Fizyko-chemiczne własności odpadów występujących w obszarach historycznej przeróbki rud Zn-Pb
|
|
- Anna Dąbrowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE NAUKOWE GIG, KWARTALNIK, WYDANIE SPECJALNE NR III/2007 Jerzy Cabała, Adam Idziak, Marta Kondracka, Marzena Kleczka Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec Fizyko-chemiczne własności odpadów występujących w obszarach historycznej przeróbki rud Zn-Pb Streszczenie Środowiskowe badania geologiczne i geofizyczne przeprowadzono na terenie składowisk odpadów popłuczkowych i poflotacyjnych dawnych kopalń olkuskich. Składowiska powstały w latach 1896 do Ze względu na wysokie zawartości Zn, Pb, Fe, Cd i Tl oraz znaczną agresywność odpadów obszar składowisk i tereny przyległe powinny zostać objęte pracami rewitalizacyjnymi. Prawidłowe zaprojektowanie tych prac wymaga rozpoznania fizyko-chemicznych własności odpadów oraz wpływu na środowisko. Za pomocą metod rentgenowskich (XRD), środowiskowej mikroskopii skaningowej (ESEM) oraz absorpcyjnej spektroskopii atomowej (ASA) określono skład chemiczny i formy minerałów metalonośnych występujących w badanych odpadach. Zbadano zmiany ph i przewodnictwa elektrycznego właściwego. Laboratoryjnymi metodami eksperymentalnymi wyznaczono oporność właściwą odpadów i gleb nimi zanieczyszczonych, badano zmiany tego parametru w zależności od wilgotności i stopnia zagęszczenia. Do określenia zasięgu oddziaływania składowisk zastosowano polowe badania geoelektryczne. Physical and chemical properties of wastes occuring in areas of historical Zn-Pb ore processing Abstract Environmental, geological and geophysical investigations in the area of post-washer and post-flotation waste dumping sites of the former Olkusz mines were carried out. The waste dumping sites arose within the period because of high Zn, Pb, Fe, Cd and Tl content and considerable waste aggressiveness, the area of dumping sites and neighbouring terrains should be subject to revitalisation activities. Correct planning of this operation requires the identification of physical and chemical properties of wastes and their impact on the environment. By means of X-ray diffraction (XRD), environmental scanning electron microskopy (ESEM) and absorption atomic spectroscopy (AAS) the chemical composition and forms of metal-bearing minerals occurring in the tested wastes were determined. The ph changes and specific electric conductivity were tested. By means of experimental methods the specific resistance of wastes and contaminated soils was determined and the changes of this parameter depending on the humidity and density level were tested. for the determination of the influence range of dumping sites, field geoelectric tests were applied. 1 WSTĘP W rejonie śląsko-krakowskim wydobycie rud ołowiu i srebra było prowadzone już od wczesnego średniowiecza, a od XIII wieku jest ono udokumentowane historycznymi przekazami. W XIX wieku zwrócono uwagę na szerokie możliwości wykorzystania cynku. Szybki wzrost zapotrzebowania na ten metal przyczynił się do rozwoju górnictwa i przeróbki rud Zn-Pb. W obszarach płytkiego zalegania złóż rud Zn-Pb powstały liczne kopalnie i zakłady wzbogacania rud [3]. Płytka, podziemna oraz odkrywkowa eksploatacja rud zaznaczyła się przekształceniem powierzchni terenu w rejonie olkuskim, bytomskim, chrzanowskim i jaworznickim. Na powierzchni zostały zdeponowane znaczne ilości odpadów pogórniczych oraz powstałych w procesach płukania i flotacyjnego wzbogacania rud. Rejony historycznego wydobycia i przeróbki rud metali (Cu, Zn, Pb, Sb, As i Hg) cechują się wysokim stopniem koncentracji metali ciężkich i siarczanów, które nawet po 100 latach od zakończenia eksploatacji są transferowane do 141
2 Górnictwo i Środowisko środowiska przyrodniczego [7]. Identyfikacja miejsc zanieczyszczonych przez historyczne górnictwo jest bardzo trudna. Tereny te często są zaasymilowane przez roślinność lub przekształcone w wyniku rozwoju rolnictwa i urbanizacji. Z tego względu informacja o lokalizacji miejsc historycznej działalności górniczej bardzo szybko zanika [4]. Obszary zanieczyszczone przez odpady bogate w metale ciężkie mogą być badane metodami geochemicznymi i mineralogicznymi. Można stosować także metody analizy geograficznej oraz historycznej, szczególnie przydatne są informacje zamieszczone na starych mapach górniczych. Dla rozpoznania zasięgu występowania, miąższości oraz zróżnicowania niektórych cech fizyko-chemicznych w obszarach składowisk przydatne są także badania geofizyczne. Największe możliwości uzyskania informacji geologicznej są związane z zastosowaniem elektrycznych i elektromagnetycznych metod badawczych. Zastosowanie nowoczesnego sprzętu geofizycznego umożliwia uzyskanie dokładnych oraz powtarzalnych wyników przewodności elektrycznej badanego ośrodka [8]. Dynamika migracji zanieczyszczeń w rejonie składowisk zależy między innymi od składu mineralnego, wilgotności, porowatości, temperatury, uziarnienia oraz chemizmu roztworów. Cechy te w istotny sposób wpływają na wyniki pomiarów przewodności elektrycznej [10,11]. Wyniki badań przewodności elektrycznej odpadów mogą być źródłem istotnych informacji na temat zmienności składu mineralnego, stopnia zagęszczenia i nasycenia porów roztworami. Badania przewodności elektrycznej składowisk o dużej aktywności chemicznej pozwalają wyznaczyć zasięgi stref wpływu na środowisko. Geofizyczne badania laboratoryjne wskazują, że istnieje związek między zróżnicowaniem oporności elektrycznej ze strukturą gleb. Analiza przewodności elektrycznej ośrodka glebowego lub antropogenicznych odpadów umożliwia określenie jego makro oraz mezoporowatości [10]. Dla prawidłowej interpretacji wyników prac terenowych bardzo ważne jest wykonanie laboratoryjnych badań pozwalających na określenie wpływu wilgotności, stopnia zagęszczenia oraz składu mineralnego na przewodność elektryczną. 2 PRZEWODNOŚĆ I OPORNOŚĆ ELEKTRYCZNA SKAŁ I MINERAŁÓW Elektryczna oporność właściwa rud metali i ośrodków skalnych wzbogaconych w minerały metalonośne zależy od ich składu mineralnego oraz cech strukturalnoteksturalnych. Oporność właściwa najpospolitszych minerałów np. kwarcu, kalcytu, anhydrytu, skaleni jest bardzo wysoka, wynosi Ωm. Najniższe wartości oporności (< 10-6 Ωm), a tym samym najwyższą przewodnością (ok ms/m) charakteryzuje się złoto, srebro, platyna. Bardzo wysokie przewodności ( ms/m) ma chalkopiryt, markasyt, hematyt [6]. Niską oporność właściwą od 10 do 10-4 Ωm mają także niektóre siarczki, takie jak: galena, piryt, markasyt, arsenopiryt [5]. W rudach polimetalicznych obniżenie oporności elektrycznej jest związane z mineralizacją pirytem. Lite rudy siarczkowe mają bardzo niskie oporności rzędu 10-5 do 10 Ωm [9]. Dla różnych ośrodków skalnych oraz słonych i słodkich wód wartości przewodności elektrycznej zmieniają się w zakresie od 0,1 do ponad 1000 ms/m (Rys. 1). 142
3 GEOLOGIA I GEOFIZYKA W GÓRNICTWIE Rys. 1. Wartości elektrycznej przewodności oraz oporności właściwej różnych ośrodków [10] 3 MIEJSCE, MATERIAŁ I METODY BADAŃ Obiektem badań były składowiska odpadów powstałe w wyniku wzbogacania rud w płuczce Józef w Pomorzanach koło Olkusza. Płuczka rozpoczęła produkcję w roku 1896 i działała do roku Okresowo, w czasie I wojny światowej i pod koniec lat 20- tych nie prowadzono produkcji. W pierwszych kilkunastu latach działalności metodami płukania wzbogacano bogate utlenione rudy Zn-Pb eksploatowane w pobliskiej kopalni galmanu Józef w Olkuszu Starym. W końcowym okresie działalności zakładu prowadzono także flotacyjną przeróbkę rud siarczkowych eksploatowanych w kopalni Ulisses w Tłukience i Krążek w Bolesławiu. W 1955 roku na obszarze płuczki Józef wykonano badania geologiczno-poszukiwawcze. Zasoby odpadów oszacowano na 177 tys. ton. Określono je jako rudę utlenioną, zawierającą średnio 7,82% Zn (13,84 tys. ton) oraz 1,45% Pb (2,56 tys. ton). Zasoby rozpoznano na obszarze ok. 2 ha [12]. Od końca lat 50-tych do lat 70-tych prowadzono nieregularną eksploatację odpadów, które w ilości około 7000 ton rocznie stanowiły domieszkę do wsadu w procesie ogniowej przeróbki rud tlenkowych w hucie w Bukownie. Do dnia dzisiejszego na składowisku pozostało zdeponowanych kilkanaście tysięcy ton odpadów. Teren składowiska jest ukształtowany przez nieregularne pryzmy oraz erozyjne usypiska odpadów (Rys. 2). Obszar składowiska i płuczki zajmuje powierzchnię około 6 hektarów. Występujące na składowisku odpady maja czerwoną, żółtawą lub pomarańczową barwę, lokalnie występują także odpady o barwie jasnoszarej i szarej. Powstały one w procesach grawitacyjnego płukania rud utlenionych, a także flotacyjnego wzbogacania rud siarczkowych. Procesy te nie wpływają na zmiany chemizmu minerałów. Próby do badań pobrano z wierzchnich warstw składowiska obejmujących interwały 0-0,05m oraz 0-0,2m. Skład mineralny odpadów został określony metodami fazowej analizy rentgenowskiej (XRD) przy użyciu dyfraktometru rentgenowskiego Philips PW 3710 z monochromatorem gazowym. Oznaczenia zawartości metali ciężkich (Zn, Pb, Fe, Mn, Cd i Tl) wykonano metodami absorpcji atomowej (ASA) przy użyciu spektrometru SOLAAR M6. Dla dokładniejszego rozpoznania składu mineralnego wykonano środowiskowe badania skaningowe (ESEM) przy użyciu mikroskopu Philips XL 30 z 143
4 Górnictwo i Środowisko analizatorem EDAX. Do badań pobrano kilkanaście prób z obszaru płuczki Józef reprezentujących odpady o różnych barwach i cechach strukturalnych. Oznaczenia wilgotności próbek odpadów wykonano w warunkach laboratoryjnych metodą suszenia próbek w temperaturze C do stałej masy. 3.1 Badania laboratoryjne Rys. 2 Składowisko odpadów Józef w Pomorzanach Zestaw do laboratoryjnych pomiarów przewodności elektrycznej składał się z komory badawczej oraz Terrametru SAS 300C (Rys. 3). W komorze pomiarowej wykonanej z tworzywa sztucznego rozmieszczono elektrody prądowe (A i B) i pomiarowe (M i N). Odległości między poszczególnymi elektrodami zostały tak dobrane, by zapewnić odpowiedni przepływ prądu przez próbkę oraz zminimalizować zjawiska przyelektrodowe. Urządzenie mierzy opór w zakresie MΩ, a dokładność pomiaru oporu elektrycznego wynosi 2 % ± 0,05 mω. Rys. 3. Zestaw pomiarowy z Terrametrem SAS 300C 144
5 GEOLOGIA I GEOFIZYKA W GÓRNICTWIE Pomiary Terrametrem SAS 300 C pozwoliły na określenie wartości oporu elektrycznego (R) badanych próbek, który był proporcjonalny do oporności właściwej próbki odpadu. Oporność właściwą (ρ) oraz przewodność (σ ) obliczono na podstawie metodyki zalecanej przez normy ASTM G57 [2]. Błędy bezwzględne przewodności elektrycznej ( σ) obliczono metodą różniczki zupełnej. Zagęszczanie badanych odpadów wykonano przy pomocy specjalnie skonstruowanego ubijaka impulsowego (stosowano do 10 impulsów zagęszczania). Do kontroli stopnia zagęszczenia próbki wykorzystano twardościomierz Typ LTw skonstruowany w Instytucie Odlewnictwa w Krakowie. Stopień zagęszczenia próbki odpadu (I z ) określono jako stosunek gęstości właściwej odpadu w komorze pomiarowej (g k ) do gęstości właściwej otrzymanej w badaniach laboratoryjnych (g). 3.2 Badania terenowe W terenowych badaniach elektrooporowych wykorzystano dwa przyrządy: Terrametr SAS 300 (płytkie sondowania oporu) oraz Terrameter SAS 4000 z przystawką SAS 4-32 Multimac (głębsze sondowania). Multimac to system służący do automatycznego przełączania elektrod podczas przeprowadzania pomiarów oporu pozornego. Standardowy układ systemu Multimac do sondowań rozstawem Schlumbergera zawiera cztery kable. Dwa kable o długość 245 metrów posiadają po 16 złączek zatrzaskowych znajdujących się w odległościach: 1; 1,44; 2,08; 3; 4,33; 6,24; 9,0; 13,0; 18,7; 27; 38,9; 56,2; 81; 117; 168; 243 m od środka rozstawu. Złączki zatrzaskowe na kablach służących do przyłączania elektrod potencjałowych rozmieszczone są w odległościach 0,2; 1; 3; 13 m od środka rozstawu. 4 SKŁAD MINERALNY I NIEKTÓRE CECHY BADANYCH ODPADÓW Składowiska są zbudowane z dwóch głównych rodzajów odpadów: czerwonego i jasnoszarego (Rys. 2). Są one związane z dwoma różnymi procesami przeróbki rud Zn- Pb. Odpady jasnoszare (1) pochodzą z procesów flotacji rud siarczkowych, natomiast czerwone (2) powstały w wyniku płukania rud utlenionych. W obszarze płuczki oraz jej sąsiedztwie występują także nagromadzenia drobnoziarnistych frakcji odpadów stanowiących aluwia popłuczkowych wód technologicznych odprowadzanych do plejstoceńskich piasków w okresie działalności zakładu. W wyniku erozji składowisk i oddziaływania procesów spływu powierzchniowego, do obniżeń redeponowane są ilaste frakcje odpadów (3). (1) Odpad jasnoszary; zbudowany jest z kwarcu i minerałów ilastych. Z siarczków dominuje galena i sfaleryt, obecne są także siarczki żelaza, piryt i markasyt. Cechuje się wysokim udziałem gipsu, anglezytu oraz plumbojarosytu, występuje także baryt. (2) Odpad czerwony; z minerałów płonnych występuje ankeryt, kwarc, minerały ilaste i dolomit. Z siarczków zidentyfikowano sfaleryt (ZnS) oraz galenę (PbS). Minerały wtórne są reprezentowane głównie przez goethyt i smitsonit, zidentyfikowano także gips oraz niewielkie ilości plumbojarosytu, hemimorfitu i minrecordytu (Rys. 4). 145
6 Górnictwo i Środowisko (3) Drobnoziarniste frakcje (< 0,045mm) odpadów; w ich składzie mineralnym dominują minerały ilaste, dolomit i ziarna kwarcu. Z minerałów kruszcowych występuje piryt, markasyt, sfaleryt i galena. W znacznych ilościach obecny jest goethyt, gips, plumbojarosyt, jarosyt hydroniowy, rozpoznano także minrecordyt, hemimorfit i chlorki Mg i Pb. Rys. 4. Odpady czerwone, płuczka Józef. Obraz BSE Badane odpady cechują się bardzo wysokim udziałem minerałów metalonośnych (siarczków Zn-Pb-Fe, węglanów Zn-Pb i tlenków Fe) oraz siarczanów Ca (gipsu). Są zbudowane z drobnoziarnistych agregatów siarczków cynku i żelaza w asocjacji z którymi występują węglany cynku i tlenki żelaza (Rys. 4). Izolowane ziarna siarczków mają rozmiary od 0.1 do 50 µm. Są one spękane i porowate oraz wykazują ślady chemicznego rozpuszczania. Minerały metalonośne gromadzą się w submikroskopowych frakcjach ziaren o rozmiarach od 0.1 do 5 µm (Rys. 4). Drobnoziarniste frakcje odpadów są zbudowane z ziaren tlenków oraz reliktów siarczków Zn-Pb-Fe. Tworzą one mieszaniny z minerałami ilastymi, tlenkami i wodorotlenkami żelaza. W ich składzie mineralnym masowo występują uwodnione siarczany żelaza, siarczany wapnia oraz baryt. Na duże zróżnicowanie zawartości cynku, ołowiu i żelaza oraz wysokie koncentracje kadmu w odpadach z płuczki Józef zwrócili uwagę A. Adamczyk i A. Haładus [1]. Wyniki analiz zawartości metali ciężkich w badanych odpadach (Tab. 1) wskazują na znaczne różnice w składzie mineralnym czerwonych i jasnych odpadów oraz wysoki stopień koncentracji toksycznego ołowiu, kadmu i talu. Metodami podstawowych badań inżynierskich (wałeczkowanie, rozmakanie, reakcja z HCl) określono cechy gruntów. Odpady jasnoszare zaliczono do niespoistych piasków pylastych, jedynie w obniżeniach występują odpady o cechach gruntów spoistych (glina zwięzła). W odpadach spoistych zawartości frakcji ilastej, pylastej i piaszczystej są podobne i wynoszą ok. 30%. Cechują się bardzo niskimi zawartościami węglanów (CaCO 3 < 1%) lub ich zupełnym brakiem. Odpady czerwone są reprezentowane przez grunty typu piasków średnich oraz grubych. Cechują się wysokim udziałem frakcji ilastych i pylastych (10-15%), które nie 146
7 GEOLOGIA I GEOFIZYKA W GÓRNICTWIE zapewniają im spoistości charakterystycznej dla gruntów gliniastych i pylastych. W zagłębieniach składowiska występują odpady o barwach czerwonych posiadające cechy gruntów spoistych (gliny zwięzłe). Odpady czerwone mają silnie wapnisty charakter (CaCO 3 > 5%). Tabela 1. Metale ciężkie w odpadach występujących w rejonie płuczki Józef w Pomorzanach ph (H 2 O) Zn Pb Fe Mn Cd Tl mg kg-1 O d p a d y j a s n o s z a r e (1) Min-max Średnia Odch. std O d p a d y c z e r w o n e (2) Min-max Średnia Odch. std O d p a d y d r o b n o z i a r n i s t e (3) Min-max Średnia Odch. std Porowatość i przepuszczalność Wartości współczynników filtracji odpadu czerwonego i jasnoszarego mocno się różnią. Współczynniki filtracji czerwonych odpadów mieszczą się w granicach 1, m/s do 9, m/s. Świadczy to o ich stosunkowo dobrej przepuszczalności, co ułatwia infiltrację wód opadowych. [1]. Współczynniki filtracji odpadu szarego są znacznie niższe, dlatego w obszarach ich występowania wody opadowe są odprowadzane głównie poprzez spływ powierzchniowy. Proces ten prowadzi do redepozycji drobnych frakcji odpadów poza pierwotny obszar składowiska. Wilgotność naturalna Wilgotność odpadów o barwie jasnoszarej zawiera się w przedziale od 6,4 do 11,3%. Dla odpadów czerwonych oznaczono zbliżone wartości od 6,75 do 12,95%. Odpady występujące w miejscach bezodpływowych mają znacznie większą wilgotność 33%. Najniższą wilgotność ok. 3% mają występujące na terenie składowiska, zabarwione na pomarańczowo piaski kwarcowe. Gęstość właściwa Średnia gęstość właściwa odpadów szarych zawiera się w przedziale 2,22 2,51 g/cm 3, natomiast odpadów czerwonych od 2,05 2,62 g/cm
8 5 WYNIKI BADAŃ Górnictwo i Środowisko 5.1 Badania laboratoryjne Stopień zagęszczenia (I z ) Na zdolność zagęszczania luźnych ośrodków skalnych zasadniczy wpływ ma skład mineralny oraz udział poszczególnych frakcji ziarnowych. Ze wzrostem stopnia upakowania ziaren mineralnych maleje porowatość, a tym samym zmniejsza się ilość roztworu (elektrolitu), który w istotny sposób wpływa na wartość oporu i przewodności elektrycznej ośrodka. Przewodność elektryczna badanych odpadów i gleb rośnie liniowo wraz ze stopniem zagęszczenia (Rys. 5 i 6). Jej wartości stabilizują się po 10 impulsach zagęszczania. W okresie całego cyklu zagęszczania badanych odpadów przewodność elektryczna wzrosła o 6,6 do 44,5% w stosunku do wartości początkowych (Tab. 2). Najwyższe wartości przewodności elektrycznej mieszczące się w przedziale od 0,45 do 0.56 ms/m oznaczono w odpadach jasnoszarych. Znacznie niższą przewodność mają odpady czerwone (Tab. 2). Zaobserwowano, że odpady cechujące się deficytem węglanów mają wyższą przewodność aniżeli odpady o ich wysokich zawartościach. Liczba impulsów Tabela. 2 Stopień zagęszczenia (I z ) i przewodność elektryczna (σ) wybranych odpadów i gleb P 1.2 Odpad jasnoszary < 1% CaCO 3 P 2.2 Odpad czerwony < 1% CaCO 3 P 3.2 Odpad czerwony > 5% CaCO 3 P 2 Piasek średni < 1% CaCO 3 P 4 Gleba, 100 m od składowiska I z σ [ms/m] I z σ [ms/m] I z σ [ms/m] I z σ [ms/m] I z σ [ms/m] 0 0,66 0,51 0,55 0,074 0,52 0,043 0,55 0,0038 0,49 0, ,67 0,45 0,56 0,079 0,52 0,047 0,56 0,0036 0,51 0, ,68 0,54 0,57 0,081 0,54 0,048 0,57 0,0041 0,55 0, ,68 0,50 0,58 0,081 0,54 0,051 0,58 0,0037 0,57 0, ,68 0,55 0,59 0,079 0,56 0,052 0,57 0,0043 0,57 0, ,69 0,47 0,59 0,083 0,57 0,053 0,58 0,0044 0,59 0, ,70 0,56 0,60 0,087 0,57 0,054 0,58 0,0044 0,59 0, ,69 0,53 0,60 0,089 0,58 0,055 0,58 0,0045 0,59 0, ,69 0,56 0,60 0,088 0,58 0,055 0,58 0,0045 0,59 0, ,69 0,54 0,60 0,089 0,58 0,057 0,58 0,0045 0,59 0, ,69 0,54 0,60 0,090 0,58 0,056 0,58 0,0044 0,60 0,0048 k [%]* , *k procentowy przyrost przewodności elektrycznej Występujące pod składowiskiem piaski kwarcowe oraz wykształcone na nich gleby leśne charakteryzują się prawie dwudziestokrotnie niższymi wartościami przewodności elektrycznej w porównaniu do odpadów czerwonych i ponad 100 razy niższymi aniżeli w odpadach jasnoszarych (Tab. 2). Żelaziste piaski kwarcowe (próbka P2) występujące w rejonie składowiska słabo się zagęszczają i mają niski stopień twardości (I z ). Natomiast wykształcone na piaskach kwarcowych i wzbogacone w materię organiczna gleby leśne (próbka P 4) charakteryzują się dużym wzrostem stopnia zagęszczenia (I z 0,49 do 0.60). W piaskach (Rys. 6, próbka P 2) i glebach (próbka P 4) oznaczono zbliżone wartości przewodności elektrycznej. 148
9 GEOLOGIA I GEOFIZYKA W GÓRNICTWIE Rys. 5 Zależność przewodności elektrycznej (σ) Rys.6 Zależność przewodności elektrycznej (σ) od stopnia zagęszczenia (I z ) odpadu od stopnia zagęszczenia (I z ) żelazistych jasnoszarego (próbka P 1.2) piasków kwarcowych (próbka P 2) Wilgotność (w) Przewodność elektryczna dla próbek sypkich była badana w przedziale wilgotności od 2 do 14%, natomiast dla odpadów spoistych od 6 do 12% (Tab. 3). Próbki spoiste charakteryzowały się nierównomierną nasiąkliwością. Prawidłowe warunki pomiarowe ustalały się w wyższych przedziałach wilgotności. Przewodność zwiększała się w sposób liniowy i była rejestrowana w przedziale od 19% do 23%. Po przekroczeniu wilgotności 23% następował gwałtowny wzrost przewodności elektrycznej. Zależność przewodności elektrycznej od wilgotności ma podobną charakterystykę dla odpadów jasnoszarych i czerwonych. Zależność σ (w) przyjmuje przebieg funkcji wykładniczej. W niskich przedziałach wilgotności wzrost przewodności elektrycznej ma prawie liniowy charakter, jednak po przekroczeniu pewnej granicznej wartości wilgotności charakterystycznej dla każdego z odpadów następuje nagły wzrost przewodności elektrycznej (Rys. 7 i 8). Przyrost wilgotności odpadów jasnoszarych wiąże się z bardzo wysoką dynamiką wzrostu przewodności elektrycznej do 0,898 ms/m. Obserwowany wzrost jest prawie pięciokrotnie wyższy aniżeli w odpadach czerwonych cechujących się niską zawartością węglanów (Rys. 8). Odpady o wysokim udziale węglanów mają znacznie niższą przewodność elektryczną. w [%] Tabela. 3 Wilgotność (w) i przewodność elektryczna (σ) wybranych odpadów i gleb P 1.2 P 2.2 P 3.1 P 3.2 P 3.3 P 2 o.niespoisty o. czerwony o. czerwony o. czerwony o. czerwony Piasek śr. jasnoszary < 1% > 5% > 5% > 5% < 1% < 1% CaCO 3 CaCO 3 CaCO 3 CaCO 3 CaCO 3 CaCO 3 P 1.1 o. spoisty jasnoszary <1%CaCO 3 P4 gleba 100 m od składowiska σ [ms/m] 2 0,007 0, ,070 0,015 0,002 0,002 0,002 0,017 0, ,001 0,181 0,024 0,005 0,006 0,009 0,018 0, ,002 0,401 0,047 0,023 0,012 0,017 0,036 0, ,002 0,367 0,110 0,045 0,036 0,024 0,057 0, ,002 0,898 0,192 0,060 0,089 0,034 0,082 0, ,083 0,154 0,049 0,118 0,
10 Górnictwo i Środowisko Rys. 7. Zależność przewodności elektrycznej Rys. 8. Zależność przewodności elektrycznej od wilgotności odpadu jasnoszarego od wilgotności odpadu czerwonego (próbka P 1.2) (próbka P 2.2) 5.2 Badania polowe Ilościowa interpretacja krzywych sondowań elektrooporowych pozwoliła na wydzielenie dwóch stref w obszarze badań. Pierwsza strefa jest związana z zaleganiem warstw odpadów popłuczkowych o odmiennych własnościach elektrycznych. Wydzielenie drugiej strefy wynika z typowej dla tego obszaru budowy geologicznej. Na powierzchni zalegają fluwioglacjalne piaski plejstocenu, przykrywające płytko zalegające skały triasu. Trias górny (kajper) reprezentowany jest przez ilasto piaszczyste utwory zwietrzelinowe z wkładkami skał węglanowych, iłów, iło-łupków i margli. Głębiej zalegają miąższe pakiety wapienno dolomitycznych skał wapienia muszlowego. Odpady popłuczkowe charakteryzują się zmiennymi oporami właściwymi. Wartości zawierają się w granicach od 5 Ωm do 9000 Ωm. Wydzielono trzy przedziały zmienności oporów właściwych charakteryzujące odpady popłuczkowe: 5 15 Ωm odpady o bardzo niskim oporze właściwym, Ωm, odpady o średnim oporze właściwym, Ωm odpady o bardzo wysokim oporze właściwym. Interpretacja płytkich sondowań elektrooporowych pozwala na wygenerowanie modelu geoelektrycznego w obszarze badanego składowiska. Model geoelektryczny przedstawia zaleganie odpadów na warstwach odpowiadających typowemu układowi warstw geologicznych. Wyniki uzyskane na profilach elektrooporowych pozwoliły prześledzić budowę geologiczną badanego obszaru, a także wskazały na występowanie odpadów popłuczkowych poza głównym obszarem składowania. Uzyskane wyniki wskazują na celowość stosowania geofizycznych metod badań dla rozpoznania własności fizycznych odpadów powstałych w okresach historycznego rozwoju górnictwa i przeróbki rud Zn-Pb. Kompleksowa interpretacja krzywych sondowań elektrooporowych wykazała, że odpady popłuczkowe charakteryzują się zmiennymi wartościami oporu właściwego, wynikającymi z przemian geochemicznych zachodzących w odpadach popłuczkowych oraz z różnych warunków zalegania odpadów na badanym terenie. 150
11 GEOLOGIA I GEOFIZYKA W GÓRNICTWIE Rys. 9. Przekroje geoelektryczne w rejonie składowiska odpadów Józef w Pomorzanach 6 PODSUMOWANIE I WNIOSKI Odpady zdeponowane ponad osiemdziesiąt lat temu w rejonie płuczki Józef cechują się wysokim udziałem niestabilnych siarczków żelaza i cynku. Minerały te są źródłem jonów metali ciężkich (Zn 2+, Pb 2+, Cd 2+, Tl + ), które w następstwie przemian chemicznych są transferowane do wód i gleb. W warunkach intensywnego oddziaływania czynników hipergenicznych masowo rozwinęły się procesy utleniania siarczków Zn-Pb-Fe. Przemiany chemiczne objęły także stosunkowo stabilną galenę, co wskazuje na dużą geochemiczną aktywność badanych odpadów. Utlenianie siarczków ołowiu w środowisku charakteryzującym się niedoborem węglanów prowadzi do masowej krystalizacji anglezytu i plumbojarosytu. Jony Pb jedynie w części są stabilizowane w stosunkowo trwałych fazach węglanowych (np. cerusycie). Masowa obecność siarczanów wapnia wskazuje na rozwój procesów kwaśnego drenażu odpadów. Rozwój tych procesów, szczególnie w odpadach nie zawierających węglanów może prowadzić do dalszego wzrostu aktywności jonów cynku, ołowiu i kadmu i talu. Wysoki udział łatwo ługowalnych frakcji występujących w odpadach zwiększa potencjał biodostępnych jonów metali, które łatwo mogą być transferowane do roślin i organizmów żywych. 151
12 Górnictwo i Środowisko Rozpoznanie własności elektrycznych skał w oparciu o badania laboratoryjne stanowią podstawę do lepszej interpretacji wyników sondowań elektrooporowych. Uzyskane wyniki wskazują, że geoelektryczne badania polowe powinny być wykonywane w zbliżonych warunkach wilgotności naturalnej przekraczającej 10-12%. Wysokie wartości przewodności elektrycznej zaznaczające się w aktywnych chemicznie odpadach pozwalają na uzyskanie kontrastowych wyników umożliwiających określenie zasięgu ich rozprzestrzenienia. Duże zróżnicowanie własności elektrycznych skał podłoża oraz odpadów popłuczkowych i poflotacyjnych umożliwia stosowanie metod geofizycznych dla rozpoznania miejsc zanieczyszczonych przez odpady powstałe w okresach historycznej przeróbki rud Zn-Pb. Interpretując wyniki badań geoelektrycznych na terenach górnictwa rud metali, celowe jest uwzględnienie zróżnicowania składu mineralnego skał podłoża, które w znacznej części wpływa na wyniki badań geofizycznych. Literatura 1. Adamczyk A. Haładus A. i inni: Opinia hydrogeologiczna dotycząca wpływu odpadów popłuczkowych (Płuczka Józef ) na jakość wód podziemnych. Kraków AGH (niepubl.). 2. ASTM, Standard test method for field measurement of soil resistivity using the Wenner fourelectrode method, G 57 95a, American Society for Testing and Materials, Philadelphia Cabała J., Sutkowska K.: Wpływ dawnej eksploatacji i przeróbki rud Zn-Pb na skład mineralny gleb industrialnych, rejon Olkusza i Jaworzna. Prace Nauk. Inst. Górn. Polit. Wroc Studia i Materiały 2006 nr 32: Eckel W.P., Rabinowitz M. B., Foster G.D.: Discovering unrecognized lead-smelting sites by historical methods. Am. J Public Health 2001 v. 91, 4: Fajklewicz Z.: Zarys geofizyki stosowanej, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa Hobler M., Badania fizykomechaniczne własności skał, PWN Warszawa, Merrington G., Alloway BJ.: The transfer and fate of Cd, Cu and Zn from two historic metalliferous mine sites in the UK. Appl Geochem 1994 nr 9: Oh M.H., Lee J.H., Yoon G.L., Park J.B.: Pilot-scale field model tests for detecting landfill leachate intrusion into the subsurface using a grid-net electrical conductivity measurement system, Environmental Geology 2003 nr 45: Plewa M., Plewa S.: Petrofizyka Wydawnictwo Geologiczne Warszawa, Samouëliana A., Cousina I., Tabbaghc A., Bruandd A., Richard G.: Electrical resistivity survey in soil science, Soil and Tillage Research 2005 nr 83, 2005: Shmulik P.F.: Soil properties influencing apparent electrical conductivity, a review, Computers and Electronics in Agriculture 2001 nr 46: Włodarz B.: Zwał odpadów popłuczkowych i poflotacyjnych w Pomorzanach dzielnicy miasta Olkusz, 2006 (niepubl.). Recenzent: dr hab. inż. Zenon Pilecki, prof. AGH 152
BADANIE OPORNOŘCI ELEKTRYCZNEJ ODPADÓW POGÓRNICZYCH RUD ZN PB ELECTRICAL RESISTIVITY OF POSTMINING WASTES, OLKUSZ, SOUTHERN POLAND
Marta KONDRACKA 1, Marzena KLECZKA 2 BADANIE OPORNOŘCI ELEKTRYCZNEJ ODPADÓW POGÓRNICZYCH RUD ZN PB ELECTRICAL RESISTIVITY OF POSTMINING WASTES, OLKUSZ, SOUTHERN POLAND Abstract Preliminary tests were performed
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO.
ZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO. Arkadiusz Piechota Streszczenie. Niniejszy artykuł opisuje podstawy fizyczne metod elektrooporowych, opartych na prawie
Bardziej szczegółowoSborník vědeckých prací Vysoké školy báňské - Technické univerzity Ostrava číslo 2, rok 2009, ročník IX, řada stavební článek č. 13.
Sborník vědeckých prací Vysoké školy báňské - Technické univerzity Ostrava číslo 2, rok 2009, ročník IX, řada stavební článek č. 13 Marta KONDRACKA 1 POMIARY ELEKTROOPOROWE GLEB Z OBSZARÓW SKŁADOWANIA
Bardziej szczegółowoInstytut Metali NieŜelaznych GLIWICE, PAŹDZIERNIK
Instytut Metali NieŜelaznych GLIWICE, PAŹDZIERNIK - 2011 Zbigniew Śmieszek - IMN Gliwice Krystian Cichy - IMN Gliwice Andrzej Wieniewski - IMN Gliwice Bogusław Ochab - ZGH Bolesław S.A. Cezary Reguła -
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali
Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, wykresy E-pH. Wprowadzenie Główną przyczyną zniszczeń materiałów metalicznych
Bardziej szczegółowoParametry wytrzymałościowe łupka miedzionośnego
Łupek miedzionośny I, Kowalczuk P.B., Drzymała J. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2017, 59 63 Streszczenie Parametry wytrzymałościowe łupka miedzionośnego Lesław Bagiński Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii,
Bardziej szczegółowoEkspertyza geologiczna
Zleceniodawca: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor Ekspertyza geologiczna określająca warunki gruntowo wodne terenu Cmentarza Komunalnego zlokalizowanego przy ul. Kuzienniczej w Jaworze (dz. nr 207, część
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE BADAŃ GEOTECHNICZNYCH DO ROZPOZNANIA WARUNKÓW LOKALIZACJI OBIEKTÓW GOSPODARKI ODPADAMI
Składowiska odpadów, bariera geologiczna, sondowania geotechniczne, RCPTU, DMT, piezometr BAT porowatość, współczynnik filtracji, stopień wilgotności Mariusz LECH, Marek BAJDA, Katarzyna MARKOWSKA - LECH
Bardziej szczegółowoANALIZA MAKROSKOPOWA
ANALIZA MAKROSKOPOWA Wprowadzenie Metoda makroskopowa polega na przybliżonym określeniu rodzaju, nazwy, niektórych cech fizycznych oraz stanu badanego gruntu bez użycia przyrządów. Stosuje się ją w terenie
Bardziej szczegółowoOkreślenie wpływu dodatku bentonitu na polepszenie właściwości geotechnicznych osadów dennych Zbiornika Rzeszowskiego.
UNIWERSYTET ROLNICZY im. H. KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Sprawozdanie z uczelnianego konkursu na projekty finansowane z dotacji celowej na prowadzenie badań naukowych lub
Bardziej szczegółowoTytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Bardziej szczegółowoZagrożenia środowiskowe na terenach górniczych
Zagrożenia środowiskowe na terenach górniczych dr inż. Henryk KLETA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Analiza
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
Bardziej szczegółowoDENSYMETRIA ŁUPKA MIEDZIOWEGO
Łupek miedzionośny, Drzymała J., Kowalczuk P.B. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2014, 23-27 DENSYMETRIA ŁUPKA MIEDZIOWEGO Michał STODULSKI, Jan DRZYMAŁA Politechnika Wrocławska, jan.drzymala@pwr.edu.pl STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoWpływ właściwości gruntu na oporność elektryczną
Wpływ właściwości gruntu na oporność elektryczną Mgr inż. Łukasz Zawadzki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Metody badań elektrooporowych są
Bardziej szczegółowoRACOWNIA DOKUMENTACJI HYDROGEOLOGICZNYCH mgr Piotr Wołcyrz, Dąbcze, ul. Jarzębinowa 1, Rydzyna
RACOWNIA DOKUMENTACJI HYDROGEOLOGICZNYCH mgr Piotr Wołcyrz, Dąbcze, ul. Jarzębinowa 1, 64-130 Rydzyna tel. kom. 603045882 e-mail: pdhleszno@onet.pl ---------------------------------------------------------------------------------------------
Bardziej szczegółowoRozdział 28 - Inne galeny
Rozdział 28 - Inne galeny Okaz 1 - MCh/P/11403 - Galena druzowa - 2-6-2: Próbka z II horyzontu rudnego, Trzebionka, rejon szybiku 18. Galena druzowa narastająca na dnie dużej kawerny w dolomitach kruszconośnych.
Bardziej szczegółowoZagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie)
Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) dr inż. A.Kotyrba, dr inż. A.Frolik dr inż. Ł.Kortas, mgr S.Siwek Główny Instytut
Bardziej szczegółowoWGGIOŚ Egzamin inżynierski 2014/2015 WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GÓRNICTWO I GEOLOGIA
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GÓRNICTWO I GEOLOGIA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Geologia ogólna
Bardziej szczegółowoMariusz CZOP. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH
Nowoczesne rozwiązania dla potrzeb zrównoważonej gospodarki wodnej i ochrony zasobów wód na obszarach o silnej antropopresji, ze szczególny uwzględnieniem terenów prowadzonej i planowanej działalności
Bardziej szczegółowoSpis treści : strona :
Spis treści : strona : 1. WSTĘP... 2 1.1. CEL BADAŃ... 2 1.2. MATERIAŁY WYJŚCIOWE... 3 2. PRZEBIEG PRAC BADAWCZYCH... 3 2.1. PRACE POLOWE... 3 2.2. PRACE KAMERALNE... 4 3. OPIS I LOKALIZACJA TERENU...
Bardziej szczegółowoObwodnica Kościerzyny w ciągu DK20 obiekty inżynierskie OBIEKT PG-1
Dokumentacja Geologiczno-Inżynierska Obwodnica Kościerzyny w ciągu DK20 obiekty inżynierskie OBIEKT PG-1 WIADUKT w ciągu drogi lokalnej projektowanej dojazdowej 1 km 0+988.36; Część opisowa: 1. Ogólna
Bardziej szczegółowoPoszukiwanie i dokumentowanie złóż
Moduł VI Poszukiwanie i dokumentowanie złóż Koordynator: Dr hab. Antoni Muszer Poszukiwanie i dokumentowanie złóż prof. dr hab. Andrzej Solecki dr Wojciech Śliwiński dr hab. Antoni Muszer dr Dagmara Tchorz-Trzeciakiewicz
Bardziej szczegółowoOpinia dotycząca warunków geotechnicznych w związku z projektowanym remontem ulicy Stawowej w Rajsku gmina Oświęcim.
Sporządzanie dokumentacji geologicznych i hydrogeologicznych Badania przepuszczalności gruntu Raporty oddziaływania na środowisko Przydomowe oczyszczalnie ścieków mgr inŝ. Michał Potempa 32-500 Chrzanów
Bardziej szczegółowoXXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1
-1/1- XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 W zadaniach 1-3 należy wykorzystać mapę (s. 4) i przekrój geologiczny (s. 5). Zadanie 1. Uwaga: w miejscach pozostawionych po poleceniach
Bardziej szczegółowoRozpoznanie strefy osuwiskowej w oparciu o zmiany oporności na terenie miejscowości Ujsoły
Zał. nr 15 Rozpoznanie strefy osuwiskowej w oparciu o zmiany oporności na terenie miejscowości Ujsoły Wykonawca: Dr hab. Bogdan Żogała... Grudzień, 2017 1. Cel i zakres badań Celem badań było geoelektryczne
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE STOPNIA ZANIECZYSZCZENIA GLEB NA PODSTAWIE POMIARÓW ICH PODATNOŚCI MAGNETYCZNEJ
OTWARTE SEMINARIA IETU SZACOWANIE STOPNIA ZANIECZYSZCZENIA GLEB NA PODSTAWIE POMIARÓW ICH PODATNOŚCI MAGNETYCZNEJ Maciej Soja Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Katowice, 21.09.2017 PODATNOŚĆ
Bardziej szczegółowoD O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )
www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C
Bardziej szczegółowoOCENA AGRESYWNOŚCI I KOROZJI WOBEC BETONU I STALI PRÓBKI WODY Z OTWORU NR M1 NA DRODZE DW 913
Mysłowice, 08.03.2016 r. OCENA AGRESYWNOŚCI I KOROZJI WOBEC BETONU I STALI PRÓBKI WODY Z OTWORU NR M1 NA DRODZE DW 913 Zleceniodawca: GEOMORR Sp. j. ul. Chwałowicka 93, 44-206 Rybnik Opracował: Specjalista
Bardziej szczegółowow związku z projektowaną budową przydomowych oczyszczalni ścieków
Pracownia Usług Geologicznych 09-200 Sierpc, ul. Reja 10 tel. 0-24-275-38-22 kom. 512 306 300 z badań wykonanych w celu określenia warunków gruntowo-wodnych: w miejscowości Grądy na działkach: 29, 211,
Bardziej szczegółowoRozdział 4 - Blendy warstwowane
Rozdział 4 - Blendy warstwowane Okaz 1 - MCh/P/11302 - Blenda warstwowana z galeną - 1-1-3: Próbka z II horyzontu rudnego, Trzebionka, rejon szybiku nr 29, część południowa. Blenda warstwowana ze skupieniami
Bardziej szczegółowoOpinia określająca warunki geotechniczne. pod budowę nowej nawierzchni drogi. w miejscowości Leboszowice, w woj. śląskim
GGS-PROJEKT Pracowania geologii i ochrony środowiska ul. Narutowicza 3, 41-503 Chorzów www.ggsprojekt.pl ggsprojekt@ggsprojekt.pl NIP: 498 022 62 63 tel.: 794 966 609 698 957 789 Opinia określająca warunki
Bardziej szczegółowoPrzykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. mgr inż. Katarzyna Kasprzyk
Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego mgr inż. Katarzyna Kasprzyk Mikroskop skaningowy Pierwszy mikroskop elektronowy transmisyjny powstał w 1931r
Bardziej szczegółowoZagęszczanie gruntów niespoistych i kontrola zagęszczenia w budownictwie drogowym
Zagęszczanie gruntów niespoistych i kontrola zagęszczenia w budownictwie drogowym Data wprowadzenia: 20.10.2017 r. Zagęszczanie zwane również stabilizacją mechaniczną to jeden z najważniejszych procesów
Bardziej szczegółowo"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski
Bardziej szczegółowoGmina Korfantów 48-317 Korfantów ul. Rynek 4. 1/Korfantów /12
Gmina Korfantów 48-317 Korfantów ul. Rynek 4 Dokumentacja geotechniczna z badań podłoża gruntowego 1/Korfantów /12 dla zaprojektowania boiska i obiektu kubaturowego na terenie działki 414 i 411/10 obręb
Bardziej szczegółowoasfaltowych warstw ścieralnych Dr inż. Bartłomiej Grzesik
Przeobrażenia P b ż i mineralne i l w kruszywach k h naturalnych w kwaśnym środowisku asfaltowych warstw ścieralnych Dr inż. Bartłomiej Grzesik Geneza podjętej problematyki Darłowo Zieluń Żuromin Siemiątkowo
Bardziej szczegółowoWPŁYW PODŁOŻA GEOLOGICZNEGO RZEK OJCOWSKIEGO PARKU NARODOWEGO NA ICH WYBRANE PARAMETRY CHEMICZNE, PORÓWNANIE Z WODAMI DUNAJCA.
Analit 1 (2016) 48-55 WPŁYW PODŁOŻA GEOLOGICZNEGO RZEK OJCOWSKIEGO PARKU NARODOWEGO NA ICH WYBRANE PARAMETRY CHEMICZNE, PORÓWNANIE Z WODAMI DUNAJCA. THE INFLUENCE OF THE GEOLOGICAL BASE ON OJCOW NATIONAL
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA
DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA Temat: MOJE BOISKO ORLIK 2012 Miejscowość: Gózd Gmina: Gózd Województwo: mazowieckie Zleceniodawca: Urząd Gminy Gózd 26-634 Gózd, ul. Radomska 7 Dokumentator : Kierownik Pracowni
Bardziej szczegółowoSpis treści 1 WSTĘP 4 2 OPIS ZASTOSOWANYCH METOD BADAWCZYCH 5 3 WYNIKI PRAC TERENOWYCH I BADAŃ LABORATORYJNYCH 7 4 PODSUMOWANIE I WNIOSKI 11
Spis treści 1 WSTĘP 4 1.1 PODSTAWY FORMALNE 4 1.2 CEL I ZAKRES 4 1.3 MATERIAŁY WYJŚCIOWE 5 2 OPIS ZASTOSOWANYCH METOD BADAWCZYCH 5 2.1 OTWORY BADAWCZE 5 2.2 SONDOWANIA GEOTECHNICZNE 6 2.3 OPRÓBOWANIE 6
Bardziej szczegółowoWykonawca: APIS GEO Iwona Kacprzak Ul. Turowska Kobyłka Zleceniodawca: Jacobs Polska Sp. z o. o. Al. Niepodległości Warszawa
ZAŁĄCZNIK 9 DOKUMENTACJA Z BADAŃ GEOFIZYCZNYCH OKREŚLAJĄCA ROZPRZESTRZENIENIE IŁÓW ZASTOISKOWYCH NA PLANOWANYM ODCINKU WSCHODNIEJ OBWODNICY WARSZAWY W KILOMETRAŻU OK. 1+600 2+140 REJON OBSZARU NATURA 2000
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Fizykochemia odpadów stałych Rok akademicki: 2030/2031 Kod: BIS-2-107-GO-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Gospodarka
Bardziej szczegółowoSpis treści : strona :
Spis treści : strona : 1. WSTĘP... 2 1.1. CEL BADAŃ... 2 1.2. MATERIAŁY WYJŚCIOWE... 3 2. PRZEBIEG PRAC BADAWCZYCH... 4 2.1. PRACE POLOWE... 4 2.2. PRACE KAMERALNE... 4 3. OPIS I LOKALIZACJA TERENU...
Bardziej szczegółowoOPINIA GEOTECHNICZNA dla zadania Budowa kanalizacji grawitacyjnej wraz z przyłączami w miejscowości GRODZISK WIELKOPOLSKI rejon ul. Górnej, os.
Pracownia Projektowa GEOEKO dr Andrzej Kraiński P Dane firmy: Dane kontaktowe: adres: Drzonków, ul. Rotowa 18, adres: Zielona Góra, 66-004 Racula ul. Morelowa 29/5 NIP: 929-101-99-76 tel.: 604 850 217,
Bardziej szczegółowoCharakterystyka parametrów termicznych skał mezopaleozoicznych z rejonu Kraków-Dębica
NAFTA-GAZ sierpień 2010 ROK LXVI Irena Gąsior, Anna Przelaskowska Instytut Nafty i Gazu, Kraków Charakterystyka parametrów termicznych skał mezopaleozoicznych z rejonu Kraków-Dębica Wstęp Współczynnik
Bardziej szczegółowoPrzydatność metody georadarowej w rozwiązywaniu zagadnień geologiczno inżynierskich w górnictwie odkrywkowym
Mat. Symp. str. 603 607 Jarosław ZAJĄC Geopartner sp. z o.o., Kraków Przydatność metody georadarowej w rozwiązywaniu zagadnień geologiczno inżynierskich w górnictwie odkrywkowym Streszczenie Powierzchniowe
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoAdsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
Bardziej szczegółowoProcesy biotransformacji
Biohydrometalurgia jest to dział techniki zajmujący się otrzymywaniem metali przy użyciu mikroorganizmów i wody. Ma ona charakter interdyscyplinarny obejmujący wiedzę z zakresu biochemii, geomikrobiologii,
Bardziej szczegółowoGEOLOGIA: Petrologia i petrografia Mineralogia i geochemia Geologia dynamiczna Gleboznawstwo Tektonika Stratygrafia Paleontologia Kartowanie
GEOLOGIA: Petrologia i petrografia Mineralogia i geochemia Geologia dynamiczna Gleboznawstwo Tektonika Stratygrafia Paleontologia Kartowanie geologiczne Geologia inżynierska, geofizyka, hydrogeologia,
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoBezodpadowe technologie przeróbki rud metali nieżelaznych
Bezodpadowe technologie przeróbki rud metali nieżelaznych Barbara Tora Polityka surowcowa w perspektywie nowych inicjatyw i programów KGHM Cuprum, Wrocław, 29.10.2015 r. PROGRAM GEKON GENERATOR KONCEPCJI
Bardziej szczegółowoKRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH
KRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH Marek Krajewski Instytut Badawczy Materiałów Budowlanych Sp. z o.o. 13 KRUSZYWA WAPIENNE I ICH JAKOŚĆ Kruszywo
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH
ZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH Michał Rudzki Geofizyka Toruń Sp. z o.o. WSTĘP Szybki rozwój specjalistycznych technik elektronicznych i informatycznych,
Bardziej szczegółowoWPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4/1 2010 Damian Krawczykowski*, Aldona Krawczykowska* WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI
Bardziej szczegółowoDokumentacja geotechniczna warunków gruntowo wodnych dla potrzeb posadowienia obiektów budowlanych
Zleceniodawca: KOMENDA POWIATOWA STRAŻY POŻARNEJ W ŚWIECIU Ul. LASKOWICKA 2 86 100 ŚWIECIE Wykonawca opracowania: A p e g e o Pracownia hydrogeologii, geologii inżynierskiej i surowców Adres: Mazurska
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym
Bardziej szczegółowoG E OT E C H N O LO G I A S. C.
G E OT E C H N O LO G I A S. C. GEOLOGIA GEOTECHNIKA ŚRODOWISKO UL. TRZEBNICKA 16A/14, 55-120 OBORNIKI ŚLĄSKIE tel. 602 613 571 e-mail: geotechnologia@o2.pl NIP: 9151719308 Regon: 020441533 ZLECENIODAWCA:
Bardziej szczegółowoBiałystok, wrzesień 2017 r
Dokumentacja badań podłoża gruntowego wraz z opinią geotechniczną pod przebudowę drogi powiatowej Nr 1397 B na odcinku Kopisk - droga krajowa nr 8 gmin. Dobrzyniewo Duże Palmowa 32/32 ZLECENIODAWCA: DROGART
Bardziej szczegółowoZAPLECZE LABORATORYJNO-TECHNICZNE Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS
Laboratorium TL i OSL (od V 2012) Pracownia Palinologiczna Pracownia Mikromorfologiczna Pracownia Mikropaleontologiczna Pracownia Monitoringu Meteorologicznego Pracownia Hydrochemii i Hydrometrii Pracownia
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 14/12
PL 218561 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218561 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 393413 (51) Int.Cl. G01N 27/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoPrzeróbka kopalin fluorowych
Przeróbka kopalin fluorowych Fluor (łac. fluorum F) pierwiastek reprezentatywny rozpoczynający główną rodzinę fluorowce (F, Cl, Br. J). Fluor jest pierwiastkiem dość pospolitym. Jego zawartość w skorupie
Bardziej szczegółowoZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY DOKUMETACJA WARUNKÓW
ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY 75-361 Koszalin, ul. Dmowskiego 27 tel./ftu (0-94) 345-20-02 tel. kom. 602-301-597 NIP: 669-040-49-70 DOKUMETACJA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH dla projektu zakładu termicznej utylizacji
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA I MINERALOGICZNA WYBRANYCH ŁUPKÓW POCHODZĄCYCH Z LEGNICKO-GŁOGOWSKIEGO OKRĘGU MIEDZIOWEGO
Łupek miedzionośny, Drzymała J., Kowalczuk P.B. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2014, 13-18 CHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA I MINERALOGICZNA WYBRANYCH ŁUPKÓW POCHODZĄCYCH Z LEGNICKO-GŁOGOWSKIEGO OKRĘGU MIEDZIOWEGO
Bardziej szczegółowo4. Blok stan 4.2. Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód podziemnych
Monitoring wód podziemnych dotyczy ich stanu chemicznego i ilościowego, i wchodzi w zakres informacji uzyskiwanych w ramach państwowego monitoringu środowiska. Ogólne zapisy dotyczące badania i oceny stanu
Bardziej szczegółowoGEOTECHNICZNE WARUNKI POSADOWIENIA
PRZEDSIĘBIORSTWO GEOLOGICZNE GEOCENTRUM DAMIAN KLIMOWICZ 80-298 Gdańsk, ul. Czaplewska 32 NIP: 958-095-14-02 tel.+ 48 506 82 19 82 e-mail: geocentrum@geocentrum.co GEOTECHNICZNE WARUNKI POSADOWIENIA OPINIA
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.
Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27
Bardziej szczegółowoPłyta VSS. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Płyta VSS. Wybór metody badania zagęszczenia gruntów uwarunkowany jest przede wszystkim od rodzaju gruntu i w zależności od niego należy dobrać odpowiednią
Bardziej szczegółowo1. Pochodzenie i klasyfikacja zasobów przyrodniczych... 11
Spis treści 1. Pochodzenie i klasyfikacja zasobów przyrodniczych... 11 1.1. Rozwój cywilizacji człowieka a korzystanie z zasobów Ziemi... 11 1.2. Czy zasoby naturalne Ziemi mogą ulec wyczerpaniu?... 14
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r.
Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Założenia projektu w zakresie
Bardziej szczegółowoOpinia geotechniczna. dla projektowanej budowy Parku Wodnego w Częstochowie przy ul. Dekabrystów. Sp. z o.o.
BIURO BADAWCZO-PROJEKTOWE Geologii i Ochrony Środowiska Istnieje od 1988 r. Zamówił i sfinansował: ul. Tartakowa 82, tel. +48 34 372-15-91/92 42-202 Częstochowa fax +48 34 392-31-53 http://www.geobios.com.pl
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowo1. WSTĘP... 3 2. ZAKRES WYKONANYCH PRAC... 3
2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. ZAKRES WYKONANYCH PRAC... 3 2.1 Prace terenowe...3 2.2 Prace laboratoryjne...4 2.3 Prace kameralne...4 3. BUDOWA GEOLOGICZNA I WARUNKI WODNE... 4 4. CHARAKTERYSTYKA GEOTECHNICZNA
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL
Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego
Bardziej szczegółowoCharakterystyka warunków geologiczno-inżynierskich podłoża Krakowa z uwzględnieniem nawarstwień historycznych
Stanisław Rybicki, Piotr Krokoszyński, Janusz Herzig Charakterystyka warunków geologiczno-inżynierskich podłoża Krakowa z uwzględnieniem nawarstwień historycznych Warunki geologiczno-inżynierskie podłoża
Bardziej szczegółowoJan Cebula (Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice) Józef Sołtys (PTH Intermark, Gliwice)
Jan Cebula (Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice) Józef Sołtys (PTH Intermark, Gliwice) Bałtyckie Forum Biogazu 17 18 wrzesień 2012 PODSTAWOWY SKŁAD BIOGAZU Dopuszczalna zawartość
Bardziej szczegółowoBadanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym
PROJEKT NR: POIG.1.3.1--1/ Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie
Bardziej szczegółowoODPADOWE MUŁY WĘGLOWE JAKO ELEMENT IZOLACJI MINERALNEJ SKŁADOWISK ODPADÓW. 1. Wstęp. Tomasz Doniecki*, Ewa Siedlecka*
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 3/1 2006 Tomasz Doniecki*, Ewa Siedlecka* ODPADOWE MUŁY WĘGLOWE JAKO ELEMENT IZOLACJI MINERALNEJ SKŁADOWISK ODPADÓW 1. Wstęp Składowanie odpadów jest metodą utylizacji
Bardziej szczegółowoPodział gruntów ze względu na uziarnienie.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin 1. Podział gruntów. Podział gruntów ze względu na uziarnienie. Grunty rodzime nieskaliste mineralne, do których zalicza się grunty o zawartości części
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoKontrola stanu technicznego. przy zastosowaniu metod geofizyki otworowej
Kontrola stanu technicznego przy zastosowaniu metod geofizyki otworowej Schützenstraße 33 D-15859 Storkow, Niemcy gorka@blm-storkow.de Wprowadzenie Schemat profilowania otworu wiertniczego: Bęben wyciągu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoMiasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy 3/5, Warszawa. Opracował: mgr Łukasz Dąbrowski upr. geol. VII Warszawa, maj 2017 r.
OPINIA GEOTECHNICZNA dla Inwestycji polegającej na remoncie placu zabaw w Parku Kultury w miejscowości Powsin ul. Maślaków 1 (dz. nr ew. 4/3, obręb 1-12-10) Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoD O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )
www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C
Bardziej szczegółowoZadanie 3 Zapisz wzory sumaryczne głównych składników przedstawionych skał i minerałów. kalcyt kreda kwarc gips agat
CZĘŚĆ 1 Zadanie 1 Wyjaśnij pojęcia. wapno palone, hydraty, zaprawa gipsowa, zaprawa wapienna, wietrzenie skał, wapno gaszone, próchnica, degradacja gleby, właściwości sorpcyjne gleby, wapno palone, degradacja
Bardziej szczegółowoPN-EN ISO 14688-1:2006/Ap1
POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY ICS 93.020 PN-EN ISO 14688-1:2006/Ap1 listopad 2012 Dotyczy PN-EN ISO 14688-1:2006 Badania geotechniczne Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów Część 1: Oznaczanie i opis Copyright
Bardziej szczegółowo725 Rozpoznanie geologiczne i gospodarka złożeni Ten dział wiąże się ściśle z działalnością górniczą i stanowi przedmiot badań geologii górniczej (kopalnianej). Tradycyjnie obejmuje ona zagadnienia od
Bardziej szczegółowoOPINIA GEOTECHNICZNA
OPINIA GEOTECHNICZNA Działka nr 39/25 w Chlewnicy gm. Potęgowo, pow. słupski, woj. pomorskie INWESTOR : Gmina Potęgowo, 76-230 Potęgowo, ul. Kościuszki 5 ZLECENIODAWCA: Elta-Pro Tackowiak Ireneusz LOKALIZACJA:
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoP R Z E D S IĘBIORSTWO G E O L O G I C Z N E
P R Z E D S IĘBIORSTWO G E O L O G I C Z N E EKO-GEO SUWAŁKI ul. Kościuszki 110 16-400 Suwałki e-mail: eko-geo@pro.onet.pl ul. Grajewska 17A 19-300 Ełk tel. 604184561 e-mail: m.podgorski@vp.pl OPINIA GEOTECHNICZNA
Bardziej szczegółowoZakres wiadomości na II sprawdzian z mechaniki gruntów:
Zakres wiadomości na II sprawdzian z mechaniki gruntów: Wytrzymałość gruntów: równanie Coulomba, parametry wytrzymałościowe, zależność parametrów wytrzymałościowych od wiodących cech geotechnicznych gruntów
Bardziej szczegółowoWoltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach
Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE MODELI SIECI NEURONOWYCH DO IDENTYFIKACJI SKŁADU LITOLOGICZNEGO RUDY MIEDZI**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Aldona Krawczykowska*, Kazimierz Trybalski*, Damian Krawczykowski* WYKORZYSTANIE MODELI SIECI NEURONOWYCH DO IDENTYFIKACJI SKŁADU LITOLOGICZNEGO RUDY MIEDZI**
Bardziej szczegółowoINIERACTION SPARKS - MINERALS Interakcje wyładowania elektryczne - minerały
Auxiliary sciences in archaeology, preservation of relicts and environmental engineering. CD -no 20, 205. Ed. M Pawlikowski INIERACTION SPARKS - MINERALS Interakcje wyładowania elektryczne - minerały Maciej
Bardziej szczegółowoXLII OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 1
-1/1- XLII OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 1 Zadanie 1. Blokdiagramy A-D (załącznik 1) ilustrują budowę geologiczną czterech regionów Polski. Uzupełnij tabelę: w kolumnie 1:
Bardziej szczegółowo