Sepam seria 40 Instalacja i uruchamianie

Transkrypt

1 Zabezpieczenia i sterowanie Sepam seria 40 Instalacja i uruchamianie 2017

2 Spis treści Wstęp 1 Funkcje pomiarowe 2 Funkcje zabezpieczeniowe 3 Funkcje sterowania i monitoringu 4 Komunikacja Modbus 5 Instalacja 6 Obsługa 7 1

3 2

4 Sepam seria 40 Spis treści Prezentacja 1/2 Tabela doboru 1/3 Charakterystyki elektryczne 1/5 Charakterystyki środowiskowe 1/6 1

5 Sepam seria 40 Prezentacja Rodzina zabezpieczeń elektroenergetycznych Sepam serii 40 jest zaprojektowana do zabezpieczania urządzeń i sieci rozdzielczych w instalacjach przemysłowych, elektrownianych w zakresie Średnich Napięć. Dobór Sepam seria 40 do aplikacji Kryteria doboru Pomiary I i U I i U I i U Specyficzne funkcje zabezpieczeniowe Aplikacja Kierunkowe ziemnozwarciowe Pole liniowe S40 S41 S42 Transformator T40 T42 Silnik Generator G40 M41 Kierunkowe ziemnozwarciowe i fazowe nadprądowe Modułowe rozwiązania budowy Sepam 40 Główne funkcje Zabezpieczenia zabezpieczenia fazowe nadprądowe i ziemnozwarciowe z nastawialnym czasem powrotu, przełączaniem aktywnej grupy nastawień i selektywnością logiczną zabezpieczenie ziemnozwarciowe nieczułe na zakłócenia związane z prądami załączania transformatora zabezpieczenie termiczne RMS uwzględniające temperaturę otoczenia oraz warunki chłodzenia Zabezpieczenia ziemnozwarciowe kierunkowe do wszystkich typów uziemienia sieci SN: izolowanych, kompensowanych oraz uziemionych bezpośrednio i przez impendancję zabezpieczenie kierunkowe fazowe nadprądowe z pamięcią napięcia funkcje zabezpieczeniowe bazujące na częstotliwości i napięciu Komunikacja Sepam serii 40 jest całkowicie kompatybilny ze standardem komunikacyjnym Modbus. Wszystkie dane do sprawnego zarządzania przy pomocy Systemów Nadzoru są dostępne poprzez port komunikacyjny Modbus: odczyt parametrów: wszystkie pomiary, alarmy, nastawienia zabezpieczeń,... wysyłanie parametrów: zdalne sterowanie wyłącznikiem,.... Diagnostyka Dostępne są trzy typy danych diagnostycznych: diagnostyka sieci i urządzeń: prądy wyłączania, dane na temat ostatnich pięciu wyłączeń, współczynnik niesymetrii, rejestracja zakłóceń diagnostyka aparatury wyłączeniowej: skumulowany prąd wyłączeniowy, nadzór obwodów wyłączających, czas pracy diagnostyka wewnętrzna zabezpieczenia i modułów dodatkowych: ciągłe samotestowanie, watchdog. Sepam 40 z interfejsem uproszczonym i standardowym Sterowanie i monitoring logika działania wyłącznika zaimplementowana, bez potrzeby używania zewnętrznych przekaźników lub dodatkowego oprzewodowania możliwość adaptacji funkcji logicznych przy pomocy ich edytora wstępnie zaprogramowane, możliwe do własnej adaptacji komunikaty alarmowe wyświetlane poprzez wyświetlacz Sepam Interfejs użytkownika Sepam posiada dwa rodzaje interfejsu użytkownika UMI dopasowane do wymagań aplikacji : uproszczony interfejs użytkownika: jest to rozwiązanie ekonomiczne, polecane w przypadku aplikacji nie wymagających lokalnej obsługi (możliwość obsługi poprzez system nadzoru lub oprogramowanie SFT2841) interfejs standard zamocowany na stałe, lub zdalny: wyświetlacz graficzny LCD oraz dziewięć przycisków są używane do przekazywania informacji oraz nastawiania zabezpieczeń i innych funkcji i parametrów wewnętrznych. Polecany jest do aplikacji wymagających lokalnej obsługi. Przykład ekranu oprogramowania SFT2841 Oprogramowanie SFT2841 SFT2841 daje dostęp do wszystkich funkcji Sepam, z wszystkimi zaletami i wygodą dostępną w systemach Windows. 2

6 Sepam seria 40 Tabela doboru Funkcja ANSI S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 M40 M41 G40 Nadprądowe fazowe 50/ Nadprądowe fazowe z kontrolą napięciową 50V/51V 1 Ziemnozwarciowe 50N/51N LRW 50BF Nadprądowe składowej przeciwnej Nadprądowe fazowe kierunkowe Ziemnozwarciowe kierunkowe 67N Mocowe czynne kierunkowe 32P Mocowe bierne kierunkowe 32Q 1 1 Przeciążeniowe (model cieplny) Podprądowe Wydłużony rozruch Utyk wirnika 51LR 1 1 Liczba rozruchów Podnapięciowe składowej zgodnej 27D 2 2 Podnapięciowe składowej przeciwnej 27R 1 1 Podnapięciowe Nadnapięciowe Nadnapięciowe składowej zerowej 59N Nadnapięciowe składowej przeciwnej Nadczęstotliwościowe 81H Podczęstotliwościowe 81L SPZ 79 Temperaturowe (8 lub 16 RTD) 38 Buchholz 26/63 Uszkodzony przewód 46BC Zimny rozruch CLPU standard - opcja zależna od istnienia modułów MES oraz MET Kursywa - funkcja dostępna tylko dla S50, S51, S52, S53, S54, T50, T52 3

7 Sepam seria 40 Tabela doboru Pomiary S40 do S44 S50 do S54 T40 do T52 M40 do M41 Prądy fazowe i Io Wartości szczytowe prądów Napięcia fazowe i międzyfazowe oraz Uo Składowe symetryczne napięć Częstotliwość Moce P, Q, S oraz cosϕ Energia czynna i bierna Energia czynna i bierna (wejście impulsowe) Temperatura Diagnostyka sieci i obiektu Prąd wyłączający Stopień niesymetrii prądowej Rejestracja zakłóceń Obciążenie cieplne Czas do wyłączenie przez zabezp. przeciążeniowe Czas pracy Prąd i czas rozruchu Czas blokady załączenia Lokalizator miejsca zwarcia Diagnostyka wyłącznika Sumaryczny prąd wyłączeń Kontrola obwodu wyłączającego Liczba / czas łączeń Kontrola obwodów pomiarowych I / U Funkcje kontrolne Sterowanie wyłącznikiem / stycznikiem Podtrzymanie styków przekaźników Automatyka zabezpieczenia szyn Liczba grupa nastaw Edytor równań logicznych Moduły opcjonalne 10 wejść / 4 wyjścia cyfrowe MES114, MES114E, MES114F 1 wyjście analogowe MSA141 Moduł komunikacyjny ACE949-2, ACE959, ACE937, ACE969TP-2, ACE969FO-2, ACE850FP, ACE850FO, ECI850 8 / 16 wejść temperaturowych MET148-2 G40 - standard - opcja 4

8 Sepam seria 40 Charakterystyki elektryczne Wejścia analogowe Przekładnik prądowy impedancja wejściowa < 0,02 Ω 1A lub 5A (z CCA630) pobór mocy < 0,02 VA dla 1 A prądy znamionowe 1 A do 6250 A < 0,5 VA dla 5 A wytrzymałość cieplna 4 In przeciążenie 1-sekundowe 100 In Przekładnik napięciowy impedancja wejściowa > 100 kω napięcia znamionowe 220 V do 250 kv napięcie wejściowe 90 do 230/ 3 V wytrzymałość cieplna 240 V przeciążenie 1-sekundowe 480 V Wejście czujnika temperaturowego (moduł MET148-2) typ czujnika temperaturowego Pt 100 Ni 100 / 120 izolacja od ziemi nie nie prąd pobierany przez czujnik 4 ma 4 ma Wejścia logiczne MES114 MES114E MES114F napięcie 24 do 250 VDC 110 do 125 VDC 110 VAC 220 do 250 VDC 220 do 240 VAC zakres 19,2 do 275 VDC 88 do 150 VDC 88 do 132 VAC 176 do 275 VDC 176 do 264 VAC częstotliwość do 63 Hz - 47 do 63 Hz typowy pobór prądu 3 ma 3 ma 3 ma 3 ma 3 ma próg przełączania 14 VDC 82 VDC 58 VAC 154 VDC 120 VAC Wyjścia logiczne (O1, O2, O3, O11) napięcie stałe 28/48 VDC 127 VDC 220 VDC - zmienne (47.5 do 63 Hz) do 240 VDC znamionowy prąd ciągły 8A 8A 8A 8A zdolność wyłączania: obciążenie rezystancyjne 8/4A 0,7A 0,3A dla L/R < 20 ms 6/2A 0,5A 0,2A dla L/R < 40 ms 4/1A 0,2A 0,1A obciążenie rezystancyjne A dla wsp. mocy > 0, A Zdolność załączania < 15 A przez 200ms Wyjścia logiczne (O4, O12, O13, O14 ) napięcie stałe 28/48 VDC 127 VDC 220 VDC - zmienne (47.5 do 63 Hz) do 240 VAC znamionowy prąd ciągły 2A 2A 2A 2A zdolność wyłączania dla L/R < 20 ms 2/1A 0,5A 0,15A dla wsp. mocy > 0, A Zasilanie zakres stanie nieaktywnym (1) maksymalny pobór (1) prąd udarowy 24 / 250 V DC 20 % +10 % 3 do 6 W 7 do 11 W < 28 A 100 μs 110 / 240 V AC 20 % +10 % (47.5 do 63 Hz) 3 do 6 W 9 do 25 W < 28 A 100 μs wytrzym. na utratę zasilania 20 ms Wyjście analogowe (moduł MSA141) prąd 4-20 ma, 0-20 ma, 0-10 ma impedancja obciążenia < 600 W (wraz z przewodami) dokładność 0.50 % (1)zależnie od konfiguracji. 5

9 Sepam seria 40 Charakterystyki środowiskowe Kompatybilność elektromagnetyczna Norma IEC/EN Poziom/klasa Wartość Testy emisji emisja zakłóceniowa EN55022 / CISPR22 A emisja promieniowania EN55022 / CISPR22 B Testy odporności na promieniowanie odporność na pole elektryczne / III 10V/m wyładowania elektrostatyczne / III 8 kv przez powietrze 6 kv bezpośrednio Testy odporności na zakłócenia odporność na zakłócenia wielkiej częstotliwości III 10 V impulsy szybkozmienne / IV zdolność tłumienia fali1 MHZ III 2,5 kv MC 1 kv MD fale impulsowe III zakłócenia napięcia % 20 ms Odporność mechaniczna Norma IEC/EN Poziom/klasa Wartość W trakcie pracy wibracje Gn wstrząsy Gn / 11ms trzęsienia ziemi Nie zasilony wibracje (1) 2 Gn wstrząsy (1) 30 Gn / 11ms szarpanie (1) 20 Gn / 16ms Odporność klimatyczna Norma IEC/EN Poziom/klasa Wartość W trakcie pracy odporność na zimno Ad -25ºC odporność na ciepło (suche otoczenie) Bd +70ºC odporność na ciepło (wilgotne otoczenie) Ca 93% wilg.wzgl.; 40 C 10 dni zmiany temperatury z określoną częstotliwością Nb -25 C do 70 C - 5 C /minutę mgła solna Kb / 2 wpływ korozji Czyste powietrze przemysłowe Podczas przechowywania (4) odporność na zimno C odporność na ciepło (suche otoczenie) C odporność na ciepło (wilgotne otoczenie) % wilg.wzgl.; 40 C 56 dni Bezpieczeństwo Norma IEC/EN Poziom/klasa Wartość Testy bezpieczeństwa obudowy stopień ochrony panelu przedniego IP52 z wyjątkiem płyty tylnej (IP20) NEMA Typ 12 z uszczelką odporność ogniowa C w żarzącym ogniu Testy bezpieczeństwa elektrycznego uziemienie A udar 1.2 / 50 µs kv (2) częstotliwość przemysłowa kv 1 minuta (3) Certyfikaty CE norma ogólna EN Dyrektywy europejskie 89/336/EEC Kompatybilność elektromagnetyczna 92/31/EEC Poprawka 92/68/EEC Poprawka 73/23/EEC Dyrektywa niskonapięciowa 93/68/EEC Poprawka UL UL508 CSA C22.2 nº akta E CSA CSA C22.2 nº 94-M91 / nº akta E (1) Wynik dla jednostki centralnej, bez dodatkowego osprzętu. (2) Z wyjątkiem komunikacji: 3 kv w trybie wspólnym i 1 kv w różnicowym. (3) Z wyjątkiem komunikacji: 1 kvrms. (4) Sepam musi być przechowywany w oryginalnym opakowaniu. 6

10 Funkcje pomiarowe Spis treści Charakterystyki 2/2 Prąd fazowy Prąd zerowy 2/3 Wartości średnie i szczytowe prądów 2/4 Napięcie międzyfazowe Napięcie fazowe 2/5 Składowa zerowa napięcia Składowa zgodna napięcia 2/6 Składowa przeciwna napięcia Częstotliwość 2/7 Moc czynna, bierna, pozorna 2/8 Szczytowa moc czynna i bierna Współczynnik mocy (cosφ) 2/9 Energia czynna i bierna 2/10 Temperatura 2/11 Informacja o wyłączeniach Prądy wyłączane 2/12 Składowa przeciwna / Niesymetria 2/13 Przesunięcie fazowe φ0 Przesunięcie fazowe φ1,φ2,φ3 2/14 Rejestracja zakłóceń 2/15 Lokalizator miejsca zwarcia 2/16 Pojemność cieplna wykorzystana Stała czasowa chłodzenia 2/18 Czas pozostały do wyłączenia w wyniku przeciążenia Czas postoju po wyłączeniu przeciążeniowym 2/19 Licznik godzin pracy i czas pracy Prąd i czas rozruchu 2/20 Ilość rozruchów przed zablokowaniem Czas do odblokowania 2/21 Skumulowany prąd wyłączeniowy i ilość działań 2/22 Czas otwierania Czas nazbrajania 2/23 Nadzór obwodów przekładników napięciowych 2/24 Nadzór obwodów przekładników prądowych 2/26 1

11 Funkcje pomiarowe Charakterystyki Wartości mierzone Wybór Zakres Prąd znamionowy fazowy In 2 lub 3 przekładniki 1A / 5A 1A do 6250A 3 czujniki LPCT 25A do 3150A (1) Prąd bazowy Ib 0,4 do 1,3 In Prąd zerowy In0 suma trzech prądów fazowych patrz prąd znamionowy In CSH120 lub CSH200 2A, 5A lub 20A przekładnik 1A / 5A + CSH30 1A do 6250A (przekładnik pierwotny) In0 = In przekładnika czułość x 10 1A do 6250A (przekładnik pierwotny) In0 = In przekładnika / 10 przekładnik + ACE990 (przekładnia przekładnika 1/n musi się zawierać w zakresie 50 < n < 1500) w zależności od podłączonego przekładnika i ACE990 Napięcie znamionowe międzyfazowe Unp strony pierwotnej(vnp: 220V do 250kV Napięcie znamionowe fazowe strony pierwotnej: Vnp = Unp / 3) Napięcie znamionowe międzyfazowe Uns strony wtórnej 3 przekładniki nap.: V1, V2, V3 100, 110, 115, 120, 200, 230V 2 przekładniki nap.: U21, U32 100, 110, 115, 120V 1 przekładnik nap.: U21 100, 110, 115, 120V Energia zakumulowana mierzona impulsowo przyrost energii czynnej 0,1kWh do 5 MWh przyrost energii biernej 0,1kvarh do 5 Mvarh Częstotliwość 50 lub 60 Hz Funkcje pomiarowe Zakres Dokładność (2) MAS141 (3) Prąd fazowy 0,1 do 1,5 In ±2% od 0,3 do 1,5 In ±5% jeśli < 0,3 In Prąd zerowy 0,1 do 1,5 In ±2% od 0,3 do 1,5 In0 ±5% jeśli < 0,3 In0 Wartości średnie i szczytowe prądów 0,1 do 1,5 In ±2% od 0,3 do 1,5 In ±5% jeśli < 0,3 In Napięcie międzyfazowe i fazowe 0,05 do 1,2 Unp 0,05 do 1,2 Vnp ±1% od 0,5 do 1,2 Unp lub Vnp ±2% od 0,05 do 0,5 Unp lub Vnp Składowa zerowa napięcia 0,015 do 3 Vnp ±2% od 0,05 do 0,05 Vnp ±5% od 0,015 do 0,05 Vnp Składowa zgodna napięcia, składowa przeciwna napięcia 0,05 do 1,5 Vnp ±2% Vnp Częstotliwość 25 do 65 Hz ±0,02 Hz Moc czynna 1,5% Sn do 999 MW ±1% typowo Moc bierna 1,5% Sn do 999 Mvar ±1% typowo Moc pozorna 1,5% Sn do 999 MVA ±1% typowo Współczynnik mocy -1 do 1 (poj/ind) ±1% typowo Szczytowa moc czynna 1,5% Sn do 999 MW ±1% typowo Szczytowa moc bierna 1,5% Sn do 999 Mvar ±1% typowo Energia czynna 0 do 2, MWh ±1%, ± 1 cyfra Energia bierna 0 do 2, Mvarh ±1%, ± 1 cyfra Temperatura -30ºC do +200ºC ±1ºC od +20 do +140ºC lub -22ºF do +392ºF ±2ºC Funkcje diagnostyczne sieci Prądy fazowe wyłączane 0,1 do 40 In ±5% Prądy zerowe wyłączane 0,1 do 20 In ±5% Niesymetria / Prąd składowej przeciwnej Ii 10% do 500% Ib ±2% Funkcje diagnostyczne urządzenia Licznik godzin pracy / czas pracy 0 do godzin ±1% lub ±0,5h Pojemność cieplna wykorzystana 0 do 800% (100% kiedy Ifaza=Ib) ±1% Czas pozostały do wyłączenia w wyniku przeciążenia 0 do 999 minut ±1 minuta Czas postoju po wyłączeniu przeciążeniowym 0 do 999 minut ±1 minuta Prąd rozruchu 1,2 Ib do 24 In ±5% Czas rozruchu 0 do 300s ±10 ms Czas do odblokowania 0 do 360 minut ±1 minuta Ilość rozruchów przed odblokowaniem 0 do 60 1 Stała czasowa chłodzenia 5 do 600 minut ±5% Funkcje diagnostyczne wyłącznika Skumulowany prąd wyłączeniowy 0 do ka 2 ±10% Ilość działań 0 do Czas otwierania 20 do 100 ms ±1ms Czas nazbrajania 1 do 20s ±0,5 s (1) Typoszereg wartości In (A): 25, 50, 125, 133, 200, 250, 320, 400, 500, 630, 666, 1000, 1600, 2000, (2) W warunkach odniesienia (IEC ), typowo dla In lub Un. (3) Pomiary dostępne w formacie analogowym w zależności od nastawień modułu MSA141. 2

12 Funkcje pomiarowe Prąd fazowy Prąd zerowy Prąd fazowy Działanie Funkcja ta daje wartości skuteczne prądów fazowych: I1: prąd fazy 1 I2: prąd fazy 2 I3: prąd fazy 3 Pomiar jest przeprowadzany techniką RMS i uwzględnia do 17 harmonicznej. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,1In do 1,5In (1) jednostka A lub ka dokładność ± 0,5% typowo (2) ± 2% od 0,3 do 1,5 In ± 5% jeśli <0,3 In format wyświetlania (3) 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1A odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Prąd znamionowy In nastawiony w nastawieniach ogólnych. (2) Przy In, w warunkach odniesienia (IEC ). (3) Dla wartości: 0,02 do 40 In. Prąd zerowy Działanie Funkcja ta daje wartości skuteczne prądu zerowego. Pomiar bazuje na składowej podstawowej prądu. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy 3 przekładniki prądowe 0,1 do 1,5In0 (1) 1 przekładnik z CSH30 0,1 do 1,5In0 (1)(3) przekładnik + CSH990 0,1 do 1,5In0 (1) przekładniki typu 2A 0,2 do 3A (3) Ferranti 5A 0,5 do 7,5A (3) 20A 2 do 30A (3) jednostka A lub ka dokładność (2) ± 1% typowo przy In0 ± 2% od 0,3 do 1,5 In0 ± 5% jeśli < 0,3 In0 format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1A odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Prąd znamionowy In0 nastawiony w nastawieniach ogólnych. (2) W warunkach odniesienia (IEC ), bez uwzględnienia dokładności przekładników. (3) In0=Inprzekładnika lub In0=Inprzekładnika /10 w zależności od nastawień. 3

13 Funkcje pomiarowe Wartości średnie i szczytowe prądów Działanie Funkcja ta daje: wartości średnie RMS prądu dla każdej z faz w przedziałach czasowych. najwyższą średnią wartość RMS prądu dla każdej z faz od ostatniego kasowania. Wartości są odświerzane po każdym nastawionym przedziale czasowym (do 5 do 60 minut) i są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Kasowanie pomiarów: poprzez naciśnięcie przycisku clear na interfejsie standard w czasie wyświetlania wartości szczytowej prądu średniego poprzez oprogramowanie SFT2841. poprzez połączenie komunikacyjne (zdalny rozkaz sterujący TC6). Charakterystyki zakres pomiarowy 0,1 do 1,5In (1) jednostka A lub ka dokładność ± 0,5% typowo (2) ± 2% od 0,3 do 1,5 In ± 5% jeśli <0,3 In format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1A przedziały czasowe 5,10,15,30,60 minut (1) Prąd znamionowy In nastawiony w nastawieniach ogólnych. (2) W warunkach odniesienia (IEC ). 4

14 Funkcje pomiarowe Napięcie międzyfazowe Napięcie fazowe Napięcie międzyfazowe Działanie Funkcja ta daje wartości RMS napięcia międzyfazowego dla 50 lub 60 Hz: U21: napięcie między fazami 2 i 1 U32: napięcie między fazami 3 i 2 U13: napięcie między fazami 1 i 3 Bazuje on na pomiarze składowych podstawowych. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,06 do 1,2Unp (1) jednostka V lub kv dokładność ± 0,5% typowo (2) ± 1% od 0,5 do 1,2 Unp ± 2% od 0,06 do 0,5 Unp format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1V odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Napięcie znamionowe Un nastawione w nastawieniach ogólnych. (2) W warunkach odniesienia (IEC ). Napięcie fazowe Działanie Funkcja ta daje wartości RMS napięcia międzyfazowego dla 50 lub 60 Hz: V1: napięcie w fazie 1 V2: napięcie w fazie 2 V3: napięcie w fazie 3 Bazuje on na pomiarze składowych podstawowych. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,06 do 1,2Vnp (1) jednostka V lub kv dokładność ± 0,5% typowo (2) ± 1% od 0,5 do 1,2 Unp ± 2% od 0,06 do 0,5 Unp format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1V odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Vnp: napięcie fazowe strony pierwotnej (Vnp = Unp/ 3). (2) W warunkach odniesienia (IEC ). 5

15 Funkcje pomiarowe Składowa zerowa napięcia Składowa zgodna napięcia Składowa zerowa napięcia Działanie Funkcja ta daje wartość napięcia zerowego V0 = (V1 + V2 + V3). V0 jest mierzone: poprzez sumowanie z pomiaru trzech napięć fazowych poprzez pomiar napięcia z otwartego trójkąta Bazuje on na pomiarze składowych podstawowych. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,04 Vnp do 3Vnp (1) jednostka V lub kv dokładność ± 1% od 0,5 do 3 Vnp ± 2% od 0,05 do 0,5 Vnp ± 5% od 0,015 do 0,05 Vnp format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1V odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Vnp: napięcie fazowe strony pierwotnej (Vnp = Unp/ 3). Składowa zgodna napięcia Działanie Funkcja ta daje obliczoną wartości składowej zgodnej napięcia Vd. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,05 do 1,2Vnp (1) jednostka V lub kv dokładność ± 2% Vnp format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1V odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Vnp: napięcie fazowe strony pierwotnej (Vnp = Unp/ 3). 6

16 Funkcje pomiarowe Składowa przeciwna napięcia Częstotliwość Składowa przeciwna napięcia Działanie Funkcja ta daje obliczoną wartości składowej przeciwnej napięcia Vi. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,05 do 1,2Vnp (1) jednostka V lub kv dokładność ± 2% Vnp format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1V odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Vnp: napięcie fazowe strony pierwotnej (Vnp = Unp/ 3). Częstotliwość Działanie Funkcja ta daje wartości częstotliwości. Może być mierzona: bazując na U21, jeśli tylko jedno napięcie międzyfazowe jest mierzone przez Sepam bazując na składowej zgodnej napięcia, jeśli są do Sepam podłączone przekładniki U21 i U32. Częstotliwość nie jest mierzona jeśli: napięcie U21 lub składowa zgodna napięcia Vd są mniejsze od 40% Un częstotliwość jest poza zakresem pomiarowym. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki częstotliwości znamionowe 50 Hz, 60 Hz zakres 25 do 65 Hz dokładność (1) ± 0,02 Hz format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1 Hz (wyświetlacz) lub 0,01 Hz (SFT2841) odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) W warunkach odniesienia (IEC ). 7

17 Funkcje pomiarowe Moc czynna, bierna i pozorna Działanie Funkcja ta daje wartości mocy: czynnej P = 3 UI cosφ biernej Q = 3 UI sinφ pozornej S = 3 UI Pomiar mocy czynnej i biernej jest dokonywany metodą dwóch watomierzy. Moce są uzyskiwane z napięć międzyfazowych U21 i U32 i prądów fazowych I1 i I3. Jeśli jest mierzone tylko napięcie U21, P i Q są obliczane przy założeniu, że napięcia systemu są stabilne. Przyjmuje się, że: dla obwodu odpływowego (1): moc wypływająca z szyn jest dodatnia moc wpływająca do szyn jest ujemna +kierunek przepływu dla obwodu dopływowego (1): moc wpływająca do szyn jest dodatnia moc wypływająca z szyn jest ujemna +kierunek przepływu Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. (1) Do wyboru w nastawieniach ogólnych. Charakterystyki Moc czynna P Moc bierna Q zakres pomiarowy ±(1,5% Sn przy 999MW) (1) ±(1,5% Sn przy 999Mvar) (1) jednostka kw, MW kvar, Mvar dokładność ± 1% typowo (2) ± 1% typowo (2) format wyświetlania 3 cyfry znaczące 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1kW 0,1 kvar odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) 1 sekunda (typowy) Moc pozorna S zakres pomiarowy 1,5% Sn przy 999MW (1) jednostka kva, MVA dokładność ± 1% typowo (2) format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1kVA odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Sn = 3 Unp*In. (2) Przy In, Unp, cosφ > 0,8 w warunkach odniesienia (IEC ). 8

18 Funkcje pomiarowe Szczytowa moc czynna i bierna Współczynnik mocy (cosφ) Szczytowa moc czynna i bierna Działanie Funkcja ta daje największa średnią wartość mocy czynnej lub biernej od ostatniego kasowania. Wartości są odświerzane po każdym nastawionym przedziale czasowym (do 5 do 60 minut) i są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Kasowanie pomiarów: poprzez naciśnięcie przycisku clear na interfejsie standard w czasie wyświetlania wartości szczytowej mocy poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne (zdalny rozkaz sterujący TC6). Charakterystyki Moc czynna P Moc bierna Q zakres pomiarowy ±(1,5% Sn przy 999MW) (1) ±(1,5% Sn przy 999Mvar) (1) jednostka kw, MW kvar, Mvar dokładność ± 1% typowo (2) ± 1% typowo (2) format wyświetlania 3 cyfry znaczące 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1kW 0,1 kvar Przedziały czasowe 5,10,15,30,60 minut 5,10,15,30,60 minut (1) Sn = 3 UnpIn (2) Przy In, Unp, cosφ > 0,8 w warunkach odniesienia (IEC ). Współczynnik mocy (cosφ) Działanie Współczynnik mocy jest definiowany jako: cosφ = P / P² + Q² Zależność ta wyraża przesunięcie fazowe pomiędzy prądami fazowymi i napięciami fazowymi. Znaki + i i IND (indukcyjne) i POJ (pojemnościowe) dają nam informacje o kierunku przepływu mocy i charakterze obciążenia. POJ POJ Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Charakterystyki zakres pomiarowy -1 do 1 IND/POJ dokładność (1) ± 0,01 typowo format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,01 odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) Przy In, Unp, cosφ > 0,8 w warunkach odniesienia (IEC ). 9

19 Funkcje pomiarowe Energia czynna i bierna Energia czynna i bierna Działanie Funkcja ta daje następujące informacje o energii: zgromadzona energia przesłana w jednym kierunku. zgromadzona energia przesłana w drugim kierunku. Pomiar bazuje na składowych podstawowych. Wartości są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Charakterystyki Energia czynna Energia bierna zakres pomiarowy 0 do 2, MWh 0 do 2, Mvarh jednostka MWh Mvarh dokładność ± 1% typowo (1) ± 1% typowo (1) format wyświetlania 10 cyfr znaczących 10 cyfr znaczących rozdzielczość 0,1MWh 0,1 Mvarh (1) Przy In, Unp, cosφ > 0,8 w warunkach odniesienia (IEC ). Zgromadzona energia czynna i bierna poprzez pomiar impulsowy Działanie Funkcja ta umożliwia pomiar energii przez wejścia logiczne. Przyrost energii może być przypisany do każdego z wejść (wybór w parametrach ogólnych). Każdy impuls powoduje przyrost naliczanej energii. Można wykorzystać w tym celu 4 wejścia. 4 typy pomiaru są możliwe: dodatnia i ujemna energia czynna dodatnia i ujemna energia bierna Wartości są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Charakterystyki Energia czynna Energia bierna zakres pomiarowy 0 do 2, MWh 0 do 2, Mvarh jednostka MWh Mvarh przyrost 0,1 kwh do 5MWh 0,1 kvarh do 5Mvarh format wyświetlania 10 cyfr znaczących 10 cyfr znaczących rozdzielczość 0,1MWh 0,1 Mvarh impuls 15 ms 15 ms 10

20 Funkcje pomiarowe Temperatura Działanie Funkcja ta daje pomiar temperatury realizowany przez czujniki rezystancyjne (RTD): platynowe Pt100 (100 Ω przy 0 C) zgodnie z IEC i DIN niklowe 100Ω lub 120Ω (przy 0 C) Każdy czujnik daje jeden pomiar: tx = temperatura RTD x. Funkcja ponadto potrafi wykryć zakłócenia w pracy czujników: czujnik odłączony (tx > 205 C) czujnik zwarty (tx < -35 C) Wartości są zapisywane w przypadku utraty zasilania. W razie awarii uruchamiany jest alarm. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie, w C lub F z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy -30 C do +200 C rozdzielczość 1 C dokładność (1) ± 1 C od +20 C do +140 C ± 2 C od -30 C do +20 C ± 2 C od +140 C do +200 C odstęp odświeżania 5 sekund (typowy) Obniżenie dokładności w zależności od połączenia: patrz rozdział Moduły czujników temperatury MET

21 Diagnostyka sieci Informacja o wyłączeniach Prądy wyłączane Informacja o wyłączeniach Działanie Funkcja ta daje wartości parametrów jakimi charakteryzował się obwód w trakcie zakłócenia. Wartości dostępne poprzez standardowy interfejs użytkownika: prądy wyłączane prądy zerowe (obliczone z sumy prądów fazowych i zmierzone) składowa zgodna i przeciwna prądu napięcia fazowe i międzyfazowe składowa zerowa, zgodna i przeciwna napięcia częstotliwość moc czynna moc bierna. Wartości pięciu ostatnich wyłączeń są zapamiętywane z datą i czasem zdarzenia. Są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. rozkaz wyłączenia Przebieg prądu wyłączanego Prądy wyłączane Działanie Funkcja ta daje wartości RMS prądów w czasie ostatniego wyłączenia: TRIPI1: prąd w fazie 1 TRIPI2: prąd w fazie 2 TRIPI3: prąd w fazie 3 Pomiar bazuje na składowej podstawowej prądu. Jest to maksymalna wartość prądu RMS zmierzona podczas 30ms po aktywacji styku wyłączającego O1. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0,1 do 40 In (1) jednostka A lub ka dokładność ± 5% ±1 cyfra format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,01 (1) Prąd znamionowy In nastawiony w nastawieniach ogólnych. 12

22 Diagnostyka sieci Składowa przeciwna / Niesymetria Składowa przeciwna / Niesymetria Działanie Funkcja ta daje wartość składowej przeciwnej: T = Ii / Ib Prąd składowej przeciwnej jest ustalany na podstawie prądów fazowych: 3 fazy gdzie 2 fazy gdzie Obydwa wzory są równoznaczne w przypadku kiedy nie ma zwarcia doziemnego. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 10 do 500% jednostka % Ib dokładność ± 2% format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1 % odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) Wartość szczytowa składowej zgodnej i przeciwnej Działanie Ten pomiar jest przydatny do ustalenia właściwej wartości kryterialnej funkcji uszkodzonego przewodu (ANSI 46BC). Dostarcza informacji o stosunku największej wartości składowej przeciwnej do składowej zgodnej prądu od ostatniego kasowania. Wymagany jest w tym przypadku pomiar prądu 3-fazowego. Składowa przeciwna prądu obliczana jest z zależności: Składowa zgodna prądu obliczana jest z zależności: gdzie Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 1 do 500% dokładność ± 2% rozdzielczość 1 % odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) 13

23 Diagnostyka sieci Przesunięcie fazowe φ0 Przesunięcie fazowe φ1, φ2, φ3 Przesunięcie fazowe φ0 Działanie Funkcja ta daje wartość przesunięcia fazowego mierzonego pomiędzy składową zerową napięcia a prądem zerowym w układzie trygonometrycznym (patrz wykres). Pomiar może być przydatny podczas procesu uruchamiania w celu sprawdzenia prawidłowości podłączeń dla zabezpieczenia kierunkowego ziemnozwarciowego. Dwie wartości są dostępne: φ0, kąt i wartość I0 zmierzona φ0σ, kąt i wartość I0 obliczona Przesunięcie fazowe φ0 Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0 do 359 rozdzielczość 1 dokładność ± 2% odstęp odświeżania 2 sekundy (typowy) Przesunięcie fazowe φ1, φ2, φ3, Działanie Funkcja ta daje wartość przesunięcia fazowego mierzonego pomiędzy napięciami V1, V2, V3 a odpowiednio prądami I1, I2, I3 w układzie trygonometrycznym (patrz wykres). Pomiar może być przydatny podczas procesu uruchamiania w celu sprawdzenia prawidłowości podłączeń przekładników prądowych i napięciowych. Pomiar nie będzie aktywny w przypadku kiedy tylko napięcie U21 jest mierzone. Przesunięcie fazowe φ1 Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 0 do 359 rozdzielczość 1 dokładność ± 2% odstęp odświeżania 2 sekundy (typowy) 14

24 Diagnostyka sieci Rejestracja zakłóceń Działanie Funkcja ta jest używana do zapamiętywania sygnałów analogowych i stanów logicznych. Rejestracja jest aktywowana w trakcie zdarzenia powodującego wyłączenie. Rejestracja rozpoczyna się przed zdarzeniem i kończy po nim. Rekord zawiera poniższe informacje: wartości poszczególnych sygnałów datę charakterystyki rejestrowanych kanałów. Czas trwania i liczba rekordów mogą być nastawiane przy pomocy oprogramowania SFT2841. Rekordy są zapisywane w trybie FIFO (kiedy maksymalna liczba rekordów zostanie osiągnięta, najstarszy jest usuwany podczas rejestracji kolejnego). Rekordy rejestracji zakłóceń ulegają wymazaniu w przypadku zmiany równań logicznych lub wiadomości alarmowych. Przesył Rekordy mogą być przesyłane lokalnie lub zdalnie: lokalnie: przy pomocy komputera z zainstalowanym oprogramowaniem SFT2841 zdalnie: poprzez system nadzoru Odczyt plików z danymi Pliki można odczytać przy pomocy oprogramowania WaveWin. Zasada rejestracji Charakterystyki Zawartość rekordu Plik z danymi: dane, charakterystyka kanałów Plik z próbkami: 12 wartości na okres / rejestrowany sygnał Rejestrowane sygnały analogowe (2) 4 kanały prądowe (I1, I2, I3, I0) 3 kanały napięciowe (V1, V2, V3 lub U21, U32, V0) Rejestrowane stany logiczne 10 wejść logicznych, wyjścia logiczne od O1 do O4, pobudzenie 1 wartość konfigurowana w edytorze równań logicznych Ilość rejestrowanych rekordów od 1 do 19 Całkowity czas rejestracji 1s do 10s Wszystkie rekordy plus jeden nie mogą przekroczyć 20s przy 50 Hz i 16s przy 60 Hz. Przykłady (50Hz): rekord 1 x 10s rekordy 3 x 5s rekordy 19 x 1s Okresy przed zdarzeniem powodującym od 0 do 99 okresów wyłączenie (1) Format pliku COMTRADE 97 (1) W zależności od nastawień parametrów w oprogramowaniu SFT2841. Nastawienie fabryczne to 36 okresów. (2) W zależności od podłączeń przekładników. 15

25 Diagnostyka sieci Lokalizator miejsca zwarcia Opis Lokalizator miejsca zwarcia oblicza odległość oraz rezystancję pętli zwarciowej w sieci średniego napięcia. Typowa aplikacja to linia zasilająca stację wyposażoną w kilka pól odpływowych. Jednofazowy tryb lokalizacji skojarzony jest z funkcjami zabezpieczeniowymi ANSI 50N/51N oraz 67N Trójfazowy tryb lokalizacji skojarzony jest z funkcjami zabezpieczeniowymi ANSI 50/51 oraz 67 Tylko stopnie zabezpieczeniowe skojarzone z logiką wyłączania mogą aktywować funkcję lokalizacji miejsca zwarcia. W informacji o wyłączeniach gromadzone są następujące dane: miejsce zwarcia (w km lub milach) rezystancja (w Ω) uszkodzona faza(y) Pomiary mogą być odczytane: z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT284 poprzez połączenie komunikacyjne Zastosowanie Funkcja stosowana jest w: sieciach średniego napięcia: dla linii napowietrznych dla linii mieszanych: 0% do 30% linii kablowej i 7-% do 100% linii napowietrznej sieciach z bezpośrednio uziemionym punktem zerowym transformatora kompensowanych sieciach kompensowanych przez rezystancję dla prądów zwarciowych > 150A przez rezystancję i reaktancję szeregowo dla stosunku R/X > 3 Wyniki obliczeń lokalizatora są nieprawidłowe dla instalacji podziemnych oraz sieci z izolowanym lub uziemionym tylko przez reaktancję punktem serowym transformatora. Funkcja powinna być aktywowana tylko jeśli napięcie znamionowe po stronie pierwotnej (Unp) mieści się w zakresie 5,5 do 36 kv. Działanie Do obliczeń wykorzystywane są składowe symetryczne, które są wyliczane z 3 prądów i 3 napięć fazowych: zmierzonych podczas normalnej pracy przed wystąpieniem zakłócenia zmierzonych podczas trwania zakłócenia. Podstawowe założenie do obliczeń polega na uproszczeniu struktury pól odpływowych kontrolowanych przez zabezpieczenie. Rozbudowany układ połączeń wielu kabli z pól odpływowych jest zastąpiony uproszczonym modelem dla jednego pola. Funkcja określa typ zakłócenia oraz fazy biorące w nim udział. Następnie obliczana jest odległość do miejsca zwarcia z wykorzystaniem opatentowanej metody. Schemat blokowy Obliczenie średnich wartości impedancji Stopnie skonfigurowane na wyłączenie: 50/51, 67, 50N/51N, 67N Sygnały pobudzeń I1,I2,I3,U1,U2,U3 zarejestrowane dla normalnej pracy Określenie typu zwarcia i zwartych z Określenie miejsca zwarcia i rezystancji Rejestracja danych Sygnały zadziałań I1,I2,I3,U1,U2,U3 zarejestrowane w czasie zwarcia 16

26 Diagnostyka sieci Lokalizator miejsca zwarcia Parametry Możliwe jest nastawienie: czas aktywacji T liczony od momentu ostatniego sygnału pobudzenia do ustabilizowania warunków normalnych procent linii określa udział linii kablowej w całkowitej długości linii chronionej składowe symetryczne impedancji przewodu w km lub milach: Rdl, Xdl: składowa zgodna rezystancji i reaktancji dla linii napowietrznej Rdc, Xdc: składowa zgodna rezystancji i reaktancji dla linii kablowej R0l, X0l: składowa zerowa rezystancji i reaktancji dla linii napowietrznej R0c, X0c: składowa zerowa rezystancji i reaktancji dla linii kablowej Średnie wartości impedancji podane są w poniższej tabeli. Średnia wartość impedancji w zależności od typu przewodu w Ω/km Kabel Rdo Xdo R0o X0o wielożyłowy 0,39 0,14 2,0 0,4 jednożyłowy 0,06 0,11 0,99 1,41 Linia Rdl Xdl R0l X0l jednożyłowa 0,68 0,372 0,828 1,696 Charakterystyka Czas aktywacji T Zakres nastawienia 1 s do 99 min Procent linii Zakres nastawienia 0 do 30 % Składowe symetryczne impedancji Składowa zgodna rezystancji dla linii Rdl 0,001 do 10 Ω/km Składowa zgodna reaktancji dla linii Xdl 0,001 do 10 Ω/km Składowa zgodna rezystancji dla kabla Rdc 0,001 do 10 Ω/km Składowa zgodna reaktancji dla kabla Xdc 0,001 do 10 Ω/km Składowa zerowa rezystancji dla linii R0l 0,001 do 10 Ω/km Składowa zerowa reaktancji dla linii X0l 0,001 do 10 Ω/km Składowa zerowa rezystancji dla kabla R0c 0,001 do 10 Ω/km Składowa zerowa reaktancji dla kabla X0c 0,001 do 10 Ω/km Dokładność Relatywny błąd kalkulacji miejsca zwarcia obliczany jest: w odniesieniu do najdłużej ścieżki linii odpływowej = 100% ł ż w następujących warunkach: obciążenie linii odpływowej jest mniejsze od 4 MVA rezystancja zakłócenia jest mniejsza od 150 Ω Dokładność dla zwarcia jednofazowego Typ przewodu Typowy błąd Linia napowietrzna ±1,02 % Linia mieszana (30% kabla) ±7 % Dokładność dla zwarcia wielofazowego Typ przewodu Typowy błąd Linia napowietrzna ±0,73 % Linia mieszana (30% kabla) ±2,73 % 17

27 Diagnostyka silnika Pojemność cieplna wykorzystana Stała czasowa chłodzenia Pojemność cieplna wykorzystana Działanie Funkcja ta jest obliczana poprzez zabezpieczenie przeciążeniowe. Jest ona zależna od obciążenia i wyrażona w procentach znamionowej pojemności cieplnej. Zapis pojemności cieplnej wykorzystanej W przypadku utraty zasilania jest ona zapamiętywana i odtwarzana przy powrocie zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne poprzez moduł MSA141. Charakterystyki zakres pomiarowy 0 do 800% jednostka % format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1% odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) Stała czasowa chłodzenia Działanie Stała czasowa chłodzenia T2 urządzenia zabezpieczanego (transformatora, silnika lub generatora) jest obliczana poprzez zabezpieczenie przeciążeniowe za każdym razem kiedy urządzenie pracuje przez dostatecznie długi okres, po którym nastąpi przerwa w pracy (I < 0,1 Ib) i stabilizacja temperatury pracy. Obliczenia bazują na temperaturze mierzonej przez sondy RTD 1,2 i 3 (czujniki na stojanie silnika lub generatora) lub sondy RTD 1,3 i 5 (sondy uzwojenia pierwotnego transformatora). W celu uzyskania wyższej dokładności zalecane jest aby sonda RTD 8 mierzyła temperaturę otoczenia. Jeśli w tabeli przypisania sond RTD zostaną wybrane inne aplikacje stała T2 nie jest obliczana. Dostępne są dwa pomiary, każdy dla jednego okresu określonego powyżej. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy 5 do 600 minut jednostka minuta rozdzielczość 1 minuta dokładność ± 5% format wyświetlania 3 cyfry znaczące 18

28 Diagnostyka silnika Czas pozostały do wyłączenia w wyniku przeciążenia Czas postoju po wyłączeniu przeciążeniowym Czas pozostały do wyłączenia w wyniku przeciążenia Działanie Funkcja ta jest obliczana poprzez zabezpieczenie przeciążeniowe. Jest zależna od pojemności cieplnej wykorzystanej. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy jednostka format wyświetlania rozdzielczość odstęp odświeżania 0 do 999 minut minuta 3 cyfry znaczące 1 minuta 1 sekunda (typowy) Czas postoju po wyłączeniu przeciążeniowym Działanie Funkcja ta jest obliczana poprzez zabezpieczenie przeciążeniowe. Jest zależna od pojemności cieplnej wykorzystanej. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy jednostka format wyświetlania rozdzielczość odstęp odświeżania 0 do 999 minut minuta 3 cyfry znaczące 1 minuta 1 sekunda (typowy) 19

29 Diagnostyka silnika Licznik godzin pracy i czas pracy Prąd i czas rozruchu Licznik godzin pracy i czas pracy Działanie Licznik daje informację o całkowitym czasie, w którym urządzenie (silnik, generator, transformator) pracowały (I > 0,1 Ib). Wartość początkową można modyfikować przy pomocy oprogramowania SFT2841. Licznik jest zapisywany w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne Charakterystyki zakres pomiarowy 0 do jednostka godziny Prąd i czas rozruchu Działanie Jeżeli zabezpieczenie od długiego rozruchu / zablokowanego wirnika (48/51LR) jest aktywne, to czas rozruchu zaczyna być liczony kiedy jeden z trzech prądów fazowych przekroczy 1 Is. Jego obliczanie kończy się kiedy prąd ten spadnie poniżej 1 Is. Jeżeli zabezpieczenie od długiego rozruchu / zablokowanego wirnika (48/51LR) nie jest aktywne, to czas rozruchu zaczyna być liczony kiedy jeden z trzech prądów fazowych przekroczy 1,2 Ib. Jego obliczanie kończy się kiedy prąd ten spadnie poniżej 1,2 Ib. Maksymalny prąd fazowy jaki pojawi się w tym czasie jest prądem rozruchu / przeciążenia. Oba pomiary są zachowywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki Czas rozruchu/przeciążenia zakres pomiarowy 0 do 300 sekund jednostka s lub ms format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) Prąd rozruchu/przeciążenia zakres pomiarowy 1,2 do 24 Ib (1) jednostka A lub ka format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 0,1A lub 1 cyfra odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) (1) lub 65,5 ka 20

30 Diagnostyka silnika Ilość rozruchów przed zablokowaniem Czas do odblokowania Ilość rozruchów przed zablokowaniem Działanie Ilość rozruchów przed zablokowaniem jest obliczana przez funkcję zabezpieczeniową liczba rozruchów na godzinę. Liczba rozruchów zależy od stanu cieplnego silnika. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Kasowania pomiarów, można dokonać po wprowadzeniu hasła: poprzez naciśnięcie przycisku clear na interfejsie standard w czasie wyświetlania wartości szczytowej mocy poprzez oprogramowanie SFT2841. Charakterystyki zakres pomiarowy 0 do 60 jednostka żadna format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1 odstęp odświeżania 1 sekunda (typowy) Czas do odblokowania Działanie Czas do odblokowania jest obliczany przez funkcję Liczba rozruchów (66) lub zabezpieczenie przeciążeniowe (49). Jeśli zabezpieczenie blokuje rozruch, czas wskazuje okres jaki pozostał do uruchomienia. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Charakterystyki zakres pomiarowy jednostka format wyświetlania rozdzielczość odstęp odświeżania 0 do 360 minut minuta 3 cyfry znaczące 1 minuta 1 sekunda (typowy) 21

31 Diagnostyka zabezpieczanych Skumulowany prąd wyłączany urządzeń Ilość działań Skumulowany prąd wyłączany Działanie Funkcja ta daje skumulowany prąd wyłączany w (ka^2) dla pięciu zakresów prądowych. Bazuje na pomiarze składowej podstawowej. Zakresy prądowe: 0 < I < 2 In 2 In < I < 5 In 5 In < I < 10 In 10 In < I < 40 In I > 40 In Wartości te są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Szczegółowe informacje na temat wykorzystania tych danych znajdują się w dokumentacji wyłączników. Ilość działań Działanie Funkcja ta daje całkowitą ilość działań wyłącznika. Jest aktywowana poprzez rozkaz wyłączenia (przekaźnik O1). Ilość działań jest zapisywana w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. Wartość początkowa może być wprowadzona przy pomocy oprogramowania SFT2841, aby można było w sposób właściwy ocenić stan wyłącznika. Charakterystyki Skumulowany prąd wyłączany zakres pomiarowy 0 do (ka) 2 jednostka strona pierwotna (ka) 2 rozdzielczość 1 (ka) 2 dokładność (1) ± 10% ± 1 cyfra Liczba działań zakres pomiarowy 0 do (1) Przy In, w warunkach odniesienia (IEC ). 22

32 Diagnostyka zabezpieczanych Czas otwierania urządzeń Czas nazbrajania Czas otwierania Działanie Funkcja ta daje wartość czasu otwierania wyłącznika (1) i informację o zmianie styków podłączonych do wejścia logicznego I11 (2). Funkcja jest blokowana kiedy wejście jest nastawione do zasilania prądem zmiennym (3). Wartości te są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. (1) Szczegółowe informacje na temat wykorzystania tych danych znajdują się w dokumentacji wyłączników (2) Moduł MES opcjonalnie (3) Moduły MES108 lub MES114 opcjonalnie Charakterystyki zakres pomiarowy 20 do 100 jednostka ms dokładność ± 1 ms typowo format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1 ms Czas nazbrajania Działanie Funkcja ta daje wartość czasu nazbrajania wyłącznika (1) określonego na podstawie zmiany stanów styków informujących o zamknięciu wyłącznika i nazbrajaniu jego (2). Wartość jest zapisywana w przypadku utraty zasilania. Odczyt Pomiary mogą być odczytane: z wyświetlacza poprzez naciśnięcie z ekranu komputera poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez połączenie komunikacyjne. (1) Szczegółowe informacje na temat wykorzystania tych danych znajdują się w dokumentacji wyłączników. (2) Moduły MES114 lub MES114E lub MES114F opcjonalnie. Charakterystyki zakres pomiarowy 1 do 20 jednostka s dokładność ± 0,5 s format wyświetlania 3 cyfry znaczące rozdzielczość 1s 23

33 Diagnostyka zabezpieczanych Nadzór obwodów przekładników urządzeń napięciowych kod ANSI 60FL Działanie Funkcja nadzoruje następujące elementy: przekładniki napięciowe podłączenie przekładników do Sepam wejścia analogowe napięciowe Sepam. Funkcja rozpoznaje następujące uszkodzenia: częściowa utratę napięć fazowych, wykrytą poprzez: obecność składowej przeciwnej napięcia i braku składowej przeciwnej prądu utratę wszystkich napięć fazowych, wykrytą poprzez: obecność prądu w jednej fazie i braku napięć wyłączenie zabezpieczenia przekładników fazowych (i/lub zerowych), wykryte poprzez zmianę stanu styku w tym zabezpieczeniu (styk musi być podłączony do Sepam) inne typy uszkodzeń mogą być definiowane przy użyciu edytora równań logicznych. Błędy są usuwane automatycznie kiedy sytuacji powróci do stanu normalnej pracy czyli: powód uszkodzenia zostanie usunięty wszystkie napięcia będą obecne. Informacja o stanie styku zamknięty wyłącznika Informacja o stanie tego styku może być użyta do wykrycia utraty jednego, dwóch lub trzech napięć jeśli styk jest podłączony do Sepam. Jeśli nie jest podłączony wykrywanie utraty napięcia nie jest określane na tej podstawie. Schemat blokowy Częściowa utrata napięć fazowych wyłącznik zamknięty wejście logiczne Utrata wszystkich napięć fazowych maks. (napięcia mierzone ) < 10 % Unp maks.(i1,i2,i3) > 10 % In zabezpieczenie obwodów przekładników wejście logiczne utrata napięcia równ. logiczne fazowego i odpowiedni komunikat..min.(napięcie mierzone) > 40% Unp brak napięcia fazowego V0 obliczane utrata napięcia zerowego bezpiecznik V0 Wykrywanie braku napięcia zerowego. komunikat 24

34 Diagnostyka zabezpieczanych Nadzór obwodów przekładników urządzeń napięciowych kod ANSI 60FL Konsekwencje uszkodzenia obwodów przekładników napięciowych na funkcje zabezpieczeniowe Uszkodzenie przekładników fazowych ma wpływ na następujące funkcje zabezpieczeniowe: 27, 27S, 32P, 32Q/40, 47, 51V 59, tylko w przypadku kiedy funkcja jest nastawiona do działania na napięciu fazowym i napięcia są mierzone przez dwa przekładniki fazowe i jeden zerowy 67 Uszkodzenie przekładników zerowych ma wpływ na następujące funkcje zabezpieczeniowe: 59N 67N/67NC Zachowanie funkcji zabezpieczeniowych w przypadku uszkodzenia przekładników fazowych lub zerowych można nastawić w następujący sposób: dla funkcji 27/27S, 32P, 32Q/40, 47, 51V, 59 i 59N; blokada lub brak blokady dla funkcji 67; blokada lub praca bez członu kierunkowego (50/51) dla funkcji 67N/67NC; blokada lub praca bez członu kierunkowego (50/51) Nastawienia - wskazówki Częściowa utrata napięcia bazuje na wykryciu obecności składowej przeciwnej napięcia i braku składowej przeciwnej prądu. Standardowo: obecność składowej przeciwnej napięcia kiedy Vi > 10 %Vnp (Vsi) brak składowej przeciwnej prądu kiedy Ii < 5 % In (Isi) zwłoka czasowa T1 = 1s. Te nastawienia zapewniają stabilność funkcji nadzoru nad przekładnikami w przypadku zwarcia lub zakłócenia przejściowego w sieci. Wartość parametru Isi można zwiększyć w przypadku bardzo niesymetrycznych sieci. Zwłoka czasowa T2 (utrata napięcia we wszystkich fazach) musi być dłuższa od czasu jaki potrzeba funkcjom zabezpieczeniowym 50/51 lub 67 do zlikwidowania tego zwarcia, w celu uniknięcia sytuacji, w której te dwa zakłócenia mogą być pomylone. Zwłoka czasowa dla zabezpieczenia 51V musi być dłuższa do czasów T1 i T2. Charakterystyki Uruchomienie funkcji nadzoru nad częściową utratą napięć nastawienie Tak/Nie Nastawienie Vsi zakres nastawienia 2% do 100% Vnp dokładność ± 2% dla Vi > 10% Vnp ± 5% dla Vi < 10% Vnp rozdzielczość 1% próg pobudzenia (95 ± 2,5) % dla Vi > 10% Vnp Nastawienie Isi zakres nastawienia 5% do 100% In dokładność ± 5% rozdzielczość 1% próg pobudzenia (105 ± 2,5) % Czas zwłoki T1 (częściowa utrata napięć fazowych) zakres nastawienia 0,1s do 300s dokładność ± 2% lub ± 25ms rozdzielczość 10ms Uruchomienie funkcji nadzoru nad całkowitą utratą napięć nastawienie Tak/Nie Uruchomienie funkcji nadzoru nad całkowitą utratą napięć z nadzorem prądowym nastawienie Tak/Nie Czas zwłoki T2 (całkowita utrata napięć fazowych) zakres nastawienia 0,1s do 300s dokładność ± 2% lub ± 25ms rozdzielczość 10ms Zachowanie zabezpieczeń napięciowych i mocowych nastawienie brak akcji/ blokada Zachowanie zabezpieczenia 67 nastawienie brak kierunkowości/ blokada Zachowanie zabezpieczenia 67N/67NC nastawienie brak kierunkowości/ blokada 25

35 Diagnostyka zabezpieczanych Nadzór obwodów przekładników urządzeń prądowych kod ANSI 60 Działanie Funkcja nadzoruje następujące elementy: przekładniki prądowe (1A/5A lub LPCT) podłączenie przekładników do Sepam wejścia analogowe prądowe Sepam. Funkcja rozpoznaje utratę prądów fazowych, w przypadku kiedy trzy prądu fazowe są mierzone. Funkcja jest nieaktywna jeśli jest mierzony prąd w dwóch fazach. Błędy są usuwane automatycznie kiedy prądy zaczną być mierzone i osiągną wartość większą niż 10% In. W przypadku zaistnienia tego uszkodzenia następujące funkcje zabezpieczeniowe mogą być zablokowane w celu uniknięcia niepotrzebnego działania: 46, 32P i 32Q/40 51N i 67N, jeśli I0 jest obliczany. Schemat blokowy Charakterystyki Zwłoka czasowa zakres nastawienia 0,15 s do 300 s dokładność ± 2% lub 25ms rozdzielczość 10ms Blokada funkcji zabezpieczeniowych 46, 32P, 32Q/40, 51N, 67N nastawienie brak akcji/ blokada 26

36 Funkcje zabezpieczeniowe Spis treści Zakresy nastawień 3/2 Podnapięciowe 3/4 kod ANSI 27/27S Podnapięciowe składowej zgodnej napięcia 3/5 i prawidłowy kierunek wirowania faz kod ANSI 27D/47 Podnapięciowe napięcia resztkowego 3/6 kod ANSI 27R Kierunkowe czynnomocowe 3/7 kod ANSI 32P Kierunkowe biernomocowe 3/8 kod ANSI 32Q/40 Podprądowe fazowe 3/9 kod ANSI 37 Składowa przeciwna / niesymetria kod ANSI 46 3/10 Uszkodzenie przewodu kod ANSI 46BC 3/12 Nadnapięciowe składowej przeciwnej 3/13 kod ANSI 47 Zbyt długi rozruch / zablokowany wirnik 3/14 kod ANSI 48/51LR Przeciążeniowe termiczne 3/15 kod ANSI 49RMS Kontrola temperatury kod ANSI 49T/38 3/24 Nadprądowe kod ANSI 50/51 3/25 Zimny rozruch fazowy kod ANSI CLPU 50/51 3/27 Kontrola wyłącznika kod ANSI 50BF 3/29 Ziemnozwarciowe kod ANSI 50N/51N lub 50G/51G 3/31 Zimny rozruch ziemnozwarciowy kod ANSI CLPU 50N/51N 3/33 Nadprądowe fazowe blokowane napięciem 3/35 kod ANSI 50V/51V Nadnapięciowe 3/37 kod ANSI 59 Napięciowe w punkcie neutralnym 3/38 kod ANSI 59N Rozruchy na godzinę 3/39 kod ANSI 66 Kierunkowe nadprądowe fazowe 3/40 kod ANSI 67 Kierunkowe ziemnozwarciowe 3/44 kod ANSI 67N/67NC SPZ 3/52 kod ANSI 79 Nadczęstotliwościowe 3/55 kod ANSI 81H Podczęstotliwościowe kod ANSI 81L 3/56 Informacje - Krzywe zależne 3/57 1

37 Funkcje zabezpieczeniowe Zakresy nastawień Funkcje Nastawienia Zwłoka czasowa ANSI 50/51 Nadprądowe fazowe Krzywe wyłączania Zwłoka czasowa wyłączenia Zwłoka czasowa wyłączenia Krzywa niezależna DT SIT, LTI, VIT, EIT, UIT (1) DT RI DT IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C DT lub IDMT IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) DT lub IDMT IAC: I, VI, EI DT lub IDMT Nastawienie Is 0,1 do 24 In Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s 0,1 do 2,4 In IDMT 0,1s do 12,5s przy 10Is Czas powrotu Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s Krzywa zależna 0,5s do 20s Potwierdzenie brak poprzez nadnapięciowe składowej przeciwnej poprzez podnapięciowe ANSI 50V/51V Nadprądowe fazowe blokowane napięciem Krzywe wyłączania Zwłoka czasowa wyłączenia Zwłoka czasowa wyłączenia IDMT DT SIT, LTI, VIT, EIT, UIT (1) DT RI DT IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C DT lub IDMT IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) DT lub IDMT IAC: I, VI, EI DT lub IDMT Nastawienie Is 0,1 do 24 In Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s 0,1 do 2,4 In IDMT 0,1s do 12,5s przy 10Is Czas powrotu Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s Krzywa zależna 0,5s do 20s ANSI 50N/51N lub 50G/51G Ziemnozwarciowe Krzywe wyłączania Zwłoka czasowa wyłączenia Zwłoka czasowa wyłączenia Krzywa niezależna DT SIT, LTI, VIT, EIT, UIT (1) DT RI DT IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C DT lub IDMT IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) DT lub IDMT IAC: I, VI, EI DT lub IDMT Nastawienie Is0 0,1 do 15 In0 Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s 0,1 do 1 In0 IDMT 0,1s do 12,5s przy 10Is Czas powrotu Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s Krzywa zależna 0,5s do 20s ANSI 50BF Kontrola wyłącznika Obecność prądu 0,2 do 2 In Czas otwierania 0,05 s do 30 s ANSI 46 Składowa przeciwna / niesymetria Krzywa niezależna 0,1 do 5 Ib 0,1 do 300s Krzywe zależne 0,1 do 0,5 Ib (Schneider Electric) 0,1 do 1 Ib (IEC, IEEE) 0,1 do 1s Krzywe wyłączania Schneider Electric IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) ANSI 67 Kierunkowe nadprądowe fazowe Krzywe wyłączania Zwłoka czasowa wyłączenia Zwłoka czasowa wyłączenia IDMT DT SIT, LTI, VIT, EIT, UIT (1) DT RI DT IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C DT lub IDMT IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) DT lub IDMT IAC: I, VI, EI DT lub IDMT Nastawienie Is 0,1 do 24 In Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s 0,1 do 2,4 In IDMT 0,1s do 12,5s przy 10Is Czas powrotu Krzywa niezależna bezzwłocznie; 0,05s do 300s Krzywa zależna 0,5s do 20s Kąt charakterystyczny 30º, 45º, 60º Uwaga: parametry In, Ib, In0, Unp i Vnp są opisane w rozdziale Funkcje pomiarowe strona 2/2. DT krzywa niezależna; IDMT krzywa zależna (1) Wyłączenie przy 1,2 Is 2

38 Sepam seria 40 Zakresy nastawień Funkcje Nastawienia Zwłoka czasowa ANSI 67N/67NC Kierunkowe ziemnozwarciowe (typ 1) Kąt charakterystyczny -45º, 0º, 15º, 30º, 45º, 60º, 90º Nastawienie Is0 0,1 do 15 In0 Krzywa niezależna Bezzwłocznie; 0,05 do 300s Nastawienie Vs0 2 do 80% Unp Czas zapamiętywania czas T0mem 0; 0,05 do 300s nastawienie V0mem 0; 2 do 80% Unp ANSI 67N/67NC Kierunkowe ziemnozwarciowe (typ 2) Kąt charakterystyczny -45º, 0º, 15º, 30º, 45º, 60º, 90º Krzywe wyłączania Zwłoka czasowa wyłączenia Zwłoka czasowa wyłączenia Krzywa niezależna DT SIT, LTI, VIT, EIT, UIT (1) DT RI DT IEC: SIT/A, LTI/B, VIT/B, EIT/C DT lub IDMT IEEE: MI (D), VI (E), EI (F) DT lub IDMT IAC: I, VI, EI DT lub IDMT Nastawienie Is0 0,1 do 15 In0 Krzywa niezależna Bezzwłocznie; 0,05 do 300s 0,1 do 1 In0 IDMT 0,1s do 12,5s przy 10 Is0 Nastawienie Vs0 2 do 80% Unp Czas powrotu Krzywa niezależna Bezzwłocznie; 0,05 do 300s Krzywa zależna 0,5 do 20s ANSI 32P Kierunkowe czynnomocowe 1 do 120 % Sn (2) 0,1 do 300s ANSI 32Q Kierunkowe biernomocowe 5 do 120 % Sn (2) 0,1 do 300s ANSI 49RMS Przeciążeniowe termiczne Współczynnik składowej przeciwnej 0 2,25 4,5-9 Stała czasowa nagrzewania T1: 1 do 600 minut chłodzenia T2: 1 do 600 minut Punkty nastawcze alarmu i wyłączenia 50 do 300% pojemności cieplnej zużytej Współczynnik modyfikacji krzywej nagrzewania na zimno 0 do 100% Przełączanie warunków nastawień termicznych poprzez wejście logiczne Poprzez nastawienie Is (nastawialne od 0,25 do 8Ib) Maksymalna temperatura urządzenia 60 do 200ºC ANSI 37 Podprądowe fazowe 0,15 do 1Ib 0,05 do 300s ANSI 48/51LR Zbyt długi rozruch / zablokowany wirnik 0,5 do 5 Ib czas rozruchu ST 0,5 do 300s zwłoki czasowe LT i LTS 0,05 do 300s ANSI 66 Rozruchy na godzinę Rozruchy na okres 1 do 60 okres 1 do 6 godzin Rozruchy pod rząd 1 do 60 opóźnienie start/stop 0 do 90 minut ANSI 38/49T Temperatura (RTD) Punkty nastawcze alarmu i wyłączenia 0 do 180ºC (lub 32 do 356ºF) ANSI 27D / 47 Podnapięciowe składowej zgodnej napięcia 15 do 60% Unp 0,05 do 300s ANSI 27R Podnapięciowe napięcia resztkowego 5 do 100% Unp 0,05 do 300s ANSI 27 Podnapięciowe międzyfazowe 5 do 100% Unp 0,05 do 300s ANSI 27S Podnapięciowe fazowe 5 do 100% Unp 0,05 do 300s ANSI 59 Nadnapięciowe międzyfazowe fazowe 50 do 150% Unp 50 do 150% Vnp 0,05 do 300s ANSI 59N Napięciowe w punkcie neutralnym 2 do 80% Unp 0,05 do 300s ANSI 47 Nadnapięciowe składowej przeciwnej 1 do 50% Unp Bezzwłocznie; 0,05 do 300s ANSI 81H Nadczęstotliwościowe 50 do 55 Hz lub 60 do 65 Hz 0,1 do 300s ANSI 81L Podczęstotliwościowe 40 do 50 Hz lub 50 do 60 Hz 0,1 do 300s Uwaga: parametry In, Ib, In0, Unp i Vnp są opisane w rozdziale Funkcje pomiarowe strona 2/2. DT krzywa niezależna; IDMT krzywa zależna (1) Wyłączenie przy 1,2 Is (2) Sn= 3*In*Unp 3

39 Funkcje zabezpieczeniowe Podnapięciowe kod ANSI 27/27S Działanie Funkcja ta jest trójfazowa i działa, w zależności od nastawień, na napięciu fazowym lub międzyfazowym: pobudza się, gdy jedno z trzech napięć fazowych lub międzyfazowych spadnie poniżej nastawionego progu Us/Vs umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T w trybie pracy fazowym, wskazuje uszkodzoną fazę podczas alarmu. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia Charakterystyki Nastawienie Us/Vs zakres nastawienia 5% Unp/Vnp do 100% Unp/Vnp dokładność (1) ± 2% lub ± 0,005 Vnp rozdzielczość 1% próg pobudzenia 103% ± 2,5% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ± 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms (typowo 25ms) martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) Warunki podłączenia Typ podłączenia V1V2V3 U21 U21/U32 U21+V0 U21/U32+V0 Praca fazowa Tak Nie Nie Nie Tak Praca międzyfazowa Tak tylko U21 Tak tylko U21 Tak 4

40 Funkcje zabezpieczeniowe Podnapięciowe składowej zgodnej napięcia i prawidłowy kierunek wirowania faz kod ANSI 27D/47 Działanie Podnapięciowe składowej zgodnej napięcia Zabezpieczenie pobudza się kiedy składowa zgodna Vd napięcia trójfazowego spadnie poniżej nastawionego progu Vsd: gdzie i umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T pozwala na wykrycie spadków momentu silnika. Prawidłowy kierunek wirowania faz Zabezpieczenie pobudza się kiedy składowa zgodna napięcia jest mniejsza od 10% Unp a napięcie międzyfazowe jest większe od 80% Unp. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia lub komunikat Charakterystyki Nastawienie Vsd zakres nastawienia 15% Unp do 60% Unp dokładność (1) ± 2% próg pobudzenia 103% ± 2,5% rozdzielczość 1% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ± 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 55ms martwa strefa <35ms czas powrotu <35ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 5

41 Funkcje zabezpieczeniowe Podnapięciowe napięcia resztkowego kod ANSI 27R Działanie Zabezpieczenie to jest jednofazowe: pobudza się kiedy napięcie U21 jest mniejsze od nastawionego Us umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia Charakterystyki Nastawienie Us zakres nastawienia 5% Unp do 100% Unp dokładność (1) ± 5% lub ±0,005 Unp rozdzielczość 1% próg pobudzenia 104% ± 3% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ± 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania <40ms martwa strefa <20ms czas powrotu <30ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 6

42 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe czynnomocowe kod ANSI 32P zwrotno nadmocowe mocowe Strefa pracy Działanie Funkcja ta może być używana jako: zabezpieczenie czynno nadmocowe w celu zarządzania energią lub zabezpieczenie odwrotnie czynnomocowe przeciwko pracy generatorowej silnika i odwrotnie. Pobudza się kiedy moc czynna jest większa od nastawionego progu Ps. Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T. Pomiar jest dokonywany metodą dwóch watomierzy. Funkcja jest aktywna jeśli są spełnione następujące warunki: P > 3,1 %Q co zapewnia wysoki stopień czułości i dużą stabilność w przypadku zwarcia. Znak przepływu mocy jest zależny od nastawień ogólnych. Przyjmuje się następujące zasady oznaczania: dla obwodu odpływowego (1): moc wypływająca z szyn jest dodatnia moc wpływająca do szyn jest ujemna +kierunek przepływu dla obwodu dopływowego (1): moc wpływająca do szyn jest dodatnia moc wypływająca z szyn jest ujemna +kierunek przepływu Zabezpieczenie to działa dla następujących podłączeń przekładników napięciowych: V1V2V3, U21/U32 i U21/U32 + V0 Schemat blokowy nadmocowe/zwrotnomocowe wybór wyjście z opóźn. kier. czasowym sygnał pobudzenia Charakterystyki Kierunek Nastawienie nadmocowe/zwrotnomocowe Nastawienie Ps zakres nastawienia 1% Sn (1) do 120% Sn (1) rozdzielczość 0,1kW dokładność (2) ± 0,3 % Sn dla Ps pomiędzy 1% Sn i 5% Sn ± 5 % Sn dla Ps pomiędzy 5% Sn i 40% Sn ± 3 % Sn dla Ps pomiędzy 40% Sn i 120% Sn próg pobudzenia 93,5% ± 5% minimalna zmienna powrotu 0,004 Sn Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 100ms do 300s dokładność (2) ± 2% lub od -10ms do + 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania <80ms martwa strefa <90ms czas powrotu <80ms (1) Sn= 3*In*Unp (2) W warunkach odniesienia (IEC ) 7

43 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe biernomocowe kod ANSI 32Q/40 nadmocowe Działanie Funkcja ta wykrywa utratę pola w maszynach synchronicznych (silnikach i generatorach) podłączonych do sieci. Zakłócenie to może powodować zbytnie nagrzewanie się silnika i generatora. Pobudza się kiedy moc bierna jest większa od nastawionego progu Qs. Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T. Pomiar jest dokonywany metodą dwóch watomierzy. Funkcja jest aktywna jeśli są spełnione następujące warunki: Q > 3,1 %P co zapewnia wysoki stopień czułości i dużą stabilność w przypadku zwarcia. Znak przepływu mocy jest zależny od nastawień ogólnych. Przyjmuje się następujące zasady oznaczania: dla obwodu odpływowego (1): moc wypływająca z szyn jest dodatnia moc wpływająca do szyn jest ujemna zwrotnomocowe +kierunek przepływu Strefa pracy dla obwodu dopływowego (1): moc wpływająca do szyn jest dodatnia moc wypływająca z szyn jest ujemna +kierunek przepływu Zabezpieczenie to działa dla następujących podłączeń przekładników napięciowych: V1V2V3, U21/U32 i U21/U32 + V0. Przy współpracy z niektórymi silnikami synchronicznymi może być konieczne blokowanie tego zabezpieczenia podczas rozruchu. Można tego dokonać w edytorze funkcji logicznych. Schemat blokowy nadmocowe/zwrotnomocowe wybór wyjście z opóźn. kier. czasowym sygnał pobudzenia Charakterystyki Kierunek Nastawienie nadmocowe/zwrotnomocowe Nastawienie Qs zakres nastawienia 5% Sn (1) do 120% Sn (1) rozdzielczość 0,1 var dokładność (1) ± 5 % Sn dla Qs pomiędzy 5% Sn i 40% Sn ± 3 % Sn dla Qs pomiędzy 40% Sn i 120% Sn próg pobudzenia 93,5% ± 5% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 100ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub od -10ms do + 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania <80ms martwa strefa <90ms czas powrotu <80ms (1) Sn= 3*In*Unp (2) W warunkach odniesienia (IEC ) 8

44 Funkcje zabezpieczeniowe Podprądowe fazowe kod ANSI 37 Działanie Schemat blokowy Funkcja ta jest jednofazowa: pobudza się kiedy prąd w fazie 1 spadnie poniżej nastawionej wartości Is nie jest aktywne kiedy prąd jest mniejszy od 10% Ib jest nieczułe na spadki prądu spowodowane wyłączaniem wyłącznika umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T. Można zablokować działanie tego zabezpieczenia poprzez wejście logiczne. Zasada pracy wyjście z opóźn. czasowym sygnał pobudzenia Charakterystyki Nastawienie Is zakres nastawienia 15% Ib < Is < 100% Ib z krokiem 1% dokładność (1) ± 5 % próg pobudzenia 106 % ± 5% dla Is > 0,1 In Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania <60ms martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) sygnał pobudzenia wyjście z opóźnieniem czasowym Spadek prądu sygnał pobudzenia = 0 wyjście z opóźnieniem czasowym = 0 Wyłączenie wyłącznika 9

45 Funkcje zabezpieczeniowe Składowa przeciwna / niesymetria kod ANSI 46 Działanie Funkcja ta: pobudza się kiedy składowa przeciwna prądów fazowych jest większa od nastawiony próg posiada zwłokę czasową. Może być ona niezależna lub zależna (krzywe standaryzowane). Możliwa jest również do wyboru krzywa specjalnie przygotowana przez Schneider Electric. Prąd składowej przeciwnej jest uzyskiwany z trzech prądów fazowych. gdzie Jeśli Sepam mierzy prąd w układzie dwóch przekładników składowa przeciwna prądu obliczana jest w następujący sposób: Poniższe krzywe standaryzowane są dostępne: IEC standardowa zależna SIT /A IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B IEC skrajnie zależna EIT /C IEEE średnio zależna (IEC /D) IEEE bardzo zależna (IEC /E) IEEE skrajnie zależna (IEC /F) Równania tych krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne. Krzywa zależna Schneider Electric Dla Ii > Is czas zwłoki zależy od wartości Ii/Ib (Ib: prąd bazowy zabezpieczanego urządzenia). T odpowiada czasowi zwłoki dla Ii/Ib = 5. Krzywa wyłączania jest zdefiniowana następującymi równaniami: dla Is/Ib < Ii/Ib < 0,5 dla 0,5 < Ii/Ib < 5 gdzie Obydwa wzory są równoznaczne w przypadku nieobecności prądu zerowego. Krzywa czasowa niezależna Is jest nastawionym progiem w Amperach, zaś T jest czasem zwłoki zabezpieczenia. dla Ii/Ib > 5 t=t Schemat blokowy Krzywa Schneider Electric. wyjście z opóźn. czasowym sygnał pobudzenia Krzywa czasowa niezależna Krzywe zależne (standaryzowane) Krzywe zależne są zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C Charakterystyki Krzywa Nastawienia niezależna, zależna (standaryzowana wybór z 6), zależna, Schneider Electric Nastawienie Is zakres nastawienia niezależna 10% Ib < Is < 500% Ib zależna (standaryzowana) 10% Ib < Is < 100% Ib zależna Schneider Electric 10% Ib < Is < 50% Ib rozdzielczość 1% dokładność (1) ± 5 % Zwłoka czasowa T zakres nastawienia niezależna 100ms do 300s zależne 100ms do 1s rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra dokładność (1) niezależna ± 2% lub ±25ms zależne ± 5% lub ±35ms Czasy charakterystyczne czas działania <60ms martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) Krzywa czasowa zależna Is jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs. Dla prądów o bardzo dużej amplitudzie krzywa przechodzi w krzywą niezależną: jeśli Ii > 20 Is czas wyłączenia odpowiada 20 Is jeśli Ii > 40 In czas wyłączenia odpowiada 40 In. 10

46 Funkcje zabezpieczeniowe Składowa przeciwna / niesymetria kod ANSI 46 Określanie zwłoki czasowej dla wartości składowej przeciwnej prądu przy krzywej Schneider Electric Użyj tabeli w celu znalezienia wartości K odpowiadającej wymaganej wartości składowej przeciwnej prądu. Zwłoka czasowa jest równa KT. Krzywa zależna Schneider Electric Przykład Mamy krzywą wyłączeniową z nastawieniem T=0,5 s. Jaki jest czas zwłoki przy 0,6 Ib? Użyj tabeli do znalezienia wartości K odpowiadającej 60% Ib. Z tabeli mamy K=7,55. Czas zwłoki jest równy: 0,5 x 7,55 = 3,755 s. 11

47 Funkcje zabezpieczeniowe Uszkodzenie przewodu kod ANSI 46BC Opis Funkcję Uszkodzonego przewodu stosuje się w sieciach promieniowych średniego napięcia w celu detekcji przerwy w fazie w dowolnym jej punkcie. Może być to spowodowane różnymi przyczynami: brak przewodu uziemienia na początku linii brak przewodu uziemienia na końcu linii uszkodzony przewód fazowy Działanie Detekcja uszkodzonego przewodu oparta jest na pomiarze składowej przeciwnej i zgodnej prądu fazowego i porównaniu tych wielkości do siebie. Działanie funkcji zależy od: instalacji: uziemienie punktu zerowego transformatora prąd pojemnościowy obecność składowej przeciwnej prądu rodzaju zakłócenia: brak przewodu uziemienia na początku lub na końcu linii odległość przekaźnika od miejsca uszkodzenia impedancja zakłócenia, która zwykle zależy od sposobu uziemienia. Funkcja wymaga podłączenia 3 prądów fazowych. W przypadku pracy tylko z 2 przekładnikami prądowymi lub pobudzenia funkcji nadzoru obwodów przekładników prądowych funkcja jest automatycznie blokowana. Domyślnie funkcja jest odstawiona. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym Sygnał pobudzenia Nastawianie Wartość rozruchowa Ii/Id Wraz ze wzrostem odległości do zakłócenia lub wartością jego impedancji, funkcja powinna być nastawiana czulej tzn. wartość Ii/Id powinna być mniejsza. Jednak wartość składowej przeciwnej prądu może być stale widoczna wskutek podłączenia obciążenia, wobec powyższego wartość nastawy musi być od niej większa. Aby poprawnie nastawić tą funkcję należy: odczytać największą wartość składowej zgodnej i przeciwnej po załączeniu linii ustawić wartość Ii/Id o 30 do 50% wyżej od przeczytanych wartości Czas zwłoki Znacząca wartość składowej przeciwnej prądu może pojawić się na krótko w sieci np. po załączeniu transformatora w linii odpływowej. Z tego powodu zaleca się wprowadzenie czasu zwłoki rzędu 1 sekundy lub więcej aby zapobiec jej niepożądanemu działaniu. Charakterystyka Nastawienie Ii/Id zakres nastawienia 10 do 100 % rozdzielczość 1 % Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 0,1 do 300 s Dokładność (1) ±2 % lub ±25 ms rozdzielczość 10 ms lub 1 cyfra (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 12

48 Funkcje zabezpieczeniowe Nadnapięciowe składowej przeciwnej kod ANSI 47 Działanie Funkcja pobudza się kiedy składowa przeciwna napięcia (Vi) przekroczy nastawiony próg (Vsi). Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej niezależnej T. Składowa przeciwna napięcia jest określana z trzech napięć fazowych: lub gdzie Zabezpieczenie to działa dla następujących podłączeń przekładników napięciowych: V1V2V3, U21/U32 i U21/U32 + V0. Schemat blokowy Charakterystyki Nastawienie Vsi wyjście z opóźn. czasowym sygnał pobudzenia zakres nastawienia 1% Unp do 50% Unp dokładność (1) ± 2 % dla Vi > 10% Unp ± 5 % dla Vi < 10% Unp rozdzielczość 1% próg pobudzenia 97,5 % ± 2,5% dla Vi > 10% Unp Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie<55ms martwa strefa <35ms czas powrotu <55ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 13

49 Funkcje zabezpieczeniowe Zbyt długi rozruch / zablokowany wirnik kod ANSI 48/51LR zbyt długi czas rozruchu zablokowany wirnik Przypadek normalnego rozruchu zbyt długi czas rozruchu zablokowany wirnik Przypadek zbyt długiego rozruchu Działanie Funkcja ta jest trójfazowa. Jest złożona z dwóch części: zbyt długi rozruch: zabezpieczenie pobudza się, kiedy jeden z prądów trójfazowych jest większy niż nastawiony próg Is przez czas dłuższy niż normalny czas rozruchu (ST) zablokowany wirnik: w czasie normalnej pracy (po rozruchu), zabezpieczenie pobudza się kiedy jeden z prądów trójfazowych jest większy niż nastawiony próg Is przez czas dłuższy niż czas LT. blokada przy rozruchu: duże silniki mogą mieć bardzo długie czasy rozruchu, z powodu ich inercji lub obniżenia się napięcia zasilania. Ten czas rozruchu jest dłuższy niż dopuszczalny czas blokady wirnika. Aby zabezpieczyć taki silnik licznik LTS inicjuje wyłączenie podczas trwania rozruchu gdy I>Is lub jeśli prędkość silnika jest równa zero. Przy normalnym rozruchu, wejście I23 (informacja o postoju silnika) blokuje to zabezpieczenie. Samorozruch silnika W przypadku samorozruchu silnika, pobierany prąd ma podobne wartości jak przy rozruchu ( >Is) jednak nie spada on poniżej wartości 10% Ib. Zwłoka czasowa ST odpowiadająca normalnemu czasowi rozruchu może być przestawiona przez wejście logiczne samorozruch silnika, które spowoduje: ponowne załączenie zabezpieczenia od przedłużonego rozruchu, obniżenie nastawień opóźnienia czasowego LT od zablokowanego wirnika Rozruch jest wykryty gdy pobierany prąd jest o 10% większy niż prąd bazowy Ib. Schemat blokowy rozruch w trakcie wyjście wyłączające zbyt długi czas rozruchu zablokowany wirnik Przypadek zablokowanego wirnika wejście log. samorozruch silnika wejście log. wykryte obroty wirnika zablokowany wirnik po rozruchu zbyt długi czas rozruchu zablokowany wirnik przy rozruchu zbyt długi czas rozruchu zablokowany wirnik obroty wirnika Charakterystyki Nastawienie Is zakres nastawienia 50% Ib < Is < 500% Ib rozdzielczość 1% dokładność (1) ± 5 % próg pobudzenia 93,5 % ± 5% Zwłoka czasowa ST, LT i LTS zakres nastawienia ST 500ms do 300s LT 50ms do 300s LTS 50ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra (1) W warunkach odniesienia (IEC ) Przypadek zablokowanego wirnika przy rozruchu 14

50 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Opis Funkcja ta jest używana by zabezpieczać urządzenia (silniki, transformatory, generatory, linie,kondensatory) od przeciążeń i bazuje na pomiarze prądu obciążenia. Charakterystyki działania Przekaźnik daje sygnał na wyłączenie gdy przyrost temperatury E w urządzeniu, odwzorowany na podstawie równoważnego mu prądu Ieq, jest większy niż nastawiony próg Es. Największy dopuszczalny prąd ciągły wynosi: I =Ib. Es Czas wyłączenia zabezpieczenia jest uzależniony od stałej czasowej T. Obliczony wzrost temperatury urządzenia zależy od pobieranego prądu i wcześniejszego stanu nagrzania maszyny. Krzywa zimna definiuje czasy wyłączenia urządzenia gdy jest ono zimne. Krzywa gorąca definiuje czasy wyłączenia urządzenia gdy jest ono nagrzane w 100% temperatury znamionowej. krzywa zimna krzywa gorąca Dla silników bez chodzenia zewnętrznego proces chłodzenia jest bardziej efektywny gdy maszyna się obraca niż gdy jest zatrzymana. Wirowanie i postój maszyny są określane na podstawie pomiaru prądu: maszyna wiruje jeśli I > 0,1 Ib, maszyna stoi jeśli I < 0.1 Ib. W związku z tym można nastawić dwie stałe czasowe: T1: stała czasowa nagrzewania: dotycząca urządzenia pracującego. T2: stała czasowa chłodzenia: dotycząca urządzenia niepracującego. Wpływ harmonicznych Zabezpieczenie przeciążeniowe oblicza stan nagrzany na podstawie prądów fazowych z uwzględnieniem harmonicznych do 17 włącznie. Wpływ temperatury otoczenia Większość maszyn dostosowana jest do pracy przy temperaturze otoczenia 40 C. Zabezpieczenie cieplne bierze pod uwagę temperaturę otoczenia (Sepam z podłączonymi czujnikami temperatury (1)) by podnieść obliczeniową temperaturę nagrzewania, gdy temperatura otoczenia przekroczy 40 C. Współczynnik: Tmax - maksymalna temperatura maszyny T otoczenia - temperatura otoczenia. Adaptacja zabezpieczenia do wytrzymałości termicznej silnika. Zabezpieczenie cieplne silnika jest nastawiane często według charakterystyk nagrzewania i chłodzenia maszyny dostarczonych przez producenta. Dla pełnego dostosowania do powyższych krzywych doświadczalnych muszą być nastawione dodatkowe parametry : nagrzewanie początkowe, Eso, używane jest by skrócić czas wyłączenia zimnego urządzenia. zmodyfikowana krzywa chłodzenia: Punkty: alarmowy i wyłączenia Dla nagrzewania można określić 2 progi nastawcze : Es1: alarm Es2: wyłączenie Punkt Stan nagrzany W przypadku zabezpieczania silnika punkt ten jest używany do wykrycia stanu nagrzanego, który jest wykorzystywany przez zabezpieczenie od przekroczenia dopuszczalnej ilości rozruchów. Stałe czasowe nagrzewania i chłodzenia druga grupa parametrów (stałe czasowe i punkty nastawcze) jest używana by brać pod uwagę wytrzymałość termiczną silnika podczas blokady wirnika. Grupa ta uaktywnia się, gdy przekroczona zostaje nastawiona wartość prądu Is. Wpływ składowej przeciwnej prądu W przypadku silników obecność składowej przeciwnej prądu powoduje zwiększenie nagrzewania silnika. Składowa przeciwna prądu jest brana pod uwagę przez zabezpieczenie zgodnie z równaniem: gdzie Iph - maksymalna wartość prądu fazowego Ii - wartość składowej przeciwnej prądu K - nastawiany współczynnik K może przybierać wartości: Dla silnika asynchronicznego współczynnik K określany jest jako: Stała czasowa nagrzewania Stała czasowa chłodzenia gdzie: Cn,Cd:znam. i rozruchowy mom. obrotowy Ib, Id: prąd bazowy i rozruchowy g: poślizg znamionowy Stała czasowa chłodzenia T2 Stała czasowa chłodzenia T2 może być uzupełniana zgodnie z temperaturami mierzonymi przez czujniki temperaturowe podłączone do modułu MET T2 jest obliczana za każdym razem kiedy maszyna pracuje przez wystarczająco długi czas, poprzedzony postojem (I<0,1 Ib) i stabilizacją temperatury. Dla silników i generatorów, T2 jest obliczana zgodnie z temperaturą stojana poprzez sondy 1,2 i 3. Dla transformatorów, T2 jest obliczana zgodnie z temperaturą uzwojeń pierwotnych poprzez sondy 1,3 i 5. W celu uzyskania lepszej dokładności, zalecany jest pomiar temperatury otoczenia poprzez sondę 8. Jeśli w tabeli przypisań sond RTD dokonamy wyboru innej aplikacji niż powyższe, T2 nie będzie liczona. Jeśli tylko raz T2 została obliczona, jej wartość może być użyta do uzupełnienia wpisanej wartości T2 na dwa sposoby, w zależności od konfiguracji: automatycznie; w tym przypadku każda nowa obliczona T2 zastąpi starą ręcznie; poprzez jej wpisanie. (1) Sonda 8 przypisana do pomiaru temperatury otoczenia (2) Zalecane jest używanie obliczonej T2 jeśli maszyna przeszła conajmniej trzy cykle rozruchowe, po których nastąpiło jej ochłodzenie. 15

51 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Blokada rozruchu Zabezpieczenie przeciążeniowe może blokować urządzenia sterujące rozruchem silnika dopóki temperatura silnika nie opadnie poniżej wartości umożliwiającej rozruch. Funkcja bierze pod uwagę przyrost temperatury powodowany rozruchem silnika. Funkcja ta zgrupowana jest razem z zabezpieczeniem od ilości rozruchów na godzinę i jest sygnalizowana informacją BLOKADA ROZRUCHU. Zapamiętywanie stopnia nagrzania Stan nagrzania silnika jest zapamiętywany przez Sepam w przypadku utraty zasilania. Przełączanie z jednej grupy do drugiej realizowane jest bez utraty wartości nagrzania. Można tego dokonać poprzez: wejście logiczne lub jeśli prąd fazowy osiągnie nastawioną wartość Is (w celu przełączenia nastawień dla silnika z zablokowanym wirnikiem). Informacje dla użytkownika Poniższe informacje są dostępne dla użytkownika: nagrzanie stała czasowa obliczona T2 czas przed ponownym rozruchem ( w przypadku blokady rozruchu), czas do wyłączenia. Patrz rozdział Diagnostyka zabezpieczanych urządzeń. Blokada wyłączenia Wyłączenie przez zabezpieczenie przeciążeniowe może być zablokowane poprzez wejście logiczne (zgodnie z parametrami nastawczymi). Dwa typy pracy Funkcja zabezpieczenia termicznego przeciążeniowego może być użyta w przypadku maszyn, które posiadają dwa tryby pracy: transformatory mogą mieć dwa tryby chłodzenia (np. ONAN i ONAF) silniki mogą posiadać dwa biegi. Zabezpieczenie przeciążeniowe posiada dwie grupy nastawień i może brać pod uwagę aktualny tryb pracy i odpowiednio zmieniać swoje nastawienia. Prąd bazowy urządzenia, potrzebny do obliczenia nagrzania również zależy od trybu pracy: w trybie 1, używany jest prąd bazowy określony w parametrach ogólnych w trybie 2, używany jest prąd bazowy Ib-2 określany w parametrach zabezpieczenia termicznego przeciążeniowego. Charakterystyki Nastawienie tryb 1 tryb 2 zakres nastawienia Es1 próg alarmowy 50% do 300% 50% do 300% Es2 wyłączenie 50% do 300% 50% do 300% Es0 nagrzanie początkowe 0 do 100% 0 do 100% rozdzielczość 1% 1% Stałe czasowe zakres nastawienia T1 pracujący (nagrzewania) 1min do 600 min 1min do 600 min T2 zatrzymany(chłodzenia) 5min do 600 min 5min do 600 min rozdzielczość 1 min 1 min Obliczenia składowej przeciwnej prądu Zakres nastawienia K 0 2,25 4,5 9 Maksymalna temperatura urządzenia (w zależności o stopnia ochrony) (2) zakres nastawienia Tmax 60 do 200 rozdzielczość 1 Zwłoka czasowa dokładność (1) 2% Zmiana trybu pracy poprzez wartość prądu nastawienia 0,25 do 8 Ib poprzez wejście logiczne Prąd bazowy dla trybu pracy 2 zakres nastawienia 0,2 do 2,6 In Obliczanie stałej chłodzenia T2 zakres nastawienia Tak/Nie (1) W warunkach odniesienia (IEC ) (2) Dane dostępne u producenta urządzenia. Schemat blokowy wejście logiczne przełączanie nastawień termicznych wybór grupy parametrów If Iodwr. obliczanie prądu równoważ. nagrzewanie alarm temperatura otoczenia korekcja temperatury otoczenia wejście logiczne blokada zab. termicznego blokada. rozruchu wyłączenie blokada zamykania wyłącznika 16

52 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Przykład 1 Dane: stał e czasowe: zał ą czania T1 i wył ą czania T2: T1 = 25 min, T2 = 70 min. krzywa maksymalna w stanie ustalonym: Imax/Ib=1,05. Nastawienie progu wyłączającego Es2 Es2 = (Imax/Ib) 2 = 110% Uwaga: jeśli silnik pobiera prąd o wartości 1,05 Ib w stanie ustalonym, to stopień nagrzania obliczony przez zabezpieczenie przeciążeniowe wynosi 110%. Nastawienie progu alarmowego Es1 Es1 = 90% (I/Ib = 0.95). K = 4.5 Nie ma potrzeby nastawiać innych parametrów zabezpieczenia przeciążeniowego. Przykład 2 Dane: wytrzymałość termiczna silnika w postaci krzywych nagrzewania: na zimno i na gorąco (patrz wykres 1), stała czasowa chłodzenia T2, prąd maksymalny w stanie ustalonym: Imax/Ib=1,05. Nastawienie progu wyłączającego Es2 Es2 = (Imax/Ib)2 = 110% Nastawienie progu alarmowego Es1 Es1 = 90% (I/Ib = 0.95). Krzywe dostarczone przez producenta (1) mogą być użyte do wyznaczenia stałej T1. Metoda polega na nałożeniu krzywych Sepam na krzywe fabryczne silnika. Wykres 1: krzywe wytrzymałości termicznej silnika i wyłączeniowe zabezpieczenia termicznego przeciążeniowego. czas przed wyłączeniem krzywa zimna silnika krzywa zimna Sepam krzywa gorąca silnika Dla przeciążenia 2*Ib, obowiązuje wartość t/t1=0,0339 (2). Zabezpieczenie wysyła impuls na wyłączenie po zwłoce t=70s(punkt 1), odpowiada to stałej T1 = 2065s = 34 min. Przy tym samym przeciążeniu dla T1=34 min w stanie zimnym (t/t1=0,3216)zgodnie z charakterystyką nagrzewania na zimno (punkt 2) zabezpieczenie wyśle impuls na wyłączenie po czasie t = 665s (11 min). Czas ten jest zgodny z wytrzymałością termiczną silnika w stanie zimnym. Współczynnik składowej przeciwnej liczony jest według równania ze strony 3/10. Drugi przekaźnik przeciążeniowy nie musi być nastawiany. Przykład 3 Dane: wytrzymałość termiczna silnika w postaci krzywych nagrzewania: na zimno i na gorąco (wykres 1), stała czasowa chłodzenia T2, prąd maksymalny w stanie ustalonym: Imax/Ib=1,1. Parametry przeciążenia termicznego są określane w ten sam sposób co w poprzednich przykładach. Nastawienie progu wyłączającego Es2 Es2 = (Imax/Ib)2 = 120% Nastawienie progu alarmowego Es1 Es1 = 90% (I/Ib = 0.95). Stała czasowa T1 jest obliczona w ten sposób, aby zabezpieczenie wyłączyło po 100 s (punkt 1). Z t/t1 = (I/Ib = 2 i Es2 = 120%): T1 = 100s / = 1449 s 24 min. Czas wyłączenia dla stanu zimnego jest równy: t/t1 = t = 24 min* = 513 s (punkt 2'). Ten czas wyłączenia przekracza limit czasu dla tego prądu przeciążeniowego (limit = 400 s, punkt 2) Jeśli stała czasowa T1 zostanie obniżona, zabezpieczenie wyłączy wcześniej, poniżej punktu 2.Wtedy jednak uruchomienie silnika w stanie nagrzanym będzie niemożliwe. (patrz wykres 2, na którym niższa krzywa gorąca Sepam mogłaby przeciąć krzywą dla U=0,9 Un). Przy pomocy parametru Eso można obniżyć krzywą zimną Sepam, bez przesuwania krzywej gorącej. W tym przykładzie, zabezpieczenie przeciążeniowe powinno wyłączyć po 400 s zaczynając ze stanu zimnego. Eso obliczamy ze wzoru: gdzie: t potrzebny I przetworzony : czas do wyłączenia zaczynając od stanu zimnego. : prąd urządzenia. krzywa gorąca Sepam (1) W przypadku dostarczenia przez producenta stałej czasowej T1 i charakterystyk silnika, użycie ich jest zalecane bowiem są one bardziej precyzyjne od ch-k Sepam. (2) Tabele zawierające numeryczne wartości charakterystyk Sepam mogą być używane, lub równanie z strony 3/10. 17

53 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Dla omawianego przykładu otrzymujemy wynik: Dla wartości Eso=31% punkt 2' przesunął się do dołu skracając czas wyłączenia, który odpowiada wytrzymałości termicznej zimnego silnika ( patrz wykres 3). Uwaga: Nastawienie Eso=100% oznacza, że krzywa zimna i gorąca są takie same. Wykres 2: krzywe gorące / zimne nie zgodne z wytrzymałością termiczną silnika czas przed wyłączeniem krzywa zimna Sepam Używanie dodatkowej grupy nastawień Kiedy wirnik silnika jest zablokowany lub obraca się bardzo powoli, jego wytrzymałość cieplna jest inna niż przy obciążeniu znamionowym. W takich warunkach silnik może ulec zniszczeniu poprzez przegrzanie wirnika lub stojana. Silnikom dużej mocy przegrzanie wirnika zdarza się częściej. Parametry wybrane do pracy przy niewielkim obciążeniu w tym przypadku nie spełniają swojej roli. Aby zabezpieczyć silnik przed tego typu awarią można zastosować zabezpieczenie od zbyt długiego rozruchu. Jednakże, producenci silników dostarczają krzywe wytrzymałości termicznej dla zablokowanego wirnika, przy różnych napięciach rozruchu. Wykres 4: wytrzymałość termiczna przy zablokowanym wirniku krzywa zimna silnika krzywa gorąca silnika krzywa gorąca Sepam rozruch przy Un rozruch przy 0,9 Un Wykres 3: krzywe gorące / zimne zgodne z wytrzymałością termiczną silnika poprzez Eso czas przed wyłączeniem nastawiona krzywa zimna Sepam krzywa zimna silnika krzywa gorąca silnika krzywa gorąca Sepam rozruch przy Un rozruch przy 0,9 Un wytrzymałość termiczna, silnik pracujący wytrzymałość termiczna, silnik zatrzymany krzywa wyłączeniowa Sepam rozruch przy 65% Un rozruch przy 80% Un rozruch przy 100% Un Aby wziąć te krzywe pod uwagę musi zostać użyty drugi stopień zabezpieczenia przeciążeniowego. Stałe czasowe, w tym przypadku, nie powinny być nastawione w ten sam sposób co stałe dla pierwszego stopnia. Zabezpieczenie przeciążeniowe przełączy pomiędzy pierwszym a drugim stopniem zabezpieczenia przeciążeniowego kiedy prąd Ieq przekroczy nastawioną wartość Is. Przykład 4: transformator z dwoma trybami wentylacji Dane: Dane transformatora z dwoma trybami wentylacji: Ib=200A bez wentylacji wymuszonej (tryb ONAN), Ib=240A z wymuszoną wentylacją (tryb ONAF). Nastawienie prądu bazowego dla trybu 1: Ib=200A, (do nastawienia w parametrach ogólnych Sepam). Nastawienie prądu bazowego dla trybu 2: Ib=240A, (do nastawienia w parametrach zabezpieczenia termicznego). Przełączanie pomiędzy trybami poprzez wejście logiczne parametr przełączenie nastawień termicznych. Nastawienia wartości powiązanych z każdym trybem pracy (Es, stałe czasowe, itd.) zgodnie z danymi transformatora dostarczonymi przez producenta. 18

54 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Charakterystyka nagrzewania na zimno dla Es0=0 19

55 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Charakterystyka nagrzewania na zimno dla Es0=0 20

56 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Charakterystyka nagrzewania na zimno dla Es0=0 21

57 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Charakterystyka nagrzewania na gorąco dla Es0=0 22

58 Funkcje zabezpieczeniowe Przeciążeniowe termiczne kod ANSI 49RMS Przykłady nastawień Charakterystyka nagrzewania na gorąco dla Es0=0 23

59 Funkcje zabezpieczeniowe Kontrola temperatury kod ANSI 49T/38 Działanie Funkcja ta współpracuje z sondami RTD platynowymi (100Ω przy 0 C) lub niklowymi (100Ω, 120Ω) zgodnie z normami IEC60751 i DIN pobudza się, gdy kontrolowana temperatura przekroczy nastawiony próg Ts posiada dwa niezależne progi nastawcze: alarmowy wyłączający kiedy zabezpieczenie jest aktywne wykrywa zwarcia sond RTD i brak ich podłączenia: zwarcie jest wykrywane kiedy wskazanie zmierzonej temperatury jest niższe od -35 C (na wyświetlaczu **** ) brak podłączenia jest wykrywany kiedy wskazanie zmierzonej temperatury jest większe niż +205 C (na wyświetlaczu -**** ). Jeśli zostanie wykryte uszkodzenie RTD nastawione progi zostają zablokowane. Pozycja Uszkodzenie RTD jest dostępna w matrycy kontroli wraz z odpowiednim komunikatem alarmowym. Schemat blokowy próg nastawczy 1 próg nastawczy 2 uszkodzenie RTD Charakterystyki Nastawienie Ts1 i TS2 C F zakres nastawienia 0 C do 180 C 32 F do 356 F dokładność (1) ± 1,5 C ± 2,7 F rozdzielczość 1 C 1 F próg pobudzenia 3 C ± 0,5 Czasy charakterystyczne czas działania <5 sekund (1) Patrz rozdział Moduły czujników temperatury MET148-2 w celu obniżenia dokładności związanej z przekrojami (M41, G40) (T40, T42) RTD1 Stojan 1 Faza 1 T1 RTD2 Stojan 2 Faza 1 T2 RTD3 Stojan 3 Faza 2 T1 RTD4 Łożysko 1 Faza 2 T2 RTD5 Łożysko 2 Faza 3 T1 RTD6 Łożysko 3 Faza 3 T2 RTD7 Łożysko 4 RTD8 Temperatura otoczenia Temperatura otoczenia 24

60 Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe fazowe kod ANSI 50/51 Opis Funkcja ta zawiera dwie grupy po cztery przekaźniki, nazywane odpowiednio Grupą A i B. Tryb przełączania pomiędzy tymi grupami może być określony w parametrach Sepam: zdalnie poprzez TC3 i TC4 poprzez wejście logiczne I13 (I13 = 0 grupa A, I13 = 1 grupa B) lub przez wymuszanie używania danej grupy. Działanie Funkcja ta jest trójfazowa. Pobudza się, kiedy jeden, dwa lub trzy z prądów fazowych osiągną nastawiony próg. Alarm przypisany do danego zakłócenia informuje o uszkodzeniu w fazie lub fazach. Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej. Może ona być zależna lub niezależna. Potwierdzanie Funkcja ta posiada możliwość potwierdzenia zadziałania. Możliwe to jest na trzy sposoby: poprzez zabezpieczenie podnapięciowe międzyfazowe przekaźnik 1 poprzez zabezpieczenie od składowej przeciwnej napięcia bez potwierdzenia Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Is jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs. Czas wyłączenia dla wartości I/Is mniejszej od 1,2 zależy od typu wybranej krzywej. Nazwa krzywej Typ standardowa zależna SIT 1,2 bardzo zależna VIT lub LTI 1,2 skrajnie zależna EIT 1,2 ultra zależna UIT 1,2 krzywa RI 1 IEC standardowa zależna SIT /A 1 IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B 1 IEC skrajnie zależna EIT /C 1 IEEE średnio zależna (IEC /D) 1 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 1 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1 IAC zależna 1 IAC bardzo zależna 1 IAC skrajnie zależna 1 Równania krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne Funkcja bierze pod uwagę zmiany prądu podczas okresu zwłoki czasowej. Dla prądów z bardzo dużą amplitudą, zabezpieczenie posiada krzywe niezależne: jeśli Ii > 20 Is czas wyłączenia odpowiada 20 Is jeśli Ii > 40 In czas wyłączenia odpowiada 40 In. (In: prąd znamionowy transformatora definiowany w nastawieniach ogólnych) Schemat blokowy sygnał pobudzenia i selektywność logiczna wyjście ze zwł. czasową potwierdzenie (opcja) Krzywa niezależna Czas wstrzymywania Funkcja posiada nastawialny czas wstrzymywania powrotu po chwilowym zakłóceniu, który umożliwia wyłączenie zwarć powracających: krzywe niezależne. I>Is wyjście ze zwłoką czasową Krzywe zależne Są one zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 T1 T1 Krzywe zależne 25

61 Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe fazowe kod ANSI 50/51 krzywe zależne IEC, IEEE i IAC. I>Is wyjście ze zwłoką czasową I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie Charakterystyki Krzywe wyłączeniowe Nastawienie T1 Krzywa niezależna, Krzywe zależne do wyboru lista na stronie 3/24 Potwierdzenie Nastawienie poprzez podnapięciowe (przekaźnik 1) poprzez składową przeciwną napięcia brak Nastawienie Is zakres nastawienia niezależne 0,1 In < Is < 24 In w Amperach zależne 0,1 In < Is < 2,4 In w Amperach dokładność (1) ± 5% rozdzielczość 1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is) zakres nastawienia niezależne bezwł., 50ms < T < 300s zależne 100ms < T < 12,5s lub TMS (2) dokładność (1) niezależne ± 2% od 10 ms do +25 ms zależne Klasa 5 lub od 10 do +25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas wstrzymywania Niezależne 0; 0,05 do 300s Zależne (3) 0,5 do 20s Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms przy 2 Is (typowo 25ms) przy bezwł < 50 ms przy 2 Is (typowo 35ms) martwa strefa <35ms czas powrotu <50ms (dla T1 = 0) (1) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (2) Zakresy nastawień w trybie TMS (nastawienia czasowe mnożone): standardowa zależna SIT i SIT/A IEC 0,04 do 4,2 bardzo zależna VIT i VIT/B IEC 0,07 do 8,33 bardzo zależna LTI i LTI/B IEC 0,01 do 0,93 skrajnie zależna EIT i EIT/C IEC 0,13 do 15,47 IEEE średnio zależna (IEC /D) 0,42 do 51,86 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 0,73 do 90,57 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1,24 do 154,32 IAC zależna 0,34 do 42,08 IAC bardzo zależna 0,61 do 75,75 IAC skrajnie zależna 1,08 do 134,4 (3) Tylko dla normatywnych krzywych wyłączania IEC, IEEE i IAC. 26

62 Funkcje zabezpieczeniowe Zimny rozruch fazowy kod ANSI CLPU 50/51 Opis Funkcja Zimnego rozruchu zabezpieczeń fazowych zapobiega niepotrzebnym wyłączeniom przez zabezpieczenia nadprądowe (ANSI 50/51) podczas załączania długich linii po długotrwałym remoncie. W zależności od charakterystyki sieci załączenie takie może skutkować pojawieniem się dodatkowych prądów ładowania linii mogącymi spowodować pobudzenie progów funkcji nadprądowych. Prądy te mogą być spowodowane: występowaniem prądów magnesowania transformatora prądem rozruchowym silnika jednoczesnym odwzbudzeniem wszystkich odbiorów w instalacji (klimatyzacja, ogrzewanie itp.) Generalnie funkcja ta służy do krótkotrwałego podniesienia wartości rozruchowych zabezpieczeń nadprądowych po załączeniu wyłącznika. Działanie Rozruch funkcji CLPU następuje po spełnieniu jednego z następujących 3 warunków: pojawi się prąd rozruchowy CLPU, jeśli wcześniej wykryto jego brak przepływu (<5% In) przez nastawiony czas przed aktywacją Tcold (Tzr) aktywacja wejścia binarnego (domyślnie I24) komenda pochodząca z funkcji logicznej (PCLPU_1_120) Detekcja jednego z powyższych warunków może prowadzić w zależności od konfiguracji CLPU: aktywowania współczynnika zwiększającego próg pobudzeniowy wybranego stopnia nadprądowego (mnożenie) zablokowania wybranego stopnia nadprądowego Dostępne nastawy CLPU pozwalają na: ustawienie czasu przed aktywacją oraz prądu pobudzeniowego wybór stopni prądowych biorących udział w tej logice wybór sposobu reakcji po pobudzeniu CLPU (podwyższenie nastaw lub blokowanie) poprze określenie współczynnika krotności oraz czasu obowiązywania nastaw tymczasowych. Domyślnie funkcja jest odstawiona. Schemat blokowy CLPU 50/51 - ZAŁ wejście binarne ANSI 50/51 stopień x funkcja logiczna wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia Nastawienia: 1 - mnożenie wartości progowej przez współczynnik M/x 2 - blokowanie 27

63 Funkcje zabezpieczeniowe Zimny rozruch fazowy kod ANSI CLPU 50/51 Charakterystyka Zwłoka czasowa przed aktywacją Tcold zakres nastawienia rozdzielczość dokładność Nastawienie I CLPU zakres nastawienia rozdzielczość dokładność Rodzaj działania CLPU zakres nastawienia Wybór stopnia prądowego ANSI 50/51 zakres nastawienia Zwłoka czasowa aktywacji CLPU T/x zakres nastawienia dokładność Nastawienie współczynnika M/x zakres nastawienia rozdzielczość 0,1 do 300 s 10 ms ±2 % lub ±20 ms 10 do 100 % In 1 % In ±5 % lub ±1 % In Blokowanie lub podwyższenie nastaw ZAŁ / WYŁ 100 do 999 ms; krok 1 ms 1 do 999 s; krok 1 s 1 do 999 min; krok 1 min ±2 % lub ±20 ms 100 do 999 % Is 1 % Is 28

64 Funkcje zabezpieczeniowe Kontrola wyłącznika kod ANSI 50BF Działanie Funkcja jest zaprojektowana do wykrywania uszkodzeń wyłączników, które nie otworzą się w trakcie wysłania impulsu wyłączającego. Funkcja jest aktywowana przez rozkaz na wyłączenie, który jest wysyłany przez zabezpieczenia nadprądowe (50/51, 50N/51N, 46, 67N, 67). Sprawdza czy prąd, który ma być wyłączony zanikł, przez określony okres czasu (nastawiony). Może również brać pod uwagę położenie styków wyłacznika, które odczytuje z wejść logicznych. W celu automatycznej aktywacji tej funkcji wymagane jest użycie przypisań w matrycy logiki. Oddzielne wejście może być użyte do aktywacji zabezpieczenia poprzez edytor równań. Funkcja ta jest przydatna w celu sporządzenia własnych funkcji logicznych nie ujętych w standardowym programie Sepam (np. Wyłączenie poprzez zewnętrzne zabezpieczenie). Funkcja może posiadać opóźnienie czasowe. Rozpoczęcie oraz zatrzymanie odliczania czasu jest uzależnione od obecności prądu o określonej wartości (powyżej nastawionego progu). Schemat blokowy aktywacja poprzez 50N/51N, 46, 67N, 67 wejście log. wył. zamknięty wyjście z opóźnieniem aktywacja z edytora czasowym równań logicznych sygnał pobudzenia Nastawienia: bez brania pod uwagę pozycji wyłącznika biorąc pod uwagę pozycję wyłącznika 29

65 Funkcje zabezpieczeniowe Kontrola wyłącznika kod ANSI 50BF Przykład nastawień Poniżej znajduje się przykład obrazujący jak nastawić zwłokę czasową w przypadku zabezpieczenia od uszkodzenia wyłącznika: Nastawienie zabezpieczenia nadprądowego: T=bezzwłocznie Czas otwierania wyłącznika: 60ms Czas potrzebny przekaźnikowi na otworzenie nadrzędnych wyłączników w przypadku nie zadziałania właściwego: 10 ms. uszkodzenie czas reakcji wyjścia 50/51 przek.wyjściowy Sepam usuwanie informacji o uszkodzeniu bez uszkodzenia wyłącznika czas otwierania wył. rezerwa czas martwy Zwłoka w działaniu zabezpieczenia 50BF z marginesem 20ms przekaźnik wyjściowy Sepam przekaźnik wyłączający czas otwierania wył. nadrzędnego Czas usunięcia uszkodzenia: = 230ms (+15ms) Czas zwłoki funkcji kontroli wyłącznika jest sumą poszczególnych czasów: przekaźnik wyjściowy O1 czas pobudzenia = 10ms czas otwierania wyłącznika = 60ms czas zapamiętania funkcji kontroli wyłącznika = 20ms Aby uniknąć nieporządanym działaniom zalecane jest wybranie marginesu 20ms. Po zsumowaniu daje nam to czas zwłoki T=110ms. Charakterystyki Nastawienie Is zakres nastawienia 0,2 In do 2 In dokładność ± 5% próg pobudzenia 87,5% ± 10% rozdzielczość 0,1A Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms do 300s dokładność ± 2% lub od 0 do 15ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne martwa strefa <35ms Uwzględnianie pozycji wyłącznika nastawienie Tak/Nie 30

66 Funkcje zabezpieczeniowe Ziemnozwarciowe kod ANSI 50N/51N lub 50G/51G Opis Funkcja ta zawiera dwie grupy po cztery przekaźniki, nazywane odpowiednio Grupą A i B. Tryb przełączania pomiędzy tymi grupami może być określony w parametrach Sepam: zdalnie poprzez TC3 i TC4 poprzez wejście logiczne I13 (I13 = 0 grupa A, I13 = 1 grupa B) lub przez wymuszanie używania danej grupy. Działanie Funkcja ta jest jednofazowa. Pobudza się, kiedy prąd ziemnozwarciowy osiągnie nastawiony próg. Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej. Może ona być zależna lub niezależna. Funkcja posiada możliwość blokowania 2 harmonicznej co zapewnia większą stabilność działania przy załączaniu transformatora. Blokowane jest wyłączanie, bez względu na składowe podstawowe prądu fazowego. Blokadę można blokować w nastawieniach parametrów. Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Is0 jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs0. Czas wyłączenia dla wartości I/Is0 mniejszej od 1,2 zależy od typu wybranej krzywej. Nazwa krzywej Typ standardowa zależna SIT 1,2 bardzo zależna VIT lub LTI 1,2 skrajnie zależna EIT 1,2 ultra zależna UIT 1,2 krzywa RI 1 IEC standardowa zależna SIT /A 1 IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B 1 IEC skrajnie zależna EIT /C 1 IEEE średnio zależna (IEC /D) 1 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 1 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1 IAC zależna 1 IAC bardzo zależna 1 IAC skrajnie zależna 1 Równania krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne Funkcja bierze pod uwagę zmiany prądu podczas okresu zwłoki czasowej. Dla prądów z bardzo dużą amplitudą, zabezpieczenie posiada krzywe niezależne: jeśli I > 20 Is0 czas wyłączenia odpowiada 20 Is0 jeśli I > 40 In0 czas wyłączenia odpowiada 40 In0 (przy pomiarze I0) jeśli I0 > 40 In0 (1) czas wyłączenia odpowiada 40 In0 (przy obliczaniu I0) Schemat blokowy Krzywa niezależna Krzywe zależne Są one zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C przekł. Ferranti przekł. +CSH30 przekł. +ACE990 sygnał pobudzenia i selektywność logiczna wyjście ze zwłoką czasową Wybór pomiędzy prądem I0 mierzonym i obliczanym może być ustalone dla każdego przekaźnika, fabrycznie przekaźniki 1 i 2 bazują na pomiarze, zaś 3 i 4 na sumie. Czas wstrzymywania Funkcja posiada nastawialny czas wstrzymywania powrotu po chwilowym zakłóceniu, który umożliwia wyłączenie zwarć powracających: krzywe niezależne. I>Is0 wyjście ze zwłoką czasową Krzywe zależne I>Is0 sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 T1 T1 31

67 Funkcje zabezpieczeniowe Ziemnozwarciowe kod ANSI 50N/51N lub 50G/51G krzywe zależne IEC, IEEE i IAC. I>Is0 wyjście ze zwłoką czasową I>Is0 sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie Charakterystyki Krzywe wyłączeniowe Nastawienie Nastawienie Is0 Niezależne Zależne T1 Krzywa niezależna, Krzywe zależne do wyboru 0,1 In0 < Is < 15 In0 (1) w Amperach suma z przekładników fazowych 0,1 In0 < Is < 15 In0 przekładniki Ferrantiego 2A 0,2 A do 30A 5A 0,5 A do 75A 20A 2 A do 300A przekładnik+csh30 0,1 In0 < Is < 15 In0 (mini. 0,1A) przekładnik+ace990 0,1 In0 < Is < 15 In0 0,1 In0 < Is < In0 (1) w Amperach suma z przekładników fazowych 0,1 In0 < Is < In0 przekładniki Ferrantiego 2A 0,2 A do 2A 5A 0,5 A do 75A 20A 2 A do 20A przekładnik+csh30 0,1 In0 < Is < In0 (mini. 0,1A) przekładnik+ace990 0,1 In0 < Is < In0 dokładność (2) ± 5% rozdzielczość 0,1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% dla Is0 > 0,1 In0 Blokada 2 harmonicznej Stały próg 17% Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is) zakres nastawienia niezależne bezwł., 50ms < T < 300s zależne 100ms < T < 12,5s lub TMS (3) dokładność (2) niezależne ± 2% od 10 ms do +25 ms zależne Klasa 5 lub od 10 do +25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas wstrzymywania T1 Niezależne 0; 0,05 do 300s Zależne (4) 0,5 do 20s Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie<35ms przy 2 Is0(typowo 25ms) przy bezwł<50 ms przy 2 Is0 (typowo 35ms) martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (dla T1 = 0) (1) In0 = In jeśli suma trzech prądów fazowych jest używana do pomiarów. In0 = prąd przekładnika jeśli pomiar jest dokonywany poprzez CSH120 lub 200 In0 = In przekładnika przy In/10 w zależności od parametrów i typu przekładnika (1A lub 5A). (2) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (3) Zakresy nastawień w trybie TMS (nastawienia czasowe mnożone): standardowa zależna SIT i SIT/A IEC 0,04 do 4,2 bardzo zależna VIT i VIT/B IEC 0,07 do 8,33 bardzo zależna LTI i LTI/B IEC 0,01 do 0,93 skrajnie zależna EIT i EIT/C IEC 0,13 do 15,47 IEEE średnio zależna (IEC /D) 0,42 do 51,86 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 0,73 do 90,57 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1,24 do 154,32 IAC zależna 0,34 do 42,08 IAC bardzo zależna 0,61 do 75,75 IAC skrajnie zależna 1,08 do 134,4 (4) Tylko dla normatywnych krzywych wyłączania IEC, IEEE i IAC. 32

68 Funkcje zabezpieczeniowe Zimny rozruch ziemnozwarciowy kod ANSI CLPU 50N/51N Opis Funkcja Zimnego rozruchu zabezpieczeń fazowych zapobiega niepotrzebnym wyłączeniom przez zabezpieczenia nadprądowe ziemnozwarciowe (ANSI 50N/51N) podczas załączania długich linii po długotrwałym remoncie. Jeśli prąd składowej zerowej obliczany jest jako suma wektorowa prądów fazowych, składowa aperiodyczna prądów przejściowych może powodować nasycanie się rdzeni przekładników prądowych. To z kolei może powodować generowanie prądów zerowych przekraczających wartości rozruchowe funkcji nadprądowych. Prądy te mogą być spowodowane: występowaniem prądów magnesowania transformatora prądem rozruchowym silnika Generalnie funkcja ta służy do krótkotrwałego podniesienia wartości rozruchowych zabezpieczeń nadprądowych po załączeniu wyłącznika. Działanie Rozruch funkcji CLPU następuje po spełnieniu jednego z następujących 3 warunków: pojawi się prąd rozruchowy CLPU, jeśli wcześniej wykryto jego brak przepływu (<5% In) przez nastawiony czas przed aktywacją Tcold (Tzr) aktywacja wejścia binarnego (domyślnie I24) komenda pochodząca z funkcji logicznej (PCLPU_1_120) Detekcja jednego z powyższych warunków może prowadzić w zależności od konfiguracji CLPU: aktywowania współczynnika zwiększającego próg pobudzeniowy wybranego stopnia nadprądowego (mnożenie) zablokowania wybranego stopnia nadprądowego Dostępne nastawy CLPU pozwalają na: ustawienie czasu przed aktywacją oraz prądu pobudzeniowego wybór stopni prądowych biorących udział w tej logice wybór sposobu reakcji po pobudzeniu CLPU (podwyższenie nastaw lub blokowanie) poprze określenie współczynnika krotności oraz czasu obowiązywania nastaw tymczasowych. Domyślnie funkcja jest odstawiona. Schemat blokowy CLPU 50N/51N - ZAŁ wejście binarne ANSI 50N/51N stopień x funkcja logiczna wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia Nastawienia: 1 - mnożenie wartości progowej przez współczynnik M/x 2 - blokowanie 33

69 Funkcje zabezpieczeniowe Zimny rozruch ziemnozwarciowy kod ANSI CLPU 50N/51N Charakterystyka Zwłoka czasowa przed aktywacją Tcold zakres nastawienia rozdzielczość dokładność Nastawienie I CLPU zakres nastawienia rozdzielczość dokładność Rodzaj działania CLPU zakres nastawienia Wybór stopnia prądowego ANSI 50N/51N zakres nastawienia Zwłoka czasowa aktywacji CLPU T/x zakres nastawienia dokładność Nastawienie współczynnika M/x zakres nastawienia rozdzielczość 0,1 do 300 s 10 ms ±2 % lub ±20 ms 10 do 100 % In 1 % In ±5 % lub ±1 % In Blokowanie lub podwyższenie nastaw ZAŁ / WYŁ 100 do 999 ms; krok 1 ms 1 do 999 s; krok 1 s 1 do 999 min; krok 1 min ±2 % lub ±20 ms 100 do 999 % Is 1 % Is 34

70 Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe fazowe blokowane napięciem kod ANSI 50V/51V Działanie Funkcja ta jest używana do zabezpieczania generatorów. Prąd rozruchowy zabezpieczenia jest zależny od napięcia w celu wykrywania zwarć w pobliżu generatora, które powodują spadek napięcia i prąd zwarciowy. Ta funkcja jest trójfazowa. Pobudza się, kiedy prąd jednej, dwóch lub trzech faz osiągnie nastawiony napięciowo próg Is*. Umożliwia nastawienie zwłoki czasowej. Może ona być zależna lub niezależna. Próg jest nastawiany w zależności od najmniejszego ze zmierzonych napięć międzyfazowych. Próg Is* jest zdefiniowany przez następujące równanie: Is0 jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs0. Czas wyłączenia dla wartości I/Is0 mniejszej od 1,2 zależy od typu wybranej krzywej. Nazwa krzywej Typ standardowa zależna SIT 1,2 bardzo zależna VIT lub LTI 1,2 skrajnie zależna EIT 1,2 ultra zależna UIT 1,2 krzywa RI 1 IEC standardowa zależna SIT /A 1 IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B 1 IEC skrajnie zależna EIT /C 1 IEEE średnio zależna (IEC /D) 1 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 1 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1 IAC zależna 1 IAC bardzo zależna 1 IAC skrajnie zależna 1 Równania krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne Funkcja bierze pod uwagę zmiany prądu podczas okresu zwłoki czasowej. Dla prądów z bardzo dużą amplitudą, zabezpieczenie posiada krzywe niezależne: jeśli I > 20 Is czas wyłączenia odpowiada 20 Is jeśli I > 40 In czas wyłączenia odpowiada 40 In (In: prąd znamionowy transformatora definiowany w nastawieniach ogólnych) Schemat blokowy Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. wyjście ze zwłoką czasową sygnał pobudzenia Czas wstrzymywania Funkcja posiada nastawialny czas wstrzymywania powrotu po chwilowym zakłóceniu, który umożliwia wyłączenie zwarć powracających: krzywe niezależne. I>Is wyjście ze zwłoką czasową Krzywa niezależna Krzywe zależne Są one zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 T1 T1 Krzywe zależne 35

71 Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe fazowe blokowane napięciem kod ANSI 50V/51V krzywe zależne IEC, IEEE i IAC. I>Is wyjście ze zwłoką czasową I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie Charakterystyki Krzywe wyłączeniowe Nastawienie T1 Krzywa niezależna, Krzywe zależne do wyboru lista na stronie 3/30 Nastawienie Is zakres nastawienia niezależne 0,1 In < Is < 24 In w Amperach zależne 0,1 In < Is < 2,4 In w Amperach dokładność (1) ± 5% rozdzielczość 1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is) zakres nastawienia niezależne bezwł., 50ms < T < 300s zależne 100ms < T < 12,5s lub TMS (2) dokładność (1) niezależne ± 2% od 10 ms do +25 ms zależne Klasa 5 lub od 10 do +25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas wstrzymywania T1 Niezależne 0; 0,05 do 300s Zależne (3) 0,5 do 20s Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms przy 2 Is (typowo 25ms) przy bezwł < 50 ms przy 2 Is (typowo 35ms) martwa strefa <35ms czas powrotu <50ms (dla T1 = 0) (1) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (2) Zakresy nastawień w trybie TMS (nastawienia czasowe mnożone): standardowa zależna SIT i SIT/A IEC 0,04 do 4,2 bardzo zależna VIT i VIT/B IEC 0,07 do 8,33 bardzo zależna LTI i LTI/B IEC 0,01 do 0,93 skrajnie zależna EIT i EIT/C IEC 0,13 do 15,47 IEEE średnio zależna (IEC /D) 0,42 do 51,86 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 0,73 do 90,57 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1,24 do 154,32 IAC zależna 0,34 do 42,08 IAC bardzo zależna 0,61 do 75,75 IAC skrajnie zależna 1,08 do 134,4 (3) Tylko dla normatywnych krzywych wyłączania IEC, IEEE i IAC. 36

72 Funkcje zabezpieczeniowe Nadnapięciowe kod ANSI 59 Działanie Funkcja ta jest jednofazowa i bazuje na napięciach fazowych lub międzyfazowych: pobudza się, kiedy jedno z napięć wspomnianych wyżej jest wyższe od progu Us/Vs umożliwia nastawienie zwłoki czasowej T w trybie pracy fazowej zabezpieczenie wskazuje fazę, w której nastąpiło uszkodzenie. Schemat blokowy wyjście ze zwłoką czasową sygnał pobudzenia Charakterystyki Nastawienie Us/Vs zakres nastawienia 50% Unp/Vnp do 150% Unp/Vnp dokładność (1) ± 2% lub ± 0,005 Unp rozdzielczość 1% próg pobudzenia 97% ± 1% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms < T < 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25 ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (1) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC Warunki podłączenia Typ podłączenia V1V2V3 U21 U21/U32 U21+V0 U21/U32+V0 Praca fazowa Tak Nie Nie Nie Tak Praca międzyfazowa Tak tylko U21 Tak tylko U21 Tak 37

73 Funkcje zabezpieczeniowe Napięciowe w punkcie neutralnym kod ANSI 59N Działanie Funkcja ta pobudza się, gdy napięcie zerowe V0 przekroczy próg Vs0, gdzie, umożliwia nastawienie zwłoki czasowej T napięcie zerowe jest obliczane z trzech napięć fazowych lub mierzone przez przekładnik możliwe podłączenia pomiarowe: V1V2V3, U21/U32+V0 i U21+V0. Schemat blokowy wyjście ze zwłoką czasową zewnętrzny przekładnik sygnał pobudzenia Charakterystyki Nastawienie Vs0 zakres nastawienia dokładność (1) rozdzielczość 1% próg pobudzenia 97% ± 1% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 50ms < T < 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25 ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (1) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (2) Vnso jest jednym z parametrów zabezpieczenia. 2%Unp do 80%Unp jeśli Vnso (2) =suma z trzech napięć faz. 2%Unp do 80%Unp jeśli Vnso (2) =Uns 3 2%Unp do 80%Unp jeśli Vnso (2) =Uns 3 ± 2% lub ± 0,005 Unp 38

74 Funkcje zabezpieczeniowe Rozruchy na godzinę kod ANSI 66 Działanie Funkcja ta jest trójfazowa. Pobudza się, gdy liczba rozruchów osiągnie założony limit: maksymalną ilość rozruchów (Nt) na jednostkę czasu (P) maksymalną ilość kolejnych rozruchów na gorąco (Nh) maksymalną ilość kolejnych rozruchów na zimno (Nc). Rozruch jest wykrywany kiedy prąd pobierany stanie się większy od 10% prądu Ib. Liczba kolejnych rozruchów jest liczbą liczoną podczas ostatnich P/Nt minut. Stan gorący silnika odpowiada przekroczeniu nastawionego progu zabezpieczenia termicznego przeciążeniowego (50% nagrzania). Podczas samorozruchu silnik podlega takiemu samemu obciążeniu jak przy rozruchu bez obniżania prądu poniżej 10%Ib co powoduje niezliczanie kolejnego rozruchu. Istnieje możliwość zliczania samorozruchu poprzez wejście logiczne samorozruch silnika. Zwłoka czasowa start/stop T może zostać użyta do blokowania rozruchu po zatrzymaniu aż do momentu jej upłynięcia. Informacja o zamknięciu wyłącznika W przypadku silników synchronicznych, zalecane jest korzystanie z informacji o zamknięciu wyłącznika w celu precyzyjnego zliczania rozruchów. Jeśli wejście logiczne nie jest wykorzystywane w tym celu, stan wyłącznika nie ma wpływu na funkcję zabezpieczeniową. Informacje dla użytkownika Następujące informacje są dostępne dla użytkownika: czas oczekiwania przed pozwoleniem na rozruch możliwa liczba rozruchów. Patrz rozdział Diagnostyka zabezpieczanych urządzeń Schemat blokowy wejście logiczne wyłącznik zamkn. blokada zamykania wejście logiczne samorozruch silnika Charakterystyki Okres czasu (P) alarm termiczny (stan gorący ) Clear nastawienie 1 do 6 godzin rozdzielczość 1 Całkowita liczba rozruchów (Nt) nastawienie 1 do 60 rozdzielczość 1 Liczba kolejnych rozruchów (Nh i Nc) nastawienie (1) 1 do Nt rozdzielczość 1 Zwłoka czasowa stop/start T nastawienie 0 minut do 90 minut rozdzielczość 1 minuta lub 1 cyfra (1) przy Nh<Nc 39

75 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe nadprądowe fazowe kod ANSI 67 Opis Funkcja zawiera dwie grupy po dwa przekaźniki nazywane odpowiednio Grupa A i B. Tryb przełączania pomiędzy tymi grupami może być określony w parametrach Sepam: zdalnie poprzez TC3 i TC4 poprzez wejście logiczne I13 (I13 = 0 grupa A, I13 = 1 grupa B) lub przez wymuszanie używania danej grupy. Działanie Funkcja ta jest trójfazowa. Zawiera w sobie funkcję nadprądową fazową zintegrowaną z członem kierunkowym. Pobudza się, gdy funkcja nadprądowa fazowa w wybranym kierunku (linia lub szyny) jest aktywowana przynajmniej w jednej w trzech faz (lub w dwóch, w zależności od parametrów). Alarm zintegrowany z funkcją informuje również o uszkodzonej fazie. Funkcja posiada możliwość nastawienia zwłoki czasowej zależnej i niezależnej (krzywe na stronie 3/37). Kierunek przepływu prądu jest określany na podstawie pomiaru prądów fazowych i określonej polaryzacji. Jest uznawany jako przepływający w stronę szyn zbiorczych lub linii według następującej zasady: Funkcja trójfazowa: polaryzacja prądów i napięć. Wyłączenie uszkodzenia w strefie linii z θ=30 kierunek: szyny kierunek: linia Wielkością polaryzującą jest napięcie międzyfazowe układu przesunięte o 90 (dla współczynnika mocy =1) w stosunku do prądu (kąt połączenia 90 ). Płaszczyzna wektorowa prądu podzielona jest na dwie półpłaszczyzny, które odpowiadają strefie szyn i linii. Kąt charakterystyczny θ jest kątem pomiędzy linią prostopadłą do linii granicznej pomiędzy dwiema strefami i wielkością polaryzującą. Pamięć napięcia Podczas trójfazowego zakłócenia w pobliżu szyn zbiorczych wszystkie trzy napięcia obniżą się do poziomu niewystarczającego do poprawnego wykrycia kierunku (<1,5% Unp). W tym celu funkcja zabezpieczeniowa przechowuje w pamięci informacje o napięciu i dzięki temu możliwe jest określenie kierunku podczas takiego typu uszkodzenia. Kierunek zakłócenia jest zapamiętywany tak długo jak napięcie jest z niskie do jego określenia i prąd jest powyżej nastawionej wartości Is. Zamknięcie wyłącznika na zwarcie nieprzemijające W takim przypadku informacja o kierunku nie jest przechowywana i w związku z tym zalecane jest stosowanie zabezpieczenia 50/51 jako rezerwy. Wyłączenie uszkodzenia w strefie linii z θ=45 Wyłączenie uszkodzenia w strefie linii z θ=60 Strefa linii Strefa szyn 40

76 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe nadprądowe fazowe kod ANSI 67 Schemat blokowy faza 1 wyjście bezzwłoczne linia/ szyny faza 1 wyjście ze zwłoką czasową faza 1 wyjście bezzwłoczne odwrócone faza 1 wyjście bezzwłoczne 0,8Is Faza 1 (prąd I1) faza 2 wyjście bezzwłoczne linia/ szyny faza 2 wyjście ze zwłoką czasową faza 2 wyjście bezzwłoczne odwrócone Faza 2 (prąd I2) faza 2 wyjście bezzwłoczne 0,8Is faza 3 wyjście bezzwłoczne linia/ szyny faza 3 wyjście ze zwłoką czasową faza 3 wyjście bezzwłoczne odwrócone Faza 3 (prąd I3) faza 3 wyjście bezzwłoczne 0,8Is faza 1 ze zwłoką czasową faza 1 ze zwłoką czasową faza 2 ze zwłoką czasową faza 2 ze zwłoką czasową faza 3 ze zwłoką czasową faza 3 ze zwłoką czasową wyjście wyłączające sygnał pobudzenia ze zwłoką czasową faza 1,bezzwłoczne,strefa odwrócona faza 1,bezzwłoczne,strefa odwrócona faza 2,bezzwłoczne,strefa odwrócona faza 2,bezzwłoczne,strefa odwrócona faza 3,bezzwłoczne,strefa odwrócona faza 3,bezzwłoczne,strefa odwrócona wyjście bezzwłoczne wyjście bezzwłoczne strefy odwróconej 0,8Is (selektywność (znak kierunku) logiczna dla zamkniętego pierścienia) Grupowanie danych wyjściowych Wybór logiki wyłączania: jeden z trzech dwa z trzech Grupowanie danych wyjściowych 41

77 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe nadprądowe fazowe kod ANSI 67 Logika wyłączania W szczególnych przypadkach, zalecane jest wybranie logiki wyłączania polegającej na monitorowaniu prądu w dwóch z trzech faz. Ma to miejsce np. kiedy dwa transformatory równoległe (Dy) są zabezpieczane. Dla zwarcia dwufazowego na uzwojeniach pierwotnych transformatora, po stronie wtórnej pojawi się prąd na uzwojeniach w stosunku Najwyższy prąd znajdzie się w prawidłowej strefie, zaś jeden z niższych prądów może znaleźć się w nieprawidłowej strefie, co może spowodować wyłączenie obydwu transformatorów. Opóźnienie czasowe Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Is0 jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs0. Czas wyłączenia dla wartości I/Is0 mniejszej od 1,2 zależy od typu wybranej krzywej. Nazwa krzywej Typ standardowa zależna SIT 1,2 bardzo zależna VIT lub LTI 1,2 skrajnie zależna EIT 1,2 ultra zależna UIT 1,2 krzywa RI 1 IEC standardowa zależna SIT /A 1 IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B 1 IEC skrajnie zależna EIT /C 1 IEEE średnio zależna (IEC /D) 1 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 1 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1 IAC zależna 1 IAC bardzo zależna 1 IAC skrajnie zależna 1 Równania krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne Funkcja bierze pod uwagę zmiany prądu podczas okresu zwłoki czasowej. Dla prądów z bardzo dużą amplitudą, zabezpieczenie posiada krzywe niezależne: jeśli I > 20 Is czas wyłączenia odpowiada 20 Is jeśli I > 40 In czas wyłączenia odpowiada 40 In (In: prąd znamionowy transformatora definiowany w nastawieniach ogólnych) Krzywa niezależna Krzywe zależne Są one zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C Czas wstrzymywania Funkcja posiada nastawialny czas wstrzymywania powrotu po chwilowym zakłóceniu, który umożliwia wyłączenie zwarć powracających: krzywe niezależne. I>Is wyjście ze zwłoką czasową I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie Krzywe zależne T1 T1 T1 42

78 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe nadprądowe fazowe kod ANSI 67 krzywe zależne IEC, IEEE i IAC. I>Is wyjście ze zwłoką czasową I>Is sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 Charakterystyki Kąt charakterystyczny θ nastawienie 30, 45, 60 dokładność ±2 Kierunek nastawienie szyny/linia Logika wyłączania nastawienie jeden z trzech/dwa z trzech Krzywe wyłączania nastawienie krzywa niezależna krzywe zależne lista na stronie 3/37 Nastawienie Is zakres nastawienia niezależne 0,1 In < Is < 24 In w Amperach zależne 0,1 In < Is < 2,4 In w Amperach dokładność (1) ± 5% rozdzielczość 1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is) zakres nastawienia niezależne bezwł., 50ms < T < 300s zależne 100ms < T < 12,5s lub TMS (2) dokładność (1) niezależne ± 2% od 10 ms do +25 ms zależne Klasa 5 lub od 10 do +25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas wstrzymywania T1 niezależne 0; 0,05 do 300s zależne (3) 0,5 do 20s Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 75ms przy 2 Is (typowo 65ms) przy bezwł < 90 ms przy 2 Is (typowo 75ms) martwa strefa <40ms czas powrotu <50ms (dla T1 = 0) (1) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (2) Zakresy nastawień w trybie TMS (nastawienia czasowe mnożone): standardowa zależna SIT i SIT/A IEC 0,04 do 4,2 bardzo zależna VIT i VIT/B IEC 0,07 do 8,33 bardzo zależna LTI i LTI/B IEC 0,01 do 0,93 skrajnie zależna EIT i EIT/C IEC 0,13 do 15,47 IEEE średnio zależna (IEC /D) 0,42 do 51,86 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 0,73 do 90,57 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1,24 do 154,32 IAC zależna 0,34 do 42,08 IAC bardzo zależna 0,61 do 75,75 IAC skrajnie zależna 1,08 do 134,4 (3) Tylko dla normatywnych krzywych wyłączania IEC, IEEE i IAC. 43

79 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC kąt charakterystyczny nastawienie Is0 θ0 0 strefa wyłączania Charakterystyka wyłączania funkcji zabezpieczeniowej 67N typ 1(θ0 0 ) kąt charakterystyczny strefa θ0=0 Opis Funkcja ta zawiera 2 grupy nastawień po dwa przekaźnik na grupę. Tryb przełączania pomiędzy tymi grupami może być określony w parametrach Sepam: zdalnie poprzez TC3 i TC4 poprzez wejście logiczne I13 (I13 = 0 grupa A, I13 = 1 grupa B) praca z jedną grupą (A lub B). Aby dopasować zabezpieczenie do wszystkich typów aplikacji i wszystkich typów uziemienia sieci, funkcja zabezpieczeniowa może pracować w dwóch typach charakterystyk: typ1: funkcja zabezpieczeniowa używa rzutu wektora I0 typ2: funkcja zabezpieczeniowa używa rozmiarów wektora I0 Typ 1 Działanie Funkcja określa rzut wektora prądu zerowego I0 na linię charakterystyczną, której pozycja jest określona poprzez kąt charakterystyczny θ0 w zależności od napięcia zerowego. Wartość rzutu jest porównywana do nastawionego progu Is0. Metoda ta jest zalecana dla sieci promieniowych uziemionych poprzez rezystancję, kompensowanych lub systemach izolowanych. W systemie kompensowanym możliwe jest wykrywanie zwarć powtarzających się. W przypadku cewki Petersena, bez dodatkowej rezystancji, w stanie ustalonym, nie jest możliwe wykrycie zakłócenia z powodu nieobecności składowej zerowej prądu. Funkcja używa prądu przejściowego na początku zakłócenia w celu potwierdzenia zakłócenia. Nastawienie kąta θ0=0 jest zalecane do systemów kompensowanych. strefa wyłączania nastawienie Is0 Funkcja bazuje na prądzie zerowym I0 mierzonym, nie jest możliwa praca na sumie prądów fazowych. Funkcja jest blokowana przy napięciach zerowych poniżej nastawionego progu Vs0. Zwłoka czasowa może być nastawiona jako niezależna. Charakterystyka wyłączania funkcji zabezpieczeniowej 67N typ 2 (θ0=0 ) W przypadku używania funkcji pamięci, zwarcia powracające mogą być wykrywane; pamięć jest kontrolowana przez wartość zwłoki czasowej lub napięcia zerowego. Kierunek działania można nastawić na szyny lub linię. Schemat blokowy zerowanie pamięci zewn. przekładnik przekł. Ferrantiego przekładnik+csh30 przekładnik+ace990 linia/szyny wyjście ze zwłoką czasową pamięć pobudzenie i selektywność logiczna 44

80 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Krzywa niezależna Pamięć Wykrywanie zwarć powracających jest wspomagane przez dodatkową zwłokę czasową T0mem, która powoduje wyłapywanie nawet krótkotrwałych zwarć (2ms). Nawet przy aplikacjach z cewką Petersena bez dodatkowej rezystancji, wyłączenie jest zapewnione przy zwarciach krótkotrwałych, ponieważ pobudzenie zabezpieczenia jest rozszerzone o parametry V0 > V0mem i T0mem. T0mem musi być dłuższy od T (zwłoka czasowa niezależna). Nastawienia standardowe Poniższe nastawienia prezentują sposób nastawienia parametrów zabezpieczeń dla standardowych aplikacji przy różnych systemach uziemienia. W polach zaszarzonych parametry fabryczne. Sieć izolowana Sieć uziemiona przez Sieć kompensowana impendancję nastawienie Is0 Nastawić zgodnie z parametrami sieci Nastawić zgodnie z parametrami sieci Nastawić zgodnie z parametrami sieci kąt charakterystyczny θ Zwłoka czasowa Nastawić zgodnie z parametrami sieci Nastawić zgodnie z parametrami sieci Nastawić zgodnie z parametrami sieci kierunek linia linia linia Nastawienie Vs0 2% Uns 2% Uns 2% Uns sektor nie dotyczy Czas pamięci T0mem ms Napięcie pamięci V0mem

81 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC Charakterystyki, typ 1 Kąt charakterystyczny θ nastawienie -45, 0, 15, 30, 45, 60, 90 dokładność ±5 Kierunek nastawienie szyny/linia Nastawienie Is0 zakres nastawienia(1) 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 (1) w Amperach przekładniki Ferrantiego 2A 0,2 A do 30A 5A 0,5 A do 75A 20A 2 A do 300A przekładnik+csh30(1) 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 (mini. 0,1A) przekładnik+ace990 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 dokładność ± 5% rozdzielczość 0,1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% Nastawienie Vs0 zakres nastawienia 2% Unp do 80% Unp rozdzielczość 1% dokładność ± 5% Sektor zakres nastawienia 86, 83, 76 dokładność ±2 Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is0) zakres nastawienia bezwł., 50ms < T < 300s dokładność ± 2% od 10 ms do +25 ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas pamięci T0mem zakres nastawienia 0,05 do 300s rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Napięcie pamięci V0mem zakres nastawienia 0; od 2% do 80% Unp rozdzielczość 1% Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms martwa strefa <35ms czas powrotu <35ms (dla T0mem = 0) (1) In0=prąd znamionowy przekładnika jeśli pomiar jest dokonywany poprzez CSH120 lub 200. In0=In przekładnika jeśli pomiar jest dokonywany przez przekładniki 1A, 5A +CSH30. In0=In przekładnika /10 jeśli pomiar jest dokonywany przez przekładniki 1A, 5A +CSH30 z opcją czułości x

82 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC strefa wyłączania nastawienie Is0 Typ 2 działanie Funkcja działa jak zabezpieczenie ziemnozwarciowe z dodatkowym kryterium kierunku. Jest zalecana do sieci pierścieniowych z bezpośrednio uziemionym punktem neutralnym. Posiada wszystkie charakterystyki funkcji 50N/51N i można je łatwo integrować. Prąd zerowy może być mierzony lub obliczany z sumy prądów fazowych, w zależności od nastawień parametrów. Zwłoka czasowa może być nastawiona według charakterystyk zależnych lub niezależnych. Funkcja zawiera czas wstrzymywania T1, który pomaga wykrywać zwarcia powracające. Kierunek monitoringu może być nastawiony w kierunku szyn zbiorczych lub linii. Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Charakterystyka wyłączania zabezpieczenia 67N, typ 2. Krzywa niezależna Krzywe zależne Są one zgodne z normami IEC , BS142 i IEEE C Krzywe zależne Is0 jest pionowa asymptotą krzywej, zaś T jest zwłoką czasową dla 10xIs0. Czas wyłączenia dla wartości I/Is0 mniejszej od 1,2 zależy od typu wybranej krzywej. Nazwa krzywej Typ standardowa zależna SIT 1,2 bardzo zależna VIT lub LTI 1,2 skrajnie zależna EIT 1,2 ultra zależna UIT 1,2 krzywa RI 1 IEC standardowa zależna SIT /A 1 IEC bardzo zależna VIT lub LTI /B 1 IEC skrajnie zależna EIT /C 1 IEEE średnio zależna (IEC /D) 1 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 1 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1 IAC zależna 1 IAC bardzo zależna 1 IAC skrajnie zależna 1 Równania krzywych są podane w rozdziale Krzywe zależne 47

83 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC suma 3IF przekł. Ferrantiego przekładnik+csh30 przekładnik+ace990 Schemat blokowy linia/szyny wyjście ze zwłoką czasową zewnętrzny przekładnik napięciowy pobudzenie i selektywność logiczna Czas wstrzymywania Funkcja posiada nastawialny czas wstrzymywania powrotu po chwilowym zakłóceniu, który umożliwia wyłączenie zwarć powracających: krzywe niezależne. I>Is0 wyjście ze zwłoką czasową I>Is0 sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 T1 T1 krzywe zależne IEC, IEEE i IAC. I>Is0 wyjście ze zwłoką czasową I>Is0 sygnał pobudzenia wartość wewn. licznika czasu wstrzymywania wyłączenie T1 48

84 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC Charakterystyki, typ 2 Kąt charakterystyczny θ nastawienie -45, 0, 15, 30, 45, 60, 90 dokładność ±5 Kierunek nastawienie Nastawienie Is0 niezależne zależne szyny/linia 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 (1) w Amperach suma z trzech przekładników 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 przekładniki Ferrantiego 2A 0,2 A do 30A 5A 0,5 A do 75A 20A 2 A do 300A przekładnik+csh30 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 (mini. 0,1A) przekładnik+ace990 0,1 In0 < Is0 < 15 In0 0,1 In0 < Is0 < In0 (1) w Amperach suma z trzech przekładników 0,1 In0 < Is0 < In0 przekładniki Ferrantiego 2A 0,2 A do 2A 5A 0,5 A do 5A 20A 2 A do 20A przekładnik+csh30 0,1 In0 < Is0 < In0 (mini. 0,1A) przekładnik+ace990 0,1 In0 < Is0 < In0 dokładność (2) ± 5% rozdzielczość 0,1A lub 1 cyfra próg pobudzenia 93,5% ± 5% Nastawienie Vs0 zakres nastawienia 2% Unp do 80% Unp rozdzielczość 1% dokładność ± 5% Sektor zakres nastawienia 86, 83, 76 dokładność ±2 Zwłoka czasowa T (czas wyłączenia przy 10Is0) zakres nastawienia niezależne bezwł., 50ms < T < 300s zależne 100ms < T < 12,5s lub TMS (3) dokładność (2) niezależne ± 2% od 10 ms do +25 ms zależne Klasa 5 lub od 10 do +25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czas wstrzymywania T1 niezależne 0; 0,05 do 300s zależne (4) 0,5 do 20s Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 35ms przy 2 Is0 (typowo 25ms) przy bezwł < 50 ms przy 2 Is0 (typowo 35ms) martwa strefa <35ms czas powrotu <40ms (dla T1 = 0) (1) In0 = In jeśli suma trzech prądów fazowych jest używana do pomiarów. In0 = prąd przekładnika jeśli pomiar jest dokonywany poprzez CSH120 lub 200 In0 = In przekładnika przy w zależności od parametrów i typu przekładnika 1A, 5A + CSH30. In0 = In przekładnika przy In/10 w zależności od parametrów i typu przekładnika (1A lub 5A). (2) W warunkach odniesienia zgodnie z IEC (3) Zakresy nastawień w trybie TMS (nastawienia czasowe mnożone): standardowa zależna SIT i SIT/A IEC 0,04 do 4,2 bardzo zależna VIT i VIT/B IEC 0,07 do 8,33 bardzo zależna LTI i LTI/B IEC 0,01 do 0,93 skrajnie zależna EIT i EIT/C IEC 0,13 do 15,47 IEEE średnio zależna (IEC /D) 0,42 do 51,86 IEEE bardzo zależna (IEC /E) 0,73 do 90,57 IEEE skrajnie zależna (IEC /F) 1,24 do 154,32 IAC zależna 0,34 do 42,08 IAC bardzo zależna 0,61 do 75,75 IAC skrajnie zależna 1,08 do 134,4 (4) Tylko dla normatywnych krzywych wyłączania IEC, IEEE i IAC. 49

85 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC Nastawienie Is0 Strefa wyłączania Typ 3 - działanie Funkcja działa jak zabezpieczenie ziemnozwarciowe z dodatkowym kryterium kierunku Lim1 i Lim2. Jest zalecana do sieci dystrybucyjnych, w których sposób uziemienia punktu neutralnego transformatora zależy od aplikacji. Prąd zerowy musi być mierzony przez przekładnik Ferrantiego. Zwłoka czasowa jest nastawiona według charakterystyk niezależnych. Kierunek działania może być nastawiony jako do szyn zbiorczych lub do linii. Schemat blokowy przekładnik Ferrantiego przekł. fazowy przekł.ferran. + ACE990 linia/szyny wyjście ze zwłoką asową pobudzenie I selektywność logiczna zewnętrzny przekładnik napięciowy Krzywe niezależne Is jest progiem wyrażonym w Amperach, zaś T jest zwłoką czasową zabezpieczenia. Krzywa niezależna 50

86 Funkcje zabezpieczeniowe Kierunkowe ziemnozwarciowe kod ANSI 67N/67NC Charakterystyki - Typ 3 Kąt początku strefy wyłączania Lim1 zakres nastawienia 0 to 359 rozdzielczość 1 dokładność ±3 Kąt końca strefy wyłączania Lim2 zakres nastawienia 0 to 359 (1) rozdzielczość 1 dokładność ±3 Kierunek nastawienie szyny/linia Nastawienie Is0 nastawienie z przekładnikiem CSH In=2A: 0,1 A do 30 A In=20A: 2 A do 300 A z czułym przekładnikiem 1A 0.05 In0 Is0 15 In0 (min.0,1a) z przekładn. 1A i ACE In0 Is0 15 In0 (min.0,1a) rozdzielczość 0,1A lub 1 cyfra dokładność ±5% próg pobudzenia/odpadu 90% Nastawienie Vs0 nastawienie V0 obliczone 2% Vnp Vs0 80% Vnp V0 zmierzone 0,6% Vnp Vs0 80% Vnp rozdzielczość 0.1 % dla Vs0 < 10 % 1 % dla Vs0 10 % dokładność ±5% próg pobudzenia/odpadu 90% Zwłoka czasowa T zakres nastawienia bezzwłoczne 50 ms T 300 s rozdzielczość 10 ms lub 1 cyfra dokładność 3 % lub ±20 ms dla 2 Is0 Czasy charakterystyczne czas działania pobudzenie < 40 ms dla 2 Is0 bezzwł. < 50 ms dla 2 Is0 martwa strefa < 35 ms dla 2 Is0 czas powrotu < 50 ms dla 2 Is0 (1) strefa wyłączenia Lim.2 Lim.2 musi być większa od 10 Standardowe nastawienia dla charakterystyki wyłączania Poniższe parametry używane są dla typowych aplikacji z różnego rodzaju sposobem uziemienia punktu zerowego transformatora Izolowana Kompensowana Uziemiona Kąt Lim Kąt Lim

87 Funkcje zabezpieczeniowe SPZ kod ANSI 79 Opis Czas odwzbudzenia Zwłoka czasowa odwzbudzenia jest uruchamiana poprzez rozkaz na zamknięcie wyłącznika wysłany z SPZ. Jeśli nie ma wykrytych uszkodzeń przed upływem czasu odzwbudzania, uszkodzenie powodujące wzbudzenie cyklu SPZ uznaje się za zlikwidowane. W innym przypadku kolejny cykl SPZ jest uruchamiany Czas blokowania SPZ Po ręcznym zamknięciu wyłącznika, SPZ może być blokowany przez czas blokowania. Jeśli zabezpieczenie wykryje uszkodzenie podczas tego czasu, nie jest aktywowany SPZ i wyłącznik pozostaje w stanie otwartym. Czas przerwy Czas przerwy cyklu n jest aktywowany przez sygnał na wyłączenie wyłącznika wysłany z SPZ. Wyłącznik pozostaje otwarty przez ten czas. Po zakończeniu jednego cyklu, rozpoczyna się kolejny cykl n+1, a SPZ wysyła sygnał na zamknięcie wyłącznika. Działanie Uruchamianie SPZ SPZ jest gotowy do pracy przy spełnionych następujących warunkach: funkcja kontroli wyłącznika jest aktywna wyłącznik jest zamknięty upłynął czas blokowania SPZ żadna blokada SPZ nie jest aktywna (patrz dalej). Informacja SPZ gotowy będzie widoczna w matrycy kontrolnej Sepam. Cykle SPZ przypadek zwarcia przemijającego : jeśli po sygnale na zamykanie oraz po czasie odwzbudzenia zwarcie ustąpiło układ SPZ zostaje reinicjalizowany oraz odpowiedni komunikat pojawia się na wyświetlaczu. (patrz przykład 1) Przypadek zwarcia trwałego : przy bezzwłocznym lub zwłocznym działaniu zabezpieczeń, pierwszy cykl SPZ zostaje uruchomiony. Po czasie przerwy bezprądowej zostaje wysłany rozkaz na zamknięcie wyłącznika i czas odwzbudzenia jest aktywowany. Jeśli zwarcie nie zostanie zlikwidowane przed końcem czasu odwzbudzenia, wysyłany jest rozkaz wyłączający i aktywowany zostaje drugi cykl SPZ. w przypadku zwarcia trwałego, po wszystkich cyklach SPZ, wysyłany jest rozkaz całkowitego wyłączenia, na wyświetlaczu pojawia się komunikat oraz SPZ zostaje zablokowane do momentu potwierdzenia zwarcia przez użytkownika. zamykanie na zwarcie Jeśli wyłącznik zamknie się na zwarcie lub gdy zwarcie pojawi się przed upływem czasu blokowania SPZ układ SPZ zostanie zablokowany. Warunki blokowanie działania SPZ Działanie układu SPZ zostaje zablokowane w warunkach : wysłania poleceń zamykania lub wyłączenia, SPZ nieaktywny, pojawienia się rozkazu blokującego na wejściu logicznym, uruchomienia blokady przez funkcję 50BF, pojawienia się uszkodzenia w układzie aparatury łączeniowej, otwarcia wyłącznika przez zabezpieczenia nie współpracujące z SPZ (np. Zabezpieczenia częstotliwościowe) lub zewnętrzne. W takim przypadku zostanie wyświetlony komunikat o całkowitym wyłączeniu. Wydłużenie czasu przerwy Jeśli podczas cyklu SPZ, ponowne wykonanie cyklu SPZ jest niemożliwe z powodu nie dokończonego zbrojenia wyłącznika (np. Z powodu obniżenia się napięcia pomocniczego), czas przerwy może zostać wydłużony aż do czas kiedy wyłącznik zostanie zazbrojony i będzie mógł zrealizować cały cykl Otwórz-Zamknij-Otwórz. Jeśli po wykorzystaniu maksymalnego nastawionego czasu wyłącznik nie będzie zazbrojony, SPZ zostaje zablokowany (patrz przykłady 4,5). Charakterystyki Cykle SPZ nastawienie liczba cykli 1 do 4 Aktywacja cyklu 1 (1) max I 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak max I0 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak kierunkowe max I 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak kierunkowe max I0 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak wyjście V_TRIPCB(edytor równań) aktywne/nieaktywne Aktywacja cyklu 2,3 i 4 max I 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak (1) max I0 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak kierunkowe max I 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak kierunkowe max I0 1 do 4 bezwł./opóźnione/brak wyjście V_TRIPCB(edytor równań) aktywne/nieaktywne Zwłoki czasowe czas odwzbudzenia 0,1 do 300s czas przerwy cykl 1 0,1 do 300s cykl 2 0,1 do 300s cykl 3 0,1 do 300s cykl 4 0,1 do 300s czas blokowania SPZ 0 do 60s wydłużenie czasu przerwy(twait_max) 0,1 do 60s dokładność ±2% lub 25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra (1) Jeśli funkcja zabezpieczeniowa nie doprowadzi do otwarcia wyłącznika, SPZ zostaje zablokowany 52

88 Funkcje zabezpieczeniowe SPZ kod ANSI 79 Przykład 1: zwarcie zlikwidowane po drugim cyklu zwarcie do ziemi 50N/51N, Cykl1, komunikat Zwarcie do ziemi przekaźnik 1 bezzwłoczny 50N/51N, przekaźnik 1 T=500ms wyłącznik otwarty czas przerwy cykl 1 zwarcie do ziemi czas zwłoki zab. Cykl1, komunikat Zwarcie do ziemi Czas przerwy cyklu 2 czas odwzbudzenia SPZ gotowy SPZ w trakcie komunikat Zwarcie przemijające SPZ udany Przykład 2: zwarcie trwałe zwarcie do ziemi 50N/51N, przekaźnik 1 Cykl1, komunikat Zwarcie do ziemi bezzwłoczny 50N/51N, przekaźnik 1 T=500ms wyłącznik otwarty czas przerwy cykl 1 zwarcie do ziemi czas zwłoki zab. Cykl1, komunikat zwarcie do ziemi Zwarcie do ziemi czas zwłoki zab. Czas przerwy cyklu 2 komunikat Wyłączenie całkowite SPZ gotowy SPZ w trakcie SPZ udany 53

89 Funkcje zabezpieczeniowe SPZ kod ANSI 79 Przykład 3: zamknięcie na zwarcie 50N/51N, przekaźnik 1 bezzwłoczny 50N/51N, przekaźnik 1 T=500ms czas zwłoki zabezpieczenia zwarcie do ziemi wyłącznik otwarty komunikat Wyłączenie całkowite SPZ gotowy Przykład 4: brak wydłużenia czasu przerwy zwarcie do ziemi Wyłączenie wyłącznik otwarty czas przerwy cykl 1 czas przerwy cykl 2 wyłącznik czas zazbrojony zbrojenia Przykład 5: wydłużony czas przerwy zwarcie do ziemi Wyłączenie wyłącznik otwarty czas przerwy cykl 1 czas przerwy cykl 2 maks.dodatk.czas przerwy wyłącznik normalny zazbrojony czas nazbraj. 54

90 Funkcje zabezpieczeniowe Nadczęstotliwościowe kod ANSI 81H Działanie Funkcja pobudza się gdy częstotliwość składowej zgodnej napięcia przekroczy nastawiony próg Fs i składowa zgodna napięcia przekroczy nastawiony próg Vs. W przypadku pomiaru przez jeden przekładnik napięciowy (U21), funkcja pobudza się, gdy częstotliwość znajdzie się powyżej Fs i napięcie U21 powyżej Vs. Funkcja zawiera zwłokę czasową niezależną. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia (1) lub U21>Vs w przypadku pomiaru tylko przez jeden przekładnik napięciowy Charakterystyki Nastawienie Fs zakres nastawienia 50Hz do 53Hz lub 60 do 63Hz dokładność (1) ± 0,02 Hz rozdzielczość 0,1 Hz próg pobudzenia 0,25Hz ± 0,1Hz Nastawienie Vs zakres nastawienia 20% Unp do 50% Unp dokładność (1) ± 2% rozdzielczość 1 % Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 100ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne (1) czas działania <80ms martwa strefa <40ms czas powrotu <50ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 55

91 Funkcje zabezpieczeniowe Podczęstotliwościowe kod ANSI 81L Działanie Funkcja pobudza się gdy częstotliwość składowej zgodnej napięcia obniży się poniżej nastawionego progu Fs i składowa zgodna napięcia obniży się poniżej nastawionego progu Vs. W przypadku pomiaru przez jeden przekładnik napięciowy (U21), funkcja pobudza się, gdy częstotliwość znajdzie się poniżej Fs i napięcie U21 poniżej Vs. Funkcja zawiera zwłokę czasową niezależną. Schemat blokowy wyjście z opóźnieniem czasowym sygnał pobudzenia nastawienie: bez ograniczenia z ograniczeniem Charakterystyki Nastawienie Fs zakres nastawienia 40Hz do 50Hz lub 50 do 60Hz dokładność (1) ± 0,02 Hz rozdzielczość 0,1 Hz próg pobudzenia 0,25Hz ± 0,1Hz Nastawienie Vs zakres nastawienia 20% Unp do 50% Unp dokładność (1) ± 2% rozdzielczość 1 % Zwłoka czasowa T zakres nastawienia 100ms do 300s dokładność (1) ± 2% lub ±25ms rozdzielczość 10ms lub 1 cyfra Czasy charakterystyczne (1) czas działania <80ms martwa strefa <40ms czas powrotu <50ms (1) W warunkach odniesienia (IEC ) 56

92 Funkcje zabezpieczeniowe Informacje ogólne Krzywe zależne Czas działania zależy od typu zabezpieczenia (nadprądowe, ziemnozwarciowe,...). Działanie jest uzależnione od wartości zabezpieczanych: krzywa t=f(i) dla zabezpieczenia nadprądowego krzywa t=f(i0) dla zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Reszta opisów bazuje na t=f(i). Dla innych zabezpieczeń rozumowanie jest identyczne. Krzywą definiują: typ (standardowa zależna, bardzo zależna, skrajnie zależna,...) nastawienie prądowe Is, które jest pionową asymptotą krzywej zwłoka czasowa T odpowiadająca czasowi działania dla I=10Is. Nastawienia zwłoki czasowej powinny być wykonane w ten sposób aby krzywa działania przechodziła przez punkt k (Ik, tk): Te trzy nastawienia wykonywane są chronologicznie w następującej kolejności: typ, prąd Is, zwłoka czasowa T. Zmiana zwłoki czasowej T o x% zmienia wszystkie czasy działania krzywej o x%. Przykłady problemów do rozwiązania Inna praktyczna metoda: Tabela na następnej stronie podaje wartość w funkcji W kolumnie ze zwłokami czasowymi, odczytaj wartość, zaś w wierszu Problem 1 Znając krzywą zależną, określić prąd Is i zwłokę czasową T. Teoretycznie, nastawienie prądowe Is powinno odpowiadać maksymalnemu prądowi, który może występować stale: generalnie jest to prąd znamionowy zabezpieczanego urządzenia (kabla, transformatora). Czas zwłoki T odpowiada czasowi działania dla I=10Is na krzywej. Przy ustalaniu tego czasu trzeba wziąć pod uwagę nastawienia zabezpieczeń, które znajdują się powyżej i poniżej. Nastawienie czasowe musi wziąść pod uwagę maksymalny prąd zwarciowy występujący w niższym zabezpieczeniu. Problem 2 Znając krzywą zależną, nastawienie prądowe Is i punkt na krzywej działania k (Ik, tk), określić zwłokę czasową T. Na krzywej standardowej tego samego typu, odczytaj czas działania tsk odpowiadający prądowi i czas działania Ts10 odpowiadający temu prądowi Nastawienie zwłoki czasowej trzeba dobrać tak aby krzywa działania przechodziła przez punkt k (Ik, tk), według wzoru: Przykład Dane: typ charakterystyki czasowej: standardowa zależna (SIT) nastawienie prądu: Is punkt k na krzywej działania: (3,5 Is; 4s) Pytanie: Jakie powinno być nastawienie czasu zwłoki (zadziałanie przy 10Is)? Odczytując z tabeli: kolumna SIT wiersz K=1,86 Odpowiedź: Nastawienie zwłoki czasowej: Problem 3 Znając prąd Is i zwłokę czasową T (standardowa zależna, bardzo zależna, skrajnie zależna), znajdź czas zadziałania dla wartości prądu IA. Na standardowej krzywej tego samego typu, odczytaj czas zadziałania tsa, który odpowiada prądowi i czas zadziałania Ts10 odpowiadający prądowi: Czas zadziałania ta dla prądu IA z nastawieniami Is i T jest następujący: 57

93 Funkcje zabezpieczeniowe Informacje ogólne Krzywe zależne Inna praktyczna metoda: tabela poniżej podaje wartości jako funkcja W kolumnie odpowiadającej typowi zwłoki czasowej, Przykład Dane: typ zwłoki czasowej: bardzo zależna (VIT) nastawienie prądu: Is zwłoka czasowa T=0,8s Pytanie: Jaki jest czas zadziałania dla prądu IA=6Is? Odczytując z tabeli: kolumna VIT odczytaj wartość w wierszu wiersz Czas zadziałania ta przy prądzie IA jest równy: ta=k*t Tabela wartości K Odpowiedź: Czas zadziałania dla prądu IA wynosi t=1,80 x 0,8 = 1,44s. (1) wartości tylko dla krzywych IEC A, B i C. 58

94 Funkcje zabezpieczeniowe Informacje ogólne Krzywe zależne Krzywa zależna SIT Krzywa bardzo zależna VIT lub LTI Krzywa skrajnie zależna EIT Krzywa ultra zależna VIT lub LTI krzywa (T=1s) krzywa (T=1s) zależna SIT bardzo zależna VIT lub LTI skrajnie zależna EIT ultra zależna UIT Krzywe IEEE Krzywe IAC 59

95 Funkcje zabezpieczeniowe Informacje ogólne Krzywe zależne Równania krzywych krzywe IEC krzywe IEC, typ RI Współczynniki krzywych k α β zależna IEC / A 0,14 0,02 2,97 bardzo zależna IEC / B 13,5 1 1,50 długotrwała zależna IEC /B ,33 skrajnie zależna IEC / C ,808 ultra zależna IEC 315,2 2,5 1 krzywe IEEE gdzie Współczynniki krzywych A B p β średnio zależna IEEE 0,010 0,023 0,02 0,241 bardzo zależna IEEE 3,922 0, ,138 skrajnie zależna IEEE 5,64 0, ,081 krzywe IAC gdzie Współczynniki krzywych A B C D E β zależna IAC 0,208 0,863 0,800-0,418 0,195 0,297 bardzo zależna IAC 0,090 0,795 0,100-1,288 7,958 0,165 skrajnie zależna IAC 0,004 0,638 0,620 1,787 0,246 0,092 Współczynnik mnożenia TMS Zwłoka czasowa krzywych zależnych (oprócz krzywych RI) może być nastawiona Przykład: również poprzez współczynnik TMS (odpowiada on Przykład: w powyższych równaniach). krzywa IEC typu VIT gdzie: Krzywa IEC typu VIT będzie taka sama dla wartości TMS=1 i T=1,5 sekundy. Czas wstrzymywania T1 krzywe niezależne: kiedy jest aktywna, wykrywa zwarcia przerywane krzywe zależne: umożliwia symulowanie przekaźnika elektromagnetycznego. przykład: T1 = nastawienie czasu wstrzymywania T = nastawienie zwłoki czasowej (przy 10Is) β = wartość na podstawowej krzywej przy Standardowe i przybliżone wartości T1 są dostępne w pomocy oprogramowania SFT

96 Funkcje sterowania Spis treści i monitoringu Prezentacja 4/2 Przypisanie wejść/wyjść logicznych 4/3 Kontrola wyłącznika/stycznika 4/5 Selektywność logiczna 4/9 Rejestracja zakłóceń Przełączanie grup nastawień 4/14 Adaptacja lokalna 4/16 Matryca 4/18 Równania logiczne 4/19 Autotestowanie 4/23 1

97 Funkcje sterowania Prezentacja i monitoringu Sepam serii 40 wykonuje podstawowe funkcje sterowania i monitoringu wymagane do prawidłowej pracy systemu elektroenergetycznego likwidując konieczność używania zewnętrznych przekaźników. Funkcje aplikacyjne Każdy Sepam zawiera odpowiednie do wybranej aplikacji specjalne funkcje sterowania i monitoringu. Używanie tych funkcji wymaga nastawień parametrów i odpowiednich podłączeń wyjść i wejść. W celu uproszczenia czynności uruchamiania, funkcje mają nastawienia fabryczne pasujące do większości aplikacji. Wybór wejść Przypisanie funkcji do wejść można dowolnie wybierać spośród dostępnej gamy obsługiwanych funkcji. Przypisanie parametrów do wejść/wyjść Matryca sterowania Matryca kontroli może być użyta do przypisania wyjść logicznych, wskaźników, i alarmów do wyjść funkcji Sepam. Można ją konfigurować przy pomocy oprogramowania SFT2841. Możliwa jest zarówno zmiana sposobu zapalania się diód LED na panelu czołowym Sepam, jak również tworzenia własnej funkcji kontroli wyłącznika, jeśli ustawienia standardowe nie są wystarczające. Edytor równań logicznych Edytor równań może być używany do adaptacji funkcji poprzez proste funkcje logiczne, tworząc nowe funkcje logiczne lub nowe przypisania. Matryca sterowania Edytor równań logicznych 2

98 Funkcje sterowania i monitoringu Przypisanie wejść/wyjść logicznych Sygnały logiczne mogą być przypisane do wejść / wyjść binarnych wyłącznie za pomocą oprogramowania SFT2841 zgodnie z poniższą tabelą. Funkcja Wejście binarne S40 S41 S42 S43 S44 S50 S51 S52 S53 S54 T40 T42 T50 T52 M40 M41 G40 Przypis. Wyłącznik otwarty I11 Wyłącznik zamknięty I12 Selektywność logiczna, blokada 1 dowolnie Selektywność logiczna, blokada 2 dowolnie Przełączanie grup nastawień I13 Zewnętrzny reset dowolnie Zewnętrzne wyłączenie 1 dowolnie Zewnętrzne wyłączenie 2 dowolnie Zewnętrzne wyłączenie 3 dowolnie Wyłączenie Buchholz/gaz dowolnie Wyłączenie termostat dowolnie Wyłączenie ciśnienie dowolnie Wyłączenie termistor dowolnie Alarm termostat dowolnie Alarm ciśnienie dowolnie Alarm termistor dowolnie Koniec zbrojenia dowolnie Blokada sterowania zdalnego dowolnie SF6 dowolnie Blokada SPZ dowolnie Zewnętrzna synchronizacja czasu I21 Blokada zabezp. termicznego dowolnie Przełączanie nastaw termicznych dowolnie Samorozruch silnika dowolnie Wykryte obroty silnika dowolnie Blokada zabezp. podprądowego dowolnie Blokada zamykania dowolnie Komenda wyłączenia dowolnie Komenda załączenia dowolnie Nadzór przekładnika UF dowolnie Nadzór przekładnika UN dowolnie Zewn. Licznik energii czynnej Ec+ dowolnie Zewn. Licznik energii czynnej Ec- dowolnie Zewn. Licznik energii biernej Ec+ dowolnie Zewn. Licznik energii biernej Ec- dowolnie Zimny rozruch dowolnie Wyjście binarne Wyłączenie O1 Blokada załączenia O2 Watchdog O4 Załączenie O11 3

99 Funkcje sterowania i monitoringu Przypisanie wejść/wyjść logicznych Poniższa tabela prezentuje standardowe przypisanie wejść / wyjść binarnych po wybraniu za pomocą oprogramowania SFT2841 opcji Standardowe przypisanie. Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 S50 S51 S52 S53 S54 T40 T42 T50 T52 M40 M41 G40 Przypis. Wejście binarne Wyłącznik otwarty I11 Wyłącznik zamknięty I12 Selektywność logiczna, blokada 1 I31 Selektywność logiczna, blokada 2 I21 Przełączanie grup nastawień I13 Zewnętrzny reset I14 Zewnętrzne wyłączenie 1 I21 Zewnętrzne wyłączenie 2 I22 Zewnętrzne wyłączenie 3 I23 Wyłączenie Buchholz/gaz I21 Wyłączenie termostat I22 Wyłączenie ciśnienie I23 Zimny rozruch I24 Blokada sterowania zdalnego I25 SF6 I26 4

100 Funkcje sterowania Kontrola wyłącznika/stycznika i monitoringu Opis Sepam może kontrolować różne typy urządzeń wyłączających wyposażone w różne typy cewek wyłączających: wyłączniki z wyzwalaczem wzrostowym lub cewką podnapięciową (jeden z parametrów O1 możliwy do nastawienia na panelu czołowym Sepam lub w oprogramowaniu SFT2841) styczniki z cewkami wzrostowymi. Zintegrowana kontrola wyłącznika/stycznika Funkcja ta kontroluje urządzenie wyłączające. Jest skoordynowana z SPZ i selektywnością logiczną i wyposażona jest w funkcję anty-pompowania. Wykonuje następujące operacje zgodnie z nastawionymi parametrami: sygnał wyłączający na wyjściu O1 aktywowany poprzez: funkcję zabezpieczeniową (funkcje skonfigurowane do wyłączania) selektywność logiczną sygnał zdalny przychodzący przez połączenie komunikacyjne zabezpieczenie zewnętrzne rozkaz otwierania z wejścia logicznego sygnał zamykający na wyjściu O11 aktywowany przez: SPZ sygnał zdalny przychodzący przez połączenie komunikacyjne (kontrola zdalna może być zablokowana przez wejście logiczne) rozkaz otwierania z wejścia logicznego blokada zamykania na wyjściu O2 aktywowana przez: uszkodzenie obwodu wyłączającego (TCS) uszkodzenie SF6 rozkaz blokady z wejścia logicznego. Schemat blokowy Rozruchy na godzinę (ANSI 66) Blokada rozruchu(ansi 49RMS) Spadek ciśn. SF6 Blokada zamykania (wejście logiczne) Blokada zamykania (wzrostowa/podnapięciowa) Funkcje zabezp., które mogą wysyłać (równania logiczne) sygnał na wyłączenie: 27, 27D, 32P, 32Q,37, koniec nazbrajania 38/49T, 46, 47,51,51N, (obwód zazbrojony) 51V, 48/51LR, 49RMS, 59, 59N,67,67N,81L/H Wył.Buchholz Wył.ciśnienie Wył.termostat Wył.termistor Wył.zewnętrzne 1 Wył.zewnętrzne 2 Wył.zewnętrzne 3 Wyłączenie SSL (selektywność logiczna) Rozkaz otwier. przez SPZ V_TRIPCB(równ. logiczne) (rozkaz zdalny otwier.) Ręczne otwier. (wejście logiczne) Wyłączenie (wzrostowa/nadnapięciowa) TC2 (rozkaz zdalny zamykania) Blokada kontroli zdalnej Rozkaz Zamknij z SPZ V_CLOSECB (równania logiczne) Ręczne otwieranie (wejście logiczne) wyłącznik zamknięty wyłącznik zamknięty Rozkaz zamknięcia (1) Rozkaz zamykania jest dostępny tylko jeśli jest zainstalowany moduł MES114. 5

101 Funkcje sterowania Kontrola wyłącznika/stycznika i monitoringu przycisk RESET potwierdzenie (TC5) Blokada kontroli zdalnej (I25) Kasowanie zewn. (I14) TC1 otrzymany I11 TC2 otrzymany I12 reset kontrola zdalna/ niezgodność położ. Potwierdzanie wyłączenia Funkcje, które wyzwalają wyłącznik mogą być nastawione w ten sposób, że po każdym wysłanym przez nie rozkazie wyłączenia, potrzebne będzie potwierdzenie przez obsługę ich działania. Informacja ta jest przechowywana w przypadku utraty zasilania. Aby przywrócić Sepam do normalnej pracy zadziałanie funkcji musi zostać potwierdzone. Potwierdzenia można dokonać lokalnie poprzez interfejs UMI lub zdalnie poprzez wejście logiczne lub połączenie komunikacyjne. Wskaźnik zdalny TS104 zostaje pobudzony aż do momentu potwierdzenia. TC / rozbieżność położenia styków głównych wyłącznika Funkcja ta wykrywa niezgodność pomiędzy ostatnio wysłanym sygnałem zdalnym związanym ze zmianą położenia styków wyłącznika i ich faktycznym stanem. Informacja ta jest dostępna w matrycy i przez wskaźnik zdalny TS105. Oprzewodowanie dla cewki wzrostowej Nadzór nad obwodami wyłączającymi i zgodność Otwórz/Zamknij Opis Nadzór jest przewidziany do obwodów: z cewką wzrostową Funkcja wykrywa: ciągłość obwodów utratę zasilania niezgodność w pozycjach styków z cewką podnapięciową Funkcja wykrywa: niezgodność w pozycjach styków, nadzór cewki jest konieczny w tym przypadku. Informacja ta jest dostępna w matrycy i przez wskaźnik zdalny TS106. Schemat blokowy uszkodzenie obwodu wyłączania Oprzewodowanie dla cewki podnapięciowej Nadzór nad rozkazami Otwórz/Zamknij Po wysłaniu przez funkcję rozkaz O/Z, system sprawdza po 200ms, czy wyłącznik zmienił stan. Jeśli wyłącznik nie zmienił stanu wyświetlany jest komunikat Uszkodzenie kontroli i wskaźnik zdalny TS108 jest generowany. (TC1) komenda wyłączania komenda wyłączania Kontrola sterowania z poziomu S-LAN poprzez Modbus Kontrola ta wykorzystuywana jest w przypadku utraty komunikacji z masterem Modbus i jest domyslnie odstawiona. Jej aktywacja następuje po otrzymaniu komendy TC15 i blokowana jest po otrzymaniu komendy resetującej TC16. Stan aktywny funkcji jest zapisywany do pamięci i odtwarzany na wypadek utraty zasilania Sepama. Utrata komunikacji z masterem Modbus jest wykrywana jeśli komenda sterująca TC15 nie została przepisana przez mastera po zakończeniu odliczania czasu zwłoki T. Wartość tego czasu mozna wprowadzić w konfiguracji Modbus w adresie Dostępny zakres nastaw to 1 do 6553 s z krokiem 0,1 s (domyślnie 10 s). 6

102 Funkcje sterowania i monitoringu Kontrola wyłącznika/stycznika Przykłady aplikacji Wyłączenie Wyłącznik załączony Wyłącznik wyłączony Blokowanie załączenia Załączenie Cewka załącz Cewka wyłącz Konfiguracja wyjść Sepam: O1: N/O O2: N/C O11: N/O Bezpośrednie sterowanie cewka napięciowa. Wyłączenie Wyłącznik załączony Wyłącznik wyłączony Blokowanie załączenia Załączenie Cewka załącz Cewka podnapięciowa Konfiguracja wyjść Sepam: O1: N/C O2: N/C O11: N/O Poprzez cewkę podnapięciową w stanie bezpiecznej pracy 7

103 Funkcje sterowania i monitoringu Kontrola wyłącznika/stycznika Wyłączenie Wyłącznik załączony Wyłącznik wyłączony Blokowanie załączenia Załączenie Cewka załącz Cewka podnapięciowa Konfiguracja wyjść Sepam: O1: N/O O2: N/C O11: N/O Poprzez cewkę podnapięciową bez stanu bezpiecznej pracy 8

104 Funkcje sterowania Selektywność logiczna i monitoringu Sieć promieniowa Aplikacja Funkcja ta zapewnia: pełną selektywność wyłączania dużą redukcję opóźnienia w przypadku wyłączników położonych najbliżej źródła (wada w przypadku selektywności czasowej). System działa z zabezpieczeniami: nadprądowym fazowym, ziemnozwarciowym i funkcjami kierunkowymi. Jeśli używamy selektywności logicznej, zabezpieczenia należy nastawić biorąc pod uwagę zabezpieczenie urządzeń, nie biorąc pod uwagę selektywności czasowej. Zasada działania Sepam poziom n+1 wysyłanie blokowania wejścia wyjście O3 do innego Sepam Sepam na poziomie n poziom n odczyt blokowania wejścia np. sieć promieniowa z selektywnością czasową (td: czas zwłoki krzywej niezależnej) rozkaz blokowania W trakcie powstania zakłócenia w sieci promieniowej, prądy zwarciowe płyną od źródła do miejsca zwarcia: zabezpieczenia powyżej miejsca zwarcia wyłączą zabezpieczenia poniżej miejsca zwarcia nie wyłączą tylko jedno zabezpieczenie powyżej miejsca zwarcia powinno wyłączyć. Każdy Sepam ma możliwość wysyłania i odbierania informacji blokującej wyłączanie z wyjątkiem Sepam dla silników (1), który może wysyłać tylko informacje blokującą. Kiedy Sepam wyzwala z powodu prądu zwarciowego: wysyła informację blokującą na wyjście O3 (2). wyłącza związany z nim wyłącznik jeśli nie otrzyma informacji blokującej na wejściu logicznym przypisanym do informacji odbioru blokowania (3). Wysyłanie informacji blokującej trwa dotąd aż zwarcie zostanie zlikwidowane. Zostaje ono przerwane po czasie biorącym pod uwagę czas zadziałania wyłącznika i czas potrzebny na powrót zabezpieczenia do normalnego stany pracy (czas powrotu). System minimalizuje czas trwania zwarcia, optymalizuje selektywność i gwarantuje bezpieczeństwo w znaczących sytuacjach (złe podłączenie przewodów lub uszkodzenie wyłącznika). Test podłączeń Można go wykonać używając test wyjść logicznych Sepam. np. sieć promieniowa z selektywnością logiczną (1) Sepam silnikowy nie posiada funkcji odbioru blokady, ponieważ jest zaprojektowany tylko do odbioru końcowego (2) Nastawienia fabryczne Sepam (3) W zależności od nastawień parametrów i obecności modułu dodatkowego MES114. 9

105 Funkcje sterowania Selektywność logiczna i monitoringu Sieć promieniowa wysyłanie blok.wejścia odbieranie blok.wejścia nastawienia zwłoki czasowej dla selektywności czasowej nastawienia zwłoki czasowej dla selektywności logicznej odbiór blokady (wejście logiczne) Schemat blokowy: Sepam S40, S41, S43, S44, S50, S51, S53, S54, T40, T42, T50, T52, G40 nadprądowe (2) przek.bezwł.1 przek.bezwł.2 ziemnozwarciowe (2) wyjście Oxx (1) : wys.blok.wejścia przek.bezwł.1 wysyłanie blok.wejścia przek.bezwł.2 kierunkowe ziemnozwarciowe (2) przek.bezwł.1 kierunkowe nadprądowe (2) przek.bezwł.1 blokada wysyłania blok.wejścia jeśli zwarcie nie zostało zlikwidowane nadprądowe (czas) przek. zwłoczny 3 przek. zwłoczny 4 ziemnozwarciowe (czas) przek. zwłoczny 3 przek. zwłoczny 4 kier. ziemnozwarciowe wyłączenie SSL przek. zwłoczny 2 kierunkowe nadprądowe przek. zwłoczny 1 przek. zwłoczny 2 nadprądowe (logika) przek. zwłoczny 1 przek. zwłoczny 2 ziemnozwarciowe (logika) przek. zwłoczny 1 przek. zwłoczny 2 kier.ziemnozwarciowe(logika) przek. zwłoczny 1 Schemat blokowy: Sepam M40, M41 nadprądowe (2) przek.bezwł.1 przek.bezwł.2 wyjście Oxx (1) :wys.blok.wejścia ziemnozwarciowe (2) wysyłanie blokady wejścia przek.bezwł.1 przek.bezwł.2 kierunkowe ziemnozwarciowe (2) przek.bezwł.1 blokada wysyłania blok.wejścia nadprądowe przekaźnik zwłoczny 1 przekaźnik zwłoczny 2 jeśli zwarcie nie zostało zlikwidowane ziemnozwarciowe wyłączenie SSL przekaźnik zwłoczny 1 przekaźnik zwłoczny 2 kier. ziemnozwarciowe (logika) przekaźnik zwłoczny 1 Zabezpieczenia muszą być skonfigurowane do wyłączania wyłącznika poprzez selektywność logiczną. (1) Zgodnie z nastawieniami parametrów (fabrycznie O3). (2) Akcja bezzwłoczna związana jest z pobudzeniem zabezpieczenia. 10

106 Funkcje sterowania Selektywność logiczna i monitoringu Sieć pierścieniowa Aplikacja Do zabezpieczenia sieci pierścieniowej możemy użyć Sepam S42 lub S52, który zawiera następujące funkcje: 2 przekaźniki zabezpieczenia kierunkowego fazowego (67) i ziemnozwarciowego (67N): 1 przekaźnik do wykrywania zwarć w kierunku linii 1 przekaźnik do wykrywania zwarć w kierunku szyn zdublowaną funkcję selektywności logicznej, która: wysyła 2 informacje blokujące, w zależności od kierunku wykrytego zakłócenia, odbiera 2 informacje blokujące, w zależności od kierunku wykrytego zakłócenia. : kierunek nastawienia funkcji 67/67N : kierunek sygnałów blokujących Połączenie kierunkowych funkcji zabezpieczeniowych z funkcją selektywności logicznej daje nam szybkie wyłączenie uszkodzonego fragmentu sieci. Informacje blokujące są przygotowywane przez funkcje zabezpieczeniowe 67/67N. Priorytet ma funkcja 67: jeśli funkcje 67 i 67N wykryją zakłócenia w przeciwnych kierunkach, kierunek wysłania sygnału blokującego jest zależny od kierunku zakłócenia wykrytego przez zabezpieczenie 67. Wyjście bezzwłoczne zabezpieczenia 67 aktywowane przy 80% Is jest używane w celu wysyłania informacji blokującej. Zapobiega to niepewności w działaniu, kiedy prąd zakłócenia jest bardzo bliski progowi Is. Schemat blokowy: Sepam S42, S52 wysyłanie informacji blokującej 1 i 2 kierunkowe ziemnozwarciowe przekaźnik bezzwłoczny 1 kierunkowe nadprądowe przekaźnik bezzwłoczny 1 0,8Is kierunkowe ziemnozwarciowe przekaźnik bezzwłoczny 2 kierunkowe nadprądowe przekaźnik bezzwłoczny 2 0,8Is wyjście Oxx (1) wysyłanie informacji blokującej 1 wyjście Oyy (1) wysyłanie informacji blokującej 2 blokada wysyłania blok.wejścia odbiór informacji jeśli zwarcie nie zostało zlikwidowane blokującej 1 i 2 nastawienia zwłoki czasowej dla selektywności czasowej nadprądowe (czas) przekaźnik zwłoczny 3 przekaźnik zwłoczny 4 ziemnozwarciowe (czas) przekaźnik zwłoczny 3 wyłączenie SSL przekaźnik zwłoczny 4 nastawienia zwłoki czasowej dla selektywności logicznej nadprądowe (logika) przekaźnik zwłoczny 1 przekaźnik zwłoczny 2 ziemnozwarciowe (logika) przekaźnik zwłoczny 1 przekaźnik zwłoczny 2 kierunkowe ziemnozwarciowe (logika) przekaźnik zwłoczny 1 kierunkowe nadprądowe (logika) przekaźnik zwłoczny 1 odbiór informacji blokującej 1 (wejście logiczne) kierunkowe ziemnozwarciowe (logika) przekaźnik zwłoczny 2 kierunkowe nadprądowe (logika) przekaźnik zwłoczny 2 odbiór informacji blokującej 2 (wejście logiczne) (1) Zgodnie z nastawieniami parametrów (fabrycznie): O3 dla inf. blok. 1 i O12 inf. Blok

107 Funkcje sterowania Selektywność logiczna i monitoringu Sieć pierścieniowa Przykład nastawień w przypadku sieci pierścieniowej: Mamy sieć pierścieniową z dwoma stacjami, każda z nich zawiera jako zabezpieczenie Sepam S42 lub S52, oznaczone R11, R12 i R21, R22. stacja 2 stacja 1 : kierunek nastawienia funkcji 67/67N : kierunek sygnałów blokujących Zaczynając z jednego końca, kierunek wykrytego zakłócenia przez przekaźniki kierunkowe 1 i 2 powinien być nastawiony naprzemiennie na linię i szyny. Przykład nastawień różnych Sepam z selektywnością logiczną: Stacja 1 Sepam S42 lub S52 R11 Sepam S42 lub S52 R12 Przypisanie wejść/wyjść: Przypisanie wejść/wyjść: I13: odbiór blokady 1 I13: odbiór blokady 1 I14: odbiór blokady 2 O3: wysyłanie blokady 1 O3: wysyłanie blokady 1 O12: wysyłanie blokady 2 O12: wysyłanie blokady 2 67, 67N, przekaźnik 1: 67, 67N, przekaźnik 1: kierunek wyłączania = szyny kierunek wyłączania = linia 67, 67N, przekaźnik 2: 67, 67N, przekaźnik 2: kierunek wyłączania = linia kierunek wyłączania = szyny Stacja 2 Sepam S42 lub S52 R22 Sepam S42 lub S52 R21 Przypisanie wejść/wyjść: Przypisanie wejść/wyjść: I13: odbiór blokady 1 I13: odbiór blokady 1 I14: odbiór blokady 2 O3: wysyłanie blokady 1 O3: wysyłanie blokady 1 O12: wysyłanie blokady 2 O12: wysyłanie blokady 2 67, 67N, przekaźnik 1: 67, 67N, przekaźnik 1: kierunek wyłączania = szyny kierunek wyłączania = linia 67, 67N, przekaźnik 2: 67, 67N, przekaźnik 2: kierunek wyłączania = linia kierunek wyłączania = szyny 12

108 Funkcje sterowania Selektywność logiczna i monitoringu Stacja z dwoma równoległymi polami dopływowymi Aplikacja Stacje zasilane przez dwa (lub więcej) pola dopływowe mogą być zabezpieczane poprzez Sepam S42, S52 lub Sepam T42, T52. Obydwa posiadają możliwą do wykorzystania w tej sytuacji kombinację funkcji zabezpieczeniowych 67 i 67N i selektywność logiczną. pole dopływowe 1 pole dopływowe 2 szyny pola odpływowe : kierunek nastawienia funkcji 67/67N : kierunek sygnałów blokujących Aby uniknąć wyłączenia obydwu pól dopływowych w przypadku zakłócenia powyżej jednego z nich, zabezpieczenia muszą być nastawione w następujący sposób: zabezpieczenie 67 w polu dopływowym, które wykrywa zakłócenie w kierunku linii: wysyła informację blokującą w celu zablokowania zabezpieczenia nadprądowego (50/51) w obydwu polach dopływowych. wyłącza wyłącznik w swoim polu. zabezpieczenie 67 w polu dopływowym, w którym nie nastąpiło zakłócenie jest nieczułe na prąd zwarciowy z kierunku szyn. Przykład nastawień zabezpieczeń w stacji z dwoma polami dopływowymi Zabezpieczenie Sepam S42 lub S52 Przypisanie wejść/wyjść: I13: odbiór blokady 1 blokada 2 zostaje bez przypisania O3: wysyłanie blokady 1 67, przekaźnik 1: kierunek wyłączania = linia wyjście bezzwłoczne: wysyła informację blokującą 1 wyjście ze zwłoką czasową: blokada poprzez odbiór informacji blokującej 1 na wejściu I13 67, przekaźnik 2: kierunek wyłączania = linia wyjście ze zwłoką czasową: wyłączenie wyłącznika uruchamiane poprzez zakłócenie powyżej miejsca jego zainstalowania (bez blokady jeśli żadne wejście nie jest przypisane do informacji blokującej 2). Zabezpieczenie Sepam T42 lub T52 Przypisanie wejść/wyjść: I13: odbiór blokady 1 O3: wysyłanie blokady 1 67, przekaźnik 1: kierunek wyłączania = linia wyjście bezzwłoczne: wysyła informację blokującą 1 wyjście ze zwłoką czasową: wyłączenie wyłącznika uruchamiane poprzez zakłócenie powyżej miejsca jego zainstalowania (bez blokady jeśli do wejścia I13 nie jest przypisana informacja blokująca 1). 67, przekaźnik 2: uaktywnić jeśli jest potrzebny. 13

109 Funkcje sterowania Rejestracja zakłóceń i monitoringu Uruchamianie rejestracji zakłóceń Rejestracja sygnałów binarnych i analogowych może być wyzwolona przez różne zdarzenia zgodnie z ustawieniami w Matrycy: ogólny sygnał pobudzenia funkcji zabezpieczeniowych sygnał wyłączenia wybranych funkcji zabezpieczeniowych i automatyk wejście binarne wyjście funkcji logicznej Vx ręczne za pomocą komendy TC10 poprzez program SFT2841 Rejestracja zakłóceń może zostać: zablokowana poprzez SFT2841 lub za pomocą komendy TC8 potwierdzona poprzez SFT2841 lub za pomocą komendy TC9 Schemat blokowy uruchamianie rejestracji zakłóceń w zależności od wybranych funkcji zabezpieczeniowych (wyjścia ze zwłoką) pobudzenie uruchamianie rejestracji zakłóceń od wejścia binarnego uruchamianie rejestracji zakłóceń poprzez funkcję logiczną Vx ręczne uruchamianie rejestracji zakłóceń wyzwolenie rejestracji zakłóceń blokada uruchamiania rejestracji zakłóceń potwierdzenie uruchamiania rejestracji zakłóceń ręczne uruchamianie rejestracji zakłóceń 14

110 Funkcje sterowania Przełączanie grup nastawień i monitoringu Przełączanie grup nastawień Sepam posiada dwie grupy nastawień (grupa A i B), dla zabezpieczeń nadprądowych, ziemnozwarciowych, kierunkowych nadprądowych i ziemnozwarciowych. Przełączanie pomiędzy jedną grupą nastawień umożliwia adaptację charakterystyk zabezpieczeń do zmieniających się warunków sieci elektroenergetycznej (zmian systemu uziemienia, przełączanie na lokalne wytwarzanie energii,...). Przełączanie grupy nastawień jest funkcją globalną i dotyczy wszystkich funkcji wspomnianych powyżej. Przełączanie można wykonać poprzez: wejście logiczne I13 (0=grupa A, 1 = grupa B) połączenie komunikacyjne (rozkazy zdalne TC3 i TC4) wymuszenie pracy grupy A lub B. Wymuszona grupa A Wybór poprzez wejście I13 Wejście I13 Wybór poprzez połączenie komunikacyjne Grupa A Grupa A (TC3) Grupa B (TC4) Wymuszona grupa B Wybór poprzez wejście I13 Wejście I13 Wybór poprzez połączenie komunikacyjne Grupa B Grupa B (TC4) Grupa A (TC3) 15

111 Funkcje sterowania i monitoringu Adaptacja lokalna Komunikaty standardowe Sygnalizacja alarmowa na wyświetlaczu prezentowana jest w 2 językach: angielskim i polskim w zależności od ustawień. Lista komunikatów Funkcja Angielski Polski Nr komunikatu nadprądowe fazowe PHASE FAULT (2) ZWARCIE FAZOWE (2) 1 nadprądowe fazowe blokowane napięciem O/C V RESTRAINT (2) PRĄD.BLOK.NAP. (2) 50 od zwarć doziemnych EARTH FAULT ZWARCIE DOZIEM 2 uszkodzenie wyłącznika BREAKER FAILURE AWARIA WYŁĄCZ 40 niesymetria / składowa przeciwna I UNBALANCE I ASYMETRIA I 5 uszkodzenie przewodu BROKEN CONDUCT. USZKODZONY PRZEWOD 52 kierunkowe nadprądowe fazowe DIR. PHASE FAULT (2) NADPRĄDOWE KIER. (2) 38 kierunkowe ziemnozwarciowe DIR. EARTH FAULT ZIEMNOZWAR. KIER. 37 kierunkowe czynnomocowe REVERSE P ZWROTNOMOCOWE P 36 kierunkowe biernomocowe REVERSE Q ZWROTNOMOCOWE Q 46 przeciążeniowe THERMAL ALARM ALARM PRZECIĄŻ. 3 THERMAL TRIP WYŁ.PRZECIĄŻ. 4 START INHIBIT BLOKADA ROZRUCHU 8 zabl. wirnika/utyk ROTOR BLOCKING BLOKADA WIRNIKA 6 zabl. wirnika przy rozruchu STRT LOCKED ROTR BLOK.WIRN.-ROZRUCH 27 zbyt długi czas rozruchu LONG START PRZEDŁUŻ. ROZRUCH 7 liczba rozruchów START INHIBIT BLOKADA ROZRUCHU 8 podprądowe fazowe UNDER CURRENT PODPRĄDOWE 9 nadnapięciowe OVERVOLTAGE (3) NADNAPIĘCIOWE (3) 10 podnapięciowe UNDERVOLTAGE (3) PODNAPIĘCIOWE (3) 11 podnapięciowe składowej zgodnej napięcia UNDERVOLT. PS PODNAP.SKŁ.ZGOD. 12 ROTATION WIROWANIE - 39 napięciowe w punkcie neutralnym V0 FAULT ZWARCIE DOZIEM. Uo 13 nadczęstotliwościowe OVER FREQ. NADCZĘSTOTLIW. 14 podczęstotliwościowe UNDER FREQ. PODCZĘSTOTLIW. 15 nadnapięciowe składowej przeciwnej napięcia UNBALANCE V ASYMETRIA V 18 temperatura (czujniki RTD) (1) OVER TEMP. ALM ALARM TEMPERAT. 16 OVER TEMP. TRIP WYŁ.TEMPERATUROW. 17 RTD S FAULT (1 do 2) AWARIA RTD (1 do 2) 32, 51 termostat THERMOST. ALARM ALARM TERMOSTA. 26 THERMOST. TRIP WYŁ.TERMOSTAT 23 Buchholz BUCHHOLZ ALARM ALARM BUCHHOLZ 25 BUCHH/GAS TRIP WYŁ.BUCHHOLZ/CIŚN. 22 ciśnienie PRESSURE ALM. ALARM CIŚNIENIE 42 PRESSURE TRIP WYŁ.CIŚNIENIE 24 termistor PTC/NTC THERMIST. ALARM ALARM TERMISTOR 44 THERMIST. TRIP WYŁ.TERMISTOR 45 wyłączenie zewnętrzne EXT. TRIP x (1 do 3) WYŁ.ZEWN. (1 do 3) 33, 34, 35 nadzór nad obwodami wyłączającymi TRIP CIRCUIT WYŁĄCZENIE 20 kontrola wyłącznika CONTROL FAULT AWARIA STEROW. 21 SPZ CYCLE x (1 to 4) (4) CYKL x (1 do 4) (4) 28, 29, 30, 31 FINAL TRIP WYŁ. DEFINITYWNE 41 CLEARED FAULT ZWARCIE PRZEMIJ. 19 SF6 SF6 LOW NISKI POZIOM SF6 43 nadzór nad przekładnikami napięciowymi fazowymi VT FAULT AWARIA PRZEKŁ.NAP. 48 nadzór nad przekładnikiem napięciowym zerowym VT FAULT V0 AWARIA PRZEKŁ.Vo 49 nadzór nad przekładnikami prądowymi fazowymi CT FAULT AWARIA PRZEKŁ.PR 47 (1) Komunikat AWARIA RTD: patrz rozdziały dotyczące uruchamiania (2) Ze wskazaniem uszkodzonej fazy (3) Ze wskazaniem uszkodzonej fazy, w przypadku funkcji fazowej (4) Ze wskazaniem zabezpieczenia, które zainicjowało cykl 16

112 Funkcje sterowania Adaptacja lokalna i monitoringu Komunikaty użytkownika Przy pomocy oprogramowania SFT2841 można stworzyć 30 dodatkowych komunikatów i połączyć je z wejściami logicznymi lub rezultatem działania równania logicznego lub zastąpić istniejące komunikaty. Edytor komunikatów użytkownika w oprogramowaniu SFT2841 Edytor komunikatów jest zintegrowany w oprogramowaniu SFT2841 i jest dostępny zarówno w trybie podłączonym jak i nie podłączonym, z ekranu matrycy kontroli: na zakładce Zdarzenia mamy przypisania komunikatów do poszczególnych funkcji zabezpieczeniowych w celu aktywacji edytora należy podwójnie kliknąć w pole z komunikatami Edytor komunikatów użytkownika. Funkcje edytora komunikatów użytkownika tworzenie i modyfikacja komunikatów użytkownika: po angielsku i w języku lokalnym poprzez wpisywanie tekstu, importowanie istniejącego pliku *.bmp lub edycję jego punkt po punkcie usuwanie komunikatów użytkownika przypisywanie komunikatów fabrycznych lub użytkownika do zdarzenia zdefiniowanego w matrycy kontroli: na zakładce Zdarzenia, podwójne kliknięcie uruchamia edytor wybierz komunikat użytkownika lub fabryczny z dostępnych i Przypisz do zdarzenia. Ten sam komunikat może być przypisany do kilku zdarzeń bez żadnych ograniczeń. Wyświetlanie komunikatów w oprogramowaniu SFT2841 komunikaty fabryczne są przechowywane w pamięci Sepam i pojawiają się jako: komunikaty oryginalne (takie jak w Sepam) w trybie podłączonym oznaczone kodem liczbowym w trybie bez podłączenia komunikaty użytkownika są zapisywane z innymi parametrami Sepam i są wyświetlane takie jak na wyświetlaczu Sepam w obydwu trybach. Postępowanie z komunikatami w przypadku standard UMI W przypadku pojawienia się zakłócenia, Sepam pokaże przypisany mu komunikat. W celu usunięcia informacji o zakłóceniu i powrotu do normalnej pracy konieczne jest naciśnięcie przycisku. Użytkownik musi nacisnąć przycisk Lista komunikatów jest dostępna w historii alarmów (przycisk przechowywane 250 ostatnich alarmów. Aby skasować alarm zapisany w historii: wyświetl historię alarmów na standard UMI naciśnij przycisk aby potwierdzić zablokowane zdarzenia. ). Jest tam Diody sygnalizacyjne Dostępne jest dziewięć żółtych diód sygnalizacyjnych na panelu przednim Sepam przypisanych fabrycznie do następujących zdarzeń: Dioda Zdarzenie Opis sygnalizacyjna LED1 Wyłączenie przez zab. 50/51 przekaźnik 1 I>51 LED2 Wyłączenie przez zab. 50/51 przekaźnik 2 I>>51 LED3 Wyłączenie przez zab. 50N/51N przekaźnik 1 I0>51 LED4 Wyłączenie przez zab. 50N/51N przekaźnik 2 I0>>51 LED5 Ext LED6 LED7 Wyłącznik otwarty (I11) (1) 0 off LED8 Wyłącznik zamknięty (I12) (1) 1 on LED9 Wyłączenie Trip (1)Fabryczne przypisanie z modułem MES114. Nastawienia fabryczne mogą zostać zmienione przy pomocy oprogramowania SFT2841: przypisania można zmienić w matrycy kontroli w zakładce Diody opis można edytować i drukować również z poziomu SFT2841 (menu Sepam). 17

113 Funkcje sterowania Matryca i monitoringu Komentarz Przycisk Zabezpieczenia Wszystkie funkcje zabezpieczeniowe Wyjścia ze zwłoką zabezpieczeń i wyjścia dodatkowe Funkcje dodatkowe w zakładce Charakterystyki : Włączona/ Wyłączona Blokowanie zabezpieczenia Wysyłanie do wyłącznika sygnału na wyłączenie przez zabezpieczenie Przycisk Wejścia wejścia logiczne od I11 do I14 W zależności od konfiguracji Jeśli moduł MES114 jest dołączony wejścia logiczne od I21 do I26 W zależności od konfiguracji Jeśli moduł MES114 jest dołączony Przycisk Sterowanie Wyłączenie Wyłączenie przez zabezpieczenia lub funkcje logiczne Wymuszone na O1 Blokada zamykania Blokada zamykania wyłącznika Wymuszone na O2 Zamykanie Zamykanie wyłącznika Wymuszone na O11 (wymaga MES114) Pobudzenie funkcji zabezpieczeniowych Powrót Licznik czasu powrotu nie osiągnął wartości 0. Uszkodzenie obwodów wyłączających Uszkodzenie obwodów wyłączających Niezgodność sterowania zdalnego przez kontrolę zdalną i faktycznym stanem wyłącznika Uszkodzenie wyłącznika Rozkazy otwórz lub zamknij nie zostały wykonane przez wyłącznik Blokada rejestracji zakłóceń Blokada rejestracji zakłóceń Wysyłanie informacji blokującej 1 Wysyłanie informacji blokującej 1 do kolejnego Sepam w O3 domyślnie łańcuchu selektywności logicznej Wysyłanie informacji blokującej 2 Wysyłanie informacji blokującej 2 do kolejnego Sepam w O12 domyślnie tylko S42 łańcuchu selektywności logicznej Wyłączenie poprzez funkcję selektywności logicznej Rozkaz wyłączenia wysłany prze funkcję selektywności logicznej funkcji kontroli wyłącznika Zwarcie przemijające SPZ zadziałał z sukcesem Wyjście impulsowe Wyłączenie definitywne Wyłącznik jest otwarty po wszystkich cyklach SPZ Wyjście impulsowe SPZ gotowy SPZ jest gotowy do wykonanie wszystkich cykli SPZ w trakcie SPZ jest w trakcie działania SPZ cykl 1 Cykl 1 w trakcie SPZ cykl 2 Cykl 2 w trakcie SPZ cykl 3 Cykl 3 w trakcie SPZ cykl 4 Cykl 4 w trakcie Zły kierunek wirowania Mierzone napięcia wirują w odwrotnym kierunku Uszkodzenie MET148-1 Problem sprzętowy z modułem MET (1 lub 2) lub z sondą RTD Uszkodzenie MET148-2 Watchdog Nadzorowanie działania Sepam Zawsze na O4 jeśli jest używana Przycisk Równania V1 do V10 Wyjścia edytora równań logicznych 18

114 Funkcje sterowania Równania logiczne i monitoringu Aplikacja Funkcja ta może być używana do tworzenia funkcji logicznych poprzez kombinację danych otrzymywanych z funkcji zabezpieczeniowych lub wejść logicznych. Poprzez operatory logiczne (AND, OR, XOR, NOT) i zwłoki czasowe, można tworzyć nowe funkcje logiczne. Nowe funkcje logiczne mogą posiadają wyjścia, których można używać: w matrycy do kontroli wyjść przekaźnikowych, zapalania diód lub wyświetlania nowych komunikatów razem z funkcjami zabezpieczeniowymi do tworzenia np. nowych blokad razem z funkcją kontroli wyłącznika do tworzenia nowych warunków wyłączania, zamykania lub blokady wyłącznika razem z rejestracją zakłóceń w celu zapisywania nietypowych zdarzeń. wejścia wyjścia logiczne logiczne - kontrola wył. - SPZ matryca kontroli diody funkcje sygnalizacyjne zabezp. Równania komunikaty logiczne NADPRĄDOWE Konfiguracja funkcji logicznych Funkcje logiczne wpisuje się w formacie tekstowym w edytorze zawartym w oprogramowaniu SFT2841. Każda linia zawiera operację logiczną, której rezultat jest przypisywany zmiennej. Przykład: V1 = P5051_2_3 OR I12 Linie są uruchamiane sekwencyjnie co 14ms. Opis działania Operatory NOT: zaprzeczenie logiczne OR: logiczne LUB. AND: logiczne I XOR: LUB wykluczające. V1 XOR V2 jest równoznaczne (V1 AND (NOT V2)) OR (V2 AND (NOT V1)) =: przypisanie rezultatu do zmiennej //: początek komentarza, znaki na prawo nie są przetwarzane (,): operacje mogą być grupowane pomiędzy nawiasami. Edytor równań logicznych Funkcje x=sr(y,z): bistabilna z priorytetem do nastawienia x jest nastawione na 1 kiedy y=1 x jest nastawione na 0 kiedy z=1 ( i y=0) x pozostaje takie samo w innych przypadkach. LATCH(x,y,...): blokuje zmienne x,y,... Zmienne są utrzymywane stale na poziomie 1 po pierwszym przełączeniu ich w ten stan. Ich stan zmienia się na 0 po resecie Sepam (przyciskiem, wejściem zewnętrznym lub zdalnym rozkazem). Funkcja LATCH akceptuje tyle parametrów ile użytkownik potrzebuje zablokować. Ma wpływ na cały program, niezależnie od jej położenia. W celu łatwiejszego czytania programu, zalecamy umieszczanie jej na jego początku. 19

115 Funkcje sterowania Równania logiczne i monitoringu x = TON (y,t): czas zwłoki załączania Zmienna x zmieni stan y na 1 po czasie zwłoki t (t w ms). x = TOF (y,t): czas zwłoki wyłączania Zmienna x zmieni stan y na 0 po czasie zwłoki t (t w ms). x = PULSE (d,i,n): znacznik czasowy Generuje n impulsów oddzielonych czasem przerwy i zaczynając od nastawionego czasu d d=godzina:minuta:sekunda i=godzina:minuta:sekunda n jest liczbą całkowitą (n=-1, powtarzanie do końca dnia). Przykład V1=PULSE (8:30:00, 1:0:0,4) wygeneruje 4 impulsy w jednogodzinnych odstępach o 8:30, 9:30, 10:30, 11:30. Funkcja będzie powtarzana co 24 godziny. Impuls trwa 14ms. V1 ma wartość 1 podczas trwania cyklu. Jeśli jest to potrzebne V1 można rozszerzyć o TOF, SR lub LATCH. Zmienne wejściowe Mogą pochodzić z funkcji zabezpieczeniowych lub wejść logicznych. Można ich używać tylko po prawej stronie znaku =: I11 do I14, I21 do I26: wejścia logiczne Poznaczenie_przekaźnika_zabezpieczeniowego : wyjście zabezpieczenia. Przykład: P50/51_2_3, zabezpieczenie nadprądowe, przekaźnik 2, 3: wyjście ze zwłoką czasową. Przypisanie numerów jest podane w tabeli na następnej stronie. Zmienne wyjściowe Można je skierować do matrycy, funkcji zabezpieczeniowych lub do funkcji logicznych. Można ich używać tylko po lewej stronie znaku =: Zmienne wyjściowe powinny być używane tylko raz, w innym przypadku ostatnie przypisanie jest brane pod uwagę. wyjścia do matrycy: V1 do V10 Wyjścia są załączone w matrycy i mogą kontrolować diody sygnalizacyjne, wyjścia przekaźnikowe lub wysyłać komunikaty. wyjścia do funkcji zabezpieczeniowych: Poznaczenie_przekaźnika_zabezpieczeniowego Przykład: P59_1_113, zabezpieczenie nadnapięciowe, przekaźnik 1, 113: blokada zabezpieczenia. Przypisanie numerów jest podane w tabeli na następnej stronie. wyjścia do funkcji logicznych: V_TRIPCB: wyłącznik wyłączany przez funkcję kontroli wyłącznika. Używane do uruchamiania SPZ. V_CLOSECB: wyłącznik zamykany przez funkcję kontroli wyłącznika. Używane do zamykania wyłącznika w odpowiednich warunkach. V_INHIBCB: wyłącznik blokowany przez funkcję kontroli wyłącznika. V_FLAGRECB: zapisywanie danych w rejestratorze zakłóceń. Używane do zapisywania specyficznych danych logicznych, niezależnie od zapisywanych standardowo. Zmienne lokalne Są to zmienne używane do obliczeń pośrednich. Nie są dostępne do operacji poza edytorem równań logicznych. Mogą znaleźć się zarówno po lewej jak i prawej stronie znaku =. Jest ich 31: od VL1 do VL31. Dwie stałe są również dostępne: K_1 = 1 i K_0 = 0. 20

116 Funkcje sterowania Równania logiczne i monitoringu Wyjścia Bezzwłoczne wyjście (pobudzenie) Wyjście zabezpieczenia (ze zwłoką czasową) 27D 27R 32P 32Q 37 27S 49T LR RMS 51 BF 51N 51V 59 59N N 79 81H 81L CT VT 1 3 Powrót 4 Wyjście bezzwłoczne 6 strefa odwrócona Faza 1 uszkodzenie 7 (1) Faza 2 uszkodzenie 8 (1) Faza 3 uszkodzenie 9 (1) Alarm 10 Blokada zamykania 11 Uszkodzenie RTD 12 Zablokowany wirnik 13 Zbyt długi czas rozruchu 14 Zablokowany wirnik przy rozruchu 15 Blokada zabezpieczenia 16 Stan nagrzany 18 Czynnomocowe 19 Biernomocowe 20 Wyjście bezzwłoczne przy 0,8 Is Rozruch w trakcie 22 SPZ pracuje 201 SPZ gotowy 202 Zwarcie przemijające 203 Wyłączenie definitywne 204 SPZ cykl SPZ cykl SPZ cykl SPZ cykl Wejścia Reset Uszkodzenie przekł. napięciowych Uruchomienie 50BF 107 Blokada 113 (1) W przypadku kiedy zabezpieczenie jest używane jako napięciowe fazowe

117 Funkcje sterowania Równania logiczne i monitoringu Przetwarzanie podczas utraty zasilania V1 do V10, VL1 do VL31 i V_TRIPCB, VCLOSECB, V_INHIBCLOSE, V_FLAGREC są zapisywane w przypadku utraty zasilania. Stan ich jest odtwarzany kiedy zasilanie powróci. Stan zmiennych LATCH, SR, PULSE jest również zapisywany. Przypadki specjalne nawiasy muszą być używane w wyrażeniach, które zawierają różne operatory: V1 = VL1 AND I12 OR P27/27S_1_1.// wersja niepoprawna V1 = (VL1 AND I12) OR P27/27S_1_1.// wersja poprawna V1 = VL1 OR I12 OR P27/27S_1_1.// wersja poprawna tylko zmiennych V1 do V10, VL1 do VL31 i V_TRIPCB, VCLOSECB, V_INHIBCLOSE, V_FLAGREC można używać w funkcji LATCH parametry funkcji nie mogą być wyrażeniami: VL3 = TON ((V1 AND V3), 300 // wersja niepoprawna VL4 = V1 AND V3 VL3 = TON (VL4, 300) // wersja poprawna Ograniczenie Liczba operatorów i funkcji (OR, AND, XOR, NOT, =, TON, TOF, SR, PULSE) jest ograniczona do 100. Przykłady aplikacji blokowanie danych końcowych SPZ Domyślnie, te dane są typu impulsowego na wyjściu SPZ. Jeśli są potrzebne do wykorzystania mogą zostać zablokowane w następujący sposób: LATCH (V1) // V1 może być blokowane V1 = P79_1_204 // wyjście SPZ. V1 może następnie kontrolować diodę lub przekaźnik wyjściowy w matrycy. blokowanie diody sygnalizacyjnej bez blokowania funkcji zabezpieczeniowej Możliwe jest zablokowanie diody sygnalizacyjnej bez blokowanie wyjścia O1. LATCH (V1, V2) V1 = P50/51_1_1 OR P50/51_3_1 // wyłączenie, przekaźniki 1 i 3 funkcji 50/51 V2 = P50/51_2_1 OR P50/51_4_1 // wyłączenie, przekaźniki 2 i 4 funkcji 50/51 V1 i V2 muszą być skonfigurowane w matrycy do kontroli 2 diod sygnalizacyjnych. wyłączenie wyłącznika jeśli sygnał na wejściu I13 jest obecny dłużej niż 300ms. V_TRIPCB = TON (I13, 300). blokad funkcji Blokadę funkcji zabezpieczeniowych wejściem I24 można zrealizować w następujący sposób: P50N/51N_1_113 = I24 // blokada funkcji 50N/51N przez wejście I24 P46_1_113 = I24 // blokada funkcji 46 przez wejście I24 potwierdzanie wyłączania wyłącznika wejściem logicznym. Jeśli zachodzi konieczność wyłączenia wyłącznika dopiero kiedy funkcja zabezpieczeniowa zostanie potwierdzona przez wejście logiczne, realizujemy to w następujący sposób: V_TRIPCB = P50N/51N_1_3 AND I21 // dopiero po nadejściu sygnału na wejście I21 wyłącznik zostanie otworzony. 22

118 Funkcje sterowania i monitoringu Autotestowanie Opis Dla przekaźnika Sepam, niezawodność działania polega na zapewnieniu bezpieczeństwa i dostępności do instalacji. Dzięki temu zapobiega się następującym sytuacjom: niepożądane wyłączenia Zapewnienie ciągłości zasilania jest jednym z priorytetowych warunków pracy zabezpieczeń. Doprowadzenie do nadmiarowych wyłączeń generuje dodatkowe koszty związane z postojem danej instalacji. brak wyłączenia Konsekwencje braku wyłączenia zakłócenia są katastrofalne. Urządzenie musi zapewnić eliminację zakłócenia tak szybko, jak to jest możliwe z zachowaniem selektywności. Autotestowanie i funkcje kontrolne Podczas inicjalizacji oraz w trakcie pracy Sepam przeprowadza szereg testów mających na celu wykrycie potencjalnych problemów sprzętowych lub programowych. Wykryte problemy można podzielić na 2 kategorie: uszkodzenia poważne i drobne: Uszkodzenia drobne dotyczą funkcji peryferyjnych (wyświetlacz, komunikacja) i nie stanowią ryzyka nieprawidłowego działania urządzenia z punktu widzenia ciągłości pracy chronionej instalacji. Sepam pracuje nadal w ograniczonym trybie. Uszkodzenia poważne dotyczy zasobów sprzętowych używanych przez funkcje zabezpieczeniowe (np. pamięć lub wejścia analogowe). Tego typu uszkodzenia mogą prowadzić do nadmiarowych wyłączeń lub braku wyłączeń i w związku z tym należy jak najszybciej aktywować stan bezpiecznej pracy urządzenia. Wyjścia binarne Uszkodzenie permanentne Wyjścia binarne Uszkodzenie przejściowe 5 do 7 sekund Możliwe są 2 scenariusze: Wewnętrzne uszkodzenie jest permanentne. Wymagana jest interwencja serwisowa. Sepam należy pozbawić napięcia pomocniczego, usunąć usterkę i po naprawie zasilić ponownie. Wewnętrzne uszkodzenie ma charakter przejściowy. Po restarcie Sepam gotowy jest do dalszej pracy. Czas pracy w trybie Stan bezpiecznej pracy wynosi 5 do 7 sekund W przypadku kilkukrotnego pojawienia się uszkodzenia przejściowego działa mechanizm zabezpieczający przed niekończącymi się restartami urządzenia. Podczas każdego incydentu, Sepam każdorazowo zwiększa wewnętrzny licznik uszkodzeń i po osiągnięciu wartości równej 5 przechodzi automatycznie do trybu bezpiecznej pracy. Wykonanie twardego restartu (zdjęcie i podanie napięcia pomocniczego) kasuje stan tego licznika. Dodatkowo użytkownik może aktywować funkcje kontrolne aby zwiększyć obszar kontroli danej instalacji: nadzór obwodów napięciowych (kod ANSI 60FL) nadzór obwodów prądowych (kod ANSI 60) nadzór obwodów sterowniczych załączania i wyłączania wyłącznika (kod ANSI 74) Powyższe funkcje generują sygnalizację alarmową na wyświetlaczu Sepam, a odpowiednie sygnały są bezzwłocznie dostępne w komunikacji S-LAN. Wyjścia binarne Licznik Sepam bez napięcia Powtarzające się uszkodzenie przejściowe 23

119 Funkcje sterowania i monitoringu Autotestowanie Autotesty Podczas normalnej pracy oraz przy każdym restarcie Sepam wykonuje zestaw testów. Lista uszkodzeń powodujących przejście do stanu bezpiecznej pracy Funkcja Typ testu Wystąpienie Zasilanie Obecność napięcia Podczas pracy CPU Procesor Podczas pracy i startu Pamięć RAM Podczas pracy i startu Pamięć programu Suma kontrolna Podczas pracy i startu Pamięć parametrów Suma kontrolna Podczas startu Wejścia analogowe Prąd Podczas pracy Napięcie Podczas pracy Wyjścia binarne Driver Podczas pracy i startu Peryferia CCA630, CCA634, Podczas pracy i startu CCA670 MES114 Podczas pracy i startu Lista uszkodzeń nie powodujących przejścia do stanu bezpiecznej pracy Funkcja Typ testu Wystąpienie UMI Obecność modułu Podczas pracy i start Wyjście analogowe Obecność modułu Podczas pracy i start Wejście temperaturowe Obecność modułu Podczas pracy i start 24

120 Funkcje sterowania i monitoringu Autotestowanie Stan bezpiecznej pracy Po wykryciu poważnego uszkodzenia Sepam przechodzi do stanu bezpiecznej pracy. Stan Sepama w trybie pracy bezpiecznej wszystkie wyjścia binarne powracają do stanu beznapięciowego wszystkie funkcje zabezpieczeniowe zostają zablokowane pobudzony zostaje przekaźnik watchdog zapala się czerwona dioda LED na panelu przednim pojawia się komunikat diagnostyczny na wyświetlaczu Watchdog Styk watchdog jest niezwykle ważny z punktu widzenia kontroli systemu, ponieważ sygnalizuje sprawność urządzenia w instalacji. Gdy Sepam wykryje wewnętrzne uszkodzenie sprzętowe, sygnalizuje ten stan poprzez zapalanie światłem migowym diody na panelu przednim. W przypadku braku prawidłowego podłączenia styku watchdog, dioda ta jest jedynym źródłem informacji o uszkodzeniu. W związku z powyższym zaleca się aby bezwzględnie wykorzystać styki watchdog w każdej instalacji. Watchdog domyślnie skonfigurowany jest do styku O4. 25

121 Komunikacja Modbus Spis treści Prezentacja 5/2 Protokół Modbus 5/3 Wdrożenie 5/4 Adresy danych i dekodowanie 5/6 Znaczniki czasowe zdarzeń 5/18 Dostęp do nastawień zdalnych 5/23 Rejestracja zakłóceń 5/36 1

122 Komunikacja Modbus Prezentacja Wprowadzenie System komunikacji Modbus może być użyty do połączenia urządzenia Sepam do urządzeń zdalnego monitorowania i sterowania wyposażonych w główny protokół komunikacji Modbus. Komunikacja odbywa się przez łącze komunikacyjne typu RS485 lub poprzez inny interfejs z odpowiednim konwerterem. Protokół używany przez Sepam jest kompatybilny z protokołem podgrupy RTU Modbus (1) ( jednostka master w sieci Modbus może się komunikować z wieloma jednostkami Sepam ). Sepam jest zawsze jednostką typu slave. Wszystkie jednostki Sepam mogą być wyposażone w interfejs połączeń sieciowych ACE (sieć dwuprzewodowa) lub ACE 959 (sieć czteroprzewodowa) do podłączenia do sieci oraz interfejs RS485 (2) i ACE937 w celu podłączenia do sieci komunikacyjnej światłowodowej. Dostępne dane Dostępne dane są zależne od typu Sepam. Odczyt wartości mierzonych prądy zwarcia fazowe i doziemne, szczytowe wartości średnich prądów fazowych, prądy wyłączenia, skumulowane prądy wyłączeniowe, napięcia fazowe, międzyfazowe i napięcie zerowe, moc czynna, bierna, pozorna energia czynna i bierna częstotliwość, temperatura, pojemność cieplna wykorzystana, liczba rozruchów i czas blokowania, czas pracy, prąd i czas rozruchu, czas pozostający do momentu wysłania sygnału wyłączającego przez zabezpieczenie przeciążeniowe, czas postoju po wyłączeniu, czas działania i liczba operacji, czas nazbrajania wyłącznika Odczyt danych programu logiki Tabela 144 przypisanych wskaźników zdalnych (TS), ( zależnie od typu Sepam) pozwalają na odczyt danych programu logiki, Odczyt stanu 10 wejść logicznych. Rozkazy zdalne Zapisywanie rozkazów zdalnego sterowania (TC, typu 16-impulsowego) w trybie bezpośrednim lub SBO (wybór przed działaniem) 16 bitowo. Inne funkcje odczyt konfiguracji Sepam i jego identyfikacji, oznaczanie zdarzeń czasem ( synchronizowanie poprzez sieć lub przez wejścia logiczne) z dokładnością do milisekund, zdalny odczyt nastawień zabezpieczeń Sepam, zdalne nastawianie zabezpieczeń, zdalne kontrola wyjścia analogowego (3), przesył zarejestrowanych danych zakłóceń. (1) Protokół Modbus jest patentem Modiconu. (2) Montaż i konfiguracja sieci w katalogu Rs 485 network connection guide. (3) W modułem MSA

123 Komunikacja Modbus Protokół Modbus Charakterystyka Protokół Modbus może być używany do odczytu lub zapisu jednego lub więcej bitów, jednego lub więcej słów, zawartości licznika zdarzeń lub zawartości licznika diagnostyki. żądanie master Funkcje dostępne przez komunikację Modbus Poprzez protokół Modbus dostępne jest 11 funkcji: odpowiedź funkcja 1: odczyt n bitów wyjścia lub wewnętrznych, funkcja 2: odczyt n bitów wejściowych, funkcja 3: odczyt n słów wyjścia lub wewnętrznych, funkcja 4: odczyt n słów wejścia, funkcja 5: zapis 1 bitu, funkcja 6: zapis 1 słowa, funkcja 7: szybki odczyt 8 bitów, funkcja 8: odczytanie liczników diagnostycznych, funkcja 11: odczytanie licznika zdarzeń Modbus, funkcja 15: zapis n bitów, funkcja 16: zapis n słów, funkcja 43: podfunkcja 14: odczyt identyfikacji Dostępne są następujące kody błędów: 1: nieznany kod funkcji, 2: błędny adres, 3: błędne dane, 4: niegotowy (nie można zrealizować żądania) 7: brak potwierdzenia (zdalny odczyt i nastawienie). slave slave slave Wymiana danych inicjowana jest przez jednostkę master poprzez wysłanie pytania do jednostki slave (Sepam). Pytania wysyłane przez jednostkę master są odpowiednio adresowane zależnie od miejsca docelowego wysyłanego pytania, którym może być pojedyncza jednostka lub wszystkie jednostki Sepam. Numer identyfikacyjny adresata znajduje się w pierwszym bajcie przesyłanej ramki. master informacja dla wszystkich Sepam (broadcast) slave slave slave Komendy wysyłane do wszystkich Sepam z konieczności są komendami zapisu. Sepamy nie wysyłają żadnej odpowiedzi. żądanie master odpowiedź slave Do obsługi Modbus nie jest wymagana szczególna wiedza o protokołach chyba, że chodzi o jednostkę centralną, która wymaga odpowiedniego oprogramowania. Wszystkie połączenia Modbus składają się z dwóch części: pytanie wysłane przez master i odpowiedź wysłana przez Sepam. Wszystkie przesyłane dane mają taką samą strukturę. Każda wiadomość lub ramka zawiera 4 rodzaje danych: numer slave kod funkcji Strefa danych kontrola danych CRC 16 numer slave (1 bajt) : identyfikacja jednostki Sepam odbierającej dane (od 0 do FFh). Numer jest równy zero kiedy dane są wysłane do wszystkich jednostek slave, funkcja kodu (1 bajt): używana dla wyboru odpowiedniej komendy(odczyt, zapis, bit, słowo) i sprawdzenia czy odpowiedź jest prawidłowa, strefa danych (n bajtów) : w strefie zawarte są wszystkie parametry zależnie od funkcji: adres bitu, adres słowa, wartość bitu, wartość słowa, liczba bitów, liczba słów kontrola danych (2 bajty): strefa używana do detekcji błędów transmisji. Synchronizacja Każdy znak odebrany po ciszy odpowiadającej 3.5 znakom uważany jest za początek nowej ramki. Pomiędzy przesyłanymi ramkami powinna występować cisza o długości przynajmniej 3.5 znaków. Przykład: przy 9600 bodów, czas ten jest równy w przybliżeniu 3 milisekundom. 3

124 Komunikacja Modbus Wdrożenie Charakterystyka typ transmisji asynchroniczna szeregowa protokół Modbus slave (profil Jbus) prędkość 4800, 9600, 19200, bodów format danych 1 bit startu, 8 bitów danych, bez kontroli parzystości, 1bit stopu 1 bit startu, 8 bitów danych, kontrola parzystości, 1 bit stopu 1 bit startu, 8 bitów danych, kontrola nieparzystości, 1 bit stopu czas odpowiedzi mniej niż 15 ms Maksymalna ilość Sepam w sieci Modbus 25 połączenie elektryczne ACE przewodowe różnicowe, zgodne ze standardem EIA RS 485 RS485 ACE959 4-przewodowe różnicowe, zgodne ze standardem EIA RS 485 Zasilanie Zewnętrzne, od 12VDC do 24 VDC typ podłączenia śrubowe i zaciski widełkowe / połączenie ekranowane maksymalna odległość sieci RS 485 (długości można pomnożyć przez 3 jeśli użyty zostanie kabel FILECA, maksymalna jego długość to 1300m) Przy zasilaniu 12VDC 320 m przy 5 Sepam 180 m przy 10 Sepam 160 m przy 20 Sepam 125 m przy 25 Sepam Przy zasilaniu 24VDC 1000 m przy 5 Sepam 750 m przy 10 Sepam 450 m przy 20 Sepam 375 m przy 25 Sepam Szczegóły w instrukcji Sepam RS485 network connection guide PCRED399074EN. Szczegóły odnośnie połączenia światłowodowego w rozdziale Interfejs światłowodowy ACE937 6/26. pytanie broadcast pytanie odpowiedź Czas odpowiedzi Czas odpowiedzi (Tr) jest mniejszy niż 15 ms włączając 3-znakową ciszę ( w przybliżeniu 3ms przy 9600 bodów). Czas jest podany z następującymi parametrami: 9600 bodów, format 8-bitowy, kontrola parzystości, 1 bit stopu. Nastawianie parametrów komunikacji Przed oddaniem Sepam do obsługi system komunikacji Modbus wymaga nastawienia 4 parametrów. Są one zapisywane w przypadku utraty zasilania. Parametry komunikacji nastawienie fabryczne prędkość transmisji nastawialna od 4800 do bodów bodów numer slave przypisany do Sepam nastawiany od Numer do 247 parzystość: kontrola parzystości, kontrola Kontrola parzystości nieparzystości, bez kontroli parzystości tryb bezpośredni / tryb potwierdzania sterowanego Tryb bezpośredni zdalnie Numer slave sieci Modbus powinien być przypisany do Sepam przed podłączeniem do sieci(numer jest fabrycznie nastawiony na 1 dla każdego Sepam). Ustaw parametry komunikacyjne przed podłączeniem Sepam do sieci komunikacyjnej. Parametry komunikacji mogą być zmieniane podczas pracy Sepam ale nie podczas zakłócenia. Sepam ignoruje pierwszą ramkę otrzymaną po uruchomieniu lub po zmianie parametrów przy użyciu SFT Zielony wskaźnik LED aktywność linii Wskaźnik LED w ACE lub ACE 959 jest aktywowany przez zmianę sygnału elektrycznego (optycznego w ACE937) w sieci RS 485.Gdy jednostka master komunikuje się z Sepam (transmisja lub odbiór)zielony wskaźnik LED miga. 4

125 Komunikacja Modbus Wdrożenie Testowanie połączenia Po podłączeniu, sprawdź czy linia jest aktywna sygnalizacja poprzez zielone diody LED Wykonaj cykl odczytu i zapisu używając strefy testu i trybu echo Modbus. Za pomocą oprogramowania SFT 2819 odczytaj i zapisz strefę testową. strefa testu odczyt transmisja C (C75B) crc, odbiór (FA33) crc. zapis transmisja C (6727) crc, odbiór C (0299) crc. odczyt transmisja C (875A) crc, odbiór (B533) crc, tryb echo Modbus transmisja (ED7C) crc, odbiór (ED7C) crc Następujące ramki Modbus, transmitowane i odbierane przez system sterowania i monitoringu są poddane próbie, kiedy łącze jest uruchamiane. CRC otrzymany przez Sepam jest ponownie analizowany, co stwarza możliwość analizy CRC transmitowanego przez master: otrzymany CRC jest poprawny, Sepam odpowiada, otrzymany CRC jest nie poprawny, Sepam nie odpowiada. Liczniki diagnostyczne Sepam zarządza następującymi licznikami diagnostycznymi: CPT1, pierwsze słowo: liczba ramek odebranych prawidłowo, niezależnie od slave CPT2, drugie słowo: liczba ramek odebranych z błędem CRC, lub ramek odebranych z więcej niż 255 bajtami i nie zrozumianych, lub ramek odebranych z przynajmniej jednym błędem parzystości, przeładowanie, ramki, przerwanie na linii. Niepoprawna wartość powoduje zwiększenie licznika CP2, CPT3, trzecie słowo: liczba odstępstw (nawet jeśli nie zostały wysłane jako rezultat trybu broadcast ), CPT4, czwarte słowo: liczba ramek specjalnie adresowanych do stacji (wyłączając nadawanie), CPT5, piąte słowo: liczba ramek w trybie wysyłania do wszystkich Sepam otrzymanych bez błędu, CPT6, szóste słowo: nie znaczące, CPT7, siódme słowo: liczba odpowiedzi o braku gotowości wygenerowanych przez Sepam, CPT8, ósme słowo: liczba ramek otrzymanych z przynajmniej jednym błędem parzystości, przekroczenie, ramki, przerwanie na linii, CPT9, dziewiąte słowo: liczba prawidłowo odebranych zapytań i poprawnie wykonanych. Liczniki CPT2 i CPT9 mogą być wyświetlane poprzez oprogramowanie SFT 2841 (ekran Diagnostyka Sepam ). Dostęp do liczników za pomocą specjalnej funkcji odczytu (funkcja 11 protokołu Modbus). Kiedy wartość licznika zrówna się z wartością FFFFh (65535), automatycznie przechodzi do wartości 0000h(0). Liczniki diagnostyczne są kasowane w momencie utraty zasilania. Wadliwe działanie Wskazane jest aby podłączać Sepam pojedynczo do sieci RS 485. Wyświetlanie stanu liczników (CPT2 i CPT9) na SFT 2841 (ekran Diagnostyka Sepam ) daje możliwość sprawdzania wymiany informacji w Modbus. Sprawdź numer slave Modbus, prędkość i format przy użyciu SFT 2841 lub UMI. Upewnij się czy master przesyła ramki do Sepam przez sprawdzenie aktywności konwertera RS 232 RS 485(jeśli jest) i modułu ACE lub ACE 959. Sprawdź okablowanie na każdym module ACE 949 lub ACE959: Sprawdź czy zaciski śrubowe na każdym module są dobrze przykręcone. Sprawdź czy przewód CCA 612 łączący ACE lub ACE 959 z Sepam jest podłączony do prawidłowego gniazda (oznaczenie C). Sprawdź polaryzację, która powinna być tylko w jednym punkcie i impedancję dopasowującą na końcu sieci RS 485. Sprawdź czy użyty kabel jest zalecany. Sprawdź czy użyty konwerter ACE lub ACE 919 jest podłączony i poprawnie skonfigurowany. 5

126 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Prezentacja Dane które są podobne z punktu widzenia aplikacji monitoringu i sterowania są razem grupowane w przylegających strefach: Hexadecymalny adres początku adres końca Funkcje Modbus aktywne strefa synchronizacji , 16 strefa identyfikacji F 3 tabela zdarzeń 1 słowo wymiany ,6,16 zdarzenia(1 do 4) tabela zdarzeń 2 słowo wymiany ,6,16 zdarzenia(1 do 4) dane rozkazy zdalnego sterowania 00F0 00F0 3,4,6,16 1,2,5,15 * potwierdzenie zdalnego sterowania 00F1 00F1 3,4,6,16 1,2,5,15 * stan ,4 1,2 * pomiary ,4 diagnostyka ,4 Info o wyłączeniach ,4 Diagnostyka wyłącznika A5 3,4 aplikacja 02CC 02FE 3 strefa testu 0C00 0C0F 3,4,6,16 1,2,5,15 nastawienia zabezpieczeń Odczyt strefy 1 1E00 1E7C 3 odczyt pytania strefy 1 1E80 1E80 3,6,16 zdalne nastawienia strefy 1 1F00 1F7C 3,16 Odczyt strefy C 3 odczyt pytania strefy ,6,16 zdalne nastawienia strefy C 3,16 rejestracja zakłóceń wybór funkcji przesyłu ,16 strefa identyfikacji słowo wymiany ,6,16 zarejestrowanego zakłócenia dane zarejestrowanego zakłócenia C 3 Nieadresowalne strefy mogą odpowiadać poprzez wyjątkowy komunikat lub inny zasób nieznaczących danych. (*) te strefy mogą być dostępne w trybie bitowym lub słowa. Adres bitu i (0 < i < F) adresowanego słowa J jest (J * 16) +i. na przykład: bit 0 słowa 0C00 = C000 bit 7 słowa 0C00 = C007. 6

127 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa synchronizacji Strefa synchronizacji jest tabelą która zawiera bezwzględne adresy danych i czasu dla funkcji znakowania czasowego. Komunikaty o czasie powinny być zapisywane za pomocą funkcji 16 (zapis słowa) w pojedynczym bloku zawierającym 4 słowa. Komunikaty mogą być odczytywane słowo za słowem lub grupami słów używając funkcji 3. strefa synchronizacji adres słowa dostęp Aktywna funkcja Modbus czas w postaci binarnej (rok) 0002 odczyt / zapis 3,16 czas w postaci binarnej (miesiące + dni) 0003 odczyt 3 czas w postaci binarnej (godziny + minuty) 0004 odczyt 3 czas w postaci binarnej (milisekundy) 0005 odczyt 3 Informacja o formacie danych w rozdziale Znaczniki czasowe zdarzeń Strefa identyfikacji Strefa identyfikacji zawiera zespół typowych informacji odnoszących się do identyfikacji sprzętu Sepam. Niektóre informacje ze strefy identyfikacji można także znaleźć w strefie konfiguracji o adresie 02CCh. strefa identyfikacji adres słowa dostęp format wartość aktywna identyfikacja producenta 0006 O sprzęt 0007 O 3 0 oznaczenie + typ sprzętu 0008 O 3 id. FC01 wersja komunikacji 0009 O 3 nie ustawiany id. FC02 wersja aplikacji 000A/B O 3 (1) słowo kontrolne Sepam 000C O 3 idem 0100 Słowo dodatkowe 000D O 3 nie ustawiany 0 komendy 000E O/Z 3/16 nie ustawiany począt. do 0 adres rozszerzony strefy 000F O 3 FC00 (1) MSB słowo 2: główny index LSB słowo 2: główny index Strefa zdarzeń 1 Strefa zdarzeń jest tabelą, która zawiera maksymalnie 4 zarejestrowane zdarzenia oznaczone cechą czasu. Zdarzenia powinny być odczytywane w pojedynczym bloku zawierającym 33 słowa za pomocą funkcji 3. Słowo wymiany może być zapisywane przy użyciu funkcji 6 lub 16 i odczytywane indywidualnie przy użyciu funkcji 3. Strefa zdarzeń 1 adres słowa dostęp Aktywna Funkcja Modbus słowo wymiany 0040 odczyt / zapis 3,6,16 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 Informacja o formacie danych w rozdziale Znaczniki czasowe zdarzeń Strefa zdarzeń 2 Strefa zdarzeń jest tabelą, która zawiera maksymalnie 4 zarejestrowane zdarzenia oznaczone cechą czasu. Zdarzenia powinny być odczytywane w pojedynczym bloku zawierającym 33 słowa za pomocą funkcji 33. Słowo wymiany może być zapisywane przy użyciu funkcji 6 lub 16 i odczytywane indywidualnie przy użyciu funkcji 3. Strefa zdarzeń 2 adres słowa dostęp Aktywna Funkcja Modbus słowo wymiany 0070 odczyt / zapis 3,6,16 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 zdarzenie odczyt 3 Informacja o formacie danych w rozdziale Znaczniki czasowe zdarzeń 7

128 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa sterowania zdalnego Strefa sterowania zdalnego jest tabelą, która zawiera przypisane bity sterowania zdalnego (TC). Strefa może być odczytywana lub zapisywana przy użyciu funkcji dotyczących słowa lub bitu. Więcej informacji w rozdziale rozkazy sterowania zdalnego. bity sterowania zdalnego adres słowa adres bitu dostęp funkcja format Strefa stanu Strefa stanu jest tabelą, która zawiera słowa kontrolne Sepam, przypisane bity sygnalizacji zdalnej i wejścia logiczne. stan adres słowa adres bitu dostęp funkcja format słowo kontrolne sepam O 3/4 lub 1,2,7 X TS1-TS O 3/4 lub 1,2 B TS17-TS O 3/4 lub 1,2 B TS33-TS O 3/4 lub 1,2 B TS49-TS64(zarezerwowane) O 3/4 lub 1,2 B TS65-TS O 3/4 lub 1,2 B TS81-TS O 3/4 lub 1,2 B TS97-TS O 3/4 lub 1,2 B TS113-TS O 3/4 lub 1,2 B TS129-TS O 3/4 lub 1,2 B Zarezerwowane 10A 10A0 O - B wejścia logiczne 10B 10B0 O 3/4 lub 1,2 B Równania logiczne 10C 10C0 O - B Wyjścia logiczne 10D 10D0 O 3/4 lub 1,2 B Diody sygnalizacyjne 10E 10E0 O 3/4 lub 1,2 B wyjście analogowe 10F 10F0 O/Z 3, 6, 16 16S Adres słowa 010B: wejścia logiczne (adres bitu 10B0 do 10BF) Wejście Adres słowa 010C: równania logiczne (adres bitu 10C0 do 10CF) Równanie Równanie Adres słowa 010D: wyjścia logiczne (adres bitu 10D0 do 10DF) Wyjście Adres słowa 010E: diody sygnalizacyjne (adres bitu 10E0 do 10EF) LED 8

129 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa pomiaru pomiary adres słowa dostęp funkcja format jednostka prąd fazowy I1(x 1) 0113 O 3, 4 16NS 0.1 A prąd fazowy I2(x1) 0114 O 3, 4 16NS 0.1 A prąd fazowy I3(x1) 0115 O 3, 4 16NS 0.1 A prąd zerowy Io(x1) 0116 O 3, 4 16NS 0.1 A prąd zerowy mierzony Io(x1) 0117 O 3, 4 16NS 0.1 A średni prąd fazowy Im1 (x1) 0118 O 3, 4 16NS 0.1 A średni prąd fazowy Im2 (x1) 0119 O 3, 4 16NS 0.1 A średni prąd fazowy Im3 (x1) 011A O 3, 4 16NS 0.1 A fazowy prąd szczytowy IM1 (x1) 011B O 3, 4 16NS 0.1 A fazowy prąd szczytowy IM2 (x1) 011C O 3, 4 16NS 0.1 A fazowy prąd szczytowy IM3 (x1) 011D O 3, 4 16NS 0.1 A napięcie międzyfazowe U21 (x1) 011E O 3, 4 16NS 1 V napięcie międzyfazowe U32 (x1) 011F O 3, 4 16NS 1 V napięcie międzyfazowe U13 (x1) 0120 O 3, 4 16NS 1 V napięcie fazowe V1 (x1) 0121 O 3, 4 16NS 1 V napięcie fazowe V2 (x1) 0122 O 3, 4 16NS 1 V napięcie fazowe V3 (x1) 0123 O 3, 4 16NS 1 V napięcie zerowe Vo (x1) 0124 O 3, 4 16NS 1 V napięcie kolejności zgodnej (x1) 0125 O 3, 4 16NS 1 V napięcie kolejności przeciwnej (x1) 0126 O 3, 4 16NS 1 V częstotliwość 0127 O 3, 4 16NS 0.01 Hz Moc czynna P (x1) 0128 O 3, 4 16S 1 kw Moc bierna Q (x1) 0129 O 3, 4 16S 1 kvar Moc pozorna S (x1) 012A O 3, 4 16S 1 kva Moc czynna szczytowa Pm (x1) 012B O 3, 4 16S 1 kw Moc bierna szczytowa Qm (x1) 012C O 3, 4 16S 1 kvar Współczynnik mocy (x100) 012D O 3, 4 16S 0.01 Strefa pomiaru (c.d.) pomiary adres słowa dostęp funkcja format jednostka Energia czynna zgodna Ea+ (x1) 012E/012F O 3, 4 2 x 16NS 100 kw.h Energia czynna przeciwna Ea- (x1) 0130/0131 O 3, 4 2 x 16NS 100 kw.h Energia bierna zgodna Ea+ (x1) 0132/0133 O 3, 4 2 x 16NS 100 kvar.h Energia bierna przeciwna Ea- (x1) 0134/0135 O 3, 4 2 x 16NS 100 kvar.h prąd fazowy I1(x 1) 0136 O 3, 4 16NS 1 A prąd fazowy I2(x1) 0137 O 3, 4 16NS 1 A prąd fazowy I3(x1) 0138 O 3, 4 16NS 1 A prąd zerowy Io(x1) 0139 O 3, 4 16NS 1 A prąd zerowy mierzony Io(x1) 013A O 3, 4 16NS 1 A średni prąd fazowy Im1 (x1) 013B O 3, 4 16NS 1 A średni prąd fazowy Im2 (x1) 013C O 3, 4 16NS 1 A średni prąd fazowy Im3 (x1) 013D O 3, 4 16NS 1 A fazowy prąd szczytowy IM1 (x1) 013E O 3, 4 16NS 1 A fazowy prąd szczytowy IM2 (x1) 013F O 3, 4 16NS 1 A fazowy prąd szczytowy IM3 (x1) 0140 O 3, 4 16NS 1 A napięcie międzyfazowe U21 (x1) 0141 O 3, 4 16NS 10 V napięcie międzyfazowe U32 (x1) 0142 O 3, 4 16NS 10 V napięcie międzyfazowe U13 (x1) 0143 O 3, 4 16NS 10 V napięcie fazowe V1 (x1) 0144 O 3, 4 16NS 10 V napięcie fazowe V2 (x1) 0145 O 3, 4 16NS 10 V napięcie fazowe V3 (x1) 0146 O 3, 4 16NS 10 V napięcie zerowe Vo (x1) 0147 O 3, 4 16NS 10 V napięcie kolejności zgodnej (x1) 0148 O 3, 4 16NS 10 V napięcie kolejności przeciwnej (x1) 0149 O 3, 4 16NS 10 V częstotliwość 014A O 3, 4 16NS 0.01 Hz Moc czynna P (x1) 014B O 3, 4 16S 100 kw Moc bierna Q (x1) 014C O 3, 4 16S 100 kvar Moc pozorna S (x1) 014D O 3, 4 16S 100 kva Moc czynna szczytowa Pm (x1) 014E O 3, 4 16S 100 kw Moc bierna szczytowa Qm (x1) 014F O 3, 4 16S 100 kvar Współczynnik mocy cosφ (x100) 0150 O 3, 4 16S 0.01 Energia czynna zgodna Ea+ (x1) 0151/0152 O 3, 4 32NS 100 kw.h Energia czynna przeciwna Ea- (x1) 0153/0154 O 3, 4 32NS 100 kw.h Energia bierna zgodna Er+ (x1) 0155/0156 O 3, 4 32NS 100 kvar.h Energia bierna przeciwna Er- (x1) 0157/0158 O 3, 4 32NS 100 kvar.h 9

130 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa diagnostyki pomiary adres słowa dostęp funkcja format jednostka Wartość szczytowa Ii/id 0159 L 3, NS - % Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip1 015A O 3, 4 16NS 10 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip2 015B O 3, 4 16NS 10 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip3 015C O 3, 4 16NS 10 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip0 015D O 3, 4 16NS 1 A Prąd wyłączeniowy skumulowany 015E O 3, 4 16NS 1(kA)2 Liczba działań 015F O 3, 4 16NS 1 Czas wyłączania 0160 O 3, 4 16NS 1 ms Czas nazbrajania 0161 O 3, 4 16NS 0.1 s Licznik godzin pracy/ czas pracy 0162 O 3, 4 16NS 1 h Zarezerwowane Pojemność cieplna wykorzystana 0164 O 3, 4 16NS % Czas do wyłączenia 0165 O 3, 4 16NS 1 min Czas do załączenia po czasie stygnięcia 0166 O 3, 4 16NS 1 min Składowa przeciwna/ niesymetria 0167 O 3, 4 16NS % Czas rozruchu/przeciążenie 0168 O 3, 4 16NS 0.1 s Prąd rozruchu/ przeciążenie 0169 O 3, 4 16NS 1 A Czas blokady rozruchu 016A O 3, 4 16NS 1 min Ilość rozruchów dozwolonych 016B O 3, 4 16NS 1 Strefa diagnostyki (c.d.) pomiary adres słowa dostęp funkcja format jednostka Temperatury 1 do C/017B O 3, 4 16S 1 C Zewnętrzna Energia czynna zgodna Ea+ ext 017C/017D O 3, 4 32NS 100 kw.h Zewnętrzna Energia czynna przeciwna Ea- ext 017E/017F O 3, 4 32NS 100 kw.h Zewnętrzna Energia bierna zgodna Er+ ext 0180/0181 O 3, 4 32NS 100 kvar.h Zewnętrzna Energia bierna przeciwna Er- ext 0182/0183 O 3, 4 32NS 100 kvar.h Stała czasowa chłodzenia T2 (49RMS) O 3, 4 16NS mn Stała czasowa chłodzenia T2 (49RMS) O 3, 4 16NS mn Strefa informacji o wyłączeniu Ostatnia dane na temat wyłączenia adres słowa dostęp funkcja format jednostka Cecha czasu wyłączenia (patrz Znaczniki 0250/0253 O 3 IEC - czasowe zdarzeń ) Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip O 3, 4 32NS 0.1 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip O 3, 4 32NS 0.1 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip O 3, 4 32NS 0.1 A Ostatni prąd wyłączeniowy Itrip0 025A O 3, 4 32NS 0.1 A Ostatni prąd wyłączeniowy mierzony Itrip0 025C O 3, 4 32NS 0.1 A napięcie międzyfazowe U21 (x1) 025E O 3, 4 32NS 1 V napięcie międzyfazowe U32 (x1) 0260 O 3, 4 32NS 1 V napięcie międzyfazowe U13 (x1) 0262 O 3, 4 32NS 1 V napięcie fazowe V O 3, 4 32NS 1 V napięcie fazowe V O 3, 4 32NS 1 V napięcie fazowe V O 3, 4 32NS 1 V napięcie zerowe Vo 026A O 3, 4 32NS 1 V napięcie kolejności zgodnej Vd 026C O 3, 4 32NS 1 V napięcie kolejności przeciwnej Vi 026E O 3, 4 32NS 1 V częstotliwość 0270 O 3, 4 32NS 0.01 Hz Moc czynna P 0272 O 3, 4 32S 1 kw Moc bierna Q 0274 O 3, 4 32S 1 kvar składowa przeciwna prądu Ii 0276 O 3, 4 32NS 0.1 A składowa zgodna prądu Id 0278 O 3, 4 32NS 0.1 A uszkodzona faza 027A O 3, 4 32NS (1) miejsce zakłócenia 027C O 3, 4 32NS m rezystancja zakłócenia 027E O 3, 4 32NS mom (1) bit 0 - faza 1 bit 1 - faza 2 bir 2 - faza 3 10

131 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa przesunięcia kąta Przesunięcie kąta adres słowa dostęp funkcja format jednostka Przesunięcie kąta suma fi 0 01A0/01A1 O 3, 4 32NS 1 st2 Przesunięcie kąta suma fi 0 01A2/01A3 O 3, 4 32NS 1 st2 Przesunięcie kąta suma fi 1 01A4/01A5 O 3, 4 32NS 1 st2 Przesunięcie kąta suma fi 2 01A6/01A7 O 3, 4 32NS 1 st2 Przesunięcie kąta suma fi 3 01A8/01A9 O 3, 4 32NS 1 st2 Strefa diagnostyki wyłącznika Diagnostyka wyłącznika adres słowa dostęp funkcja format jednostka Wartość początkowa skumulowanego prądu wyłączeniowego0290 O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy (0<I<2 In) 0292 O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy (2<I<5 In) 0294 O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy (5<I<10 In) 0296 O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy (10<I<40 In) 0298 O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy (I>40 In) 029A O 3, 4 32NS 1 ka2 Skumulowany prąd wyłączeniowy 029C O 3, 4 32NS 1 ka2 Ilość wyłączeń 029E O 3, 4 32NS 1 Liczba działań (tylko z MES114) 02A0 O 3, 4 32NS 1 Czas pracy (tylko z MES114) 02A2 O 3, 4 32NS 1 ms Czas nazbrajania (tylko z MES114) 02A4 O 3, 4 32NS 1 ms Skumulowany prąd wyłączeniowy (0<I<2 In) Strefa konfiguracji i aplikacji Konfiguracja i aplikacja adres słowa dostęp funkcja format jednostka Typ aplikacji (1) 02CC R Nazwa aplikacji (S40, S41, T42,...) 02CD/02D2 R 3 ASCII 12c - Oznaczenie Sepam 02D3/02DC R 3 ASCII 20c - Wersja aplikacji Sepam 02DD/02DF R 3 ASCII 6c - Adres Modbus poziomu 2 (numer slave) 02E0 R Adres Modbus RHM (numer slave) 02E1 R Oznaczenie + typ sprzętu 02E2 R Typ sieci komunikacyjnej (0=Modbus) 02E3 R Wersja komunikacji 02E4 R 3 NG - Wersja modułu pierwszego MET148 02E5/02E7 R 3 ASCII 6c - Wersja modułu drugiego MET148 02E8/02EA R 3 ASCII 6c - Wersja modułu MSA141 02EB/02ED R 3 ASCII 6c - Wersja modułu DSM303 02EE/02F0 R 3 ASCII 6c - Nazwa języka 02F1/02FA R 3 ASCII 20c - Numer wersji lokalnej języka (2) 02FB R Numer wersji angielskiej języka (2) 02FC R Numer wersji sektora Boot (2) 02FD R Słowo rozszerzające (4) 02FE R (1) 40: nie skonfigurowany 41: S40 42: S41 43: S42 44: T40 45: T42 46: M41 47: G40 60: S43 61: S50 62: S51 63: S52 64: T50 65: T52 66: S44 67: M40 68: S54 80: S53 (2) MSB: główny indeks, LSB: mniejszy indeks (3) słowo 2E2: MSB: 10h (Sepam) LSB: konfiguracja sprzętowa Bit Opcja MD/MX Rozszerzenie MET148-2/2 DSM303 MSA141 MET148-2/1 MES114 MES108 Mod. MX 0 z x x x x y y Mod. MD 1 z x 0 x x y y x=1 jeśli opcja załączona y=1 jeśli opcja załączona, opcja wykluczające się z=1 jeśli rozszerzenie w słowie 2FE (4) (4) Bit 0=1 jeśli MES114E lub MES114F Vac skonfigurowany. Dokładność Dokładność pomiaru zależy od jednostki w której dokonywany jest pomiar. Dokładność równa jest wartości jednostki podzielonej przez 2. Przykłady: I1 Jednostka=1A Dokładność = ½ = 0,5 A U21 Jednostka=10V Dokładność = 10/2 = 5 A 11

132 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Strefa testu Strefa testu jest to 16 słowna strefa, do której jest dostęp poprzez łącze komunikacyjne za pomocą wszystkich funkcji Modbus w obu trybach: odczytu i zapisu. Strefa testu ułatwia testowanie komunikacji podczas uruchamiania lub testowania łącza. strefa testu adres słowa adres bitu dostęp funkcja Modbus format test 0C00 C000-C00F odczyt/zapis aktywna 1,2,3,4,5,6,15,16 bez począt. do 0 0C0F C0F0-C0FF odczyt/zapis 1,2,3,4,5,6,15,16 bez począt. do 0 Strefa nastawień zabezpieczeń Strefa nastawień zabezpieczeń jest tabelą wymiany, która jest używana do odczytu i nastawiania zabezpieczeń. Dwie strefy są dostępne do użycia przez 2 jednostki typu master. nastawienia zabezpieczeń adres słowa strefa 1 adres słowa strefa 2 dostęp funkcja nastawianie bufora odczytu 1E00/1E7C 2000/207C O 3 nastawianie odczytu pytania 1E O/Z 3/6/16 zdalne nastawianie bufora pytania 1F00/1F7C 2100/217C O/Z 3/16 Więcej informacji w rozdziale Funkcje zabezpieczeniowe. Strefa rejestracji zakłóceń Strefa rejestracji zakłóceń jest tabelą wymiany, która umożliwia odczyt zapisanych zakłóceń. Dwie strefy są dostępne do użycia przez 2 jednostki typu master. rejestracja zakłóceń adres słowa strefa 1 adres słowa strefa 2 dostęp funkcja wybór funkcji transferu 2200/ /2403 O/Z 3/16 strefa identyfikacji 2204/ /2428 O 3 słowo wymiany rejestracji zakłóceń O/Z 3/6/16 dane zarejestrowanych zakłóceń 2301/237C 2501/257C O 3 Więcej informacji w rozdziale Rejestracja zakłóceń. 12

133 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Kodowanie danych Dla wszystkich formatów Jeśli pomiar przekroczy maksymalną dozwoloną wartość dla danego formatu to wartość odczytu pomiaru będzie równa maksymalnej dozwolonej wartości dla formatu. Format 16NS Wszystkie informacje są kodowane za pomocą 16-bitowych słów, wartości bezwzględnej(nieoznaczone), formatu binarnego. Bit 0 jest najmniej znaczącym bitem w słowie. Format 16S oznaczone pomiary (temperatury,...) Informacja jest kodowana w 16-bitowym słowie jako uzupełnienie do 2. Przykład reprezentuje +1, FFFF reprezentuje 1. Format 32NS Wszystkie informacje są kodowane w dwóch 16-bitowych słowach, formatu binarnego jako nieoznaczone. Pierwsze słowo jest najbardziej znaczącym. Format 32S Informacja jest kodowana w dwóch 16-bitowych słowach jako uzupełnienie do 2. Pierwsze słowo jest najbardziej znaczącym. Przykład. 0000, 0001 reprezentuje +1, FFFF, FFFF reprezentuje 1. Format B: Ix Ranga bitu i w słowie gdzie i jest pomiędzy 0 i F. Przykłady F E D C B A wejścia adres słowa 010B logiczne adres bitu 10Bx TS adres słowa do 16 adres bitu 101x TS adres słowa do 64 adres bitu 104x TC adres słowa 01F do 16 adres bitu 1F0x STC 1 do 16 adres słowa 00F1 adres bitu 0F1x Format X: słowo kontrolne Sepam + Format stosowany tylko dla słowa kontrolnego Sepam. Słowo kontrolne pod adresem 100h. Słowo zawiera różne pozycje informacji zależnie od: trybu operacyjnego Sepam cechy czasu zdarzeń. Każda pozycja danych zawarta w słowie kontrolnym Sepam może być dostępna bit po bicie od adresu 1000 dla bitu b0 do adresu 100F dla bitu b15. Bit 15: zdarzenie aktualnie w strefie 1 Bit 14: stan utrata danych Sepam strefa 1 Bit 13: Sepam niezsynchronizowany Bit 12: niepoprawny czas Sepam Bit 11: zdarzenie aktualnie w strefie 2 Bit 10: stan utrata danych Sepam strefa 2 Bit 9: uszkodzenie główne Sepam Bit 8: uszkodzenie częściowe Sepam Bit 7: aktywna grupa nastawień A Bit 6: aktywna grupa nastawień B Bit 1: Sepam w trybie nastawień lokalnych inne bity zarezerwowane: (nieokreślone wartości). Zmiana stanu na bicie 1,6,7,8,10,12,13 i 14 tego słowa pobudza transmisje zdarzenia z cechą czasu. 13

134 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Sygnalizacja zdalna Sepam umożliwia przesyłanie za pomocą łącza komunikacyjnego 144 bitów sygnalizacji (TS).Wskaźniki TS przypisane do zabezpieczeń i funkcji sterowania są zależnie od modelu Sepam. Stan TS może być odczytywany przy użyciu funkcji dotyczących słowa lub poszczególnych bitów. Każda transmisja TS jest oznaczana cechą czasu i przechowywana na stosie zdarzeń. Adres słowa 0101: TS1 do TS16 (adres bitu 1010 do 101F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 1 Zabezpieczenie 50/51 st.1 2 Zabezpieczenie 50/51 st.2 3 Zabezpieczenie 50/51 st.3 4 Zabezpieczenie 50/51 st.4 5 Zabezpieczenie 50N/51N st.1 6 Zabezpieczenie 50N/51N st.2 7 Zabezpieczenie 50N/51N st.3 8 Zabezpieczenie 50N/51N st.4 9 Zabezpieczenie 49 alarm 10 Zabezpieczenie 49 wyłącz 11 Zabezpieczenie Zabezpieczenie 46 st.1 13 Zabezpieczenie 46 st.2 14 Zabezpieczenie 48/51LR (utyk) 15 Zabezpieczenie 48/51LR (blokada) 16 Zabezpieczenie 48/51LR (długi sta) Adres słowa 0102: TS17 do TS32 (adres bitu 1020 do 102F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 17 Zabezpieczenie 27D st.1 18 Zabezpieczenie 27D st Zabezpieczenie 27/27S st.1 20 Zabezpieczenie 27/27S st.2 21 Zabezpieczenie 27R 22 Zabezpieczenie 59 st.1 23 Zabezpieczenie 59 st.2 24 Zabezpieczenie 59N st.1 25 Zabezpieczenie 59N st.2 26 Zabezpieczenie 81H st.1 27 Zabezpieczenie 81H st.2 28 Zabezpieczenie 81L st.1 29 Zabezpieczenie 81L st.2 30 Zabezpieczenie 81L st.3 31 Zabezpieczenie 81L st.4 32 Zabezpieczenie 66 Adres słowa 0103: TS33 do TS48 (adres bitu 1030 do 103F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 33 Zabezpieczenie 67 st.1 34 Zabezpieczenie 67 st.2 35 Zabezpieczenie 67N st.1 36 Zabezpieczenie 67N st.2 37 Zabezpieczenie Zabezpieczenie 32P 39 Zabezpieczenie 50BF 40 Zabezpieczenie 32Q 41 Zabezpieczenie 51V 42 Uszk. przekładników prądowych 43 Uszk. przekładników napięciowych 44 Uszk. przekładnika V0 45 rezerwa 46 rezerwa 47 rezerwa 48 rezerwa 14

135 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Adres słowa 0104: TS49 do TS64 (adres bitu 1040 do 104F) TS Funkcja 49 rezerwa 50 rezerwa 51 rezerwa 52 rezerwa 53 rezerwa 54 rezerwa 55 rezerwa 56 rezerwa 57 rezerwa 58 rezerwa 59 rezerwa 60 rezerwa 61 rezerwa 62 rezerwa 63 rezerwa 64 rezerwa S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 Adres słowa 0105: TS65 do TS80 (adres bitu 1050 do 105F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 65 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj1 alm 66 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj1 wył 67 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj2 alm 68 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj2 wył 69 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj3 alm 70 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj3 wył 71 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj4 alm 72 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj4 wył 73 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj5 alm 74 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj5 wył 75 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj6 alm 76 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj6 wył 77 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj7 alm 78 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj7 wył 79 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj8 alm 80 Zabezpieczenie 38 mod1 czuj8 wył Adres słowa 0106: TS81 do TS96 (adres bitu 1060 do 106F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 81 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj1 alm 82 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj1 wył 83 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj2 alm 84 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj2 wył 85 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj3 alm 86 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj3 wył 87 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj4 alm 88 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj4 wył 89 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj5 alm 90 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj5 wył 91 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj6 alm 92 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj6 wył 93 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj7 alm 94 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj7 wył 95 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj8 alm 96 Zabezpieczenie 38 mod2 czuj8 wył 15

136 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Adres słowa 0107: TS97 do TS112 (adres bitu 1070 do 107F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 97 SPZ aktywny 98 SPZ w biegu 99 SPZ definitywne wyłączenie 100 SPZ udany cykl 101 Wysłanie imp.blokującego Blokada zdalnych nastaw 103 Blokada zdalnego sterowania 104 Sepam nie skasowany po zakł. 105 Nieprawidłowa pozycja wyłączn. 106 Błąd w obwodzie wyłączania 107 Aktywna rejestracja zakłóceń 108 Awaria sterowania 109 Blokada rejestracji zakłóceń 110 Blokada zabezpieczenia 49RMS 111 Uszkodzenie modułu MET Uszkodzenie modułu MET148-2 Adres słowa 0108: TS113 do TS128 (adres bitu 1080 do 108F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T Termistor wyłączenie 114 Termistor alarm 115 Zewnętrzne wyłączenie Zewnętrzne wyłączenie Zewnętrzne wyłączenie Buchholz wyłączenie 119 Termostat wyłączenie 120 Ciśnienie wyłączenie 121 Buchholz alarm 122 Termostat alarm 123 Ciśnienie alarm 124 SF6 alarm 125 SPZ gotowy 126 Obciążenie indukcyjne (1) 127 Obciążenie pojemnościowe (1) 128 Odwrotne wirowanie faz (1) w celu blokowania tego TS należy użyć komendy TC17 Adres słowa 0109: TS129 do TS144 (adres bitu 1090 do 109F) TS Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T Wysłanie imp.blokującego Wyłączenie od zabezpieczeń 131 Załączona komunikacja S-LAN 132 Zabezpieczenie 46BC (2) 133 rezerwa 134 rezerwa 135 rezerwa 136 rezerwa 137 rezerwa 138 rezerwa 139 rezerwa 140 rezerwa 141 rezerwa 142 rezerwa 143 rezerwa 144 rezerwa (2) tylko dla aplikacji S5x i T5x 16

137 Komunikacja Modbus Adresy danych i dekodowanie Wykorzystanie zdalnych rozkazów sterowania Zdalne rozkazy sterujące są przypisane do funkcji zabezpieczeniowych, sterowania i pomiarów. Zdalne rozkazy sterujące mogą być wykonywane w dwóch trybach: tryb bezpośredni, tryb potwierdzania SBO (wybór przed działaniem). Wszystkie zdalne rozkazy sterujące mogą być blokowane przez wejście logiczne oprócz zdalnego rozkazu wyłączenia TC1, który może być aktywowany w dowolnym czasie. Wejście logiczne może być nastawione według 2 trybów: blokowane jeśli wejście jest ustawione na 1, blokowane jeśli wejście jest ustawione na 0. Rozkazy otwarcia i zamknięcia wyłącznika, aktywacja SPZ i wyłączenie zdalnego sterowania są potwierdzane jeśli funkcja sterownie CB jest aktywna i jeśli konieczne dla tej funkcji wejścia logiczne są obecne (1). Bezpośredni rozkaz zdalnego sterowania Zdalny rozkaz sterowania jest wykonywany gdy jest zapisany w zdalnym słowie sterowania. Po potwierdzeniu zdalnego rozkazu sterowania, program logiki kasuje słowo zdalnego sterowania. Tryb zdalnego potwierdzania rozkazów SBO (wybór przed działaniem) W tym trybie rozkazy zdalnego sterowania wymagają 2 kroków: wybór rozkazu, który ma być wysłany przez zapisanie bitu w słowie STC i sprawdzenie wyboru poprzez ponowny odczyt słowa, wykonanie wysyłanego rozkazu poprzez zapisanie bitu w słowie TC. Rozkaz zdalnego sterowania jest wykonywany gdy bit w słowie STC i bit w skojarzonym słowie jest tak samo ustawiony. Program logiki zeruje bity STC i TC po potwierdzeniu rozkazu zdalnego sterowania. Nie wybranie bitu STC ma miejsce gdy: master nie wybierze go poprzez zapisanie w słowie STC master wybierze (zapisze bit) bit inny niż już wybrany, master ustawi bit w słowie TC nieodpowiednio do wyboru. W tym przypadku rozkaz zdalnego sterowania nie jest wykonany. Adres słowa 00F0: TC1 do TC16 (adres bitu 0F00 do 0F0F) TC Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 1 Wyłączenie 2 Załączenie 3 Przełączenie do nastawień grupy A 4 Przełączenie do nastawień grupy B 5 Reset Sepama 6 Zerowanie prądu szczytowego 7 Blokowanie zabezpieczenia 49 8 Blokowanie wyzw.rejestr.zakłóceń 9 Potwierdz. wyzw.rejestr.zakłóceń 10 Ręczne wyzw.rejestr.zakłóceń 11 Załączenie SPZ 12 Odstawienie SPZ 13 Kasowanie modelu cieplnego 14 Kasowanie zabezpieczenia Aktywacja komunikacji S-LAN 16 Blokowanie komunikacji S-LAN Adres słowa 00F2: TC17 do TC32 (adres bitu 0F20 do 0F2F) TC Funkcja S40 S41 S42 S43 S44 T40 T42 M40 M41 G40 S50 S51 S52 S53 S54 T50 T52 17 Blokowanie TS126 i TS Potwierdzenie TS126 i TS rezerwa 32 rezerwa Zdalne sterowanie wyjścia analogowego Wyjście analogowe modułu MSA 141 może być nastawione poprzez zdalne sterowanie przy użyciu modułu komunikacji Modbus (słowo adresowe 10F). Zakres nadawanych wartości liczbowych jest definiowany przez nastawianie parametrów wartość minimalna i wartość maksymalna wyjścia analogowego. Funkcji tej nie dotyczy blokowanie poprzez zdalne sterowanie. (1) moduły MES108 lub MES114 17

138 Komunikacja Modbus Znaczniki czasowe zdarzeń Wprowadzenie System komunikacji rejestruje dane przetworzone przez Sepam. Funkcja oznaczania cechą czasu przypisuje dokładny czas i datę do zaistniałego zdarzenia aby dokładnie usystematyzować zdarzenia w czasie. Dane zarejestrowanych zdarzeń mogą być przetwarzane w nastawni przez system zdalnego sterowania i monitoringu. Do zbierania informacji o zapisanych danych i raportach chronologicznych wykorzystywany jest protokół komunikacyjny. Sepam oznacza cechą czasu następujące dane: wejścia logiczne, bity zdalnej sygnalizacji, informacje odnośnie sprzętu Sepam (zobacz słowo kontrolne Sepam) Oznaczanie jest wykonywane systematycznie. Sortowanie zdarzeń według chronologii wykonywane jest przez system sterowania i monitoringu. Znaczniki czasowe Do oznaczania Sepam używa czasu bezwzględnego (zobacz rozdział o dacie i czasie). Do wykrytego zdarzenia zostaje przypisany bezwzględny czas podany przez wewnętrzny zegar Sepam. Wszystkie zegary wewnętrzne Sepam muszą być synchronizowane aby uniknąć przesunięcia czasu. Zegary powinny wskazywać ten sam czas aby pozwolić na posortowanie według chronologii przez system zarządzający. Sepam posiada dwa mechanizmy zarządzania zegarem wewnętrznym: nastawienia czasowe dla inicjacji lub modyfikacji czasu bezwzględnego. Do ustawienia czasu każdego Sepam używany jest specjalny komunikat Modbus nazywany komunikat czasu synchronizacja: aby uniknąć przesunięcia czasu zegara wewnętrznego Sepam i zapewnić synchronizacje między Sepamami. Zegar wewnętrzny może być synchronizowany według dwóch zasad: synchronizacja wewnętrzna: poprzez sieć komunikacyjną bez dodatkowego okablowania, synchronizacja zewnętrzna: poprzez wejście logiczne przy użyciu dodatkowego okablowania. Podczas oddawania sepam do eksploatacji Sepam użytkownik ustawia tryb synchronizacji. Inicjacja funkcji oznaczania czasem Przy każdej inicjacji systemu komunikacji (uruchamianie Sepam), zdarzenia są generowane według następującego porządku: utrata danych, błędny czas, brak synchronizacji, zaniknięcie utraty danych. Funkcja jest inicjowana bieżącymi wartościami zdalnej sygnalizacji i stanem wejścia logicznego bez tworzenia zdarzeń odnośnie tych danych. Po fazie inicjacji, detekcja zdarzeń jest aktywowana. Może być przerwana gdy zostanie przekroczona wewnętrzna kolejka zdarzeń lub pojawi się główne uszkodzenie Sepam. Data i czas Bezwzględny czas i data Sepam są generowane przez wewnętrzny zegar Sepam i zawierają następujące informacje: rok, miesiąc, dzień, godzinę, minuty, milisekundy. Format daty i czasu jest zgodny ze standardem IEC Wewnętrzny czas Sepam jest zapisywany na 24 godziny. Po tym czasie musi być nastawiany od nowa. Zegar wewnętrzny Sepam można nastawić na trzy sposoby: poprzez system nadzoru wykorzystujący połączenie komunikacyjne i protokół Modbus poprzez oprogramowanie SFT2841 poprzez wyświetlacz standard UMI. Czas przypisany do zdarzenia jest kodowany na 8 bajtach, tak jak to widać poniżej: b15 b14 b13 b12 b11 b10 b09 b08 b07 b06 b05 b04 b03 b02 b01 b00 słowo Y Y Y Y Y Y Y słowo M M M M D D D D D słowo H H H H H 0 0 mn mn mn mn mn mn słowo 3 ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms słowo 4 Y 1 bajt dla roku: zakres od 0 do 99 lat System zdalnego sterowania i monitoringu musi zapewniać, że rok 00 następuje po 99. M 1 bajt dla miesiąca: wartości od 1 do12. D 1 bajt dla dnia: wartości od 1 do 31. H 1 bajt dla godziny: wartości od 0 do 23. mn 1 bajt dla minut: wartości od 0 do 59. ms 2 bajty dla milisekund: wartości od 0 do Dane te kodowane są w formacie binarnym. Sepam jest nastawiany czasowo poprzez funkcję 16 zapis słowa pod adresem 0002 jako wartość obowiązującą składającą się z 4 słów. Bity ustawiane na 0 w opisie powyżej odpowiadają polom, które nie są używane i generowany przez Sepam. Ponieważ bity mogą być nadawane do Sepam z przypadkowymi wartościami, Sepam wykonuje konieczne blokowanie. Sepam nie sprawdza zgodności lub ważności otrzymanych danych o dacie i czasie. Zegar synchronizacji Do nastawiania czasu i daty Sepam wymagany jest zegar synchronizacji. Schneider Electric testował sprzęt sprzedawany przez następujących dostawców: Georgy Timing, ref. RT 300, wyposażony w moduł M540. SCLE, ref. RH B. 18

139 Komunikacja Modbus Znaczniki czasowe zdarzeń Odczyt zdarzeń Sepam dostarcza jednostce master dwie tabele zdarzeń. Master czyta jedną tabelę i potwierdza poprzez zapisanie słowa wymiany. Sepam aktualizuje swoją tabelę zdarzeń. Zdarzenia nadawane przez Sepam nie są ułożone chronologicznie. Struktura pierwszej tabeli zdarzeń: słowo wymiany 0040h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h Struktura drugiej tabeli zdarzeń: słowo wymiany 0070h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h, zdarzenie numer h h Jednostka master czyta blok 33 słów począwszy od adresu 0040h/0070h lub jedno słowo pod adresem 0040h/0070h. Słowo wymiany Słowo wymiany używane jest do zarządzania specjalnym protokołem aby być pewnym, że nie nastąpiła utrata danych o zdarzeniach w wyniku problemu z transmisją. W tym celu tabela zdarzeń jest numerowana. Słowo wymiany zawiera dwa pola: najbardziej znaczący bajt (MSB) = numer wymiany (8 bitów): , b15 b14 b13 b12 b11 b10 b09 b08 numer wymiany: Opis bajtu MSB słowa wymiany. Numer wymiany posiada numeracje bajtu, która identyfikuje wymiany. Numer wymiany jest zerowany podczas uruchamiania Sepam. Kiedy osiągnie maksymalną wartość (FFh) automatycznie przechodzi do 0. najmniej znaczący bit (LSB) = liczba zdarzeń (8 bitów): b07 b06 b05 b04 b03 b02 b01 b00 liczba zdarzeń: Opis bajtu LSB słowa wymiany. Sepam sygnalizuje liczbę znaczących zdarzeń w tabeli zdarzeń na pozycji najmniej znaczącego bitu słowa wymiany. Każde nieznaczące zdarzenie jest kasowane. Potwierdzanie tabeli zdarzeń Aby poinformować Sepam, że blok został prawidłowo odebrany i odczytany, jednostka master zapisuje numer ostatniej wykonanej wymiany w polu Numer wymiany i zeruje pole Liczba zdarzeń słowa wymiany. Po potwierdzeniu, 4 zdarzenia w tabeli zdarzeń są zerowane i stare potwierdzone zdarzenia są czyszczone w Sepamie. Do momentu gdy słowo wymiany zapisane przez jednostkę master pozostaje w pozycji X,0 (X= numer poprzedniej wymiany którą master potwierdzał), słowo wymiany w tabeli pozostaje w postaci X, liczba poprzednich zdarzeń. Sepam zwiększa numer wymiany gdy pojawi się nowe zdarzenie (X+1, liczba nowych zdarzeń). Jeśli tabela zdarzeń jest pusta, Sepam nie wykonuje żadnych operacji w momencie czytania przez jednostkę master tabeli zdarzeń lub słowa wymiany. Dane są kodowane w formacie binarnym. Stan Sepam utrata danych(1)/ bez utraty danych (0) Sepam posiada dwie wewnętrzne kolejki przechowywania z pojemnością na 64 zdarzenia. Jeśli jedna z kolejek zostanie zapełniona, (63 zdarzenie jest obecne) Sepam na pozycji 64 generuje zdarzenie utrata danych i rejestracja jest kontynuowana. Najstarsze zdarzenia są kasowane aby w ich miejsce mogły zostać wprowadzone nowe. 19

140 Komunikacja Modbus Znaczniki czasowe zdarzeń Opis kodowania zdarzeń Zdarzenie kodowane jest na 8 słowach według następującej struktury: najbardziej znaczący bajt najmniej znaczący bajt słowo 1: typ zdarzenia dla sygnalizacji zdalnej, wewnętrzne dane wejść logicznych słowo 2: adres zdarzenia adres bitowy od 1000 do 105F słowo 3: zarezerwowane słowo 4: opadające zbocze: zniknięcie lub narastające zbocze: pojawienie opadające zbocze narastające zbocze słowo 5: rok 00 0 do 99 (rok) słowo 6: miesiąc dzień 1 do 12 (miesiąc) 1 do 31 (dzień) słowo 7: godziny minuty 0 do 23 (godziny) 0 do 59 (minuty) słowo 8: milisekundy 0 do

141 Komunikacja Modbus Znaczniki czasowe zdarzeń komputer master Sepam sieć Sepam Architektura Wewnętrznej synchronizacji poprzez sieć komunikacyjną Synchronizacja Sepam oferuje dwa tryby synchronizacji: tryb synchronizacji wewnętrzne poprzez sieć poprzez nadawanie ramki informacja czasu przez sieć. Numer slave 0 jest używany do nadawania. tryb synchronizacji zewnętrznej poprzez wejście logiczne. Tryb synchronizacji jest wybierany podczas oddawania Sepam do eksploatacji przy użyciu oprogramowania SFT Tryb synchronizacji przez sieć Ramka zawierająca informacje o czasie używana jest dla obu funkcji nastawiania czasu i synchronizacji Sepam. W tym przypadku ramka powinna być nadawana w regularnych odstępach czasu (między 10 a 60 s) żeby uzyskać zsynchronizowany czas. Wewnętrzny zegar Sepam jest przestawiany za każdym razem gdy Sepam otrzyma nową ramkę czasu. Synchronizacja jest utrzymywana jeśli amplituda przestawienia jest mniejsza niż 100 milisekund. Dla synchronizacji wewnętrznej przez sieć dokładność zależy od jednostki master i jej panowania nad nadawaniem danych przez sieć. Sepam jest synchronizowany bezzwłocznie po otrzymaniu ramki. Zmiany czasu są dokonywane poprzez nadawanie do Sepam ramki zawierającej nowy czas i datę. Sepam przełącza się wtedy w przejściowy stan niezsynchronizowany. Gdy Sepam jest zsynchronizowany, brak otrzymania informacji o czasie przez 200 sekund spowoduje wyzwolenie zdarzenia niezsynchronizowany. 21

142 Komunikacja Modbus Znaczniki czasowe zdarzeń Komputer master sieć Sepam Sepam zegar połączenie synchronizujące Architektura zewnętrzna synchronizacja poprzez wejście logiczne. Synchronizacja (cd) Tryb zewnętrznej synchronizacji przez wejście logiczne Sepam może być zewnętrznie synchronizowany poprzez wejście logiczne I21 (wymagany moduł MES 114). Synchronizacja jest dokonywana opadającym zboczem na wejściu logicznym. Sepam może przystosować dla całej synchronizacji okres impulsu logicznego od 10 do 60s (krok 10 s). Im krótszy czas synchronizacji tym większa dokładność znakowanania czasowego. Pierwsza ramka czasu jest używana do inicjacji bezwzględnego czasu i daty Sepam; następne ramki używane są do wykrycia zmian czasu. Synchronizacja czas impulsu logicznego jest używany do resetowania wewnętrznego zegara Sepam. Podczas fazy inicjacji kiedy Sepam jest w trybie niezsynchronizowany reset jest dozwolony w granicach 4s. W fazie inicjacji, proces przestawiania (przełączanie Sepam w tryb zsynchronizowany ) bazuje na pomiarze różnicy pomiędzy obecnym czasem Sepam a okresem najbliższych 10 sekund. Pomiar jest dokonywany w momencie otrzymania impulsu czasu następującego po ramce czasu inicjacji. Resetowanie jest możliwe jeśli wartość różnicy jest mniejsza lub równa 4 s. Po spełnieniu tego warunku Sepam przechodzi do trybu zsynchronizowany. Począwszy od tego czasu (przełączenie do trybu zsynchronizowanego ) proces przestawiania bazuje na różnicy (między obecnym czasem i najbliższym okresem dziesięciu sekund w momencie otrzymania impulsu logicznego ), która jest przystosowana do dobrania okresu impulsu logicznego. Czas impulsu logicznego jest automatycznie ustalany przez Sepam kiedy jest uruchamiany i bazuje na dwóch otrzymanych impulsach: czas impulsu logicznego musi być dlatego gotowy przed uruchomieniem Sepam. Funkcja synchronizacji działa tylko gdy czas Sepam jest nastawiony, np. po zniknięciu zdarzenia błędny czas. W przypadku zmiany czasu większej niż 4 s następuje nadanie ramki z nowym czasem. Przechodzenie z czasu letniego na zimowy i odwrotnie dokonywany jest w ten sposób. Występuje chwilowa utrata synchronizmu gdy zmieniany jest czas. Zewnętrzna synchronizacja wymaga dodatkowego sprzętu (zegar synchronizacji) aby precyzyjnie generować okresowy impuls synchronizacji czasu. Gdy Sepam ma poprawny czas i jest zsynchronizowany kiedy generowany jest impuls synchronizacji czasu i jeśli różnica w synchronizacji między najbliższym okresem dziesięciu sekund i otrzymaniem impulsu synchronizującego jest większa niż błąd dla 2 następujących po sobie impulsów synchronizujących, przełącza się w stan niezsynchronizowany i zostaje wygenerowane zdarzenie niezsynchronizowany. Podobnie jeśli Sepam jest w stanie poprawny czas i zsynchronizowany nieodebranie impulsu synchronizującego przez 200s powoduje pojawienie zdarzenia niezsynchronizowany. 22

143 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Odczyt zdalnych nastawień (zdalny odczyt) Nastawienia dostępne dla zdalnego odczytu Odczyt nastawień wszystkich funkcji zabezpieczeniowych może być dostępny zdalnie przez dwóch masterów. Zasada wymiany Zdalny odczyt nastawień składa się z dwóch kroków: przede wszystkim, jednostka master wskazuje kod funkcji, której chce znać nastawienia poprzez wysłanie odpowiedniej ramki pytającej. Zapytanie jest potwierdzane co dla Modbus oznacza określenie zwolnić sieć. następnie jednostka master czyta w strefie odpowiedzi aby znaleźć żądaną informację czyli ramkę odpowiedzi. Każda funkcja posiada swoją wyznaczoną strefę odpowiedzi. Czas między pytaniem a odpowiedzią jest związany z czasem cyklu o najniższym priorytecie i może się zawierać od kilku dziesiątek do kilku setek milisekund. strefa nastawień 1 odczyt: 1E00h-1E7Ch żądanie odczytu: 1E80h nastawienia zdalne: 1F00h-1F7Ch strefa nastawień 2 odczyt: 2000h-207Ch żądanie odczytu: 2080h nastawienia zdalne: 2100h-217Ch Ramka zapytania Wykonywanie pytania przez jednostkę master odbywa się poprzez operację zapisu słowa (kod od 6 do 16) pod adresami 1E80h lub 2080h. Ramka słowa ma następującą postać: 1E80h/2080h B15 B14 B13 B12 B11 B10 B09 B08 B07 B06 B05 B04 B03 B02 B01 B00 kod funkcji numer przekaźnika Zawartość adresu 2080h może być odczytywany przy użyciu funkcji Modbus odczyt słowa (kod 3). Pole kodu funkcji może przyjmować następujące wartości: 01h do 99h (kodowanie BCD) dla funkcji zabezpieczeniowych. Pole numer przekaźnika może przyjmować następujące wartości: dla zabezpieczeń wskazuje liczbę zawartych przekaźników, wartości od 1 do N, gdzie N jest liczbą przekaźników dostępnych w Sepam. kiedy jest dostępny jeden przekaźnik, pole nie jest kontrolowane. Odpowiedzi wyjątkowe Sepam może wysyłać odpowiedzi wyjątkowe typu Modbus 07( nie potwierdzane ) jeśli inne pytanie zdalnego odczytu jest przetwarzany. Ramka odpowiedzi Odpowiedź przesyłana z powrotem przez Sepam jest umieszczona w strefie zawierającej maksymalnie 125 słów pod adresem 1E00h lub 2000h. Ramka ma następującą budowę: 1E00h-1E7Ch/2000h-207Ch B15 B14 B13 B12 B11 B10 B09 B08 B07 B06 B05 B04 B03 B02 B01 B00 kod funkcji nastawienia... (pola specjalne dla każdej funkcji)... numer przekaźnika Strefa jest czytana operacją odczyt słowa (kod 3) pod adresem 2000h. Długość wymiany może zawierać: tylko jedno słowo ( test ważności), maksymalny rozmiar strefy (125 słów) rozmiar użytkowy strefy (determinowany przez adresowaną funkcję). Jakkolwiek odczyt musi się zaczynać na pierwszym słowie w strefie (inne adresy zaczynają się na odpowiedzi wyjątkowej błędny adres ). Pierwsze słowo w strefie (kod funkcji i numer przekaźnika) może przyjmować następujące wartości: xxyy: gdzie kod funkcji xx, wartości różne od 00 do FFh, numer przekaźnika yy, wartości różne od FFh. Nastawienia są dostępne i potwierdzone. Słowo jest kopią ramki pytania. Strefa pozostaje ważna aż do następnego wykonanego zapytania. 0000h: ramka zapytania nie została sformułowana Inne słowa są nieistotne. FFFFh: ramka zapytania jest przetworzona, ale rezultaty w ramce odpowiedzi nie są jeszcze dostępne. Konieczne jest aby odpowiedzieć czytając ramkę odpowiedzi. Inne słowa a nieistotne. xxffh: z kodem funkcji xx różnym od 00 do FFh. Funkcja dla której została wykonana operacja zdalnego odczytu jest nieważna. Funkcja nie jest zawarta w każdym Sepam, lub zdalny odczyt nie jest autoryzowany: odnośnie do listy funkcji które są przystosowane do zdalnego odczytu nastawień. 23

144 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Zdalne nastawianie Dane z możliwością zdalnego nastawiania Zapisywanie nastawień wszystkich funkcji zabezpieczeniowych może być dostępne zdalnie. Zasada wymiany Zdalne nastawianie jest dostępne dla jednostek Sepam. Zdalne nastawianie jest wykonywane dla danej funkcji, przekaźnik za przekaźnikiem. Operacja składa się z dwóch kroków: przede wszystkim, jednostka master wskazuje kod funkcji i numer przekaźnika i następnie wartości wszystkich nastawień w ramce zapisu żądania. Żądanie jest potwierdzane aby zwolnić sieć. następnie master odczytuje strefę odpowiedzi aby dowiedzieć się czy nastawienie zostało zrealizowane. Każda funkcja posiada własną strefę odpowiedzi. Zawartość jest taka sama jak w ramce odpowiedzi. Aby wykonać zdalne nastawienie konieczne jest aby przygotować nastawienia wszystkich funkcji zabezpieczeniowych nawet jeśli niektóre z nich nie są zmieniane. Ramka zapytania Zapytanie wykonywane jest przez jednostkę master przy użyciu operacji zapis n słów (kod 16) pod adresem 1F00h lub 2100h. Zapisywana strefa zawiera maksymalnie 125 słów. Strefa zawiera wartości wszystkich nastawień i zrealizowana jest w następujący sposób: 1F00h/2100h B15 B14 B13 B12 B11 B10 B09 B08 B07 B06 B05 B04 B03 B02 B01 B00 kod funkcji nastawienia... (pola specjalne dla każdej funkcji)... numer przekaźnika Zawartość adresu 2100h może być odczytywana przy użyciu funkcji odczyt n słów (kod 3). pole kodu funkcji może przyjmować następujące wartości: 01h do 99h (kodowanie BCD) dla listy funkcji zabezpieczeniowych F01 do F99, pole numeru przekaźnika jest zorganizowane następująco: dla zabezpieczeń, wskazuje wymagany przekaźnik o wartości pola od 1 do N, gdzie N jest to liczba przekaźników dostępnych w Sepam. Wartość pola nie może być nigdy równa 0. Odpowiedzi wyjątkowe Sepam może wysyłać odpowiedzi wyjątkowe typu 07( nie potwierdzane ) jeśli: inne żądania zdalnego odczytu lub nastawiania są przetwarzane. funkcja zdalnego nastawiania jest zablokowana. 24

145 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Ramka odpowiedzi Odpowiedź przesyłana przez Sepam jest taka sama jak ramka odpowiedzi zdalnego odczytu. Odpowiedź zawiera maksymalnie 125 słów pod adresem 1000h lub 2000h. Ramka składa się z wejściowych nastawień funkcji według następującej budowy: 1Eooh/1E7Ch/2000h / 207Ch B15 B14 B13 B12 B11 B10 B09 B08 B07 B06 B05 B04 B03 B02 B01 B00 kod funkcji nastawienia... (pola specjalne dla każdej funkcji)... numer przekaźnika Strefa jest czytana operacją odczyt n słów (kod 3) pod adresem 1E00h lub 2000h. Wymiana może zawierać: tylko jedno słowo ( test ważności), maksymalny rozmiar strefy (125 słów) rozmiar użytkowy strefy (determinowany przez adresowaną funkcję). Jakkolwiek odczyt musi się zaczynać na pierwszym słowie w strefie (inne adresy powodują uruchomienie błędu błędny adres ). Pierwsze słowo w strefie odpowiedzi(kod funkcji i numer przekaźnika) przyjmuje te same wartości co opisane dla ramki odpowiedzi zdalnego odczytu: xxyy: gdzie kod funkcji xx, wartości różne od 00 do FFh, numer przekaźnika yy, wartości różne od FFh. Nastawienia są dostępne i potwierdzane. Słowo jest kopią ramki pytania. Strefa pozostaje ważna aż do następnego wykonanego zapytania. 0000h: żadna ramka żądania nie została jeszcze sformułowana, jak to jest w szczególnym przypadku kiedy Sepam jest uruchamiany. FFFFh: ramka zapytania jest przetworzona, ale rezultaty w ramce odpowiedzi nie są jeszcze dostępne. Konieczne jest aby odpowiedzieć czytając ramkę odpowiedzi. Inne słowa a nieistotne. xxffh: z kodem funkcji xx różnym od 00 do FFh. Funkcja dla której została wykonana operacja zdalnego odczytu jest nieważna. Funkcja nie jest zawarta w każdym Sepam, lub dostęp do nastawień jest niemożliwy w obu trybach odczytu i zapisu. 25

146 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Opis nastawień Format danych Wszystkie nastawienia są nadawane w formie 32-bitowej (kodowanie według algorytmu uzupełnienie do dwóch) Szczególne wartości nastawień: 7FFF FFFFh oznacza, że wartość jest poza wymaganym zakresem. Nastawienie załączony lub wyłączony jest kodowane następująco: 0= Wyłączony, 1= Załączony Nastawienie krzywej wyłączania jest kodowana w następujący sposób: 0 = niezależna 1 = standardowo zależna 9 = IEC VIT/ 2 = długotrwale zależna 10 = IEC EIT/C 3 = bardzo zależna 11 = IEEE zależna 4 = skrajnie zależna 12 = IEEE bardzo zależna 5 = ultra zależna 13 = IEEE skrajnie zależna 6 = RI 14 = IAC zależna 7 = IEC SIT/A 15 = IAC bardzo zależna 8 = IEC LTI/B 16 = IAC skrajnie zależna Nastawienie krzywej podtrzymywania jest kodowana jest następująco: 0 = niezależna 1 = IDMT Blokada 2H jest kodowana następująco: 0 = blokada H2 1 = blokada H2 wyłączona Krzywa wyłączenia nastawiana jest na: 0 = zależna 1 = IDMT Nastawienie zatrzaskiwania i kontroli wył. nastawiane jest następująco: 0=Nie 1=Tak Współczynnik kolejności przeciwnej nastawiany jest: 0 = niezależna 9 = IEC VIT/ 12 = IEEE bardzo zależna 7 = IEC SIT/A 10 = IEC EIT/C 13 = IEEE skrajnie zależna 8 = IEC LTI/B 11 = IEEE zależna 17 = Krzywa Schneider Tryb aktywacji dla każdego cyklu jest kodowany następująco: Zależność między pozycją bitu a zabezpieczeniem według poniższej tabeli: bit aktywacja przez 0 bezzwłocz. nadprądowe 1 1 opóźnione nadprądowe 1 2 bezzwłocz. nadprądowe 2 3 opóźnione nadprądowe 2 4 bezzwłocz. nadprądowe 3 5 opóźnione nadprądowe 3 6 bezzwłocz. nadprądowe 4 7 opóźnione nadprądowe 4 8 bezzwłocz. ziemnozwarciowe 1 9 opóźnione ziemnozwarciowe 1 10 bezzwłocz.ziemnozwarciowe 2 11 opóźnione ziemnozwarciowe 2 12 bezzwłocz. ziemnozwarciowe 1 13 opóźnione ziemnozwarciowe 1 14 bezzwłocz.ziemnozwarciowe 2 15 opóźnione ziemnozwarciowe 2 16 bezzwł. kierunkowe ziemnozwarciowe 1 17 opóźnione kierunkowe ziemnozwarciowe 1 18 bezzwł. kierunkowe ziemnozwarciowe 2 19 opóźnione kierunkowe ziemnozwarciowe 2 20 bezzwł. kierunkowe nadprądowe 1 21 opóźnione kierunkowe nadprądowe 1 22 bezzwł. kierunkowe nadprądowe 2 23 opóźnione kierunkowe nadprądowe 2 24 V_TRIPCB (równania logiczne) Stan bitu jest kodowany następująco: 0 = brak aktywacji przez zabezpieczenie 1 = aktywacja przez zabezpieczenie 26

147 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Ogólne charakterystyki nastawień (tylko odczyt) Numer funkcji: 3002 Nastawienie Dane Format/jednostka 1 częstotliwość znamionowa 0 = 50 Hz 1 = 60 Hz 2 zdalne nastawianie załączone 1 = wyłączone 3 język pracy Sepam 0 = angielski 1 = język lokalny 5 aktywna grupa nastawień 0 = grupa nastawień A 1 = grupa nastawień B 3 = wybór wejściem I13 4 = wybór przez zdalne sterowanie 6 tryb nastawień 0 = TMS 1 = 10I/Is 7 typ przekładnika prądowego 0 = 5 A 1 = 1 A 8 liczba przekładników prądowych 0 = 3 przekł. 1 = 2 przekł. 9 prąd znamionowy A 10 prąd bazowy A 11 pomiar prądu zerowego 0 = suma 3I 1 = CSH prąd znam. 2A 2 = CSH prąd znam. 20A 3 = przekł. prądowy 1A + CSH 4 = przekł. prądowy 5A + CSH 5 = 1 zakres ACE = 2 zakres ACE = CSH 5A 8 = CSH + czuły przekładnik 1A 9 = CSH + czuły przekładnik 5A 12 znamionowy prąd zerowy A 13 okres zliczania 0 = 5 min 1 = 10 min 2 = 15 min 3 = 30 min 4 = 60 min 14 zarezerwowane 15 znamionowe napięcie pierwotne Unp V 16 znamionowe napięcie wtórne Uns 0 =100V 1 = 110 V 2 = 115 V 3 = 120 V 4 = 200 V 5 = 230 V 17 napięcia mierzone przez przekładniki 0 = 3V 1 = 2 U 2 = 1 U 18 pomiar napięcia zerowego 0 = brak 1 = suma 3 V 2 = przekł. zewn. Uns/ 3 3 = przekł. zewn. Uns/3 19 Przyrost Mocy czynnej 0,1 kwh 20 Przyrost Mocy biernej 0,1 kvarh Nastawienia zabezpieczenia nadprądowego fazowego (50/51) Numer funkcji: 01xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 4: xx = 04 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 potwierdzenie 0 = bez 1 = poprzez 47 2 = poprzez 27 5 zarezerwowane 6 zarezerwowane 7 krzywa wyłączenia grupa A 8 próg prądowy grupa A 0,1 A 9 czas zwłoki grupa A 10 ms 10 krzywa powrotu grupa A 11 czas powrotu grupa A 10 ms 12 zarezerwowane 13 zarezerwowane 14 zarezerwowane 15 zarezerwowane 16 krzywa wyłączenia grupa B 17 próg prądowy grupa B 18 czas zwłoki grupa B 0,1 A 19 krzywa powrotu grupa B 10 ms 20 czas powrotu grupa B 21 zarezerwowane 10 ms 22 zarezerwowane 23 zarezerwowane 24 zarezerwowane 27

148 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia od zwarć doziemnych (50N/51N) Numer funkcji: 02xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 4: xx = 04 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 Typ przekładnika I0 0 = I0 obliczane 1 = mierzone 5 zarezerwowane 6 zarezerwowane 7 krzywa wyłączenia grupa A 8 próg prądowy grupa A 0,1 A 9 czas zwłoki grupa A 10 ms 10 krzywa powrotu grupa A 11 czas powrotu grupa A 10 ms 12 blokada 2H grupa A 0 = tak 1 = nie 13 zarezerwowane 14 zarezerwowane 15 zarezerwowane 16 zarezerwowane 17 krzywa wyłączenia grupa B 18 próg prądowy grupa B 0,1 A 19 czas zwłoki grupa B 10 ms 20 krzywa powrotu grupa B 21 czas powrotu grupa B 10 ms 22 blokada 2H grupa A 0 = tak 1 = nie 23 zarezerwowane 24 zarezerwowane 25 zarezerwowane 26 zarezerwowane Nastawienie zabezpieczenia od składowej przeciwnej / niesymetrii (46) Numer funkcji: 03xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 krzywa wyłączenia 7 próg prądowy % Ib 8 czas zwłoki 10 ms 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia podprądowego fazowego Numer funkcji: 0501 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg prądowy % Ib 7 czas zwłoki 10 ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 28

149 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia od zablokowanego wirnika, przekroczonego czasu rozruchu (48/51LR) Numer funkcji: 0601 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg prądowy % Ib 7 opóźnienie zbyt długiego rozruchu 10 ms 8 czas zwłoki zablokowanego wirnika 10 ms 9 czas zwłoki zablokowanego wirnika 10 ms przy rozruchu 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - 13 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia od przekroczenia liczby rozruchów (66) Numer funkcji: 0701 nastawienie dana format/jednostka 1 zatrzaskiwanie 4 zarezerwowane - 5 aktywne zarezerwowane - zarezerwowane - 6 okres czasu godziny 7 całkowita ilość rozruchów 1 8 ilość kolejnych rozruchów na gorąco 1 9 ilość kolejnych rozruchów na zimno 1 czas pomiędzy rozruchami minuty 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - 13 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia podnapięciowego kolejności zgodnej (27D) Numer funkcji: 08xx Przekaźnik 1: xx = 01 Przekaźnik 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg napięciowy % Unp 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia podnapięciowego napięcia resztkowego (27R) Numer funkcji: 0901 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie - 2 zarezerwowane - 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg napięciowy % Unp 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 29

150 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia podnapięciowego (27/27S) Numer funkcji: 10xx Przekaźnik 1: xx = 01 Przekaźnik 2: xx = 02 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 tryb napięciowy 0 = fazowy 1 = międzyfazowy 7 próg napięciowy % Unp/Vnp 8 zwłoka czasowa 10 ms 9 zarezerwowane 10 ms 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia nadnapięciowego międzyfazowego (59) Numer funkcji: 11xx Przekaźnik 1: xx = 01 Przekaźnik 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 tryb napięciowy 0 = fazowy 1 = międzyfazowy 7 próg napięciowy % Unp/Vnp 8 zwłoka czasowa 10 ms 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia napięciowego w punkcie neutralnym (59N) Numer funkcji: 12xx Przekaźnik 1: xx = 01 Przekaźnik 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg napięciowy % Unp 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia nadczęstotliwościowego (81H) Numer funkcji: 13xx Przekaźnik 1: xx = 01 Przekaźnik 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg częstotliwości 0,1 Hz 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 zarezerwowane - 9 nastawienie Vs % Unp 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 30

151 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia podczęstotliwościowego (81L) Numer funkcji: 14xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 4: xx = 04 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg częstotliwości 0,1 Hz 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 blokada 0 = bez 1 = przy zmianach częst. 9 nastawienie Vs % Unp 10 Blokada progów przy zmianach częst. Nastawienie zabezpieczenia od kontroli temperatury (49T/38) Numer funkcji: 15xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 16: xx = 16 nastawienie dana format/jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg alarmowy C 7 próg wyłączeniowy C 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - Nastawienie SPZ (79) Numer funkcji: 1701 nastawienie dana 1 SPZ aktywny lub nieaktywny 2 liczba cykli 1 do 4 3 SPZ czas zwłoki dla dejonizacji 10 ms 4 SPZ czas blokowania 10 ms 5 SPZ wydłużenie czasu blokowania 6 SPZ Maksymalny czas oczekiwania 10ms 7 zarezerwowane - 8 zarezerwowane - 9 cykl 1 aktywacja 10 cykl 1 czas przerwy beznapięciowej 10 ms 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - 13 Cykl 2, 3, 4 aktywacja 14 cykl 2 czas przerwy beznapięciowej 10 ms 15 cykl 3 czas przerwy beznapięciowej 10 ms 16 cykl 4 czas przerwy beznapięciowej 10 ms 17 zarezerwowane - 18 zarezerwowane - format/jednostka 31

152 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia od składowej przeciwnej napięcia (47) Numer funkcji: 1901 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 próg napięciowy % Unp 7 zwłoka czasowa 10 ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia kontroli wyłącznika (50BF) Numer funkcji: 2001 nastawienie dana format/jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 zarezerwowane 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 pozycja zamknięta wyłącznika 7 nastawienie Is 0,1A 8 zwłoka czasowa 10 ms 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienia zabezpieczenia kierunkowego nadprądowego fazowego (67) Numer funkcji: 21xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 2: xx = 02 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 kierunek grupa A 0 = linia 1 = szyny 7 kąt charakterystyczny grupa A 0 = 30 1 = 45 2 = 60 8 logika wyłączania grupa A 0 = 1 z 3 1 = 2 z 3 9 krzywa wyłączenia grupa A 10 próg prądowy Is grupa A 0,1 A 11 czas zwłoki grupa A 10 ms 12 krzywa powrotu grupa A 13 czas powrotu grupa A 10 ms 14 zarezerwowane - 15 zarezerwowane - 16 zarezerwowane - 17 zarezerwowane - 18 kierunek grupa B 0 = linia 1 = szyny 19 kąt charakterystyczny grupa B 0 = 30 1 = 45 2 = logika wyłączania grupa B 0 = 1 z 3 1 = 2 z 3 21 krzywa wyłączenia grupa B 22 próg prądowy grupa B 0,1 A 23 czas zwłoki grupa B 10 ms 24 krzywa powrotu grupa B 10 ms 25 czas powrotu grupa B 26 zarezerwowane - 27 zarezerwowane - 28 zarezerwowane - 29 zarezerwowane - 32

153 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienia zabezpieczenia kierunkowego ziemnozwarciowego (67N) Numer funkcji: 22xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 2: xx = 02 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 typ 0 = rzut 1 = kierunkowe 5 typ pomiaru prądu I0 0 = obliczany 1 = mierzony 6 zarezerwowane - 7 zarezerwowane - 8 kierunek grupa A 0 = linia 1 = szyny 9 kąt charakterystyczny grupa A 0 = = 0 2 = 15 3 = 30 4 = 45 5 = 60 6 = sektor grupa A 2 = sektor 76 3 = sektor 83 4 = sektor krzywa wyłączenia grupa A 12 próg prądowy Is grupa A 0,1 A 13 czas zwłoki grupa A 10 ms 14 Vs0 grupa A %Unp 15 krzywa powrotu grupa A 16 czas powrotu grupa A 10 ms 17 czas zapamiętywania grupa A 10ms 18 napięcie zapamiętywania grupa A % Unp 19 zarezerwowane - 20 zarezerwowane - 21 zarezerwowane - 22 zarezerwowane - 23 kierunek grupa B 0 = linia 1 = szyny 24 kąt charakterystyczny grupa B 0 = = 0 2 = 15 3 = 30 4 = 45 5 = 60 6 = sektor grupa B 2 = sektor 76 3 = sektor 83 4 = sektor krzywa wyłączenia grupa B 27 próg prądowy Is grupa B 0,1 A 28 czas zwłoki grupa B 10 ms 29 Vs0 grupa B %Unp 30 krzywa powrotu grupa B 31 czas powrotu grupa B 10 ms 32 czas zapamiętywania grupa B 10ms 33 napięcie zapamiętywania grupa B % Unp 34 zarezerwowane - 35 zarezerwowane - 36 zarezerwowane - 37 zarezerwowane - 33

154 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nastawienie zabezpieczenia kierunkowego czynnomocowego (32P) Numer funkcji: 23xx Przekaźnik 1: xx = 01 do 2: xx = 02 nastawienie dana format / jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 typ 0 = moc zwrotna 1 = nadmocowe 5 zarezerwowane - 6 zarezerwowane - 7 Nastawienie Ps 100W 8 zwłoka czasowa 10ms 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia kierunkowego biernomocowego (32Q) Numer funkcji: 2401 nastawienie dana format/jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 typ 0 = moc zwrotna 1 = nadmocowe 5 zarezerwowane - 6 zarezerwowane - 7 Nastawienie Qs 100var 8 zwłoka czasowa 10ms 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - Nastawienie zabezpieczenia nadprądowego blokowanego napięciem (51V) Numer funkcji: 2501 nastawienie dana format /jednostka 1 zatrzaskiwanie 2 kontrola wyłącznika 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 krzywa wyłączania 7 próg prądowy 0,1 A 8 zwłoka czasowa 10ms 9 krzywa powrotu 10 czas powrotu 10ms 11 zarezerwowane - 12 zarezerwowane - 13 zarezerwowane - 14 zarezerwowane - 34

155 Komunikacja Modbus Dostęp do nastawień zdalnych Nadzór przekładników prądowych Numer funkcji: 2601 nastawienie dana format/jednostka 1 zarezerwowane - 2 zarezerwowane - 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 zachowanie przy działaniu zabezpieczeń: 46, 51N, 32P, 32Q 0 = brak 1 = blokada 7 zwłoka czasowa 10ms 8 zarezerwowane - 9 zarezerwowane - 10 zarezerwowane - 11 zarezerwowane - Nadzór przekładników napięciowych Numer funkcji: 2701 nastawienie dana format/jednostka 1 zarezerwowane - 2 zarezerwowane - 3 aktywne 4 zarezerwowane - 5 zarezerwowane - 6 sprawdzanie utraty 3 V/2 U 7 prąd testowy 8 kryterium Vi, Ii 9 zachowanie przy działaniu 0 = brak zabezpieczeń: 27/27S, 27D, 32P, 32Q, 1 = blokada 47, 51V, 59, 59N 10 zachowanie przy działaniu zab.:67 0 = brak kierunkowości 1 = blokada 11 zachowanie przy działaniu zab.:67n 0 = brak kierunkowości 1 = blokada 12 nastawienie Vi % 13 nastawienie Ii % 14 zwłoka czasowa 3 V/2U 10ms 15 zwłoka czasowa Vi, Ii 10ms 16 zarezerwowane - 17 zarezerwowane - 18 zarezerwowane - 19 zarezerwowane - 35

156 Komunikacja Modbus Rejestracja zakłóceń Wprowadzenie Funkcja rejestracji zakłóceń jest używana do zapisywania sygnałów analogowych i logicznych podczas okresu czasowego. Sepam serii 40 może przechowywać do 19 zarejestrowanych zakłóceń. Każde zarejestrowane zakłócenie składa się z dwóch plików: pliku konfiguracyjnego z rozszerzeniem.cfg, pliku z danymi o rozszerzeniu.dat. Dane każdego zapisanego zakłócenia mogą być przesyłane przy użyciu połączenia komunikacyjnego. Dane mogą być przesyłane nieograniczoną liczbę razy dopóki nie zostaną zapisane przez nowe zakłócenia. Jeśli Sepam rejestruje zakłócenie podczas transmisji najstarszego zakłócenia, najstarszy rekord zostaje zatrzymany. Jeśli wykonywane jest polecenie (np. żądanie zdalnego odczytu lub zdalnego nastawiania) podczas transmisji rekordu najstarszego zakłócenia, operacja transmisji nie zostaje przerywana. Ustawianie czasu Do każdego rekordu może być przypisana data. Ustawianie czasu opisane jest w rozdziale Znaczniki czasowe zdarzeń Transmisja zarejestrowanych zakłóceń Rekordy są transmitowane jeden po drugim. Jeden plik konfiguracyjny i jeden plik z danymi przypadają na rekord. Jednostka master wysyła polecenie w celu: zapoznania się z charakterystyką zarejestrowanych zakłóceń przechowywanych w strefie identyfikacji, odczytania zawartości plików, potwierdzenia każdej transmisji, ponownego odczytania strefy identyfikacji aby upewnić się czy zarejestrowane zakłócenie jest ciągle obecne na liście dostępnych rekordów. Dwie strefy przesyłu są dostępne: strefa przesyłu 1 ramka żądania: 2200h-2203h strefa identyfikacji: zaczyna się od 2204h strefa odpowiedzi: zaczyna się od 2300h strefa przesyłu 2 ramka żądania: 2400h-2403h strefa identyfikacji: zaczyna się od 2404h strefa odpowiedzi: zaczyna się od 2500h Odczyt strefy identyfikacji Wziąwszy pod uwagę objętość danych przeznaczonych do transmisji master musi zapewnić, że znajdują się tam dane do odzyskania i przygotować ich transmisję gdy jest to konieczne. Opisana poniżej strefa identyfikacji jest odczytywana poprzez czytanie N słów począwszy od adresu 2204h/2404h: 2 rezerwowe słowa ustawione na 0, rozmiar rekordu plików konfiguracyjnych zakodowany w jednym słowie, rozmiar rekordu plików z danymi zakodowany w dwóch słowie, liczba rekordów zakodowana w jednym słowie, data rekordu (najnowszego) kodowana w czterech słowach( zobacz poniżej) data rekordu 2 kodowana w czterech słowach( zobacz poniżej)... data rekordu (najstarszego) kodowana w czterech słowach( zobacz poniżej) 28 słów rezerwowych. Wszystkie te wartości ustawione są kolejno Odczyt zawartości różnych plików Ramka żądania Master wykonuje żądanie poprzez zapisanie danych rekordu przeznaczonego do transmisji (kod 16) w czterech słowach pod adresem 2200h. Żądanie przesłania nowego rekordu prowadzi do zatrzymania transmisji która jest wykonywana. Nie dotyczy to żądania przesłania strefy identyfikacji. 2200h/2400h b15 b14 b13 b12 b11 b10 b09 b08 b07 b06 b05 b04 b03 b02 b01 b Y Y Y Y Y Y Y M M M M D D D D D H H H H H 0 0 min min min min min min ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms ms Y 1 bajt dla roku: zakres od 0 do 99 lat System zdalnego sterowania i monitoringu musi zapewniać, że rok 00 następuje po 99. M 1 bajt dla miesiąca: wartości od do12. D 1 bajt dla dnia: wartości od 1 do 31. H 1 bajt dla godziny: wartości od 0 do 23. mn 1 bajt dla minut: wartości od 0 do 59. ms 2 bajty dla milisekund: wartości od 0 do Ramka odpowiedzi Odczyt każdej porcji zapisanego pliku konfiguracyjnego i z danymi poprzez czytanie ramki (kod 3) 125 słów począwszy od adresu 2300h. 2300h/2500h B15 B14 B13 B12 B11 B10 B09 B08 B07 B06 B05 B04 B03 B02 B01 B00 numer wymiany liczba używanych bajtów w strefie danych... strefa danych... Odczyt powinien zaczynać się od pierwszego słowa w strefie adresowej (inne adresy wyzwalają odpowiedź błędny adres ). Plik konfiguracyjny i z danymi odczytywany jest w całości z Sepam. 36

157 Komunikacja Modbus Rejestracja zakłóceń Jeśli master żąda więcej wymian niż jest to konieczne, numer wymiany pozostanie niezmieniony i numer używanych bajtów jest sprowadzany do 0. Aby zagwarantować prawidłowy transfer danych konieczne jest aby udostępnić około 500 ms czasu na odpowiedź między każdą operacją czytania adresu 2300h. Pierwsze przesyłane słowo jest słowem wymiany. Słowo wymiany zawiera dwa pola: najbardziej znaczący bajt zawiera numer wymiany. Numer wymiany zwiększany jest o 1 przez Sepam przy każdej udanej operacji przesyłu danych. Kiedy osiągnięta zostanie wartość FF, numer wymiany przełącza się automatycznie do pozycji 0. najmniej znaczący bajt zawiera liczbę używanych bajtów w strefie danych. Po uruchomieniu Sepam wartość jest sprowadzana do 0 i musi być różna od FFh. Słowo wymiany może także przyjmować następujące wartości: xxyy: liczba używanych bajtów w strefie danych yy musi być różna od wartości FFh, 0000h: : żadna ramka żądania nie została jeszcze sformułowana. Dzieje się tak kiedy Sepam jest w uruchamiany. FFFFh: ramka pytania jest przetworzona, ale rezultaty w ramce odpowiedzi nie są jeszcze dostępne. Konieczne jest aby powtórzyć czytanie ramki odpowiedzi. Słowa występujące po słowie wymiany przygotowują strefę danych. Ponieważ pliki konfiguracyjny i z danymi sąsiadują ze sobą, ramka może zawierać koniec pliku konfiguracyjnego i początek pliku danych zarejestrowanego zakłócenia. Rekonstrukcja tych plików leży po stronie systemu nadzoru i monitorowania. Potwierdzanie transferu Aby poinformować Sepam,że blok zarejestrowanych zakłóceń, który został właśnie odczytany został przesłany prawidłowo, master musi zapisać numer ostatniej wymiany w polu numer wymiany i ustawić numer używanych bajtów w strefie danych słowa wymiany w pozycję 0. Sepam zwiększa numer wymiany jeśli zostaną odebrane nowe żądania. Ponowne odczytanie strefy identyfikacji Aby zapewnić, że podczas transmisji rekord z danymi nie został zmieniony, master ponownie odczytuje zawartość strefy identyfikacji i sprawdza, czy dane na temat czasu rekordu są obecne. 37

158 Instalacja Spis treści Identyfikacja sprzętu 6/2 Obostrzenia 6/4 Jednostka bazowa 6/5 Przekładniki prądowe 1A lub 5A 6/13 Przetworniki prądowe LPCT 6/14 Przekładniki Ferranti CSH120 i CSH200 6/16 Przekładnik pośredniczący CSH30 6/17 Interfejs ACE990 6/18 Przekładniki napięciowe 6/19 Moduły MES114 6/20 Moduły opcjonalne zdalne 6/22 Moduły czujników temperatury MET /23 Moduł wyjść analogowych MSA141 6/24 Akcesoria komunikacyjne 6/25 Kable komunikacyjne 6/26 Interfejs sieciowy 2 przewodowy ACE /27 Interfejs sieciowy 4 przewodowy ACE959 6/28 Interfejs światłowodowy ACE937 6/29 Interfejs sieciowy ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 6/30 Interfejs sieciowy ACE850TP oraz ACE850FO 6/35 ECI850 serwer IEC /41 1

159 Instalacja Identyfikacja sprzętu Identyfikacja Każdy Sepam dostarczany jest w opakowaniu zawierającym jednostkę bazową i złącze do podłączenia zasilania. Inne opcjonalne akcesoria takie jak moduły, złącza wejść prądowych i napięciowych, przewody dostarczane są w osobnych opakowaniach. Aby zidentyfikować Sepam należy sprawdzić etykiety znajdującą się z prawej strony urządzenia. Naklejka opisuje właściwości Sepam. nr referencyjny sprzętu i oznaczenie typ interfejsu UMI numer seryjny nr referencyjny oprogramowania i oznaczenie typ aplikacji język pracy informacje dodatkowe Identyfikacja akcesoriów Akcesoria takie jak moduły opcjonalne, złącza do podłączenia przekładników i kable połączeniowe są pakowane osobno i można je zidentyfikować również za pomocą etykiet. przykład etykiety modułu MES114: Numer referencyjny Nazwa modułu 2

160 Instalacja Identyfikacja sprzętu Lista referencji Sepam seria 40 Referencja Opis Jednostka bazowa uproszczona, VDC i VAC Jednostka bazowa standard, VDC i VAC Wyświetlacz zdalny DSM Złącze CCA634 do podłączenia przekładników prądowych 1A/5A i przekł. Ferrantiego Złącze CCA630 do podłączenia przekładników prądowych 1A/5A Złącze CCA670 do podłączenia przetworników LPCT Przekładnik pośredniczący CSH Przekładnik Ferranti CSH120, średnica 120mm Przekładnik Ferranti CSH200, średnica 200mm ECI850 - serwer portów IEC AMT852 uszczelka Moduł 8 czujników temperaturowych MET Interfejs sieci 2 przewodowej Modbus ACE Interfejs sieci 4 przewodowej Modbus ACE Interfejs optyczny Modbus ACE MES114 moduł 10 wejść / 4 wyjść VDC Moduł wyjścia analogowego MSA Konwerter RS485/RS232 ACE Interfejs RS485/RS485 ACE919 AC (zasilanie AC) Interfejs RS485/RS485 ACE919 DC (zasilanie DC) MES114E moduł 10 wejść / 4 wyjść Vdc/ac) MES114F moduł 10 wejść / 4 wyjść Vdc/ac Złącze 6-pin CCA626 zaciskowe (zielone) Złącze 6-pin CCA627 śrubowe (czarne) ACE850TP interfejs IEC61850 RJ ACE850FO interfejs optyczny IEC Kabel do podłączenia modułów l=0,6m CCA Kabel do podłączenia modułów l=2m CCA Kabel do podłączenia modułów l=4m CCA Kabel do interfejsów RS485 l=3m CCA Kabel do podłączenia Sepam do PC CCA Wtyczka testowa LPCT CCA Adapter LPCT ACE Złącze 20-pin CCA620 zaciskowe (zielone) Złącze 20-pin CCA622 śrubowe (czarne) Płyta montażowa AMT Oprogramowanie SFT2841 z kablem CCA Interfejs ACE Zestaw 2640 dwóch kompletów zapasowych złącz SFT Oprogramowanie narzędziowe - zmiana nastaw Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja T Aplikacja T Aplikacja M Aplikacja G Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja M ACE969TP-2 interfejs wieloprotokołowy RS ACE969FO-2 interfejs wieloprotokołowy optyczny CET850 - Oprogramowanie narzędziowe - edycja IEC CCA614 - kabel do podłączenia modułu ACE850; L=3m Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja S Aplikacja T Aplikacja T Aplikacja S54 3

161 Instalacja Obostrzenia Instalacja Sepam Zalecane jest przeprowadzenie instalacji Sepam według tej instrukcji, w następującej kolejności: identyfikacja sprzętu montaż podłączenie wejść prądowych i napięciowych, czujników podłączenie zasilania sprawdzenie działania Środowisko w miejscu zainstalowania Sepam Praca w wilgotnym środowisku Współczynnik temperatura/wilgotność musi zawierać się w zakresie określonym w charakterystykach środowiskowych Sepam. Jeśli warunki nie spełniają założeń, konieczne jest przedsięwzięcie dodatkowych środków w celu zapewnienia Sepam prawidłowych warunków pracy (np. Klimatyzacja). Przenoszenie, transport i przechowywanie Sepam w oryginalnym opakowaniu Transport: Sepam można transportować w każde miejsce bez żadnych dodatkowych obostrzeń. Przenoszenie: Sepam można przenosić bez żadnych dodatkowych obostrzeń. Może zostać nawet upuszczony na podłogę przez osobę przenoszącą go. Przechowywanie: Sepam może być przechowywany w oryginalnym opakowaniu, w odpowiednich warunkach przez kilka lat: temperatura pomiędzy -25 C do +70 C wilgotność 90 %. Zalecane jest raz do roku sprawdzenie warunków przechowywania. Jeśli Sepam został rozpakowany powinien zostać uruchomiony tak szybko jak to jest możliwe. strefa normalnej pracy wilgotność (%) Praca w zanieczyszczonej atmosferze Sepam został zaprojektowany do pracy w czystym środowisku przemysłowym zdefiniowanym w normie IEC klasa 1. Zanieczyszczone środowisko przemysłowe (obecność chlorków, siarki, rozpuszczalników...) może powodować korozję obwodów elektronicznych. W takim przypadku Sepam powinien być zainstalowany w obudowie nie pozwalającej na penetrację szkodliwych substancji. Sepam zainstalowany w rozdzielni Transport: Sepam można transportować w każde miejsce bez żadnych dodatkowych obostrzeń. W przypadku długiego transportu trzeba wziąść pod uwagę warunki jak podczas przechowywania. Przenoszenie: Konieczne jest sprawdzenie prawidłowego montażu Sepam w rozdzielni. Powinien być tak zamontowany, żeby nie miał żadnej możliwości z niej wypaść. Przechowywanie: Rozdzielnia powinna pozostać w swoim opakowaniu transportowym tak długo jak to możliwe. Sepam, tak jak inne urządzenia elektroniczne nie powinien przebywać w wilgotnym środowisku przez okres dłuższy niż miesiąc. Powinien być uruchomiony tak szybko jak to możliwe. Jeśli nie jest to możliwe system usuwania ciepła z rozdzielni powinien być uruchomiony. 4

162 Instalacja Jednostka bazowa Montaż Montaż jednostki bazowej Sepam Sepam montowany jest na tablicy w bardzo prosty sposób za pomocą specjalnych zacisków (nie jest wymagane dodatkowe mocowanie za pomocą wkrętów) zacisk górny Wsuń Sepam w otwór montażowy w taki sposób, żeby wyżłobienie w dolnej części było dobrze dopasowane do blachy Przechyl Sepam i dopchnij, aż do momentu kiedy usłyszysz kliknięcie zacisków górnych. wyżłobienie Montaż szczelny jednostki bazowej Montaż pokazany ze standardowym UMI i modułem MES114. Waga=1,9kg (z modułem) Waga=1,5kg (bez modułu) widok z góry widok z boku Uszczelka dostarczana razem z Sepam, zapewnia szczelność zgodną z NEMA12 zacisk górny uszczelka NEMA12 Otwór montażowy Grubość płyty montażowej < 3mm 5

163 Instalacja Jednostka bazowa Montaż Płyta montażowa AMT840 Używana w celu zamontowania Sepam z tyłu przedziału z dostępem do podłączeń na tyle urządzenia. Montaż połączony z użytkowaniem zdalnego UMI (DSM 303). 6

164 Instalacja Jednostka bazowa Montaż wyświetlacza zdalnego DSM303 Montaż modułu DSM 303 na płycie czołowej Moduł montowany jest na tablicy w bardzo prosty sposób za pomocą specjalnych zacisków (nie jest wymagane dodatkowe mocowanie za pomocą wkrętów) Dostarczona uszczelka musi zostać zamontowana jeśli wymagana jest szczelność zgodna z NEMA12. waga: około 0,3 kg Głębokość z przewodem zasilającym mniejsza niż 30 mm. Otwór montażowy Otwór montażowy dostosowany do montażu szczelnego Grubość płyty montażowej < 3mm Widok z boku zacisk górny złącze do podłączenia do jednostki bazowej Sepam maksymalna głębokość z kablem: 25mm 7

165 Instalacja Jednostka bazowa Połączenia Komponenty Sepam jednostka bazowa, złącze jednostki bazowej: źródło zasilania, przekaźnik wyjściowy, wejście CSH 30, 120, 200 lub ACE 990. Złącze zaciskowe (CCA 630) lub złącze śrubowe (CCA 622). wejście przekładnika prądowego 1/5 A (CCA630) lub wejście przetwornika LPCT (CCA670), do podłączenia modułu komunikacji sieciowej (zielone), do podłączenia dodatkowych modułów (czarne), do podłączenia przekładników napięciowych opcjonalne moduły wejść / wyjść (MES114), złącza modułów MES114, złącze modułu MES 114. jednostka bazowa Podłączenie jednostki bazowej Podłączenia do Sepam dokonywane są poprzez złączki znajdujące się z tyłu panelu. Wszystkie złączki są zabezpieczane przed wyjęciem poprzez wkręty. Ze względów bezpieczeństwa (dostęp do niebezpiecznych potencjałów), wszystkie połączenia muszą być wykonane mocno, niezależnie od tego czy są używane czy nie. Podłączanie złącz CCA620 i CCA626: bez końcówek 1 przewód o maksymalnym przekroju od 0.2 do 2.5 mm 2 ( AWG 24-12) lub 2 przewody z maksymalnym przekrojem od 0.2 do 1 mm 2 ( AWG 24-16), długość zdjętej izolacji: od 8 do 10 mm. zalecane łączówki do przewodów Telemecanique: DZ5CE015D dla 1 przewodu 1,5 mm 2, DZ5CE025D dla 1 przewodu 2,5 mm 2, AZ5DE010D dla 2 przewodów 1 mm 2, długość łączówki: 8,2 mm, długość zdjętej izolacji: 8 mm. Okablowanie złącza CCA 622 i CCA627 główka zaciskowa 1/4 (6,35 mm). Charakterystyka 4 podstawowych wyjść przekaźnikowych O1, O2, O3, O4 O1 i O2 są wyjściami kontrolnymi, używanymi przez Sepam do: O1: wyłączania O2: blokady zamykania wyłącznika O3 i O4 są dowolnie konfigurowalne, O4 może być używane przez funkcję Watchdog. 8

166 Instalacja Jednostka bazowa Podstawowe podłączenia przekładników prądowych i napięciowych Gniazdo podłączenia modułów dodatkowych Port komunikacji Modbus (1) Ten typ podłączenia dopuszcza obliczanie napięcia zerowego (2) Mostek pomiędzy 3 i 5 dołączony do złącza CCA626. 9

167 Instalacja Jednostka bazowa Inne schematy podłączenia przekładników prądowych Wariant 1: prąd fazowy mierzony przez trzy przekładniki 1A lub 5A (podłączenie standardowe) Podłączenie trzech przekładników 1A lub 5A do złącza CCA630 Pomiar trzech prądów fazowych umożliwia obliczanie prądu zerowego Wariant 2: prąd fazowy mierzony przez dwa przekładniki 1A lub 5A Podłączenie dwóch przekładników 1A lub 5A do złącza CCA630 Pomiar prądów w 1 i 3 fazie jest wystarczający do prawidłowego działania wszystkich zabezpieczeń bazujących na pomiarze prądu. Pomiar dwóch prądów fazowych nie umożliwia obliczania prądu zerowego. Wariant 3: prąd fazowy mierzony przez trzy przetworniki LPCT Podłączenie trzech przetworników LPCT do złącza CCA670. Podłączenie jednego lub dwóch nie jest możliwe i powoduje, przejście Sepam w stan wstrzymania. Pomiar trzech prądów fazowych umożliwia obliczanie prądu zerowego. Parametr In (prąd pierwotny mierzony przez przetworniki LPCT) można wybrać z następujących wartości (w A): 25, 50, 100, 125, 133, 200, 250, 320, 400, 500, 630, 666, 1000, 1600, 2000, Parametr ten nastawia się zarówno w Sepam (poprzez standard UMI i SFT2841) jak i na module CCA

168 Instalacja Jednostka bazowa Inne schematy podłączenia przekładników zerowych Wariant 1: prąd zerowy obliczany z sumy trzech napięć fazowych Prąd zerowy jest uzyskiwany z sumy wektorowej trzech prądów fazowych I1, I2 i I3, mierzonych przez trzy przekładniki 1A lub 5A lub przez trzy czujniki LPCT. Zakres pomiarowy: 0.1 do 40 In0 Wariant 2: prąd zerowy mierzony przez przekładniki Ferranti CSH120 i CSH200 (podłączenie standardowe) Jest to układ rekomendowany do zabezpieczenia sieci izolowanych lub kompensowanych, w których prądy ziemnozwarciowe osiągają bardzo małe wartości. Zakres pomiarowy: dla In0 = 2A dla In0 = 5A dla In0 = 20A 0.2 do 40 A 0.5 do 100 A 2 do 400 A Wariant 3: prąd zerowy mierzony bezpośrednio przez CCA634 1A lub 5A Moduł CCA634 pozwala na pomiar prądu zerowego z dowolnego przekładnika Ferrantiego lub w układzie Holmgreena. Można go stosować do wszystkich typów sieci. Poprzez odpowiednie podłączenie moduł można stosować dla różnych wartości prądu strony wtórnej przekładników: zacisk 7: zacisk 8: zacisk 9: 1 A 5 A wspólny Zakres pomiarowy: dla In0 = 1A 0.1 do 20 In0 dla In0 = 5A 0.1 do 20 In0 11

169 Instalacja Jednostka bazowa Inne schematy podłączenia przekładników zerowych Wariant 4: prąd zerowy mierzony przekładnikiem 1A lub 5A poprzez CSH30 Przekładnik pośredniczący CSH30 jest używany do podłączenia do Sepam przekładników prądowych 1A lub 5A w celu pomiaru prądu zerowego. podłączenie przekładnika 1A: konieczne jest zrobienie 2 zwojów poprzez uzwojenie pierwotne przekładnika CSH30 podłączenie przekładnika 5A: konieczne jest zrobienie 4 zwojów poprzez uzwojenie pierwotne przekładnika CSH30 czułość można pomnożyć przez 10 poprzez nastawienie parametrów In0=In/ 10. Zakres pomiarowy: dla In0 = 1A dla In0 = 5A 0.1 do 20 In0 0.1 do 20 In0 1A: 2 zwoje 5A: 4 zwoje 1A: 2 zwoje 5A: 4 zwoje Wariant 5: prąd zerowy mierzony poprzez przekładnik z przekładnią 1/n (n pomiędzy 50 a 1500) Interfejs ACE909 jest używany aby dostosować sygnał z przekładnika z przekładnią 1/n (50<n<1500) do wejścia prądu zerowego Sepam. Pozwala to na pozostawienie istniejących przekładników w instalacji. Zakres nastawień od 0,1 do 15 In0, z In0=kn, gdzie n = liczba zwojów przekładnika k = współczynnik, który określa się na podstawie podłączenia do ACE990 i parametrów nastawionych w Sepam. Do wyboru jest 20 wartości od 0,00578 do 0, Zakres pomiarowy: ACE990 zakres 1 ACE990 zakres do 20 In0 0.1 do 20 In0 11

170 Instalacja Jednostka bazowa Inne schematy podłączenia przekładników napięciowych Uzwojenia wtórne przekładniki fazowe i zerowe napięciowych podłącza się bezpośrednio do złącza oznaczonego. Trzy transformatory izolujące dopasowujące impedancję są zintegrowane w jednostce bazowej Sepam seria 40. Wariant 1: pomiar trzech napięć fazowych (podłączenie standardowe) Nastawienie parametru przekładnika napięciowego 3V Nastawienie parametru przekł. napięciowego zerowego suma 3V Napięcia mierzone V1, V2, V3 Wartości obliczane U21, U32, U13, V0, Vd, Vi, f Pomiary niedostępne Funkcje zabezpieczeniowe niedostępne (w zależności od typu Sepam) brak brak Wariant 2: pomiar dwóch napięć międzyfazowych i napięcia zerowego Nastawienie parametru przekładnika napięciowego Nastawienie parametru przekł. napięciowego zerowego Napięcia mierzone Wartości obliczane Pomiary niedostępne Funkcje zabezpieczeniowe niedostępne (w zależności od typu Sepam) U21, U32 zewnętrzny przekładnik U21, U32, V0 U13, V1, V2, V3, Vd, Vi, f brak brak Wariant 3: pomiar dwóch napięć międzyfazowych Nastawienie parametru przekładnika napięciowego Nastawienie parametru przekł. napięciowego zerowego Napięcia mierzone Wartości obliczane Pomiary niedostępne Funkcje zabezpieczeniowe niedostępne (w zależności od typu Sepam) U21, U32 brak U21, U32 U13, Vd, Vi, f V1, V2, V3, V0 67N/67NC, 59N Wariant 4: pomiar jednego napięcia fazowego i napięcia zerowego Nastawienie parametru przekładnika napięciowego Nastawienie parametru przekł. napięciowego zerowego Napięcia mierzone Wartości obliczane Pomiary niedostępne Funkcje zabezpieczeniowe niedostępne (w zależności od typu Sepam) U21 zewnętrzny przekładnik U21, V0 f U32, U13, V1, V2, V3, Vd, Vi 67, 47, 27D,32P,32Q/40, 27S Wariant 5: pomiar jednego napięcia fazowego Nastawienie parametru przekładnika napięciowego Nastawienie parametru przekł. napięciowego zerowego Napięcia mierzone Wartości obliczane U21 brak U21 f Pomiary niedostępne U32, U13,V1,V2,V3,V0,Vd, Vi Funkcje zabezpieczeniowe niedostępne 67, 47, 27D,32P,32Q/40, 27S (w zależności od typu Sepam) 67N/67NC, 59N 12

171 Instalacja Przekładniki prądowe 1A lub 5A Złącze CCA630 / CCA634 Przekładniki prądowe mogą być podłączone do Sepam za pomocą 2 opcjonalnych złączy: CCA630 zawiera 3 przekładniki prądowe fazowe CCA634 zawiera 3 przekładniki prądowe fazowe oraz 1 przekładnik do pomiaru prądu zerowego Oba złącza zapewniają dopasowanie impedancji i izolacje między obwodami przekładnika 1A lub 5A a Sepam. Złącza mogą być wyjęte podczas pracy ponieważ nie spowoduje to rozwarcia obwodów wtórnych przekładników prądowych. Podłączenie CCA 630 Należy otworzyć 2 osłony aby dostać się do zacisków podłączeniowych. Jeśli jest to konieczne można usunąć pokrywy dla ułatwienia podłączenia przewodów. Jeżeli pokrywa została zdjęta należy pamiętać o założeniu jej z powrotem po podłączeniu. Usunąć mostek, jeśli jest to wymagane. Taśma łączy zaciski 1,2 i 3. Następnie należy podłączyć przewody zakończonymi główkami zaciskowymi (średnica wewnętrzna 3 mm). Złącze jest przystosowane do przewodów o przekroju od 1,5 do 6 mm 2 (AWG 16 do AWG 10). Zamknąć pokrywy. Wetknąć złącze do 9 pinowego gniazda z tyłu panelu. Na końcu należy przykręcić złącze do tylnego panelu Sepam za pomocą 2 wkrętów. Podłączenie CCA 634 Należy otworzyć 2 osłony aby dostać się do zacisków podłączeniowych. Jeśli jest to konieczne można usunąć pokrywy dla ułatwienia podłączenia przewodów. Jeżeli pokrywa została zdjęta należy pamiętać o założeniu jej z powrotem po podłączeniu. W zależności od wymaganej aplikacji zmienić położenie mostka, jeśli jest to wymagane. Taśma łączy zaciski 1,2 i 3 lub 1, 2, 3 i 9. Zaciski 7 (1A) oraz 8 (5A) służą do podłączenia przekładnika Ferrantiego Następnie należy podłączyć przewody zakończonymi główkami zaciskowymi (średnica wewnętrzna 3 mm). Złącze jest przystosowane do przewodów o przekroju od 1,5 do 6 mm 2 (AWG 16 do AWG 10). Zamknąć pokrywy. Wetknąć złącze do 9 pinowego gniazda z tyłu panelu. Na końcu należy przykręcić złącze do tylnego panelu Sepam za pomocą 2 wkrętów. 13

172 Instalacja Przetworniki prądowe LPCT Funkcja Przetworniki LPCT to czujniki z wyjściem napięciowym zgodne ze standardem IEC Przetworniki te kompatybilne są z sensorami Schneider Electric typu: CLP1, CLP2, CLP3, TLP130, TLP160 oraz TLP190. Sensor CLP1 LPCT Złącze CCA670/CCA671 3 sensory LPCT (CLP1 jest wyposażony w kabel 5m) podłączone są do złącza CCA670 lub CCA671 zamontowanego z tyłu Sepam. Podłączenie jednego lub dwóch sensorów nie jest możliwe i powoduje, przejście Sepam w stan wstrzymania. Różnica pomiędzy sensorami CCA670 i CCA671 polega wyłącznie na umiejscowieniu gniazd RJ45 do podłączenia sensorów LPCT: CCA670: z boku dla Sepam 20 i 40 CCA671: gwiaździście dla Sepam 60 i 80 Opis 1 Trzy złącza RJ45 do podłączenia sensorów LPCT 2 Trzy mikroprzełączniki do ustawienia znamionowego prądu fazowego 3 Tabela nastaw mikroprzełączników określająca sposób doboru prądu znamionowego 4 Gniazdo testowe D-Sub 9 pin do podłączenia ACE917 bezpośrednio lub za pośrednictwem CCA613 Wartości znamionowe Złącza CCA670/CCA671 należy ustawić zgodnie z wartością znamionową In mierzoną poprzez sensory LPCT. Do wyboru są 25, 50, 100, 125, 133, 200, 250, 320, 400, 500, 630, 666, 1000, 1600, 2000, Wybrana wartość prądu In powinna być: wprowadzona w Sepam w nastawach ogólnych skonfigurowana w złączu CCA670/CCA671 za pomocą mikroprzełączników. Tryb działania: używając wkrętaka usuń pokrywę chroniącą nastawnik LPCT settings ; pokrywa chroni 3 bloki po 8 przełączników oznaczonych odpowiednio L1, L2, L3, w bloku L1 dla wybranego prądu znamionowego nastaw przełącznik w pozycję 1, prąd znamionowy musi być taki sam co nastawiony w Sepam (w menu Charakterystyki główne poprzez oprogramowanie SFT 2841, w ekranie Przekładniki prądowe w Sepam ze standardowym UMI), ustaw pozostałe 7 przełączników w pozycję 0, w pozostałych blokach L2, L3 nastaw przełączniki identycznie jak w bloku L1 i zamknij pokrywę. 14

173 Instalacja Przetworniki prądowe LPCT Podłączanie akcesoriów 1 Sensor LPCT wyposażony w ekranowany kabel podłączony do żółtych gniazd RJ45 znajdujących się w złączach CCA670/CCA671 2 Jednostka bazowa Sepam 3 Złącze CCA670/670: CCA670: z boku dla Sepam 20 i 40 CCA671: gwiaździście dla Sepam 60 i 80 4 Złącze testowe CCA 613, montowane zatablicowo i wyposażone w 3-metrowy kabel do podłączenia do gniazda testowego CCA670/CCA671 typu D-Sub 5 Adapter ACE 917 służący do przekształcenia wielkości kryterialnej: prąd na napięcie 6 Typowy wymuszalnik prądowy Adapter ACE 917 Adapter ACE917 używany jest do testowania urządzeń Sepam wyposażonych w przetworniki LPCT ze standardowego źródła prądowego. Razem z adapterem dostarczany jest kabel zasilania 3-metrowy kabel do podłączenia ze złączem testowym Charakterystyka zasilanie Zabezpieczenie wewnętrzne - bezpiecznik 115 / 230 V ac 0,25 A Złącze testowe CCA 613 Złącze testowe jest elementem pośrednim pomiędzy adapterem ACE917 i przetwornikami LPCT Wymiary Otwór montażowy Widok z przodu Widok z boku 15

174 Instalacja Przekładniki Ferranti CSH120 i CSH200 Zastosowanie przekładników CSH 120 i CSH 200 Jedyna różnicą pomiędzy przekładnikami zerowo prądowymi CSH 120 i CSH 200 jest ich średnica wewnętrzna (120 mm i 200 mm). Z powodu małej izolacji napięciowej mogą być użyte tylko do kabli. Montaż Montaż na kablu SN. Montaż na płycie montażowej. Schemat podłączenia CSH 120 i CSH 200 przekładnik zerowo prądowy CSH uziemiona powłoka kabla Uziemienie powłoki kabla. Umieść kabel (kable) SN w środku przekładnika zerowo prądowego. Do utrzymania kabla należy użyć materiału nieprzewodzącego. Należy pamiętać o przełożeniu przez okno przekładnika zerowo prądowego uziemienia powłoki kabla. Podłączenie Sepam 20 i 40 Sepam 60 Sepam 80 Io - zaciski 18 (uziemienie) i 19 na listwie A Io - zaciski 14 (uziemienie) i 15 na listwie E Io - zaciski 14 (uziemienie) i 15 na listwie E I o - zaciski 17 (uziemienie) i 18 na listwie E Zalecane przewody: ekranowane z powłoką, minimalny przekrój przewodu: 0,93 mm 2 (AWG 18), rezystancja jednostkowa < 100mΩ/m, minimalna wytrzymałość dielektryczna: 1000V. Podłącz w najkrótszy możliwy sposób ekran kabla z zaciskiem 18 Sepam. Przytwierdź zacisk ekranu kabla do metalowej konstrukcji rozdzielni. Ekran kabla jest uziemiony w Sepam. Nie wolno uziemiać kabla w inny sposób. Maksymalna rezystancja przewodów podłączeniowych Sepam nie może być większa niż 4 Ω. Wymiary 4 poziome otwory montażowe ø5 4 pionowe otwory montażowe ø5 Wymiary ( mm) CSH120 A B D E F H J K L CSH Waga 0,6kg 1,4kg Charakterystyka Przekładnia 470 / 1A Dokładność ±5% dla 20 C ±6% max. od -25 C do 70 C Maksymalny prąd 20 ka przez 1 s Temperatura pracy -25 C do +70 C Temperatura przechowywania -40 C do +85 C 16

175 Instalacja Przekładnik pośredniczący CSH30 Stosowanie przekładnika pośredniczącego CSH30 CSH 30 jest to przekładnik pośredniczący stosowany dla układu Holmgreena przy wtórnym prądzie przekładników prądowych 1A i 5A. Pośredniczy pomiędzy przekładnikiem prądowym a wejściem przekładnika zerowo prądowego Sepam. Przekładnik pośredniczący CSH 30 jest montowany na szynie typu DIN. Może być także montowany na płycie przy wykorzystaniu otworów montażowych. Schemat podłączenia CSH 30 jest adoptowany do typu przekładnika prądowego poprzez zmianę liczby zwojów na wtórnym uzwojeniu przekładnika pośredniczącego CSH 30: 5 A 4 zwoje 1 A 2 zwoje Montaż Montaż pionowy Montaż poziomy Okablowanie Uzwojenie wtórne przekładnika pośredniczącego CSH 30 podłącza się do 20-pinowego złącza oznaczonego przez. Zalecane przewody: ekranowane z powłoką, minimalny przekrój przewodu: 0,93 mm 2 (AWG 18) (max.2,5mm 2 ), rezystancja jednostkowa < 100mΩ/m, minimalna wytrzymałość dielektryczna: 1000V. Istotną sprawą jest to aby przekładnik pośredniczący CSH 30 był zainstalowany w pobliżu Sepam (przewód łączący Sepam z CSH 30 krótszy niż 2 m). Przytwierdź kabel do metalowej konstrukcji rozdzielni. Ekran kabla jest uziemiony w Sepam. Nie wolno uziemiać kabla w inny sposób. Podłączenie dla prądu wtórnego 5A Podłączenie dla prądu wtórnego 1A połącz CSH z Sepam przełóż 4 zwoje uzwojenia wtórnego przez okno przekładnika pośredniczącego CSH 30 połącz CSH z Sepam przełóż 2 zwoje uzwojenia wtórnego przez okno przekładnika pośredniczącego CSH 30 Wymiary waga: 0,12 kg 17

176 Instalacja Interfejs ACE990 Zastosowanie interfejsu ACE 990 Interfejs ACE 990 używany jest aby dopasować pomiar dokonywany przez przekładnik zerowo prądowy o przekładni 1/n (50 < n < 1500) do wejścia dla prądu zerowego Sepam. Aby nie obniżyła się dokładność pomiaru, przekładnik zerowo prądowy musi dostarczać wystarczającą wartość mocy. Wartości mocy zestawione są w tabeli obok. Podłączenie Aby prawidłowo podłączyć interfejs ACE 990 muszą być znane następujące parametry: przekładnia przekładnika zerowo prądowego (1/n), moc przekładnika zerowo prądowego, przybliżona wartość znamionowa prądu zerowego Ino (1). Tabela obok może być użyta do określenia możliwego wyboru podłączenia obwodu pierwotnego interfejsu ACE 990 do wejścia prądu zerowego Sepam w zależności od nastawienia Ino (1). Dokładna wartość znamionowego prądu zerowego Ino (1) nastawiane jest według następującej reguły: Ino = k* liczba zwojów przekładnika zerowoprądowego gdzie, k jest współczynnikiem zdefiniowanym w tabeli obok. Przykład: Zastosowany przekładnik zerowo prądowy ma przekładnię równą 1/400 i znamionowy pobór mocy 2 VA. Jeśli nastawienia zabezpieczenia od zwarć doziemnych zawierają się w zakresie od 0,5 A do 60 A, zastosowana wartość znamionowa przekładnika zerowo prądowego Ino (1) może wynosić 5A. Przy tej wartości możliwy do otrzymania dokładny pomiar zawiera się od 0,5 A do 75A. Oblicz następujący stosunek: przybliżona wartość Ino / liczba zwojów np. 5/400= 0,0125 W tabeli obok znajdź współczynnik k najbliższy obliczonej wartości. Najbliższa wartość to k = 0, Wartość współczynnika k odpowiada przekładnikowi zerowo prądowemu, który powinien dostarczyć przynajmniej moc równą 0,1 VA. Oblicz wartość Ino do nastawienia: Ino = 0,01136 * 400 = 4,5 A Wartość ta pozwala mierzyć prąd zerowy w zakresie od 0,5 A do 67,5 A. Obwód wtórny przekładnika prądowego podłącza się do zacisków ACE990 I2 i I4 Charakterystyka Dokładność: amplituda:±1 %, faza: < 2. Maksymalny dozwolony prąd cieplny jednosekundowy: 20 ka ( w uzwojeniach pierwotnych przekładnika zerowo prądowego z przekładnią równą 1/50, który nie nasyci przekładnika). Temperatura działania: - 5 C do + 55 C. Temperatura przechowywania: - 25 C do 70 C. (1) dobrana wartość prądu dla której możliwy zakres nastawienia zabezpieczenia zerowo prądowego zawiera się od 10% do 1500% tej wartości (2) znamionowy prąd zerowy nastawiany z rozdzielczością 0,1 A w Sepam ze standardowym UMI i poprzez oprogramowanie SFT 2841(menu Charakterystyki główne ) Montaż na szynie typu DIN, waga 640 gram. wartość k wejście ACE 990 dobrany prąd zerowy Sepam Min. moc przekładnika zerowo prądowego E1 E5 ACE990 zakres 1 0,1 VA E2 E5 ACE990 zakres 1 0,1 VA E1 E4 ACE990 zakres 1 0,1 VA E3 E5 ACE990 zakres 1 0,1 VA E2 E4 ACE990 zakres 1 0,1 VA E1 E3 ACE990 zakres 1 0,1 VA E4 E5 ACE990 zakres 1 0,1 VA E3 E4 ACE990 zakres 1 0,1 VA E2 E3 ACE990 zakres 1 0,1 VA E1 E2 ACE990 zakres 1 0,2 VA E1 E5 ACE990 zakres 2 2,5 VA E2 E5 ACE990 zakres 2 2,5 VA E1 E4 ACE990 zakres 2 3,0 VA E3 E5 ACE990 zakres 2 3,0 VA E2 E4 ACE990 zakres 2 3,0 VA E1 E3 ACE990 zakres 2 4,5 VA E4 E5 ACE990 zakres 2 4,5 VA E3 E4 ACE990 zakres 2 5,5 VA E2 E3 ACE990 zakres 2 7,5 VA Oprzewodowanie Tylko jeden przekładnik zerowo prądowy może być podłączony do interfejsu ACE 990. Obwód wtórny przekładnika zerowo prądowego podłączony jest do 2 z 5 wejść interfejsu ACE 990. Kabel wychodzący z terminalu zerowo prądowego oznaczonego przez S1 powinien być podłączony do zacisku o najniższym indeksie (Ex). Stosowane przewody: przewód między przekładnikiem zerowo prądowym a ACE 990: długość < 50 m przewód ekranowany z powłoką łączący ACE 990 z Sepam (maksymalna długość = 2 m) przekrój przewodu od 0,93 mm 2 (AWG 18) do 2,5 mm 2 (AWG 13), rezystancja jednostkowa mniejsza niż 100 mω/ m, minimalna wytrzymałość dielektryczna: 100V. Połącz w najkrótszy możliwy sposób interfejs ACE 990 z zaciskiem nr 18 złącza. Przytwierdź przewód do metalowej konstrukcji rozdzielni. Przewód łączący ACE 990 z Sepam jest uziemiony w Sepam. Nie wolno uziemiać kabla w żaden inny sposób. 18

177 Instalacja Przekładniki napięciowe Przekładniki napięciowe fazowe zerowe podłączone są do złącza Podłączenie Przekładniki podłącza się do wyjmowanego złącza 6-pin CCA626 lub CCA627, które znajduje się na tylnej ściance Sepam. Podłączanie złącza CCA626: bez końcówek 1 przewód o maksymalnym przekroju od 0.2 do 2.5 mm 2 ( AWG 24-12) lub 2 przewody z maksymalnym przekrojem od 0.2 do 1 mm 2 ( AWG 24-16), długość zdjętej izolacji: od 8 do 10 mm. zalecane łączówki do przewodów Telemecanique: DZ5CE015D dla 1 przewodu 1,5 mm 2, DZ5CE025D dla 1 przewodu 2,5 mm 2, AZ5DE010D dla 2 przewodów 1 mm 2, długość łączówki: 8,2 mm, długość zdjętej izolacji: 8 mm. Okablowanie złącza CCA627 główka zaciskowa 1/4 (6,35 mm). 19

178 Instalacja Moduły MES114 Funkcja 4 wyjścia standardowe Sepam mogą zostać rozszerzone poprzez dodanie dodatkowych modułów MES114 z 10 wejściami i 4 wyjściami logicznymi, dostępnymi w trzech wersjach: MES114: 10 wejść DC zakres napięcia od 24VDC do 250VDC MES114E: 10 wejść zakres napięcia od 110VDC lub AC do 125VDC MES114: 10 wejść zakres napięcia od 220VDC lub AC do 250VDC lub AC Przypisania wejść/wyjść można dokonać poprzez standard UMI lub oprogramowanie SFT2841. Charakterystyki Moduł MES114 Waga 0,28 kg Wejścia logiczne MES114 MES114E MES114F Napięcie 24 do 250VDC 110 do 125VDC 110VAC 220 do 250VDC 220 do 240VAC Zakres 19,2 do 275VDC 88 do 150VDC 88 do 132 VAC 176 do 275VDC 176 do 264VAC Częstotliwość / / 47 do 63Hz / 47 do 63Hz Typowe zużycie prądu 3mA 3mA 3mA 3mA 3mA Typowy próg przełączania 14 VDC 82 VDC 58 VAC 154 VDC 120 VAC Przekaźnik wyjściowy O11 Napięcie DC 24/48VDC 127VDC 220VDC AC (47,5 do do 240VAC Hz) Prąd ciągły 8A 8A 8A 8A Pojemność przy Obciążenie 8/4A 0,7A 0,3A 8A wyłączaniu rezystancyjne Obciążenie 6/2A 0,5A 0,2A L/R <20 ms Obciążenie 4/1A 0,2A 0,1A L/R <40 ms Obciążenie cos φ > 0,3 5A Pojemność łączeniowa < 15A przy 200ms Przekaźniki wyjściowe O12 do O14 Napięcie DC 24/48VDC 127VDC 220VDC AC (47,5 do 63 Hz) Prąd ciągły 2A 2A 2A 2A Pojemność przy wyłączaniu Obciążenie L/R <20 ms 2/1A 0,5A 0,15A Obciążenie 1A cos φ > 0,3 Pojemność łączeniowa < 15A przy 200ms Opis i trzy wyjmowane złącza. złącze do podłączenia wyjść logicznych: O11: 1 przekaźnik kontrolny O12 do O14: 3 przekaźniki wskaźnikowe złącze 4 niezależnych wejść logicznych I11 do I14 - złącze 6 wejść logicznych: I21: 1 niezależne wejście logiczne I22 do I26: 5 wejść logicznych o wspólnej masie. 100 do 240VAC 1: 25-pinowe złącze sub-d do podłączenia modułu do jednostki bazowej 2: przełącznik wyboru napięcia w modułach MES114E i F: VDC dla 10 wejść logicznych (nastawienie domyślne) VAC dla 10 wejść logicznych. 3: Etykieta do wypełnienia w celu identyfikacji wybranego typu napięcia dla modułów MES114E i F. Nastawienia parametrów można przejrzeć na ekranie Diagnostyka Sepam w oprogramowaniu SFT2841. Nastawienie napięcia wejść logicznych na AC blokuje funkcję pomiaru czasu pracy. 20

179 Instalacja Moduły MES114 Montaż włóż dwa wystające sworznie w dolnej części modułu MES do otworów w jednostce bazowej Sepam dociśnij moduł tak aby złącze 2 zostało podłączone przykręć wkręt 3 Podłączenie Ze względów bezpieczeństwa wszystkie złącza muszą być mocno przykręcone, niezależnie od tego czy są używane czy nie. Wejścia są bezpotencjałowe, więc potrzebny jest zewnętrzny zasilacz DC. Podłączanie złącz i : bez końcówek 1 przewód o maksymalnym przekroju od 0.2 do 2.5 mm 2 ( AWG 24-12) lub 2 przewody z maksymalnym przekrojem od 0.2 do 1 mm 2 ( AWG 24-16), długość zdjętej izolacji: od 8 do 10 mm. zalecane łączówki do przewodów Telemecanique: DZ5CE015D dla 1 przewodu 1,5 mm 2, DZ5CE025D dla 1 przewodu 2,5 mm 2, AZ5DE010D dla 2 przewodów 1 mm 2, długość łączówki: 8,2 mm, długość zdjętej izolacji: 8 mm. 21

180 Instalacja Moduły opcjonalne zdalne Podłączenia Moduły opcjonalne MET 148, MSA 141 lub DSM 303 podłączane są do złącza jednostki bazowej poprzez szeregowe połączenie za pomocą przewodu dostępnego w 3 długościach: CCA 770 (L = 0,6 m) CCA 772 (L = 2 m) CCA 774 (L = 4 m) Moduł DSM 303 może być podłączony jedynie na końcu łącza. Konfiguracja maksymalna Dla konfiguracji z 3 modułami dodatkowymi, skorzystaj z schematu i tabeli poniżej. Jednostka bazowa kabel Moduł 1 kabel Moduł 2 kabel Moduł 3 CCA772 MSA141 CCA770 MET148-2 CCA774 DSM303 CCA772 MSA141 CCA770 MET148-2 CCA774 MET148-2 CCA772 MET148-2 CCA770 MET148-2 CCA774 DSM303 moduł moduł ACE949-2 lub ACE959 lub ACE937 moduł lub 22

181 Instalacja Moduły czujników temperatury MET148-2 Funkcja Moduł MET148-2 jest używany do podłączenia 8 czujników temperatury tego samego typu: Pt100, Ni100 lub Ni120 czujniki trójprzewodowe 2 moduły na każdy Sepam, podłączane poprzez kable CCA770, CCA772 lub CCA774. Pomiar temperatury jest używany przez następujące funkcje zabezpieczeniowe: przeciążeniową termiczną (temperatura zewnętrzna) kontroli temperatury. Moduł czujników temperatury MET Charakterystyka Moduł MET148-2 Waga 0,2 kg Montaż Na szynie symetrycznej DIN Temperatura pracy -25 C do +70 C Charakterystyki środowiskowe Takie same jak Sepam Czujniki Pt100 Ni100/Ni120 Izolacja od ziemi brak brak Prąd wstrzykiwany do czujnika 4mA 4mA Opis i wymiary Blok złączy czujników od 1 do 4 Blok złączy czujników od 5 do 8 Złącze RJ45 do podłączenia modułu do jednostki bazowej Złącze RJ45 do podłączenia kolejnego modułu Złącze do podłączenia uziemienia 1 Jumper do włączenie impedancji dopasowującej lub nie: jeśli moduł nie jest ostatnim podłączonym Rc jeśli moduł jest ostatnim podłączonym. 2 Jumper do wyboru numeru modułu MET148-2: MET1: pierwszy moduł MET148-2, mierzący temperatury od 1 do 8. MET2: drugi moduł MET148-2, mierzący temperatury od 9 do 16. Podłączenia Podłączenie zacisku uziemiającego Poprzez plecionkę miedzianą lub kabel i końcówką okrągłą 4mm. (1) 70mm z podłączonym kablem CCA77x. Podłączenie czujników do złącz: 1 przewód o przekroju 0,2 do 2,5mm 2 ( AWG 24-12) lub dwa przewody o przekroju 0,2 do 1 mm 2 ( AWG 24-16). Zalecane przekroje w zależności od odległości: do 100m 1 mm 2, AWG16 do 300m 1,5 mm 2, AWG14 do 1km 2,5 mm 2, AWG12. Obostrzenia podłączeń preferowane jest używanie kabli ekranowanych. Używanie kabli nieekranowanych, może powodować błędy pomiaru, które zależą od zakłóceń elektromagnetycznych w otoczeniu. ekran należy podłączyć tylko do złącz i. Przewody muszą być tak krótkie jak to tylko możliwe. nie wolno podłączać ekranu przy czujnikach RTD. Spadek dokładności zależnie od oprzewodowania Błąd t jest proporcjonalny do długości przewodu i odwrotnie proporcjonalny do przekroju przewodu: t ( C) = 2 * l(km) /S(mm 2 ) ± 2,1 C/km dla przekroju 0,93 mm 2, ± 1 C dla przekroju 1,92 mm 2. 23

182 Instalacja Moduł wyjść analogowych MSA141 Moduł wyjść analogowych MSA141 Funkcja Moduł MSA141 zamienia jeden z pomiarów Sepam na sygnał analogowy: wybór pomiaru jest do wyboru w nastawieniach parametrów możliwe do wyboru typy sygnałów analogowych to: 0-10mA, 4-20mA, 0-20mA dostępne jest skalowanie sygnału analogowego poprzez nastawianie wartości maksymalnej i minimalnej mierzonej wartości. Przykład: Przy pomiarze prądu fazowego 1 poprzez wyjście analogowe 0-10mA w zakresie 0 do 300A nastawiamy: wartość minimalna = 0 wartość maksymalna = 3000 jeden moduł jest dostępny dla każdego Sepam. Można go podłączyć kablami CCA77x. Moduł ten może być również zdalnie zarządzany poprzez sieć komunikacyjną Modbus. Charakterystyka Moduł MSA141 Waga 0,2 kg Montaż Na szynie symetrycznej DIN Temperatura pracy -25 C do +70 C Charakterystyki środowiskowe Takie same jak Sepam Wyjście analogowe Prąd 0-10mA, 4-20mA, 0-20mA Skalowanie (bez sprawdzanie danych wejściowych) Wartość minimalna Wartość maksymalna Impedancja obciążenia <600 Ω (razem z przewodami) Dokładność 0,50% Dostępne pomiary Jednostka Seria 40 Prądy fazowe i zerowe 0,1A Napięcia fazowe i 1V międzyfazowe Częstotliwość 0,01 Hz Pojemność cieplna 1,00% wykorzystana Temperatury 1 C Moc czynna 0,1kW Moc bierna 0,1kvar Moc pozorna 0,01 kva Nastawienia zdalne przez połączenie komunikacyjne Opis i wymiary Blok złączy wyjścia analogowego Złącze RJ45 do podłączenia modułu do jednostki bazowej Złącze RJ45 do podłączenia kolejnego modułu Złącze do podłączenia uziemienia 1 Jumper do włączenie impedancji dopasowującej lub nie: jeśli moduł nie jest ostatnim podłączonym Rc jeśli moduł jest ostatnim podłączonym. Podłączenia Podłączenie zacisku uziemiającego Poprzez plecionkę miedzianą lub kabel i końcówką okrągłą 4mm. Podłączenie wyjścia analogowego: 1 przewód o przekroju 0,2 do 2,5mm 2 ( AWG 24-12) lub dwa przewody o przekroju 0,2 do 1 mm 2 ( AWG 24-16). (1)70mm z podłączonym kablem CCA77x Obostrzenia podłączeń preferowane jest używanie kabli ekranowanych. ekran należy podłączyć przynajmniej do MSA

183 Instalacja Akcesoria komunikacyjne Dostępne są 2 rodzaje akcesoriów: interfejsy komunikacyjne konwertery i pozostałe akcesoria Interfejsy komunikacyjne tabela wyboru ACE949-2 ACE959 ACE937 ACE969TP-2 ACE969FO-2 ACE850TP ACE850FO Typ Sepam Seria 20 Seria 40/60/80 Typ sieci S-LAN lub E-LAN (1) S-LAN lub E-LAN (1) S-LAN lub S-LAN E-LAN S-LAN E-LAN S-LAN i E-LAN (1) E-LAN S-LAN i E-LAN Protokół Modbus RTU (2) (2) DNP3 (2) (2) IEC (2) (2) Modbus TCP/IP IEC Interfejs fizyczny RS485 2-żyły 4-żyły Światłowód gwiazda pierścień (3) 10/100 base Tx 2 porty 100 base Fx 2 porty Zasilanie DC z Sepam z Sepam z Sepam 24 do 250V 24 do 250V 24 do 250V 24 do 250V AC 110 do 240V 110 do 240V 110 do 240V 110 do 240V (1) możliwe tylko 1 połączenie S-LAN lub E-LAN (2) 1 protokół na aplikację (3) za wyjątkiem Modbus RTU Konwertery tabela wyboru ACE909-2 ACE919CA ACE919CC EGX100 EGX300 ECI850 Do systemu nadrzędnego Interfejs fizyczny RS232 RS485 RS485 Ethernet 10/100 Ethernet 10/100 Ethernet 10/100 Modbus RTU DNP3 IEC Modbus TCP/IP IEC Do Sepam Interfejs fizyczny RS485 RS485 RS485 RS485 RS485 RS485 Modbus RTU DNP3 IEC Modbus TCP/IP IEC Protokół Modbus RTU DNP3 IEC Zasilanie DC 24 do 48 V 24 V 24 V 24 V AC 110 do 220 V 110 do 220 V 25

184 Instalacja Kable komunikacyjne CCA612 Funkcja Kabel CCA612 przeznaczony jest do podłączenia modułów komunikacyjnych ACE949-2, ACE959, ACE937, ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 do białego gniazda dla Sepam serii 20 i 40 do białego gniazda dla Sepam serii 60 do białego gniazda lub dla Sepam serii 80 Charakterystyka długość = 3m wtyk RJ45 Sepam seria 20 i 40 Sepam seria 60 Sepam seria 80 CCA614 Funkcja Kabel CCA614 przeznaczony jest do podłączenia modułów komunikacyjnych ACE850TP oraz ACE850FO do białego gniazda dla Sepam serii 40 do niebieskiego gniazda dla Sepam serii 60 lub 80 Charakterystyka długość = 3m wtyk RJ45 Sepam seria 40 Sepam seria 60 i 80 26

185 Instalacja Interfejs sieciowy 2-przewodowy ACE949-2 Funkcja Interfejs ACE949-2 spełnia dwie funkcje: interfejsu elektrycznego pomiędzy Sepam a siecią RS485 połączenia logicznego Sepam z siecią poprzez kabel CCA612. Interfejs sieciowy 2 przewodowy ACE949-2 Charakterystyka Moduł ACE949-2 Waga 0,1kg Montaż Na szynie symetrycznej DIN Temperatura pracy -25 C do +70 C Charakterystyki środowiskowe Takie same jak Sepam Interfejs elektryczny 2 przewodowy RS485 Standard EIA 2 przewodowy RS485 różnicowy Zasilanie Zewnętrzne, 12 VDC lub 24VDC ± 10% Prąd pobierany 16ma w trybie odbierania danych 40mA maksymalnie w trybie wysyłania danych Maksymalne długości sieci 2 przewodowej RS485 z kablem standardowym Liczba jednostek Sepam Przy zasilaniu 12VDC Przy zasilaniu 24VDC 5 320m 1000m m 750m m 450m m 375m Uwaga: Długości można pomnożyć przez 3 jeśli używane są kable FILECA F Opis i wymiary i Podłączenie kabla sieciowego Złącze RJ45 do podłączenia modułu do jednostki bazowej Złącze do podłączenia uziemienia 1 Zielona dioda LED, świecąca kiedy komunikacja jest aktywna (wysyłanie lub odbieranie w trakcie) 2 Jumper do włączenia impedancji dopasowującej lub nie: jeśli moduł nie jest ostatnim podłączonym Rc jeśli moduł jest ostatnim podłączonym. 3 Obejmy kabla sieciowego (średnica wewnętrzna = 6mm) (1)70mm z podłączonym kablem CCA77x sieć RS485 2-przewod. zasilanie 12 lub 24 Vdc Podłączenia Podłączenie kabla sieciowego do złączek i Podłączenie złącza uziemiającego poprzez plecionkę miedzianą lub kabel z końcówką okrągłą 4mm. Interfejs jest wyposażony w obejmy do przytrzymania kabli sieciowych oraz do zapewnienia połączeń ekranów na kablu przychodzącym i odchodzącym kable muszą mieć zdjęte osłony ekran kabla musi pozostać na nim i mieć elektryczny styk z obejmą Interfejs podłącza się do Sepam przy pomocy kabla CCA612 (długość 3m) Interfejs musi być zasilony napięciem 12 VDC lub 24 VDC sieć RS485 2-przewod. zasilanie 12 lub 24 Vdc 27

186 Instalacja Interfejs sieciowy 4-przewodowy ACE959 Funkcja Interfejs ACE959 spełnia dwie funkcje: interfejsu elektrycznego pomiędzy Sepam a siecią 4 przewodową RS485 połączenia logicznego Sepam z siecią poprzez kabel CCA612. Interfejs sieciowy 4 przewodowy ACE959 Charakterystyka Moduł ACE959 Waga 0,2kg Montaż Na szynie symetrycznej DIN Temperatura pracy -25 C do +70 C Charakterystyki środowiskowe Takie same jak Sepam Interfejs elektryczny 4 przewodowy RS485 Standard EIA 4 przewodowy RS485 różnicowy Zasilanie Zewnętrzne, 12 VDC lub 24VDC ± 10% Prąd pobierany 16ma w trybie odbierania danych 40mA maksymalnie w trybie wysyłania danych Maksymalne długości sieci 4 przewodowej RS485 z kablem standardowym Liczba jednostek Sepam Przy zasilaniu 12VDC Przy zasilaniu 24VDC 5 320m 1000m m 750m m 450m m 375m Uwaga: Długości można pomnożyć przez 3 jeśli używane są kable FILECA F Opis i wymiary i Podłączenie kabla sieciowego Złącze RJ45 do podłączenia modułu do jednostki bazowej Złącze do podłączenia uziemienia 1 Zielona dioda LED, świecąca kiedy komunikacja jest aktywna (wysyłanie lub odbieranie w trakcie) 2 Zworka do włączenia impedancji dopasowującej lub nie: jeśli moduł nie jest ostatnim podłączonym Rc jeśli moduł jest ostatnim podłączonym. 3 Obejmy kabla sieciowego (średnica wewnętrzna = 6mm) (1)70mm z podłączonym kablem CCA612 sieć RS485 4-przewod. zasilanie 12 lub 24 Vdc Podłączenia Podłączenie kabla sieciowego do złączek i Podłączenie złącza uziemiającego poprzez plecionkę miedzianą lub kabel z końcówką okrągłą 4mm. Interfejs jest wyposażony w obejmy do przytrzymania kabli sieciowych oraz do zapewnienia połączeń ekranów na kablu przychodzącym i odchodzącym kable muszą mieć zdjęte osłony ekran kabla musi pozostać na nim i mieć elektryczny styk z obejmą Interfejs podłącza się do Sepam przy pomocy kabla CCA612 (długość 3m) Interfejs musi być zasilony napięciem 12 VDC lub 24 VDC ACE959 może być zasilany z zewnętrznego źródła zasilania poprzez złącze zasilanie 12 lub 24 Vdc sieć RS485 4-przewod. zasilanie 12 lub 24 Vdc 28

187 Instalacja Interfejs światłowodowy ACE937 Funkcja Interfejs ACE937 służy do podłączenia Sepam do gwiazdowego systemu komunikacji światłowodowej. Jest on podłączany do Sepam poprzez kabel CCA612. Interfejs światłowodowy ACE937 Charakterystyka Moduł ACE937 Waga 0,1kg Montaż Na szynie symetrycznej DIN Zasilanie Zapewniane przez Sepam Temperatura pracy -25 C do +70 C Charakterystyki Takie same jak Sepam środowiskowe Interfejs światłowodowy Długość fali 820 nm (podczerwień) Typ złącza ST Typ światłowodu Szkło wielomodowe Średnica światłowodu (µm) Apertura numeryczna (NA) Maksymalne tłumienie (dbm/km) Minimalna optyczna Maksymalna moc dostępna (dbm) długość światłowodu (m) 50/125 0,2 2,7 5, ,5/125 0,275 3,2 9, /140 0,3 4 14, (HCS) 0, , Maksymalna długość obliczana przy: minimalnej dostępnej mocy optycznej maksymalnym tłumieniu stratach w złączu ST 0,6 dbm marginesie mocy optycznej: 3 dbm (zgodnie z IEC60870). Przykład dla światłowodu 62,5/125 µm Lmax = (9,4 3 0,6)/3,2 = 1,8 km Opis i wymiary Złącze RJ45 do podłączenia modułu do jednostki bazowej 1 Zielona dioda LED, świecąca kiedy komunikacja jest aktywna (wysyłanie lub odbieranie w trakcie) 2 Rx, żeńskie złącze ST (odbiór Sepam) 3 Tx, żeńskie złącze ST (wysyłanie Sepam) Podłączenia przewody światłowodowe odbioru i wysyłania muszą mieć złącza typu męskiego światłowód musi być przykręcony do złącz w interfejsie Interfejs musi być podłączony do złącza RJ45 w jednostce bazowej przy pomocy kabla CCA612 29

188 Instalacja ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 Interfejs sieciowy Funkcja Interfejs ACE969 może współpracować z urządzeniami Sepam serii 20, 40, 60 i 80. Wyposażony jest w 2 porty komunikacyjne umożliwiające podłączenie do niezależnych sieci: S-LAN (Supervision) system sterowania typu SCADA poprzez jeden z wybieranych w menu protokołów transmisji: IEC DNP3 Modbus RTU E-LAN (Engeenering) łącze inżynieryjne do zdalnej zmiany parametrów i odczytu rejestratorów za pomocą oprogramowania SFT2841 ACE969TP-2 Dostępne są 2 wersje sprzętowe interfejsu, które posiadają różne opcje portu S-LAN: ACE969TP-2 podłączenie do sieci za pomocą skrętki ekranowanej 2- przewodowej RS485 ACE969FO-2 podłączenie do sieci za pomocą światłowodu (gwiazda lub pierścień) E-LAN obecny jest zawsze jako 2-przewodowy RS485 Kompatybilność Sepam Interfejsy ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 są kompatybilne z następującymi Sepamami: seria 20 wersja V0526 seria 40 wersja V3.00 seria 60 wszystkie wersje seria 80 wersja bazowa i aplikacji V3.00 ACE969FO-2 30

189 Instalacja ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 Interfejs sieciowy Charakterystyka ACE969TP-2 i ACE969FO-2 Charakterystyka techniczna waga 0,285 kg montaż Szyna DIN temperatura działania -25 C do +70 C Zasilanie napięcie 24 do 250 Vdc 110 do 240 Vac zakres -20 % / +10 % -20 % / +10 % maks. pobór mocy 2 W 3 VA prąd szczytowy załączenia <10 A przez 100µs wahania 12 % czas podtrzymania 20 ms Port komunikacyjny 2-przewodowy RS485 Interfejs elektryczny standard zasilanie Port komunikacyjny światłowodowy 2-przewodowy różnicowy RS485 zgodny z EIA własne Interfejs optyczny typ światłowodu multimodowy długość fali 820 nm typ złącza ST (BFOC) Maksymalna długość sieci Średnica Rozwartość Tłumienność Moc optyczna Maks. długość światłowodu optyczna światłowodu (µm) (db/km) (dbm) (m) 50/125 0,2 2,7 5, /125 0,275 3,2 9, /140 0,3 4 14, (HCS) 0, , Maksymalna długość światłowodu określana jest na podstawie zależności matematycznej Przykład dla światłowodu 62,5/125: Lmax = (9,4 3 0,6) / 3,2 = 1,8 km Wymiary 31

190 Instalacja ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 Interfejs sieciowy 1 zacisk uziemienia 2 listwa zasilania 3 gniazdo RJ45 do podłączenia interfejsu do jednostki bazowej za pomocą kabla CCA612 4 zielona LED: interfejs zasilony 5 czerwona LED: status interfejsu zgaszona: interfejs skonfigurowany i czynna komunikacja miga: interfejs nie jest skonfigurowany lub niewłaściwa konfiguracja świeci: interfejs uszkodzony 6 złącze serwisowe zarezerwowane do modyfikacji oprogramowania 7 port E-LAN: 2-przewodowa skrętka RS485 (ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2) 8 port S-LAN: 2-przewodowa skrętka RS485 (ACE969TP-2) 9 port E-LAN: światłowód (ACE969FO-2) Interfejsy ACE listwa do podłączenia magistrali RS485 oraz zasilania 2 diody sygnalizacyjne Tx migająca: Sepam nadaje Rx migająca: Sepam odbiera 3 zworka załączająca / wyłączająca obciążenie magistrali komunikacyjnej poprzez dołączenie rezystora (Rc=150Ω) : Sepam nie znajduje się na końcu magistrali (ustawienie domyślne) Rc : Sepam znajduje się na końcu magistrali Port komunikacyjny RS485 S-LAN E-LAN 1 diody sygnalizacyjne Tx migająca: Sepam nadaje Rx migająca: Sepam odbiera 2 Rx złącze ST typu żeńskiego 2 Tx złącze ST typu żeńskiego Port komunikacyjny światłowodowy S-LAN 32

191 Instalacja ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 Interfejs sieciowy Zasilanie Sieć RS485 Podłączenie Interfejs RS485 podłączenie do magistrali RS485 za pomocą zacisków 1 (B) i 2 (A) w przypadku podłączenia 2 interfejsów: ACE969TP oraz ACE969TP-2 wymagane jest podłączenie zasilania do zacisków 4 (V-) oraz 5 (V+) w przypadku podłączenia tylko interfejsów ACE969TP-2 nie wymaga się zewnętrznego zasilania a podłączenie zasilania do zacisku 4 (V-) zapewnia wyłącznie ciągłość obwodu uziemienia ekran kabla należy podłączyć do zacisku 3 Zasilanie Sieć RS485 Interfejs ACE969-2 połączony jest z jednostką bazową za pomocą kabla CCA612 o długości 3m poprzez gniazdo C ACE969-2 należy zasilić poprzez zaciski e1, e2 napięciem 24 do 250 Vdc lub 110 do 240 Vac Średnica przewodów zasilających powinna wynosić 0,2 do 2,5 mm 2 pojedynczo lub 0,2 do 1 mm 2 w parze Średnica przewodu uziemiającego powinna wynosić 2,5 mm 2 33

192 Instalacja ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 Interfejs sieciowy Hub Gwiazda Podłączenie Interfejs światłowodowy Połączenie światłowodowe może być zrealizowane: w układzie gwiazdy (punkt punkt) w układzie pierścienia (aktywne echo) Interfejsy wyposażone są w złącza typu ST RYZYKO USZKODZENIA WZROKU UWAGA Nigdy nie patrz bezpośrednio na zakończenie światłowodu 34

193 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Funkcja Interfejs ACE850 może współpracować z urządzeniami Sepam serii 40, 60 i 80. Wyposażony jest w 2 porty komunikacyjne umożliwiające podłączenie Sepam do sieci Ethernet: w topologii gwiaździstej wykorzystywany jest 1 port komunikacyjny w topologii pierścieniowej wykorzystywane są 2 porty komunikacyjne zapewniając redundancję zgodnie ze standardem RSTP 802.1d 2004 Każdy port może być użyty jako: S-LAN (Supervision) system sterowania typu SCADA poprzez jeden z dostępnych protokołów transmisji: IEC Modbus TCP/IP E-LAN (Engeenering) łącze inżynieryjne do zdalnej zmiany parametrów i odczytu rejestratorów za pomocą oprogramowania SFT2841 ACE850TP Dostępne są 2 wersje sprzętowe interfejsu, które posiadają różne opcje portu S-LAN: ACE850TP podłączenie do sieci Ethernet za pomocą skrętki ekranowanej 2- przewodowej poprzez złącze RJ45 10/100 Base ACE850FO podłączenie do sieci Ethernet za pomocą światłowodu poprzez złącze optyczne 100 Base FX Kompatybilność Sepam Interfejsy ACE850TP oraz ACE850FO są kompatybilne z następującymi Sepamami: seria 40 wersja V7.00 seria 60 wszystkie wersje seria 80 wersja bazowa i aplikacji V6.00 Interfejs ACE850 pracuje poprawnie tylko w przypadku, gdy Sepam wyposażony jest w opcję TCP/IP (nr zamówieniowy 59754). ACE850FO 35

194 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Charakterystyka ACE850TP i ACE850FO Charakterystyka techniczna waga 0,4 kg montaż Szyna DIN temperatura działania -25 C do +70 C Zasilanie napięcie 24 do 250 Vdc 110 do 240 Vac zakres -20 % / +10 % -20 % / +10 % maks. pobór mocy ACE850TP 3,5 W 1,5 VA ACE850FO 6,5 W 2,5 VA prąd szczytowy załączenia <10 A przez 10ms <15 A przez 10ms wahania 12 % czas podtrzymania 100 ms Port komunikacyjny Ethernet 2-przewodowy (ACE850TP) liczba portów typ protokoły prędkość transmisji medium transmisyjne zasięg transmisji Port komunikacyjny światłowodowy 2 x RJ45 10/100 Base Tx HTTP, FTP, SNMP, SNTP, ARP, SFT, IEC 61850, TCP/IP, RSTP 801.1d lub 100 Mb/s Cat 5 STP lub FTP lub SFTP 100 m liczba portów 2 typ 100 Base Fx protokoły HTTP, FTP, SNMP, SNTP, ARP, SFT, IEC 61850, TCP/IP, RSTP 801.1d 2004 prędkość transmisji 100 Mb/s typ światłowodu multimodowy długość fali 1300 nm typ złącza SC Maksymalna długość sieci Średnica Czułość Rx Moc optyczna Moc optyczna Maks. długość światłowodu Tx min Tx max światłowodu (µm) (dbm) (dbm) (dbm) (m) 50/125-33,9-22, /125-33, Wymiary 36

195 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Interfejs ACE850TP 1 LED: status interfejsu zgaszona: interfejs nie jest zasilony świeci na zielono: interfejs zasilony, poprawna praca miga na czerwono: interfejs nie jest skonfigurowany lub niewłaściwa konfiguracja lub nie jest podłączony do jednostki bazowej świeci na czerwono: interfejs uszkodzony lub inicjacja w toku 2 LED STS: stan komunikacji zielona = OK. 3 port Ethernet 2: zielona LED zgaszona = 100Mbit/s, zapalona = 10 Mbit/s 4 port Ethernet 2: LED aktywności miga przy transmisji danych 5 port Ethernet 1: zielona LED zgaszona = 100Mbit/s, zapalona = 10 Mbit/s 6 port Ethernet 1: LED aktywności miga przy transmisji danych 7 listwa zasilania 8 zacisk uziemienia 9 gniazdo RJ45 do podłączenia interfejsu do jednostki bazowej za pomocą kabla CCA614 Sepam serii 40 do białego gniazda C Sepam serii 60 i 80 do niebieskiego gniazda F 10 gniazdo RJ45 portu Ethernet P2 11 gniazdo RJ45 portu Ethernet P1 Interfejs ACE850FO 1 LED: status interfejsu zgaszona: interfejs nie jest zasilony świeci na zielono: interfejs zasilony, poprawna praca miga na czerwono: interfejs nie jest skonfigurowany lub niewłaściwa konfiguracja lub nie jest podłączony do jednostki bazowej świeci na czerwono: interfejs uszkodzony lub inicjacja w toku 2 LED STS: stan komunikacji zielona = OK. 3 port Ethernet 2: zielona LED zgaszona = 100Mbit/s, zapalona = 10 Mbit/s 4 port Ethernet 2: LED aktywności miga przy transmisji danych 5 port Ethernet 1: zielona LED zgaszona = 100Mbit/s, zapalona = 10 Mbit/s 6 port Ethernet 1: LED aktywności miga przy transmisji danych 7 listwa zasilania 8 zacisk uziemienia 9 gniazdo RJ45 do podłączenia interfejsu do jednostki bazowej za pomocą kabla CCA614 Sepam serii 40 do białego gniazda C Sepam serii 60 i 80 do niebieskiego gniazda F 12 gniazdo RJ45 nadawania danych Tx portu Ethernet P2 13 gniazdo RJ45 odczytu danych Rx portu Ethernet P2 14 gniazdo RJ45 nadawania danych Tx portu Ethernet P1 15 gniazdo RJ45 odczytu danych Rx portu Ethernet P1 RYZYKO USZKODZENIA WZROKU UWAGA Nigdy nie patrz bezpośrednio na zakończenie światłowodu 37

196 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Podłączenie Interfejs ACE850 połączony jest z jednostką bazową za pomocą kabla CCA614 o długości 3m poprzez gniazdo C (Sepam serii 40) lub gniazdo F (Sepam serii 60 i 80) ACE850 należy zasilić poprzez zaciski 3, 4 napięciem 24 do 250 Vdc lub 110 do 240 Vac Średnica przewodów zasilających powinna wynosić 0,5 do 2,5 mm 2 pojedynczo lub 0,5 do 1 mm 2 w parze Średnica przewodu uziemiającego powinna wynosić 2,5 mm 2 Podłączenie do Sepam serii 40 Podłączenie do Sepam serii 60 i 80 38

197 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Architektura sieci Wykonanie Zaleca się aby redundancja połączenia zrealizowana była w oparciu o switch RuggedCom (RS900xx, RSG2xxx), kompatybilne z RSTP 802.1d Aby zapewnić jak najbardziej wydajną pracę układu zaleca się także zastosowanie pokazanych niżej układów pracy zarówno dla sieci gwiaździstej, jak i pierścieniowej. Uwaga: Zastosowanie funkcji zabezpieczeniowych z wykorzystaniem komunikatów GOOSE możliwe jest tylko dla połączeń światłowodowych kompatybilnych z IEC61850 switchy Przykład architektury sieci gwiaździstej Supervisor lub RTU Sieć Ethernet niewrażliwa na uszkodzenia ROOT Ethernet Switch Sepam serii 80 Sepam serii 40 Sepam serii 60 Sepam serii 40 39

198 Instalacja ACE850TP oraz ACE850FO Interfejs sieciowy Przykład architektury sieci pierścieniowej Supervisor lub RTU Sieć Ethernet niewrażliwa na uszkodzenia Ethernet switch 1 Ethernet switch 2 ROOT Ethernet Switch Pierścień 1 Pierścień 2 Sepam 1 Sepam 2 Sepam 3 Sepam 4 Sepam 5 Sepam 6 Sepam 7 serii 40 serii 40 serii 40 serii 60 serii 40 serii 40 serii 80 Zalecenia dla połączenia w sieci pierścieniowej Interfejsy ACE850 muszą być tego samego typu (ACE850TP lub ACE850FO) Dowolny Sepam nie może być separowany od ROOT Ethernet switcha o więcej niż 30 urządzeń podłączonych do wspólnej sieci Przykład: Sepam 2 dla pierścienia 1 separowany jest przez 2 urządzenia: switch 2 oraz Sepam 1 w przypadku uszkodzenia połączenia pomiędzy switchami 1 i 2 oraz pomiędzy Sepam 1 i Sepam 2 Sepam 2 dla pierścienia 1 separowany jest przez 4 urządzenia: switch 3, switch 2, Sepam 4 oraz Sepam 3. 40

199 Instalacja ECI850 Serwer IEC61850 Funkcja Interfejs ECI850 służy do połączenia Sepam serii 20, 40, 60 i 80 do sieci Ethernet wykorzystując protokół IEC Stanowi połączenie pomiędzy siecią Ethernet i siecią Modbus RS485 w Sepam. ECI850 wyposażony jest fabrycznie w ogranicznik przepięć PRI (nr zamówieniowy 16339). Kompatybilność Sepam Interfejsy ACE969TP-2 oraz ACE969FO-2 są kompatybilne z następującymi Sepamami: seria 20 wersja V0526 seria 40 wersja V3.00 seria 60 wszystkie wersje seria 80 wersja bazowa i aplikacji V3.00 ECI850 Charakterystyka ECI850 Charakterystyka techniczna waga 0,17 kg montaż Szyna DIN temperatura działania -25 C do +70 C stopień ochrony IP30 odporność na wilgoć 5 do 95% wilgotności względnej (bez kondensacji) przy +55 C Zasilanie napięcie 24 Vdc (±10%) maks. pobór mocy 4 W wytrzymałość dielektryczna 1,5 kv Port komunikacyjny RS485 standard 2- lub 4-przewodowy różnicowy RS485 EIA maks. liczba podłączonych Sepam 2 Sepam serii 80 lub 2 Sepam serii 60 lub 3 Sepam serii 40 lub 5 Sepam serii 20 maks. długość sieci 1000 m Port komunikacyjny Ethernet liczba portów 1 typ portu 10/100 Base Tx protokoły HTTP, FTP, SNMP, SNTP, ARP, SFT, IEC61850, TCP/IP prędkość transmisji 10/100 Mbit/s Ogranicznik przepięć PRI Charakterystyka elektryczna napięcie maks. prąd rozładowania min. prąd rozładowania poziom zabezpieczenia czas odpowiedzi 48 Vdc 10 ka (fala 8/20 µs) 5 ka (fala 8/20 µs) 70 V 1 ns 41

200 Instalacja ECI850 Serwer IEC61850 Interfejs ECI850 1 LED zasilanie / awaria 2 Standardowe LED: RS485: aktywne połączenie zapalona: tryb RS485 zgaszona: tryb RS232 Tx zielona migająca: aktywna transmisja Rx zielona migająca: aktywny odbiór 3 LED Ethernet: LK zielona: aktywne połączenie Tx zielona migająca: aktywna transmisja Rx zielona migająca: aktywny odbiór 100 zielona: zapalona: prędkość 100 Mbit/s zgaszona: prędkość 10 Mbit/s 4 gniazdo RJ45 do podłączenia interfejsu do sieci Ethernet 5 zasilanie 6 przycisk kasowania (Reset) 7 podłączenie RS485 8 switche na parametryzacji połączenia RS485 9 podłączenie RS232 Zalecane nastawienia 2-przewodowa (domyślnie) Nastawienia sieci RS485 Za pomocą 6 przełączników możliwe jest nastawienie polaryzacji, obciążenia oraz typu sieci. Selektor skonfigurowany jest domyślnie dla sieci 2-przewodowej z polaryzacją oraz załączonym rezystorem dopasowującym. Rezystor dopasowujący SW1 SW2 SW3 SW4 SW5 SW6 RS485 2-przewodowa WYL ZAL RS485 4-przewodowa ZAL ZAL 4-przewodowa Selektor nastawień sieci RS485 Polaryzacja sieci SW1 SW2 SW3 SW4 SW5 SW6 dla 0 V ZAL dla 5 V ZAL Typ sieci RS485 SW1 SW2 SW3 SW4 SW5 SW6 2-przewodowa ZAL ZAL 4-przewodowa WYL WYL 42

201 Instalacja ECI850 Serwer IEC61850 Wymiary Podłączenie podłączenie zasilania oraz skrętki ekranowanej RS485 za pomocą przewodu 2,5 mm 2 podłączenie uziemienia oraz zasilania 24V dc na zaciski ogranicznika przepięć PRI: 1 (-), 5 (+), 3 (uziemienie) podłączenie wyjścia ogranicznika PRI (zaciski 2, 8 i 6, 12) do zacisków (+) oraz (-) interfejsu ECI850 podłączenie sieci RS lub 4-przewodowej do zacisków Rx+, Rx-, Tx+, Tx- podłączenie ekranu kabla RS485 do zacisku podłączenie kabla Ethernet do zielonego gniazda RJ45 Sieć 2-przewodowa Sieć 4-przewodowa 43

202 Instalacja ECI850 Serwer IEC61850 Przykładowa architektura Uwaga: Rc rezystor dopasowujący Supervisor lub RTU S-LAN i E-LAN S-LAN i E-LAN S-LAN i E-LAN S-LAN i E-LAN Sepam serii 60 Sepam serii 60 Sepam serii 60 Sepam serii 60 Sepam serii 40 Sepam serii 40 Sepam serii 40 Sepam serii 20 Sepam serii 20 Sepam serii 20 Sepam serii 20 Sepam serii 20 44

203 Obsługa Spis treści Interfejs człowiek maszyna (UMI) 7/2 Zdalny UMI SFT2841 Prezentacja 7/3 Zdalny UMI SFT2841 Organizacja ekranów 7/4 Zdalny UMI SFT2841 Obsługa oprogramowania 7/5 Panel czołowy UMI 7/6 Standard UMI 7/7 Parametry domyślne, wszystkie aplikacje 7/13 Uruchamianie: Zasady i metody 7/14 Testy i sprzęt pomiarowy 7/15 Ogólne sprawdzenie 7/16 Sprawdzenie nastawień parametrów i zabezpieczeń 7/17 Sprawdzanie podłączeń przekładników prądowych i napięciowych 7/18 Sprawdzanie podłączeń przekładników prądowych zerowych 7/22 Sprawdzanie podłączeń przekładników napięciowych zerowych 7/23 Sprawdzanie podłączeń przekładników prądowych i napięciowych zerowych 7/24 Sprawdzanie podłączeń wyjść/wejść logicznych 7/25 Zatwierdzanie kompletnego nastawienia zabezpieczeń i przypisań logicznych 7/26 Formularze testowe 7/28 Obsługa bieżąca 7/30 1

204 Obsługa Interfejs człowiek maszyna (UMI) Sepam posiada dwa rodzaje interfejsu użytkownika UMI dopasowanego do wymagań użytkownika. uproszczony UMI, z diodami sygnalizacyjnymi, zalecany do instalacji zarządzanych zdalnie bez potrzeby lokalnej obsługi standard UMI, z przyciskami i wyświetlaczem graficznym LCD, który daje dostęp do wszystkich informacji koniecznych do lokalnej pracy. Uzupełnieniem interfejsu użytkownika jest Zdalny UMI w postaci oprogramowania SFT 2841 dla PC. Zestaw SFT 2841 zawiera: CD-ROM, który zawiera: oprogramowanie do nastawień parametrów i bieżących operacji SFT2841, oprogramowanie do analizy rejestrowanych zakłóceń SFT2826, przewód CCA 783 lub CCA784 do podłączenia Sepam do PC (gniazdo PS2 w Sepam). przewód CCA 700 do podłączenia Sepam do PC (gniazdo miniusb w Sepam). Sepam jednostka bazowa ze zintegrowanym Standardowym UMI SFT 2841 oprogramowanie do nastawień par. i bieżących operacji SFT 2826 oprogramowanie do analizy rejestr. Zakłóceń 2

205 Obsługa Zdalny UMI SFT2841 Prezentacja Zdalny UMI jest dostępny jako uzupełnienie Uproszczonego UMI lub Standardowego UMI. Jest to oprogramowanie dla PC o nazwie SFT Komunikacja odbywa się przez port szeregowy RS 232 (w PC), którego wejście znajduje się na płycie czołowej Sepam (wymagany system operacyjny Windows 95/98/NT ). W celu ułatwienia wykonywania operacji wszystkie dane używane dla tego samego zadania zgrupowane są w tym samym oknie. Menu i ikony umożliwiają szybki i bezpośredni dostęp do danych. Bieżąca obsługa wyświetlanie wszystkich wartości mierzonych i danych eksploatacyjnych, wyświetlanie komunikatów alarmowych i czasów wystąpienia zakłócenia (data, godz.,min.,sek.), wyświetlanie danych diagnostycznych takich jak : prądy wyłączenia, liczba operacji aparatury łączeniowej i skumulowany prąd wyłączeniowy. wyświetlanie wszystkich nastawień parametrów i zabezpieczeń wyświetlanie programu logiki obrazującego przypisanie poszczególnych funkcji do wejść i wyjść oraz wskaźników LED. Zdalny UMI oferuje funkcje związane ze sporadycznymi lokalnymi operacjami oraz dla obsługi wymagającej szybkiego dostępu do wszystkich danych. Przykład ekranu z pomiarami Nastawienia parametrów i zabezpieczeń (1) wyświetlanie i nastawianie wszystkich parametrów każdego z zabezpieczeń, nastawienia logiki działania, parametrów związanych z instalacją urządzenia oraz danych urządzenia Sepam. dane wejściowe mogą być przygotowane wcześniej i przesłane do Sepam. Główne funkcje SFT 2841: blokowanie/aktywacja danych funkcji, wprowadzanie ogólnych parametrów ( przekładnie, czas zliczania,...), wprowadzanie wartości rozruchowych funkcji zabezpieczeniowych, zmiana nastawień programu logiki, zapisywanie plików konfiguracyjnych, zmiana haseł. Przykład ekranu z nastawieniami zabezpieczeń Zapisywanie pliku nastawienia zabezpieczeń parametrów i zabezpieczeń mogą być zapisane w postaci pliku, można łatwo drukować raport z dokonanych nastawień. Funkcje UMI pozwalają także na zapis pliku z danymi rejestratora zakłóceń Sepam. Do analizy i wyświetlania zapisanych danych służy oprogramowanie SFT Pomoc Dostęp do funkcji pomocy dostępny jest z poziomu wszystkich okien. Pomoc zawiera wszystkie niezbędne dane techniczne pomocne w pracy z programem i instalacji Sepam. (1) poziom dostępny po podaniu dwóch haseł (dla poziomu nastawień zabezpieczeń i dla poziomu nastawień parametrów) 3

206 Obsługa Zdalny UMI SFT2841 Organizacja ekranów Dokument Sepam wyświetlany jest na ekranie zgodnie ze standardem interfejsu graficznego Windows. Wszystkie ekrany oprogramowania SFT 2841 zorganizowane są w ten sam sposób: :pasek tytułowy, a na nim: nazwa aplikacji (SFT 2841), nazwa wyświetlanego dokumentu Sepam, uchwyty do przesuwania okna, :pasek menu z dostępem do funkcji SFT 2841 (niedostępne funkcje są przyćmione) :pasek narzędzi, grupa ikon dla szybkiego dostępu do głównych funkcji ( funkcje te dostępne są również poprzez menu), :strefa zmian dokonywanych przez użytkownika, :pasek stanu z informacjami odnośnie aktywnego dokumentu, pasek zawiera: aktywny alarm, informację o połączeniu, tryb pracy SFT 2841: połączony lub niepołączony, typ Sepam, identyfikacja edycji Sepam, poziom identyfikacji, tryb pracy Sepam, data i czas PC. Przykład: Ekran konfiguracji Sepam. Nawigacja z przewodnikiem Ten typ nawigacji ułatwia pracę z nastawieniami Sepam. Pozwala on użytkownikowi przejść przez wszystkie ekrany potrzebne do konfiguracji w naturalny sposób. Przejścia pomiędzy ekranami dokonuje się przy pomocy dwóch ikon na pasku narzędzi: : w celu przejścia do poprzedniego ekranu : w celu przejścia do kolejnego ekranu Ekrany są uporządkowane w następującym porządku: 1. Konfiguracja sprzętowa Sepam 2. Charakterystyki ogólne 3. Nadzór przekładników napięciowych i prądowych 4. Programowanie logiki 5. Hasła 6. Ekrany z funkcjami zabezpieczeniowymi (w zależności od Sepam) 7. Edytor równań logicznych 8. Różne zakładki Matrycy kontroli 9. Rejestracja zakłóceń Przykład: Ekran nastawień ogólnych. Pomoc On-line W każdej chwili jest dostępna pomoc On-line poprzez naciśnięcie przycisku?. Aby z niej skorzystać potrzebna jest przeglądarka plików html (np. Internet Explorer lub Netscape Navigator. 4

207 Obsługa Zdalny UMI SFT2841 Obsługa oprogramowania SFT 2841 w trybie bez podłączenia do Sepam Nastawianie parametrów i zabezpieczeń Nastawienie parametrów i zabezpieczeń przy wykorzystaniu SFT 2841 polega na przygotowaniu pliku Sepam o charakterystykach specyficznych dla danego typu i rodzaju Sepam. Następnie zapisany uprzednio plik jest ładowany do Sepam podczas oddawania go do eksploatacji. Obsługa: utwórz plik Sepam dla konkretnego typu Sepam, który ma być nastawiany. (Nowo utworzony plik zawiera fabryczne nastawienia parametrów i zabezpieczeń ), zmodyfikuj strony dotyczącą nastawień parametrów oraz strony dotyczącą nastawień zabezpieczeń: wszystkie dane dotyczące tej samej funkcji są zgrupowane na tym samym ekranie zalecane jest wpisywanie nastawień w kolejności proponowanej w trybie z przewodnikiem Modyfikacja parametrów i nastawień zabezpieczeń: pola nastawiania parametrów i zabezpieczeń są dostosowane zależnie od typu wprowadzanych danych: przyciski wyboru, pola do wprowadzania wartości liczbowych, menu z dostępnymi parametrami do wprowadzenia. Zmiany dokonane przez użytkownika są zatwierdzane lub anulowane przy przechodzeniu do następnego ekranu. Zgodność wprowadzanych nastawień parametrów i zabezpieczeń jest sprawdzana i użytkownik jest informowany poprzez: wyraźny komunikat dotyczący błędnie wprowadzonych danych wartości, które będą niespójne w wyniku dokonanej modyfikacji zostaną zastąpione przez wartość najbliższą możliwą do wprowadzenia. SFT 2841 w trybie z podłączeniem do Sepam Środki ostrożności Kiedy korzystamy z przenośnego zestawu PC należy wziąć pod uwagę możliwość nagromadzenia się elektryczności statycznej. Przed połączeniem do Sepam za pomocą przewodu CCA 783 należy w celach ostrożności rozładować elektryczność statyczną przez dotknięcie do metalowej uziemionej konstrukcji. Podłączenie do Sepam wetknij 9-pinowe złącze (typu D-SUB) w jedno z gniazd komunikacyjnych PC. Konfiguracja wybranego portu w komputerze dokonywana jest poprzez funkcję Port komunikacyjny w menu Opcje następnie 2 końcówkę przewodu ze złączem 6 pinowym (PS 2) wsadź w gniazdo znajdujące się na płycie czołowej Sepam lub w module DSM 303. Połączenie z Sepam Istnieją dwie możliwości nawiązania połączenia pomiędzy Sepam a SFT 2841: Opcja Połącz w menu Sepam, Opcja Połącz z Sepam przy starcie SFT2841. Po nawiązaniu połączenia z Sepam komunikat Sepam połączony pojawi się na pasku stanu i można zacząć pracę z Sepam. Identyfikacja użytkownika Okno przeznaczone do wprowadzenia 4-cyfrowego hasła aktywowane jest poprzez: opcje Hasła, funkcję Identyfikacja w menu Sepam, ikonę Identyfikacja. Powrót do trybu operacyjnego z opcji Hasła unieważnia prawa dostępu do trybu nastawień parametrów i zabezpieczeń. Ładowanie nastawień parametrów i zabezpieczeń Ładowanie pliku z nastawieniami parametrów i zabezpieczeń do Sepam możliwe jest tylko w trybie z podłączeniem do Sepam z poziomu nastawień parametrów. Kiedy komunikacja zostanie nawiązana, procedura ładowania pliku z nastawieniem parametrów i zabezpieczeń przebiega następująco: aktywacja funkcji Zapisz nastawienia z menu Sepam, wybór pliku (*.S40, *.S41, *.S42, *.T40, *.T42, *.M41, *.G40 w zależności do typu) zawierającego interesujące nas dane, Powrót do nastawień fabrycznych Ta operacja jest możliwa tylko z poziomu nastawień parametrów poprzez menu Sepam. Wszystkie nastawienia Sepam włącznie z nastawami zabezpieczeń i programu logiki wrócą do domyślnych wartości fabrycznych. Odczytanie nastawień parametrów i zabezpieczeń Odczyt danych z połączonego Sepam może się odbyć tylko w trybie podłączonym. Kiedy komunikacja zostanie nawiązana, procedura odczytu pliku z nastawieniami parametrów i zabezpieczeń przebiega następująco: aktywacja funkcji Odczytaj nastawienia z menu Sepam, wybór pliku do którego mają być zapisane odczytane dane, zatwierdzenie komunikatu o zakończeniu operacji odczytu nastawień. Lokalne operacje Sepam Podłączony od Sepam komputer z oprogramowaniem SFT 2841 oferuje wszystkie operacje, dostępne w opcji standard UMI oraz następujące funkcje: nastawienie wewnętrznego czasu Sepam, poprzez ekran Charakterystyki ogólne, implementacja funkcji rejestratora zakłóceń, poprzez ekran Rejestracja zakłóceń, aktywacja/dezaktywacja funkcji zapamiętywania rejestrowanych zakłóceń, zapis zarejestrowanych zakłóceń, uruchomienie SFT 2826, sprawdzenie historii ostatnich 64 alarmów, poprzez ekran Historia komunikatów alarmowych, dostęp do danych diagnostycznych Sepam, poprzez ekran Diagnostyka Sepam z opcji Nastawienia główne z menu Sepam, modyfikacja wartości w funkcji Diagnostyka aparatury łączeniowej w trybie Nastawienia parametrów : liczba operacji, skumulowana wartość początkowego prądu wyłączeniowego. 5

208 Obsługa Panel czołowy UMI Uproszczony UMI Ten UMI zawiera: 2 diody sygnalizacyjne LED sygnalizujące status operacyjny: zielony : urządzenie włączone, czerwony : urządzenie unieruchomione (faza uruchamiania lub uszkodzenie wewnętrzne), 9 programowalnych żółtych diód sygnalizacyjnych LED opisanych standardowo (oprogramowanie SFT 2841 pozwala na przygotowanie wydruków etykiet użytkownika ), przycisk reset służy do kasowania komunikatu o zakłóceniu, 1 port komunikacyjny dla łącza RS232 z komputerem PC (przewód CCA 783), chroniony pokrywą przed uszkodzeniem. Standardowy UMI zamontowany na stałe lub przenośny W tych wersjach UMI oprócz funkcji dostępnych w uproszczonym UMI posiada dodatkowo : wyświetlacz LCD do odczytu wartości mierzonych, nastawień wartości rozruchowych, alarmów i komunikatów Liczba linii, rozmiar znaków i symboli zależą od wyświetlanych ekranów i wersji językowej. Wyświetlacz jest podświetlany. Uruchamia się ono po naciśnięciu przez użytkownika któregokolwiek z przycisków. 9 przycisków funkcyjnych o podwójnym znaczeniu : Białe przyciski do bieżących operacji eksploatacyjnych: wyświetla mierzone wartości, wyświetla dane stanu aparatury łączeniowej, komunikat alarmowy, usuwanie sygnału alarmu, potwierdzenie alarmu. Niebieskie przyciski do nastawień parametrów i zabezpieczeń: dostęp do nastawień funkcji zabezpieczeniowych, dostęp do parametrów pracy Sepam, używane do wprowadzania dwóch haseł dla dostępu do nastawień parametrów i funkcji zabezpieczeniowych, Przyciski ( ) używane są do przechodzenia pomiędzy funkcjami i akceptacji wybranych wyświetlonych wskazań. przycisk test sygnalizacji : długie przyciśnięcie powoduje zaświecenie wszystkich diód sygnalizacyjnych LED. 6

209 Obsługa Standard UMI Dostęp do pomiarów i parametrów Dostęp do pomiarów i parametrów możemy uzyskać za pomocą przycisków funkcyjnych dotyczących pomiaru, diagnostyki aparatury łączeniowej, nastawień zabezpieczeń i charakterystyk ogólnych Sepam. Ekrany pokazywane są w postaci pętli przedstawionej obok. Dane rozdzielone są w odpowiednie kategorie i ułożone w postaci 4 pętli. Każda kategoria jest przypisana do konkretnego przycisku: przycisk : pomiary, wybór: prąd, napięcie, częstotliwość, moc, energia przycisk : diagnostyka aparatury łączeniowej wybór: diagnostyka, informacje o wyłączeniu (x5) przycisk : charakterystyki ogólne wybór: ogólne, moduły, przekładniki I/U, nadzór nad przekładnikami, logika, test I/O przycisk : nastawienia zabezpieczeń wybór: faza 1, zerowy, kierunkowy, napięcie, częstotliwość, moc, urządzenie, SPZ Po wciśnięciu przycisku zostaje wyświetlony następny ekran z pętli. Kiedy ekran zawiera więcej niż 4 linie danych przechodzenie miedzy pod ekranami następuje przy użyciu przycisków kursora ( ). Przykład: pętla pomiarów Menu pomiary wybór prądy Pomiary - wartości numeryczne I rms Pomiary grafy słupkowe Nadprądowe Prąd średni I0 graf słupkowy IoΣ graf słupkowy Tryb nastawień parametrów i zabezpieczeń Dostęp do funkcji pogrupowany jest w 3 poziomy: poziom operatora: pozwala na dostęp do wszystkich ekranów w trybie odczytu. Nie są wymagane żadne hasła. poziom nastawień zabezpieczeń: po uwierzytelnieniu użytkownika poprzez hasło (przycisk ), można dokonywać nastawień zabezpieczeń (przycisk ) poziom nastawień parametrów: wymaga wprowadzenia drugiego hasła( przycisk ) i pozwala na modyfikację charakterystyk ogólnych Sepam (przycisk ). Tylko osoba posiadająca hasło do nastawień parametrów może zmieniać hasła. Hasła są czteroznakowe. 7

210 Obsługa Standard UMI Białe przyciski do operacji bieżących Przycisk Przycisk pomiary przeznaczony jest do wyświetlania wartości mierzonych przez Sepam. Przycisk Przycisk diagnostyka umożliwia dostęp do danych diagnostycznych aparatury łączeniowej i dodatkowych pomiarów ułatwiających analizę zakłócenia. Przycisk Przycisk alarmy używany jest do sprawdzania 16 ostatnich alarmów, które nie zostały jeszcze potwierdzone. 8

211 Obsługa Standard UMI Białe przyciski do operacji bieżących Przycisk Przycisk reset resetuje Sepam (wskaźniki LED zostają zgaszone a przekaźniki zabezpieczeniowe zostają odwzbudzone) Komunikaty alarmowe o zakłóceniu nie są kasowane. Przycisk Kiedy komunikat o alarmie jest obecny na wyświetlaczu Sepam, przycisk clear powoduje powrót do ekranu który był wyświetlany przed pojawieniem się zakłócenia lub do ostatnio potwierdzonego alarmu. Sepam nie jest resetowany. W menu pomiary, diagnostyka i alarmy przycisk clear może być używany do kasowania: prądów średnich, prądów szczytowych, licznika czasu pracy i alarmów. Przycisk Przycisk test sygnalizacji (naciśnięty przez 5 sekund) powoduje zapalenie wszystkich wskaźników LED i test wyświetlacza. Przycisk test sygnalizacji jest zablokowany w czasie wystąpienia zakłócenia. 9

212 Obsługa Standard UMI Niebieskie przyciski do nastawień parametrów i zabezpieczeń Przycisk Przycisk stan używany jest do wyświetlania i wprowadzania głównych nastawień Sepam. Zdefiniowane są tutaj podstawowe parametry urządzenia oraz opcjonalne moduły dodatkowe. Przycisk Przycisk zabezpieczenia używany jest do wyświetlania, nastawiania i uaktywniania bądź blokowania poszczególnych zabezpieczeń. Przycisk Przycisk hasła używany jest do wprowadzania haseł, wymaganych przez różne poziomy: nastawianie zabezpieczeń, nastawianie parametrów. i powrót do trybu operacyjnego ( bez żadnych haseł). Uwaga: dla nastawienia parametrów diód sygnalizacyjnych LED i przekaźników wyjściowych konieczne jest użycie oprogramowania SFT 2841, menu programowanie logiki. 10

213 Obsługa Standard UMI Niebieskie przyciski do nastawień parametrów i zabezpieczeń Przycisk Przycisk używany jest do zatwierdzania wprowadzonych nastawień zabezpieczeń, parametrów lub haseł. Przycisk Gdy nie ma żadnych alarmów na wyświetlaczu, przycisk służy do przesuwania kursora w górę kiedy użytkownik znajduje się w menu stan, zabezpieczenia lub alarmy. Przycisk Gdy nie ma żadnych alarmów na wyświetlaczu, przycisk służy do przesuwania kursora w dół kiedy użytkownik znajduje się w menu stan, zabezpieczenia lub alarmy. 11

214 Obsługa Standard UMI Zasady wpisywania danych Użycie haseł Sepam posiada dwa hasła dostępu. pierwsze hasło oznaczone przez jeden klucz wymagane jest do modyfikacji nastawień zabezpieczeń, drugie hasło oznaczone przez dwa klucze wymagane jest do wprowadzana zmian parametrów i wszystkich nastawień ogólnych. Hasła ustawione są fabrycznie na 0000 Wprowadzanie haseł Po wciśnięciu przycisku ekran:, pojawi się następujący Naciśnij przycisk aby ustawić kursor na pierwszej pozycji wprowadzanego hasła Wykorzystując przyciski kursora wybierz żądaną cyfrę a następnie potwierdź przyciskiem aby przejść do następnej pozycji. Nie należy używać znaków innych niż cyfry z zakresu od 0 do 9. Kiedy hasło dla odpowiedniego poziomu zostało wprowadzone, przyciskiem ustaw kursor w pozycji OK(apply). Następnie wciśnij przycisk aby potwierdzić hasło. Kiedy Sepam jest w trybie nastawień zabezpieczeń w górnej części wyświetlacza pojawi się jeden klucz. Kiedy Sepam jest w trybie nastawień parametrów w górnej części wyświetlacza pojawią się dwa klucze. Modyfikacja haseł Zmiana haseł możliwa jest tylko z poziomu dostępu nastawień parametrów (2 klucze) lub przy pomocy oprogramowania SFT Hasła można zmienić w ekranie ustawienia ogólne, przycisk. Utrata hasła Jeśli domyślne hasło zostało zmienione i wprowadzone przez użytkownika hasło zostało bezpowrotnie utracone prosimy o kontakt z serwisem Schneider. Wprowadzanie parametrów lub nastawień Zasada obowiązuje dla wszystkich ekranów Sepam (przykład zabezpieczenia nadprądowego) Wprowadzenie hasła Ustawienie odpowiedniego ekranu przyciskiem. Przesunięcie kursora za pomocą przycisku do żądanej pozycji(na przykład: krzywa). Potwierdzenie wyboru przez przycisk, następnie wybór żądanej krzywej przyciskami i zatwierdzenie przyciskiem. Przesuniecie kursora za pomocą przycisku do pozycji OK (apply). Wciśnięcie przycisku, który wprowadza dokonane nastawienie. Wprowadzanie wartości numerycznych (na przykład: próg prądowy). Ustaw kursor na żądanej pozycji używając przycisków i potwierdź przyciskiem. Pierwsza cyfra zostanie odznaczona; nastaw żądaną wartość używając przycisków (wybór 0...9). Wciśnij przycisk aby potwierdzić wprowadzoną wartość i przejść do następnej pozycji Wprowadzana wartość składa się z 3 cyfr znaczących i okresu. Jednostka (np. A lub ka) wybierana jest na ostatniej pozycji. Wciśnij przycisk aby potwierdzić wprowadzoną wartość i przejdź do następnego pola. Wszystkie wprowadzone wartości zostaną zatwierdzone po wybraniu pola OK (apply) a następnie potwierdzeniu przyciskiem. Dostęp do trybu nastawień parametrów i zabezpieczeń jest blokowany: przez wciśnięcie przycisku automatycznie gdy przez 5 minut nie zostanie wciśnięty żaden przycisk. 12

215 Obsługa Parametry domyślne, wszystkie aplikacje Konfiguracja sprzętowa identyfikacja: Sepam xxxx model: MX moduł MES: brak moduły MET: brak moduł MSA: brak moduł DSM: obecny moduł ACE: brak Nastawienie parametrów wyjściowych wyjścia używane: O1 do O4 cewka wzrostowa: O1, O3 cewka podnapięciowa: O2, O4 tryb impulsowy: nie (blokada) Logika kontrola wyłącznika: tak selektywność logiczna: nie SPZ: nie przypisanie wejść logicznych: nie używane Charakterystyki ogólne częstotliwość sieci: 50Hz grupa nastawień: A nastawienia zdalne aktywne: nie język pracy: angielski typ rozdzielni: pole odpływowe (oprócz G40: pole dopływowe) prąd wtórny przekładnika prądowego: 5A liczba przekładników prądowych: 3 (I1, I2, I3) prąd znamionowy In: 630A prąd bazowy Ib: 630A czas zliczania: 5 minut prąd zerowy: brak napięcie pierwotne znamionowe(unp): 20kV napięcie wtórne znamionowe(uns): 100V napięcia mierzone poprzez przekładniki: U21, U32 napięcie zerowe: brak rejestracja zakłóceń: 9 bloków x 2 sekundy okres rejestracji przed zakłóceniem: 36 okresów. Funkcje zabezpieczeniowe wszystkie zabezpieczenia są wyłączone nastawienia uwzględniają wartości i wybory dokonane w charakterystykach ogólnych (w szczególności prąd znamionowy In i napięcie Un) zachowanie przy wyłączaniu: blokada: 50/51, 50N/51N, 50V/51V, 67, 67N, 46, 32P. 32Q/40, 48/51LR, 27D, 38/49T, 49RMS udział w funkcji kontroli wyłącznika: 50/51, 50N/51N, 50V/51V, 67, 67N, 46, 32P. 32Q/40, 48/51LR, 27D, 38/49T, 49RMS, 37 rejestracja zakłóceń: uruchomiona Matryca kontroli aktywacja diód sygnalizacyjnych watchdog na wyjściu O4 aktywacja rejestracji zakłóceń po sygnale pobudzenia. 13

216 Uruchamianie Zasady i metody Testowanie przekaźników zabezpieczeniowych Przekaźniki zabezpieczeniowe powinny być przetestowane przed oddaniem ich do pracy, ze względu na bezpieczeństwo pracy obwodów zabezpieczanych oraz personelu. Jest to jeden z najważniejszych ogniw łańcucha zabezpieczeniowego. Przekaźniki zabezpieczeniowe w technologii elektromechanicznej lub statycznej, których parametry nie są całkowicie powtarzalne, muszą być systematycznie testowane, nie tylko przed uruchomieniem ale również podczas ich pracy ze względu na możliwość zmiany parametrów przez nie. Sepam umożliwia zaniechanie testowania ze względu na: technologię cyfrową, która została w nim zastosowana. Gwarantuje ona niezmienność parametrów przekaźników zabezpieczeniowych każda z funkcji zabezpieczeniowych Sepam przechodzi pełne testy w fabryce wewnętrzny system samotestowania, informujący na bieżąco o stanie elektronicznych obwodów wewnętrznych i integralności funkcji, zapewniając w ten sposób wysoki stopień dostępności. Sepam jest gotowy do pracy bez dodatkowych testów wstępnych, dotyczących jego samego. Testy przed uruchomieniem Sepam Testy mogą zostać ograniczone do sprawdzenia następujących elementów: sprawdzenia zgodności ze schematami logicznymi i podłączenia sprawdzenia nastawień ogólnych i nastawień zabezpieczeń z ujętymi w projekcie sprawdzenia podłączenia przekładników napięciowych i prądowych sprawdzenia podłączenia wejść/wyjść logicznych sprawdzenia całego łańcucha zabezpieczeń (również funkcji logicznych użytkownika) sprawdzenia prawidłowości podłączenia modułów MET148-2 i MSA141. Różne testy są opisane dalej. Zasady ogólne wszystkie testy powinny być przeprowadzane przy rozdzielni izolowanej i wyłączniku wysuniętym (rozłączonym i otworzonym) wszystkie testy powinny być przeprowadzone w sytuacji jak najbardziej zbliżonej do normalnych warunków pracy, bez zmian okablowania. oprogramowanie SFT2841 jest szczególnie przydatne podczas testów przed uruchomieniem. Testy opisane dalej bazują na oprogramowaniu SFT2841. Można przeprowadzać testy również z Sepam wyposażonym w Standard UMI. Metoda Dla każdego Sepam: wykonywać tylko te testy, które pasują do jego konfiguracji sprzętowej i aktywnych funkcji zalecane jest zapisywanie na formularzu testowym wyników testów. Sprawdzanie podłączenia przekładników prądowych i napięciowych Testy wstrzykiwania prądów i napięć wtórnych muszą być przeprowadzone w celu stwierdzenia prawidłowości podłączenia przekładników. Przy tych testach należy wziąść pod uwagę: typ przekładników prądowych i napięciowych podłączonych do Sepam, w szczególności pomiar składowych zerowych typ wymuszalnika użytego do testów: jednofazowy lub trójfazowy. Różne testy są opisane w dalszej części poprzez: szczegółową procedurę testu schemat połączeń z dostępnym wymuszalnikiem. Tabela poniżej specyfikuje testy jakie trzeba przeprowadzić w zależności od przekładników i generatora oraz stronę, na której można znaleźć opis testu. Przekładnik prądowy Przekładnik napięciowy Wymuszalnik trójfazowy Wymuszalnik jednofazowy 3 przekładniki prądowe 3 przekładniki napięciowe 3 przekładniki prądowe + przekładnik Ferranti 3 przekładniki napięciowe Strona 7/18 Strona 7/18 Strona 7/22 Strona 7/20 Strona 7/20 Strona 7/22 3 przekładniki prądowe 2 przekładniki napięciowe + zerowy Strona 7/19 Strona 7/23 Strona 7/21 Strona 7/23 3 przekładniki prądowe + przekładnik Ferranti 2 przekładniki napięciowe + zerowy Strona 7/19 Strona 7/24 Strona 7/21 Strona 7/24 14

217 Uruchamianie Testy i sprzęt pomiarowy Wymuszalniki sinusoidalny wymuszalnik prądu i napięcia: częstotliwość 50 lub 60 Hz (w zależności od kraju) prąd nastawiany przynajmniej do 5A RMS napięcie nastawialne przynajmniej do wartości znamionowego napięcia wtórnego międzyfazowego przekładników napięciowych nastawialne przesunięcie fazowe (V,I) typ jednofazowy lub trójfazowy wymuszalnik napięcia stałego: napięcie nastawialne od 48 do 250 VDC. Akcesoria wtyczka z kablem do testowania obwodów prądowych wtyczka z kablem do testowania obwodów napięciowych kabel z klamrami, sondy dotykowe. Urządzenia pomiarowe (wbudowane w wymuszalnik lub osobno) amperomierz, 0 do 5 A RMS woltomierz, 0 do 230 V RMS miernik przesunięcia fazy Konfiguracja komputera minimalne wymagania: Windows XP, Vista, 7, 8 procesor 133 MHz Pentium 64 MB RAM 64 MB wolnego miejsca na dysku twardym napęd CD-ROM oprogramowanie SFT2841 kabel CCA783 do podłączenia Sepam do PC Dokumentacja kompletny schemat podłączeń Sepam i modułów dodatkowych: podłączenie przekładników prądowych przez złącze testowe podłączenie przekładników prądowych zerowych przez złącze testowe podłączenie przekładników napięciowych przez złącze testowe podłączenie przekładników napięciowych zerowych przez złącze testowe podłączenie wejść/wyjść logicznych podłączenie czujników temperatury podłączenie wyjścia analogowego schematy wewnętrzne i zasady instalacji nastawienia parametrów i zabezpieczeń Sepam w formacie papierowym. 15

218 Uruchamianie Sprawdzenie ogólne i czynności wstępne Istotne parametry do sprawdzenia przed oddaniem Sepam do użytku Przed uruchomieniem Sepam następujące parametry powinny być sprawdzone: dane identyfikacyjne Sepam i akcesoriów prawidłowe uziemienie Sepam (poprzez zacisk 17 w 20-pinowej złączce) upewnij się czy doprowadzone napięcie zasilania jest odpowiednie dla Sepam. (zacisk 1: AC lub polaryzacja dodatnia, zacisk 2: AC lub polaryzacja ujemna). obecność przekładnika zerowoprądowego i innych modułów jeśli powinny znaleźć się w danej aplikacji obecność złączek testowych przy złączach do podłączenia przekładników prądowych i napięciowych prawidłowość podłączeń pomiędzy Sepam a złączkami testowymi Podłączenia Sprawdź czy wszystkie podłączenia są wykonane mocno (bez zasilania). Złączki Sepam powinny być prawidłowo podłączone i zablokowane. Uruchomienie Po włączeniu napięcia zasilania proces uruchamiania Sepam przebiega w następujący sposób (trwa to około 6 s): zapala się zielona dioda sygnalizacyjna LED oznaczona ON i czerwona dioda sygnalizacyjna LED czerwona dioda sygnalizacyjna gaśnie, na wyjściu O4 pobudza się watchdog. Pierwszy ekran wyświetlony po uruchomieniu to ekran dotyczący pomiaru prądów fazowych. Uruchomienie oprogramowania SFT2841 uruchom komputer podłącz komputer do Sepam używając kabla CCA783 uruchom oprogramowanie SFT2841 klikając na jego ikonkę wybierz podłączenie do Sepam na pierwszym ekranie. Identyfikacja Sepam zapisz numer seryjny Sepam, który znajduje się na etykiecie z jego prawego boku zapisz typ i wersję oprogramowania Sepam, odczytując je wcześniej na ekranie Diagnostyka oprogramowania SFT2841 nie zapomnij umieścić powyższych danych na formularzu testowym. 16

219 Uruchamianie Sprawdzanie nastawień parametrów i zabezpieczeń Określanie nastawień parametrów i zabezpieczeń Wszystkie parametry i nastawienia zabezpieczeń Sepam powinny być dostarczone przez uprawnionego projektanta i zatwierdzone przez klienta. Przyjmuje się, że projekt został wykonany z należytą starannością, ze zwróceniem uwagi na koordynację działanie sieci elektroenergetycznej. Wszystkie nastawienia parametrów i zabezpieczeń powinny być dostępne w czasie uruchamiania w następujących formach: na papierze (jest możliwy ich wydruk z oprogramowania SFT2841 lub wyeksportowanie ich do pliku, który można poddać edycji) i jeśli to możliwe, w formacie pliku, tak aby było możliwe ich załadowanie do Sepam. Sprawdzanie nastawień parametrów i zabezpieczeń Zaleca się przeprowadzenie tego sprawdzenia jeśli parametry i nastawienia zabezpieczeń nie zostały sprawdzone przed przesłaniem ich do Sepam, aby potwierdzić ich zgodność z wartościami zaprojektowanymi. zaleca się przejść przez wszystkie ekrany nastawień zabezpieczeń i parametrów, najlepiej w trybie z przewodnikiem dla każdego ekranu konieczne jest porównanie wartości wpisanych z zaprojektowanymi parametry, które nie są zgodne z projektem należy poprawić. Zakończenie Po sprawdzeniu parametry i nastawienia zabezpieczeń nie powinny być zmieniane. Aby testy, które znajdują się na następnych stronach w pełni odpowiadały warunkom realnym muszą być przeprowadzone bez nawet chwilowej zmiany nastawień. 17

220 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych i napięciowych Wymuszalnik trójfazowy Procedura podłącz wymuszalnik trójfazowy do odpowiednich złącz testowych przy pomocy wtyczek, w zależności od podłączonych przekładników napięciowych: trzy przekładniki napięciowe Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik trójfazowy 18

221 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych i napięciowych Wymuszalnik trójfazowy dwa przekładniki napięciowe Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik trójfazowy włącz wymuszalnik podaj trzy napięcia V1-N, V2-N i V3-N i nastaw napięcie fazowe znamionowe wtórne przekładników (tj. Vns = Uns / 3) podaj trzy prądy I1, I2 i I3 o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładników (1A lub 5A). Prądy muszą być w fazie z napięciami: α1 (V1-N, I1) = α2 (V2-N, I2) = α2 (V2-N, I2) = 0 użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartości prądów są w przybliżeniu równe prądowi wtórnemu przekładnika czy wartości napięć są w przybliżeniu równe napięciom wtórnym przekładnika czy wartości przesunięcia fazowego są w przybliżeniu równe 0 wyłącz wymuszalnik 19

222 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych i napięciowych Wymuszalnik jednofazowy i napięcia poprzez trzy przekładniki napięciowe Procedura podłącz wymuszalnik jednofazowy do odpowiednich złącz testowych przy pomocy wtyczek zgodnie z poniższym schematem. Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik jednofazowy włącz wymuszalnik podaj napięcie V-N i nastaw napięcie fazowe znamionowe wtórne przekładnika (tj. Vns = Uns / 3). Napięcie to podłącz do złącz odpowiadających pierwszej fazie w Sepam. podaj prąd I o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładnika (1A lub 5A). Prąd musi być w fazie z napięciem: α (V-N, I) = 0 Prąd musi być podłączony do złącz odpowiadających pierwszej fazie w Sepam. użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartość prądu jest w przybliżeniu równa prądowi wtórnemu przekładnika czy wartość napięcia jest w przybliżeniu równa napięciu wtórnemu przekładnika czy wartość przesunięcia fazowego jest w przybliżeniu równa 0 operację tą powtórz dla kolejnych faz wyłącz wymuszalnik 20

223 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych i napięciowych Wymuszalnik jednofazowy i napięcia poprzez dwa przekładniki napięciowe Opis Ten test jest przeprowadzany w przypadku podłączenia dwóch przekładników napięciowych co oznacza, że możliwy jest pomiar napięcia zerowego z zewnętrznych przekładników (otwarty trójkąt) lub nie jest on używany. Procedura podłącz wymuszalnik jednofazowy do odpowiednich złącz testowych przy pomocy wtyczek zgodnie z poniższym schematem. Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik trójfazowy włącz wymuszalnik podaj napięcie V-N i nastaw napięcie międzyfazowe znamionowe wtórne przekładnika mnożąc je przez 3/2 (tj. 3Uns / 2). Napięcie to podłącz do złącz 1-3 w Sepam. podaj prąd I o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładnika (1A lub 5A). Prąd musi być w fazie z napięciem: α (V-N, I) = 0 Prąd musi być podłączony do złącz odpowiadających pierwszej fazie w Sepam. użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartość prądu jest w przybliżeniu równa prądowi wtórnemu przekładnika czy wartość napięcia fazowego jest w przybliżeniu równa napięciu fazowemu wtórnemu przekładnika (Vnp = Unp/ 3) czy wartość przesunięcia fazowego jest w przybliżeniu równa 0 (φ (V1-N, I1) = 0 ) postępuj w taki sam sposób aby sprawdzić wartości I2, V2, φ2 (V2,I2): podaj napięcie V-N i nastaw napięcie międzyfazowe znamionowe wtórne przekładnika mnożąc je przez 3/2 (tj. 3Uns / 2). Napięcie to podłącz do złącz 2-3 w Sepam. podaj prąd I o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładnika (1A lub 5A). Prąd musi posiadać przesunięcie fazowe w stosunku do napięcia: α (V-N, I) = 180 sprawdź I2 Inp, V2 Vnp = Unp / 3 i φ2 0 postępuj w taki sam sposób aby sprawdzić wartości I3, V3, φ3 (V3,I3): podaj napięcie V-N i nastaw napięcie międzyfazowe znamionowe wtórne przekładnika mnożąc je przez 3/2 (tj. 3Uns / 2). Napięcie to podłącz do złącz 2-3 w Sepam. podaj prąd I o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładnika (1A lub 5A). Prąd nie może posiadać przesunięcia fazowego w stosunku do napięcia: α (V-N, I) = 0 sprawdź I3 Inp, V3 Vnp = Unp / 3 i φ3 0 wyłącz wymuszalnik 21

224 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych zerowych Opis Ten test jest przeprowadzany w przypadku podłączenia przekładników zerowoprądowych: CSH120 lub CSH200 przekładnik pośredniczący CSH30 inne przekładniki podłączone poprzez ACE990 i napięcie zerowe jest obliczane lub nie. Procedura podłącz wymuszalnik zgodnie z poniższym schematem: przewód między wymuszalnikiem połącz z przewodem przechodzącym przez okno przekładnika w kierunku P1-P2, P1 w kierunku szyn, P2 w kierunku kabla jeśli jest to możliwe podłącz napięcia wymuszalnika do złącza testowego napięcia, aby uzyskać V0=V1 Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik jednofazowy lub trójfazowy włącz wymuszalnik jeśli to możliwe podaj napięcie V-N i nastaw napięcie fazowe znamionowe wtórne przekładnika (tj. Vns = Uns / 3). podaj prąd I o wartości 5A. Jeśli to możliwe prąd musi być w fazie z napięciem: α (V-N, I) = 0 użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartość prądu I0 jest w przybliżeniu równa 5A jeśli to możliwe, czy wartość napięcia V0 jest w przybliżeniu równa napięciu fazowemu wtórnemu przekładnika (Vnp = Unp/ 3) jeśli to możliwe, czy wartość przesunięcia fazowego jest w przybliżeniu równa 0 (φ (V0, I0) = 0 ) wyłącz wymuszalnik 22

225 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. napięciowych zerowych Opis Ten test jest przeprowadzany w przypadku podłączenia przekładników napięciowych w otwarty trójkąt i prąd zerowy jest obliczany lub nie. Procedura podłącz wymuszalnik zgodnie z poniższym schematem: złącza napięciowe wymuszalnika do złącza testowego napięciowego w ten sposób aby zasilić tylko wejścia napięcia zerowego jeśli jest to możliwe podłącz wyjście prądowe wymuszalnika do złącza testowego prądu, w taki sposób aby uzyskać ΣI0=I1 Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik jednofazowy lub trójfazowy włącz wymuszalnik podaj napięcie V-N i nastaw napięcie równe napięciu z otwartego trójkąta (tj.w zależności od przypadku Uns / 3 lub Uns / 3). jeśli to możliwe, podaj prąd I o wartości prądu znamionowego wtórnego przekładnika (1A lub 5A). Jeśli to możliwe prąd musi być w fazie z napięciem: α (V-N, I) = 0 użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartość prądu I0 jest w przybliżeniu równa prądowi znamionowemu wtórnemu przekładnika czy wartość napięcia V0 jest w przybliżeniu równa napięciu otwartego trójkąta (Uns / 3) jeśli to możliwe, czy wartość przesunięcia fazowego jest w przybliżeniu równa 0 (φ (V0, I0) = 0 ) wyłącz wymuszalnik 23

226 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń przekł. prądowych i napięciowych zerowych Opis Ten test jest przeprowadzany w przypadku podłączenia przekładników napięciowych w otwarty trójkąt i przekładników prądowych w następujący sposób: CSH120 lub CSH200 przekładnik pośredniczący CSH30 inne przekładniki podłączone poprzez ACE990 Procedura podłącz wymuszalnik zgodnie z poniższym schematem: złącza napięciowe wymuszalnika do złącza testowego napięciowego przewód między wymuszalnikiem połącz z przewodem przechodzącym przez okno przekładnika w kierunku P1-P2, P1 w kierunku szyn, P2 w kierunku kabla Złącze testowe prądowe Sepam seria 40 Złącze testowe napięciowe wymuszalnik jednofazowy lub trójfazowy włącz wymuszalnik podaj napięcie V-N i nastaw napięcie równe napięciu z otwartego trójkąta (tj.w zależności od przypadku Uns / 3 lub Uns / 3). podaj prąd I o wartości 5A. Jeśli to możliwe prąd musi być w fazie z napięciem: α (V-N, I) = 0 użyj oprogramowania SFT2841 aby sprawdzić: czy wartość prądu I0 jest w przybliżeniu równa 5A czy wartość napięcia V0 jest w przybliżeniu równa napięciu otwartego trójkąta (Uns / 3) czy wartość przesunięcia fazowego jest w przybliżeniu równa 0 (φ (V0, I0) = 0 ) wyłącz wymuszalnik 24

227 Uruchamianie Sprawdzanie podłączeń wyjść/wejść logicznych Sprawdzanie podłączeń wejść logicznych Procedura Postępuj następująco dla każdego wejścia: jeśli jest obecne napięcie zasilania wejścia, użyj przewodu aby zewrzeć styk, który jest podłączony do wejścia jeśli nie jest obecne napięcie zasilania wejścia, zasil je napięciem stałym z wymuszalnika, pamiętając o jego wartości i polaryzacji obserwuj zmianę stanu wejścia przy pomocy oprogramowania SFT2841 na koniec testu, jeśli jest to konieczne zresetuj Sepam, aby usunąć wszystkie alarmy i odwzbudzić wyjścia. Ekran ze stanem wejść, wyjść i wskaźników Sprawdzanie podłączeń wyjść logicznych Procedura Testuj wyjścia poprzez oprogramowanie SFT2841 (ekran Diagnostyka - test przekaźników wyjściowych ). Funkcja ta wymaga hasła do nastawień parametrów. Jeśli wyjście O4 jest używane do funkcji Watchdog, nie może być testowane. aktywuj każde wyjście przy pomocy przycisków w oprogramowaniu SFT2841, wyjście zmieni stan na około 5 sekund obserwuj zmianę wyjść poprzez podłączony wyłącznik lub na wyświetlacz woltomierza na koniec testu, jeśli jest to konieczne zresetuj Sepam, aby usunąć wszystkie alarmy i odwzbudzić wyjścia. Ekran diagnostyki i testowania wyjść logicznych 25

228 Uruchamianie Zatwierdzanie kompletnego nastawienia zabezpieczeń i przypisań logicznych Zasada Prawidłowość działania zabezpieczeń jest potwierdzana poprzez symulację zwarcia, które powoduje wyłączenie wyłącznika. Procedura wybierz jedną z funkcji zabezpieczeniowych nastawioną na wyłączanie wyłącznika w przypadku przekroczenia nastawionego progu w zależności od funkcji: podaj napięcie lub prąd, który powinien spowodować jej zadziałanie obserwuj działanie wyłącznika i przypisanych funkcji logicznych. Po zakończeniu wszystkich testów prądowych i napięciowych zabezpiecz złącza testowe. 26

229 Uruchamianie Sprawdzanie podłączenia modułów opcjonalnych Sprawdzanie wejść czujników temperatury w module MET148-2 Funkcja kontroli temperatury (T40, T42, M41, G40) sprawdza każdy podłączony czujnik. Jeśli któryś z czujników został odłączony lub zwarty zostaje wygenerowany alarm. Aby zidentyfikować uszkodzony czujnik lub czujniki: wyświetl wartości temperatur mierzonych przez Sepam przy użyciu SFT2841 sprawdź jakie wartości są pokazywane przy każdym z czujników: czujnik zwarty, gdy na wyświetlaczu jest informacja **** (T<-35 C) czujnik odłączony, gdy na wyświetlaczu jest informacja -**** (T>205 C) Sprawdzanie podłączenia wyjścia analogowego w module MSA141 zidentyfikuj pomiar przekazywany przez moduł poprzez SFT2841 zasymuluj, jeśli jest to potrzebne, wartość mierzoną poprzez jej podanie sprawdź czy wartość jest przekazywana prawidłowo do urządzenia podłączonego do modułu MSA

230 Uruchamianie Karty testowe Sepam seria 40 Projekt:...Typ Sepam Wyłącznik:...Numer seryjny Rozdzielnia:...Wersja oprogramowania Testy ogólne Potwierdź zaznaczając jeśli test został wykonany i Sepam zareagował prawidłowo. Typ testu Ogólne sprawdzenie przed zasileniem Zasilenie Nastawienia parametrów i zabezpieczeń Podłączenie wejść logicznych Podłączenie wyjść logicznych Zatwierdzenie kompletnego nastawienia zabezpieczeń Zatwierdzenie kompletnego nastawienia przypisań logicznych (jeśli konieczne) Podłączenie wyjścia analogowego do modułu MSA141 (jeśli konieczne) Podłączenie sond temperatury do modułu MET148-2 (T40, T42, M41, G40) Sprawdzenie podłączeń przekładników prądowych i napięciowych Potwierdź zaznaczając jeśli test został wykonany i Sepam zareagował prawidłowo. Typ testu Przeprowadzony test Wynik Wyświetlacz Podłączenie przekładników Wstrzykiwanie prądu Prąd wtórny przekładnika napięciowych i prądowych wtórnego przekładnika 1A I1=... lub 5A I2=... Wstrzykiwanie napięcia wtórnego przekładnika (wartość zależna od przeprowadzanego testu) Napięcie fazowe pierwotne Uns/ 3 Przesunięcie fazowe φ (V, I) 0 I3=... V1=... V2=... V3=... φ1=... φ2=... φ3=... Podpisy Data i miejsce:... Test przeprowadzony przez:... Uwagi

231 Uruchamianie Karty testowe Sepam seria 40 Projekt:...Typ Sepam Wyłącznik:...Numer seryjny Rozdzielnia:...Wersja oprogramowania Sprawdzenie podłączeń przekładników zerowych prądowych i napięciowych Potwierdź zaznaczając jeśli test został wykonany i Sepam zareagował prawidłowo. Typ testu Przeprowadzony test Wynik Wyświetlacz Podłączenie przekładników zerowych prądowych Wstrzykiwanie prądu 5A do obwodu pierwotnego przekładnika Jeśli to możliwe,wstrzykiwanie napięcia fazowego wtórnego do przekładnika napięciowego Uns/ 3 Wartość prądu wstrzykiwanego Napięcie fazowe pierwotne Unp/ 3 Przesunięcie fazowe φ (V0, I0) 0 I0=... V0=... φ0=... Podłączenie przekładników zerowych napięciowych Podłączenie przekładników zerowych napięciowych i prądowych Wstrzykiwanie napięcia z otwartego trójkąta (Uns/ 3 lub Uns/3) Jeśli to możliwe, wstrzykiwanie prądu wtórnego przekładnika prądowego (1A lub 5A) Wstrzykiwanie prądu 5A do obwodu pierwotnego przekładnika Wstrzykiwanie napięcia z otwartego trójkąta (Uns/ 3 lub Uns/3) Napięcie pierwotne fazowe Unp/ 3 Prąd pierwotny przekładnika prądowego Przesunięcie fazowe φ (V0, I0) 0 Wartość prądu wstrzykiwanego Napięcie pierwotne fazowe Unp/ 3 Przesunięcie fazowe φ (V0, I0) 0 V0=.... I0=... φ0=... I0=... V0=... φ0=... Podpisy Data i miejsce:... Test przeprowadzony przez:... Uwagi

232 Obsługa bieżąca Obsługa bieżąca Sepam w trakcie pracy przeprowadza bardzo dużą ilość testów na sobie samym jak również na modułach dodatkowych. Zadaniem samotestowania jest: wykrycie uszkodzeń, które mogą prowadzić do nie zamierzonych wyłączeń lub do nie wyłączenia w przypadku pojawienia się prawdziwego uszkodzenia, przełączenie Sepam w stan uśpienia w celu zapobiegania błędom użytkownika powiadomienie użytkownika o konieczności obsługi urządzenia. Oprogramowanie SFT2841 posiada specjalny ekran pozwalający na dostęp do danych odnośnie samotestowanie Sepam (Diagnostyka). Przełączanie jednostki bazowej w tryb bezpieczny Jednostka bazowa przełączana jest w stan bezpieczny przy następujących warunkach: wykrycie błędu wewnętrznego braku modułu CCA630 lub CCA670 brak podłączenia jednego z czujników LPCT do modułu CCA670 skonfigurowany moduł MES, ale niewidoczny. Pozycja bezpieczna powoduje następujące działanie: dioda ON świeci dioda świeci stale wyjście O4 przełącza się w pozycję uszkodzenie przekaźniki wyjściowe są odstawione wszystkie zabezpieczenia są blokowane wyświetlacz pokazuje komunikat alarmowy dioda na wyświetlaczu DSM303 świeci impulsowo Ekran Diagnostyka Sepam Uszkodzenie częściowe Jednostka bazowa pracuje (wszystkie aktywne funkcje zabezpieczeniowe funkcjonują) zaś któryś ze skonfigurowanych modułów takich jak DSM303, MET148-2 lub MSA141 jest uszkodzony lub nie podłączony. W zależności od sytuacji następujące działania mają miejsce: Sepam ze standardowym UMI: dioda ON świeci dioda na jednostce bazowej świeci impulsowo, włączając w to sytuację, kiedy wyświetlacz jest uszkodzony dioda na uszkodzonym module MET lub MSA świeci stale. Wyświetlacz pokazuje komunikat o częściowym uszkodzeniu i wskazuje go po kodzie: kod 1: uszkodzenie połączenia między modułami kod 2: moduł MET niedostępny kod 3: moduł MSA niedostępny. Sepam ze zdalnym UMI, baza MX + DSM303: dioda ON świeci dioda na jednostce bazowej świeci impulsowo, dioda na uszkodzonym module MET lub MSA świeci stale. wyświetlacz pokazuje komunikat o częściowym uszkodzeniu i wskazuje go po kodzie (patrz wyżej). Przypadek uszkodzonego wyświetlacza DSM303: dioda ON świeci dioda na jednostce bazowej świeci impulsowo, dioda na uszkodzonym module DSM303 świeci stale. wyświetlacz jest wyłączony. Uszkodzenia są również transmitowane przez połączenie komunikacyjne. Uszkodzenie czujników RTD Każda aktywna funkcja monitoringu temperatury wykrywa zwarcie lub nie podłączenie czujnika do modułu MET Kiedy ma to miejsce, komunikat USZKODZENIE RTD jest generowany. Ponieważ alarm ten jest przypisany do wszystkich funkcji pomiaru temperatury uszkodzony czujnik możemy odnaleźć poprzez informacje jakie podaje on na wyświetlacz: czujnik zwarty, gdy na wyświetlaczu jest informacja **** (T<-35 C) czujnik odłączony, gdy na wyświetlaczu jest informacja -**** (T>205 C) Inne uszkodzenia Uszkodzenia specyficzne pokazywane na wyświetlaczu: niekompatybilna wersja DSM303 (jeśli wersja < V0146) Wymiana i naprawa Jeśli ulegnie uszkodzeniu jakikolwiek z elementów Sepam, nie jest on naprawiany, więc trzeba go wymienić na nowy egzemplarz. 30