Plan Odnowy Miejscowości Rdziostów

Transkrypt

1 Tekst jednolity do Uchwały nr VI/50/2011 z dnia 21 stycznia 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI RDZIOSTÓW 1

2 I. WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z dokumentów napisanych w celu odnowy wsi, wskazania kierunków rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Dokument zawiera inwentaryzację zasobów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych miejscowości, uwzględnia mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia pojawiające się przed miejscowością. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata działanie Odnowa i rozwój wsi. jest dokumentem operacyjnym przygotowanym przy uczestnictwie rady sołeckiej i sołtysa wsi Rdziostów oraz na podstawie materiałów udostępnionych przez Urząd Gminy w Chełmcu. Plan Odnowy Wsi Rdziostów jest zgodny z dokumentami strategicznymi gminy: Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Chełmiec oraz Strategią Rozwoju Gminy Chełmiec na lata w zakresie planowanych inwestycji w sołectwie Rdziostów. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. 2

3 II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI RDZIOSTÓW 1. Położenie administracyjne i geograficzne Miejscowość Rdziostów stanowi jedno z 27 sołectw zlokalizowanych w Gminie Chełmiec w powiecie nowosądeckim województwa małopolskiego. Wieś graniczy z miejscowością Chełmiec, stanowiącą centrum administracyjno usługowe dla mieszkańców Gminy i siedzibę Urzędu Gminy oraz z Miastem Nowy Sącz będącym największą w powiecie aglomeracją, ponadto granice oddzielają sołectwo od miejscowości: Marcinkowice, Wielogłowy i Wielopole terytorialnie związanymi z Gminą Chełmiec. Ilustracja 1: Mapa Administracyjna Gminy Chełmiec. 3

4 Źródło: Gmina Chełmiec. Rdziostów to malownicza wieś położona na północno - zachodnich obrzeżach Kotliny Sądeckiej u podnóża Beskidu Wyspowego, na lewym brzegu Dunajca. Kotlina Sądecka - położona jest u spływu rzek: Dunajec, Poprad i Kamienica Nawojowska na granicy gór i pogórza, którego wzniesienia zamykają Kotlinę od północy, podczas gdy na południu Kotlinę zamyka wał Beskidu Sądeckiego, a od zachodu Beskid Wyspowy, natomiast od południowego wschodu Beskid Niski. Powierzchnia Kotliny wynosi 225 km 2. Beskid Wyspowy zajmuje obszar 1029 km2 pomiędzy doliną górnej Skawy, a Kotliną Sądecką. Charakteryzuje się on występowaniem odosobnionych gór, wystających o kilkaset metrów ponad poziom zrównania śródgórskiego. zalegających Pojedyncze piaskowców góry są magurskich, denudacyjnymi tworząc niejako ostańcami płasko wyniosłe wyspy w krajobrazie. Administracyjne granice sołectw wyznaczają terytorium o powierzchni 183,3800ha co stanowi 1,6 % obszaru Gminy. Współrzędne geograficzne wsi: 49 39' 28''N 20 40' 05'' E 4

5 Ilustracja 2: Mapa satelitarna Rdziostowa. Źródło: 5

6 2. Historia miejscowości Osada założona została w końcu XIII stulecia. W dawnych dokumentach znaleźć można odmienne nazwy miejscowości takie jak: Srostów, a u Długosza Vrzostów i Zwrosztow. Najdawniejsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z okresu kultury łużyckiej i okresu wczesnośredniowiecznego. Odkryte one zostały na wzniesieniu zwanym "grodzisko", leżącym na pograniczu Rdziostowa i Marcinkowic. Rdziostów został wspomniany w akcie Gryfiny, wdowy po Leszku Czarnym, Pani Ziemi Sądeckiej, dany w Sączu 21 grudnia 1293 roku Wacławowi synowi Rincona. Królowa nadała tutejsze sołectwo Wacławowi, który za zgodą ksieni klasztoru klarysek miał założyć w lesie wieś na prawie niemieckim. Osadnicy mieli mieć 15 lat wolności, po czym mieli płacić daniny w wysokości takiej jak mieszkańcy Barcic. Sołtys otrzymał karczmę, łan lasu na wieczność i łan pola na czas, jak długo będzie sołtysem, po czym miał z niego płacić zakonnicom czynsze. Za Długosza wieś należała do parafii w Podegrodziu, miała wówczas 6 szerokich i długich niemieckich łanów kmiecych równych dwunastu innym. Każdy kmieć płacił klasztorowi 8 szkotów czynszu, dawał koguta, dwa sery i 20 jaj. Za osep dawali miarę pszenicy, dwie miary owsa i 4 grochu, robili powabę z dziesięcin, prebendzie chochorowskiej w Nowym Sączu dawali 17 do 20 grzywien. Rejestr poborowy z roku 1581 stwierdzał, że we wsi było 1 ½ łana kmiecego, a właścicielem wsi był klasztor klarysek ze Starego Sącza. Dzierżawcą wsi był zaś Marcin Lutomirski. Rejestr poborowy z roku 1629 wymieniał również 1 ½ łana kmiecego, a dzierżawcą był Stanisław Skaradek. Do I rozbioru stosunki własnościowe nie uległy zmianie, ale w latach dobra klarysek zostały skonfiskowane i włączone do austriackich dóbr kameralnych. W miarę upływu lat część z tych dóbr sprzedano na licytacji 6

7 Wittigom, a resztę rozparcelowano. W roku 1881 wieś wymieniano wraz z przysiółkiem Drzykowa, w którym było dziewięć domów i 59 mieszkańców. Cała wieś liczyła 59 domów i 326 mieszkańców w tym 242 katolików, 18 ewangelików i 7 Żydów. W połowie XIX wieku wieś nawiedziła epidemia cholery, wówczas to zmarłych chowano na specjalnym miejscu zwanym "cmentarzem cholerycznym". W podzięce za uratowane życie rodzina Potoczków ufundowała kapliczkę. Z tej to rodziny wywodzą się patroni szkoły - założyciele Związku Stronnictwa Chłopskiego - Jan i Stanisław Potoczkowie. W okresie I wojny światowej we wsi stacjonowały oddziały legionów, których zadaniem było ostrzeliwanie drogi położonej po przeciwnej stronie Dunajca, a w jednym z tutejszych domów stacjonował wówczas Józef Piłsudski. W roku 1922 rozpoczęto na terenie wsi zorganizowane nauczanie. W tragicznych czasach II wojny światowej Rdziostów stał się miejscem straceń miejscowej ludności, po dziś istnieje tutaj "cmentarz rozstrzelanych". 7

8 III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI RDZIOSTÓW 1. Demografia Ludność Na obszarze wsi Rdziostów zamieszkuje 464 osób (stan na koniec 2009 r.), w tym 234 kobiet (50,4%) i 230 mężczyzn (49,6%), co stanowi 1,8% populacji zamieszkałej na terenie Gminy Chełmiec. Średnia gęstość zaludnienia na terenie sołectwa wynosi 257,8 os / km2 Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Rdziostowie w kob iety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi około 64% populacji Rdziostowa, wysokim udziałem charakteryzuje się również grupa ludzi w wieku przedprodukcyjnym 26%. Ludność w wieku poprodukcyjnym to zaledwie 10% populacji. Liczbę osób w poszczególnych kategoriach podano na wykresie. 8

9 Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Świniarsku w 2009r % 80 kobiety 51% mężczyźni % 52% 64% 20 36% 0 w iek przedprodukcyjny w iek produkcyjny w iek poprodukcyjny Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy w Chełmcu. Mieszkańcy Rdziostowa sa populacją młodą o równomiernym podziale na płeć. Różnice w liczbie kobiet i mężczyzn dostrzegalne są w poszczególnych grupach wiekowych. Zdecydowaną przewagę kobiet widać w wieku poprodukcyjnym 64% grupy, jest to powszechnie zauważalny stan, wynikający ze statystycznie krótszego okresu życia płci męskiej w stosunku do płci żeńskiej. Mężczyźni stanowią nieznaczną większość w wieku przedprodukcyjnym 52% oraz w wieku produkcyjnym, gdzie męska część społeczeństwa stanowi 51% populacji w danym przedziale wiekowym. 9

10 Mieszkalnictwo Gmina Chełmiec położona jest w najbliższym sąsiedztwie z miastem Nowy Sącz, stanowiącym stolice powiatu nowosądeckiego. Na terenie gminy zanotowano zjawisko wysokiego zainteresowania zakupem działek budowlanych w miejscowościach graniczących z miastem, ze względu na funkcjonalne rozwiązania komunikacyjne oraz dogodny dostęp do usług w mieście. Dotychczasowy wskaźnik standardu życia mieszkańców, charakteryzuje się mniej korzystnymi wielkościami niż w skali województwa. Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r. w Gminie Chełmiec Wyszczególnienie W gminie m2 % W województwie m2 % Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na osobę 19,5 95,58 20,4 100 Przeciętna liczba osób na mieszkanie 4,71 133,05 3, Przeciętna liczba osób na izbę 1,11 118,05 0, Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Chełmiec. Jak wynika z zestawienia, wskaźniki w gminie odbiegają od średnich a tym samym nie zabezpieczają w pełni potrzeb i obniżają poziom życia mieszkańców. 10

11 Bezrobocie Na terenie Gminy Chełmiec w 2008 roku zostało zarejestrowanych bezrobotnych, z czego kobiety stanowią 59,4%, natomiast mężczyźni 40,6%. Taki poziom bezrobocia stawia gminę na czołowym miejscu pod względem liczby osób pozostających bez pracy w powiecie nowosądeckim (15,4% ogółu bezrobotnych). W latach bezrobocie stopniowo obniżało się. Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PUP. Pomimo systematycznego spadku bezrobocia zarejestrowanego od 2004 roku w Gminie Chełmiec, jego poziom wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Wśród bezrobotnych największą liczbę osób pozostających bez zatrudnienia skupiają następujące grupy: kobiety 788 osób, następnie ludzie bez wykształcenia średniego 711 osób, bez doświadczenia zawodowego 329 osób oraz młodzi mieszkańcy, którzy nie przekroczyli jeszcze 25 roku 11

12 życia 322 osoby. Niekorzystne statystyki wymagają od Gminy zaangażowania i dbałości o podnoszenie stopnia wykształcenia społeczeństwa oraz ciągłego, systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych mieszkańców. 2. Kapitał społeczny Oświata W Rdziostowie znajduje się Szkoła Podstawowa im. Stanisława i Jana Potoczków, twórców pierwszej partii chłopskiej, którzy wywodzili się z tejże miejscowości. Placówka zapewnia swym uczniom odpowiednie zaplecze techniczne i naukowe niezbędne do prawidłowego rozwoju młodych ludzi. Ponadto uczniowie zdobywający podstawowe wykształcenie w Rdziostowie mogą korzystać z bogatej gamy zajęć dodatkowych takich jak: zajęcia plastyczne, taneczne, sportowe, esperanto, szkółka muzykowania ludowego. Ilustracja 6: Szkoła Podstawowa w Rdziostowie. 12

13 Źródło: Dziedzictwo kulturowe Milczącymi świadkami tragicznych lat I i II wojny światowej na terenie Gminy Chełmiec są cmentarze wojenne. Wyjątkowym miejscem pamięci z czasów okupacji hitlerowskiej jest Cmentarz Rozstrzelanych w Rdziostowie, gdzie hitlerowcy przeprowadzali egzekucje od czerwca 1940 do stycznia 1945 roku. Zbiorowa mogiła kryje szczątki około pomordowanych Żydów i Polaków mężczyzn, kobiet i dzieci, członków ruchu oporu i ich rodzin, księży, artystów, urzędników, rolników oraz tych, którzy w latach terroru okazywali solidarność cierpiącym. Świadkami tych tragicznych wydarzeń byli mieszkańcy Rdziostowa. Ponadto do obiektów godnych uwagi w Rdziostowie należą: grodzisko, liczne przydrożne kapliczki (rzeźba z kamienia właściciel Zbigniew Piekarski, krzyż drewniany stoi przy drodze po lewo jadąc w stronę Marcinkowic, krzyż drewniany umieszczony na wspólnocie wiejskiej, przy drodze wiejskiej prowadzącej do Marcinkowic) oraz 13 stary dąb będący

14 "pomnikiem przyrody". Organizacje Pozarządowe Stowarzyszenie "Korzenie i Skrzydła" to organizacja działająca przy szkole, która za cel postawiła sobie: Podejmowanie działań na rzecz społeczności z terenów wiejskich Stwarzanie warunków do rozwijania indywidualnych zainteresowań dzieci i młodzieży Podejmowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych z terenów wiejskich Uświadamianie potrzeby aktywnego i twórczego spędzania czasu wolnego jako alternatywy wobec ewentualnych zagrożeń lub nałogów Ułatwianie dzieciom i młodzieży ze środowisk wiejskich kontaktów towarzyskich pomiędzy sobą oraz ich rówieśnikami z miast Wyrównywanie poziomu w nauce Do dotychczasowych osiągnięć Stowarzyszenia należy zapisać: * uzyskanie środków finansowych ze Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na prowadzenie zajęć muzykowania ludowego (kontrabas, klarnet) * pomoc w organizacji kiermaszy świątecznych * przekazanie szkole piłek do gimnastyki korekcyjnej * zorganizowanie wycieczki do Skansenu w Nowym Sączu dla wszystkich uczniów naszej szkoły w dniu Święta Patrona szkoły. W programie wycieczki zwiedzanie skansenu i Miasteczka Galicyjskiego, grillowanie, rozstrzygnięcie konkursu plastycznego- wręczenie nagród prowadzenie zajęć bezpłatnych z języka esperanto - nauczyciel pani Jolanta Kieres 14

15 3. Rolnictwo Klimat Sołectwo Rdziostów podobnie jak cały obszar Gminy Chełmiec położony jest w obrębie piętra klimatycznego umiarkowanego ciepłego, które rozciąga się od 200 m n.p.m. (kotliny) do 750 m n.p.m. (Beskidy i Pogórze). Średnia temperatura roku dla tego piętra kształtuje się w granicach +6 0C do 80C. Pod względem klimatycznym Gmina należy do dwóch dwóch subregionów klimatycznych: makroregion kotlin śródgórskich (Kotlina Sądecka) makroregion gór średnich (cała pogórska część Gminy) Średnio dni w roku stanowią dni ciepłe, pierwsze jesienne przymrozki pojawiają się miedzy 30 września, a 5 października, najpóźniej natomiast około 5 listopada. Ostatnie wiosenne przymrozki notowane są około 15 maja. Długość okresu wegetacyjnego szacowana jest na około 220 dni. Średnie roczne sumy opadów notowane są w wysokości do 800 mm, przy czym liczba dni z opadem to średnio 170 dni w ciągu roku. Średnia pokrywa śnieżna utrzymuje się ponad 90 dni. Gleby Na terenie gminy występują tereny osuwiskowe i gleby o zróżnicowanych klasach bonitacyjnych: od II do VI. Najlepsze gleby (II i III) klasa) występują w Kotlinie Sądeckiej bazują one na podłożu mad aluwialnych i należą do kompleksu pszennego pogórskiego. Rejon pogórski zajmują gleby klas bonitacyjnych IV V i powstały na glinach, iłach oraz pyłach zwietrzelinowych. Należą one do kompleksu pszenno-zbożowego 15 górskiego. Na zboczach

16 i stokach o znacznych spadkach występują gleby niższych klas bonitacyjnych (V i VI) należące do kompleksu zbożowo-pastewno-górskiego lub owsianopastewnego. Gospodarstwa rolne Obszar Gminy Chełmiec w 50,93% pokrywają użytki rolne (5740 ha), grunty orne stanowią ha i stanowią 60,62% z powierzchni użytków rolnych. Wykorzystanie gruntów w sołectwie Rdziostów przedstawia wykres. Ilustracja 7: Wykorzystanie gruntów na terenie Rdziostowa na dzień r. 400,00 363,83 Powierzchnia mierzona w ha 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 82,92 100,00 26,34 50,00 6,84 0,37 0,63 6,38 0,00 R S Ł Ps B W Legenda: R grunty orne S sady Ł łąki trwałe Ps pastwiska trwałe B zabudowane grunty W rowy Lz pastwiska zadrzewione/zakrzewione Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. 16 Lz

17 W Rdziostowie 72% powierzchni zajmują użytki rolne (132,85 ha), grunty orne stanowią 58% użytków rolnych oraz 42% ogólnej powierzchni sołectwa. Rdziostów znajduje się w strefie rozwoju rolnictwa w kierunku specjalizacji w uprawach ogrodniczych i chowie zwierząt przy jednocześnie rozwijającej się alternatywnej pozarolniczej aktywności gospodarczej. 4. Gospodarka W listopadzie 2009 roku w Rdziostowie ogólna liczba przedsiębiorców stanowiła 25 zarejestrowanych. Podział na poszczególne sektory przedstawia wykres. Ilustracja 8: Podział wg sektorów działalności gospodarczych zarejestrowanych w Rdziostowie na dzień r. 8% 24% 36% 20% 12% Budownictwo Handel Produkcja Usługi Transport Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. 17

18 Największą popularnością wśród przedsiębiorców cieszy się handel, gdzie zarejestrowanych jest 9 podmiotów (36%), następnie transport 6 podmiotów (24%), dział usług 5 podmiotów (20%), produkcja 3 podmioty (12%) i budownictwo 2 podmioty (8%). Gmina Chełmiec jest bardzo przedsiębiorczą gminą, świadczy o tym liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w wysokości Udział Rdziostowa w rozwoju przedsiębiorczości jest niewielki, wynosi 1,9% i plasuje sołectwo na 18 miejscu pod względem największej liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Gminie Chełmiec. O niewielkim zaangażowaniu miejscowości w rozwój przedsiębiorczości świadczy jej charakter, jako miejsca pamięci historycznej, dziedzictwa kulturowego oraz miłego wypoczynku i rekreacji. Ilustracja 9: Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Gminie Chełmiec wg sołectw na dzień r Bogus zow a 70 Wola M arcink ow s k a 71 Wola Kurow s k a 74 Klim k ów k a 78 Kurów 79 Naś cis zow a 100 Biczyce Górne Janus zow a Kras ne Potock ie Rdzios tów Ubiad Kunów Klę czany Nis k ow a Chom r anice Librantow a Pas zyn M arcink ow ice Piątk ow a Biczyce Dolne Dąbrow a Wie lopole Trze trze w ina Wie logłow y M ała Wie ś Św iniars k o Che łm ie c 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. 18

19 5. Infrastruktura techniczna Sieć komunikacyjna Przez Rdziostów przebiega droga powiatowa Limanowa - Chełmiec oraz 5,7 km dróg gminnych. Tabela 2: Drogi gminne na terenie wsi Rdziostów. Lp. Nazwa Długość drogi wm 1 Łęg Do Kunara Drzykowa Do Borzęckich Graniczna Grodzisko Do Dziubanowskiego 390 Źródło: Urząd Gminy Chełmiec. Mieszkalnictwo w Rdziostowie skupione jest wokół jednego głównego ciągu komunikacyjnego, drogi Drzykowa Klęczany. Sieć gazowa Miejscowość nie jest podłączona do żadnego gazociągu. Dlatego mieszkańcom, w celu pozyskania ciepła zaleca się ogrzewanie obiektów indywidualnie, poprzez stosowanie gazu, oleju opałowego, energii elektrycznej, energii słonecznej, drewna oraz innych niekonwencjonalnych źródeł ciepła. 19

20 Tabela 3: Infrastruktura gazowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Sieć gazowa J. m. Długość czynnej sieci ogółem Długość czynnej sieci przesyłowej Długość czynnej sieci rozdzielczej Czynne połączenia do budynków Odbiorcy gazu Odbiorcy gazu ogrzewający gazem mieszkania Zużycie gazu Zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań Ludność korzystająca z sieci gazowej 2008r. m m m szt gosp. domowe gosp. domowe tys.m3 tys.m3 osoba ,9 1135, Źródło: Dane GUS. Gospodarka odpadami Działania w ochronie środowiska przed zagrożeniami powodowanymi przez odpady rozpoczynają się od zapobiegania powstania odpadów, redukcji ich ilości oraz zmiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej groźne a gospodarowanie odpadów stanowi znaczną gałąź przemysłu, obejmującego szereg technologii odzysku i unieszkodliwienia. Pierwszą zasadą gospodarki odpadowej pozostaje wciąż zapobieganie ich powstawaniu. Wyraża się to dążeniem do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Odpady powstające jako produkty uboczne są cechą procesu technologicznego, ale właściwością najlepszych technologii jest mała ilość produktów ubocznych. Ustala się usuwanie w odpadów przystosowanych stałych poprzez pojemnikach segregację okresowo i gromadzenie opróżnianych i w ich sposób zorganizowany wywożonych na urządzone składowisko odpadów poza obszar gminy zgodnie z prowadzoną polityką gminy i zawartymi porozumieniami. Wyznaczona jest rezerwa terenu jako alternatywa rozwiązania dla realizacji lokalnych składowisk odpadów w Kurowie i Paszynie. 20

21 Gospodarka ściekowa Ogólnie infrastruktura kanalizacyjna na terenie gminy Chełmiec nie jest dostatecznie rozwinięta. Przez wiele lat tylko na terenie dwóch miejscowości Świniarsko oraz Chełmiec występowała sieć kanalizacji sanitarnej. Obecnie infrastruktura kanalizacyjna jest z roku na rok rozbudowywana i coraz więcej miejscowości zaczyna być podłączanych do sieci kanalizacyjnych. Rdziostów, jako wieś nie wyposażona w infrastrukturę kanalizacyjną również oczekują na swoją kolej. Tabela 4: Infrastruktura kanalizacja na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Kanalizacja J. m. długość czynnej sieci kanalizacyjnej Długość czynnej sieci kanalizacyjnej będącej w zarządzie bądź administracji gminy Długość czynnej sieci kanalizacyjnej będącej w zarządzie bądź administracji gminy eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Ścieki odprowadzone Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej 2008r. km 76,2 km 76,2 km 76,2 szt dam3 osoba , Źródło: Dane GUS. W miejscach nie zaopatrzonych w infrastrukturę kanalizacyjną, do czasu jej realizacji obowiązuje gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach okresowo wybieralnych z wywozem fekaliów na oczyszczalnię, zgodnie z zawartym porozumieniem. Ścieki przemysłowe odprowadzane przez firmy posiadające zbiorniki są dowożone do oczyszczalni ścieków. Na terenie Gminy Chełmiec funkcjonują dwie oczyszczalnie ścieków: - w Chełmcu - mechaniczno biologiczna typu Ecolo-Chief. Do oczyszczalni 21

22 doprowadzane są ścieki bytowo-gospodarcze, które po oczyszczeniu zrzucane są do potoku Biczycanka będącego lewobrzeżnym dopływem rzeki Dunajec (powyżej Zespołu Zbiorników Rożnów - Czchów). Wody tego odbiornika są zakwalifikowane do pierwszej klasy czystości. - w Małej Wsi - obiekt typu Ecolo-Chief. Oczyszczalnia docelowo będzie przyjmować nieczystości z terenu Biczyc Dolnych i Górnych, Niskowej, część Trzetrzewiny, Świniarska i Małej Wsi, obsługując ok mieszkańców. Aktualne obciążenie obiektu wynosi zaledwie m 3/dobę. Ścieki po oczyszczeniu są zrzucane do rzeki Dunajec powyżej Zespołu Zbiorników Rożnów-Czchów. Tereny nie objęte zbiorczymi systemami powinny realizować systemy lokalne i indywidualne z dopuszczeniem realizacji małych nowoczesnych oczyszczalni, przy uwzględnieniu uwarunkowań fizjograficznych i przepisów odrębnych. Gospodarka wodna Woda do celów pitnych i gospodarczych w miejscowości Rdziostów dostarczana jest ze zbiorczych zbiorników wodnych Marcinkowice Klęczany Rdziostów. Na wodociągowa. terenie System gminy Chełmiec zaopatrzenia funkcjonuje mieszkańców komunalna gminy w wodę sieć jest rozwinięty na niewystarczającym poziomie wciąż ponad 50% mieszkańców nie jest podłączonych do komunalnej sieci wodociągowej. 22

23 Tabela 5: Infrastruktura wodociągowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r. Wodociągi Długość czynnej sieci rozdzielczej Długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bądź administracji gminy Długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bądź administracji gminy, eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Woda dostarczana gosp. domowym Ludność korzystająca z sieci wodociągowej J. m. 2008r. km 207,7 km 203,7 km 203,7 szt 2172 dam3 osoba 151, Źródło: Dane z GUS. Stan techniczny sieci wodociągowej spółek wodnych jest niezadowalający szczególnie z uwagi na szkody powodziowe, jakie wystąpiły po roku Natomiast stan komunalnej sieci wodociągowej można określić na poziomie dobrym. Większość sieci została wykonana w latach oraz w latach ubiegłych. Zastosowane technologie należą do nowoczesnych, dzięki czemu poszczególne systemy wodociągowe można uznać za sprawne i niewymagające dużych nakładów na remonty czy usuwanie skutków zdarzeń losowych. Na terenach nie objętych wodociągami zbiorczymi lub do czasu realizacji niezbędnych odcinków, dopuszczona jest realizacja indywidualnych i lokalnych wodociągów. 23

24 6. Turystyka i rekreacja Rdziostów to malownicza miejscowość, dbająca o kultywowanie swojej historii i dziedzictwa kulturowego. Ponadto przez Rdziostów prowadzą szlaki turystyczne, wędrując którymi można dotrzeć na Białowodzką Górę oraz ścieżki przyrodnicze Rdziostów Chełmiec. Położenie i ukształtowanie terenu na obszarze miejscowości stanowi potencjał do rozwoju różnych form rekreacji zarówno dla mieszkańców wsi, jak również pobliskiego miasta i sąsiednich wiosek. 24

25 IV. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI RDZIOSTÓW. 1. Analiza SWOT Mocne Strony Słabe Strony Dobre położenie geograficzne Brak bazy rekreacyjno wypoczynkowej np. dobrze oznakowanych i zagospodarowanych ścieżek spacerowych i rowerowych Lokalizacja przy drodze powiatowej Brak placów zabaw dla najmłodszych Bogata i ciekawa historia Brak boiska sportowego Dostęp mieszkańców do oświaty (Szkoła Podstawowa) Brak bazy przetwórczej wytworzonych produktów rolnych Dziedzictwo kulturowe (cmentarz wojenny, grodzisko, przydrożne kapliczki) Brak tradycji turystycznych, osób wykształconych w zakresie świadczenia usług turystycznych Pomnik przyrody stary dąb Brak usług gastronomicznych i noclegowych Duża liczba ludności w wieku produkcyjnym Brak chodników i oświetlenia przy drodze powiatowej Wyposażenie w infrastrukturę techniczną (wodociąg, telekomunikacja, sieć dróg) Brak kanalizacji Organizacje Pozarządowe (Stowarzyszenie Korzenie i Skrzydła ) 25

26 Szanse Zagrożenia Rozbudowa bazy turystyczno rekreacyjnej, rozwój agroturystyki i ekoturystyki Postępująca degradacja środowiska, klęski żywiołowe, powódź Rozwój rolnictwa ekologicznego Wzrost bezrobocia Wolne tereny w zakresie rozbudowy mieszkalnictwa Niezadowalający stan usług towarzyszący turystyce Promocja miejscowości Niskie dochody ludności Zajęcia pozaszkolne dla młodzieży rozwijające ich zdolności i talenty Brak zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój miejscowości Możliwość pozyskania środków Unii Europejskiej na realizację inwestycji Emigracja zarobkowa mieszkańców wsi Zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa poprzez budowę chodników i oświetlenia Ograniczone możliwości finansowe budżetu gminy Wzrost wykształcenia ludności Rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej i pozyskanie inwestorów zewnętrznych Miejscowość Rdziostów posiada bogatą historię oraz charakteryzuje się położeniem geograficznym sprzyjającym rozwojowi turystyki rekreacyjnej i wypoczynkowej. Dział ten wymaga jednak odpowiedniego przygotowania infrastruktury turystycznej. Oznakowane ścieżki rowerowe i spacerowe z miejscami postojowymi i tablicami informacyjnymi będą przyciągać ludzi chętnych odpocząć na łonie natury. Na terenie miejscowości rozwinęło się 26

27 rolnictwo i przedsiębiorczość. Obydwa działy wymagają jednak zaangażowania dodatkowych środków finansowych i kapitału ludzkiego, w celu poprawienia jakości oferowanych usług, zwiększenia oferty produktów oraz stworzenia nowych miejsc pracy. Dla prawidłowego rozwoju wsi, wymagana jest budowa infrastruktury kanalizacyjnej oraz gazociągu, co będzie wpływało pozytywnie na rozwój mieszkalnictwa i zatrzymanie obecnych lokatorów w rodzinnych stronach. Bezpieczeństwo na drogach poprzez budowę chodnika i zapewnienie oświetlenia również zostaną docenione przez potencjalnych mieszkańców. Istotne znaczenia ma również zorganizowanie miejsca użyteczności publicznej i zapewnienie odpowiedniego zaplecza sportowego dla właściwego rozwoju młodych ludzi, którzy stanowią duży kapitał miejscowości. Poprzez inwestycje w zaplecze sportowe i edukacyjne, inwestuje się w kapitał ludzki, który jest istotnym zasobem każdej wsi. Bogata i ciekawa historia miejscowości stanowi integralną część podczas jej promocji. 27

28 V. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ Do najważniejszych poprawienia warunków inwestycji życia, na wzrostu terenie wsi Rdziostów, atrakcyjności w celu miejscowości pod względem turystycznym, przedsiębiorczym i mieszkaniowym, należą: poprawa infrastruktury turystycznej (ścieżki rowerowe i spacerowe) plac zabaw chodniki wzdłuż drogi powiatowej wraz z oświetleniem kanalizacja wsi modernizacja dróg o złej nawierzchni boisko sportowe budowa oświetlenia Poniżej zamieszczono opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji. 28

29 29

30 VI. ZAŁĄCZNIKI Załącznik nr 1. Zestawienie inwestycji planowanych na lata Zestawienie inwestycji planowanych na lata NAZWA PROJEKTU Modernizacja dróg Oświetlenie dróg gminnych Plac zabaw Budowa obiektów użyteczności publicznej 30 CEL Poprawa warunków komunikacyjnych na obszarze miejscowości Poprawa życia mieszkańców PRZEZNACZENI CZAS REALIZACJI E ZAKRES PLANOWANYCH data rozpoczęcia/ INWESTYCJI ZARZĄDZANIE PRAC data zakończenia Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Położenie nawierzchni utwardzonej Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Budowa oświetlenia 2011 Poprawa warunków Mieszkańcy wsi, właściwego rozwoju dzieci turyści Urząd Gminy w Chełmcu Chodniki Poprawa bezpieczeństwa pieszych Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Ogólnodostępne boisko sportowe Rozwój fizyczny młodzieży, poprawa warunków rekreacji, integracja mieszkańców Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Sieć kanalizacyjna Poprawa życia mieszkańców Mieszkańcy wsi Urząd Gminy w Chełmcu Ścieżki rowerowe i spacerowe Wzrost atrakcyjności turystycznej regionu Mieszkańcy wsi, turyści Urząd Gminy w Chełmcu Budowa placu zabaw wraz z pełnym wyposażenie Budowa chodników wraz z poprawą istniejących rowów odwadniających Budowa boiska sportowego wraz z wyposażeniem i infrastrukturą poboczną Budowa kanalizacji lub przydomowych oczyszczalni ścieków Wykupienie gruntów i budowa ścieżek rowerowych i spacerowych

31 Załącznik nr 2. Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Nazwa projektu Budowa placu zabaw środki własne gminy wartość ogółem wartość netto 2010 I półrocze II półrocze 2011 I półrocze 2012 II półrocze I półrocze 2013 II półrocze I półrocze kredyt środki UE inne Budowa oświetlenia środki własne gminy kredyt środki UE inne Budowa chodników środki własne gminy kredyt środki UE inne Modernizacja dróg środki własne gminy kredyt środki UE inne II półrocze 2014 I półrocze II półrocze 2015 I półrocze II półrocze 2016 I półrocze II półrocze

32 Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach Nazwa projektu wartość ogółem Budowa boiska sportowego środki własne gminy wartość netto 2010 I półrocze II półrocze 2011 I półrocze II półrocze 2012 I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze I półrocze 2016 II półrocze I półrocze II półrocze kredyt środki UE inne Budowa sieci kanalizacyjnej środki własne gminy kredyt środki UE inne Budowa ścieżek rowerowych i spacerowych środki własne gminy kredyt środki UE inne 32

33 VI. OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW W miejscowości Rdziostów można wyróżnić obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne. Obszar ten koncentruje istotne dla mieszkańców obiekty: Szkoła Podstawowa Cmentarz Rozstrzelanych przydrożne kapliczki oraz krzyże Wskazany obszar zlokalizowany jest obok drogi powiatowej. Przy szkole znajduje się przystanek autobusowy. Okolica jest atrakcyjnym miejscem zamieszkania, nie tylko dla młodych mieszkańców Rdziostowa. Potocznie mieszkańcy gminy nazywają Rdziostów sypialnią Nowego Sącza. Ciągle powstają tutaj nowe budynki, zwłaszcza że dużym zainteresowaniem cieszą się działki na sprzedaż. Ze względu na swoje położenie opisany wyżej obszar jest naturalnym miejscem spotkań mieszkańców, jest ogólnie dostępny, tutaj rozgrywają się najważniejsze dla społeczności wydarzenia. W spotkaniach tych biorą udział zarówno starsi mieszkańcy, jak i ci najmłodsi, co stanowi ogromny potencjał dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Mieszkańcy są bowiem związani ze swoją małą ojczyną, cechuje ich lokalny patriotyzm i chęć pracy na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Niemniej jednak obszar ten by mógł w pełni spełniać swoje funkcje musi być modernizowany w zakresie infrastruktury społeczno-kulturalnej. Priorytetem jest poprawa bezpieczeństwa przejawiająca się w budowie oświetlenia czy poprawie jakości dróg i budowie chodników na opisanym wyżej obszarze. Zamierzeniem mieszkańców jest także zlokalizowanie w granicach wyznaczonego obszaru placu zabaw, budowa boiska sportowego oraz ścieżek rowerowych i spacerowych. Zaplanowane inwestycje kompleksowo rozwiązują 33 problemy, z jakimi borykają się

34 mieszkańcy Rdziostowa, a tym samym umożliwią poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych oraz promowanie obszarów wiejskich. Ponadto wpłyną na rozwój tożsamości społeczności Rdziostowa, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki wsi oraz na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej miejscowości. 34

35 Indeks tabel Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym w Gminie Chełmiec Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r...10 Tabela 2: Drogi gminne na terenie wsi Rdziostów...19 Tabela 3: Infrastruktura gazowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...20 Tabela 4: Infrastruktura kanalizacja na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...21 Tabela 5: Infrastruktura wodociągowa na terenie Gminy Chełmiec w 2008r...23 Indeks ilustracji Ilustracja 1: Mapa Administracyjna Gminy Chełmiec...3 Ilustracja 2: Mapa satelitarna Rdziostowa...5 Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Rdziostowie w Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Świniarsku w 2009r...9 Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach Ilustracja 6: Szkoła Podstawowa w Rdziostowie...12 Ilustracja 7: Wykorzystanie gruntów na terenie Rdziostowa na dzień r Ilustracja 8: Podział wg sektorów działalności gospodarczych zarejestrowanych w Rdziostowie na dzień r Ilustracja 9: Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Gminie Chełmiec wg sołectw na dzień r