Katedra Zoologii Ogólnej

Transkrypt

1 Katedra Zoologii Ogólnej Zatrudnienie: 1 profesor, 3 doktorów habilitowanych, 1 adiunkt, 1 asystent, a także 2 pracowników inżynieryjno-technicznych oraz 8 doktorantów. 1. Rys historyczny. W październiku 1990 r. powołano samodzielny Zakład Cytologii, Histologii i Embriologii Zwierząt, przekształcony rok później w Katedrę Histologii i Embriologii Zwierząt, od 1994 r. z nową nazwą: Katedra Zoologii Ogólnej, by pasowała do struktury Wydziału Biologii. Nazwa określa jej obszar aktywności. Obecna struktura wewnętrzna katedry to 4 pracownie: Pracownia Parazytologii i Ochrony Środowiska; Pracownia Restytucji i Ochrony Ryb Wędrownych; Pracownia Biologii i Kriokonserwacji Nasienia; Pracownia Ekohydrologii. 2. Problematyka badawcza jednostki. o Restytucja i ochrona ryb wędrownych, głównie troci, łososia,, jesiotra zachodniego oraz parposza. Doskonalenie metod restytucji rzadkich i cennych przyrodniczo gatunków ichtiofauny, w tym opracowywanie metod zwiększania przeżycia wsiedlanego narybku. Przyuczanie w warunkach sztucznych tych juwenilnych ryb do życia w warunkach naturalnych. Budowa sztucznych tarlisk dla ryb łososiowatych. Optymalizacja technik kriokonserwacji nasienia ryb jak i wpływu tych technik na wartość biologiczną plemników i potomstwa otrzymanego z zapłodnienia ikry zamrożonym nasieniem, w kontekście restytucji zagrożonych gatunków. Stworzenie banku spermy ryb rzadkich i zagrożonych. o Badanie formowania się systemu reprodukcyjnego troci i łososi w ontogenezie. o Rozróżnianie i analiza morfometryczna młodzieży łososia i troci oraz krzyżówek w/w gatunków. Analiza osteologiczna czaszek troci i łososi. o Parazytofauna ryb, głównie łososiowatych. o Analiza cyklów płciowych małży słodkowodnych i morskich. o Badania cytogenetyczne i molekularne zagrożonych oraz inwazyjnych gatunków ryb i małży. o Wpływ warunków hydrologicznych cieków i jezior na stan jakościowy i ilościowy organizmów wodnych, zwłaszcza organizmów wskaźnikowych. Badania wpływu gatunków prawnie chronionych na stan środowiska wodnego.

2 3. Perspektywy badawcze Przede wszystkim będziemy kontynuować dotychczasowe badania, a ponadto zamierzamy: 1. Rozwinąć molekularną analizę: o procesu rozrodu ryb, o procesów zarażania żywicieli pośrednich przez pasożyty w trakcie ich cyklu życiowego. 2. Dokonać genetycznej analizy ryb cennych przyrodniczo w aspekcie zachowania lokalnych populacji. 3. Utrzymać bank spermy ryb i doskonalić metody jej preparacji i przechowywania oraz wykorzystywać w praktyce. 4. Opracować i wdrożyć nowe technologie: zarybiania cieków narybkiem łososiowatych. 5. Kompleksowo oceniać zbiorniki wodne pod kątem hydrobiologicznym i hydrologicznym. 4. Wykaz publikacji za ostatnie 5 lat: Czerniawski R., Domagała J Similarities in zooplankton community between River Drawa and its two tributaries (Polish part River Odra), Hydrobiologia 638: Czerniawski R., Domagała J Zooplankton communities of two lake outlets in relation to abiotic factors. Cent. Eur. J. Biol. 5(2): Czerniawski R., Domagała J., Pilecka-Rapacz M Wstępne wyniki wpływu podchowu wylęgu troci (Salmo trutta m. trutta L. 1758) na żywym zooplanktonie na przeżywalność i wzrost w warunkach naturalnych, Rocz. Nauk. PZW, t. 23, s Czerniawski R, Pilecka-Rapacz M, Domagała J., Krepski T., Larval rearing of Atlantic salmon and sea trout using nauplii of Artemia salina, EJPAU, Vol. 13 (2). 5. Wawrzyniec W., Pilecka-Rapacz M., Domagała J., Czerniejewski P Biological characteristics and feeding of young cod caught in spring the Puck Bay, Trudy XI Mieżdonarodnoj nauczno-prakticzeskoj konferencji molodych, studentow i aspirantow: Analiz i prognozirowanije sistem uprawlienija, cz.ii, Sankt Petersburg, Izdatielstwo SZTU,

3 6. Dziewulska K., Rzemieniecki A., Domagała J Motility and energetic status of Atlantic salmon (Salmo salar L.) sperm after refrigerated storage. J. Appl. Ichthyol. 26: Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Analiza jakościowa jesiennej ichtiofauny dopływów Drawy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Biologica, 15: Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Wstępna charakterystyka malakofauny wybranych dopływów Drawy (Pojezierze Południowopomorskie), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Biologica, 15: Czerniawski R., Domagała J., Pilecka-Rapacz M Wstępne wyniki badań nad wpływem żywienia wylęgu troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L., 1758) żywym zooplanktonem i larwami ochotki (Chironomidae) na jego przeżywalność i wzrost w ciekach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Biologica, 16: Czerniawski R., Domagała J., Pilecka-Rapacz M Analiza wielkości presji wędkarskiej oraz poziomu wprowadzanych biogenów w zanętach w wodach zlewni środkowej i dolnej Drawy. Roczniki Naukowe PZW, 23: Skuza L., Achrem M., Czerniawski R., Domagała J Ocena zmienności genetycznej pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario ) i troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) z Regi, Chojnówki i trzech cieków zlewni Drawy za pomocą markerów mikrosatelitarnych, w: Rozród, podchów, profilaktyka ryb rzadkich i chronionych oraz innych gatunków. Red. red. Zakęś Z., Demska-Zakęś K., Kowalska A, wyd. IRŚ Olsztyn, Czerniawski R.,, Domagała J., Pilecka-Rapacz M., Krepski T Wpływ małej zapory na zmiany składu ichtiofauny w cieku Sitna w ciągu 9 lat (otulina Drawieńskiego Parku Narodowego. Rocznik Ochrona Środowiska, t. 12: Kirczuk L., Domagała J Hybrydyzacja wśród ryb przyczyny i jej znaczenie. Rocznik Ochrona Środowiska, t.12: Pilecka-Rapacz M., Czerniawski R., Krepski T., Domagała J Zimowy pokarm hybrydów (0+) łososia i troci wędrownej z potoku Trawna, Red. Joniak T. w: Bezkręgowce denne wód Parków Narodowych Polski, Wyd. Zakład Ochrony Wód. Uniwersytet A. Mickiewicza. Poznań. s Pilecka-Rapacz M., Czerniawski R., Goździk I., Domagała J Odżywianie się juwenilnych hybrydów łososia i troci wędrownej w cieku Chojnówka. Komunikaty Rybackie 5: 5-8.

4 16. Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Growth and survival of brown trout fry (Samo trutta m. fario L.) in the wild, reared in the hatchery on different feed, EJPAU. 13 (2). 17. Domagała J., Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M Zagrożenia antropogeniczne wód zlewni Drawy. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, nr 9, Błachuta J., Rosa J., Wiśniewolski W., Zgrabczyński J., Bartel R., Białokoz W., Borzęcka I., Chybowski Ł., Depowski R., Dębowski P., Domagała J., Drożdzyński K., Hausa P., Kukuła K., Kubacka D., Kulesza K., Ligęza J., Ludwiczak M., Pawłowski M., Picińska- Faltynowicz J., Lisiński K., Witkowski A., Zgrabczyński D., Zgrabczyńska M Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w Polsce. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Warszawa, ss Dziewulska K., Domagała J Wstępna charakterystyka nasienia łososia (Salmo salar L.) z rzek zachodniopomorskich. W: Gospodarowanie ichtiofauną w warunkach zróżnicowanego środowiska wodnego. Red. red. M. Jankun, G. Furgała-Selezniow, M. Woźniak, A. Wiśniewska. Olsztyn. Wyd. Agencja Wydawnicza Argi s.c. R. Błaszak, P. Pacholec, J. Prorok, K. Dziewulska, A. Rzemieniecki, J. Domagała Sperm motility characteristics of wild Atlantic salmon (Salmo salar L.) and sea trout (Salmo trutta m. trutta L.) as a basis for milt selection, Journal of Applied Ichthyology. 27 (4), Kirczuk L., Domagała J Hybrydyzacja wśród ryb i jej znaczenie dla bioróżnorodności. W: Gospodarowanie ichtiofauną w warunkach zróżnicowanego środowiska wodnego, red. red. M. Jankun, G. Furgała-Selezniow, M. Woźniak, A. Wiśniewska, Olsztyn. Wyd. Agencja Wydawnicza Argi s.c. R. Błaszak, P. Pacholec, J. Prorok, Czerniawski R., Domagała J. Goździk I Zooplankton słodkowodny - wartościowy składnik diety młodzieży wszystkich gatunków ryb. W: Ocena i ochrona bioróżnorodności wód, red. red. M. Jankun, G. Furgała-Selezniow, M. Woźniak, A. Wiśniewska, Olsztyn. Wyd. Agencja Wydawnicza Argi s.c. R. Błaszak, P. Pacholec, J. Prorok,

5 23. Kirczuk L., Domagała J Oocyte development of bilateral salmon (Salmo salar L., 1758) and sea trout (Salmo trutta m. trutta L., 1758) hybrids and pure species in the freshwater period of their life. EJPAU. 14 (2). 24. Dziewulska K., Rzemieniecki A., Czerniawski R., Domagała J Post-thawed motility and fertility from Atlantic salmon (Salmo salar L.) sperm frozen with four cryodiluents in straws or pellets. Theriogenology 76(2011): Czerniawski R., Domagała J., Krepski T., Pilecka-Rapacz M Porównanie tempa wzrostu narybku troci (Salmo trutta trutta) w warunkach hodowlanych i naturalnych. W: Nowe gatunki w akwakulturze. Red. Z. Zakęś i in., wyd. IRŚ Olsztyn, Dziewulska K., Czerniawski R., Gancarczyk J., Domagała J., Biologiczna charakterystyka nasienia samców pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario) z lokalnej populacji rzeki Słopicy (Otulina Drawieńskiego Parku Narodowego). W: Nowe gatunki w akwakulturze. Red. Z. Zakęś i in., wyd. IRŚ Olsztyn, Kirczuk L., Domagała J Przeżycie w małych ciekach narybku krzyżówek łososia (Salmo salar) i troci (Salmo trutta m. trutta) W: Nowe gatunki w akwakulturze. Red. Z. Zakęś i in., wyd. IRŚ Olsztyn, Pilecka-Rapacz M., Domagała J. Czerniawski R Dieta stadium parr troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) na tle warunków pokarmowych trzech niewielkich leśnych cieków, Rocz. Nauk. PZW, t. 24, s Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Stocking experiment with Atlantic Salmon and Sea Trout parr reared on either live prey or a pellet diet. Journal of Applied Ichthyology. 27 (4), pg Kirczuk L., Domagała J Osteological characteristics of selected cranial bones of juvenile reciprocal hybrids of Atlantic salmon, Salmo salar L., and sea trout, Salmo trutta L. Arch. Pol. Fish. (2011) 19: Dziewulska K., Czerniawski R., Goździk I., Domagała J Przeżywalność i wzrost narybku troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) uzyskanego z mrożonego nasienia. Kom. Ryb. 6, Czerniawski R. Pilecka-Rapacz M., Krepski T., Sługocki Ł., Domagała J Zastosowanie żywego zooplanktonu do podchowu larw brzany (Barbus barbus). W:

6 Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Red. Z. Zakęś, K. Demska-Zakęś, A. Kolwalska. Wydawnictwo IRŚ, Olsztyn, s Kirczuk L., Domagała J Cechy przydatne przy identyfikacji młodzieży krzyżówek łososia (Salmo salar) i troci (Salmo trutta m. trutta). W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Red. Z. Zakęś, K. Demska-Zakęś, A. Kolwalska. Wydawnictwo IRŚ, Olsztyn, s Czerniawski R., Domagała J., Potamozooplankton communities in three different outlets from mesotrophic lakes located in lake-river system. Oceanological and Hydrobiological Studies. 41: Czerniawski R., Spatial pattern of potamozooplankton community of the slowly flowing fishless stream in relation to abiotic and biotic factors. Polish Journal of Ecology. 60(2): Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J., Sługocki Ł Podchów larw troci wędrownej i łososia atlantyckiego z zastosowaniem paszy sztucznej, zooplanktonu i nektonu. Roczniki Naukowe PZW. 25: Dziewulska K, Rzemieniecki A., Baranowska-Bosiacka I., Domagała J., Chlubek D The parameters of energetic status of the wild Atlantic salmon (Salmo salar L.) spermatozoa. Aquaculture Research, 43, Kirczuk L, Domagała J Colouration of reciprocal hybrids of salmon (Salmo salar L., 1758) and sea trout (Salmo trutta m. trutta L., 1758) aged 0+ and 1+ grown in the natural conditions. Elektron. Pol. Agric. Univ. Fisheries 15, Sługocki Ł., Czerniawski R., Domagała J., Krepski T., Pilecka-Rapacz M Zooplankton of three suburban lakes in relation to selected abiotic conditions. Rocznik Ochrony Środowiska. 14: Czerniawski R., Zooplankton community changes between forest- and meadow sections in small headwater streams, NW Poland. Biologia. 68: IF Czerniawski R., Domagała J Reduction of zooplankton communities in small lake outlets in relation to abiotic and biotic factors. Oceanological and Hydrobiological Studies, Vol. 42( 2):

7 42. Czerniawski R., Domagała J., Krepski T., Sługocki Ł, Pilecka-Rapacz M Podchów larw i narybku troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) z użyciem żywego zooplanktonu i żywych larw owadów. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Red. Zakęś Z., Demska-Zakęś K., Kowalska A., Wyd. IRS. Olsztyn. s Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Turystyka kajakowa w zlewni Drawy, obszarze Natura 2000 a ochrona przyrody. W: Problemy wdrażania systemu Natura 2000 w Polsce. Red. red. Kaźmierska-Patrzyczna A., Król M.A.,. Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych O/Wielkopolski. s Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M., Domagała J Zooplankton communities of inter-connected sections of lower River Odra (NW Poland). Cent. Eur. J. Biol. 8(1): Domagała J., Czerniawski R, Pilecka-Rapacz M., Kesminas. 2013: Do beaver dams on small streams influence the effects of trout (Salmo trutta trutta) stoking? Annual Set the Environment Protection. 15: Domagała J., Pilecka-Rapacz M., Czerniawski R Efektywność zarybiania wód płynących rybami łososiowatymi. W: Stan rybactwa śródlądowego w Polsce. Polskie Towarzystwo Rybackie. Poznań. s Dziewulska K., Domagała J Effect of ph and cation concentrations on spermatozoan motility of sea trout (Salmo trutta m. trutta L.), Theriogenology 79: Dziewulska K., Domagała J Spermatozoa concentration influences cryopreservation success in sea trout (Salmo trutta m. trutta L.). Theriogenology 80, Łopata M., Wiśniewski G., Czerniawski R., Czerniejewski P, Domagała J Możliwości odnowy Jeziora Klasztornego Górnego w Strzelcach Krajeńskich. W: Ochrona i rekultywacja jezior. Red. Wiśniewski R. Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych O/Toruń. s Pilecka-Rapacz M., Kazlauskiene N, Kesminas V., Czerniawski R Pasożyty jelitowe młodocianych ryb łososiowatych zlewni dolnej Odry i środkowego Niemna. Annual Set The Environmental Protection 15: Domagała J., Kirczuk L., Pilecka-Rapacz M Annual development cycle of gonads of Eurasian ruffe (Gymnocephalus cernuus L.) females from lower Odra River sections differing in the influence of cooling water. Journal of Freshwater Ecology 28 (3): doi.org/ /

8 52. Czerniawski R., Domagała J., Pilecka-Rapacz M Ogólna charakterystyka wybranych wód otuliny Drawieńskiego Parku Narodowego. W: Antropopresja na ekosystemy wodne, a ochrona przyrody i aktywizacja rybactwa, red. Domagała J. i in. Wyd. Grafit Agencja Reklamy Czerniawski R., Pilecka-Rapacz M Problemy ichtioeutrofizacji zbiorników wodnych. W Antropopresja na ekosystemy wodne, a ochrona przyrody i aktywizacja rybactwa, red. Domagała J. i in. Wyd. Grafit Agencja Reklamy Sługocki Ł., Czerniawski R Indykacyjne właściwości zooplanktonu w ekosystemach wodnych. W: Antropopresja na ekosystemy wodne, a ochrona przyrody i aktywizacja rybactwa, red. Domagała J. i in. Wyd. Grafit Agencja Reklamy Krepski T., Czerniawski R Makrobezkręgowce bentosowe w ocenie stanu ekologicznego jezior. W: Antropopresja na ekosystemy wodne, a ochrona przyrody i aktywizacja rybactwa, red. Domagała J. i in. Wyd. Grafit Agencja Reklamy Czerniawski R., Domagała J Small dams profoundly alter the spatial and temporal composition of zooplankton communities in running waters. International Review of Hydrobiology 99: Czerniawski R., Domagała J., Krepski T., Sługocki Ł., Pilecka-Rapacz M Results of stocking experiment with Vimba bream (Vimba vimba L.) reared on either live zooplankton or prepared food. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Volume 17 Issue 3. Topic: Fisheries 58. Czerniawski R., Domagala J., Krepski T., Pilecka-Rapacz M Impact of live food on survival and growth of hatchery-reared sea trout (Salmo trutta trutta L.) parr in the wild. Journal of Applied Ichthyology 1 5. Article first published online: 29 JUL 2014 DOI: /jai Sługocki Ł., Goździk I., Pilecka-Rapacz M., Czerniawski R., Domagała J The effect of environmental factors on the structure of phytoplankton in the lower Odra River. Polish Journal of Natural Science Vol 29(2): , Y. 60. Skuza L., Achrem M., Pilecka-Rapacz M., Czerniawski R., Domagała J., Kirczuk L Genetic variability of Salmo trutta L. Species from the catchment areas of the Drawa and Rega rivers evaluated using rapd and ssr markers. Polish Journal of Natural Science Vol 29(2): , Y. 2014

9 61. Domagała J., Kirczuk L., Dziewulska K., Pilecka-Rapacz M Annual development of gonads of pumpkinseed, Lepomis gibbosus (actinopterygii: perciformes: centrarchidae) from a heated-water discharge canal of a power plant in the lower stretch Of the Oder river, Poland. Acta Ichthyologica et Piscatoria 44 (2): Czerniawski R., Domagała J., Krepski T., Sługocki Ł., Pilecka-Rapacz M Czy obecność larw miętusa (Lota lota) może mieć wpływ na przeżywalność narybku troci (Salmo trutta m. trutta) w cieku? W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność, red. Zdzisław Zakęś i in. Olsztyn. Wydawnictwo Instytutu Rybactwa Śródlądowego