PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KLĘCZANY

Transkrypt

1 Tekst jednolity do Uchwały nr VI/38/2011 z dnia 21 stycznia 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KLĘCZANY 1

2 I. WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z dokumentów napisanych w celu odnowy wsi, wskazania kierunków rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Dokument zawiera inwentaryzację zasobów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych miejscowości oraz uwzględnia mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia pojawiające się przed miejscowością. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata działanie Odnowa i rozwój wsi. jest dokumentem operacyjnym przygotowanym przy uczestnictwie rady sołeckiej i sołtysa wsi Klęczany oraz na podstawie materiałów udostępnionych przez Urząd Gminy w Chełmcu. Plan Odnowy Wsi Klęczany jest zgodny z dokumentami strategicznymi gminy: Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Chełmiec oraz Strategią Rozwoju Gminy Chełmiec na lata w zakresie planowanych inwestycji w sołectwie Klęczany. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. 2

3 II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI KLĘCZANY 1. Położenie administracyjne i geograficzne Klęczany Chełmiec, to miejscowość zlokalizowana w administracyjnie powiecie przynależna nowosądeckim, do Gminy województwa małopolskiego. Sołectwo leży w odległości ok 9 km od miejscowości Chełmiec, stanowiącej centrum administracyjno usługowe dla mieszkańców Gminy i siedzibę Urzędu Gminy oraz około 12 km od centrum Miasta Nowy Sącz, stanowiącego największy ośrodek miejski w powiecie nowosądeckim. Wieś sąsiaduje z miejscowościami takimi jak: Chomranice, Wola Marcinkowska, Trzetrzewina, Biczyce Górne, Chełmiec, Marcinkowice będące pod opieką wójta Gminy Chełmiec oraz z wsią Zawadka z gminy Łososina Dolna. Ilustracja 1: Mapa administracyjna Gminy Chełmiec. 3

4 Źródło: Gmina Chełmiec. Klęczany to miejscowość położona u podnóża Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym, w dolnym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca), u podnóża Białowodzkiej Administracyjne granice Góry, średnio na sołectwa wyznaczają wysokości 290 terytorium o 310 m. powierzchni 455,1830 ha co stanowi ok 4% obszaru Gminy. Współrzędne geograficzne wsi: 49 39'N ; 20 37'E. Ilustracja 2: Mapa satelitarna Klęczan. Źródło: 2. Historia miejscowości Nazwa wsi świadczy, że istniała ona w okresie plemiennym, ale pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1280 roku przy wykazie dóbr i granic klasztoru klarysek ze Starego Sącza. Przez całe dzieje była to wieś rycerska. Klęczany należały do wsi, które w 1257 roku Bolesław Wstydliwy oddał swojej żonie Kindze. Ta owdowiawszy w roku 1280 ufundowała starosądecki klasztor Klarysek, ofiarowując na jego utrzymanie należące do niej 28 folwarków na 4

5 Sądecczyźnie, wśród których były również Klęczany nazywane wówczas Kluczanie. Do roku 1320 Kluczanie były wsią kościelną wchodzącą w skład parafii Chomranice. Rejestr poborowy z roku 1581 stwierdza, że właścicielem wsi i folwarku był niejaki Baliński herbu Jastrzębiec, natomiast od 1629 roku był nim Franciszek Ogonowski. Od roku 1628 wieś należała do szlachty, a właścicielem Klęczan był w tym czasie F. Ogonowski herbu Pomian. Do roku 1760 właścicielami wsi była rodzina Dzieciołowskich, a później hrabia Pontius Horschcamp. W roku 1780 włości od nich odkupił Szymon Kurdwanowski. W drugiej połowie XIX wieku właścicielem dóbr w Klęczanach była rodzina Zielińskch. Warto wspomnieć, że w Klęczanach już w 1858 roku zaczęto wydobywać ropę naftową, wtedy to powstał tu jeden z pierwszych w Europie szybów naftowych przekształcony z czasem w rafinerię w której wydobywano dwa rodzaje nafty żółtą i czarną, którym przypisywano właściwości lecznicze. Eksploatację złoża rozpoczął baron Maurycy Brunicki. W roku 1859 powołano tu do życia spółkę wydobywczą w skład której weszli: bracia Apolinary i Eugeniusz Zielińscy oraz Ignacy Łukasiewicz. Od 1890 roku do I wojny światowej w Klęczanach działało wiele spółek naftowych. Okres międzywojenny to okres dużego ożywienia ruchu wiertniczego w Klęczanach. Gawernictwo Naftowe Klęczany, które działało na tym terenie miało do odwiertów i produkcji ponad 9 ton miesięcznie. Od 1884 roku przez Klęczany prowadzi linia kolejowa na trasie Nowy Sącz - Chabówka -Sucha Beskidzka Żywiec. W 1912 roku zaczęto tu wydobywać piaskowiec. W latach 60. XX wieku niewielki kamieniołom przekształcił się w dużą kopalnię odkrywkową która aktualnie funkcjonuje pod nazwą Kamieniołom Surowców Skalnych "Klęczany" sp. z o. o. 5

6 III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI KLĘCZANY 1. Demografia Ludność Na obszarze wsi Klęczany zamieszkuje 1123 osób (stan na koniec 2009 r.), w tym 565 kobiet (50,3%) i 558 mężczyzn (49,7%), co stanowi 4,3% populacji zamieszkałej na terenie Gminy Chełmiec. Średnia gęstość zaludnienia na terenie sołectwa wynosi 244,1 os / km2. Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Klęczanach na dzień r kobiety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. 6

7 Ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi około 25% populacji. Wysokim udziałem charakteryzuje się grupa ludzi w wieku produkcyjnym 61%. Ludność w wieku poprodukcyjnym to 14% populacji. Liczbę osób w poszczególnych kategoriach podano na wykresie. Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Klęczanach na dzień r % kobiety 52% mężczyźni % 53% 69% 50 31% 0 w iek przedprodukcyjny w iek produkcyjny w iek poprodukcyjny Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Mieszkańcy Klęczan są populacją młodą, w której niewielki prymat liczbowy stanowią kobiety. Zdecydowaną przewagę kobiet widać w wieku poprodukcyjnym 69% grupy. Mężczyźni stanowią większość w wieku przedprodukcyjnym 53% oraz w wieku produkcyjnym, gdzie męska część społeczeństwa stanowi 52% populacji w danym przedziale wiekowym. 7

8 Mieszkalnictwo Gmina Chełmiec położona jest w najbliższym sąsiedztwie z miastem Nowy Sącz, stanowiącym stolice powiatu nowosądeckiego. Na terenie gminy zanotowano zjawisko wysokiego zainteresowania zakupem działek budowlanych w miejscowościach graniczących z miastem, ze względu na funkcjonalne rozwiązania komunikacyjne oraz dogodny dostęp do usług w mieście. Dotychczasowy wskaźnik standardu życia mieszkańców, charakteryzuje się mniej korzystnymi wielkościami niż w skali województwa. Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r. w Gminie Chełmiec Wyszczególnienie W gminie m2 % W województwie m2 % Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na osobę 19,5 95,58 20,4 100 Przeciętna liczba osób na mieszkanie 4,71 133,05 3, Przeciętna liczba osób na izbę 1,11 118,05 0, Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Chełmiec. Jak wynika z zestawienia, wskaźniki w gminie odbiegają od średnich a tym samym nie zabezpieczają w pełni potrzeb i obniżają poziom życia mieszkańców. 8

9 Bezrobocie Na terenie Gminy Chełmiec w 2008 roku zostało zarejestrowanych bezrobotnych, z czego kobiety stanowią 59,4%, natomiast mężczyźni 40,6%. Taki poziom bezrobocia stawia gminę na czołowym miejscu pod względem liczby osób pozostających bez pracy w powiecie nowosądeckim (15,4% ogółu bezrobotnych). W latach bezrobocie stopniowo obniżało się. Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PUP. Pomimo systematycznego spadku bezrobocia zarejestrowanego od 2004 roku w Gminie Chełmiec, jego poziom wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Wśród bezrobotnych największą liczbę osób pozostających bez zatrudnienia skupiają następujące grupy: kobiety 788 osób, następnie ludzie bez wykształcenia średniego 711 osób, bez doświadczenia zawodowego 329 osób oraz młodzi mieszkańcy, którzy nie przekroczyli jeszcze 25 roku życia 322 osoby. 9

10 2. Kapitał społeczny Oświata W Klęczanach znajduje się szkoła podstawowa pod patronatem Władysława Broniewskiego, założona w 1902r. Budynek ulokowany został w centrum miejscowości przy głównej drodze powiatowej wiodącej z Nowego Sącza do Limanowej. Szkoła zlokalizowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie newralgicznych punktów wsi tj. Ośrodka Zdrowia, Poczty, kamieniołomu i biur KSD, GOK, sklepu wielobranżowego "Lucyna ". Z lotu ptaka budynek przypomina literę T, której główne skrzydło ustawione jest od strony południowej.charakterystyczna barwa elewacji placówki to kompozycja trzech odcieni koloru pomarańczowego. Ilustracja 6: Szkoła podstawowa w Klęczanach. Źródło: 10

11 Szkoła ma trzy kondygnacje: sutereny, parter i piętro. Piwnice wykorzystywane są jako zaplecze gospodarcze i magazyny. Mieści się tam również salka z 6 stołami do tenisa stołowego i szatnia do wychowania fizycznego. Sale lekcyjne klas młodszych znajdują się na parterze, a sale klas starszych - na piętrze. We wszystkich salach są nowe i dostosowane do ergonomii stanowiska pracy dla uczniów. Klasy młodsze dodatkowo wyposażone są w dywaniki i szafeczki dla wszystkich uczniów. W szkole znajduje się również szkolna pracownia komputerowa, na którą składa się 13 stanowisk: 12 dla uczniów i 1 dla nauczyciela. W sali komputerowej odbywają się zajęcia z informatyki, koła informatycznego i zajęcia z innych przedmiotów z wykorzystaniem komputera. Wszystkie komputery mają głośniki i słuchawki. Komputery są jednak stare i pod wieloma względami odbiegają od tych najnowszych. Placówka posiada również swoją bibliotekę, która obsługuje wszystkie dzieci, nauczycieli i często osoby z zewnątrz. Ponadto szkoła wyposażona jest w salę gimnastyczną o powierzchni 200m2. Na sali odbywają się prawie wszystkie zajęcia sportowe, akademie i imprezy ogólnoszkolne. Sala wykorzystywana jest również na zebrania ogólne z rodzicami i zabawy taneczne. W szkole przeprowadzane są każdego roku gminne zawody tenisowe dla szkół podstawowych i gimnazjów. Życie kulturalne Gminny Ośrodek Kultury w Chełmcu ma swoją siedzibę w zabytkowym dworku w Klęczanach. Budynek ze względu na swój wiek wymaga remontu oraz urządzenia przestrzeni, która go otacza. GOK jest instytucją kultury, która realizuje szeroki zakres działań. Pod auspicjami GOK-u działają zespoły ludowe takie jak: - RZPiT Piatkowiaki - Zaspół Pieśni i Tańca Świniarsko 11

12 - Dziecięcy Zespół Regionalny Mała Helenka. GOK otacza swoimi opiekuńczymi skrzydłami osoby uzdolnione oraz daje możliwości rozwoju i prezentacji talentów poprzez członkostwo w zespołach muzycznych: Młodzieżowa Orkiestra Dęta w Librantowej, Zespół Big Band z Paszyna oraz Megro z Wielogłów. Zasięg GOK-u obejmuje obszar Gminy Chełmiec. Ze względu na rozległość gminy, działalność GOK-u wspomagają świetlice wiejskie w: Małej Wsi, Wielogłowach, Klęczanach i Kunowie. GOK tworzą również Koła Gospodyń Wiejskich działajace w Klęczanach, Krasnem Potockiem, Chełmcu i Marcinkowicach. GOK to także twórcy ludowi, których liczna reprezentacja zamieszkuje na terenie Gminy. To ludzie którzy malują na szkle i płótnie, rzeźbią, wykonują koronki klockowe, tradycyjne, haftują, tworzą bajeczne kwiaty z bibuły i krepiny czy pająki ze słomy. Szeroki zakres działalności Ośrodka Kultury w Chełmcu wzbogaca bogaty kalendarz imprez. Wśród nich odnaleźć można Seminaria Naukowe, imprezy mikołajkowe, zabawy taneczne, przeglądy grup kolędniczych, kolęd i pastorałek, biesiad, festynów i wystaw. GOK w ramach swojej działalności wydał również karnety kartek pocztowych pt: Malownicze zakątki powiatu nowosądeckiego oraz Najpiękniejsze wschody i zachody słońca Sądecczyzny na podstawie fotografii wykonanych przez Janusza Wańczyka. GOK poprzez aktywną i szeroką działalność w pełni wywiązuje się ze swoich obowiązków oraz dostarcza mieszkańcom gminy możliwość rozwoju i uczestnictwa w licznych wydarzeniach kulturalnych. Świetlica Klęczany Działalność świetlicy ma na celu integrację środowiska lokalnego, inspirowanie aktywności mieszkańców, młodzieży oraz opiekę nad dziećmi 12

13 w czasie wolnym jak również prowadzenie działalności kulturalno oświatowej na rzecz miejscowego środowiska. Dzieci i młodzież mogą korzystać z gier świetlicowych: szachy, piłkarzyki, bilard oraz tenis stołowy. Uczestnicy zajęć biorą udział w konkursach oraz przeglądach gminnych i powiatowych zajmując czołowe miejsca. Organizowane są min. zajęcia z malowania na szkle oraz bibułkarstwa. Inicjatorem tych zajęć i osobą która przygotowuje młodzież do konkursów jest pan Julian Jacak. Dziedzictwo kulturowe Najcenniejsze zabytki Klęczan to dworek (data budowy nie jest znana, po raz pierwszy wymieniony w dokumentach z 1926 roku) oraz kapliczki przydrożne. W muzeum szkolnym Zespołu Szkół w Klęczanach znajduje się zbiór wytworów rękodzielniczych, sprzętów domowych oraz starych fotografii, korespondencji i osobistych dokumentów z przełomu minionych wieków. Ilustracja 7: Dworek w Klęczanach. Źródło: 13 mieszkańców okolicznych wsi

14 W Klęczanach znajduje się pomnik przyrody lipa o obwodzie 567 cm rosnąca koło szkoły. Ochotnicza Straż Pożarna W dniu 8 września 2009r. na terenie Klęczan zostało zarejestrowane Stowarzyszenie pod nazwą Ochotnicza Straż Pożarna w Klęczanach. Ze względu na krótki okres funkcjonowania, Straż nie posiada jeszcze swojego własnego lokum oraz kompletnego sprzętu niezbędnego do pełnienia obowiązków zapisanych w statucie. Koło Gospodyń Wiejskich Aktywne mieszkanki Klęczan, pragnące kultywować lokalne tradycję, zrzeszyły się i stworzyły Koło Gospodyń Wiejskich. Stowarzyszenie nie posiada wpisu do KRS i obecnie liczy 15 osób. Swoją działalność prezentuje m.in. na gminnych imprezach kulturalnych. 3. Rolnictwo Klimat Sołectwo Klęczany podobnie jak cały obszar Gminy Chełmiec położony jest w obrębie piętra klimatycznego umiarkowanego ciepłego, które rozciąga się od 200 m n.p.m. (kotliny) do 750 m n.p.m. (Beskidy i Pogórze). Średnia temperatura roku dla tego piętra kształtuje się w granicach +6 0C do 80C. Pod względem klimatycznym Gmina należy do dwóch klimatycznych: makroregion kotlin śródgórskich (Kotlina Sądecka) 14 subregionów

15 makroregion gór średnich (cała pogórska część Gminy) Średnio dni w roku stanowią dni ciepłe, pierwsze jesienne przymrozki pojawiają się miedzy 30 września, a 5 października, najpóźniej natomiast około 5 listopada. Ostatnie wiosenne przymrozki notowane są około 15 maja. Długość okresu wegetacyjnego szacowana jest na około 220 dni. Średnie roczne sumy opadów notowane są w wysokości do 800 mm, przy czym liczba dni z opadem to średnio 170 dni w ciągu roku. Średnia pokrywa śnieżna utrzymuje się ponad 90 dni. Gleby Na terenie gminy występują tereny osuwiskowe i gleby o zróżnicowanych klasach bonitacyjnych: od II do VI. Najlepsze gleby (II i III) klasa) występują w Kotlinie Sądeckiej bazują one na podłożu mad aluwialnych i należą do kompleksu pszennego pogórskiego. Rejon pogórski zajmują gleby klas bonitacyjnych IV V i powstały na glinach, iłach oraz pyłach zwietrzelinowych. Należą one do kompleksu pszenno-zbożowego górskiego. Na zboczach i stokach o znacznych spadkach występują gleby niższych klas bonitacyjnych (V i VI) należące do kompleksu zbożowo pastewno - górskiego lub owsianopastewnego. Teren Klęczan w znacznej mierze zajmują gleby brunatne pyłowe i ilaste. 15

16 Gospodarstwa rolne Obszar gminy Chełmiec w 50,9% pokrywają użytki rolne (5740 ha), grunty orne zajmują ha i stanowią 60,6% z powierzchni użytków rolnych. Wykorzystanie gruntów w sołectwie Klęczany przedstawia wykres. Ilustracja 8: Wykorzystanie gruntów na terenie wsi Klęczany na dzień r ,66 Powierzchnia mierzona w ha , , ,87 8, ,37 0,18 0 R S Ł Ps B W Lz Legenda: R grunty orne S sady Ł łąki trwałe Ps pastwiska trwałe B zabudowane grunty W rowy Lz zadrzewienia / zakrzewienia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmie. W Klęczanach 46,8% powierzchni zajmują użytki rolne (212,83 ha), grunty orne stanowią 70,8% użytków rolnych oraz 33,8% ogólnej powierzchni 16

17 sołectwa. W Klęczanach podobnie jak na obszarze całej gminy gospodarstwa rolne są bardzo rozdrobnione i występuje niska opłacalność produkcji rolnej. Miejscowość znajduje się w strefie rozwoju rolnictwa w kierunku specjalizacji w uprawach ogrodniczych i chowie zwierząt przy jednocześnie rozwijającej się alternatywnej pozarolniczej aktywności gospodarczej. Lasy W miejscowości Klęczany powierzchnia lasów wynosi 58,85 ha co stanowi 12,9 % ogólnej powierzchni sołectwa. Dla porównania całkowita powierzchnia lasów na terenie gminy wynosi 2743,7 ha, tj. 22,5 % powierzchni gminy. Lasy gminy Chełmiec leżą w granicach Nadleśnictwa Stary Sącz. W granicach tego nadleśnictwa leżą również lasy gmin : Miasto i gmina Stary Sącz, Łącko, Podegrodzie, Łososina Dolna, Korzenna, Gródek n/dunajcem. Lasy w gminie Chełmiec pełnią wielorakie funkcje. Do najważniejszych należy wymienić stabilizację gruntu i ochronę gleb przed erozją oraz retencjonowanie wód. Ważna jest także funkcja ekologiczna, krajobrazowo- estetyczna i turystyczno rekreacyjna. Lasy stanowią także źródło drewna i runa leśnego. Zasobność m3 ; na 1ha 181 m3. Typ las górski, ols górski. Skład gatunkowy: Sosna 19,89 ha kl. III Jodła 17,05 ha kl. IV Olsza 7,68 ha kl. II 17

18 Ilustracja 9: Skład gatunkowy lasów w Klęczanach. olsza jodła sosna Skład gatunkowy mierzony w ha Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmie 18

19 4. Gospodarka W listopadzie 2009 roku w Klęczanach ogólna liczba przedsiębiorców stanowiła 33 zarejestrowanych. Podział na poszczególne sektory przedstawia wykres. Ilustracja 10: Podział wg sektorów działalności gospodarczych zarejestrowanych we Wsi Klęczany na dzień r. 12% 18% 33% Budow nictw o Handel 36% Usługi Transport Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Największą popularnością wśród przedsiębiorców cieszy się dział handlowy, gdzie zarejestrowanych jest 12 podmiotów (36%), następnie usługi 11 podmiotów (33%), budownictwo 6 podmiotów (18%), transport 4 podmioty (12%). Gmina Chełmiec do której przynależą Klęczany jest bardzo przedsiębiorczą gminą, świadczy o tym liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w wysokości Udział Klęczan w powyższej statystyce 19

20 stanowi 2,5% i plasuje sołectwo na 15 miejscu pod względem największej liczby zarejestrowanych podmiotów w gminie Chełmiec. Ilustracja 11: Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Chełmiec wg. sołectw na dzień r Bogus zow a 70 Wola M arcink ow s k a 71 Wola Kurow s k a 74 Klim k ów k a 78 Kurów 79 Naś cis zow a 100 Biczyce Górne Janus zow a Kras ne Potock ie Rdzios tów Ubiad Kunów Klę czany Nis k ow a Chom r anice Librantow a Pas zyn M arcink ow ice Piątk ow a Biczyce Dolne Dąbrow a Wie lopole Trze trze w ina Wie logłow y M ała Wie ś Św iniars k o Che łm ie c 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Do największych działalności gospodarczych w Klęczanach należą: Kopalnia Surowców Skalnych Klęczany Sp. z o.o. Sklep wielobranżowy Lucyna Zakład budowy mostów Andrzej Gryglak i Andrzej Czachurski ROLBUD Firma usługowo handlowa DROGBUD Kierownictwo Robót Oddział w Klęczanach Rolnik. Sklep rolniczy Oddział Banku Spółdzielczego 20

21 Apteka Mieszkańcy Klęczan dostrzegają zapotrzebowania na usługi gastronomiczne i fryzjerskie. 5. Infrastruktura techniczna Sieć komunikacyjna Przez Klęczany przebiega droga powiatowa Nowy Sacz Limanowa, linie kolejowe Nowy Sącz - Chabówka oraz 9,6 km dróg gminnych. Tabela 2: Drogi gminne na terenie wsi Klęczany. Lp. Nazwa Długość drogi w m 1 Pod Brzeg Do Brdeja Wola Marcin.-Klęczany-Krasne Potoskie 4 Zawodzie Zagórze Las-Koło Jońca do Gawlików Półrolek Do Stacji Rola Tłoki Zagórze Kolonia Dżykowa Bułatówka Koseckówka 380 Źródło: Urząd Gminy Chełmiec. 21

22 Nawierzchnia dróg w miejscowości jest w stanie zadowalającym, zagospodarowania wymagają pobocza na drodze powiatowej przebiegającej przez Klęczany oraz zapewnienie oświetlenia przy drogach. Działania te są niezbędne dla zagwarantowania bezpieczeństwa zarówno pieszym, jak również pojazdom zmotoryzowanym. Sieć gazowa Miejscowość Klęczany nie jest podłączona do żadnego gazociągu. Dlatego mieszkańcom, w celu pozyskania ciepła zaleca się ogrzewanie obiektów indywidualnie, poprzez stosowanie gazu, oleju opałowego, energii elektrycznej, energii słonecznej, drewna oraz innych niekonwencjonalnych źródeł ciepła. Tabela 3: Infrastruktura gazowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Sieć gazowa J. m. Długość czynnej sieci ogółem Długość czynnej sieci przesyłowej Długość czynnej sieci rozdzielczej Czynne połączenia do budynków Odbiorcy gazu Odbiorcy gazu ogrzewający gazem mieszkania Zużycie gazu Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań Ludność korzystająca z sieci gazowej Źródło: Dane GUS r. m m m szt gosp. domowe gosp. domowe tys.m3 tys.m3 osoba ,9 1135,4 8573

23 Gospodarka odpadami Działania w ochronie środowiska przed zagrożeniami powodowanymi przez odpady rozpoczynają się od zapobiegania powstania odpadów, redukcji ich ilości oraz zmiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej groźne a gospodarowanie odpadów stanowi znaczną gałąź przemysłu, obejmującego szereg technologii odzysku i unieszkodliwienia. Pierwszą zasadą gospodarki odpadowej pozostaje wciąż zapobieganie ich powstawaniu. Wyraża się to dążeniem do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Odpady powstające jako produkty uboczne są cechą procesu technologicznego, ale właściwością najlepszych technologii jest mała ilość produktów ubocznych. Ustala się usuwanie w odpadów przystosowanych stałych poprzez pojemnikach segregację okresowo i gromadzenie opróżnianych i w ich sposób zorganizowany wywożonych na urządzone składowisko odpadów poza obszar gminy zgodnie z prowadzoną polityką gminy i zawartymi porozumieniami. Wyznaczona jest rezerwa terenu jako alternatywa rozwiązania dla realizacji lokalnych składowisk odpadów w Kurowie i Paszynie. Gospodarka ściekowa Ogólnie infrastruktura kanalizacyjna na terenie gminy Chełmiec jest słabo rozwinięta. Przez wiele lat tylko na terenie dwóch miejscowości Świniarsko oraz Chełmiec występowała sieć kanalizacji sanitarnej. Obecnie infrastruktura kanalizacyjna jest z roku na rok rozbudowywana i coraz więcej miejscowości zaczyna być podłączanych do sieci kanalizacyjnych. Klęczany są jedną z miejscowości, w która wciąż oczekuje na rozwój infrastruktury kanalizacyjnej na swoim obszarze. 23

24 Tabela 4: Infrastruktura kanalizacja na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Kanalizacja J. m. długość czynnej sieci kanalizacyjnej Długość czynnej sieci kanalizacyjnej będącej w zarządzie bądź administracji gminy Długość czynnej sieci kanalizacyjnej będącej w zarządzie bądź administracji gminy eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Ścieki odprowadzone Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej 2008r. km 76,2 km 76,2 km 76,2 szt dam3 osoba , Źródło: Dane GUS. W miejscach nie zaopatrzonych w infrastrukturę kanalizacyjną, do czasu jej realizacji obowiązuje gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach okresowo wybieralnych z wywozem fekaliów na oczyszczalnię, zgodnie z zawartym porozumieniem. Ścieki przemysłowe odprowadzane przez firmy posiadające zbiorniki są dowożone do oczyszczalni ścieków. Na terenie Gminy Chełmiec funkcjonują dwie oczyszczalnie ścieków: - w Chełmcu - mechaniczno biologiczna typu Ecolo-Chief. Do oczyszczalni doprowadzane są ścieki bytowo-gospodarcze, które po oczyszczeniu zrzucane są do potoku Biczycanka będącego lewobrzeżnym dopływem rzeki Dunajec (powyżej Zespołu Zbiorników Rożnów - Czchów). Wody tego odbiornika są zakwalifikowane do pierwszej klasy czystości. - w Małej Wsi - obiekt typu Ecolo-Chief. Oczyszczalnia docelowo będzie przyjmować nieczystości z terenu Biczyc Dolnych i Górnych, Niskowej, część Trzetrzewiny, Świniarska i Małej Wsi, obsługując ok mieszkańców. Aktualne obciążenie obiektu wynosi zaledwie m 3/dobę. Ścieki po oczyszczeniu są zrzucane do rzeki Dunajec powyżej Zespołu Zbiorników Rożnów-Czchów. 24

25 Tereny nie objęte zbiorczymi systemami powinny realizować systemy lokalne i indywidualne z dopuszczeniem realizacji małych nowoczesnych oczyszczalni, przy uwzględnieniu uwarunkowań fizjograficznych i przepisów odrębnych. Gospodarka wodna Woda do celów pitnych i gospodarczych w miejscowości Klęczany dostarczana jest ze zbiorczego wodociągu Marcinkowice Klęczany Rdziostów i Chomranice Krasne Potockie Wola Marcinkowska. Na terenie gminy Chełmiec zaopatrzenia funkcjonuje mieszkańców komunalna gminy w sieć wodę wodociągowa. jest System rozwinięty na niewystarczającym poziomie wciąż ponad 50% mieszkańców nie jest podłączonych do komunalnej sieci wodociągowej. Tabela 5: Infrastruktura wodociągowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Wodociągi Długość czynnej sieci rozdzielczej Długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bądź administracji gminy Długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bądź administracji gminy, eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Woda dostarczana gosp. domowym Ludność korzystająca z sieci wodociągowej J. m. 2008r. km 207,7 km 203,7 km 203,7 szt 2172 dam3 osoba 151, Źródło: Dane z GUS. Stan techniczny sieci wodociągowej spółek wodnych jest niezadowalający szczególnie z uwagi na szkody powodziowe, jakie wystąpiły po roku

26 Natomiast stan komunalnej sieci wodociągowej można określić na poziomie dobrym. Większość sieci została wykonana w latach oraz w latach ubiegłych. Zastosowane technologie należą do nowoczesnych, dzięki czemu poszczególne systemy wodociągowe można uznać za sprawne i niewymagające dużych nakładów na remonty czy usuwanie skutków zdarzeń losowych. Na terenach nie objętych wodociągami zbiorczymi lub do czasu realizacji niezbędnych odcinków, dopuszczona jest realizacja indywidualnych i lokalnych wodociągów. 6. Turystyka i rekreacja Klęczany to wieś położona w malowniczym plenerze Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym, gdzie dominuje rolnictwo oraz przedsiębiorczość, brak jednak odpowiednio urządzonych miejsc, w których zarówno mieszkańcy Klęczan jak również pobliskich miejscowości oraz miasta Nowy Sącz mogli by wypocząć. Na terenie sołectwa nie rozwinęła się turystyka, brakuje bazy noclegowej, ubogo przedstawia się również baza gastronomiczna. Odpowiedniego zagospodarowania pod turystykę wypoczynkową i rekreacyjną wymagają obszary zalesione stanowiące duży potencjał Klęczan. 26

27 IV. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI KLĘCZANY. 1. Analiza SWOT Mocne Strony Słabe Strony Dobre położenie geograficzne Rozdrobnione gospodarstwa rolne i niska opłacalność produkcji rolnej Lokalizacja przy drodze powiatowej Brak bazy rekreacyjno wypoczynkowej np. zagospodarowanych ścieżek spacerowych i rowerowych Duża liczba ludności w wieku produkcyjnym Brak bazy ogólnodostępnego boiska sportowego Dostęp mieszkańców do oświaty (Szkoła Podstawowa w Klęczanach) Brak placów zabaw dla najmłodszych Dostęp do instytucji kultury (siedziba GOKu, świetlica) Brak usług gastronomicznych i noclegowych Dziedzictwo kulturowe (zabytkowy dworek, przydrożne kapliczki) Brak chodników przy drodze powiatowej Zasoby leśne Brak oświetlenia przy drogach Dobrze rozwinięta przedsiębiorczość w Brak kanalizacji dziale handlowym Kopalnia Odkrywkowa KSS Klęczany (będąca miejscem pracy dla wielu mieszkańców) Złoża ropy naftowej Organizacje Pozarządowe OSP i Koło Gospodyń Wiejskich 27

28 Szanse Zagrożenia Rozbudowa bazy turystyczno rekreacyjnej, rozwój agroturystyki Postępująca degradacja środowiska, klęski żywiołowe, powódź Skanalizowanie miejscowości Wzrost bezrobocia Odpowiednie wykorzystanie posiadanych zasobów naturalnych Niezadowalający stan usług towarzyszący turystyce Promocja miejscowości Niskie dochody ludności Wolne tereny w zakresie rozbudowy mieszkalnictwa Brak zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój miejscowości Możliwość pozyskania środków Unii Europejskiej na realizację inwestycji Emigracja zarobkowa mieszkańców wsi Zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa poprzez budowę chodników i oświetlenia Ograniczone możliwości finansowe budżetu gminy Rozbudowa przedsiębiorczości i pozyskanie inwestorów zewnętrznych Zajęcia pozaszkolne dla młodzieży rozwijające ich zdolności i talenty Miejscowość Klęczany charakteryzuje się położeniem geograficznym sprzyjającym rozwojowi turystyki rekreacyjnej i wypoczynkowej. Dział ten wymaga jednak odpowiedniego przygotowania infrastruktury turystycznej. Oznakowane ścieżki rowerowe i spacerowe z miejscami postojowymi i tablicami informacyjnymi będą przyciągać ludzi chętnych odpocząć na łonie natury. Na terenie miejscowości rozwinęło się rolnictwo i przedsiębiorczość. Obydwa 28

29 działy wymagają jednak zaangażowania dodatkowych środków finansowych i kapitału ludzkiego, w celu poprawienia jakości oferowanych usług, zwiększenia oferty produktów oraz stworzenia dodatkowych miejsc pracy. Występowanie i rzadkich surowców naturalnych, takich jak piaskowiec magurski złóż ropy naftowej mogą stanowić dodatkowy element promocji miejscowości. Niewątpliwym atutem Klęczan jest siedziba Gminnego Ośrodka Kultury, świetlicy wiejskiej oraz domu kultury, które udostępniane są zarówno młodym jak i starszym mieszkańcom w zależności od potrzeb. Dla prawidłowego infrastruktury rozwoju wsi, wymagana jest budowa kanalizacyjnej, co będzie wpływało pozytywnie na rozwój mieszkalnictwa i zatrzymanie obecnych lokatorów w rodzinnych stronach. Bezpieczeństwo na drogach poprzez budowę chodnika i zapewnienie oświetlenia również zostaną docenione przez potencjalnych mieszkańców. 29

30 V. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ Przygotowanie dokumentu oraz zakresu planowanych zadań do realizacji w miejscowości Klęczany poprzedziły badania ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców, jak również rozmowy z władzami wsi Klęczany. Ankietowani zostali poproszeni o wymienienie najbardziej pozytywnych cech wyróżniających ich miejscowość. Najczęściej wymienianymi cechami przez mieszkańców były: dobre położenie geograficzne, dworek zabytkowy (obecnie siedziba GOKu), otoczenie lasów, zabytkowe kapliczki Spośród negatywnych cech najczęściej wymieniano: brak kanalizacji, brak oświetlenia, brak chodników przy drodze powiatowej, brak boiska sportowego, brak bazy restauracyjno - wypoczynkowej Najczęściej wymienianymi, pilnymi do realizacji inwestycjami są: budowa boiska sportowego plac zabaw rozbudowa dróg gminnych i uruchomienie na nich komunikacji, 30

31 remiza strażacka, ścieżki rowerowe i spacerowe, budowa chodników, oświetlenie dróg, budowa sieci kanalizacyjnej Poniżej zamieszczono opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji. 31

32 Załącznik nr 1. Zestawienie inwestycji planowanych na lata Zestawienie inwestycji planowanych na lata NAZWA PROJEKTU CEL Modernizacja dróg Poprawa warunków komunikacyjnych na obszarze miejscowości Oświetlenie dróg gminnych Poprawa życia mieszkańców Budowa obiektów użyteczności publicznej PRZEZNACZENI CZAS REALIZACJI E ZAKRES PLANOWANYCH data rozpoczęcia/ data INWESTYCJI ZARZĄDZANIE PRAC zakończenia Rozbudowa dróg Mieszkańcy wsi, Urząd Gminy gminnych i turyści w Chełmcu uruchomienie na nich ruch Mieszkańcy wsi, Urząd Gminy Budowa oświetlenia 2011 turyści w Chełmcu Remont wraz z wyposażeniem Gminnego Ośrodka Kultury Wzmocnienie atrakcji turystycznej regionu Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Chodniki Poprawa bezpieczeństwa pieszych Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Poprawa warunków Mieszkańcy wsi, właściwego rozwoju dzieci turyści Urząd Gminy w Chełmcu Plac zabaw Remiza strażacka Poprawa życia mieszkańców Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Boisko sportowe Rozwój fizyczny młodzieży, poprawa warunków rekreacji, integracja mieszkańców Mieszkańcy wsi Urząd Gminy w Chełmcu Sieć kanalizacyjna Poprawa życia mieszkańców Mieszkańcy wsi Urząd Gminy w Chełmcu Ścieżki rowerowe i spacerowe Wzrost atrakcyjności turystycznej regionu Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Remont wraz z wyposazeniem Budowa chodników wraz z poprawą istniejących rowów odwadniających Budowa placu zabaw wraz z pełnym wyposażenie Przejęcie budynku pod remizę strażacką, remont, wyposażenie Remont boiska sportowego Budowa kanalizacji lub przydomowych oczyszczalni ścieków Wykupienie gruntów i budowa ścieżek rowerowych i

33 spacerowych Załącznik nr 2. Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Nazwa projektu Remont wraz z wyposażeniem GOK środki własne gminy wartość ogółem wartość netto 2010 I półrocze 2011 II półrocze I półrocze II półrocze 2013 I półrocze II półrocze I półrocze kredyt środki UE inne Budowa chodników kredyt środki UE inne Budowa placu zabaw środki własne gminy kredyt środki UE inne Modernizacja dróg środki własne gminy kredyt środki UE inne II półrocze 2014 I półrocze II półrocze 2015 I półrocze II półrocze 2016 I półrocze II półrocze

34 Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Nazwa projektu wartość ogółem Remont i wyposażenie remizy strażackiej środki własne gminy wartość netto 2010 I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze 2013 I półrocze II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze I półrocze 2016 II półrocze kredyt środki UE inne Budowa oświetlenia środki własne gminy kredyt środki UE inne Remont boiska sportowego środki własne gminy kredyt środki UE inne Budowa sieci kanalizacyjnej środki własne gminy kredyt środki UE inne I półrocze II półrocze

35 Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Nazwa projektu wartość ogółem Budowa ścieżek rowerowych i spacerowych środki własne gminy wartość netto 2010 I półrocze II półrocze 2011 I półrocze II półrocze 2012 I półrocze II półrocze 2013 I półrocze II półrocze 2014 I półrocze II półrocze 2015 I półrocze II półrocze 2016 I półrocze II półrocze kredyt środki UE inne

36 VI. OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW W miejscowości Klęczany można wyróżnić obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne. Obszar ten koncentruje istotne dla mieszkańców obiekty: Szkoła Podstawowa, Gminny Ośrodek Kultury w Chełmcu z siedzibą w Klęczanach Remiza OSP. Wskazany obszar zlokalizowany jest obok drogi powiatowej. Przy szkole znajduje się przystanek autobusowy, nieopodal 2 sklepy spożywcze oraz 1 z materiałami budowalnymi. Obok budynku GOK umiejscowiona jest kapliczka, wokół której koncentruje się życie religine mieszkańców sołectwa tradycyjnie odprawiane są majówki i msze okolicznościowe z udziałem władz lokalnych, strażaków oraz innych organizacji działających na rzecz rozwoju. Okolica jest atrakcyjnym miejscem zamieszkania, nie tylko dla młodych mieszkańców Klęczan. Ciągle powstają tutaj nowe budynki, zwłaszcza że dużym zainteresowaniem cieszą się działki na sprzedaż. Ciekawostką dla turystów są odwierty ropy naftowej, wydobywanej od 1958 roku. Ze względu na swoje położenie opisany wyżej obszar jest naturalnym miejscem spotkań mieszkańców, jest ogólnie dostępny, tutaj rozgrywają się najważniejsze dla społeczności wydarzenia: festyny, zawody, przeglądy muzyczne, wystawy w plenerze. W spotkaniach tych biorą udział zarówno starsi mieszkańcy, jak i ci najmłodsi, co stanowi ogromny potencjał dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Mieszkańcy są bowiem związani ze swoją małą ojczyną, cechuje ich lokalny patriotyzm i chęć pracy na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Niemniej jednak obszar ten by mógł w pełni spełniać swoje funkcje musi być modernizowany w zakresie infrastruktury społeczno-kulturalnej. Priorytetem jest remont Gminnego Ośrodka Kultury oraz jego wyposażenie. 36

37 Realizacja celów statutowych wymaga bowiem stosownego zaplecza, odpowiadającego potrzebom społeczno-kulturalnym mieszkańców sołectwa. Równie ważna jest poprawa bezpieczeństwa przejawiająca się w budowie oświetlenia czy poprawie jakości dróg i budowie chodników na opisanym wyżej obszarze. Zamierzeniem mieszkańców jest także zlokalizowanie w granicach wyznaczonego obszaru placu zabaw, remont i wyposażenie remizy strażackiej, remont boiska sportowego oraz ścieżek rowerowych i spacerowych. Zaplanowane inwestycje kompleksowo rozwiązują problemy, z jakimi borykają się mieszkańcy Klęczan, a tym samym umożliwią poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych oraz promowanie obszarów wiejskich. Ponadto wpłyną na rozwój tożsamości społeczności Klęczan, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki wsi oraz na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej miejscowości. 37

38 Indeks tabel Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym w Gminie Chełmiec Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r...8 Tabela 2: Drogi gminne na terenie wsi Klęczany...21 Tabela 3: Infrastruktura gazowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...22 Tabela 4: Infrastruktura kanalizacja na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...24 Tabela 5: Infrastruktura wodociągowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...25 Indeks ilustracji Ilustracja 1: Mapa administracyjna Gminy Chełmiec....3 Ilustracja 2: Mapa satelitarna Klęczan...4 Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Klęczanach na dzień r...6 Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Klęczanach na dzień r...7 Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach Ilustracja 6: Szkoła podstawowa w Klęczanach...10 Ilustracja 7: Dworek w Klęczanach...13 Ilustracja 8: Wykorzystanie gruntów na terenie wsi Klęczany na dzień r...16 Ilustracja 9: Skład gatunkowy lasów w Klęczanach...18 Ilustracja 10: Podział wg sektorów działalności gospodarczych zarejestrowanych we Wsi Klęczany na dzień r...19 Ilustracja 11: Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Chełmiec wg. sołectw na dzień r