Nr 3 (25) Marzec 2013

Transkrypt

1 Nr 3 (25) Marzec 2013 Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Biuletyn IGRR obchodzi święto wydania 25 numeru. Redaktor składa podziękowania wszystkim osobom nadsyłającym teksty informacyjne, wypełniające kolejne wydania Biuletynu. Zaproszeni goście W dniach lutego gościł w Instytucie profesor Slobodan Marković z uniwersytetu w Nowym Sadzie (Serbia), pracownik tamtejszego Instytutu Geografii, Turystyki i Hotelarstwa specjalista w zakresie badań lessu, rekonstrukcji środowisk czwartorzędowych i geoturystyki. W dniu 14 lutego w ramach otwartego seminarium Zakładu Geografii Fizycznej wygłosił on wykład pt. Pleistocene Environments, Loess Deposits and Geoheritage of Vojvodina. Dalsze wykłady odbyły się w ramach Komisji Nauk o Ziemi Oddziału Wrocławskiego PAN i posiedzeń Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wizyta była także okazją do dyskusji planów dalszej współpracy w zakresie geologii i paleogeografii czwartorzędu oraz geoturystyki, która będzie wsparta oficjalną umową o współpracy między wydziałami. Przewody doktorskie W dniu 22 marca o godzinie 12:15 odbędzie się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Wojciecha Maleszki Parytety i dysparytety w rozwoju regionalnym Polski. Promotorem rozprawy jest prof. dr hab. Jan Łoboda. Z rozprawą można zapoznać się w Bibliotece Instytutu. Zebrania naukowe Najbliższe zebranie naukowe Instytutu odbędzie się w dniu 22 marca (godzina 10:00). Program jest przygotowany przez Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery. biuro.geografia@uni.wroc.pl 1

2 Zakład Geomorfologii Sprawy Zakładowe Ukazała się obszerna monografia Antropopresja w wybranych strefach morfoklimatycznych zapis zmian w rzeźbie i osadach, przygotowana na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego i dedykowana wybitnemu polskiemu geomorfologowi Profesorowi Kazimierzowi Klimkowi. W tomie tym jako autorzy rozdziałów są licznie reprezentowani pracownicy i doktoranci Zakładu: Latocha Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego obszarów górskich w Irlandii na przykładzie Parku Narodowego Glenveagh (s ) P. Migoń, [Ł. Lesiów] Udział procesów naturalnych i działalności człowieka w kształtowaniu suchych dolin masywu Jedlic na Wzgórzach Strzegomskich (Przedgórze Sudeckie) (s ) [A. Niebrzydowska], J. Remisz Zmiany antropogeniczne wywołane wydobyciem agatów w okolicy Nowego Kościoła (Pogórze Kaczawskie) (s ) [A. Solarska], K. Parzóch - Antropogeniczne zmiany rzeźby Wzgórz Strzelińskich (Przedgórze Sudeckie) (s ) Traczyk Zapis antropopresji w utworach pokrywowych na przykładzie Gór Kruczych (Sudety Środkowe) (s ) M. Witek Wpływ zabudowy hydrotechnicznej na procesy w korycie Bystrzycy Dusznickiej (s ). W publikacji są także reprezentowani jako autorzy pracownicy i doktoranci Zakładu Geografii Fizycznej. W pierwszym dniu lutego M. Kasprzak, P. Migoń i A. Traczyk uczestniczyli w Szklarskiej Porębie w III Warsztatach Karkonosze w INSPIRE wspólny GIS w ochronie przyrody (informacje na temat tego projektu zostały już podane w Biuletynie nr 1/2013). W spotkanie, zorganizowane przez Karkonoski Park Narodowy, poświęcone było podsumowaniu prac w zakresie harmonizacji danych przestrzennych na temat przyrody i zagospodarowania polskiej i czeskiej części Karkonoszy. W jego trakcie A. Traczyk przedstawił referat pt.: Mapa geomorfologiczna i charakterystyka geomorfometryczna Karkonoszy. Warto podkreślić, że cyfrowa mapa geomorfologiczna Karkonoszy, która była również zaprezentowana w postaci wielkoformatowego wydruku zestawionego przez K. Jancewicza (Zakład Kartografii), zyskała duże uznanie u Dyrekcji KPN oraz wśród uczestników spotkania, jako przykład kompletnego opracowania jednego z tematów harmonizacji. Lodospady w przełomowej dolinie Kamiennej (Szklarska Poręba Górna, fot. M. Kasprzak). biuro.geografia@uni.wroc.pl 2

3 W dniu 22. lutego 2013 r., w ramach cyklu wykładów Cztery strony świata organizowanych przez PTTK Oddział Wojskowy, dr Agnieszka Latocha zaprezentowała prelekcję multimedialną pt. Mongolia w gościnie u nomadów. W spotkaniu uczestniczyło kilkadziesiąt osób, w tym liczne grupy młodzieży gimnazjalnej. Z kolei w dniu kolejnym, na zaproszenie organizatorów z Centrum Kultury Zamek w Leśnicy, dr Agnieszka Latocha przedstawiła wykład pt. Islandia wyspa ognia i lodu. Prezentacja odbyła się w ramach cyklicznych spotkań Kultury świata tym razem tematem przewodnim wykładów, pokazów filmów oraz wystawy fotograficznej była Islandia magnetyczna wyspa. Spotkanie zgromadziło bardzo liczną widownię w szerokim spektrum wiekowym. Zakład Geomorfologii został wyposażony w specjalistyczne oprogramowanie służące do pomiarów granulometrycznych grubofrakcyjnych osadów (np. żwirów rzecznych) na podstawie zdjęć cyfrowych. Jest to program Gravelometer firmy Sedimetrics, który na zasadzie free trial można pobrać ze strony producenta (wersja 30 dniowa). Program został zaprojektowany przez zespół: dr David Graham, prof. Ian Reid i dr Stephen Rice z Instytutu Geografii na Uniwersytecie w Loughborough (UK). Zachęcające próby wykorzystania tego fotogrametrycznego narzędzia zostały wykonane przez dr Marka Kasprzaka na żwirowych odsypach Nysy Kłodzkiej w Byczeniu w 2008 r. Istnieje możliwość wykorzystania programu aktualnie jest on zainstalowany na stanowisku komputerowym w gabinecie 318 przez pracowników IGRR oraz studentów realizujących tematy związane z pomiarami granulometrycznymi. Część dystalna grubofrakcyjnego odsypu centralnego na Nysie Kłodzkiej w Byczeniu (fot. M. Kasprzak) biuro.geografia@uni.wroc.pl 3

4 Interfejs programu Gravelometer (góra), okno ustawień raportu (dół) i wygenerowany raport z pomiarów (dół, w tle). Oprogramowanie Sedimetrics zakupione zostało z licencjią akademicką. Dokumentacja programu dostępna jest TUTAJ. biuro.geografia@uni.wroc.pl 4

5 Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery Konsultacje metodyczne w Centrum Nauki Kopernik Pracownicy i doktoranci Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery od wielu lat biorą czynny udział w wielu inicjatywach edukacyjnych na rzecz popularyzacji nauki. Przejawem tego jest coraz bogatszy program warsztatów i wykładów dla dzieci i młodzieży, prezentowany podczas Dolnośląskiego Festiwalu Nauki oraz podczas organizowanych w Zakładzie zajęć edukacyjnych dla szkół. W roku 2012 z oferty edukacyjnej Zakładu skorzystało aż 2300 osób (116 grup zorganizowanych), głównie uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z Wrocławia i Dolnego Śląska. Chęć konfrontacji własnych doświadczeń edukacyjnych z doświadczeniami innych zaowocowała pomysłem odwiedzenia Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, będącym największym w Polsce miejscem, gdzie promowane są nowoczesne metody edukacji oraz komunikacji naukowej. Znajduje się tam ponad 450 eksponatów, które reprezentują sześć grup tematycznych oraz Teatr Robotyczny, Park Odkrywców i planetarium. Wszystkie interaktywne wystawy to połączenie zaawansowanych technologii, multimediów ale również bardzo prostych rozwiązań, które są oparte o dawne wynalazki lub nieskomplikowane konstrukcje. Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. biuro.geografia@uni.wroc.pl 5

6 Wizyta w Centrum odbyła się 1 lutego 2013, a w skład delegacji Zakładu weszli: Magdalena Korzystka, Justyna Krynicka, Piotr Muskała oraz Tymoteusz Sawiński. Głównym celem wizyty były konsultacje metodyczne oraz poszukiwanie nowych pomysłów, a jej rezultatem mają być inspiracje służące poszerzeniu oraz zwiększeniu atrakcyjności oferty edukacyjnej Zakładu. Wśród bogatej ekspozycji Centrum szczególnie ciekawi byliśmy sposobów prezentacji zagadnień z zakresu nauk o Ziemi oraz ochrony środowiska. W tej grupie zagadnień naszą uwagę zwróciły ciekawe, ale bardzo proste doświadczenia ilustrujące działanie siły Coriolisa, doświadczenia pokazujące procesy konwekcji, doświadczenia związane z różnymi sposobami wykorzystania energii odnawialnej oraz modele tornad. Mimo że ekspozycja prezentowana w Centrum jest niezwykle bogata, zwróciliśmy uwagę, że w zakresie naszych dziedzin - geografii i ochrony środowiska - nie powiedziano jeszcze wszystkiego. Zaowocowało to kilkoma konkretnymi projektami doświadczeń, które planujemy wykorzystać podczas prowadzonych w Zakładzie zajęć edukacyjnych, jak również podczas najbliższej edycji Dolnośląskiego Festiwalu Nauki. Doświadczenia te będą również wykorzystane jako ilustracja w procesie dydaktycznym studiów I i II stopnia. W marcu w Zakładzie Klimatologii i Ochrony Atmosfery na stanowisku wizytującego profesora będzie gościł dr Anthony J. Dore z Centrum Ekologii i Hydrologii w Edynburgu. Anthony J. Dore jest fizykiem atmosfery, a jego działalność naukowa jest związana głównie z modelowaniem transportu i depozycji zanieczyszczeń atmosferycznych w kontekście przekroczeń poziomów i ładunków krytycznych. W ramach wizyty dr Anthony J. Dore wygłosi dwa referaty i wspólnie z zespołem ZKiOA będzie prowadził prace badawcze w ramach trzech projektów naukowych: FRAMExpo (NCN UMO-2012/05/B/ST10/00446), BIOWRF (NCN UMO-2011/03/B/ST10/06226) oraz KLAPS (projekt PO-WT PL-SN nr ). Wizyta jest finansowana w ramach projektu Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności Uczelni, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Opracowanie: Marek Kasprzak marek.kasprzak@uni.wroc.pl Wrocław, 12 marca 2013 r. Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego miesiąca na adres M. Kasprzaka. biuro.geografia@uni.wroc.pl 6