Leczenie biologiczne w chorobie Leśniowskiego-Crohna charakterystyka ustekinumabu Biologics in Crohn s disease characteristics of ustekinumab
|
|
- Michał Podgórski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 78 FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2017; 10: Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REWIEV PAPER Otrzymano/Submitted: Zaakceptowano/Accepted: Leczenie biologiczne w chorobie Leśniowskiego-Crohna charakterystyka ustekinumabu Biologics in Crohn s disease characteristics of ustekinumab Katarzyna Pawlak, Rafał Rudzik, Michał Lewiński, Sandra Majcher, Sylwia Słuczanowska-Głąbowska Katedra Fizjologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Streszczenie Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD-Crohn s disease), jako jedna z nieswoistych chorób zapalnych jelit, występuje przede wszystkim w krajach wysoko rozwiniętych Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Chorują głównie osoby między rokiem życia, z niewielką przewagą płci żeńskiej. Do grupy najczęściej stosowanych leków w tej chorobie zaliczyć można aminosalicylany oraz leki o działaniu immunosupresyjnym takie jak: glikokortykosteroidy, analogi puryn oraz metotreksat. W ciągu ostatniej dekady postęp w leczeniu CD dotyczył przede wszystkim nowej grupy leków tzn. leków biologicznych. W związku z dobrą odpowiedzią na niektóre z nich np. infliksimab i adalimumab, zaczęto poszukiwać kolejnych leków, także w grupie inhibitorów integryn, do których zaliczyć można ustekinumab. Z uwagi na dobrą odpowiedź na leczenie, bezpieczeństwo i poznaną farmakokinetykę ustekinumabu w grupie pacjentów z łuszczycą, prowadzono liczne badania nad jego skutecznością u chorych z CD. Poniższy artykuł jest przeglądem prac dotyczących skuteczności, bezpieczeństwa ustekinumabu oraz działań niepożądanych występujących podczas terapii u pacjentów z CD. (Farm Współ 2017; 10: 78-83) Słowa kluczowe: choroba Leśniowskiego-Crohna, leki biologiczne, ustekinumab Summary Crohn's disease (CD-Crohn's disease), one of the non-specific inflammatory bowel disease, occurs mainly in highly developed countries of Western Europe and North America. Most of patients are between years old, predominantly women. The group of most commonly used drugs include glucocorticosteroids, aminosalicylates and immunosuppressants (purine analogs, and methotrexate). In the last decade, advances in the treatment of CD focused primarily on biological drugs. Encouraged by good response to infliximab and adalimumab, the researchers began to search for new drugs, including the integrin inhibitors, one of which is ustekinumab. Due to its good response to treatment, safety, and the acquired pharmacokinetics in patients with psoriasis, numerous studies on its effectiveness in patients with CD have been conducted. The following article is a review research on the efficacy and safety of ustekinumab and adverse events occurring during therapy in patients with CD. (Farm Współ 2017; 10: 78-83) Keywords: Crohn s disease, biologics, ustekinumab Wstęp Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD) zaliczana jest do nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD inflammatory bowel disease). Dokładna przyczyna rozwoju choroby nie jest znana. W patomechanizmie CD istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne (mutacje genu NOD2), mikroflora jelitowa danego osobnika oraz odpowiedź immunologiczna ściany przewodu pokarmowego [1]. Choroba Leśniowskiego-Crohna cechuje się okresami zaostrzeń i remisji, a procesem 78
2 chorobowym może być objęty każdy odcinek przewodu pokarmowego. W leczeniu stosuje się przede wszystkim aminosalicylany, leki immunosupresyjne takie jak: glikokortykosteroidy, analogi puryn oraz metotreksat. W ciągu ostatnich lat główny postęp w leczeniu CD dotyczył grupy leków biologicznych będących przeciwciałami skierowanymi przeciwko czynnikowi martwicy nowotworów typu α (TNF-α-tumor necrosis factor-α). Leki te stanowiły dobrą alternatywę dla średniej i ciężkiej postaci choroby. Jednak u 20% pacjentów obserwowano brak odpowiedzi na leczenie, a u około 30% możliwość jej utraty w trakcie terapii [2]. Ogólne zrozumienie patomechanizmów oraz patogenezy CD, występowanie braku odpowiedzi na leczenie bądź jej utrata skłoniły do poszukiwania innych leków biologicznych, dających więcej możliwości terapeutycznych. Leki biologiczne będące przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNF-α Przez ostatnie dekady inflikisimab i adalimumab były głównymi lekami z tej grupy stosowanymi w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. W wielu badaniach dowiedziono ich skuteczności oraz bezpieczeństwa stosowania w leczeniu średniego i ciężkiego stopnia zaawansowania choroby Leśniowskiego- Crohna. Przedstawiono także mniejszą częstość zaostrzeń oraz zmniejszoną ilość groźnych powikłań wymagających interwencji chirurgicznych w czasie takich terapii [3,4]. W dwóch wieloośrodkowych badaniach fazy III z randomizacją, podwójnie ślepą próbą wykazano wysoką skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania certolizumabu w średniej i ciężkiej postaci choroby Leśniowskiego-Crohna, ze wskaźnikiem aktywności choroby CDAI (Crohn s Disease Activity Index) od 220 do 450 punktów [5,6]. Pacjenci, którzy ukończyli te badania mogli przejść do kolejnego etapu badań, w którym kontynuowano podaż leku w ciągu kolejnych 7 lat. W tej grupie pacjentów obserwowano także dobrą tolerancję leczenia, a u niektórych obecność trwałej remisji [7]. Sandborn i wsp. w innym badaniu opisywali dobrą skuteczność, bezpieczeństwo, endoskopową remisję oraz lepszą jakość życia podczas stosowania golimumabu u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Wykazano również większą skuteczność tego leku podawanego drogą podskórną w porównaniu z dożylną [8]. Nie opublikowano do tej pory badań na temat stosowania golimumabu w CD. Inhibitory integryn Odrębną grupę leków biologicznych stanowią inhibitory integryn, które również coraz szerzej stosowane są w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Zaliczamy do nich m.in. natalizumab, vedolizumab oraz ustekinumab. Powstało wiele badań dowodzących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tych leków w chorobie Leśniowskiego-Crohna [9-11]. Mechanizm działania inhibitorów integryn opiera się na zapobieganiu adhezji i przenikania leukocytów przez śródbłonek naczyniowy do zmienionej zapalnie tkanki śródmiąższowej, ograniczając i wyciszając proces zapalny [12]. Natalizumab to ludzkie rekombinowane przeciwciało przeciwko integrynie α4, które jest selektywnym inhibitorem molekuł adhezyjnych niezbędnych w reakcji przylegania leukocytów do śródbłonka naczyń. Tym samym lek ten hamuje przechodzenie leukocytów poza naczynie krwionośne. Ogranicza proces zapalny w miejscu objętym chorobą oraz hamuje dalszą rekrutację komórek do zmienionej zapalnie tkanki. Prowadzono liczne badania, które dowodziły skuteczności natalizumabu w chorobie Leśniowskiego-Crohna, jednak z uwagi na zwiększone ryzyko wystąpienia leukoencefalopatii wieloogniskowej (PML-progressive multifocal leukoencephalopathy) znacznie ograniczono jego stosowanie [9,13]. Vedolizumab to kolejny lek z grupy inhibitorów integryn. Jest antagonistą α4β7 integryny i był oceniany pod względem skuteczności, bezpieczeństwa stosowania w badaniach u pacjentów ze średnią i ciężką postacią choroby Leśniowskiego-Crohna. W badaniach tych brali udział pacjenci, którzy mieli nawrót choroby, nie odpowiadali lub nie tolerowali leków będących przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNFα, a także u chorych z steroidoopornością bądź steroidozależnością. Obserwowano dobrą skuteczność i korzystny profil bezpieczeństwa podczas leczenia pacjentów vedolizumabem. Z najczęściej występujących działań niepożądanych wymieniono infekcje górnych dróg oddechowych, układu moczowego, dolegliwości bólowe brzucha, nudności, gorączkę oraz bóle głowy. W przeciwieństwie do natalizumabu, nie udokumentowano do tej pory występowania PML u pacjentów stosujących vedolizumab [10,14]. Jednym z kluczowych elementów odporności nabytej jest różnicowanie naiwnych limfocytów T CD4+ do różnych populacji limfocytów pomocniczych Th1, Th2, Th17 oraz limfocytów regulatorowych. 79
3 W związku z tym, że zaburzenia jakościowe i ilościowe wyżej wymienionych komórek mogą doprowadzić do rozwoju przewlekłego procesu zapalnego oraz autoagresji, a następnie do rozwoju chorób autoimmunologicznych takich jak CD, łuszczyca czy łuszczycowe zapalenie stawów [15], stworzono lek należący do grupy inhibitorów integryn, który wiąże się swoiście z podjednostką p40 interleukiny 12 i 23 (IL-12, IL-23). W ten sposób zapobiega interakcji wymienionych interleukin z powierzchownymi receptorami limfocytów T oraz NK (IL-12Rβ1), uniemożliwiając sygnalizację, aktywację oraz produkcję cytokin prozapalnych takich jak: INFγ, IL-17A, IL-17F i IL-22. Lek ten nazwano ustekinumab [16,17]. Charakterystyka ustekinumabu Ustekinumab jest ludzkim przeciwciałem klasy IgG1. Pierwsze dane na temat właściwości farmakokinetycznych ustekinumabu przedstawiono w badaniach prowadzonych w grupie pacjentów z łuszczycą plackowatą. Wykazano w nich, że efekt działania tego leku i ustępowanie objawów klinicznych choroby jest wprost proporcjonalne do zastosowanej dawki oraz, że czas półtrwania wynosi średnio 3 tygodnie [18]. W innych badaniach u pacjentów z łuszczycą oceniano klirens ustekinumabu, a także czynniki mogące mieć na niego wpływ. Wykazano, że wielkość masy ciała, współistniejąca cukrzyca, a także ewentualne pojawienie się przeciwciał przeciwko ustekinumabowi mają wpływ na wielkość klirensu tego leku [19]. Zbadano również, że wiele z powszechnie stosowanych leków, wśród których znalazły się m.in. omeprazol i amoksycylina, nie ma znaczącego wpływu na klirens ustekinumabu [20]. Droga metabolizmu ustekinumabu nie została jeszcze dokładnie poznana. Nie ma także danych na temat stosowania ustekinumabu w grupach pacjentów z dysfunkcją wątroby czy nerek. Ustekinumab został zakwalifikowany do leków grupy B dopuszczanych w ciąży, jednak głównie w oparciu o badania prowadzone wśród zwierząt. Nie obserwowano wrodzonych wad rozwojowych, zaś częstotliwość spontanicznych poronień była porównywalna do populacji ogólnej. Jednak z uwagi na zbyt małą liczbę danych nie zaleca się stosowania ustekinumabu w ciąży, zaś kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie i przez minimum 15 tygodni po zakończeniu jego stosowania. W związku z możliwością wystąpienia działań niepożądanych nie zaleca się również przyjmowania tego leku podczas karmienia. Należy indywidualnie rozważyć przewagę korzyści ze stosowania leku u matki nad korzyściami wynikającymi z karmienia piersią [21]. Skuteczność ustekinumabu w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna Na świecie prowadzono liczne badania nad skutecznością tego leku. Większość z nich dotyczyła pacjentów ze średnią i ciężką postacią CD, o różnym wcześniejszym profilu leczenia. Głównym wskaźnikiem, do którego odnoszono się przy ocenie stopnia zaawansowania choroby był CDAI, na podstawie którego, kwalifikowano głównie pacjentów z punktami. Spośród dużej grupy badań przedstawiono poniżej kilka najbardziej istotnych. W latach trwało badanie fazy IIa z zastosowaniem podwójnie ślepej próby, w którym łącznie brało udział 131 pacjentów ze średnią i ciężką postacią CD. Chorych podzielono na grupy, które równocześnie otrzymywały ustekinumab lub placebo w różnych dawkach (90mg/dobę bądź 4,5mg/kg masy ciała/dobę), podskórnie lub dożylnie, jednorazowo w wyznaczonych tygodniach. Celem oceny skuteczności i bezpieczeństwa stosowanego leku pacjentów obserwowano przez 28 tygodni po zakończeniu podawania ustekinumabu. W trakcie całego badania nie obserwowano istotnych działań niepożądanych. Zaobserwowano, że lek był dobrze tolerowany we wszystkich grupach badanych. W długoterminowej obserwacji działania niepożądane nie różniły się od tych, które pojawiały się w czasie podawania leku. Ustekinumab powodował kliniczną poprawę u pacjentów z CD, szczególnie w grupie po wcześniejszym leczeniu infliksimabem [22]. W kolejnym randomizowanym badaniu fazy IIb z grupą kontrolną, w której pacjenci otrzymywali placebo, badano ustekinumab wśród 526 pacjentów, u których leczenie przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNFα nie powodowało poprawy klinicznej. W trakcie fazy indukcji badania, trwającej 8 tygodni, ustekinumab lub placebo podawano w dawkach od 1, poprzez 3 do 6 mg/kg masy ciała/dobę, dożylnie, jednorazowo w określonym tygodniu, w zależności od tego, do której grupy pacjent został przydzielony. W fazie podtrzymującej leczenie, która trwała 28 tygodni, chorym podawano ustekinumab lub placebo w jednorazowej dawce 90mg/dobę, podskórnie w wyznaczonych tygodniach. Z poważniejszych działań niepożądanych 80
4 obserwowano jeden przypadek wystąpienia raka podstawnokomórkowego skóry u pacjenta otrzymującego ustekinumab w dawce 1mg/kg masy ciała dożylnie. Obserwowano znaczą poprawę kliniczną ocenianą na podstawie indeksu aktywności choroby CDAI u pacjentów, którzy wcześniej nie odpowiedzieli na leczenie przeciwciałami anty-tnfα w porównaniu do tych, którzy otrzymywali placebo [11]. W związku z obiecującymi wynikami badań fazy II kontynuowano prace w trzech badaniach klinicznych fazy III o nazwach UNITI-1, UNITI-2 oraz IM-UNITI. W badaniach UNITI-1 brało udział 741 pacjentów, u których stosowanie antagonistów TNF-α nie wywoływało poprawy klinicznej, bądź występowała u nich nietolerancja przynajmniej jednego leku z tej grupy. Zarówno placebo jak i ustekinumab podawano w formie dożylnej, jednorazowo, dostosowując dawkę ustekinumabu do masy ciała oraz w tzn. sztywnej dawce 130 mg/dobę. Odpowiedź kliniczną oceniano w 6 i 8 tygodniu leczenia, po czym ewentualnie kwalifikowano pacjentów do kolejnego badania IM-UNITI. U chorych, którzy nie zakwalifikowali się do dalszego leczenia prowadzono 20-tygodniową obserwację po odstawieniu leku. Wykazano, że skuteczność ustekinumabu podawanego w dwóch dawkach (130 mg/ dobę oraz 6 mg/kg masy ciała na dobę) u pacjentów nietolerujących lub nieodpowiadających na leczenie przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNF- α, była zbliżona i powodowała znaczną poprawę kliniczną w porównaniu do grupy pacjentów otrzymujących placebo [23]. UNITI-2 było kolejnym badaniem fazy III z grupą 628 pacjentów, którzy wcześniej nie odpowiedzieli na leczenie glikokortykosteroidami lub immunomodulatorami, a także nie byli leczeni przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNFα. Dawki zarówno placebo, jak i ustekinumabu były takie same jak te, które zastosowano w badaniu UNITI-1 i ocena przebiegała w takich samych odstępach czasu. W tym badaniu, poprawa kliniczna u pacjentów otrzymujących ustakinumab była znaczna w porównaniu do tych, którzy otrzymywali placebo [24]. Pacjenci, którzy wykazywali znaczną poprawę kliniczną na leczenie w badaniach UNITI-1 oraz UNITI-2 zostali włączeni do badania IM-UNITI z tzw. oceną długoterminową. Zrandomizowano 397 chorych do trzech grup o różnym profilu leczenia ustakinumabem lub placebo w formie podskórnej. W badaniu oceniano kliniczną odpowiedź na zastosowane leczenie oraz obecność remisji, uwzględniając pacjentów nietolerujących/opornych na leczenie przeciwciałami anty-tnfα oraz tych, u których nie zaobserwowano poprawy po wcześniejszym leczeniu glikokortykosteroidami. Ostatecznie wykazano znacznie większą efektywność leczenia w grupie pacjentów otrzymujących ustekinumab, niezależnie od dawki, w porównaniu do tych, którzy otrzymywali placebo. Warto zaznaczyć, iż obserwacje pacjentów po zakończeniu leczenia zaplanowano na 4 lata [25]. Ustekinumab a przetoki Battat i wsp. prowadzili badanie w grupie 62 pacjentów z dodatnim wywiadem w kierunku aktualnie lub w przeszłości występujących przetok. Po 6 miesiącach od włączenia leczenia, u 66% pacjentów zaobserwowano zmniejszenie liczby drożnych przetok o połowę, natomiast u 33% obserwowano zamknięcie się przetok. Należy podkreślić, że była to grupa chorych, u których stwierdzono oporność na leki z grupy anty-tnf. Jednak nadal w chwili obecnej jest jeszcze zbyt mała liczba danych na temat skuteczności ustekinumabu w gojeniu się przetok i prace związane z tym problemem wiąż trwają [26]. Działania niepożądane w przebiegu leczenia ustekinumabem Jak wynika z badań prowadzonych podczas terapii ustekinumabem, obserwowano pojedyncze działania niepożądane takie jak bóle głowy, stawów czy infekcje nosogardła. Poważne infekcje dotyczące układu moczowego, przewodu pokarmowego czy powikłania ropne wystąpiły w niewielu przypadkach. W badaniu podtrzymującym zgłoszono jeden przypadek raka podstawnokomórkowego skóry. Z kolei nie zgłaszano działań niepożądanych pod postacią zdarzeń naczyniowo-sercowych, gruźlicy czy ciężkich infekcji oportunistycznych. Nie odnotowano również przypadków zgonu [11,27]. Wnioski Leki biologiczne hamujące działanie IL-12/ IL-23 takie jak ustekinumab mogą stać się jedną z głównych terapii w przypadkach oporności na inne leczenie w chorobie Leśniowskiego-Crohna. Badania fazy II dowiodły dużej skuteczności ustekinumabu w porównaniu z placebo, także u pacjentów mających wcześniejsze doświadczenia z terapią przeciwciałami skierowanymi przeciwko TNFα. W badaniach fazy III 81
5 obserwowano znaczną poprawę kliniczną u pacjentów z CD przyjmujących ustekinumab w porównaniu do tych, którzy otrzymywali placebo. Badania trwają do chwili obecnej. Na podstawie wielu prac można wnioskować, iż ustekinumab jest lekiem o dobrym profilu bezpieczeństwa i skuteczności, a korzyści z jego stosowania być może będą odnosić się także do pacjentów z problematycznymi w leczeniu przetokami. Konflikt interesów / Conflict of interest Brak/None Adres do korespondencji: Katarzyna Pawlak Katedra Fizjologii Pomorskiego Uniwersytet Medyczny w Szczecinie ul. Powstańców Wielkopolskich 72; Szczecin (+48 91) pawand@poczta.onet.pl Piśmiennictwo 1. Schirbel A, Fiocchi C. Inflammatory bowel disease: established and evolving considerations on its etiopathogenesis and therapy. J Dig Dis. 2010;11: Ben-Horin S. Loss of response to anti-tumor necrosis factors:what is the next step? Dig Dis. 2014;32: Hanauer SB, Feagan BG, Lichtenstein GR, et al. Maintenance infliximab for Crohn s disease: the ACCENT I randomised trial. Lancet 2002;359: Colombel JF, Sandborn WJ, Rutgeerts P, et al. Adalimumab for maintenance of clinical response and remission in patients with Crohn s disease: the CHARM trial. Gastroenterology. 2007;132: Sandborn WJ, Feagan BG, Stoinov S, et al. Certolizumab pegol for the treatment of Crohn s disease. N Engl J Med. 2007;357: Schreiber S, Khaliq-Kareemi M, Lawrance IC, et al. Maintenance therapy with certolizumab pegol for Crohn s disease. N Engl J Med. 2007;357: Sandborn WJ, Lee SD, Randall C, et al. Long-term safety and efficacy of certolizumab pegol in the treatment of Crohn s disease: 7-year results from the PRECiSE 3 study. Aliment Pharmacol Ther. 2014;40: Rutgeerts P, Feagan BG, Marano CW, et al. Randomised clinical trial:a placebo-controlled study of intravenous golimumab induction therapy for ulcerative colitis. Aliment Pharmacol Ther. 2015;42: Sandborn WJ, Colombel JF, Enns R, et al. Natalizumab induction and maintenance therapy for Crohn s disease. N Engl J Med. 2005;353: Sandborn WJ, Feagan BG, Rutgeerts P, et al. Vedolizumab as induction and maintenance therapy for Crohn s disease. N Engl J Med. 2013;369: Sandborn WJ, Gasink C, Gao LL, et al. Ustekinumab induction and maintenance therapy in refractory Crohn s disease. N Engl J Med. 2012;367: Akiho H, Yokoyama A, Abe S, et al. Promising biological therapies for ulcerative colitis:a review of the literature. World J Gastrointest Pathophysiol. 2015;6: Bloomgren G, Richman S, Hotermans C, et al. Risk of natalizumab-associated progressive multifocal leukoencephalopathy. N Engl J Med. 2012;366: Cherry LN, Yunker NS, Lambert ER, et al. Vedolizumab: an α4β7 integrin antagonist for ulcerative colitis and Crohn s disease. Therap Adv in Chron Dis. 2015;6: Geremia A, Arancibia-Carcamo CV, Fleming MP, et al. IL-23-responsive innate lymphoid cells are increased in inflammatory bowel disease. J Exp Med. 2011;208: Benson JM, Sachs CW, Treacy G, et al. Therapeutic targeting of the IL-12/23 pathways: generation and characterization of ustekinumab. Nat Biotech. 2011;29: Parham C, Chirica M, Timans J, et al. A receptor for the heterodimeric cytokine IL-23 is composed of IL-12 Rbeta1 and a novel cytokine receptor subunit, IL-23. R J Immunol. 2002;168: Croxtall JD. Ustekinumab: a review of its use in the management of moderate to severe plaque psoriasis. Drugs. 2011;71: Zhu Y, Hu C, Lu M, et al. Population pharmacokinetic modeling of ustekinumab, a human monoclonal antibody targeting IL-12/23p40, in patients with moderate to severe plaque psoriasis. J Clin Pharmacol. 2009;49: Zhou H, Davis HM. Risk-based strategy for the assessment of pharmacokinetic drug-drug interactions for therapeutic monoclonal antibodies. Drug Discov Today. 2009;14: Fotiadou C, Lazaridou E, Sotiriou E, et al. Spontaneous abortion during ustekinumab therapy. J Dermatol Case Rep. 2012;6:
6 22. Sandborn WJ, Feagan BG, Fedorak RN, et al. A randomized trial of Ustekinumab, a human interleukin-12/23 monoclonal antibody, in patients with moderate-to-severe Crohn s disease. Gastroenterology. 2008;135: Sandborn WJ, Gasink C, Blank M, et al. O-001 a multicenter, double-blind, placebo-controlled phase3 study of ustekinumab, a human IL-12/23P40 mab, in moderate-service Crohn s disease refractory to anti-tfn alpha: UNITI-1. Inflamm Bow Dis. 2016; Feagan B, Gasink C, Lang Y, et al. OP054-LB4 A multicenter, double-blind, placebo-controlled Ph3 study of ustekinumab, a human monoclonal antibody to IL-12/23p40, in patients with moderately-severely active Crohn s disease who are naïve or not refractory to anti-tnfa: UNITI-2. United European Gastroenterol J. 2015;3: Sandborn W, Feagan BG, Gasink C, et al. 768 A phase 3 randomized, multicenter, double-blind, placebo-controlled study of ustekinumab maintenance therapy in moderate-severe Crohn s disease patients: results from IM-UNITI. Gastroenterology. 2016;150:S157-S Battat R, Bessissow T, Strohl M, et al. Ustekinumab for the treatment of perianal fistulas in patients with Crohn s disease Ecco. 27. Papp KA, Griffiths CE, Gordon K, et al. Long-term safety of ustekinumab in patients with moderate-to-severe psoriasis:final results from 5 years of follow-up. Br J Dermatol. 2013;168:
Leczenie biologiczne w nieswoistych zapaleniach jelit - Dlaczego? Co? Kiedy? VI Małopolskie Dni Edukacji w Nieswoistych Zapaleniach Jelit
Leczenie biologiczne w nieswoistych zapaleniach jelit - Dlaczego? Co? Kiedy? VI Małopolskie Dni Edukacji w Nieswoistych Zapaleniach Jelit Co to są nieswoiste zapalenia jelit? Grupa chorób w których dochodzi
LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)
LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W
Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32.a. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE
Oznaczanie stężenia leków biologicznych w leczeniu chorób zapalnych jelit znaczenie w praktyce klinicznej
Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 3, 92 96 Copyright 2014 Via Medica ISSN 2081 1020 www.gastroenterologia.viamedica.pl Tomasz Rawa Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej,
LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W
Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego Reumatologia 2016; supl. 1: DOI: /reum
Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego Reumatologia 2016; supl. 1: 134 135 DOI: 10.5114/reum.2016.60016 Postępowanie okołooperacyjne w aloplastyce stawu biodrowego i kolanowego u chorych
Leczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
Infliksymab (Remicade ) w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Analiza wpływu na system ochrony zdrowia
Infliksymab (Remicade ) w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna Analiza wpływu na system ochrony zdrowia Warszawa Kwiecień 2012 Autorzy raportu: Wkład pracy: s Adres do korespondencji: Recenzja: Opracowanie
LECZENIE CHOROBY LE NIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LE NIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES WIADCZENIA GWARANTOWANEGO WIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Dlaczego potrzebne było badanie?
Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z łagodną postacią choroby Alzheimera oraz trudności z funkcjonowaniem psychicznym Jest to podsumowanie badania klinicznego
ARTYKUŁ POGLĄDOWY Leczenie bio logiczne nieswoistych zapaleń jelit 1
ARTYKUŁ POGLĄDOWY Leczenie bio logiczne nieswoistych zapaleń jelit Danuta Owczarek, Dorota Cibor, Małgorzata Szczepanek, Tomasz Mach Klinika Gastroentero logii i Hepato logii, Uniwersytet Jagielloński,
przegląd piśmiennictwa
Borgis Med Rodz 2016; 19(4): 244-254 Paweł Moćko 1, Paweł Kawalec 1, Andrzej Pilc 2 Choroby zapalne jelit jako problem zdrowia publicznego przegląd piśmiennictwa Inflammatory bowel diseases (IBD) as public
Skuteczność i bezpieczeństwo terapii biologicznej. w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna.
Artykuł oryginalny/original paper Skuteczność i bezpieczeństwo terapii biologicznej w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna doświadczenia własne Efficacy and safety of biological treatment in Crohn s
Dlaczego potrzebne było badanie?
Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z chorobą Alzheimera we wczesnym stadium Jest to podsumowanie badania klinicznego przeprowadzonego z udziałem pacjentów
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja
LECZENIE PACJENTÓW Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO (WZJG) (ICD-10 K51)
Załącznik B.55. LECZENIE PACJENTÓW Z WRZODZIEJĄCYM ZAPALENIEM JELITA GRUBEGO (WZJG) (ICD-10 K51) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO 1. Kryteria włączenia ŚWIADCZENIOBIORCY Do leczenia infliksymabem mogą
Długoterminowa skuteczność golimumabu u pacjentów z zapalnymi spondyloartropatiami wtorek, 03 lutego :06
Skuteczność leczenia zapalnych chorób reumatycznych poprawiła się istotnie w ostatnich latach. Złożyło się na to wiele czynników, do których można zaliczyć wczesną diagnostykę i szybkie rozpoczynanie odpowiedniej
Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE
EMA/115257/2019 EMEA/H/C/000992 Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Simponi i w jakim celu się go stosuje Simponi jest
LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD 10: L40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD 10: L40.0) ŚWIADCZENIOBIORCY Kwalifikacja do programu A. Kryteria kwalifikacji do leczenia ustekinumabem w ramach programu 1.Do programu
ANEKS WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ODMOWY PRZEDSTAWIONE PRZEZ EMEA
ANEKS WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ODMOWY PRZEDSTAWIONE PRZEZ EMEA PONOWNE ZBADANIE OPINII CHMP Z 19 LIPCA 2007 R. NA TEMAT PREPARATU NATALIZUMAB ELAN PHARMA Podczas posiedzenia w lipcu 2007 r. CHMP przyjął
LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej u dorosłych imatinibem 1.1 Kryteria kwalifikacji Świadczeniobiorcy
Simponi jest lekiem o działaniu przeciwzapalnym. Preparat stosuje się w leczeniu następujących chorób u osób dorosłych:
EMA/411054/2015 EMEA/H/C/000992 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa golimumab Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego produktu.
Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów biologicznymi lekami modyfikującymi
PRACA POGLĄDOWA Forum Reumatol. 2015, tom 1, nr 1, 25 29 Copyright 2015 Via Medica ISSN 2450 3088 Marcin Milchert, Marek Brzosko www.fr.viamedica.pl Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Pomorski
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 732 Poz. 71 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M
LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Załącznik B.36. LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW ŚWIADCZENIOBIORCY W PROGRAMIE
LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0) Kwalifikacja do programu ŚWIADCZENIOBIORCY A. Kryteria kwalifikacji do leczenia ustekinumabem albo adalimumabem w ramach
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,
EMA/H/C/958/II/071 z dnia ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO STELARA, 130 mg, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda fiolka zawiera 130 mg
NZJ- a problemy stawowe. Małgorzata Sochocka-Bykowska Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie
NZJ- a problemy stawowe Małgorzata Sochocka-Bykowska Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie Przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit charakteryzujące się występowaniem częstych powikłań jelitowych i
Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
LECZENIE CHORYCH NA PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE CHORYCH NA PRZEWLEKŁĄ BIAŁACZKĘ SZPIKOWĄ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria kwalifikacji 1) przewlekła białaczka
BADANIE NA TEMAT WIEDZY OCZEKIWAŃ I DOSTĘPNOŚCI TERAPII BIOLOGICZNYCH W POLSCE #KUPAPYTAŃ
PIERWSZE W POLSCE PACJENCKIE BADANIE NA TEMAT WIEDZY OCZEKIWAŃ I DOSTĘPNOŚCI TERAPII BIOLOGICZNYCH W POLSCE #KUPAPYTAŃ PREZENTACJA WYNIKÓW PATRONATY HONOROWE PARTNERZY Badanie zostało przeprowadzone dzięki
Powikłania wątrobowe u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit (IBD) Dr hab. n.med. Jarosław Kierkuś
Powikłania wątrobowe u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit (IBD) Dr hab. n.med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastrologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa
Ve d o l i z u m a b n o w y s p o s ó b
Copyright 2015 by Wydawnictwo Czelej sp. z o.o. Ve d o l i z u m a b n o w y s p o s ó b b i o l o g i c z n e g o l e c ze n i a nieswoistych zapaleń jelit Vedolizumab new method of the biologic treatment
Chemoprewencja raka jelita grubego u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego Dr n med. Piotr Albrecht
Chemoprewencja raka jelita grubego u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego Dr n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Plan wykładu Jelitowe powikłania WZJG Rak
WYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
WZGLĘDNE BEZPIECZEŃSTWO LEKÓW BIOLOGICZNYCH STOSOWANYCH W LECZENIU CHORÓB ZAPALNYCH JELIT
Copyright by Poznan University of Medical Sciences, Poland PRACA POGLĄDOWA WZGLĘDNE BEZPIECZEŃSTWO LEKÓW BIOLOGICZNYCH STOSOWANYCH W LECZENIU CHORÓB ZAPALNYCH JELIT THE RELATIVE SAFETY OF BIOLOGIC DRUGS
LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 615 Poz. 27 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M
INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
WELLMUNE. (składnik IMMUNOSTART) BADANIA KLINICZNE
WELLMUNE (składnik IMMUNOSTART) BADANIA KLINICZNE KLINICZNE #1 Grupa otrzymująca 250mg Beta-Glukanów w formie płynnej Wellmune w stosunku do grupy placebo odznaczała się: 45% mniejszymi objawami zapalenia
Steroidooporność i steroidozależność w nieswoistych chorobach zapalnych jelit
Gastroenterologia Kliniczna 2015, tom 7, nr 2, 46 52 Copyright 2015 Via Medica ISSN 2081 1020 www.gastroenterologia.viamedica.pl Piotr Radwan Katedra i Klinika Gastroenterologii, Uniwersytet Medyczny w
LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 618 Poz. 51 Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria
Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit
Psychosomatyczne podłoże nieswoistych chorób zapalnych jelit Paweł Maroszek Opiekun: dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, dr n. med. Przemysław Krasnodębski Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Waldemar
LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria kwalifikacji 1) przewlekła białaczka szpikowa
W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0) A. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Podczas pierwszej kwalifikacji do programu oraz gdy jest to
Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
LECZENIE CHOROBY LE NIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LE NIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES WIADCZENIA GWARANTOWANEGO WIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii dr hab. Anna Machoy-Mokrzyńska, prof. PUM Katedra Farmakologii Regionalny Ośrodek Monitorujący Działania Niepożądane
LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 764 Poz. 86 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Praktyczne stosowanie terapii celowanej w hematologii aktualne problemy
Prof. Andrzej Hellmann Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii Gdański Uniwersytet Medyczny Praktyczne stosowanie terapii celowanej w hematologii aktualne problemy Seminarium Edukacyjne Innowacje
Wyniki badania CLARINET w jelitowotrzustkowych nowotworach neuroendokrynnych GEP-NET/NEN bez czynności wydzielniczej
Wyniki badania CLARINET w jelitowotrzustkowych nowotworach neuroendokrynnych GEP-NET/NEN bez czynności wydzielniczej Jarosław B. Ćwikła UWM Olsztyn i CMKP Warszawa jbcwikla@interia.pl Wieloośrodkowe, randomizowane
LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 624 Poz. 71 Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria
Leczenie Farmakologiczne
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Leczenie Farmakologiczne Wersja 2016 13. Leki biologiczne W ciągu ostatnich lat pojawiły się nowe perspektywy leczenia dzięki nowym lekom określanym jako leki
ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW
ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW 108 WNIOSKI NAUKOWE OGÓLNE PODSUMOWANIE OCENY NAUKOWEJ
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Aneks IV. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu
Aneks IV Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu 137 Wnioski naukowe CHMP rozważył poniższe zalecenie PRAC z dnia 5 grudnia 2013 r. odnoszące się do procedury zgodnej
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII
PRZEGLĄD AKTUALNYCH NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REUMATOLOGII Prof. dr hab. n med. Małgorzata Wisłowska Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA Cytokiny Hematopoetyczne
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO STELARA, 130 mg, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda fiolka zawiera 130 mg
LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0) A. Kryteria kwalifikacjiś WIADCZENIOBIORCY 1. Pacjent jest kwalifikowany do programu przez Zespół Koordynacyjny
Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna u dzieci. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA U DZIECI
Programy Terapeutyczne 27 do zarządzenia Nr 12/27 Prezesa NFZ Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA U DZIECI ICD-1 K Choroba Leśniowskiego -Crohna [odcinkowe zapalenie jelita] Dziedzina
Monitorowanie niepożądanych działań leków
Monitorowanie niepożądanych działań leków Anna Wiela-Hojeńska Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niepożądane działanie leku (ndl) Adverse Drug Reaction (ADR) (definicja
Macierzyństwo a choroby reumatyczne. Ines Pokrzywnicka - Gajek
Macierzyństwo a choroby reumatyczne Ines Pokrzywnicka - Gajek Co to jest choroba reumatyczna? Choroby reumatyczne to różnorodna pod względem objawów grupa obejmująca ponad 300 odrębnych jednostek. Większość
Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009
Dr Jarosław Woroń BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków Uniwersytecki Ośrodek Monitorowania i Badania Niepożądanych
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Simponi/golimumab Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa.
Simponi/golimumab Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa. Niniejszy dokument stanowi streszczenie Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniajc ego (EPAR). Wyja nia, jak Komitet ds. Produktów Leczniczych
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień
odpowiedź na ustekinumab u chorych na łuszczycę zwykłą leczonych i nieleczonych wcześniej preparatami anty-tnf
odpowiedź na ustekinumab u chorych na łuszczycę zwykłą leczonych i nieleczonych wcześniej preparatami anty-tnf Anders Clemmensen, 1 Martin Spon, 1 Lone Skov, 2,3 Claus Zachariae, 2,3 Robert Gniadecki 1,3
LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 765 Poz. 42 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
LECZENIE REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW I MŁODZIEŃCZEGO IDIOPATYCZNEGO ZAPALENIA STAWÓW O PRZEBIEGU AGRESYWNYM (ICD-10 M 05, M 06, M 08)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 570 Poz. 56 Załącznika B.33. LECZENIE REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW I MŁODZIEŃCZEGO IDIOPATYCZNEGO ZAPALENIA STAWÓW O PRZEBIEGU AGRESYWNYM (ICD-10 M 05, M 06, M 08)
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Entyvio 300 mg proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda fiolka zawiera
EBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO STELARA, 130 mg, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda fiolka zawiera 130 mg
LECZENIE ŁUSZCZYCOWEGO ZAPALENIA STAWÓW O PRZEBIEGU AGRESYWNYM (ŁZS) (ICD-10 L 40.5, M 07.1, M 07.2, M 07.3)
Załącznik B.35. LECZENIE ŁUSZCZYCOWEGO ZAPALENIA STAWÓW O PRZEBIEGU AGRESYWNYM (ŁZS) (ICD-10 L 40.5, M 07.1, M 07.2, M 07.3) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji:
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie. Osoby należące do fachowego
Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości.
VI.2 Plan Zarządzania Ryzykiem dla produktów kwalifikowanych jako "Well established use" zawierających Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej
Rejestry w reumatologii Prof. dr hab. Piotr Wiland Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we
Rejestry w reumatologii Prof. dr hab. Piotr Wiland Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Warszawa 8.10. 2014 1 Rejestry chorych leczonych
Keytruda (pembrolizumab)
EMA/235911/2019 EMEA/H/C/003820 Przegląd wiedzy na temat leku Keytruda i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Keytruda i w jakim celu się go stosuje Keytruda
Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
Przełom I co dalej Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom miasteniczny Stan zagrożenia życia definiowany jako gwałtowne pogorszenie opuszkowe/oddechowe
Ustekinumab w leczeniu łuszczycy Ustekinumab in psoriasis treatment
Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 01.03.2018 Zaakceptowano/Accepted: 21.05.2018 Ustekinumab in psoriasis treatment Katarzyna Pawlak, Anna Ziegler, Rafał Rudzik, Sylwia
LECZENIE CHORYCH NA OSTRĄ BIAŁACZKĘ LIMFOBLASTYCZNĄ (ICD-10 C91.0)
Załącznik B.65. LECZENIE CHORYCH NA OSTRĄ BIAŁACZKĘ LIMFOBLASTYCZNĄ (ICD-10 C91.0) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji do leczenia dazatynibem ostrej białaczki limfoblastycznej z obecnością chromosomu
Wiedzy jak na lekarstwo! Czyli Polacy o chorobach autoimmunologicznych.
Warszawa, dn. 26.08.2013 Informacja prasowa Wiedzy jak na lekarstwo! Czyli Polacy o chorobach autoimmunologicznych. Aż 75% Polaków nie wie, czym są choroby autoimmunologiczne. Tylko niewielki odsetek badanych
LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH U PACJENTÓW 65+ Włodzimierz Samborski Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH
LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE UMIARKOWANEJ I CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0) A. Kryteria kwalifikacjiś WIADCZENIOBIORCY 1. Pacjent jest kwalifikowany do programu przez Zespół Koordynacyjny