HISTORIA SPÓŁKI INFORMACJE OGÓLNE ALNOŚĆ

Transkrypt

1 HISTORIA SPÓŁKI INFORMACJE OGÓLNE DZIAŁALNO ALNOŚĆ

2 Spółka została a powołana do Ŝycia 16 kwietnia 1959 roku na podstawie umowy międzynarodowej Polski i Węgier W jako Polsko Węgierska Spółka Akcyjna HALDEX.. Umowa ta była a modyfikowana w latach 1971 oraz 1984 i ratyfikowana przez rząd. Po dwuletnim okresie wzajemnych uzgodnień w grudniu 2005 roku rządy Polski i Węgier W podpisały y stosowny Protokół kończ czący cy okres obowiązywania Umowy Międzyrz dzyrządowej. dowej. Od 2006 roku Spółka działa a w oparciu wyłą łącznie o Kodeks Spółek Handlowych. W grudniu 2007 roku Kompania Węglowa W S.A. kupiła a węgierski w pakiet akcji HALDEX S.A., a w 2009 roku pakiet CZW Węglozbyt S.A. stając się tym samym właścicielem w spółki. W Grupie Kapitałowej KW S.A. Haldex jako operator zarządzaj dzający odpadami wydobywczymi pełni strategiczną funkcję.

3 MISJA PRZEDSIĘBIORSTWA Rzetelny partner w kompleksowym zagospodarowaniu odpadów w wydobywczych. Kreowanie działań proekologicznych w zakresie zagospodarowania odpadów w nie tylko wydobywczych oraz: - z oczyszczalni ścieków - z energetyki

4 Zakłady Stacjonarne: Zakłady kontenerowe: Instalacje mobilne: 1.Węzły Granulujące: 2.Węzły semi-mobilne ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNE Haldex Szombierki w Bytomiu Haldex Michał w Siemianowicach Śl., Haldex Brzezinka w Mysłowicach Mg/rok Mg/rok Mg/rok Haldex Makoszowy w Zabrzu ( granulowanie mułów ) 80Mg/h Haldex - Panewniki w Mikołowie CTL Haldex w Sosnowcu KWK Brzeszcze - Silesia ZG Piekary KWK Knurów - Szczygłowice Haldex - Panewniki w Mikołowie Mg/rok Mg/rok 50Mg/h 80Mg/h 80Mg/h 50Mg/h Haldex - Rydułtowy (do produkcji kruszyw) Mg/rok Haldex - Knurów (do produkcji kruszyw) Mg/rok 3.Węzły krusząco-sortujące kaŝdy 250Mg/h 4.Węzeł kruszący 250Mg/h

5 JESTEŚMY PRODUCENTEM Certyfikowanych kruszyw z odpadów wydobywczych BioCarbohumusu substytutu humusu Mieszanki ulepszonej HALDEX Mieszanki HALLER Miałów energetycznych z odpadów wydobywczych Granulatów mułowych w oparciu o odpadowe muły powęglowe Materiałów wykorzystywanych w podziemnych technikach górniczych Materiałów do likwidacji zapoŝarowań Mieszanek miałowych z granulatem mułowym Świadczymy usługę wzbogacania niskokalorycznych, wysokozapopielonych miałów,

6 Obecnie HALDEX S.A jako operator zarządzający odpadami wydobywczymi KW S.A. prowadzi inwentaryzację obiektów działek przeznaczonych do rekultywacji i jednocześnie będących w dyspozycji KW S.A. Według wstępnych szacunków ok. 50 obiektów o powierzchni ok ha wymaga działań w kierunku rekultywacji, zagospodarowania. ZałoŜono, Ŝe do przeprowadzenia działań naprawczych będzie niezbędne ok Mg materiałów (produktów).

7 Na terenie województwa śląskiego istnieje nadal wiele starych zwałowisk, hałd, które powstawały y wraz z rozwojem przemysłu. Według danych Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach - w byłym ym województwie katowickim w ciągu ostatnich 100 lat nagromadzono około o 1,5 mld Mg róŝnych odpadów w przemysłowych, gdzie ponad 80% stanowią odpady wydobywcze. Szacuje się, Ŝe e w Polsce zajmują one ponad 200 zwałowisk o łącznej powierzchni ponad 4000 ha, z czego większo kszość jest na terenie Górnośląskiego Zagłę łębia Węglowego. W Funkcjonują równieŝ czynne składowiska odpadów w poprodukcyjnych, gdzie przede wszystkim dostarczane sąs odpady z branŝy y górniczej g i hutniczej z bieŝą Ŝącej produkcji. Szacuje się, Ŝe e około o 10% odpadów wydobywczych corocznie jest lokowane na składowiskach. Odpady wydobywcze ( powęglowe ) w ciągu roku z bieŝą Ŝącej produkcji KW S.A. kształtuj tują się na poziomie od 13 do 15 mln Mg.

8 Ilość odpadów przemysłowych woj. śląskie ( z wyłączeniem komunalnych ) w tym: (dane GUS ) Wytworzonych ogółem poddanych odzyskowi unieszkodliwionych w tym: termicznie ogółem komposto wane składowane ( na terenach własnych i innych ) magazynowanych czasowo Odpady dotychczas nagromadzone na składowiskach własnych (w tys. Mg): rok , , ,90 21,20 18,20 604,40 313, ,30 rok , , ,90 8,20 13,30 232,50 520, ,40

9 Ilość odpadów przemysłowych wytworzonych w 2010r. według rodzajów w województwie śląskim w tys. Mg ( dane GUS ) Ogółem Odpady powstające przy płukaniu i oczyszczaniu kopalin Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali niezaleŝnych Mieszanki popiołowo- ŜuŜlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych Popioły lotne Mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych śuŝle, popioły palenisko we i pyły z kotłów Odpady z wydobywa nia kopalin innych niŝ rudy metali Pozostałe , ,3 284, , ,7 880,7 778, ,3

10 Ilość osadów w 2010r. z oczyszczalni ścieków przemysłowych i komunalnych w województwie śląskim ( dane GUS ) ogółem do rekultywa -cji terenów stosowane w rolnictwie Osady wytworzone w ciągu roku do uprawy roślin w tym przekształcone termicznie razem składowane w tys. Mg suchej masy w tym na terenie zakładu magazynowane czasowo inne Osady dotychczas (nagromadzone) na terenie własnym zakładu Osady wykorzysta ne z dotychczas składowany ch (nagromadz onych) do r. ogółem w woj. Śląskim 86,6 16,8 9,6 0,7 13,6 7,4 3,6 8,7 30,1 267,0 3,1 Osady z oczyszczalni ścieków przemysłowych 28,2 1,0 0,1 10,8 2,6 0,6 6,0 7,8 252,6 0,2 Osady z oczyszczalni ścieków komunalnych 58,6 15,8 9,5 0,7 2,7 4,9 3,0 2,7 22,3 14,4 2,9

11 Widząc wagę problemu ( jakim jest unieszkodliwienie odpadów) w 2008r. Haldex S.A. wyszła z propozycją nawiązania kompleksowej współpracy w zakresie gospodarki odpadowej województwa śląskiego pochodzących zarówno z: - górnictwa węgla kamiennego ( odpady wydobywcze ), - z oczyszczalni ścieków ( osady ściekowe ) oraz - energetyki ( uboczne produkty spalania ). Współpraca z jednostkami naukowymi ( IMBIGS, GIG ) oraz inicjatywy działania wraz Urzędem Marszałkowskim zmierzające do zbudowania platformy informacyjnej w zakresie odpadów to jedno z wielu działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego.

12 Podsumowując HALDEX S.A. prowadząc odzysk odpadów pochodzących z róŝnych sektorów ( wydobywczego, energetycznego, komunalnego, itp. ) poprzez zagospodarowanie produktowe: Ogranicza zajmowanie ewentualnych nowych terenów pod ich składowanie Przyczynia się do likwidacji istniejących składowisk, hałd Wpływa na poprawę warunków zdrowotnych okolicznych mieszkańców Przywraca walory przyrodnicze oraz uŝytkowe terenom zdegradowanym Prowadzi działalność bezodpadową Jest otwarty na współpracę z samorządami województwa śląskiego na rzecz ochrony środowiska

13 W procesie podjętych działań zmierzających do zagospodarowania wytwarzanych odpadów podjęto się stworzenia produktu oraz opracowania technologii, które będą pozytywnie wpływały na środowisko naturalne. W ten sposób powstał BioCarbohumus. Przy współpracy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie prowadzone są badania oraz obserwacje, których celem jest udokumentowania przydatności produktu oraz stosowne określenie przydatności.

14 UNIWERSYTET ROLNICZY W KRAKOWIE Katedra Rekultywacji Gleb i Ochrony Torfowisk Ocena przydatności BioCarbohumusu jako podłoŝa do rekultywacji pod zagospodarowanie biologiczne terenów zdegradowanych

15 BioCarbohumus produkowany jest w Zakładzie Przeróbczym HALDEX - Makoszowy w Zabrzu. Elementy linii technologicznej oparte są między innymi na przenośnym węźle mieszającogranulującym EIRICH.

16 BioCarbohumus produkowany jest na bazie kamienia łamanego o określonej frakcji pochodzącego z procesu odzysku odpadów wydobywczych w zakładach przeróbczych HALDEX S.A. Jednym z wielu składników produktu są komunalne osady ściekowe. Stosowane osady ściekowe spełniają wymagania stawiane komunalnym osadom ściekowym stosowanym w rolnictwie i do rekultywacji na cele rolnicze zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. 134, poz 104). Cechą charakterystyczną tych osadów jest wysoka zawartość azotu i fosforu. Osad nie jest zanieczyszczony bakteriologicznie i parazytologicznie.

17 Badania polowe i laboratoryjne BioCarbohumusu prowadzone są od roku Badania polowe prowadzone są na obiekcie HALDEX Makoszowy w Zabrzu, gdzie załoŝono poletka doświadczalne na podbudowie z kamienia łamanego o frakcji mm (kruszywo pochodziło z odzysku odpadów wydobywczych). MiąŜszość podbudowy wynosi 30 cm. Na powierzchni warstwą o średniej miąŝszości 50 cm połoŝono BioCarbohumus. BioCarbohumus Kamień łamany mm Przekrój przez poletka doświadczalne

18 Całkowite wymiary poletek wynoszą 21 x 18 m, natomiast wymiary pojedynczego poletka 7 x 6 m 21 m 7 m 7 m 7 m ogrodzenie 6 m 18 m 6 m 6 m Schemat poletek doświadczalnych Rok 2008 Rok 2009 Przewidywane wykorzystanie badanego materiału w rekultywacji biologicznej sugerowało wprowadzenie na wegetacyjne poletka doświadczalne bezpośrednio gatunków drzew i krzewów najczęściej stosowanych w rekultywacji. W doborze pozostałych gatunków roślin kierowano się ich zastosowaniem zarówno do płodozmianu rekultywacyjnego jak wykorzystania produkcyjnego (produkcja biopaliw, biomasy).

19 Na części poletek wysadzono drzewa i krzewy: - Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) - Dąb czerwony (Quercus rubra), - Sosna czarna (Pinus nigra), - Tamaryszek drobnokwiatowy (Tamarix parviflora), - Brzoza brodawkowata (Betula verrucosa), - Oliwnik wąskolistny (Elaeagnus angustifolia). W dolnym pasie poletek zastosowano płodozmian w skład którego wchodziły: - mieszanka traw, - lnianka siewna (Camelina sativa), - słonecznik pastewny (Helianthus annuus), - amarantus nazywany równieŝ szarłatem (Amaranthus cruentus), - miskant olbrzymi (Miscanthus giganteus).

20 7 m 7 m 7 m 21 m 6 m 18 m 6 m LEGENDA: Robinia akacjowa - 23 szt Dąb czerwony - 11 szt Sosna czarna - 10 szt Tamaryszek drobnokwiatowy - 34 szt Brzoza brodawkowata - 13 szt MIESZANKA TRAW LNIANKA / AMARANTUS SŁONECZNIK 6 m Oliwnik waskolistny - 50 szt MISKANT Schemat rozmieszczenia roślinności na poletkach doświadczalnych

21 Rok 2010 Rok 2011

22 BADANIA LABORATORYJNE Wszystkie badania wykonane zostały zgodnie z procedurami stosowanymi w badaniu gruntów podlegających rekultywacji [Namiernik i inni 1995]. Analizę uzyskanych wyników przeprowadzono w odniesieniu do aktualnie obowiązujących w Polsce aktów prawnych: - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62., poz 627) - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz. 628) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. (Dz. U )

23 Analizom laboratoryjnym poddano reprezentatywne próbki materiału. Próbki do badań laboratoryjnych pobierano z wegetacyjnych poletek doświadczalnych na obiekcie HALDEX Makoszowy z kaŝdego poletka losowo w kilku miejscach i zmieszane tworzą tak zwaną próbkę mieszaną reprezentującą dane poletko. 7 m 7 m 7 m Poletko 1 Poletko 2 Poletko 3 6 m Poletko 4 Poletko 5 Poletko 6 6 m Poletko 7 Poletko 8 Poletko 9 6 m Punkty poboru próbek do badań laboratoryjnych

24 W ramach badań laboratoryjnych oznaczono następujące właściwości badanych materiałów: Skład granulometryczny Odczyn i przewodnictwo elektrolityczne właściwe Gęstość fazy stałej Właściwości fizyko-wodne Zawartości metali cięŝkich Zawartość mikro i makroelementów stanowiących składniki pokarmowe dla roślin Krzywe charakterystyki wodnej pf

25 WYNIKI BADAŃ

26 Uzyskiwane na przełomie lat wyniki wskazują, iŝ najsłabszym stanem zdrowotnym charakteryzowała się brzoza brodawkowata oraz sosna czarna. Dobry rozwój stwierdzono dla sadzonek robinii, tamaryszka oraz oliwnika. Fakt ten wskazuje wstępnie na moŝliwość zastosowania wymienionych gatunków na podłoŝu z BioCarbohumusem. Tamaryszek drobnokwiatowy Oliwnik wąskolistny Tamaryszek drobnokwiatowy Oliwnik wąskolistny

27 Robinia akacjowa Dąb czerwony Brzoza brodawkowata Sosna czarna

28 Wysiana mieszanka traw charakteryzowała się dobrym wzrostem. Trawa prawidłowo się korzeniła i pokryła całą powierzchnię poletka. Uzyskany na poletkach plon siana w przeliczeniu na 1 ha wynosił 1,72 t. Według GUS średni plon siana z uŝytków zielonych w Polsce w latach wynosił 4,23 t/ha. Biorąc pod uwagę właściwości podłoŝa, moŝna powiedzieć, Ŝe jest to wynik zadawalający. Mieszanka traw na poletkach doświadczalnych

29 Doświadczenie z lnianką siewną przeprowadzono w celu wstępnej oceny moŝliwości uprawy roślin energetycznych na badanych materiałach. Produkcja biopaliw z lnianki siewnej jest dobrze znana i roślina ta moŝe stanowić dobre źródło surowca do produkcji biodiesla. Podobnie jak trawa lnianka siewna uzyskała na poletkach plony zadawalające, zbliŝone do dolnej granicy plonów maksymalnych na glebach urodzajnych w warunkach Polskich. Lnianka siewna na poletkach doświadczalnych - IX 2010

30 Na szczególną uwagę zasługuje rozwój słonecznika pastewnego, który ze względu na silnie rozbudowany system korzeniowy moŝe poprawiać strukturę i teksturę badanego materiału. Słonecznik pastewny w warunkach polskich w plonie głównym daje około 60 t zielonki z ha, a kiszonka ze słonecznika posiada duŝą wartość paszową. Na poletkach doświadczalnych osiągnięto zwarcie roślin w ilości 60 szt/m2. Rośliny posiadały średnią wysokość 1,4 m i charakteryzowały się plonem na poziomie 36,7 t/ha. Wyniki te nie odbiegają od średnich dla warunków polskich. Słonecznik pastewny na poletkach doświadczalnych

31 Amarantus coraz częściej nazywany jest zboŝem XXI wieku, poniewaŝ jego nasiona pod względem najwaŝniejszych składników odŝywczych przewyŝszają nawet pszenicę. Na poletkach Amarantus osiągnął maksymalną wysokość 180 cm wykształcając wspaniałe kwiatostany. Średnia wysokość roślin na poletku doświadczalnym wynosiła 163 cm przy obsadzie roślin na m². Według literatury Amarantus w warunkach polskich osiąga wysokość do 2 m i daje plony na poziomie 1 do 3 t/ha. Uzyskane plony w warunkach doświadczenia polowego w przeliczeniu do 1 ha powierzchni wynosiły 860 kg. Wyniki te nie odbiegają od średnich dla warunków polskich. Amarantus na poletkach doświadczalnych - IX 2011r.

32 Uprawa miskanta staje się obecnie jednym z najbardziej dynamicznych kierunków technologicznych, integralnie związanych z moŝliwością pozyskiwania i wykorzystania taniego surowca w wytwarzaniu współczesnych materiałów energetycznych. W warunkach polskich miskant moŝe osiągać wysokości cm. W warunkach doświadczenia polowego miskant uzyskał średnią wysokość 160 cm. Zatem moŝna powiedzieć, Ŝe wyniki te nie odbiegają od średnich. Miskant olbrzymi na poletkach doświadczalnych - X 2011r.

33 Badania Laboratoryjne - Analiza uzyskanych wyników wskazuje, Ŝe zgodnie z normą PN-R-0433 BioCarbohumus moŝna zakwalifikować jako glinę. Jest to materiał o średnio cięŝkim składzie granulometrycznym. Uziarnienie badanego materiału jest efektem zastosowania róŝnych materiałów w procesie produkcji. - Wyznaczone właściwości fizyko-wodne dla badanego materiału były zbliŝone do wartości najczęściej występujących w glebach Polski. - Odczyn BioCarbohumusu wynosił od obojętnego do słabo alkalicznego. PoniewaŜ najbardziej korzystnym dla większości roślin uprawnych jest odczyn od słabo kwaśnego do obojętnego, moŝna powiedzieć, Ŝe badany materiał charakteryzuje się odczynem korzystnym dla większości roślin. - Wyznaczone wartości przewodnictwa elektrolitycznego właściwego dla badanych materiałów wskazywały na przekroczenie wartości uznawanych za progowe dla gleb nienawadnianych. Na przestrzeni lat ulegały one jednak znacznemu obniŝeniu w wyniku procesu przemywania wodami opadowymi.

34 Biorąc pod uwagę wyznaczone zawartości metali cięŝkich w badanym materiale naleŝy stwierdzić, Ŝe dla grupy B gruntów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 nie występują przekroczenia dopuszczalnych wartości stęŝeń. Dodatkowo stwierdzono, iŝ zawartość chromu, kadmu i niklu nie przekraczają norm dla grupy A. Dopuszczalne wartości stęŝeń metali cięŝkich wg. Rozp. Min. Środ. z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U ) Lp. Zanieczyszczenie Grupa A Grupa B Grupa C Głębokość [m ppt] > Wodoprzepuszczalność gruntów [m/s] do poniŝej do poniŝej do poniŝej 1x10-7 1x10-7 1x Arsen Bar Chrom Cyna Cynk Kadm Kobalt Miedź Molibden Nikiel Ołów Rtęć Do grupy B zalicza się uŝytki rolne z wyłączeniem gruntów pod stawami i gruntów pod rowami, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, nieuŝytki, a takŝe grunty zabudowane i zurbanizowane z wyłączeniem terenów przemysłowych, uŝytków kopalnych oraz terenów komunikacyjnych.

35 W celu pełnej oceny stopnia zanieczyszczenia metalami cięŝkimi badanych próbek zastosowano Ramowe Wytyczne Dla Rolnictwa opracowane przez IUNG w Puławach [1993]. Opracowana instrukcja zawiera wytyczne do oceny stęŝeń metali cięŝkich w glebach uŝytków rolnych i w roślinach. Jak wynika z przeprowadzonego porównania zawartość metali cięŝkich w BioCarbohumusie nie przekracza on norm dla grupy II. Grupę tą stanowią utwory, na których mogą być uprawiane wszystkie rośliny uprawy polowej z ograniczeniem warzyw i roślin kapustnych przeznaczonych na przetwory i do bezpośredniej konsumpcji dla dzieci.

36 Oceniając poziom akumulacji metali cięŝkich w badanych roślinach z poletek doświadczalnych, stwierdzono bardzo niski stopień akumulacji dla kadmu i chromu, niski dla ołowiu i miedzi oraz średni dla cynku. Uzyskane wyniki są zbieŝne z danymi spotykanymi w literaturze Bielińska [2006] oraz nie wskazują na fitotoksyczność BioCarbohumusu. Badania zawartości makro i mikroelementów w BioCarbohumusie wykazały, Ŝe materiał posiada podwyŝszone zawartości azotu i fosforu w porównaniu do spotykanych w glebach mineralnych. Fakt ten jest korzystny z punktu widzenia wykorzystania materiału w rekultywacji biologicznej. Poziom potasu, wapnia, magnezu, Ŝelaza, manganu dorównuje poziomowi w glebach mineralnych a sód osiąga górną granicę wartości dla polskich gleb mineralnych.

37 Badania polowe i laboratoryjne uzupełniono o wegetacyjne, laboratoryjne doświadczenia wazonowe z wykorzystanie roślin testowych. Ich wyniki są zbieŝne z uzyskiwanymi na poletkach doświadczalnych Fasola zwyczajna Mieszanka traw Lnianka siewna

38 Wnioski z badań 1. Wyznaczone właściwości fizyczne dla badanego materiału były zbliŝone do wartości najczęściej występujących w glebach Polski. 2. Uzyskane wyniki analizy zawartości metali cięŝkich porównane z normami nie wykazują na negatywne oddziaływanie BioCarbohumusu na środowisko przyrodnicze. Uwzględniając to kryterium materiał ten moŝe być wykorzystywany do zagospodarowania i rekultywacji czy teŝ uprawy roślin przemysłowych. 3. Porównanie wyników badań w latach dotyczących rozkładu zasolenia w profilach odkrywek wykonanych na terenie obiektu doświadczalnego wskazuje na fakt, Ŝe badane podłoŝe stosowane na poletkach podlegało stałemu przepłukiwaniu przez wody opadowe. Stałemu obniŝeniu ulegała zatem wartość przewodnictwa elektrolitycznego właściwego. Jest to korzystna cecha z punktu widzenia moŝliwości stosowania badanych podłoŝy do rekultywacji biologicznej.

39 Wnioski z badań 4. Zaproponowany zestaw roślin, które mogą być uprawiane na badanych podłoŝach charakteryzował się: - odpornością na właściwości podłoŝa, o czym świadczy intensywna dynamika przyrostu roślin i osiągane stosunkowo wysokie plony, - właściwościami hiperakumulatorowymi o zdolnościach fitoekstrakcyjnych umoŝliwiających odczyszczanie podłoŝa z metali cięŝkich i obniŝanie zasolenia podłoŝa, - posiadaniem znaczenia gospodarczego (produkcja drewna, rośliny energetyczne, produkcja biopaliw), - walorami krajobrazowymi.

40 BioCarbohumus zastosowanie

41 BioCarbohumus

42

43 Rekultywacja BioCarbohumusem obiekt śabie Doły

44 Rekultywacja BioCarbohumusem obiekt śabie Doły