Sylvia communis (14,2%) i krzyżówka Anas platyrhynchos (5,7%), stanowiące 60,6% całości zgrupowania. Największy udział w zespole 93,2% miały ptaki zakładające gniazda otwarte na ziemi i nisko nad nią (do wysokości 1,5 m). Ptaki wijące gniazda typu otwartego na wysokości powyżej 1,5 m stanowiły 4,5% zespołu, natomiast gniazdujące w dziuplach 2,3%. Na powierzchni Zagórze stwierdzono 27 gatunków ptaków lęgowych w zagęszczeniu łącznym 40,4 p./10 ha (tab.). Grupę dominantów tworzyły: łozówka (27,0%), cierniówka (18,0%), potrzos Emberiza schoeniclus (11,0%) i pokląskwa Saxicola rubetra (7,0%), co stanowiło 63,0% całości zgrupowania. Podobnie jak na poprzedniej powierzchni, największy udział w zespole 95,0% miały gatunki zakładające gniazda typu otwartego na ziemi i niską nad nią, (do 1,5 metra wysokości). Nieco niższy był udział gatunków wijących gniazda typu otwartego na wysokości powyżej 1,5 metra, który stanowił 4,0% oraz gniazdujących w dziuplach: 1,0%. Dyskusja Położenie badanych dolin rzecznych w podmiejskiej strefie Kielc wiązało się z występowaniem presji urbanizacyjnej i z zachodzeniem procesów suburbanizacyjnych, polegających na zmianie użytkowania terenu z rolniczego na nierolniczy. Tego typu warunki miały silny wpływ na zespoły ptaków badanych fragmentów dolin, głównie ze względu na intensywny rozwój bylin i sukcesję drzew i krzewów. Na badanych powierzchniach silnie dominowały liczebnie: łozówka Acrocephalus palustris i cierniówka Sylvia communis (45,0-54,9%). Był to układ odmienny w stosunku do regularnie użytkowanych łąk, gdzie dominantami są często: skowronek Alauda arvensis, pliszka żółta Motacilla flava i świergotek łąkowy Anthus pratensis (por. Bednorz & Kupczyk 1995; Zając 1998; Sikora et al. 2004; Maniarski & Przybylska 2015). Dominacja łozówki i cierniówki jest natomiast zjawiskiem typowym dla podmiejskich dolin, co potwierdzają badania wykonane w Warszawie, Lublinie, Jaśle i Olsztynie (por. Gorzelski et al. 1994; Rowiński 1997; Biaduń 2001; Stój & Dyczkowski 2002; Nowakowski et al. 2006). Regres typowych dominantów łąkowych był związany z sukcesją zadrzewień, których gatunki te nie preferują. Na przykład na powierzchni Biesaki odnotowano, że terytoria pliszki żółtej wyraźnie koncentrowały się w miejscach, gdzie prowadzony był wypas kóz, a teren posiadał otwarty charakter. Najliczniejszym gatunkiem była łozówka, której zagęszczenia na obu powierzchniach wyniosły 10,8 p./10ha i były bardzo wysokie na tle kraju (por. Tomiałojć & Stawarczyk 2003). Wynikało to z korzystnych uwarunkowań siedliskowych terytoria silnie koncentrowały się wzdłuż cieków wodnych, których brzegi porastały bujne ziołorośla nadrzeczne, z dużym udziałem roślin nitrofilnych, takich jak: baldaszkowate i pokrzywowate. Takie siedliska są najchętniej zasiedlane przez łozówkę (Sklepowicz

5 122 Wilniewczyc P., Nalepa W.: Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki Tabela. Liczebność, zagęszczenie i struktura dominacji zgrupowań ptaków lęgowych na powierzchniach Zagórze (ZAG) i Biesaki (BIE) Table. Number, density and dominance of breeding birds on Zagórze (ZAG) and Biesaki (BIE) study plots Lp. Gatunek Liczebność [N par] Zagęszczenie [par/10 ha] Dominacja [%] ZAG BIE ZAG BIE ZAG BIE 1. Acrocephalus palustris ,8 10,8 27,0 40,7 2. Acrocephalus schoenobaenus 1 1 0,4 0,2 1,0 0,7 3. Acrocephalus scirpaceus 1 0 0,4 0,0 1,0 0,0 4. Alauda arvensis 2 3,5 0,8 0,7 2,0 2,5 5. Anas platyrhynchos 3 8 1,2 1,5 3,0 5,7 6. Anthus pratensis 1 0 0,4 0,0 1,0 0,0 7. Coturnix coturnix 2 0 0,8 0,0 2,0 0,0 8. Crex crex 1 6 0,4 1,1 1,0 4,3 9. Cyanistes caeruleus 0 0,5 0,0 0,1 0,0 0,4 10. Emberiza calandra 0,5 3 0,2 0,6 0,5 2,1 11. Emberiza citrinella 0,5 2 0,2 0,4 0,5 1,4 12. Emberiza schoeniclus ,4 0,2 11,0 0,7 13. Fringilla coelebs 1 0,5 0,4 0,1 1,0 0,4 14. Gallinago gallinago 2 0 0,8 0,0 2,0 0,0 15. Lanius collurio 0,5 6,5 0,2 1,2 0,5 4,6 16. Locustella fluviatilis 0 1 0,0 0,2 0,0 0,7 17. Locustella naevia 4 6 1,6 1,1 4,0 4,3 18. Motacilla flava 2,5 6 1,0 1,1 2,5 4,3 19. Oenanthe oenanthe 1 1 0,4 0,2 1,0 0,7 20. Parus major 1 3 0,4 0,6 1,0 2,1 21. Perdix perdix 1,5 1 0,6 0,2 1,5 0,7 22. Phasianus colchicus 2,5 5 1,0 0,9 2,5 3,6 23. Phylloscopus trochilus 2 0 0,8 0,0 2,0 0,0 24. Pica pica 0 4 0,0 0,8 0,0 2,9 25. Saxicola rubetra 7 2 2,8 0,4 7,0 1,4 26. Saxicola rubicola 1 0 0,4 0,0 1,0 0,0 27. Sturnus vulgaris 1 0 0,4 0,0 1,0 0,0 28. Sylvia atricapilla 0 1 0,0 0,2 0,0 0,7 29. Sylvia communis ,2 3,8 18,0 14,2 30. Turdus pilaris 3 1 1,3 0,2 3,0 0,7 31. Vanellus vanellus 3 0 1,2 0,0 3,0 0,0 Razem ,4 26,6 100,0 100,0

6 NATURALIA : & Czyż 2009). Bujny rozwój tego typu roślinności mógł być związany z niska jakością wód rzecznych, jaką wykazano na odcinku rzeki Silnicy położonym poniżej obszaru zurbanizowanego (por. Ciupa 2009). Dla porównania, na powierzchni Michałów w dolinie Mierzawy, zlokalizowanej poza zasięgiem oddziaływania dużych miast, łozówki również dominowały liczebnie, ale ich zagęszczenia były niższe 2,9 p./10 ha, a ich terytoria koncentrowały się nie wzdłuż cieków wodnych, ale na styku łąk i pól (Maniarski & Przybylska 2015), co mogło być związane z występowaniem odpowiedniej roślinności ze względu na spływ biogenów z okolicznych, położonych na wyniesieniu pól uprawnych. Wysoki udział cierniówki na obu powierzchniach związany był z występowaniem krzewów. Wyższe zagęszczenie na powierzchni Zagórze wynikało z większego udziału rozproszonych zadrzewień wierzbowych o strukturze kępiastej, preferowanych przez tę pokrzewkę (Shirihai et al. 2001). Zwraca uwagę niski udział w obu zgrupowaniach dwóch gatunków związanych z ekotonem: piecuszka Phylloscopus trochilus i trznadla Emberiza citrinella. We fragmencie zadrzewionej doliny Kamiennej, położonym z dala od obszarów miejskich, piecuszek był najliczniejszym gatunkiem w zespole, osiągającym zagęszczenie 2,7 p./10 ha, a zagęszczenie trznadla (1,1 p./10 ha) było kilkakrotnie wyższe (Mandziak & Sępioł 2015). Zespół ptaków powierzchni Zagórze, której siedliska łąkowe były w mniejszym stopniu zdegradowane i poddane mniejszej presji, cechował się wyższą o 15% różnorodnością gatunkową ptaków (pomimo około dwukrotnie mniejszej powierzchni) oraz wyższym o 34% zagęszczeniem ogólnym. Również w podmiejskiej strefie Paryża nie wykazywano pozytywnej korelacji pomiędzy różnorodnością ptaków a wielkością powierzchni (Husté et al. 2006). Przedstawione zróżnicowania mogły również wynikać z większego udziału obcych gatunków roślin na powierzchni Biesaki. Według badań wykonanych w Ameryce Północnej na powierzchniach z większym udziałem rodzimych gatunków roślin notowano wyższe zagęszczenia i zróżnicowanie gatunkowe ptaków. Tłumaczono to dostępnością pokarmu, w tym szczególnie owadów, którymi karmione są ptaki młode (Burghardt et al. 2009). Populacje ptaków na powierzchni Biesaki poddane były silnej presji hałasu komunikacyjnego. Pomimo to wykazano w jej obrębie występowanie szeregu na ogół nielicznych w Polsce gatunków, takich jak: derkacz Crex crex, świerszczak Locustella naevia, strumieniówka Locustella fluviatilis i gąsiorek Lanius collurio. Również na powierzchniach próbnych w podmiejskiej strefie Paryża nie stwierdzono, by poziom urbanizacji otoczenia powierzchni wpływał silnie na różnorodność gatunkową ptaków (Husté et al. 2006). Porzucenie użytkowania łąk i towarzysząca temu sukcesja drzew i krzewów jest niekorzystne dla ptaków terenów otwartych. Wykształcenie się licznych stref ekotonowych powoduje przejściowy wzrost różnorodności gatunkowej, ale prowadzi do niskich zagęszczeń wielu gatunków, co powodowane jest fragmentacją siedlisk. Szczególnie, że obecnie najsilniej zagrożoną grupą ptaków są ptaki łąk i pastwisk. Autorzy składają podziękowania dla Bartłomieja Sklepowicza za pomoc w interpretacji wyników ilościowych łozówki oraz dla Tomasza Paciorka za pomoc w botanicznym opisie terenu badań. Piśmiennictwo Bednorz J., Kupczyk M Fauna ptaków doliny Noteci. W: Bednorz J. (red.). Ptaki doliny Noteci. Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM w Poznaniu, 4: 3-93.

7 124 Wilniewczyc P., Nalepa W.: Zgrupowania ptaków lęgowych w dolinach Silnicy i Zagórki Biaduń W Lęgowe i zimowe zgrupowania ptaków terenów otwartych i nieużytków w Lublinie. Not. Orn. 42: Burghardt K. T., Tallamy D. W., Shriver G. W Impact of Native Plants on Bird and Butterfly Biodiversity in Suburban Landscapes. Conservation Biology 21, 1: Ciupa T Wpływ zagospodarowania terenu na odpływ i transport fluwialny w małych zlewniach na przykładzie Sufragańca i Silnicy (Kielce). UJK, Kielce. Czochański J Dezintegracja przestrzenna w rozwoju obszaru metropolii trójmiejskiej. W: M. Kistowski, B. Korwel-Lejkowska (red.), Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym. Problemy Ekologii Krajobrazu XIX, Warszawa-Gdańsk, s Kondracki J Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. Gorzelski W., Bukaciński D., Bukacińska M Awifauna lęgowa tarasu zalewowego Wisły w Warszawie i czynniki ją kształtujące. Not. Orn. 35: GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 roku. GUS, Warszawa. Husté A., Selmi S., Boulinier T Bird communities in suburban patches near Paris: determinants of local richness in a highly fragmented landscape. Ecoscience 13 (2): Mandziak M., Sępioł B Zgrupowania ptaków lęgowych na terenach rolnych i leśnych w powiecie ostrowieckim (woj. świętokrzyskie). Naturalia 3: Maniarski R., Przybylska J Awifauna lęgowa doliny Mierzawy w latach Naturalia 3: Nowakowski J. J., Dulisz B., Lewandowski K Ptaki Olsztyna. Pracownia Wydawnicza ELSET, Olsztyn. Poniży L Presja urbanizacyjna i jej wpływ na zmiany przestrzennej struktury użytkowania ziemi na wybranych obszarach podmiejskich Poznania. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXII Rowiński P Awifauna projektowanego rezerwatu Zakole Wawerskie w Warszawie. Kulon 2: Shirihai H, Gargallo G., Helbig A. J Sylvia Warblers. Identification, taxonomy and phylogeny of genus Sylvia. Christofer Helm, London. Sikora A., Gromadzki M., Półtorak W Awifauna Bielawskich Błot. Not. Orn. 45: Sklepowicz B., Czyż B Ekologia rozrodu łozówki w Polsce analiza kart gniazdowych. Not. Orn. 50: Stój M., Dyczkowski J Ptaki Jasła. Rozmieszczenie, liczebność i ochrona. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań. Tomiałojć L. 1980a. Kombinowana odmiana metody kartograficznej do liczenia ptaków lęgowych. Not. Orn. 21: Tomiałojć L. 1980b. Podstawowe informacje o sposobie prowadzenia cenzusów z zastosowaniem kombinowanej metody kartograficznej. Not. Orn. 21: Tomiałojć L., Stawarczyk T Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP pro Natura. Wrocław. Zając T Małopolska. W: Krogulec J. (red.). Ptaki łąk i mokradeł Polski (stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony). IUCN Poland, Warszawa. Piotr Wilniewczyc, Wojciech Nalepa Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody Kielce, ul. Sienkiewicza 68 piotr.wilniewczyc@gmail.com

8 NATURALIA : Summary: Breeding birds censuses were conducted in on two study plots in the river valleys of Silnica and Zagórka, in suburban area of Kielce (Świętokrzyskie Province). Suburbanisation, including abandonment of meadows and pastures within the past years, resulted in succession of trees and shrub. Birds communities had specific features: low densities of typical meadow species Eurasian Skylark Alauda arvensis ( pairs/10 ha) and Yellow Wagtail Motacilla flava ( pairs/10 ha) and high densities of species preferring ecotones Marsh Warbler Acrocephalus palustris (10.8 pairs/10 ha) and Common Whitethroat Sylvia communis ( pairs/10 ha). The numbers of Common Whitethroat were influenced by the presence of many clusters of trees and shrub, while the numbers of Marsh Warbler lush herbaceous plants (nettles, Apiaceae), growing on the banks of eutrophic Silnica River. The joined dominance of both species amounted to % and their densities were high at the national scale. Species diversity on both plots was relatively high (23-27 species), which resulted from diversified structure of habitats, however densities of many species were low, as the habitats were fragmented. Despite the vicinity of major roads and railway tracks, study plots were inhabited by: Red-backed Shrike Lanius collurio, Corncrake Crex crex, Common Grasshopper Warbler Locustella naevia and River Warbler Locustella fluviatilis, which indicates that a high level of noise is not the most important factor influencing their distribution.