# ENUM podstawy projektu, w # Europie, funkcjonowanie w # Polsce. # Andrzej Bartosiewicz # debata numeracyjna UKE, 09/28/2006

Transkrypt

1 # ENUM podstawy projektu, # obecny stan wdrożenia w # Europie, funkcjonowanie w # Polsce # Andrzej Bartosiewicz # debata numeracyjna UKE, 09/28/2006

2 > co to jest ENUM? Zapis numeru telefonu jako domeny internetowej Umieszczenie domeny w Systemie Nazw Domenowych (DNS) Skojarzenie z nazwą domenową tzw. rekordów w NAPTR, zawierających identyfikatory innych usług ug telekomunikacyjnych (np( np.. numer telefonu komórkowego, adres SIP) Udostępnianie wszystkim mającym dostęp p do DNS informacji o rekordach NAPTR skojarzonych z domeną

3 # podstawy projektu

4 > algorytm i przykład zamiany > numeru E.164 na nazwę ENUM Dodać do numeru telefonu kod kraju, np.: Usunąć wszystko z wyjątkiem cyfr: Wstawić kropki pomiędzy cyframi: Odwróci cić porządek: Dodać strefę e164.arpa Ostatecznie dostajemy pełną domenę ENUM: e164.arpa

5 > podstawyp standaryzacyjne IETF TheThe E.164 to Uniform Resource Identifiers (URI) Dynamic Delegation Discovery System (DDDS) Application (ENUM) RCF 3761,, IETF Dynamic Delegation Discovery System (DDDS) Part One: The Comprehensive DDDS RFC 3401, IETF Dynamic Delegation Discovery System (DDDS) Part Two: The Algorithm RFC 3402, IETF Dynamic Delegation Discovery System (DDDS) Part Three: The Domain Name System (DNS) Database RFC 3403, IETF Dynamic Delegation Discovery System (DDDS) Part Four: The Uniform Resource Identifiers (URI) Resolution Application RFC 3404, IETF

6 > informacje skojarzone z > domeną Z każdą domeną ENUM związane zane sąs rekordy NAPTR zawierające takie informacje jak: Numery telefonów Numery fax Adresy mail Routing Number (dla NP) Adresy stron WWW ( Adres VoIP (adres dla SIP, H323), Wizytówka (vcard( vcard) Pola tekstowe.

7 > przykład domeny ENUM $ORIGIN e164.arpa IN NAPTR "u" "E2U+mailto nask.pl!" IN NAPTR "u" "E2U+tel" "!^.*$!tel: !" IN NAPTR "u" "E2U+tel" "!^.*$!tel: !" IN NAPTR "u" "E2U+sip" IN NAPTR "u" "E2U+vcard" "!^(.*)$! bartosiewicz.vcf!".

8 > rekordy NAPTR jako > budulec systemu ENUM Każdy rekord NAPTR może składa adać się z następuj pujących pól: p ORDER PREFERENCE FLAGS SERVICES REGEXP REPLACEMENT

9 > pole ORDER Liczba całkowita 16-bitowa bitowa specyfikująca ca kolejność w której rekordy NAPTR muszą być przetwarzane przez aplikację. Kolejność jest ustalana od najniższej do najwyższej. W przypadku kiedy dwa rekordy mają tą samą wartość pod uwagę brany jest parametr PREFERENCE. IN NAPTR "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto:

10 > pole PREFERENCE Liczba całkowita 16-bitowa bitowa specyfikująca ca kolejność ść,, w której rekordy NAPTR o tej samej wartości ORDER mają być przetwarzane Pole PREFERENCE jest analogiczne do rekordu MX, aplikacja kliencka może, ale nie musi, brać pod uwagę pole PREFERENCE IN NAPTR "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto:

11 > pole FLAGS Ciąg g znaków w zawierający flagi służąs żące do prezentacji aspektu, w jakim interpretowane sąs pozostałe e pola. Flagi to pojedyncze znaki z zakresu A-Z A Z (bez rozróżniania na duże e i małe e litery) oraz Ciąg g znaków w zawierający flagi może być w szczególno lności pusty IN NAPTR "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto:..

12 > pole SERVICES Ciąg g znaków, który specyfikuje tzw. Services Parametres.. Sposób definicji opisany w tym polu jest uzależniony od rodzaju aplikacji, która będzie b korzystała a z zapisanych w tym rekordzie danych. 10 "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto: andrzejb@nask.pl!".

13 > pole REGEXP Ciąg g reprezentujący wyrażenie, na które mapowany jest ciąg g znaków w opisujący aplikację Klienta poprzez interakcyjne dopasowywanie reguł do czasu aża warunek końcowy zostanie spełniony (nie jest możliwe dalsze dopasowywanie reguł). Zazwyczaj w pierwszym mapowaniu następuje spełnienie warunku końcowego, niemniej jednak platforma DDDS, na której opiera się ENUM, zakłada ada możliwo liwość wielokrotnej interakcyjnej zamiany kolejnych wyrażeń regularnych... "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto: andrzejb@nask.pl!".

14 > pole REPLACEMENT Nazwa domeny internetowej, która powinna być kolejną odpytywaną w zależno ności od ustawienia pola FLAGS Używane w sytuacji, kiedy wyrażenie regularne to prosta operacja podstawienia. Wartość w polu REPLACEMENT musi być nazwą domeny internetowej. Pola REGEXP wraz z polem REPLACEMENT w algorytmie DDDS sąs oznaczane jako Substitution Expression... "u" "E2U+mailto "!^.*$!mailto: andrzejb@nask.pl!".

15 > ENUMservice _1 Usługi, które mogą być kojarzone z domeną ENUM oznaczane sąs jako ENUMservice. ENUMservice składa się z typu oraz podtypu. Typ definiuje rodzaj sesji komunikacyjnej, która ra może e być zainicjowana z wykorzystaniem kontaktu, który ry jest wygenerowany przez URI zawarty w tym rekordzie NAPTR. Przyjęł ęło o się traktowanie typu jako zdefiniowanie serwisu, a podtyp określa schemat URI*. Możliwe podtypy dla danego typu muszą zostać wyspecyfikowane w procesie rejestracji ENUMservice w IANA. Nie dopuszcza się aby istniał podtyp bez wyspecyfikowanego typu. *)

16 > ENUMservice _2 Z jednym rekordem NAPTR może e być związany zany więcej niż jeden ENUMservice. W ramach procesu rejestarcji ENUMservice oprócz wyspecyfikowania typu i podtypu (podtypów) muszą zostać określone następuj pujące parametry: URI Scheme (schemat( URI) Functional Specification (specyfikacja( funkcjonalna) Security considerations (omówione wione kwestie bezpieczeństwa związane zane z serwisem) Intended usage (zamierzony zakres zastosowania) Pozostałe e informację o ile sąs potrzebne do stosowania danego ENUMservice

17 > ENUMservice ENUMservice _3 _3 tel tel tel tel voice voice voice voice tel tel tel tel sms sms sms sms tel tel tel tel tax tax fax fax mailto mailto mailto mailto http http http http web web web web sip sip sips sips sip sip sip sip h323 h323 h323 h323 sip sip sip sip pstn pstn pstn pstn URI Schemes URI Schemes ENUMservice ENUMservice Subtypes Subtypes ENUMservice ENUMservice Type Type ENUMservice ENUMservice Name Name

18 > najpopularniejszen zastosowanie > ENUM dla użytkowników telefonii IP Rozwiązaniem zaniem ENUM, które obecnie jest najpopularniejsze pośród d użytkowniku ytkowników Internetu, jest wykorzystanie ENUM dla celów integracji telefonii IP z numeracją telefoniczną. Integracja ta polega na integracji central telefonicznych lub central IP z bazą DNS. Jeśli użytkownik korzysta z telefonu IP (lub komputera wraz z aplikacją obsługuj ugującą SIP) i chce zestawić połą łączenie wybierając c numer telefonu, jego serwer SIP (np( np.. stosowany w NASK Asterix z dodatkowym modułem ENUM) połą łączy się z bazą DNS i odpyta tąt bazę o domenę ENUM odpowiadającą takiemu numerowi.

19 > funkcjonowanie > ENUM dla VoIP DNS e164.arpa tel: sip: INTERNET sip: SIP PROXY SIP PROXY

20 > ENUM dla VoIP racjonalizacja > kosztów Jeśli użytkownik u korzysta z telefonu IP i chce zestawić połą łączenie wybierając c numer telefonu, jego serwer SIP może e połą łączyć się z bazą DNS i odpytać tą bazę o domenę ENUM odpowiadającą takiemu numerowi. Jeżeli eli w DNS taka domena będzie b istniała, a, to abonent otrzyma zwrotnie listę rekordów NAPTR, z których rych wybierze najdogodniejszą formę kontaktu. System może e podjąć decyzję samodzielnie, gdzie przyjmuje się że e najdogodniejszą formą kontaktu będzie b telefonia IP (ze względu na cenę), zaś inne formy kontaktu byłyby yby realizowane w drugiej kolejności. Więcej na temat racjonalizacji kosztów:

21 # User ENUM kontra # Infrastructure ENUM

22 > User ENUM _1 Model UserUser ENUM oparty jest o koncepcję,, gdzie wszystkie dane sąs dostępne publicznie, bez ograniczeń. Każda osoba, która zna numer telefonu ma dostęp p do informacji zgromadzonych w rekordach NAPTR. Informacje w rekordach NAPTR mogą zawierać dane osobowe i osoba będąca b Abonentem takiej domeny musi zdawać sobie sprawę z faktu, iżi dane takie sąs publicznie dostępne.

23 > User ENUM _2 W domenie e164.arpa Dopuszczalne formaty: 1.e164.arpa c.c.e164.arpa c.c.c.e164.arpa W każdym kraju tylko jeden Rejestrejestr centralny Delagacja dla Rejestru od ITU na podstawie decyzji rządu Techniczna obsługa domeny e164.arpa przez RIPE

24 > Infrastructure ENUM Podstawowym założeniem Infrastructure ENUM jest dostarczanie informacji do wybranej grupy odbiorców. Zazwyczaj będą to ISP (Internet Sernice Providers) oraz TSP (Telephony( Service Providers) W szczególno lności Infrastructure ENUM może być wykorzystany dla celów Number Portability.

25 # vcard przykład zastosowania # projektu ENUM

26 > vcard _1 Zastosowanie ENUMservice vcard pozwala na dostarczanie informacji w postaci standardowej wizytówki wki vcard dla użytkowniku ytkowników w Internetu znających tylko numer telefonu Abonenta Aplikacja po stronie odbierającego może e pokazywać dane osoby dzwoniącej przed odebraniem telefonu. Możliwo liwość zintegrowania z programami pocztowymi, przeglądarkami etc.

27 > vcard _2 Dokumentacja: drafts/draft-ietf- enum-vcard vcard-03.txt03.txt Przykład: IN NAPTR "u" "E2U+vcard" "!^(.*)$! bartosiewicz.vcf!". Implementacja dla ASTERISK: =522&L=9

28 # Presence Services przykład # zastosowania projektu ENUM

29 > pres Umożliwia użytkowanikom urządze dzeń do komunikacji monitorować obecność (dostępno pność) ) innych osób, a więc generalnie status typu on-line line, off-line line, zajęty, wolny, zdala od telefonu itd.. Dokumentacja usługi: ugi: Przykład: IN NAPTR "u" "E2U+pres" "!^.*$!pres:andrzejb andrzejb@sip.bartosiewicz.pl!"

30 > PIDF / GEOPRIV Format danych dla aplikacji typu Instant Messaging / Presence Protocol Presence Information Data Format (PIDF) J. Peterson, NeuStar August 2004 Geograficzna lokalizacja wraz z określeniem czasu. A Presence-based GEOPRIV Location Object Format RFC 4119 J. Peterson, NeuStar December 2005

31 # doświadczenia d międzynarodowe # wybrane działaj ające projekty

32 > Niemcy Rejestr: : DENIC Testy: wrzesień 2002 (wewnętrzne) Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): styczeń 2006 Ilość rejestracji: 6551 Wymagana walidacja Abonenta? TAK Kto rejestruje: Abonent przez dowolnego Registrara um-liste/index.jsp Regulamin: domainbedingungen.html WHOIS: /en/enum-whois/index.jspindex.jsp

33 > Szwajcaria Rejestr: SWITCH Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): kwiecień 2005 Ilość rejestracji: ok Opłaty: brak Walidacja? TAK: Kto rejestruje: Abonent przez dowolnego Registrara WHOIS: brak

34 > Austria _1 Rejestr: NIC.AT Testy: styczeń 2003 Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): grudzień 2004 Ilość rejestracji: Wymagana walidacja Abonenta? TAK (Validation( Entity musi podpisać kontrakt z Registry) Kto rejestruje: Abonent przez dowolnego Registrara =9 WHOIS? TAK Materiały:

35 > Austria _2 Specjalna strefa numeracyjna tylko dla numerów wymagająca zawsze istnienia domeny ENUM Zatwierdzona przez Rundfunk und Telekom Regulierungs-GmbH Dodana do planu numeracji krajowej w Austrii 17 maja 2005 Przeznaczona dla usług ug VoIP

36 > Wielka Brytania Rejestr: Internet Computer Bureau, Neustar, Nominet Testy: grudzień 2003; zakończone Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): brak Ilość rejestracji: 4500 Wymagana walidacja Abonenta? TAK, dwa podmioty dla walidacji Kto rejestruje: Abonent przez dowolnego Registrara WHOIS: brak Materiały: GEN0113R0_Schafer_UKETG_Trial_Rpt.pdf#s earch=%22enum%20uk%20trial%22

37 > Czechy Rejestr: CZ.NIC Testy: wrzesień 2006 Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): styczeń 2007 Ilość rejestracji: 80 Wymagana walidacja Abonenta? TAK, przez Registrara Kto rejestruje: Abonent przez dowolnego Registrara WHOIS: brak Materiały: enum.nic.cz/en/ n/

38 > następne... Finlandia Irlandia Szwecja

39 > Polska _1 Rejestr: NASK Testy: lipiec 2002 Rozpoczącie cie rejestracji (produkcyjnie): maj 2004 Ilość rejestracji: 100 Wymagana walidacja Abonenta? TAK, przez swojego operatora telekomunikacyjnego Kto rejestruje: Abonent przez swojego operatora telekomunikacyjnego WHOIS: tak Materiały:

40 > Polska _2 Problem: Brak zainteresowania operatorów w i tym samym ograniczanie Abonentom prawa do domen ENUM Brak agencji walidującej numery telefonów Rozwiązanie: zanie: Pozwolić Abonentom na rejestrację przez dowolnego pośrednika

41 #podsumowanie

42 > podsumowanie _1 ENUM to nowoczesna platforma wspomagająca świadczenie usług ug w sieciach następnej generacji (NGN). To możliwo liwość integracji różnych r usług ug dla jednego abonenta. To wspomaganie realizacji obowiązk zków operatorów w jak przenośno ność numerów XXI wieku, gdzie można, na przykład, dokonywać portowania nie tylko między operatorami, ale równier wnież pomiędzy usługami. ugami.

43 > podsumowanie _2 Warunkiem funkcjonowanie ENUM jest albo aktywność operatorów, albo umożliwienie Abonentom możliwo liwości rejestracji domen ENUM poprzez dowolnego Registrara. Niestety w Polsce czynnikiem blokującym funkcjonowanie ENUM jest brak zaangażowania Operatorów w i jednocześnie nie uniemożliwienie rejestracji domen przez Abonentów w z ominięciem ich operatora.

44 > podsumowanie _3 Warto rozważyć podejście Austrii, gdzie oprócz dopuszczenia do rejestracji domen ENUM dla wszystkich numerów telefonicznych (z wyjątkiem premium rate), wprowadzono nową strefę numeracyjną,, możliw liwą do wykorzystania tylko w połą łączeniu z ENUM

45 # więcej: