FARMA WIATROWA KORYTNICA, POLSKA. Streszczenie nietechniczne

Transkrypt

1 GEO Renewables S.A. FARMA WIATROWA KORYTNICA, POLSKA Październik 2014 r. Nota: Niniejsze podsumowanie nietechniczne zostało przygotowane z pomocą spółki Multiconsult Polska Sp. z o.o. przez Geo Renewables S.A. w ramach podania do wiadomości publicznej i konsultacji przedsięwzięcia Elektrowni Wiatrowej Korytnica w Polsce.

2 Farma Wiatrowa Korytnica, Polska Spis treści Rozdział Strona 1. Wstęp 3 2. Uzasadnienie projektu Dlaczego inwestycja jest niezbędna? Jakich lokalnych korzyści należy oczekiwać? 5 3. Omówienie przedsięwzięcia Zakres przedsięwzięcia Lokalizacja elektrowni wiatrowej Parametry techniczne farmy wiatrowej Streszczenie typowego procesu powstawania elektrowni wiatrowej Warianty przedsięwzięcia Podsumowanie procesu prawnego i instytucjonalnego Bieżący status rozwoju przedsięwzięcia Podsumowanie pozwoleń środowiskowych Podsumowanie konsultacji społecznych Aktualny kontekst środowiskowy i społeczny Sytuacja środowiskowa Obszar oddziaływania Natura 2000 i inne obszary chronione Oddziaływania i korzyści środowiskowe i społeczne Hałas Oddziaływanie na awifaunę Oddziaływanie na nietoperze Oddziaływanie na inne zwierzęta Oddziaływanie na siedliska Oddziaływanie na krajobraz Oddziaływanie migotania cienia Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe Oddziaływanie na wody powierzchniowe Oddziaływanie związane z procesem budowy Oddziaływania skumulowane Środki ograniczania, łagodzenia i/lub zapobiegania oddziaływaniom na środowisko Środki łagodzenia oddziaływań negatywnych Kontrola i monitoring Dostęp do informacji Źródła dodatkowych informacji Czy mogę teraz przedstawić uwagi dotyczące przedsięwzięcia? Z kim należy się skontaktować, aby przekazać opinię lub uzyskać więcej informacji? / wersja 02 Strona 2 z 26

3 1. Wstęp Niniejsze podsumowanie nietechniczne stanowi zwięzłe omówienie kluczowych aspektów społecznych i środowiskowych proponowanego przedsięwzięcia Farmy Wiatrowej Korytnica w Polsce (dalej zwanego Przedsięwzięciem). Przedstawione informacje opierają się na wynikach oceny oddziaływania na środowisko opracowanej na potrzeby przedsięwzięcia. Przedsięwzięcie położone jest około 60 km na północny-wschód od Warszawy, w województwie mazowieckim, w obszarze korzystnych zasobów wiatrowych. Przedsięwzięcie zostało opracowane przez Wind Field Korytnica Sp. z o.o. spółkę zależną od GEO Renewables S.A. GEO Renewables S.A. jest spółką założoną w celu realizacji przedsięwzięć energii odnawialnej w Polsce. Działalność spółki obejmuje projektowanie, budowę i eksploatację elektrowni wiatrowych. Głównym udziałowcem GEO Renewables SA jest ENERCAP, fundusz inwestycji niepublicznych (więcej informacji można znaleźć pod adresem: Główni partnerzy to EBOiR Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, i EBI Europejski Bank Inwestycyjny. Więcej informacji można znaleźć pod adresem Projekt jest zgodny zarówno z wymaganiami krajowymi 1, jak i Unii Europejskiej 2, które zostały w pełni implementowane do ustawodawstwa krajowego. Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ), w tym oddziaływania na obszary Natura 2000, wykazała, że projekt nie będzie miał wpływu na obszary Natura 2000, ponieważ ani farmy wiatrowe, ani infrastruktura towarzysząca nie znajdują się w obrębie obszarów Natura 2000 i innych obszarów chronionych. Zostało to potwierdzone przez właściwe organy w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach wydanych dla Projektu. Raporty OOŚ zostały udostępnione do publicznej konsultacji. Konsultacje publiczne przeprowadzone w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko są zgodne z przepisami polskimi i unijnymi. Niniejsze podsumowanie nietechniczne uwzględnia konstrukcję, eksploatację i wycofanie z eksploatacji przedsięwzięcia i powiązanych z nim struktur. Publikacja niniejszego podsumowania nietechnicznego jest zgodna z najlepszymi praktykami międzynarodowymi i wychodzi poza wymagania polskiej procedury oceny oddziaływania na środowisko. Należy ją czytać łącznie z opublikowaną oceną oddziaływania środowiskowego i społecznego (OOŚS), planem zaangażowania interesariuszy (PZI), który opisuje sposób, w jaki każdy zainteresowany przedsięwzięciem może wyrazić opinię wobec inicjatora przedsięwzięcia, oraz planem działań środowiskowych i społecznych (PDSS), który streszcza sposób podejścia do kwestii omawianych w niniejszym dokumencie. Wszystkie te dokumenty są głównymi elementami pakietu informowania opinii publicznej. 1 Ustawa o udostępnianiu informacji środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o cenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008r. (tekst jednolity Dz. U. 2013r. poz.1235 z późń zm.) 2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko / wersja 02 Strona 3 z 26

4 2. Uzasadnienie projektu 2.1 Dlaczego inwestycja jest niezbędna? Obecnie prawie cała energia elektryczna w Polsce jest produkowana z paliw kopalnych. Wytwarzanie energii elektrycznej w dużej mierze przyczynia się do emisji dwutlenku węgla. Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych, które są głównym czynnikiem odpowiedzialnym za globalne zmiany klimatyczne. Wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych został wskazany jako istotny czynnik w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Energia wiatrowa jest jednym z najbardziej obiecujących źródeł energii odnawialnej i w związku z tym wyznaczono dla niej ambitne cele na poziomie Unii Europejskiej. Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w Polsce, które mogłyby częściowo zastąpić tradycyjne wytwarzanie energii w oparciu o węgiel kamienny i brunatny jest częścią narodowej strategii silnie wspieranej przez politykę UE. Zgodnie z międzynarodowymi ustaleniami, rząd polski zobowiązał się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu zwalczania skutków zmian klimatycznych, i ustanowił cel 15% energii elektrycznej, która ma być dostarczana z odnawialnych źródeł energii do roku Zapotrzebowanie rynku na "odnawialne źródła energii" i istniejąca luka na polskim rynku to główne przesłanki do zainicjowania przedsięwzięcia. Przedsięwzięcie dostarczy certyfikowaną zieloną energię z zasobów odnawialnych, umożliwiającą ograniczenie znacznych emisji do środowiska z konwencjonalnych źródeł energii, a co za tym idzie, ograniczenie zużycia zasobów naturalnych. Oddziaływanie przedsięwzięcia na emisje CO 2 można łatwo ocenić na podstawie dwóch ogólnych założeń: Produkcja 1 MWh energii elektrycznej wiąże się z emisją około 1,2 tony metrycznej CO 2 (w przypadku standardowego wytwarzania energii z paliw kopalnych). Średnie roczne zużycie energii elektrycznej w typowym gospodarstwie domowym wynosi 2000 kwh (średnia dla 2012 roku zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego). Poniższe zestawienie przedstawia ograniczenie emisji dwutlenku węgla przewidywane dla przedsięwzięcia Elektrowni Wiatrowej Korytnica w Polsce. Tabela 1. Przewidywane ograniczenie emisji CO 2 Łączna moc zainstalowana farmy wiatrowej [MW] Prognozowane roczne wytwarzanie [GWh] Liczba przeliczeniowych gospodarstw domowych zasilonych rocznie Redukcja dwutlenku węgla (ton CO 2 rocznie) 240,8 MW Przewiduje się, że w czasie trwania przedsięwzięcia roczne redukcje emisji będą spadać proporcjonalnie do rozwoju czystych technologii wytwarzania energii. Realizacja przedsięwzięcia w tym rejonie jest możliwa dzięki rozpoczętej ostatnio rozbudowie infrastruktury sieci przesyłowej w tym regionie. Przedsięwzięcie zostanie podłączone bezpośrednio do nowo budowanej stacji elektroenergetycznej 400 kv Polskich Sieci Energetycznych (PSE) / wersja 02 Strona 4 z 26

5 2.2 Jakich lokalnych korzyści należy oczekiwać? Realizacja przedsięwzięcia stwarza możliwość rozwoju gospodarczego gmin uczestniczących w przedsięwzięciu dzięki dodatkowym wpływom w postaci podatku od nieruchomości. Inwestycji towarzyszyć również będzie budowa lepszej infrastruktury lokalnej w postaci dróg w pobliżu elektrowni wiatrowej. Ponadto właściciele gruntów, na których mają być zlokalizowane obiekty i infrastruktura farmy wiatrowej uzyskają dodatkowy dochód z dzierżawy gruntu. Inwestycja nie będzie miała istotnego wpływu na lokalny rynek pracy, ponieważ sterowanie elektrownią wiatrową jest w pełni zautomatyzowane/zdalne, dlatego na miejscu nie powstaną żadne dodatkowe miejsca pracy. Jednak można się spodziewać, że eksploatacja i serwisowanie oraz związane z nimi usługi mogą się przyczynić do utworzenia nowych miejsc pracy dla lokalnej społeczności / wersja 02 Strona 5 z 26

6 3. Omówienie przedsięwzięcia 3.1 Zakres przedsięwzięcia Przedsięwzięcie składa się z następujących elementów: Elektrownia Wiatrowa Korytnica Północ (FW Korytnica N) składająca się z max 39 turbogeneratorów wiatrowych (TGW) o maksymalnej wydajności każdej turbiny 3,3 MW; Elektrownia Wiatrowa Korytnica Południe (FW Korytnica S) składająca się z max 34 turbogeneratorów wiatrowych (TGW) o maksymalnej wydajności każdej turbiny 3 MW; dwie oddzielne stacje transformatorowe 30/110 kv (GPO), zbudowane na potrzeby elektrowni wiatrowych: FW Korytnica N i FW Korytnica S; linia przesyłowa wysokiego napięcia 110 kv Korytnica-Stanisławów, o długości około 26,5 km, która będzie łączyć farmy wiatrowe z główną siecią 400 kv; stacja transformatorowa 110/400 kv w Stanisławowie, umożliwiająca podłączenie linii przesyłowej do głównej sieci 400 kv. Rozważane są następujące zmiany w początkowych założeniach projektowych do wdrożenia na późniejszym etapie Projektu: bezpośrednie połączenie podziemnym kablem FW Korytnica S z linią wysokiego napięcia 110 kv poprzez GPO2, jednak dokładna trasa nie jest jeszcze znana; lokalizacja stacji transformatorowej 400 kv na terenie stacji obsługiwanej przez PSE, w takim wypadku wymagana będzie budowa tylko linii 110 kv. Zmiany te będą przedmiotem oceny oddziaływania na środowisko przed ich realizacją. 3.2 Lokalizacja elektrowni wiatrowej Przedsięwzięcie jest zlokalizowane w centralnej Polsce, około 60 km od Warszawy w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim i mińskim. FW Korytnica N znajduje się w: południowej części gminy Korytnica, zachodniej części gminy Liw, FW Korytnica S znajduje się w: północnej części gminy Wierzbno, południowej części gminy Korytnica, zachodniej części gminy Liw, Łączna powierzchnia projektu to 110 km 2. Lokalizację przedstawiono na poniższym rysunku / wersja 02 Strona 6 z 26

7 - Rys. 1. Lokalizacja elektrowni wiatrowej Korytnica / wersja 02 Strona 7 z 26

8 3.3 Parametry techniczne farmy wiatrowej FW Korytnica N będzie się składać z max 39 turbogeneratorów wiatrowych. Każda turbina będzie dostarczać 3,3 MW energii, za wyjątkiem jednej dostarczającej 2 MW. Kluczowa charakterystyka techniczna każdej turbiny jest następująca: Moc wyjściowa turbiny 3,3 MW (maksymalnie), Wysokość wieży na poziomie piasty 37 turbin 117 m, jedna turbina 119 m, jedna turbina 120 m, Średnica wirnika m (maksymalnie), Liczba łopat 3. Moc akustyczna 107,5 db (maksymalna). FW Korytnica S będzie się składać z max 34 turbogeneratorów wiatrowych. Każda turbina będzie dostarczać 3,3 MW energii. Kluczowa charakterystyka techniczna każdej turbiny jest następująca: Moc wyjściowa turbiny 3,3 MW (maksymalnie), Wysokość wieży na poziomie piasty m, Średnica wirnika m, Liczba łopat 3, Moc akustyczna 107,5 db (maksymalna). Główne elementy zaprojektowanych turbin wiatrowych to: wieża, gondola i wirnik z łopatami. Wytwornica energii (turbina) znajduje się w gondoli. Generator jest wyposażony w zamknięty układ smarowania i niezbędny osprzęt elektryczny. Każda wieża będzie wyposażona w wirnik z trzema łopatami. Łączna wysokość zaprojektowanych wiatraków będzie wynosić około 185 m (łącznie z łopatami). Elektrownie wiatrowe wytwarzają energię mechaniczną, która jest przetwarzana przez turbinę w energię elektryczną i przesyłana podziemnymi kablami i podstacjami transformatorowymi do krajowej sieci energetycznej / wersja 02 Strona 8 z 26

9 Rys. 2. Schemat budowy typowej gondoli turbiny wiatrowej. 3.4 Streszczenie typowego procesu powstawania elektrowni wiatrowej Powstawanie farmy wiatrowej jest złożonym procesem z prawnego i technicznego punktu widzenia. Główne etapy procesu opisano poniżej. Opis ten nie jest wyczerpujący, jednak powinien umożliwić ogólne zrozumienie zakresu prac, typowych problemów i przeszkód. Planowanie i lokalizacja inwestycji Na tym etapie czynione są niezbędne przygotowania w celu uzgodnienia lokalizacji elektrowni wiatrowej z miejscowymi władzami i właścicielami gruntów. Lokalizacja musi zostać zaakceptowana przez władze lokalne po akceptacji przez administrację regionalną i skonsultowana z miejscową ludnością. Konieczne są zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także należy rozważyć środowiskowe aspekty zmian i skonsultować je ze społecznością, właściwymi władzami administracyjnymi i zainteresowanymi stronami. Pozwolenie na budowę Na tym etapie należy dostosować i uzgodnić szczegóły techniczne budowy. W przypadku przedsięwzięć podlegających procedurze oceny oddziaływania na środowisko procedura administracyjna obejmuje konsultacje społeczne. Decyzja środowiskowa musi być wydana przez właściwego wójta po zasięgnięciu opinii Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Inspektora Sanitarnego. Decyzja ta określa obowiązki inwestora i normy techniczne, których należy przestrzegać. Po przygotowaniu dokumentacji projektowej/technicznej inwestor składa wniosek o pozwolenie na budowę. Niniejszy dokument, wystawiany przez władze powiatowe, umożliwia rozpoczęcie prac w terenie. Możliwe jest, że zostanie wydanych kilka pozwoleń na budowę dla poszczególnych części tej samej inwestycji (np. dla dróg, kabli, budowy turbin wiatrowych itp.) / wersja 02 Strona 9 z 26

10 Prace przygotowawcze Na tym etapie muszą być wykonane wszelkie prace niezbędne do rozpoczęcia robót ziemnych. Mogą one obejmować: prace archeologiczne, przeniesienie cennych obiektów przyrodniczych (roślin, siedlisk zwierząt) itp. Budowa dróg dojazdowych i zaplecza pracowniczego Należy ulepszyć lub zbudować drogi dostosowane do ruchu ciężkich pojazdów. Elektrownie wiatrowe są zazwyczaj lokalizowane z dala od siedlisk ludzkich, zwykle w miejscach o słabej infrastrukturze drogowej. Na potrzeby budowy należy umożliwić dostęp ciężkiego sprzętu budowlanego (samochodów ciężarowych, dźwigów) i sprzętu transportującego elementy turbin wiatrowych. Zwykle konieczne jest dostosowanie dróg polnych do wymaganych norm przez odpowiednie utwardzenie, odwodnienie itp. Należy przygotować plac budowy w sposób umożliwiający bezpieczne parkowanie sprzętu, zapewniający odpowiednie warunki socjalne pracownikom i bezpieczne magazynowanie materiałów budowlanych. Plac budowy musi również spełniać wymagania środowiskowe i realizować wszystkie środki przewidziane do ochrony środowiska (w tym organizację składowania substancji niebezpiecznych, zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków itp.). Na tym etapie prowadzi się wszystkie niezbędne prace techniczne mające na celu usunięcie kolizji nowych obiektów z istniejącą infrastrukturą. W razie potrzeby infrastruktura ta zostanie wymieniona, ponownie podłączona lub usunięta według uzgodnień między właścicielami i inwestorem elektrowni wiatrowej. Budowa fundamentów Na tym etapie przygotowywane są lokalizacje poszczególnych turbin wiatrowych i prowadzone są roboty ziemne w celu położenia fundamentów. Przygotowywane są niezbędne połączenia z infrastrukturą. Następnie wykonywana jest żelbetowa konstrukcja fundamentów. Niektóre elementy mogą być prefabrykowane przez wyspecjalizowanych dostawców i transportowane na miejsce w gotowej postaci (np. główne podpory wieży itp.) Budowa infrastruktury elektrycznej Na tym etapie kładzione są niezbędne kable, budowane rozdzielnie elektryczne i podstacje transformatorowe. Prowadzone są niezbędne prace ziemne i budowlane. Kable elektryczne są w większości przypadków ułożone pod ziemią (najbezpieczniejsza dostępna metoda). Transport Elementy turbiny wiatrowej są zazwyczaj transportowane w gotowej postaci bezpośrednio z fabryki dostawcy. Obejmuje to elementy wieży i łopaty wirnika. Wymiary elementów zwykle przekraczają standardowe obciążenia. Dlatego należy poczynić wiele przygotowań dotyczących organizacji transportu (trasy, czas, informacja itp.) Proces ten jest bardzo złożony i musi być uzgodniony ze wszystkimi zainteresowanymi stronami (zarządcami dróg, policją, lokalnymi społecznościami itp.) Transport elementów turbiny wiatrowej na plac budowy może być trudny z uwagi na ograniczenia przestrzenne, dlatego odpowiednie zaplanowanie i przygotowanie dróg dojazdowych ma istotne znaczenie dla powodzenia tego etapu / wersja 02 Strona 10 z 26

11 Montaż elementów turbiny wiatrowej Montaż jest ostatnim etapem prac budowlanych. Z uwagi na rozmiar i masę elementów turbiny konieczne jest używanie ciężkich dźwigów. Prace są prowadzone przez wyspecjalizowanych pracowników, a środki ostrożności mają istotne znaczenie. Czynności po budowie Na tym etapie wykonywane są wszystkie kontrole techniczne i dotyczące bezpieczeństwa. Końcowe przekazanie do eksploatacji obejmuje lokalną administrację i organy nadzoru, w tym sanitarne, inspekcję pracy i ochrony środowiska. Monitoring środowiskowy po realizacji przedsięwzięcia jest podejmowany na żądanie organów administracyjnych. 3.5 Warianty przedsięwzięcia Alternatywy dla przedsięwzięcia, w tym opcja nierobienia niczego, zostały rozważone podczas planowania przedsięwzięcia. Niepodejmowanie przedsięwzięcia pozwoli na zachowanie dotychczasowego, rolniczego, użytkowania terenu. W krajobrazie nie pojawią się dominanty, jakimi są turbiny wiatrowe, nie wystąpi potencjalna uciążliwość związana z możliwością wystąpienia efektu migotania cienia i hałasu. Miejscowe środowisko pozostanie nienaruszone. Jednak możliwości rozwoju lokalnej gospodarki również zostaną utracone. Przeprowadzono ocenę alternatyw lokalizacji elektrowni wiatrowej w odniesieniu do lokalnego środowiska, najbliższych siedlisk ludzkich, oddziaływań skumulowanych i warunków wiatrowych. Układ przedsięwzięcia był modyfikowany i poprawiany kilka razy, aby zapewnić spełnienie wymagań przez końcową wersję projektu oraz zminimalizowanie oddziaływania na środowisko, ze specjalnym naciskiem położonym na zdrowie ludzi, oraz na ptaki i nietoperze. W procesie wydawania pozwoleń kompetentne władze oceniły, czy przedsięwzięcie jest zgodne z wymaganiami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska. Początkowo planowano budowę 107 TGW w obrębie FW Korytnica N na powierzchni około 60 km 2 i 40 TGW w obrębie FW Korytnica S na powierzchni około 51 km 2. Jednak na podstawie analizy warunków naturalnych i w wyniku całorocznego monitoringu ptaków i nietoperzy postanowiono zrezygnować z tych wariantów. Siedem obszarów w obrębie FW Korytnica N i pięć obszarów w obrębie FW Korytnica S ustalono jako szczególnie ważne dla ptaków i nietoperzy i wyłączono je z lokalizacji turbin wiatrowych. W związku z tym poniższe ograniczenia dotyczące lokalizacji TGW zostały uwzględnione w wariantach alternatywnych w celu zminimalizowania oddziaływań środowiskowych i społecznych związanych z ich budową i eksploatacją: granica farmy wiatrowej nie może przebiegać bliżej niż 2 km od granicy obszarów Natura 2000 obejmujących dolinę rzeki Liwiec, turbin wiatrowych nie można lokalizować na terenach uczęszczanych przez nietoperze i ptaki, zidentyfikowanych podczas monitoringu środowiska, turbiny wiatrowe należy lokalizować w odległości nie mniejszej niż 200 m od lasów i dużych zadrzewień, liczba turbin wiatrowych nie będzie przekraczać 39 dla FW Korytnica N i 34 dla FW Korytnica S. Warunki takie ustanowiono również w decyzjach środowiskowych dla elektrowni wiatrowych / wersja 02 Strona 11 z 26

12 4. Podsumowanie procesu prawnego i instytucjonalnego 4.1 Bieżący status rozwoju przedsięwzięcia Przedsięwzięcie jest prowadzone przez Wind Field Korytnica Sp. z o.o., spółkę zarejestrowaną w Polsce. Bieżące zaawansowanie przedsięwzięcia i status regulacyjny można streścić w następujący sposób: Grunty pod lokalizację turbin wiatrowych, platform, stałych dróg dostępowych i stacji transformatorowych zostały w pełni zabezpieczone w ramach długoterminowych umów dzierżawy. Cały monitoring środowiskowy, niezbędny do oceny statusu środowiska naturalnego, został przeprowadzony. Z powodu braku planów zagospodarowania przestrzennego dla obszaru przedsięwzięcia, decyzje dotyczące warunków zabudowy i wykorzystania gruntów zostały wydane dla 35 turbin wiatrowych FW Korytnica N i jednej turbin FW Korytnica S. Procedury OOŚ zgodne z wymaganiami prawnymi zostały zakończone w 2014 r. i decyzję środowiskowe zostały wydane. Rozpoczęty został proces uzyskiwania pozwoleń na budowę. Dotychczas zostały wydane pozwolenia na budowę dla ośmiu TGW. Uzyskano warunki przyłączenia do sieci dla 250 MW z przedsięwzięcia i podpisano umowy przyłączenia do sieci. 4.2 Podsumowanie pozwoleń środowiskowych Postępowanie środowiskowe dla nowych inwestycji w Polsce reguluje ustawa z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), która realizuje wymagania dyrektywy UE 2011/92/EU z 13 grudnia 2011 r. o ocenie oddziaływania niektórych przedsięwzięć publicznych i prywatnych na środowisko. Raporty oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) muszą być opracowywane dla inwestycji, które mogą mieć istotny wpływ na środowisko. Raport poddawany jest ocenie przez właściwe urzędy oraz konsultacjom społecznym. Jest on podstawą uzyskania decyzji środowiskowej. Zgodnie z Dyrektywą OOŚ i Rozporządzeniem Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397) w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, przedsięwzięcie zostało zaliczone do wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, z wyjątkiem wewnętrznej podstacji GPO FW Korytnica S i linii przesyłowej wysokiego napięcia. Formalne raporty OOŚ opracowano dla poniższych etapów przedsięwzięcia: w kwietniu 2012 r. dla FW Korytnica N i w listopadzie 2012 r. dla FW Korytnica S; w grudniu 2013 r. dla stacji transformatorowej 110/400 kv. Raporty OOŚ zostały przygotowane zgodnie z polskimi przepisami i przedstawione opinii publicznej na okres 21 dni podczas oddzielnych, formalnych procedur OOŚ zgodnych z polskimi przepisami. W wyniku procedur OOŚ uzyskano następujące zgody środowiskowe: / wersja 02 Strona 12 z 26

13 decyzja dla FW Korytnica N (z podstacją) z dnia 26 listopada 2012 r. wydana przez Wójta Gminy Korytnica w porozumieniu z Wójtem Gminy Liw, decyzja dla FW Korytnica S z dnia 31 lipca 2013 r. wydana przez Wójta Gminy Wierzbno, w porozumieniu z Wójtami Gmin Korytnica i Liw, decyzja dla linii przesyłowej 110 kv Korytnica-Stanisławów z dnia 6 sierpnia 2013, wydana przez Wójta Gminy Dobre, w porozumieniu z Wójtami Gmin Stanisławów, Korytnica i Wierzbno, decyzja dla stacji transformatorowej 30/110 kv GPO FW Korytnica S z dnia 3 stycznia 2014, wydana przez Wójta Gminy Wierzbno, decyzja dla stacji transformatorowej 110/400 kv Stanisławów z dnia 20 maja 2014, wydana przez Wójta Gminy Stanisławów, Kompetentne władze, biorąc pod uwagę skalę inwestycji i potencjalne uciążliwości środowiskowe, wydały decyzje określające, iż przeprowadzenie oceny oddziaływania nie jest wymagane dla: Podstacji FW 30/110 kv (GPO FW Korytnica S) linii przesyłowej wysokiego napięcia 110 kv. Decyzje środowiskowe zawierają warunki dla każdego elementu przedsięwzięcia w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom, ich ograniczania na etapie budowy, eksploatacji i likwidacji. 4.3 Podsumowanie konsultacji społecznych Zgodnie z art. 79 ustawy OOŚ, wydanie decyzji środowiskowej poprzedzone jest procedurą udziału społeczeństwa, zorganizowaną przez władze. Zgodność udziału społeczeństwa w postępowaniu z prawem polskim oznacza automatycznie zgodność z przepisami UE, ponieważ wymagania dyrektywy OOŚ zostały w pełni przeniesione do ustawodawstwa krajowego. Proces konsultacji społecznych podjęty w ramach OOŚ jest uznawany za zgodny z przepisami polskimi i UE. Opinię publiczną poinformowano o kolejnych etapach procedury OOŚ. Raport OOŚ udostępniono opinii publicznej na 21 dni w tym okresie możliwe było przedstawianie komentarzy i uwag. Od decyzji środowiskowej dla linii przesyłowej 110 kv odwołano się do samorządowego kolegium odwoławczego, jednakże SKO podtrzymało ważność decyzji środowiskowej. Od decyzji SKO złożono skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, jednak odrzucił on ją z przyczyn formalnych. Również decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla FW Korytnica N zostały zaskarżone przez Stowarzyszenie Stop Wiatrakom (protestujące przeciw turbinom wiatrowym w całym kraju), z żądaniem ich anulowania, jednak żądanie zostało odrzucone przez SKO. Oprócz formalnych konsultacji społecznych podczas procedury oceny oddziaływania na środowisko odbyły się również nieformalne, dobrowolne spotkania z lokalnymi społecznościami, w tym: W roku 2009 w okresie od maja do lipca organizowane były spotkania z mieszkańcami gminy, podczas których prezentowano koncepcję przedsięwzięcia. W latach odbyły się spotkania z lokalnymi społecznościami i radnymi gminy Dobre w celu omówienia przebiegu linii wysokiego napięcia. W latach spotkanie z właścicielami gruntów w celu omówienia warunków umów. W 2014 r. w okresie od marca do kwietnia spotkania z lokalnymi społecznościami w celu wyjaśnienia kwestii związanych z Przedsięwzięciem. W 2014 r. zorganizowano punkt konsultacyjny w biurze gminy Korytnica / wersja 02 Strona 13 z 26

14 5. Aktualny kontekst środowiskowy i społeczny 5.1 Sytuacja środowiskowa Planuje się zlokalizowanie elektrowni wiatrowych w gminach Korytnica, Liw i Wierzbno w województwie mazowieckim. Teren pod przyszłe elektrownie wiatrowe (Korytnica N i Korytnica S) obejmuje łącznie około 110 km². Jest to teren rolniczy z przeważającymi gruntami ornymi. Dominuje w nim otwarty krajobraz rolniczy z niewielkimi polami pszenżyta, żyta, owsa, kukurydzy i ziemniaków. W zagłębieniach terenu znajdują się niewielkie łąki i pastwiska, jednak ich udział jest znacznie mniejszy niż gruntów ornych. Działki gospodarstw rolnych są względnie małe, co skutkuje znacznie zróżnicowaną mozaiką upraw. Na całym obszarze znajdują się niewielkie zadrzewienia, głównie liściaste i niewielkie lasy (głównie w południowej części). Najważniejszym wrażliwym ekologicznie obszarem w sąsiedztwie elektrowni wiatrowej jest dolina rzeki Liwiec w odległości około 0,8 1,0 km na wschód od granicy obszaru elektrowni wiatrowych. Jest ona objęta dwoma obszarami chronionymi Natura 2000 PLB Dolina Liwca i PLH Ostoja Nadliwiecka. Kilka dopływów rzeki Liwiec przepływa przez teren farmy wiatrowej lub jej sąsiedztwo. Największe to rzeka Struga i jej dopływ Czerwionka, przepływająca przez południową część terenu elektrowni wiatrowych. 5.2 Obszar oddziaływania Same turbiny i otaczająca je infrastruktura (w tym drogi i linie przesyłowe) zajmują niewielką część łącznego obszaru elektrowni wiatrowej. FW Korytnica zajmuje łącznie 110 km 2, a obszar zajmowany przez turbiny wiatrowe i obiekty pomocnicze wynosi około 268,200 m 2. Znaczne negatywne oddziaływanie przedsięwzięcia na faunę i florę uznaje się za mało prawdopodobne z powodu niewielkiego rozmiaru fundamentów wież, który minimalizuje utratę siedlisk. Na obszarze przedsięwzięcia nie zaobserwowano istotnych populacji chronionych gatunków. Przedsięwzięcie znajduje się poza obszarami chronionymi Natura Oddziaływanie przedsięwzięcia na przyrodę, głównie na ptaki i nietoperze, zostało przeanalizowane i wprowadzono niezbędne zmiany na etapie planowania, aby ograniczyć oddziaływanie i uniknąć lub zminimalizować ryzyko kolizji, tzn. ograniczono liczbę turbin. Dlatego nie oczekuje się istotnego oddziaływania inwestycji na obszary Natura Oddziaływania dźwiękowe i wizualne są głównym przedmiotem obaw pod względem zdrowotnym i społecznym, związanym z eksploatacją turbin. Większość dźwięku generowanego przez turbiny wiatrowe jest wytwarzana przez ruch łopat turbin w powietrzu. Sam mechanizm turbiny również wytwarza dźwięk. Wyniki modelowania hałasu, w tym efektu kumulacyjnego, potwierdzają, że normy hałasu zostaną spełnione dla pobliskich zabudowań mieszkalnych. Przedsięwzięcie będzie kontrastować z istniejącym charakterem krajobrazu; należy zwrócić uwagę, że charakter ten jest przeważająco rolniczy, nie jest on chroniony ani uznawany za wrażliwy. Przy pewnych warunkach pogodowych, kiedy obracający się wirnik turbiny znajduje się pomiędzy Słońcem, a obserwatorem lub budynkiem mieszkalnym, turbiny wiatrowe mogą również wywoływać efekt migotania cienia. Ocena oddziaływania migotania cienia doprowadziła do wniosku, że brak jest receptorów, które byłyby narażone na znaczną uciążliwość. Chociaż planuje / wersja 02 Strona 14 z 26

15 się budowę dużej liczby turbin, charakterystyka miejscowego krajobrazu i odległości turbin od domów wskazują, że nie nastąpi przekroczenie 30 godzin w roku. Z eksploatacją turbin nie wiąże się oddziaływanie na wody. Oddziaływania podczas budowy oznaczają zwiększoną liczbę dużych pojazdów na lokalnych drogach i możliwość uszkodzenia dróg. Będzie to jednak oddziaływanie krótkotrwałe. Istniejące drogi zostaną odbudowane lub zmodernizowane podczas prac budowlanych, co będzie z korzyścią dla lokalnych społeczności korzystających z tych dróg. 5.3 Natura 2000 i inne obszary chronione. W sąsiedztwie inwestycji znajduje się kilka obszarów Natura 2000 i innych obszarów chronionych. Są one wymienione w poniższych tabelach, w których podana jest odległość do najbliższych turbin wiatrowych. Tabela 2. Rezerwaty przyrody Lp. Nazwa Symbol TGW Odległość [km] 1 Torfowisko Zawały WTG38 9,6 2 Kantor Stary WTG36-S 10 3 Śliże WTG Moczydło WTG30 11,9 5 Przełom Witówki WTG24-S 12,9 6 Wilcze Błota WTG03 16,8 7 Rudka Sanatoryjna WTG24-S 17,2 8 Stawy Broszkowskie WTG38-S 19 9 Czaplowizna WTG03 20,2 10 Jegiel WTG38 21,4 11 Florianów WTG24-S 21,8 12 Jedlina WTG16-S 22,6 13 Dębina WTG38 22,8 14 Rogożnica WTG34-S 22,9 15 Torfowisko Jeziorek WTG24-S 22,9 Tabela 3. Obszary Natura 2000 ochrona siedlisk Lp. Nazwa Kod Symbol TGW Odległość [km] 1 Ostoja Nadliwiecka PLH WTG35-S 0,8 2 Kantor Stary PLH WTG36-S 10 3 Torfowiska Czernik PLH WTG13 11,8 4 Dzwonecznik w Kisielanach PLH WTG38-S / wersja 02 Strona 15 z 26

16 5 Ostoja Nadbużańska PLH WTG38 21,4 6 Wydmy Lucynowsko-Mostowieckie PLH WTG Rogoźnica PLH WTG34-S 22,7 Tabela 4 Natura 2000 ochrona ptaków Lp. Nazwa Kod Symbol TGW Odległość [km] 1 Dolina Liwca PLB WTG39-S 1,9 2 Dolina Kostrzynia PLB WTG38-S 5,5 3 Dolina Dolnego Bugu PLB WTG38 21,4 Tabela 5 Parki krajobrazowe Lp. Nazwa Symbol TGW Odległość [km] 1 Nadbużański Park Krajobrazowy WTG35 6,4 Tabela 6 Obszary krajobrazu chronionego Lp. Nazwa Symbol TGW Odległość [km] 1 Siedlecko-Węgrowski WTG40-S 0,6 2 Miński WTG24-S 11,4 3 Warszawski WTG13 23,2 Obszary chronione przedstawiono na rysunku / wersja 02 Strona 16 z 26

17 Rys. 3. Lokalizacja obszarów chronionych / wersja 02 Strona 17 z 26

18 6. Oddziaływania i korzyści środowiskowe i społeczne 6.1 Hałas Oddziaływanie hałasu poddano szczegółowej analizie na etapie oceny oddziaływania na środowisko. Lokalizację turbin względem zabudowań i budynków mieszkalnych zaplanowano w sposób umożliwiający wyeliminowanie nadmiernego oddziaływania hałasu na otoczenie. Wyniki modelowania hałasu potwierdzają, że Farma Wiatrowa Korytnica spełnia wymagania prawne dotyczące dopuszczalnego poziomu hałasu w nocy i w dzień 3 dla najbliższych istniejących zagród i zabudowań mieszkalnych (prawnie chronionych przed uciążliwym hałasem). Farma wiatrowa spełnia wymagania przepisów lokalnych i krajowych. Zastosowane zostaną odpowiednie rozwiązania techniczne w celu uzyskania wymaganych parametrów pracy turbiny wiatrowej. Ponadto zostaną przeprowadzone pomiary hałasu po zbudowaniu elektrowni wiatrowej w celu potwierdzenia, że poziomy hałasu w rejonie zabudowy mieszkalnej nie przekraczają dopuszczalnych limitów. Oddziaływanie akustyczne zostało ocenione również dla stacji transformatorowych i linii energetycznych, dowodząc, że odległość do najbliższych zabudowań mieszkalnych jest dość duża, aby wyeliminować uciążliwość akustyczną. Turbiny wiatrowe są źródłem wibracji z generatora i śmigła. Pomiary dostępne z podobnych farm wiatrowych potwierdzają, że wibracje mają niską częstotliwość poniżej 600 Hz i bardzo niską amplitudę. Dostępne źródła danych na temat oddziaływania wibracji z turbin wiatrowych na zdrowie ludzi potwierdzają, iż nie istnieją dowody na negatywne oddziaływanie wibracji rozchodzących się w ziemi. 6.2 Oddziaływanie na awifaunę Potencjalne oddziaływanie turbin wiatrowych (podczas eksploatacji) na ptaki może mieć postać: emisji hałasu tworzącej strefy zakłóceń; tworzenie barier dla awifauny w okresie lęgowym, migracji i żerowania w obrębie elektrowni wiatrowej. Dla obu lokalizacji farm wiatrowych (Korytnica N i S) przeprowadzono szczegółowe analizy i całoroczne obserwacje 4. Monitoring ornitologiczny objął wszystkie okresy fenologiczne. Podczas inspekcji ornitologicznych na planowanym terenie elektrowni wiatrowych (N i S) stwierdzono występowanie 129 gatunków ptaków. Najczęściej występujące małe ptaki: szpak, czajka, skowronek i dymówka, stanowiące od 40 do 60% zaobserwowanych ptaków, zależnie od danej lokalizacji. Często obserwowano gatunki o średniej i dużej wielkości, takie jak, gawron, żuraw, kawka, wrona, kwiczoł, gołąb grzywacz i gęsi, stanowiące łącznie 9 18% wszystkich zaobserwowanych ptaków (w określonych lokalizacjach). 3 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [ ] 4 Zgodnie z Wytycznymi w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki opracowanymi przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (2008) rekomendowane przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP), partner BirfLife International / wersja 02 Strona 18 z 26

19 Wyniki rocznego monitoringu ptaków wskazują, że obszar farmy wiatrowej i jej otoczenie charakteryzuje się wartością ornitologiczną na poziomie średnim lub poniżej średniej, typowym dla otwartego lub półotwartego krajobrazu ornitologicznego. Zagęszczenie ptaków w okresie lęgowym jest tu podobne do innych terenów rolniczych w Polsce, a w okresach poza lęgiem obfitość ptaków, z powodu niewielkiej liczby migrujących stad zatrzymujących się w tym regionie, jest znacznie niższa niż na innych terenach rolniczych. Oddziaływanie na ptaki można podsumować w następujący sposób: nie stwierdzono rzadkich i bardzo rzadkich gatunków ptaków gniazdujących na kontrolowanym obszarze; zidentyfikowano kilka gatunków szczególnie narażonych na kolizje z działającymi turbinami wiatrowymi; zaobserwowane gatunki ptaków rozłożone są względnie równomiernie na całym badanym obszarze w okresie lęgowym, podczas migracji jesiennej i zimowania; podczas migracji wiosennej nie stwierdzono dużych stad ptaków zatrzymujących się na terenie elektrowni wiatrowej lub w strefie buforowej; w okresie zimowym ptaków było niewiele lub bardzo mało. W wyniku całorocznego monitorowania ptaków możliwe było ustalenie granic obszarów, gdzie lokalizacja wież elektrowni wiatrowych powinna być wyłączona i wprowadzono niezbędne korekty w projekcie, w tym usunięcie niektórych wież. Po szczegółowej analizie zebranych danych o liczebności ptaków, kierunku i wysokości przelotów zaobserwowanych ptaków, prawdopodobieństwo ujemnego oddziaływania proponowanej farmy wiatrowej na najbliższe Obszary Specjalnej Ochrony Natura 2000 określono jako niskie. Przewidywaną śmiertelność dla całego obszaru FW Korytnica N i S oszacowano na około 270 ptaków rocznie. Wartość tę można uznać za wysoką i w związku z tym konieczne jest podjęcie szczegółowego monitoringu śmiertelności ptaków po zbudowaniu elektrowni wiatrowej. Wyniki monitoringu po budowie umożliwią zastosowanie środków zapobiegawczych ograniczających straty. Takie podejście spotkało się z aprobatą władz. Linia przesyłowa 110 kv zostanie zbudowana głównie jako kabel podziemny. Kabel podziemny ma znacznie niższe oddziaływanie na ptaki niż linia napowietrzna. Stacja transformatorowa nie będzie miała istotnego wpływu na migracje ptaków. 6.3 Oddziaływanie na nietoperze Przeprowadzono trwające rok badania i obserwacje (monitoring) obecności nietoperzy w obu lokalizacjach 5. Większość gatunków nietoperzy stwierdzonych w obszarze planowanej elektrowni wiatrowej jest potencjalnie narażona na ruch śmigła turbiny wiatrowej. Gatunkiem szczególnie narażonym na kolizje jest borowiec wielki, który poluje na znacznych wysokościach, często do 50 m, a niekiedy nawet na wysokościach do kilkuset metrów. W wyniku monitoringu stwierdzono, że borowiec wielki i mroczek późny to najczęstsze gatunki stwierdzone w planowanym obszarze elektrowni wiatrowej. Z uwagi na wysokie ryzyko kolizji borowca wielkiego z turbinami zrezygnowano z budowy wież w rejonach wysokiego zagęszczenia nietoperzy. Na przykład rejon między miejscowością Wielądki i Korytnicą, obejmujący dolinę strumienia i przyległe tereny żerowania nietoperzy wyłączono z lokalizacji turbin wiatrowych. Umożliwiło to 5 Zgodnie z Tymczasowymi wytycznymi dotyczącymi oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze na rok 2009 opracowanymi przez Porozumienie dla Ochrony Nietoperze będące koalicją polskich organizacji przyrodniczych zajmujących się ochroną nietoperzy, w oparciu o wytyczne Porozumienia o Ochronie Populacji Europejskich Nietoperzy EUROBATS Wind Turbines and Bats: Guidelines for the planning process and impact assessments / wersja 02 Strona 19 z 26

20 zminimalizowanie potencjalnego oddziaływania na populacje nietoperzy, jednak wymagany jest monitoring po zbudowaniu elektrowni w celu potwierdzenia skuteczności tych działań. 6.4 Oddziaływanie na inne zwierzęta Na obszarze planowanych elektrowni wiatrowych występują siedliska typowych dla tych terenów ssaków, gadów i płazów. Zidentyfikowano kilka gatunków małych zwierząt, na przykład mysz polną, mysz leśną, nornika zwyczajnego, żabę trawną, jaszczurkę zwinkę. Wiosną i latem licznie występują: motyle, prostoskrzydłe, błonkówki, muchówki i pająki. Zróżnicowaną faunę i florę można znaleźć w drzewostanach i niewielkich lasach. Oddziaływania na te zwierzęta należy się spodziewać głównie na etapie budowy i związanych z nią prac ziemnych. Nie oczekuje się, aby faza eksploatacji miała jakikolwiek istotny wpływ na małe zwierzęta. 6.5 Oddziaływanie na siedliska Wieże turbin wiatrowych, podstacje i drogi dostępowe, których budowa jest planowana, znajdują się głównie na gruntach ornych używanych do celów rolniczych lub leżących odłogiem. Niewielkie fragmenty obszaru inwestycji mają bardziej zróżnicowaną szatę roślinną, typową dla łąk i pastwisk. Wzdłuż niektórych dróg rosną szpalery drzew. Szata roślinna występująca na tych terenach jest typowa dla agrobiocenozy. Na terenie planowanej elektrowni wiatrowej nie występują chronione siedliska. Roślinność znajdująca się w bezpośrednim sąsiedztwie elementów technicznych/budowlanych turbin wiatrowych zostanie usunięta w trakcie budowy. Nie planuje się prowadzenia jakichkolwiek czynności powodujących usuwanie drzew i krzewów porastających teren przedsięwzięcia, z wyjątkiem tych, które będą kolidować z elementami planowanej infrastruktury. 6.6 Oddziaływanie na krajobraz Nie istnieje żadna powszechnie przyjęta metodologia oceny oddziaływania na krajobraz czy bardziej ogólnego oddziaływania wizualnego poszczególnych turbin i elektrowni wiatrowych, jednak podejmowano wiele prób kwantyfikacji i uregulowania prawnego takiego rodzaju oceny. Dlatego nie można jednoznacznie stwierdzić, że mieszkańcy będą mieli pozytywne bądź negatywne zdanie na temat pojawienia się nowych konstrukcji w terenie i w związku z tym oddziaływanie będzie niskie lub wyższe. Teren planowanego przedsięwzięcia był kształtowany w wyniku działań ludzi prowadzonych przez przynajmniej kilka stuleci. Jest to typowy krajobraz rolniczy o zwykłej wartości krajobrazowej. Proponowana elektrownia wiatrowa zmieni istniejący krajobraz przez wprowadzenie 73 nowych dominujących elementów krajobrazu (konstrukcji o łącznej wysokości, wieży i łopat turbiny do 185 m), które będą rozciągać się na dużym obszarze o łącznej powierzchni około 110 km², które jednak, z uwagi na wysokość, będą widoczne na znacznie większym obszarze. Inne nowe elementy, takie jak sieć dróg o utwardzonej nawierzchni do wież turbin wiatrowych, podstacji GPO i innych elementów infrastruktury technicznej nie zmienią istotnie krajobrazu z uwagi na swój względnie niewielki rozmiar. Proponowane przedsięwzięcie umożliwia zachowanie względnych proporcji krajobrazu kulturowego i naturalnego, jednak jest to kompromis między potrzebą rozwoju technicznego i potrzebą ochrony dziedzictwa kulturowego. Zaplanowano szereg działań w celu ograniczenia oddziaływań, takich jak jednolite malowanie, unikanie grodzenia działek, budowa podziemnych połączeń kablowych itp / wersja 02 Strona 20 z 26

21 Można oczekiwać, że po pewnym czasie elektrownia wiatrowa stanie się częścią krajobrazu, charakterystyczną dla tego obszaru. Nowe linie przesyłowe będą ułożone głównie pod ziemią, a jeśli będą napowietrzne, zostaną zlokalizowane głównie wzdłuż istniejącej linii przesyłowej 400 kv. W związku z tym nie będzie nowego, istotnego oddziaływania linii przesyłowych na krajobraz. Stacja transformatorowa nie będzie stanowić istotnej dominanty w lokalnym krajobrazie. 6.7 Oddziaływanie migotania cienia Migotanie cienia jest oddziaływaniem związanym szczególnie z turbinami wiatrowymi. Występuje podczas słonecznej pogody, gdy słońce znajdujące się za wirującymi łopatami turbogeneratora wiatrowego (TGW) rzuca cienie. Można to uznać za problem, jeśli ruchome cienie są rzucane na pobliskie siedliska przez dłuższy czas. Obecnie w Polsce nie ma przepisów ani oficjalnych wytycznych definiujących metodologię obliczania migotania cienia ani ustalania akceptowanych poziomów oddziaływania. Dlatego obliczenie zostało oparte na najlepszych praktykach międzynarodowych. Ocena oddziaływania migotania cienia doprowadziła do wniosku, że brak jest receptorów, które byłyby narażone na znaczną uciążliwość (ponad 30 h/rok). Chociaż planuje się budowę dużej liczby turbin, charakterystyka miejscowego krajobrazu i odległości turbin od domów wskazują, że nie nastąpi przekroczenie 30 godzin w roku. Chociaż nie ma w Polsce przepisów nakładających ograniczenia godzinowe na migotanie cienia, zostanie rozważone zastosowanie środków łagodzących dla receptorów w miejscach, gdzie migotanie cienia jest zauważalne. 6.8 Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe Powstanie elektrowni wiatrowej nie będzie mieć negatywnego wpływu na istniejące obiekty i zabytki dziedzictwa kulturowego. Na terenie bezpośrednich przekształceń środowiska związanych z planowanym przedsięwzięciem brak jest obiektów zabytkowych, chronionych prawem. Ponadto żaden z elementów inwestycji nie koliduje z obiektami znajdującymi się w ewidencji zabytków. W gminie Korytnica, Wierzbno i Liw znajdują się cenne zabytki historyczne, głównie dwory i architektura sakralna. W rejonie elektrowni wiatrowej zidentyfikowano wiele stanowisk archeologicznych. Zagrożeniem dla stanowisk archeologicznych w przypadku planowanej inwestycji są przede wszystkim prace ziemne. Możliwe, że podczas prac ziemnych zostaną dokonane odkrycia archeologiczne. W takiej sytuacji należy postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, czyli dokonać zgłoszenia do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, który podejmie dalsze decyzje odnośnie odkrytego obiektu. Nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na zabytki w czasie eksploatacji przedsięwzięcia. 6.9 Oddziaływanie na wody powierzchniowe Nie przewiduje się negatywnego wpływu na wody powierzchniowe w fazie realizacji proponowanego przedsięwzięcia. Zapotrzebowanie na wodę będzie ograniczone głównie do potrzeb socjalnych pracowników zatrudnionych przy budowie farmy wiatrowej. Ścieki będą odprowadzane do szczelnego pojemnika, a następnie wywożone z placu budowy do oczyszczalni ścieków. Zapotrzebowanie na wodę do celów związanych z technologią budowlaną będzie niewielkie. Oczekuje się, że beton niezbędny do budowy elementów konstrukcyjnych farmy wiatrowej będzie dowożony ciężarówkami. Dostawa gotowego betonu na miejsce skutecznie ograniczy potencjalne / wersja 02 Strona 21 z 26

22 zagrożenie dla środowiska w sąsiedztwie inwestycji (ograniczenie pylenia i możliwości przypadkowego wycieku niepożądanych substancji do ziemi i wód powierzchniowych). W fazie eksploatacji nie przewiduje się oddziaływania na powierzchniowe zbiorniki wodne Oddziaływanie związane z procesem budowy Oprócz okresu budowy, gdy mogą występować tymczasowe oddziaływania, nie przewiduje się oddziaływań w fazie eksploatacyjnej. Typowe uciążliwości podczas budowy wiążą się z bardziej intensywnym ruchem pojazdów i pracą maszyn ciężkich, możliwości pylenia podczas suchej pogody, prac ziemnych na placu budowy, przechowywania materiałów budowlanych. Prawidłowa organizacja placu budowy powinna ułatwić łagodzenie negatywnych oddziaływań na wody powierzchniowe lub podziemne i glebę. Plac budowy zostanie zrekultywowany po zakończeniu prac. Naturalne warunki zostaną przywrócone Oddziaływania skumulowane FW KorytnicaN i FW Korytnica S będą łącznie składać się z 73 turbogeneratorów wiatrowych. W bezpośrednim sąsiedztwie planowane są trzy inne farmy wiatrowe: Wielądki (8 turbin wiatrowych), Schmetterling (2 turbiny wiatrowe) i Folwark Czerwonka (1 turbina wiatrowa). Dlatego cały kompleks będzie się składać z 84 turbin. Inne elektrownie wiatrowe są również planowane w odległości do 20 km od przedsięwzięcia w Korytnicy. Przedstawiono je w poniższej tabeli. Tabela 7. Inne elektrownie wiatrowe w rejonie Korytnicy Nazwa elektrowni wiatrowej Miejsce Orientacyjna odległość od FW Korytnica Moc w MW Liczba TGW FW Wielądki FW Schmetterling FW Czerwonka- Folwark Gmina Wielądki, Roguszyn, Leśniki, Wola Korytnicka, Korytnica Czaple Gmina Korytnica Czerwonka-Folwark Gmina Wierzbno 160 m od WTG19-N Do m od WTG33-N Do m od WTG05-S 2 1 FW Jartypory Jartypory Gmina Liw 13 km na północny wschód Do FW Bielany Wojewódki, Dziegietnia 20 km na wschód Do FW Sokołów Podlaski FW Sokołów Podlaski Brzozów Gmina Sokołów Podlaski Dziegietnia Gmina Sokołów Podlaski 15 km na wschód km na wschód 2 1 FW Suchożebry Przygody 25 km na południowy wschód Do / wersja 02 Strona 22 z 26

23 Lokalizację innych proponowanych elektrowni wiatrowych w rejonie przedsięwzięcia przedstawiono na poniższym rysunku. Rys. 4. Lokalizacja innych przedsięwzięć elektrowni wiatrowych Efekt skumulowany można zaobserwować głównie dla farm wiatrowych Korytnica N i S, Wielądki, Schmetterling i Czerwonka Folwark. Może on być związany z hałasem, a także skumulowanym oddziaływaniem na ptaki i nietoperze. Modelowano skumulowane oddziaływanie hałasu i nie przewiduje się oddziaływania na tereny mieszkalne, powodującego przekroczenie prawnie ustanowionych wartości granicznych. Wyniki całorocznego monitoringu ptaków i nietoperzy prowadzonego na obszarach planowanych elektrowni wiatrowych ujawniły znaczne liczby siewki złotej i czajki podczas wiosennych przelotów. Spowodowało to korektę granic planowanej FW Korytnica N i sformułowanie zalecenia potrzeby tymczasowych wyłączeń podczas migracji tych ptaków na obszarze położonym w sąsiedztwie FW Wielądki. W rejonie FW Korytnica S nie stwierdzono skupisk czajki, siewki złotej i innych gatunków podczas wiosennych i jesiennych migracji ptaków. Można zatem sformułować wniosek, że dla powyższego kompleksu 3 sąsiednich elektrowni wiatrowych skupiska gatunków wędrownych wystąpiły tylko na obszarze Wielądek. Dlatego można założyć, że ryzyko skumulowanych negatywnych oddziaływań na ptaki w okresie migracji, pomimo dużej liczby planowanych turbin wiatrowych i dużej powierzchni obu elektrowni, nie będzie znaczne. Potencjalne oddziaływania na ptaki podczas gniazdowania na terenie obu elektrowni wiatrowych (Korytnica N i Korytnica S) zostały znacznie ograniczone przez zmianę lokalizacji lub wyeliminowanie określonych turbin wiatrowych, aby nie planować budowy turbin wiatrowych w pobliżu terenów lub kolonii lęgowych ptaków kolidujących z turbinami wiatrowymi. W granicach obu elektrowni wiatrowych wyznaczono obszary wyłączone z lokalizacji turbin wiatrowych. Podobna analiza została wykonana na podstawie wyników monitorowania nietoperzy. Wprowadzenie wyżej wymienionych ograniczeń, w tym znacznych ograniczeń w liczbie planowanych turbin wiatrowych, nie wyeliminowało skumulowanego oddziaływania 3 opisanych elektrowni wiatrowych, ale znacznie je ograniczyło / wersja 02 Strona 23 z 26

24 Skumulowany efekt eksploatacji wszystkich planowanych w regionie elektrowni wiatrowych można powiązać z przelotami ptaków. Przeloty ptaków na większe odległości odbywają się głównie w kierunkach zachód-wschód i południowy zachód-północny wschód. Na wiosnę ptaki przelatują głównie w kierunku wschodnim i północno-wschodnim, a na jesieni zachodnim i południowo-zachodnim. Elektrownie wiatrowe zlokalizowane w regionie Sokołowa znajdują się na wschód (z odchyleniem na północ w przypadku FW Jatrypory) od lokalizacji FW Korytnica Pd. Nakładające się oddziaływania mogą występować w trakcie migracji ptaków w kierunku z zachodu na wschód. Biorąc pod uwagę niewielką liczbę zaplanowanych wież w rejonie Sokołowa i ich rozmieszczenie na dużym obszarze, oddziaływanie skumulowane, jeśli wystąpi, będzie w znacznym stopniu ograniczone. Migracje w innych kierunkach nie tworzą możliwości potencjalnego kontaktu migrujących ptaków z turbinami wiatrowymi w opisanych elektrowniach. Istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia skumulowanych oddziaływań turbin wiatrowych na nietoperze z powodu dużych odległości między elektrowniami. Oddziaływanie to może obejmować tylko migrujące gatunki i populacje. Należy zauważyć, że ocena oddziaływań skumulowanych jest utrudniona przez brak dostępnych informacji o innych elektrowniach wiatrowych na tym etapie ich rozwoju / wersja 02 Strona 24 z 26