Programy zdrowotne realizowane na terenie woj. zachodniopomorskiego przez Państwową Inspekcję Sanitarną na przykładzie 2011 r.

Transkrypt

1 Programy zdrowotne realizowane na terenie woj. zachodniopomorskiego przez Państwową Inspekcję Sanitarną na przykładzie 2011 r. dr n.med. Małgorzata Domagała-Dobrzycka Zastępca Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie

2 Narodowy Program Zdrowia Cele główne: g I. Strategiczne cele zdrowotne. II. Cele dotyczące czynników ryzyka i działania w zakresie promocji zdrowia realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną III. Cele operacyjne dotyczące ce wybranych populacji IV. Niezbędne działania ania ze strony ochrony zdrowia i samorządu terytorialnego.

3 II Cele dotyczące czynników ryzyka i działania w zakresie promocji zdrowia Cel operacyjny 1. 1 Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu. Realizacja: Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata

4 Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata Celem programu jest zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa zdrowotnego i zgonów wynikających z palenia i ekspozycji na dym tytoniowy. Działania w tym zakresie są podejmowane w ramach: 1. szkolnych programów edukacyjnych - Czyste Powietrze Wokół Nas - IV edycja, - Nie pal przy mnie, proszę - II edycja, - Znajdź właściwe rozwiązanie - II edycja; 2. kampanii społecznych - Światowy Dzień bez Tytoniu, - Światowy Dzień Rzucania Palenia ; 3. projektu Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) ; 4. Monitoringu w zakresie realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych

5 Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej pt: Czyste powietrze wokół nas Celem programu jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy. Zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Adresatami programu są 5- i 6-letnie przedszkolaki i ich rodziny.

6 Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej pt: Czyste powietrze wokół nas POZNPT określa minimalny poziom przedszkoli realizujących program: I edycja zaplanowany 10% - osiągnięty 22% II edycja zaplanowany 30% - osiągnięty 46%; III edycja zaplanowany 50% - osiągnięty 51,7%; w programie 122 placówki na 236 w województwie IV edycja zaplanowany 70%

7 Program edukacji antytytoniowej dla uczniów szkół podstawowych pt. Nie pal przy mnie, proszę Celem programu jest zwiększenie wiedzy w zakresie odpowiedzialności za własne zdrowie, kształtowanie w uczniach umiejętności dbania o zdrowie swoich bliskich i nauka radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Adresatami programu są uczniowie klas I-III szkół podstawowych. W pilotażowej edycji programu (I VI 2010r.) w województwie zachodniopomorskim został osiągnięty zasięg 8,1% wśród szkół podstaw. I edycję programu (rok szkolny 2010/2011) realizowało 56% szkół podstawowych woj. zachodniopomorskiego co oznacza 255 szkół w programie na 494 w województwie. Na rok szkolny 2011/2012 w POZNPT zaplanowano osiągnięcie 40% zasięgu.

8 Zasięg programu Nie pal przy mnie, proszę w edycji pilotażowej i I edycji woj. zachodniopomorskie 60,00% 56% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 8,10% Edycja pilotażowa I edycja

9 Program profilaktyki antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów pt. Znajdź Właściwe Rozwiązanie Celem programu jest kształtowanie wśród uczniów postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia tytoniu oraz zwiększenie wiedzy w zakresie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. Adresatami programu są uczniowie starszych klas szkół podstawowych i gimnazjaliści. W pilotażowej edycji programu (I. 2010r. VI. 2010r.) w woj. zachodniopomorskim został osiągnięty zasięg 3,7% wśród szkół podstawowych i 10,2% wśród szkół gimnazjalnych. I edycję programu (rok szkolny 2010/2011) realizowało 49% szkół podstawowych co stanowi 221 placówek w programie na 454 w województwie i 50% szkół gimnazjalnych co stanowi 122 szkoły w programie na 246 gimnazjów w woj. zachodniopomorskim. Na rok szkolny 2011/2012 w POZNPT zaplanowano osiągnięcie 40% zasięgu.

10 Zasięg programu Znajdź właściwe rozwiązanie w edycji pilotażowej i I edycji szkoły podstawowe 50,00% 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 3,70% 49% Edycja pilotażowa I edycja

11 Zasięg programu Znajdź właściwe rozwiązanie w edycji pilotażowej i I edycji szkoły gimnazjalne 50,00% 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 10,20% 50% Edycja pilotażowa I edycja

12 Ogólnokrajowa kampania społeczna Światowy Dzień bez Tytoniu (kampania kierowana do ogółu społeczeństwa) Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu przypadają na 31 maja i zostały ogłoszone przez WHO jako kampania społeczna skierowana do ogółu społeczeństwa; Celem kampanii jest dostarczenie informacji w zakresie zysków płynących z niepalenia oraz aspektów prawnych, zdrowotnych i społecznych związanych z paleniem tytoniu; Corocznie zaplanowana jest zmiana docelowych adresatów kampanii: a) studentów (2009 r.), b) kobiet planujących ciążę, ciężarnych i młodych matek (2010 r.), c) rodziców i opiekunów dzieci dotycząca biernego palenia (2011r.), d) młodych kobiet (2012 r.), e) ludzi najuboższych (2013 r.).

13 Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu w 2011r. VI Festiwal Piosenki o Zdrowiu Festiwal Piosenki o Zdrowiu organizowany jest corocznie przez Państwową Inspekcję Sanitarną jako zaproszenie środowiska szkolnego do podejmowania nowych treści prozdrowotnych. W rywalizacji konkursowej biorą udział przedszkolaki, uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, a eliminacje odbywają się na szczeblach: szkolnym, powiatowym i wojewódzkim.

14 VI Festiwalu Piosenki o Zdrowiu finał wojewódzki Zamek Książąt Pomorskich Tematyka tegorocznej edycji festiwalu ukierunkowana została na używanie przez dzieci i młodzież szkolną substancji psychoaktywnych, ze szczególnym uwzględnieniem tytoniu i modyfikowanych narkotyków. W festiwalu na terenie woj. zachodniopomorskiego uczestniczyło 17 powiatów, a w finale który odbył się r na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie uczestniczyło ok. 250 osób z 16 powiatów. Łącznie w etapach powiatowych i etapie wojewódzkim wzięło udział około 1920 uczestników.

15 Ogólnokrajowa kampania społeczna Światowy Dzień Rzucania Palenia (kampania skierowana do osób palących) Do najpoważniejszych problemów związanych z paleniem tytoniu w Polsce należy obniżający się wiek dzieci eksperymentujących z papierosami, z których część zostaje stałymi palaczami, nie zmniejszająca się liczba młodych kobiet, w tym będących w ciąży i młodych kobiet oraz osób palących w obecności dzieci. Głównym celem kampanii jest zachęcanie osób palących do niepalenia oraz zwiększenie świadomości na temat konsekwencji palenia tytoniu i biernego wdychania dymu tytoniowego.

16 Światowy Dzień Rzucania Palenia Wystawa planszowa WHO pt. Siła Komunikacji Antytytoniowej Wystawa planszowa pt. Siła komunikacji antytytoniowej adresowana jest do ludzi młodych, podejmujących ryzykowne zachowania zdrowotne, jakim jest palenie tytoniu. Przedstawia obrazkowe ostrzeżenia znajdujące się na paczkach papierosów, produkowanych na całym świecie. Wystawa ma charakter objazdowy, od 2009r. eksponowana była w największych miastach Polski.

17 Światowy Dzień Rzucania Palenia Wystawa planszowa WHO pt. Siła Komunikacji Antytytoniowej Na terenie woj. zachodniopomorskiego od 2009r. do dzisiaj, wystawa eksponowana była m.in. w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie i w sali konferencyjnej WSSE Szczecin, a następnie w kolejnych powiatach regionu, szczególnie w miejscowościach nadmorskich i turystycznych.

18 Projekt Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) projekt został poprzedzony dwuletnim pilotażem na terenie 3 wybranych miast: Szczecina, Łodzi i Rzeszowa. 1 października 2011r. GIS zainaugurował realizację projektu na terenie całej Polski. Projekt będzie prowadzony we wszystkich regionach i powiatach kraju, do 30 września 2013r. Projekt jest finansowany w ramach Inicjatywy Bloomberga, założonej przez Michaela Bloomberga, burmistrza Nowego Jorku.

19 Projekt Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) Szczecin, Łódź i Rzeszów od maja 2009 roku rozpoczęły tworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego wyprzedzając zapisy nowelizacji ustawy z 15 listopada 2010r. Strefy bezdymne powstały w miejscach publicznych m.in. na przystankach, w parkach, na placach zabaw i na terenie obiektów sportowych Szczecina.

20 Projekt Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT adresowany do osób dorosłych Cele projektu: Zwiększenie świadomości społecznej i wiedzy na temat obowiązujących przepisów prawnych oraz zagrożeń dla zdrowia związanych z działaniem dymu tytoniowego, ze szczególnym uwzględnieniem władz lokalnych; Wsparcie dla egzekwowania obowiązującego prawodawstwa w obiektach użyteczności publicznej;

21 Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Od 15 listopada 2010r. zaczął obowiązywać zakaz palenia wyrobów tytoniowych w wielu miejscach publicznych: na terenie zakładów opieki zdrowotnej, jednostek organizacyjnych systemu oświaty oraz pomocy społecznej, na terenie uczelni, w pomieszczeniach zakładów pracy, w pomieszczeniach obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego, w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych, w środkach pasażerskiego transportu publicznego oraz obiektach służących obsłudze podróżnych, na przystankach komunikacji publicznej, w pomieszczeniach obiektów sportowych, w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do wypoczynku i zabaw dzieci.

22 Monitoring w zakresie realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w województwie zachodniopomorskim w 2011r. (liczba przeprowadzonych kontroli) Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik

23 II Cele dotyczące czynników ryzyka i działania w zakresie promocji zdrowia Cel operacyjny 2. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem. Cel operacyjny 5. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych. Realizacja: Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnienia od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych; Profilaktyka używania substancji psychoaktywnych, w tym dopalaczy.

24 Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Głównym celem programu, którego inauguracja przewidziana jest na III 2012r., będzie ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym (w wieku lat); Edukacja prozdrowotna kierowana do szkół ponadgimnazjalnych rozpocznie się we IX 2012r.; Działania w ramach programu będą realizowane również poprzez szkolenia, kampanie społeczne oraz ogólnopolskie badania mające na celu określenie zachowań zdrowotnych kobiet w ciąży.

25 dopalacze W program wpisane zostaną również działania podejmowane dotychczas akcyjnie w zakresie profilaktyki używania przez młodzież szkolną modyfikowanych substancji psychoaktywnych i leków;

26 Mobilny Punkt Edukacyjny Stop Dopalaczom! Mobilny Punkt wykorzystywany jest podczas zajęć z młodzieżą, na konferencjach i imprezach plenerowych. Punkt jest również do dyspozycji PSSE, które podejmują współprace w tym zakresie z samorządem lokalnym i innymi partnerami; Na potrzeby kampanii został zrealizowany film edukacyjny pt. STOP dopalaczom. Film powstał na bazie relacji młodych ludzi uzależnionych od substancji psychoaktywnych (w tym dopalaczy), wzbogacony o wypowiedzi specjalistów w dziedzinie toksykologii i terapii uzależnień.

27 II Cele dotyczące czynników ryzyka i działania w zakresie promocji zdrowia Cel operacyjny 3. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności oraz zmniejszenie występowania otyłości. Cel operacyjny 4. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności. Realizacja: Program edukacyjny Trzymaj Formę.

28 Program edukacyjny Trzymaj Formę. Program edukacyjny Trzymaj Formę skierowany jest do młodzieży szkół gimnazjalnych i ostatnich klas szkół podstawowych oraz ich rodziców; Program Trzymaj Formę w woj. zachodniopomorskim w V edycji (rok szkolny 2010/2011) osiągnął największy zasięg w Polsce 58%; co oznacza 412 szkół podstawowych i gimnazjalnych w programie na 700 w województwie Program realizowany jest od września 2006 roku, jako działanie nakierowane na realizację założeń Globalnej Strategii dot. diety, aktywności fizycznej i Zdrowia WHO oraz Stanowiska Rządu RP w odpowiedzi na zapisy Komisji Wspólnot Europejskich z 8 grudnia 2005 r. Ponadto w całości wpisuje się w zdrowotny cel operacyjny Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, w ramach którego zmniejszenie różnic w zdrowiu pomiędzy krajami polega m. in. na działaniu na determinantach zdrowia, w szczególności właściwym odżywianiu i aktywności fizycznej.

29 Liczba szkół uczestniczących w realizacji programu Trzymaj Formę w I, II, III, IV, V edycji na terenie woj. zachodniopomorskiego VI edycja aktualny rok szkolny I EDYCJA II EDYCJA III EDYCJA IV EDYCJA V EDYCJA VI EDYCJA 0 I EDYCJA III EDYCJA V EDYCJA

30 Gimnazja liczba szkół w programie na terenie powiatów (V edycja) Wałcz Świnoujście Świdwin Szczecinek Szczecin Strgard Szczeciń. Sławno Pyrzyce Police Myślibórz Łobez Koszalin Kołobrzeg Kamień Pom. Gryfino Gryfice Goleniów Drawsko Pom. Choszczno Białogard

31 Szkoły podstawowe liczba szkół w programie na terenie powiatów (V edycja) Wałcz Świnoujście Świdwin Szczecinek Szczecin Strgard Szczeciń. Sławno Pyrzyce Police Myślibórz Łobez Koszalin Kołobrzeg Kamień Pom. Gryfino Gryfice Goleniów Drawsko Pom. Choszczno Białogard

32 Program edukacyjny Trzymaj Formę. Trzymaj Formę! dotyczy profilaktyki otyłości i propagowania aktywności fizycznej. Jest to edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin, poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór. Program jest realizowany metodą projektu edukacyjnego, ukierunkowaną na wydobywanie, a następnie rozwijanie zainteresowań i umiejętności uczniów. Metoda ta polega na aktywizacji samych uczniów, którzy samodzielnie kreują i podejmują działania prozdrowotne w ramach programu.

33 Ulotka edukacyjna dla rodziców

34 Konkursy organizowane w ramach programu edukacyjnego Trzymaj Formę 1. Konkurs na projekt edukacyjny promujący aktywne uczestnictwo rodziców w realizacji programu edukacyjnego Trzymaj Formę! Organizatorami konkursu jest Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polska Federacja Producentów Żywności. Konkurs realizowany jest pod patronatem Wojewody Zachodniopomorskiego. Konkurs adresowany jest do nauczycieli koordynatorów realizacji programu w szkołach. Cele konkursu: Wzmocnienie zaangażowania i uczestnictwa rodziców w działaniach programowych; Rozszerzenie działań edukacyjnych na środowisko domowe młodzieży szkolnej; Zwiększenie efektywności oddziaływań programowych promujących współpracę rodziców ze środowiskiem szkolnym;

35 Konkursy organizowane w ramach programu edukacyjnego Trzymaj Formę 2. Pilotaż konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! Organizatorami konkursu jest Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polska Federacja Producentów Żywności Konkurs adresowany jest do uczniów gimnazjów w powiatach: krakowskim, tarnowskim i wadowickim województwa małopolskiego oraz w powiatach: gryfickim, myśliborskim i szczecińskim, woj. zachodniopomorskiego Cel konkursu: Rozwijanie i pogłębianie wiedzy z zakresu zdrowego stylu życia i zbilansowanej diety wśród młodzieży szkolnej

36 Festyn podsumowujący program Trzymaj Formę Roczne podsumowanie programu w powiatach często ma charakter festynu prozdrowotnego, na którym szkoły prezentują swoje działania na rzecz promowania aktywności fizycznej i racjonalnej diety wśród uczniów. PSSE Szczecin zorganizował festyn podsumowujący działania w programie edukacyjnym Trzymaj Formę! 9 czerwca 2011r. w Międzyszkolnym Ośrodku Sportowym Euroregionalnego Centrum Edukacji Wodnej i Żeglarskiej w Szczecinie.

37 I. Strategiczne cele zdrowotne Cel strategiczny 7. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom. Realizacja: Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV; program edukacyjny STOP! HCV ; profilaktyka grypy; program edukacyjny Stop meningokokom ; profilaktyka chorób wywołanych przez kleszcze; akcje informacyjne wynikające z bieżącej sytuacji epidemiologicznej;

38 Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV PIS jest partnerem, który realizuje działania wynikające z Harmonogramu realizacji Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na terenie woj. zachodniopomorskiego, od początku epidemii HIV m.in. poprzez: zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji na temat epidemii HIV i udział w kolejnych multimedialnych kampaniach społecznych Krajowego Centrum ds. HIV/AIDS; prowadzenie zajęć edukacyjnych i warsztatów dla kolejnych pokoleń młodzieży szkolnej w zakresie profilaktyki zakażenia HIV i innych ryzykownych dla zdrowia zachowań, z elementami psychoprofilaktyki i edukacji seksualnej; Organizację konferencji, olimpiad wiedzy i innych przedsięwzięć prozdrowotnych poświęconych profilaktyce zakażeń HIV; promowanie wśród populacji dorosłych anonimowego testowania w kierunku zakażenia HIV w punktach z profesjonalnym poradnictwem;

39 Kampania Społeczna Zrób Test na HIV r. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie we współpracy z Zachodniopomorskim Urzędem Wojewódzkim zorganizowała konferencję w ramach multimedialnej kampanii społecznej Zrób Test na HIV. Uczestnikami konferencji byli Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni woj. zachodniopomorskiego, promotorzy zdrowia PIS, media oraz przedstawiciele wszelkich instytucji i stowarzyszeń pracujących w problematyce HIV/AIDS.

40 Dziękuje za uwagę