Recenzent prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski. Redakcja, skład i łamanie Adam Kamiński, Katarzyna Kamińska. Projekt okładki Karolina Zarychta

Transkrypt

1

2

3

4 Recenzent prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski Redakcja, skład i łamanie Adam Kamiński, Katarzyna Kamińska Projekt okładki Karolina Zarychta Projekt logo serii Jacek Michałowski Na okładce Andrzej Wajda na planie Ziemi Obiecanej, 1974 (Kalendarium Polskie , Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warsaw, Poland, 1987), wykorzystany na prawach wolnego dostępu (domena publiczna) Publikacja sfinansowana z działalności statutowej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, Sopot tel./fax , tel wydawnictwo@ug.edu.pl Księgarnia internetowa:

5 Spis treści Uwagi wstępne Cele badawcze, stan badań, źródła wykorzystane w książce, konstrukcja rozprawy, selekcja materiału analitycznego Film historyczny trudności z gatunkową definicją. Stan badań dotyczący związku filmu i historii Polityka historyczna Polski Ludowej tematy wiodące. Doktrynalne aspekty polityki historycznej PRL Z dziejów polskiego filmu historycznego przed 1939 rokiem. Odrodzenie polskiej kinematografii po drugiej wojnie światowej Kino historyczne pierwsze próby na ziemiach polskich w latach Polski film historyczny w dwudziestoleciu międzywojennym...33 Rozdział 1. Chłop potęgą jest i basta! polska kinematografia historyczna w czasach realizmu socjalistycznego oraz w okresie przełomu Października 56 ( /1957) Powstanie kinematografii Polski Ludowej w latach Kontekst historyczny epoki, polityka historyczna w czasach stalinizmu Moniuszko w czerwonej Halce Kulisy realizacji Warszawskiej premiery Recepcja Warszawskiej premiery Stanisław Moniuszko twórcą ludowym, arcyludowym Fryderyk Chopin i jego rewolucyjny entourage Kulisy realizacji Młodości Chopina Recepcja Młodości Chopina Fryderyk Chopin dojrzewa do rewolucyjnych czynów Nad Czorsztynem się błyska. O Kostce-Napierskim opowieść (nie)prawdziwa Kulisy realizacji Podhala w ogniu Recepcja Podhala w ogniu w prasie Kostka-Napierski niestrudzonym bojownikiem o wolność dla chłopów...76

6 6 Spis treści 6. Wnioski Film historyczny lat pięćdziesiątych uwagi na temat estetyki i cech wyróżniających...80 Rozdział 2. Polskie kino historyczne małej stabilizacji (1956/ ) Kontekst historyczny, polityka historyczna ekipy Władysława Gomułki W cieniu uchwały Uchwała Sekretariatu KC a model kina historycznego w Polsce w latach sześćdziesiątych Krzyżacy pierwszy supergigant polskiej kinematografii Kulisy realizacji filmu Recepcja Krzyżaków w czasach PRL i po 1989 roku Krzyżacy jako modelowy przykład antyniemieckiej propagandy Faraon walczy z kapłanami Kulisy realizacji Faraona Recepcja Faraona w prasie Antyreligijny wymiar Faraona analogie do czasów PRL, Faraon jako traktat filozoficzno-polityczny Pierwsza połowa XIX wieku na ekranie PRL Tonacja polemiczna dyskutujemy o Popiołach Tonacja satyryczna farsowe ujęcie postaci Napoleona Tonacja liryczna podzwonne dla Romantycznych Czy bronić czci Hrabiny Cosel? Romans Hrabiny Cosel z telewizją Trylogia Henryka Sienkiewicza na ekranie PRL problemy i kompromis Czy i jak ekranizować Sienkiewicza? problemy z warstwą sakralną Trylogii Zatopiony Ford, czyli Aleksander Ford nie realizuje Potopu Jerzy Hoffman realizuje pierwszą część swej idée fixe Pan Wołodyjowski Filmy historyczne adresowane do dzieci i młodzieży Historia żółtej ciżemki Dzieci muszą wiedzieć, że Panienka z okienka mieszkała w polskim Gdańsku Pierścień księżnej Anny Wnioski Film historyczny lat sześćdziesiątych uwagi na temat estetyki i cech wyróżniających

7 Spis treści 7 Rozdział 3. Pomiędzy dawnymi a nowymi laty. Projekty filmowe realizowane w okresie zmian na szczytach władzy PRL Zmiany w rozłożeniu akcentów polityki historycznej na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Bolesław Śmiały epigonem okresu gomułkowskiego Kulisy realizacji Bolesława Śmiałego Recepcja Bolesława Śmiałego w prasie Ekranowa konstrukcja konfliktu o władzę analogie do czasów PRL Świecki Mikołaj Kopernik buntuje się przeciw Kościołowi katolickiemu. Casus Kopernika Ewy i Czesława Petelskich Kulisy realizacji Kopernika Recepcja Kopernika w prasie Rzeczą ludzką jest dochodzić prawdy, świeckiej prawdy Gniazdo filmowa opowieść o początkach państwa polskiego Kulisy realizacji Gniazda Recepcja Gniazda w prasie Pierwsza Polska Mieszka Druga Polska Gierka Wnioski Rozdział 4. Dekada Gierka. Próby stworzenia nowej formuły kina historycznego Kontekst historyczny, polityka historyczna w czasach gierkowskich Polskie kino historyczne lat siedemdziesiątych Idée fixe Jerzego Hoffmana część druga 535 dni Potopu Kulisy realizacji Potopu Recepcja Potopu Potop najlepszym filmem historycznym Polski Ludowej? Kazimierz Edward Gierek Wielki? Historyczny supergigant Ewy i Czesława Petelskich wyśnionym snem władz PRL Kulisy realizacji Kazimierza Wielkiego Recepcja Kazimierza Wielkiego krytyczny odbiór filmu w prasie Kazimierz Wielki nieudana historyczna parabola Komunistyczna hagiografia rewolucyjna Jarosław Dąbrowski Kulisy realizacji Jarosława Dąbrowskiego Recepcja Jarosława Dąbrowskiego Neosocrealizm filmowy na przykładzie Jarosława Dąbrowskiego Nieudane powstania przykład Pasji Stanisława Różewicza Kulisy realizacji Pasji Recepcja Pasji Estetyczne zwycięstwo Różewicza Historyczne żarty o Ojcu królowej słów kilka Produkcje osobne z historią w tle Gdzie Diabeł? Jam jest Janosik! Warszawskie Zaczarowane podwórko

8 8 Spis treści 9. Polski film historyczny na tle przemian estetycznych zachodzących w produkcji światowej w latach siedemdziesiątych XX wieku. Uwagi na temat biografistyki filmowej Rozdział 5. Ostatnia dekada PRL. Kino historyczne Kontekst historyczny, polityka historyczna w ostatniej dekadzie istnienia Polski Ludowej Nie będziemy o różnicę wiar krwi przelewać Klejnot wolnego sumienia Skomplikowana sprawa Dantona Andrzeja Wajdy Epitafium Polski jagiellońskiej Sugestywny obraz powstania styczniowego Wierna rzeka Kulisy realizacji Wiernej rzeki Recepcja Wiernej rzeki Wierna rzeka ostatnim historycznym półkownikiem PRL Historia w kostiumie. Produkcje popularno-historyczne pierwszej połowy dekady Produkcje historyczne końca epoki Polski Ludowej Desperacka rola Desperacji Żelazna ręka w szlacheckiej Rzeczpospolitej Napoleon Bonaparte Jeniec Europy w ostatnich latach swego życia Czarny wąwóz opowieść o kłamstwie Francois Villon poeta spod szubienicy Produkcje osobne z historią w tle Poetyckie filmy metafizyczne Alchemik gatunkowa hybryda Lawa jako adaptacja arcydzieła dramatu romantycznego Wnioski Film historyczny lat osiemdziesiątych uwagi na temat estetyki i cech wyróżniających Zamiast zakończenia Wkładka z ilustracjami Literatura Podziękowania Indeks osób Indeks filmów