1 czerwca 2012 dr Monika Zima-Parjaszewska

Transkrypt

1 1 czerwca 2012 dr Monika Zima-Parjaszewska

2 1. Wolności i prawa człowieka - definicje 2. Źródła wolności i praw człowieka - hierarchia aktów prawnych 3. Regulamin domu pomocy społecznej jako akt prawa 4. Konstytucyjny status mieszkańca domu pomocy społecznej - zasady przewodnie i katalog wolności i praw człowieka 5. Zasady ograniczania wolności i praw człowieka a pobyt w domu pomocy społecznej 6. Wolności i prawa ubezwłasnowolnionego mieszkańca domu pomocy społecznej 7. Wolności i prawa mieszkańca domu pomocy społecznej a skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 8. Praktyka przestrzegania wolności i praw człowieka wobec mieszkańca domu pomocy społecznej - trudności i dylematy 9. Krajowy Mechanizm Prewencji - OPCAT 10. Założenia do ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym

3 Prawa człowieka wynikające z konstytucji i aktów międzynarodowych uprawnienia każdej osoby, z których może ona swobodnie korzystać, dopóki nie narusza praw i wolności innych osób, rodzące po stronie innych osób obowiązek nieprzeszkadzania w tym korzystaniu, a po stronie Państwa obowiązek nieprzeszkadzania oraz obowiązek zapewnienia warunków umożliwiających korzystanie z tego prawa, np. prawo do edukacji Wolności człowieka - wynikające z konstytucji i aktów międzynarodowych (istnieje również pogląd, iż wolności mają charakter prawnonaturalny) uprawnienia każdej osoby, z których może ona swobodnie korzystać, dopóki nie narusza praw i wolności innych osób, rodzące po stronie Państwa i innych osób obowiązek nieprzeszkadzania w tym korzystaniu, nierodzące po niczyjej stronie obowiązku w pomocy w korzystaniu z tej wolności, np. wolność wyznania

4 Akty prawa powszechnie obowiązującego: Konstytucja Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie Ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe Rozporządzenia Akty prawa miejscowego Akty prawa wewnętrznego danych organów i instytucji nie stanowią prawa dla ogółu obywateli, nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, są wiążące w hierarchii danej instytucji Zarządzenia Uchwały Postanowienia Wytyczne Instrukcje

5 Regulamin domu pomocy społecznej jest aktem prawa wewnętrznie obowiązującego. W związku z tym musi być zgody z aktami prawa powszechnie obowiązującego. Regulamin domu pomocy społecznej powinien uwzględniać nie tylko akty prawa krajowego, ale również prawa międzynarodowgo: Akty Organizacji Narodów Zjednoczonych Akty Rady Europy Akty Unii Europejskiej

6 Art godność Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

7 Art wolność 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

8 Art równość 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

9 RP zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia. Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody. Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. Pozbawianie i ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach określonych w ustawie. Każdy pozbawiony wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo odwołania się do sądu. Każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania. Powinien on być w ciągu 48 godz. przekazany do dyspozycji sądu, który ma 24 godz. na wydanie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny.

10 Odpowiedzialności karnej podlega tylko ten, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, chyba że jest to czyn prawa międzynarodowego. Zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, nie ściganych z przyczyn politycznych, ulega zawieszeni do czasu ustania tych przyczyn. Każdy przeciwko komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozstrzygnięcia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Wyłączenie jawności może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa, porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok jest ogłaszany publicznie. Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w wypadkach określonych w ustawie na mocy orzeczenia sądu. Mniejszości narodowe i etniczne będące obywatelami polskimi mają zapewnioną wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury, tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej.

11 Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w wypadkach określonych w ustawie i na podstawie orzeczenia sądu. Wychowanie powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ograniczenie może nastąpić tylko w wypadkach określonych w ustawie. Zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie może nastąpić jedynie w wypadkach i w sposób określony w ustawie. Nikt nie może być zobowiązany do ujawniania informacji o innej osobie inaczej niż na podstawie ustawy. Władze publiczne nie mogą gromadzić informacji o obywatelach innych niż niezbędne w demokratycznym państwie prawa. Każdy ma prawo wglądu do dokumentów urzędowych i zbiorów danych jego dotyczących oraz żądania sprostowania lub usunięcia informacji nieprawdziwych. Każdy ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, wstępu na posiedzenia organów kolegialnych z możliwością rejestracji obrazu i dźwięku, wglądu w dokumenty. Ograniczenie tego prawa może wynikać jedynie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób, ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego Państwa.

12 Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium RP oraz prawo wyboru miejsca zamieszkania i pobytu. Każdy może swobodnie opuścić RP. Obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju. Obywatela polskiego nie można ekstradować, chyba że taka możliwość wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej: o ile czyn został popełniony poza RP jest w Polsce karalny w czasie popełnienia i w czasie składania wniosku chyba że chodzi o zbrodnię ludobójstwa, przeciwko ludzkości, wojenną lub agresji. Ekstradycja może nastąpić do innego kraju lub przed międzynarodowy trybunał karny. Ekstradycja jest zakazana, jeśli dotyczy osoby podejrzanej o popełnienie bez użycia przemocy przestępstwa z przyczyn politycznych lub jej dokonanie będzie naruszać prawa i wolności człowieka. O dopuszczalności ekstradycji orzeka sąd. Cudzoziemcy mogą w Polsce uzyskać azyl, a nawet status uchodźcy.

13 Każdemu zapewnia się wolność religii i sumienia, co obejmuje wolność wyznawania religii według własnego wyboru, uprawianie kultu, nauczanie, posiadanie świątyń. Nikt nie może być zmuszany do uczestnictwa lub nieuczestniczenia w praktykach religijnych. Religia kościoła lub związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Nikt nie może być zobowiązany przez władze państwowe do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy, gdy jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa Państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić koncesje na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

14 Zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenia może wprowadzać ustawa. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się, w tym w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników, organizacjach pracodawców. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z konstytucją lub ustawą, o czym orzeka sąd. Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych pracowników lub pracodawców może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie dopuszcza prawo międzynarodowe. Związki zawodowe mają prawo do strajku i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne można zakazać strajku lub ograniczyć prawo jego prowadzenia w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub dziedzin. Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby cywilnej na jednakowych zasadach. Obywatel polski ma prawo wyboru organów publicznych i udziału w referendum, jeśli najpóźniej w dniu wyborów skończy 18 lat. Prawo to nie przysługuje osobom, które orzeczeniem sądu są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych lub wyborczych. Każdy ma prawo składać petycje, wnioski, skargi w interesie publicznym, własnym lub za zgodą innej osoby w interesie tej osoby. Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres ochrony określa ustawa.

15 Każdy ma prawo do własności i innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Prawa te podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. Własność może być ograniczona jedynie w drodze ustawy w zakresie, w jakim nie narusza istoty prawa własności. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę. Stałe zatrudnianie dzieci poniżej 16 roku życia jest zakazane. Minimalną wysokość wynagrodzenia określa ustawa. Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Maksymalne normy czasu pracy określa ustawa. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego. Zakres i formy określa ustawa. Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Ochronę lokatorów określa ustawa.

16 Każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, zakres i warunki udzielania świadczeń określa ustawa. Szczególna opieka zdrowotna ma być zapewniona dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają zgodnie z ustawą pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych o zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy określonej w ustawie. RP zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy może żądać od władz publicznych ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Organy i osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględniania zdania dziecka.

17 Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego: bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

18 Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie jest pozbawiona zdolności do czynności prawnych Czynności prawne dokonane przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie są nieważne Jednakże jeśli zawarła ona umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie Ustanawia się dla niej opiekuna, chyba że pozostaje ona jeszcze pod władzą rodzicielską

19 Opiekun reprezentuje osobę ubezwłasnowolnioną, podejmuje decyzje za nią, w jej imieniu, czasami konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego, zdanie osoby ubezwłasnowolnionej brane jest pod uwagę w zasadzie jedynie w sytuacjach dotyczących jej leczenia Opiekun może samodzielnie decydować w zasadzie wyłącznie w sprawach zwykłego zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego całkowicie, do ważniejszych spraw konieczna jest zgoda sądu.

20 Nie może być ustanowiony opiekunem ten, w stosunku do kogo zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna. Każdy, kogo sąd opiekuńczy ustanowi opiekunem, obowiązany jest opiekę objąć. Z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zwolnić od tego obowiązku. Objęcie opieki następuje przez złożenie przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym. Opiekun powinien objąć swe obowiązki niezwłocznie. Opiekun obowiązany jest wykonywać swe czynności z należytą starannością, jak tego wymaga dobro pozostającego pod opieką i interes społeczny. Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku ubezwłasnowolnionego.

21 Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych Ustanawia się dla niej kuratora Do ważności czynności prawnej podejmowanej przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo, którą zaciąga ona zobowiązania lub rozporządza swoim prawem, wymagana jest w zasadzie zgoda kuratora

22 Ważność umowy, która została zawarta bez uprzedniego wyrażenia zgody przez kuratora, zależy od jej potwierdzenia przez niego druga strona umowy może wyznaczyć kuratorowi termin, w którym ma wyrazić swoje zdania, jeśli termin upłynie bez zajęcia stanowiska przez kuratora, umowa przestaje wiązać Jeśli osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokona jednostronnej czynności prawnej bez zgody kuratora, czynność ta jest nieważna Osoba częściowo ubezwłasnowolniona może bez zgody kuratora: Zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia codziennego Nawiązywać stosunek pracy i dysponować własnym zarobkiem Dysponować przedmiotami oddanymi do użytkowania Podejmować decyzje co do własnego leczenia, jeśli zabieg nie niesie ryzyka dla życia lub zdrowia Kurator nie może sam decydować za osobę ubezwłasnowolnioną częściowo, sąd może orzec surowsze warunki gdzie wymagana jest zgoda sądu (także w zakresie samodzielnego decydowania osoby ubezwłasnowolnionej częściowo)

23

24 Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (art. 415 kodeksu cywilnego) Osoba, która z jakichkolwiek powodów znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie jest odpowiedzialna za szkodę w tym stanie wyrządzoną. Jednakże kto uległ zakłóceniu czynności psychicznych wskutek użycia napojów odurzających albo innych podobnych środków, ten obowiązany jest do naprawienia szkody, chyba że stan zakłócenia został wywołany bez jego winy (art. 425 kodeksu cywilnego).

25 Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że: 1. uczynił zadość obowiązkowi nadzoru 2. albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Przepis ten stosuje się również do osób wykonywających bez obowiązku ustawowego ani umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można (art. 427 kodeksu cywilnego)

26 Gdy sprawca z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego nie jest odpowiedzialny za szkodę, a brak jest osób zobowiązanych do nadzoru albo gdy nie można od nich uzyskać naprawienia szkody, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego (art. 428 kodeksu cywilnego)

27 Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Przepisów 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć (art. 31 kodeksu karnego).

28 Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 3 ustawy o pomocy społecznej). Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności (art.

29 Krajowy Mechanizm Prewencji to niezależny, krajowy organ wizytujący ustanowiony na podstawie Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z dnia 18 grudnia 2002 r.(w skrócie: OPCAT). W dniu 18 stycznia 2008 r. zadania Krajowego Mechanizmu Prewencji powierzono Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

30 Do celów OPCAT, pozbawienie wolności oznacza jakąkolwiek formę zatrzymania lub uwięzienia bądź umieszczenia osoby w publicznym lub prywatnym miejscu odosobnienia, którego osobie tej nie wolno z własnej woli opuszczać, na mocy polecenia jakiejkolwiek władzy sądowej, administracyjnej lub innej (art. 4 OPCAT).

31 areszty śledcze / zakłady karne, schroniska dla nieletnich / zakłady poprawcze, pomieszczenia dla osób zatrzymanych jednostek organizacyjnych Policji, policyjne izby dziecka, młodzieżowe ośrodki wychowawcze / młodzieżowe ośrodki socjoterapii, pomieszczenia dla osób zatrzymanych przy placówkach Straży Granicznej, areszty w celu wydalenia, ośrodki strzeżone dla cudzoziemców, wojskowe miejsca zatrzymań, szpitale psychiatryczne, izby wytrzeźwień, domy pomocy społecznej.

32 OPCAT ma na celu ustanowienie systemu regularnych wizyt w celu zapobiegania torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu przeprowadzanych przez niezależne międzynarodowe i krajowe organy w miejscach, gdzie przebywają osoby pozbawione wolności.

33 regularne sprawdzanie sposobu traktowania osób pozbawionych wolności w miejscach zatrzymań,w celu wzmocnienia, jeśli to niezbędne, ich ochrony przed torturami oraz innym okrutnym,nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem; przedstawianie rekomendacji właściwym władzom, w celu poprawy traktowania oraz warunków osób pozbawionych wolności i zapobiegania torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu; przedstawianie propozycji i uwag odnośnie do obowiązujących oraz projektowanych przepisów prawnych, sporządzanie rocznego raportu z działalności, który jest następnie publikowany.

34 mają charakter prewencyjny, są niezapowiedziane, podczas ich trwania dokonuje się m.in.: oglądu pomieszczeń wchodzących w skład wizytowanego miejsca zatrzymań, rozmów w cztery oczy z osobami pozbawionymi wolności oraz analizy dokumentacji prowadzonej w wizytowanym miejscu, zwieńczenie każdej wizytacji stanowi informacja zawierająca rekomendacje dla władz jednostki, której wyciąg dostępny jest na stronnie internetowej: w zakładce Krajowy Mechanizm Prewencji.

35 Wizytacja ma charakter prewencyjny i zawiera następujące elementy: rozmowa wstępna z kierownictwem placówki, ogląd placówki (instalacji, urządzeń, sanitariatów oraz wszystkich pomieszczeń, z których korzystają wychowankowie), rozmowy (przeprowadzane na osobności), analiza dokumentacji, podsumowanie wizytacji.

36 Torturami jest każde działanie, którym jakiejkolwiek osobie umyślnie zadaje się ostry ból lub cierpienie, fizyczne lub psychiczne, w celu uzyskania od niej lub od osoby trzeciej informacji lub wyznania w celu ukarania jej za czyn popełniony przez nią lub osobę trzecią albo o którego dokonanie jest ona podejrzana, a także w celu zastraszenia lub wywarcia nacisku na nią lub trzecią osobę albo w jakimkolwiek innym celu wynikającym z wszelkiej formy dyskryminacji, gdy taki ból lub cierpienie powodowane są przez funkcjonariusza państwowego lub inną osobę występującą w charakterze urzędowym lub z ich polecenia albo za wyraźną lub milczącą zgodą. Torturami nie jest ból lub cierpienie, jakie mogą być następstwem zgodnych z prawem sankcji, nieodłącznie związanych z nimi lub też wywołanych przez te sankcje przypadkowo.

37 1. Stosowanie przymusu bezpośredniego a prawo do nietykalności osobistej oraz zakaz tortur i poniżającego traktowania 2. Zasady opuszczania domu pomocy społecznej a prawo do wolności i wolności poruszania się 3. Odwiedziny, życie towarzyskie i osobiste mieszkańców domu pomocy społecznej a prawo do decydowania o swoim życiu osobistym 4. Przechowywanie rzeczy osobistych, dokumentów (np. dowodów osobistych) mieszkańców domu pomocy społecznej a prawo do własności i innych praw majątkowych, prywatności i dziedziczenia 5. Problemy nadużywania alkoholu przez mieszkańców domu pomocy społecznej 6. Inne

38 Dziękuję za uwagę