WODNE WOJNY STUDIUM PRZYPADKU

Transkrypt

1 WODNE WOJNY STUDIUM PRZYPADKU dr Tomasz Olejniczak Akademia Leona Koźmińskiego Ul. Jagiellońska 59, Warszawa dr Anna Pikos Akademia Leona Koźmińskiego Ul. Jagiellońska 59, Warszawa Woda od zawsze była jednym z najważniejszych zasobów naturalnych jednak ostatnio nabiera roli surowca strategicznego, o który prowadzone mogą być nawet wojny 1. Postrzeganie wody jako produktu w ostatnich latach uległo równie drastycznym zmianom od powszechnie dostępnego, praktycznie darmowego towaru masowego do niezwykle konkurencyjnego, zróżnicowanego i innowacyjnego rynku z szeregiem marek masowych, lokalnych, a nawet marek premium. Co ciekawe, woda butelkowana jest przykładem produktu, na który popyt został praktycznie w całości wykreowany przez marketing! Krótka historia i zawrotna kariery wody butelkowej Chociaż pierwsze wzmianki o butelkowaniu wody pochodzą z 1621 r. z miejscowości Holy Well w Wielkiej Brytanii, popijanie wody w celach zdrowotnych prawdziwą popularność uzyskało wraz z masowym rozwojem Europejskich uzdrowisk w XVII i XVIII wieku. Bogata w mikroelementy woda mineralna z uzdrowisk postrzegana była jako produkt zdrowotny, a jej najbardziej pożądaną cechą była lekka zawartość naturalnego gazu i odświeżający smak. Cechę tę zaczęli szybko imitować producenci syfonów i wody sztucznie gazowanej, czym 1 Nadchodzi wiek wojen o wodę, Newsweek.pl, ( ). Wszystkie dane biznesowe występujące w niniejszym studium przypadku zostały zaczerpnięte z ogólnie dostępnych źródeł i nie zostały w żaden sposób przez autora zmienione ani zmodyfikowane. Zgodnie z najlepszą wiedzą autora dane te są zgodne z prawdą. Autor nie ponosi odpowiedzialności za prawidłowość i rzetelność wykorzystanych danych biznesowych. Wszelkie dane osobowe osób występujących w studium przypadku zostały wykorzystane jedynie dla celów dydaktycznych. Zdarzenia przedstawione w warstwie fabularnej studium przypadku są całkowicie fikcyjne i jakiekolwiek podobieństwo do zdarzeń prawdziwych ma jedynie charakter przypadkowy i niezamierzony.

2 otworzyli drogę do jeszcze szerszego popytu. Woda butelkowa była stosunkowo droga ze względu na wysoki koszt produkcji butelek szklanych, mimo to jej popularność w XVIII i XIX wieku była wspierana przez słabą jakość, a nawet niebezpieczną zawartość powszechnie dostępnej wody pochodzącej z wodociągów miejskich. Na początku XX wieku technologie oczyszczania i chlorowania wody rozwiązały ten problem i woda butelkowa stała się produktem niszowym. Sytuacja zmieniła się w latach 70. pod wpływem dwóch innowacji: jednej technologicznej i jednej marketingowej. W 1973 roku inżynier Nathaniel Wyeth z koncernu DuPont opatentował butelkę PET jako pierwszy plastikowy zamiennik butelki szklanej będący w stanie wytrzymać ciśnienie gazowanych płynów 2. Następnie w 1977 francuski producent wody gazowanej Perrier rozpoczął szeroko zakrojoną kampanię marketingową pod hasłem Earth's First Soft Drink, która odniosła natychmiastowy sukces, pozycjonując markę Perrier jako pierwszą i najlepszą wodę butelkowaną na amerykańskim rynku (załącznik 1) 3. W kampaniach producentów wody przeprowadzanych w kolejnych latach podkreślano powiązania wody i zdrowego trybu życia, często wspierając wydarzenia sportowe (Załącznik 2). Niektóre kampanie wskrzeszały jednak obawy nt. bezpieczeństwa i czystości publicznych źródeł wody pitnej, czego przykładem może być kampania filtrów Britta pod hasłem: Woda z kranu i woda w toalecie pochodzą z tego samego źródła. Czy nie zasługujesz na coś lepszego? 4. W rezultacie tych zabiegów woda butelkowana stanowi obecnie jeden z najważniejszych i nieustannie rosnących segmentów globalnego rynku napojów bezalkoholowych (załącznik 4). Jednym ze stosunkowo nowych trendów na świecie są wody premium, umieszczane w menu ekskluzywnych restauracji. Przykładem może być lokalray's and Stark w Los Angeles, gdzie sommelier poleca gościom wody z Francji, Norwegii, Niemiec, USA i Fidżi. Niektóre butelki kosztują nawet po 20 dolarów, czyli ponad 60 zł. Innym przykładem jest Le Water Bar Colette w Paryżu, w którym dostępnych jest ponad 100 rodzajów wody mineralnej. 2 Bottled water 3 The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water 4 A Brief History of Bottled Water 2

3 Rynek wody butelkowej w Polsce Według danych z ostatniego raportu KPMG 5 oraz Euromonitor rynek wody butelkowanej w Polsce wart jest blisko 4 5 mld zł i od 2011 roku odnotowuje ciągły wzrost na średnim poziomie 3%-5% rocznie. Branża wody jest na pierwszy rzut oka bardzo rozdrobniona z blisko 230 rozlewniami wód mineralnych, jednak dokładniejsza analiza wskazuje, że ponad 50% rynku należy do kilku największych producentów i marek, takich jak: Żywiec Zdrój, Polaris, Cisowianka, Nałęczowianka (załączniki 5 i 6). Konsumpcję wody butelkowanej w Polsce cechuje wyraźna sezonowość. Sezon handlu wodą rozpoczyna się w marcu wraz z nastaniem wiosny; szczyt przypada na lipiec i od sierpnia następuje powolny spadek sprzedaży. W okresie jesienno-zimowym, zaczynającym się od połowy września, sprzedaż jest dwukrotnie niższa niż w okresach szczytowych i wzrasta tylko na chwilę w drugiej połowie grudnia. Z geograficznego punktu widzenia większość konsumentów wody butelkowanej skupiona jest w miastach odpowiadających za 80% ogólnego spożycia. Głównymi rynkami zbytu są zatem wielkie aglomeracje: Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań, Trójmiasto. Kategoria wód butelkowanych dzieli się na 4 główne segmenty: wody niegazowane (49%), gazowane (30%), smakowe (20%) i funkcjonalne (1%) 6. Dodatkowo specyfika procesu produkcji pozwala na rozróżnienie na 3 rodzaje wód mineralnych: wody źródlane oraz mineralne 7. Wody źródlane to wody wydobywane ze źródeł z płytszych warstw podziemnych, nisko lub średnio zmineralizowane, tj. zawierają mniej niż 1000 mg składników mineralnych w litrze. Ze względu na uwarunkowania geologiczne ich skład chemiczny może ulegać niewielkim zmianom. Wody mineralne to wody pozyskiwane z odwiertów głębinowych, średnio- lub wysoko zmineralizowane, tj. zawierają co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze i mając stały skład chemiczny. W końcu wody stołowe to wody otrzymywane w wyniku zmieszania naturalnej wody źródlanej lub przefiltrowanej wodociągowej z różnymi składnikami mineralnymi lub z wodą mineralną. Ich skład ulega w toku produkcji zmodyfikowaniu, stąd nie przysługuje im określenie naturalna (załącznik 7). 5 Raport KPMG Rynek napojów bezalkoholowych w Polsce, wrzesień 2016, 6 Wody funkcjonalne to wody wzbogacone o minerały, witaminy ekstrakty ziołowe itd. 7 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych, Dz.U. z 2011 r. Nr 85, poz

4 Wydobycie i produkcja wody butelkowanej są dość ściśle regulowane przez przepisy prawne i bezpieczeństwa 8. Ujęcie wody, a także instalacje doprowadzające wodę do rozlewni muszą zabezpieczać wodę przed zanieczyszczeniem lub zmianą jej charakterystycznego składu mineralnego. Dopuszczalne odchylenia od deklarowanej przez producenta na etykiecie zawartości charakterystycznych składników mogą wynosić nie więcej niż ± 20%. Dopuszcza się łączenie naturalnych wód mineralnych pochodzących z różnych otworów, jeżeli woda czerpana z tych otworów spełnia te same wymagania w zakresie kwalifikacji chemicznej. Dlatego też rozlewnie wód lokalizuje się możliwie najbliżej ujęcia wody. Wodna przyszłość Według wszystkich prognoz branża wody butelkowej w najbliższych latach będzie się nadal dynamicznie rozwijać zarówno na świecie, jak i w Polsce. Mimo że jest jednym z produktów najbardziej obłożonych marżami (załącznik 3), cieszy się niesłabnącym powodzeniem. Warto się zastanowić, jaka jest przyszłość tej branży oraz jaką rolę będzie w przyszłości wody butelkowej odgrywał marketing. 8 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych. Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz

5 Załącznik 1. Legendarna kampania reklamowa wody Perrier Źródło: (dostęp ) Załącznik 2 Słynna biegaczka Grete Waitz pijąca butelkę wody po zwycięstwie w Nowojorskim Maratonie w 1978 r. Źródło: The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water 5

6 Załącznik 3. Składniki ceny butelki wody (podane w groszach za 1,5 L) Źródło: (dostęp ) Załącznik 4. Woda butelkowana vs napoje gazowane w USA Źródło: The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water 6

7 Załącznik 5. Raport Euromonitor Bottled Water in Poland Category Briefing 23 Mar 2016 HEADLINES In 2015 bottled water posts off-trade current value growth of 7% and volume growth of 5% to reach sales of PLN3.8 billion and three billion litres, respectively Functional bottled water the best performer in 2015 with off-trade volume and current value growth of 16% and 17%, respectively The on-trade posts a slightly weaker performance than the off-trade in both volume and current value terms Zywiec Zdroj Sp zoo maintains its leading position with a 27% off-trade value share Bottled water set to post both an off-trade volume and value CAGR of 5% at constant 2015 prices over the forecast period TRENDS Polish consumers purchased more functional bottled water in 2015, in line with the flourishing health and wellness trend in the country. They remained careful when choosing bottled water, opting for products with added vitamins, magnesium, potassium and iodine. This was reflected in functional bottled water posting off-trade volume growth of 16%. Another driver of sales in 2015 was the extremely hot summer weather, with consumers drinking more bottled water in order to stay hydrated. Average off-trade unit price in bottled water rose by less than 2% in current terms from PLN1.20 per litre in 2014 to PLN1.30 in There were several reasons for this. Firstly, lower-priced private label products have a strong presence in still and carbonated bottled water. Secondly, strong competition forced producers to keep unit prices as low as they could. Due to high volume sales, manufacturers were not forced to increase prices in order to achieve expected revenues. COMPETITIVE LANDSCAPE Zywiec Zdroj Sp zoo, which is owned by Danone, continued to lead bottled water in 2015 with a 27% off-trade value share. The company's main brands are Zywiec Zdroj and Zywiol, with these benefiting from both strong consumer awareness and a wide product range. The company offers still bottled water in 0.33-litre, 0.5-litre, 0.7-litre, 1.5-litre, litre and 5-litre PET bottles, alongside carbonated spring water in 0.5-litre and 1.5-litre PET bottles. It also offers the flavoured still bottled water brand Zywiec Zdroj Smako Lyk in nine variants, with citron, apple and strawberry being the most popular. To maintain its leading position, the company constantly introduces new products. In 2015, it expanded its portfolio via the introduction of the carbonated flavoured water Zywiec Zdroj Gaz with the addition of lemon juice or orange juice in 1-litre and 0.5-litre PET bottles. The success of these products is highly likely as the company is able to offer both above- and below-the-line marketing support. Moreover, the Zywiec brand is well-known in Poland. Hence, new products under the brand tend to be easily accepted by consumers. The company also sought to attract a younger audience by introducing non-carbonated spring water in 0.5-litre PET bottles featuring images of the characters in the film The Avengers. In 2015, Zywiec Zdroj began the construction of a new plant through which the company will increase its production capacity in an effort to further strengthen its position in the coming years. Completion of the new plant and the start of production are planned for In GBO terms, the three largest multinationals - Danone, Nestlé and Coca-Cola together accounted for a 42% off-trade value share in bottled water in Owing to their strong presence and large marketing and advertising budgets, their positions are not under any real threat. Nevertheless, the largest Polish-owned producers of bottled water are also performing 7

8 well, with significant shares registered by such companies as ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA, Ustronianka Sp zoo, Muszynianka Sp zoo and Jurajska Sp zoo. These companies brands enjoy the ongoing acceptance of consumers who appreciate products which originate from domestic producers. In July 2015, Hoop Polska Sp zoo launched a range of functional waters under the Arctic brand. The company introduced Arctic + in three flavours, namely Kiwi and Caffeine, Guarana and Rhubarb and Pineapple and Zinc. With functional bottled water being a rapidly growing category, the brand stands a good chance of success. In August 2015, Zbyszko Co Ltd launched a free website application called Veroni Style, which generates discount codes for the online shop Answear.com. The Veroni Mineral application has a map on which are marked all the shops in which Veroni mineral water is available. Consumers need only to confirm that Veroni Mineral water has just been purchased by them in any of the selected outlets to obtain discounts of up to 40% on selected clothes. A detailed list of promotional products was available on the website The promotion ran from 17 August to 15 November PROSPECTS Total annual per capita volume consumption of bottled water in Poland stood at 82 litres at the end of the review period, up from 78 litres in However, this remains lower than in Western European countries. The categories which offer the most growth potential in the Polish market are flavoured bottled water and functional bottle water. In terms of price segment, a rise in share for premium variants can be predicted, reflecting the increasing impact of the health and wellness trend on the wider bottled water category. Bottled water is expected to post an off-trade value CAGR of 5% at constant 2015 prices over the forecast period. This will be a stronger performance than the 3% CAGR of the review period. Despite already strong consumption compared to other soft drinks categories, bottled water still offers significant room for growth witnessed a campaign called "I drink water straight from the tap". Advocates of tap water are concerned about the impact of bottled water on the environment, chiefly due to the use of PET bottles for packaging. Hence, this campaign aimed to encourage consumers to more frequently drink tap water. For now, however, Poles are not yet convinced of the quality of tap water. Nevertheless, this campaign could hamper the growth of bottled water over the forecast period if more consumers start to take note of it. One factor which could accelerate growth in bottled water would be very hot summers. Higher temperatures would encourage consumers to purchase more such refreshing products both in the off-trade and the on-trade. The new products launched over 2014/2015 are set to perform well over the forecast period as they are in line with the latest health trends. Manufacturers are expected to further follow this strategy and introduce more functional and flavoured bottled waters. CATEGORY DATA Institutional Bottled Water Sales In 2015, institutional bottled water sales in Poland grew by 3% on the previous year to reach 548 million litres. An unusually hot summer boosted sales. Higher than average temperatures were seen for most of the summer, especially in July, with workers thus drinking more water in order to remain hydrated. Sales of institutional bottled water also rose due to the improving economic climate in Poland towards the end of the review period, with this aiding many companies' financial situation. 8

9 Table 1. Sales of Bottled Water to Institutional Channel Million litres Sales % growth Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 2. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Volume million litres Carbonated Bottled Water Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water 1, , , , , ,614.1 Bottled Water 2, , , , , ,012.7 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 3. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Value PLN million Carbonated Bottled Water , , ,140.6 Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water 1, , , , , ,760.2 Bottled Water 2, , , , , ,813.8 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 4. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Volume Growth % volume growth 2014/ CAGR 2010/15 Total Carbonated Bottled Water Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water Bottled Water Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 5. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Value Growth % current value growth 2014/ CAGR 2010/15 Total Carbonated Bottled Water Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water Bottled Water Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 9

10 Table 6. NBO Company Shares of Off-trade Bottled Water: % Volume % off-trade volume Zywiec Zdroj Sp zoo Jeronimo Martins Polska SA ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA Nestlé Waters Polska SA Tesco Polska Sp zoo Coca-Cola HBC Polska Sp zoo Ustronianka Sp zoo Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU Auchan Polska Sp zoo Muszynianka Sp zoo Jurajska Sp zoo Carrefour Polska Sp zoo Hoop Polska Sp zoo Piwniczanka SP Womir Spa Sp zoo Polska Woda Sp zoo Zbyszko Co Sp zoo Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo Piotr i Pawel SA Refresco Poland Sp zoo MWS Sp zoo Sp k Jutrzenka Colian Sp zoo Real Sp zoo Naleczow Zdroj Sp zoo Vision Film Sp zoo SKA Polski Lek SA Jeronimo Martins Dystrybucja SA Aquarius Sp zoo Bio-Active Dystrybucja Sp zoo Other Private Label Others Total Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 10

11 Table 7. LBN Brand Shares of Off-trade Bottled Water: % Volume % off-trade volume Company (NBO) Zywiec Zdroj (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Biedronka (Private Label) Jeronimo Martins Polska SA Cisowianka ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA Naleczowianka (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Tesco (Private Label) Tesco Polska Sp zoo Zywiol (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Ustronianka Ustronianka Sp zoo Kropla Beskidu (Coca-Cola Co, The) Coca-Cola HBC Polska Sp zoo Lidl (Private Label) Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k Staropolanka (KGHM Tfi SA) Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU Auchan (Private Label) Auchan Polska Sp zoo Muszynianka Muszynianka Sp zoo Jurajska Jurajska Sp zoo Carrefour (Private Label) Carrefour Polska Sp zoo Piwniczanka (ZBNWM Piwniczanka Piwniczanka SP SP) Dobrowianka (Danone, Groupe) Womir Spa Sp zoo Primavera (Acqua Minerale San Polska Woda Sp zoo Benedetto SpA) Bialowieski Zdroj (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo Veroni Mineral Zbyszko Co Sp zoo Nestlé Aquarel (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Krystaliczne Zrodlo (PepsiCo Inc) Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo Piotr i Pawel (Private Label) Piotr i Pawel SA Nestlé Pure Life (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Arctic (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo Kropla Mineralow (Coca-Cola Co, Coca-Cola HBC Polska Sp zoo The) Zywiecki Krysztal (Refresco Holding Refresco Poland Sp zoo BV) Kubus (Maspex Wadowice Grupa) MWS Sp zoo Sp k Evian (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Hellena (Colian Holding SA) Jutrzenka Colian Sp zoo Cisowianka Naleczow Zdroj Sp zoo Other Private Label (Private Label) Other Private Label Others Others Total Total Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources. 11

12 Table 8. NBO Company Shares of Off-trade Bottled Water: % Value % off-trade value rsp Zywiec Zdroj Sp zoo ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA Nestlé Waters Polska SA Jeronimo Martins Polska SA Ustronianka Sp zoo Coca-Cola HBC Polska Sp zoo Tesco Polska Sp zoo Muszynianka Sp zoo Jurajska Sp zoo Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k Carrefour Polska Sp zoo Auchan Polska Sp zoo Polska Woda Sp zoo Piwniczanka SP Womir Spa Sp zoo Zbyszko Co Sp zoo Hoop Polska Sp zoo Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo Piotr i Pawel SA MWS Sp zoo Sp k Refresco Poland Sp zoo Jutrzenka Colian Sp zoo Real Sp zoo Naleczow Zdroj Sp zoo Vision Film Sp zoo SKA Polski Lek SA Jeronimo Martins Dystrybucja SA Aquarius Sp zoo Bio-Active Dystrybucja Sp zoo Other Private Label Others Total Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 12

13 Table 9. LBN Brand Shares of Off-trade Bottled Water: % Value % off-trade value rsp Company (NBO) Zywiec Zdroj (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Cisowianka ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA Naleczowianka (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Zywiol (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Biedronka (Private Label) Jeronimo Martins Polska SA Ustronianka Ustronianka Sp zoo Kropla Beskidu (Coca-Cola Co, The) Coca-Cola HBC Polska Sp zoo Tesco (Private Label) Tesco Polska Sp zoo Muszynianka Muszynianka Sp zoo Jurajska Jurajska Sp zoo Staropolanka (KGHM Tfi SA) Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU Lidl (Private Label) Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k Carrefour (Private Label) Carrefour Polska Sp zoo Auchan (Private Label) Auchan Polska Sp zoo Nestlé Aquarel (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Primavera (Acqua Minerale San Polska Woda Sp zoo Benedetto SpA) Piwniczanka (ZBNWM Piwniczanka Piwniczanka SP SP) Dobrowianka (Danone, Groupe) Womir Spa Sp zoo Veroni Mineral Zbyszko Co Sp zoo Bialowieski Zdroj (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo Krystaliczne Zrodlo (PepsiCo Inc) Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo Piotr i Pawel (Private Label) Piotr i Pawel SA Kubus (Maspex Wadowice Grupa) MWS Sp zoo Sp k Nestlé Pure Life (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA Arctic (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo Kropla Mineralow (Coca-Cola Co, Coca-Cola HBC Polska Sp zoo The) Evian (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo Zywiecki Krysztal (Refresco Holding Refresco Poland Sp zoo BV) Hellena (Colian Holding SA) Jutrzenka Colian Sp zoo Cisowianka Naleczow Zdroj Sp zoo Other Private Label (Private Label) Other Private Label Others Others Total Total Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 13

14 Table 10. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Volume million litres Carbonated Bottled Water , , , ,115.7 Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water 1, , , , , ,107.7 Bottled Water 3, , , , , ,863.4 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 11. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Value PLN million Carbonated Bottled Water 1, , , , , ,285.4 Flavoured Bottled Water , , ,163.4 Functional Bottled Water Still Bottled Water 1, , , , , ,355.9 Bottled Water 3, , , , , ,878.1 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 12. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Volume Growth % volume growth 2015/ CAGR 2015/20 Total Carbonated Bottled Water Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water Bottled Water Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 13. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Value Growth % constant value growth 2015/ CAGR 2015/20 TOTAL Carbonated Bottled Water Flavoured Bottled Water Functional Bottled Water Still Bottled Water Bottled Water Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources 14

15 Załącznik 6. Polskie marki wody 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 Załącznik 7. Ranking wód mineralnych (kolejność alfabetyczna) Nazwa wody Minerały Mg 2+ Ca 2+ Na + K + F - Li + Cl - SO4 2- HCO3 - H2SiO3 suma typ Acqua Panna mineralna Aleksandria (ARO) źródlana Aqua źródlana Arctic Plus mineralna Aria źródlana Augustowianka mineralna BORJOMI lecznicza Baby Zdrój źródlana Białowieski Zdrój źródlana Bieszczady Zdrój źródlana Buskowianka Zdrój mineralna Bystra mineralna Chodelanka źródlana Ciechocinka mineralna Cisowianka mineralna Cristal (real) mineralna Dar Natury źródlana Dobrovit źródlana Dobrowianka mineralna Dziedzilla lecznicza Familijna mineralna Galicjanka mineralna Gorczańska Krynica źródlana Grodziska mineralna Górska Natura źródlana Hanna lecznicza Helena lecznicza Henryk lecznicza Horynianka źródlana Inowrocławianka mineralna Iwoniczanka źródlana JAVA mineralna Jadwiga lecznicza Jan lecznicza Jantar źródlana Jaworowy Zdrój źródlana Jermuk mineralna Jurajska mineralna Józef lecznicza Józefina lecznicza Kazimierska Premium mineralna Kinga Pienińska mineralna Kropla Beskidu źródlana Kropla Minerałów mineralna Kropla Zubrzyka mineralna (Carrefour) Krynica Minerale mineralna Kryniczanka mineralna Krystalia źródlana Krystynka mineralna Kryształ Żywiecki źródlana Królewska woda min mineralna Kuracjusz Beskidzki źródlana Laguna Biała (Ola) źródlana Magdalena lecznicza Magnesia mineralna Mama i ja źródlana Małopolanka Zdrój mineralna Mineral Zdroj Sudety mineralna Mineral Zdrój mineralna Mineralpol Żywiec źródlana Mussszyna mineralna 20

21 Muszyna Cechini Józef mineralna Muszyna MINERALE mineralna Muszynianka mineralna Muszyńskie Zdroje mineralna Narzan mineralna Nałęczowianka mineralna Nałęczów Zdrój mineralna Nestle Aquarel źródlana OSSHE Natural mineralna Oaza źródlana Ostromecko mineralna Perrier mineralna Perła Krynicy mineralna Pitoniakówka lecznicza Piwniczanka mineralna Polanicka mineralna Polanicka Zdrój Tesco) mineralna Polaniczanka mineralna Polaris mineralna Primavera źródlana Rabka Zdrój mineralna San Pellegrino mineralna Selenka Wieniec Zdrój mineralna Skarb Życia muszyna mineralna Solannowa lecznicza Staropolanka mineralna Staropolanka mineralna Staropolanka Zdrój źródlana Staropolska mineralna Stefan lecznicza Szczawa I lecznicza Szczawa II lecznicza Szczawa Minerale mineralna Szymon lecznicza Słotwinka lecznicza Słowianka 1 (real) źródlana Ustronianka Biała mineralna VOSS mineralna Veroni Mineral mineralna Viva Minerale mineralna Voda naturalna mineralna Vytautas mineralna Wanda lecznicza Wielka Pieniawa mineralna Wysowianka mineralna Wysowianka Zdrój mineralna Zakopiańska źródlana Zdroje Piwniczna mineralna Zuber lecznicza Akvile mineralna Evian mineralna Evita mineralna kranówka (Chrzanów, SUW Żelatowa, źródlana kranówka (Chrzanów, źródlana kranówka (Kielce, źródlana krynka źródlana saguaro mineralna Źródła PiastPoL źródlana Źródło Żywiec źródlana Żywiec Zdrój źródlana Żywioł, Żywiec Zdrój źródlana Źródło: 21