Zanieczyszczenie świetlne jako czynnik desynchronizujący oddziaływania neuro-endokryno-immunologiczne. Krystyna Skwarło-Sońta w. 13;
|
|
- Ludwika Piasecka
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zanieczyszczenie świetlne jako czynnik desynchronizujący oddziaływania neuro-endokryno-immunologiczne Krystyna Skwarło-Sońta w. 13;
2 SKAŻENIE ŚWIATŁEM ALAN: Artificial Light At Night Zakłóca naturalny wzorzec oświetlenia zarówno bezpośrednio jak i przez poświatę (łunę), powstającą przez emisję lub rozpraszanie światła na cząstkach zawieszonych w atmosferze (aerozolach) Źródła tego zanieczyszczenia: światła uliczne, ostrzegawcze, zabezpieczające, oświetlające budynki i pochodzące z mieszkań, a także światła pojazdów
3 Definicja i skutki: SKAŻENIE ŚWIATŁEM ZANIECZYSZCZENIE ŚWIETLNE: NADMIERNE lub NIEWŁAŚCIWE UŻYWANIE SZTUCZNEGO OŚWIETLENIA SKUTKI: ZMNIEJSZONA WIDOCZNOŚĆ NOCNEGO NIEBA PRZYPUSZCZALNY WPŁYW NA WZROST SKAŻENIA POWIETRZA W MIASTACH ZABURZENIA PROCESÓW BIOLOGICZNYCH W PRZYRODZIE ZABURZENIA CYKLU SNU I CZUWANIA U LUDZI MARNOWANIE ENERGII I PIENIEDZY
4 JASNE ŚWIATŁA MIEJSKIE - GŁÓWNI SPRAWCY SKAŻENIA ŚWIATŁEM
5 MINIONE i PRZEWIDYWANE SKAŻENIE ŚWIATŁEM w USA Przewidywany wzrost do 2025 o 6% rocznie Koniec lat 50. Połowa lat 70. Skala uwzględnia intensywność oświetlenia rosnącą stopniowo od porównywalnej z jasnością nocy księżycowej aż do wielokrotnie (ponad 80- krotnie) przewyższającej możliwość zobaczenia gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy Rok 1997 Przewidywany rok 2025
6
7 RACHUNEK EKONOMICZNY W samych USA średnio rocznie zużywa się ok. 120 terawatogodzin na oświetlenie zewnętrzne ulic i miejsc parkingowych Ta ilość energii jest równoważna zaopatrzeniu w elektryczność Nowego Jorku przez dwa lata Wg szacunków IDA (International Dark Sky Association) co najmniej 30% świateł zewnętrznych jest marnowane, co oznacza rocznie stratę 3,3 bln $ i emisję 210 mln ton CO2 Aby zużyć ten CO2 należałoby sadzić rocznie 875 mln drzew
8 PRZYRODA PROTESTUJE Naturalna jesień ALAN wywołuje sztuczną wiosnę ALAN zakłóca roczny cykl wegetacji roślin Z WSZYSTKIMI KONSEKWENCJAMI...
9 WŁAŚCIWA INSTALACJA LAMP ULICZNYCH ZMNIEJSZA SKAŻENIE ŚWIATŁEM
10 INNE ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA ROŚLIN Zakłócona nocna aktywność zwierząt (owady, nietoperze) zapylających lub roznoszących nasiona np. ostatnio stwierdzone zagrożenie dla odnowy lasów deszczowych Zmniejszenie populacji owadów zapylających, ginących z powodu sztucznego oświetlenia
11 INNE ZAGROŻENIA DLA ŚWIATA ROŚLIN 30% roślin jadalnych dla człowieka wymaga zapylania zakłócona nocna ciemność może skutkować przerwaniem lub co najmniej niedoborami w łańcuchu pokarmowym
12 WARUNKI ŻYCIA NA ZIEMI Są określone przez powtarzające się zmiany dobowe, miesięczne i roczne, Dotyczą temperatury, światła i ciemności, pływów księżycowych, pór roku, Wspólną ich cechą jest przewidywalność.
13 DO CZEGO POTRZEBNE JEST ODMIERZANIE CZASU? Zdolność przewidywania okresowych zmian warunków środowiska implikuje konieczność istnienia endogennego zegara, odmierzającego czas. Badaniem funkcjonowania zegara u ludzi i zwierząt zajmuje się CHRONOBIOLOGIA
14 ENDOGENNY ZEGAR BIOLOGICZNY ZASADA DZIAŁANIA
15 CO TO JEST ZEGAR BIOLOGICZNY I DO CZEGO SŁUŻY? Jest to mechanizm, dzięki któremu odbieramy informację o upływie czasu Zegar DZIEŃ NOC Dawca czasu NOC NOC DZIEŃ NOC Kontrolowany proces t Zegar przygotowuje nas do zmian, jakie zajdą w otoczeniu
16 Jak zbudowany jest zegar biologiczny i gdzie się znajduje? Droga wejścia Input Oscylator Serce zegara Droga wyjścia Output Zachowanie Jądra nadskrzyżowaniowe podwzgórza - SCN Hormony Układ nerwowy obwodowy
17 Z siatkówki do SCN informacja o porze dnia przesyłana jest monosynaptycznym szlakiem siatkówkowo-podwzgórzowym Receptory melanopsynowe PACAP GLUTA PACAP peptyd aktywujący cyklazę adenylową przysadki GLUTA - glutaminian RTH szlak siatkówkowo-podwzgórzowy
18 Pobudzenie neuronów SCN skutkuje syntezą w ich ciałach kolejnych neuroprzekaźników VIP AVP
19 W SCN produkcja i uwalnianie neuroprzekaźników AVP i VIP jest rytmiczna Co wytwarza i kontroluje ten rytm?
20 ZEGAR MOLEKULARNY
21 ZEGAR MOLEKULARNY KONTROLUJE RYTMICZNĄ SYNTEZĘ NEUROPRZEKAŹNIKOW Rytmiczna synteza neuroprzekaźników PO SZCZEGÓŁY MOLEKULARNE ZEGARA ZAPRASZAM DO KOSMOSU, T. 61, 2012, No 2, str ; T. 59, 2010, No 3-4, str ; kosmos.icm.edu.pl
22 ORGANIZACJA ZEGARA BIOLOGICZNEGO SSAKA Zzegar centralny Zegary peryferyczne
23 ORGANIZACJA ZEGARA MOLEKULARNEGO Pętle transkrypcyjno-translacyjne (TTL) Zegary peryferyczne
24 ZEGAR BIOLOGICZNY KONTROLUJE FUNKCJONOWANIE NARZĄDÓW OBWODOWYCH Fu & Lee, Nature Rev Cancer, 2003, 3: Drogi nerwowe i hormonalne zaangażowane w przekaźnictwo informacji między zegarem centralnym w SCN a narządami obwodowymi
25 PODSTAWOWE RYTMY DOBOWE CZŁOWIEKA Dobowe zmiany poziomu hormonów, wytwarzania moczu i liczby komórek odpornościowych w krwi
26 SYNCHRONIZACJA PROCESÓW FIZJOLOGICZNYCH CZŁOWIEKA W CIĄGU DOBY
27 W JAKI SPOSÓB INFORMACJA o SKAŻENIU ŚWIATŁEM DOCIERA do ORGANIZMU CZŁOWIEKA/ZWIERZĄT?
28 MELATONINA PRODUKOWANA W SZYSZYNCE KRĘGOWCÓW SCN SZYSZYNKA AKSON WSPÓŁCZ. Światło nm MELATONINA JEST HORMONEM CIEMNOŚCI a ŚWIATŁO HAMUJE JEJ BIOSYNTEZĘ SZLAK SIATKÓWKOWO- PODWZGÓRZOWY RHT MELATONINA ZWÓJ SZYJNY GÓRNY NEURON PRZEDZWOJOWY
29 DROGI OBIEGU INFORMACJI ŚWIETLNEJ W ORGANIZMIE SSAKA
30 Czynniki desynchronizujące normalny rytm dobowy biosyntezy melatoniny w szyszynce: Światło w nocy (ALAN) Praca zmianowa Loty transkontynentalne Urządzenia wyposażone w LED
31 Tablet + LED niebieski Tablet bez LED Obniżenie zawartości MELATONINY w ślinie młodych ludzi, korzystających w nocy przez godzinę z urządzeń emitujących (lub nie) światło LED. Ekspozycja na światło LED (Light Emitting Diode) powoduje istotne obniżenie syntezy melatoniny w szyszynce badanych młodych ludzi. Należy poszukiwać chronobiologicznie przyjaznych rozwiązań w telefonach komórkowych i innych urządzeniach emitujących światło.
32 Skutki działania światła w nocy (np. praca zmianowa) Zwiększona częstotliwość zachorowań na raka piersi i prostaty u osób narażonych na przebywanie w warunkach skażenia światłem
33
34 ALAN a choroby nowotworowe American Cancer Society adds night work as a breast cancer risk factor Oficjalna strona
35
36
37
38 Czynniki synchronizujące zegar centralny (SCN) i obwodowe (tkanka tłuszczowa, wątroba, mięśnie)
39 Myszy były przez 4 tyg. hodowane w warunkach dlan czyli słabego światła w ciągu subiektywnej nocy (5 lx); L:D 14:10
40 W wątrobie i tkance tłuszczowej następuje osłabienie rytmu dobowego genu kontrolowanego przez zegar, związanego z regulacją metabolizmu
41
42 A jak to jest w warunkach naturalnych?
43
44 WPŁYW SKAŻENIA ŚWIATŁEM NA ROZRÓD DZIKO ŻYJĄCYCH PTAKÓW ŚPIEWAJĄCYCH
45 SŁABE ŚWIATŁO W NOCY WPŁYWA HAMUJĄCO NA ROZWÓJ GONAD I FUNKCJE ROZRODCZE KOSÓW normalne warunki nocne wielkoś ć jąder samcó w po dwóch latach oświetlania w nocy słabym światłem
46 Doświadczenie terenowe: W lipcu 8 ochotników rejestrowało przez 2 tyg aktywność życiową i intensywność oświetlenia; po każdym tygodniu oznaczano rytm dobowy snu i melatoniny w ślinie Pierwszy tydzień warunki miejskie, intensywność światła w ciągu dnia średnio ok lux
47 Drugi tydzień - camping w Górach Skalistych, oświetlenie wyłącznie naturalne, średnio ok lux L:D 14h40:9h20
48 Charakterystyka aktywności życiowej i warunków świetlnych, w których ochotnicy przebywali przez kolejne dwa tygodnie doświadczenia
49 Nie stwierdzono istotnej różnicy rytmu dobowego syntezy melatoniny ani pory i długości snu, ale w warunkach naturalnych rytmy były wyraźniej sprzężone ze wschodem i zachodem słońca i miały mniejsze zróżnicowanie osobnicze
50 W warunkach miejskich mniejsza ekspozycja na światło słoneczne w ciągu dnia natomiast większy kontakt ze światłem po zachodzie słońca Ekspozycja wyłącznie na naturalne światło synchronizuje zegar endogenny do czasu słonecznego Osoby o chronotypie późnym wykazują przyspieszenie fazy rytmu zbliżając się do chronotypu porannego Takie badania mogą ułatwić zrozumienie mechanizmów, które w nowoczesnych społeczeństwach wpływają na zaburzenia zegara, snu i większą częstość chronotypu nocnego
51 Szukamy mechanizmow
52 TRADYCYJNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA W POMIESZCZENIACH ZWIERZĘTARNI
53 CAŁKOWITA IZOLACJA ŚWIETLNA ZWIERZĄT DOŚWIADCZALNYCH
54 WPŁYW IZOLACJI ŚWIETLNEJ ZWIERZĄT NA WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
55 Eksperymentalne próby wyjaśnienia mechanizmów związanych z postępującym wzrostem oporności nowotworów na skuteczną dotychczas chemioterapię: komórki ludzkiego raka piersi przeszczepione samicom szczura, hodowanym w warunkach bardzo słabego (0,2 lux) światła w nocy (dlen = dim light exposure at night); w LD światło 304 lux
56 Zastosowanie bardzo słabego światła w nocy (dlen, 0,2 lux w porównaniu do dziennego oświetlenia 200 lux) obniżyło bardzo istotnie nocną syntezę melatoniny u badanych szczurów
57 U szczurów hodowanych w warunkach dlen przeszczepione guzy nowotworowe są niewrażliwe na chemioterapię. Dostarczanie egzogennej melatoniny radykalnie zmniejsza rozrost guza
58 Wniosek: Pojawiają się dowody eksperymentalne na kolejny bardzo szkodliwy i niebezpieczny aspekt skażenia światłem, bowiem nawet bardzo słabe światło działające w nocy powoduje zmniejszenie skuteczności chemioterapii ludzkiego raka piersi, przeszczepionego samicom szczurów
59 NOCNA EKSPOZYCJA NA ŚWIATŁO (ALAN) MA POWAŻNE SKUTKI FIZJOLOGICZNE I EKOLOGICZNE, WYNIKAJĄCE Z ZABURZENIA FUNKCJI ZEGARA CENTRALNEGO (a być może także zegarów obwodowych). PRZEKAŹNIKIEM INFORMACJI O ŚWIETLE/CIEMNOŚCI JEST MELATONINA, EFEKTY FIZJOLOGICZNE WIDOCZNE SĄ W WIELU FUNKCJACH ORGANIZMU
60 WNIOSKI Zanieczyszczenie środowiska światłem jest jednym z ważniejszych problemów towarzyszących rozwojowi cywilizacyjnemu Zaburzenie cyklu dnia i nocy negatywnie wpływa na funkcje życiowe wielu organizmów, także człowieka Negatywny wpływ skażenia światłem na organizmy odbywa się głównie za pośrednictwem zaburzenia działania ich zegara biologicznego
ROLA ZEGARA BIOLOGICZNEGO W SYNCHRONIZACJI PROCESÓW ODPORNOŚCIOWYCH. KRYSTYNA SKWARŁO-SOŃTA 11 grudnia 2014
ROLA ZEGARA BIOLOGICZNEGO W SYNCHRONIZACJI PROCESÓW ODPORNOŚCIOWYCH KRYSTYNA SKWARŁO-SOŃTA 11 grudnia 2014 Warunki życia na Ziemi Są określone przez powtarzające się zmiany dobowe, miesięczne i roczne;
Bardziej szczegółowoRytm biologiczny okresowe natężenie procesów
Rytm biologiczny okresowe natężenie procesów biologicznych i funkcji życiowych istot żywych uzależnione od czynników związanych z porą roku, obrotem Ziemi dookoła własnej osi oraz od czynników wewnątrzustrojowych.
Bardziej szczegółowoBiorytmy, sen i czuwanie
Biorytmy, sen i czuwanie Rytmika zjawisk biologicznych określana jako biorytm przyporządkowuje zmiany stanu organizmu do okresowych zmian otaczającego środowiska. Gdy rytmy biologiczne mają charakter wewnątrzustrojowy
Bardziej szczegółowoZegar biologiczny w oddziaływaniach neuroendokryno-immunologicznych: rola szyszynki i melatoniny
Zegar biologiczny w oddziaływaniach neuroendokryno-immunologicznych: rola szyszynki i melatoniny 20.10.2016 Krystyna Skwarło-Sońta Jak funkcjonuje szyszynka? środowisko zewnętrzne czynniki psychiczne,
Bardziej szczegółowoPracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany
Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany Adiunkci: dr Jan Jabłonka dr Joanna Kotwica - Rolińska dr Paweł Majewski dr Magdalena
Bardziej szczegółowoSen i czuwanie rozdział 9. Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8
Sen i czuwanie rozdział 9 Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8 SEN I CZUWANIE SEN I RYTMY OKOŁODOBOWE FAZY SNU CHARAKTERYSTYKA INDUKOWANIE SNU MECHANIZM I STRUKTURY MÓZGOWE RYTMY OKOŁODOBOWE
Bardziej szczegółowoRealizacja Programu Gospodarki Niskoemisyjnej poprzez modernizację oświetlenia w budynku użyteczności publicznej
Realizacja Programu Gospodarki Niskoemisyjnej poprzez modernizację oświetlenia w budynku użyteczności publicznej Marek Toboła, Paweł Morawski Philips Lighting Poland Sp. z o. o. 1 Struktura zużycia energii
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚWIATŁA. Piotr Szymczyk. Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej, AGH
JAKOŚĆ ŚWIATŁA Piotr Szymczyk Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej, AGH Kraków, 2017 Źródła światła -podział Żarowe źródła światła Żarówki tradycyjne Żarówki halogenowe Wyładowcze źródła światła
Bardziej szczegółowoWpływ pola elektromagnetycznego na { zdrowie }
Wpływ pola elektromagnetycznego na { zdrowie } Czym jest w ogóle promieniowane? Jest to zjawisko polegające na wysyłaniu i przekazywaniu energii na odległość. Energia ta może być wysyłana w postaci cząstek,
Bardziej szczegółowoSpodoptera: W jaki sposób fotoperiod wpływa na fizjologię?
dr Piotr Bębas dr Joanna Kotwica-Rolińska dr Aleksandra Skawina Spodoptera: W jaki sposób fotoperiod wpływa na fizjologię? Spodoptera littoralis (Boisduval, 1833) to motyl - ćma z rodziny Noctuidae (sówkowate).
Bardziej szczegółowoOwady jako zwierzęta modelowe w badaniach rytmów biologicznych.
dr Piotr Bębas dr Joanna Kotwica-Rolińska dr Marta Polańska mgr Agnieszka Suszczyńska Owady jako zwierzęta modelowe w badaniach rytmów biologicznych. Fotoperiod i zegar biologiczny Ruch Ziemi dookoła własnej
Bardziej szczegółowoRytmy biologiczne człowieka
Rytmy biologiczne człowieka Rytmy biologiczne okresowe zmiany natężenia procesów fizjologicznych istot żywych uzależnione od czynników zewnętrznych (pora roku) oraz od czynników wewnątrzustrojowych Chronobiologia
Bardziej szczegółowoAstroturystyka jako nowa forma ekoturystyki. Dr Tomasz Ściężor Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Krakowskiej
Astroturystyka jako nowa forma ekoturystyki Dr Tomasz Ściężor Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Krakowskiej Zanieczyszczenie świetlne jest to świecenie nieba wywołane przez rozpraszanie światła
Bardziej szczegółowoFotoperiod 2015-05-19. Wpływ fotoperiodu na preferencję termiczną pojedynczych osobników
Materiał: dorosłe robotnice pszczoły miodnej rasy Apis mellifera carnica (pszczoła krainka), Wiek pszczół - 19 dni od osiągnięcia stadium dorosłego: Czym się zajmuję? robotnice broniące dostępu do gniazda
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17
Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony
Bardziej szczegółowoProponowane tematy prac magisterskich
Proponowane tematy prac magisterskich Analiza funkcjonalna oktopaminy w zachowaniach agresywnych mrówki ćmawej - praca wykonywana we współpracy z Pracownią IBD PAN (opiekun dr hab. Piotr Bębas/prof. dr
Bardziej szczegółowoZakład Fizjologii Zwierząt
Zakład Fizjologii Zwierząt Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta Adiunkci: dr Ewa Joachimiak dr Joanna Kotwica dr Paweł Majewski dr Magdalena
Bardziej szczegółowoProponowane tematy prac licencjackich
Proponowane tematy prac licencjackich Charakterystyka ekspresji enzymów regulujących steroidogenezę w narządach męskiego układu rozrodczego szczurów z rozwiniętą cukrzycą - dr hab. Piotr Bębas Rola cytoszkieletu
Bardziej szczegółowo10 dobrych uczynków dla Ziemi. czyli jak na co dzień możemy dbać o przyrodę
10 dobrych uczynków dla Ziemi czyli jak na co dzień możemy dbać o przyrodę Zmniejszenie ilości odpadów Jak to możemy osiągnąć? Korzyści i zalety Korzystanie z tworzyw biodegradowalnych Nie marnujemy miejsca
Bardziej szczegółowoSen wpływa na nasze emocje, reakcje i gwarantuje dobre zdrowie. Dobrze przespana noc zapewnia jasność myślenia, szybsze reakcje i dobry nastrój.
TIENS SLEEPING DUO DLACZEGO SEN its influence JEST TAKI WAŻNY? on human body Sen wpływa na nasze emocje, reakcje i gwarantuje dobre zdrowie. Dobrze przespana noc zapewnia jasność myślenia, szybsze reakcje
Bardziej szczegółowoWymagania z biologii dla klasy VII. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej):
Wymagania z biologii dla klasy VII Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną): I. Biologia
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2018/2019. Klucz odpowiedzi-etap szkolny 2018/2019
MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 018/019 Klucz odpowiedzi-etap szkolny 018/019 Suma punktów do uzyskania: 80 Numer Odpowiedzi Komentarz Łączna ilość punktów
Bardziej szczegółowoPOWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,
Bardziej szczegółowoSeminarium Wpływ realizacji studyjnych wizyt na rozwój kompetencji zawodowych kadry akademickiej
Seminarium Wpływ realizacji studyjnych wizyt na rozwój kompetencji zawodowych kadry akademickiej 13 wrzesień 2011 rok sala Rady Wydziału Biologii, ul. Oczapowskiego 1A Projekt POKL. 04.01.01-00-178/09
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej
Kierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej Fizjologiczne mechanizmy funkcjonowania organizmu człowieka, zarówno na poziomie komórkowym, jak i narządowym. Integracyjne funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU Biologia z przyrodą
KARTA KURSU Biologia z przyrodą.. (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Podstawy neuroendokrynologii Neuroendocrinology Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Agnieszka Greń Zespół dydaktyczny Opis
Bardziej szczegółowoTematy prac licencjackich w Zakładzie Fizjologii Zwierząt
Tematy prac licencjackich w Zakładzie Fizjologii Zwierząt Zegar biologiczny Ekspresja genów i białek zegara Rytmy komórkowe Rytmy fizjologiczne Rytmy behawioralne Lokalizacja neuroprzekźników w układzie
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoDIOKSYNY- CZYNNIKI ZABURZAJĄCE FUNKCJE ENDOKRYNNE
DIOKSYNY- CZYNNIKI ZABURZAJĄCE FUNKCJE ENDOKRYNNE E.L. Gregoraszczuk Zakład Fizjologii Zwierząt, Instytut Zoologii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków Kilka słów o układzie endokrynnym. Układ endokrynny,
Bardziej szczegółowoMIKROKLIMAT W KURNIKU - OŚWIETLENIE KATARZYNA PRZEWOSKA LEKARZ WETERYNARII
MIKROKLIMAT W KURNIKU - OŚWIETLENIE KATARZYNA PRZEWOSKA LEKARZ WETERYNARII Mikroklimat jest całokształtem fizycznych i chemicznych właściwości powietrza w budynkach inwentarskich, zasiedlonych przez zwierzęta.
Bardziej szczegółowoINICJACJA ELONGACJA TERMINACJA
INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje
Bardziej szczegółowoKrystyna Skwarło-Sońta
Tom 64 2015 Numer 4 (309) Strony 633 642 Krystyna Skwarło-Sońta Zakład Fizjologii Zwierząt Instytut Zoologii Wydział Biologii Uniwersytet Warszawski Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa SKAŻENIE ŚWIATŁEM: CO
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoImmunobiologia wybranych grup organizmów SYLABUS A. Informacje ogólne
Immunobiologia wybranych grup organizmów A. Informacje ogólne Elementy sylabusa Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Rodzaj Rok
Bardziej szczegółowoKierunek: Elektrotechnika wersja z dn Promieniowanie optyczne Laboratorium
Kierunek: Elektrotechnika wersja z dn. 04.05.2018 Promieniowanie optyczne Laboratorium Temat: OCENA WPŁYWU LAMP ELEKTRYCZNYCH NA REGULACJĘ RYTMU OKOŁODOBOWEGO Opracowanie wykonano na podstawie: [1] Wandachowicz
Bardziej szczegółowoWiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD.
Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Słownik agregaty grudki białka tworzące się wewnątrz komórek, występują w chorobie
Bardziej szczegółowoCzy substancje zaburzające gospodarkę hormonalną stanowią szczególną grupę chemikaliów?
Czy substancje zaburzające gospodarkę hormonalną stanowią szczególną grupę chemikaliów? 4 KONGRES ŚWIATA PRZEMYSŁU KOSMETYCZNEGO Sopot, 2013 Dorota Wiaderna Biuro do spraw Substancji Chemicznych CO DETERMINUJE
Bardziej szczegółowoNowe światło na rynku AGRO
PRZEMYSŁ / AGRO Nowe światło na rynku AGRO Właściwe oświetlenie jest tak samo ważne dla funkcjonowania ludzi jak i zwierząt i roślin. Specjalna lampa TYTAN LED CHEMO Odporna na amoniak Jedno światło, wiele
Bardziej szczegółowoOświetlenie dostosowane naturalnego rytmu dobowego człowieka. Przygotowane przez ISR Uniwersytet w Coimbrze Czerwiec 2017
Oświetlenie dostosowane naturalnego rytmu dobowego człowieka Przygotowane przez ISR Uniwersytet w Coimbrze Czerwiec 2017 Oświetlenie dostosowane naturalnego rytmu dobowego człowieka Konspekt: 1. Naturalny
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do technologii HDR
Wprowadzenie do technologii HDR Konwersatorium 2 - inspiracje biologiczne mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 5 marca 2018 1 / 26 mgr inż. Krzysztof Szwarc Wprowadzenie do technologii
Bardziej szczegółowoRozwój metod dozymetrii biologicznej oraz biofizycznych markerów i indykatorów wpływu promieniowania na organizmy żywe
Rozwój metod dozymetrii biologicznej oraz biofizycznych markerów i indykatorów wpływu promieniowania na organizmy żywe Marcin Kruszewski Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej Instytut Chemii
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski. obowiązkowy. 155, w tym: 35 - wykłady, 48 seminaria, 72 ćwiczenia
SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski
Bardziej szczegółowoRytmy biologiczne uniwersalny system odczytywania czasu
NAUKA 4/2006 129-133 JOLANTA B. ZAWILSKA 1, JERZY Z. NOWAK 2 Rytmy biologiczne uniwersalny system odczytywania czasu Ruchy rotacyjne Ziemi obrót planety dokoła własnej osi oraz obieg Ziemi wokół Słońca
Bardziej szczegółowoNutraceutyki wpływające na zachowanie zwierząt. Nutraceutyki-
Nutraceutyki wpływające na zachowanie zwierząt. Nutraceutyki- środki spożywcze łączące w sobie wartości żywieniowe i cechy środków farmaceutycznych. Są to poszczególne składniki żywności, jak i substancje
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA.
SUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Pamiętaj!!! Tekst podkreślony lub wytłuszczony jest do zapamiętania Opracował: mgr Mirosław Chorąży Promieniotwórczość (radioaktywność)
Bardziej szczegółowoCzy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Bardziej szczegółowoHuman Centric Lighting nowoczesny koncept w projektowaniu oświetlenia
1 2 Human Centric Lighting nowoczesny koncept w projektowaniu oświetlenia Gaweł Bogus Ledvance Gaweł Bogus 14.05.2019 HUMAN CENTRIC LIGHTING NOWOCZESNY KONCEPT W PROJEKTOWANIU OŚWIETLENIA LEDyfikacja Oświetlenie
Bardziej szczegółowoharmonogram lekcji online opracowała Anna Gajos
harmonogram lekcji online 2018-2019 opracowała Anna Gajos Poniżej przedstawiam ramowy plan dwugodzinnych lekcji online, które będą odbywać się we wtorki i środy o godzinie 19:00. W te dni będą przeprowadzane
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa
Bardziej szczegółowoPatofizjologia - opis przedmiotu
Patofizjologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Patofizjologia Kod przedmiotu 12.9-WL-Lek-Pato Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów
Bardziej szczegółowoRok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek,
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela - koordynator Dr Magdalena Markowska - koordynator Dr Paweł Majewski Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10 Wpływ stresu na
Bardziej szczegółowo7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
7 IV ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA DEPRESJA Depresja: przyczyny, objawy, rodzaje depresji, leczenie Przyczyny depresji są różne. Czasem chorobę wywołuje przeżycie bardzo przykrego zdarzenia najczęściej jest to
Bardziej szczegółowoWpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoZielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych
Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Największe zagrożenia dla naszej cywilizacji: 1) Deficyt energii (elektrycznej) 2) Brak czystej wody 3) Brak żywności 4) Jakość
Bardziej szczegółowo21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?
Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.
Bardziej szczegółowoCHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoDopuszcza się użycie świateł które otrzymały świadectwo homologacji. Powierzchnia świetlna nie może:
Parametry techniczne świateł cofania Światła cofania jedno lub dwa - są obowiązkowym elementem wyposażenia we wszystkich pojazdach osobowych, ciągnikach rolnych i pojazdach wolnobieżnych wyposażonych we
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ
ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ CELE ZADANIA REHABILITACJA PROFILAKTYKA METODY ŚRODKI WPŁYW RÓŻNYCH CZYNNIKÓW NA ZDROWIE
Bardziej szczegółowoPracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu dr hab. Paweł Majewski
Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu dr hab. Paweł Majewski Adiunkci: dr Piotr Bernatowicz dr Elżbieta Fuszara dr Jan Jabłonka dr Magdalena Markowska dr Marta Polańska dr Aleksandra
Bardziej szczegółowoZagadnienia dla klasy 4 do I części konkursu (test)
Zagadnienia dla klasy 4 do I części konkursu (test) 1. Sposoby poznawania przyrody. 2. Kierunki geograficzne. 3. Zmiany położenia Słońca na niebie w ciągu doby i w różnych porach roku. 4. Składniki pogody
Bardziej szczegółowoOszczędność stylu 16937/93/16
PHILIPS mygarden Kinkiet Foliage antracytowy Oszczędność stylu Prowadź miłe pogawędki w swoim ogrodzie. Ten czarny kinkiet zaprasza do wyjścia na zewnątrz. Został on wykonany z wysokiej jakości materiałów
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ, DYDATKTYCZNEJ I OPIEKUŃCZEJ na rok szkolny 2013/2014
PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ, DYDATKTYCZNEJ I OPIEKUŃCZEJ na rok szkolny 2013/2014 Plan pracy wychowawczo dydaktyczno opiekuńczej opracowano na podstawie: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty
Bardziej szczegółowoTEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska?
1 TEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko ucznia Klasa.. Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie prowadzi
Bardziej szczegółowoTEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska?
1 TEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko ucznia Klasa.. Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie prowadzi
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoFizjologia, biochemia
50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.
Bardziej szczegółowoMechanizmy biologiczne i psychologiczno społeczne regulujace zachowanie człowieka. Dariusz Mazurkiewicz
Mechanizmy biologiczne i psychologiczno społeczne regulujace zachowanie człowieka Dariusz Mazurkiewicz Podejście biologiczne: Zachowanie człowieka jest zdeterminowane czynnikami natury biologicznej: neuroprzekaźniki
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie Światłem
Gimnazjum Klasy I III Doświadczenie konkursowe nr 2 Rok 2017 1. Wstęp teoretyczny Rozwój cywilizacyjny, wprowadzenie sztucznego oświetlenia, wzrost populacji i gęstości zaludnienia spowodował nie tylko
Bardziej szczegółowoStres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Stres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydatkowanie energii Wszystkie narządy i układy potrzebują energii do działania Nie wszystkie narządy i
Bardziej szczegółowoWpływ interakcji międzypółkulowych na plastyczność mózgu po
TEMATY PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH W ZAKŁADZIE FIZJOLOGII ZWIERZĄT 2015/2016 dr hab. Piotr Bębas Rola zegara biologicznego w regulacji metabolizmu ksenobiotyków Rola fizjologiczna kryptochromów
Bardziej szczegółowoNukleotydy w układach biologicznych
Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których
Bardziej szczegółowoMateriał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Bardziej szczegółowoZagadnienia: Wzrost i rozwój
Zagadnienia: Wzrost i rozwój 1. Definicja wzrostu i rozwoju. 2. Fazy wzrostu i rozwoju (embrionalna, juwenilna, wegetatywna, generatywna). 3. Wpływ czynników środowiska na wzrost i rozwój roślin. 4. Kiełkowanie
Bardziej szczegółowoZadbaj o swoje zdrowie już dziś
Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory
Bardziej szczegółowoKlub Honorowych Dawców Krwi PCK
O krwi Czym jest krew? Krew to płynna tkanka w skład której wchodzą: - Krwinki czerwone(erytrocyty) są to komórkowe składniki krwi nie zawierające jądra, zawierające barwnik krwi hemoglobinę, odpowiedzialne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoKONKURS PRZEDMIOTOWY BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH. ETAP WOJEWÓDZKI - rozwiązania zadań
KONKURS PRZEDMIOTOWY BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP WOJEWÓDZKI - rozwiązania zadań Zadanie 1. (0-10 pkt.) 1 pkt za nazwę i 1 pkt za przyporządkowanie wszystkich funkcji i cech danego
Bardziej szczegółowoRuch obiegowy Ziemi. Ruch obiegowy Ziemi. Cechy ruchu obiegowego. Cechy ruchu obiegowego
Ruch obiegowy Ziemi Ruch obiegowy Ziemi Ziemia obiega Słońce po drodze zwanej orbitą ma ona kształt lekko wydłużonej elipsy Czas pełnego obiegu wynosi 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund okres ten nazywamy
Bardziej szczegółowoJeden z narządów zmysłów. Umożliwia rozpoznawanie kształtów, barw i ruchów. Odczytuje moc i kąt padania światła. Bardziej wyspecjalizowanie oczy
I CO MU ZAGRAŻA Jeden z narządów zmysłów. Umożliwia rozpoznawanie kształtów, barw i ruchów. Odczytuje moc i kąt padania światła. Bardziej wyspecjalizowanie oczy pozwalają np. widzieć w ciemności. Zewnętrzne
Bardziej szczegółowowww.harcerskanatura.eu PROJEKT
PROJEKT kampania edukacyjna dla dzieci i młodzieży 4 żywioły przyjaciele człowieka cykl konkursów w szkołach główna nagroda w konkursach wymiana dzieci i młodzieży między Partnerami projektu program edukacyjny
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego
Rak gruczołu krokowego Rak stercza (PCa - prostatic cancer) należy do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. W Polsce pod względem zapadalności ustępuje jedynie rakowi płuca i wyprzedza
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH 1.1. ZMYSŁY CHEMICZNE (R.7.3) 1.2. REGULACJA WEWNĘTRZNA (R.10) Zakład Psychofizjologii UJ ZMYSŁY CHEMICZNE Chemorecepcja: smak,
Bardziej szczegółowoZOSTAŃ PANEM ŚWIATŁA. światowa nowość. Pierwszy ściemniacz na świecie, który ściemnia również niektóre żarówki nieściemniające LED i energooszczędne.
światowa nowość Pierwszy ściemniacz na świecie, który ściemnia również niektóre żarówki nieściemniające LED i energooszczędne. ZOSTAŃ PANEM ŚWIATŁA www.touch.si Ściemnianie żarówek energooszczędnych jest
Bardziej szczegółowoWykorzystanie Grafenu do walki z nowotworami. Kacper Kołodziej, Jan Balcerak, Justyna Kończewska
Wykorzystanie Grafenu do walki z nowotworami Kacper Kołodziej, Jan Balcerak, Justyna Kończewska Spis treści: 1. Co to jest grafen? Budowa i właściwości. 2. Zastosowanie grafenu. 3. Dlaczego może być wykorzystany
Bardziej szczegółowoMelatonina: naturalny środek nasenny
Melatonina: naturalny środek nasenny Gdy światło dzienne słabnie, znajdująca się w mózgu szyszynka zaczyna wydzielać melatoninę. Substancja ta jest naturalnym hormonem, który przygotowuje organizm do snu
Bardziej szczegółowoWHO: Używanie telefonów komórkowych "może być rakotwórcze"
WHO: Używanie telefonów komórkowych "może być rakotwórcze" (PAP) WHO: Używanie telefonów komórkowych "może być rakotwórcze" Agencja badań nad rakiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oświadczyła, że
Bardziej szczegółowo24 godziny 23 godziny 56 minut 4 sekundy
Ruch obrotowy Ziemi Podstawowe pojęcia Ruch obrotowy, inaczej wirowy to ruch Ziemi wokół własnej osi. Oś Ziemi jest teoretyczną linią prostą, która przechodzi przez Biegun Północny i Biegun Południowy.
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Kryteria realizacji standardu zrównoważonego rozwoju Biuro organizacji Organizacja posiadająca swoje biuro lub korzystająca z dowolnego lokalu stara się zapewnić warunki sprzyjające
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych
Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Głównym celem studiów podyplomowych Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jest przekazanie słuchaczom
Bardziej szczegółowoBadania laboratoryjne (i inne) są wykonywane w jednych z najlepszych na świecie laboratoriów.
{jcomments off} BADANIA KLINICZNE 1. W badaniach klinicznych testuje się nowe leki. 2. Badania kliniczne są często jedyną okazją do podjęcia leczenia w przypadku nieskuteczności lub niskiej sktutecznosći
Bardziej szczegółowoLewoskrętna witamina C o przedłużonym uwalnianiu 500 mg MSE matrix 90 tab. dr Enzmann
Dane aktualne na dzień: 08-01-2018 02:10 Link do produktu: https://taknaturalne.pl/lewoskretna-witamina-c-o-przedluzonym-uwalnianiu-500-mg-mse-matrix-90-tab-drenzmann-p-736.html Lewoskrętna witamina C
Bardziej szczegółowo