Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości"

Transkrypt

1 Terapia nadciśnienia w okresie wczesnej starości Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny

2 Badanie SHEP po 22 latach leczenie nadciśnienia tętniczego wydłuża życie! Kostis JB et al. Association Between Chlorthalidone Treatment of Systolic Hypertension and Long-term Survival. JAMA 2011; 306(23):

3 Coronary deaths Coronary deaths Ciśnienie tętnicze i zgony sercowo-naczyniowe (Prospective Study Collaboration) SBP Age: DBP Age: yrs yrs yrs yrs yrs yrs yrs yrs yrs yrs mmhg mmhg 110 Lancet 2002; 360: 1903

4 Deaths/1000 patient-years Powikłania sercowo-naczyniowe a wiek Zawał (mężczyźni) Zawał (kobiety) Udar (mężczyźni) Udar (kobiety) Years Dutch Heart Foundation 1995

5 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines Journal of Hypertension 2013 European Heart Journal 2013 Blood Pressure 2013

6 6

7 Strategia postępowania w nadciśnieniu tętniczym Rozpoznanie i ocena stopnia nadciśnienia (pomiar CTK) Wywiad Badanie fizykalne Badania dodatkowe Domowe pomiary ciśnienia Czynniki ryzyka ChUK Uszkodzenia narządowe Choroby współistniejące Ocena ryzyka sercowo - naczyniowego Modyfikacja stylu życia Farmakoterapia Diagnostyka różnicowa (nadc. wtórne) Leczenie przyczynowe Zawsze W wybranych przypadkach

8 Ocena globalnego ryzyka sercowonaczyniowego najważniejsze zmiany 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines 8

9 Wskazania do farmakoterapii nadciśnienia tętniczego w oparciu o ocenę globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines 9

10 Wiek < 55 lat Wiek > 55 lat lub osoba rasy czarnej bez względu na wiek Etap 1 A C Etap 2 Etap 3 A+C A+C+D A ACE inhibitor lub sartan (ARB, angiotensin receptor blocker) C Antagonista wapnia (CaCB, calcium channel blocker) D- Diuretyk tiazydopodobny Etap 4 Nadciśnienie oporne A+C+D+spironolakton lub duża dawka diuretyku lub a-adrenolityk lub b-adrenolityk Rozważ konsultację specjalisty

11 Zmiany ciśnienia tętniczego z wiekiem mm Hg SBP DBP Kobiety Mężczyźni Lata Staessen i wsp., J. Hypertens. 1990; 8: 393

12 Zmiany ciśnienia tętniczego z wiekiem mm Hg SBP DBP Kobiety Mężczyźni Lata Staessen i wsp., J. Hypertens. 1990; 8: 393

13 Rozpowszechnienie przewlekłej choroby nerek (US NHANES III) GFR Wiek (lata) (ml/min/1,73m 2 ) > ,0% 55,7% 38,5% 25,5% ,7% 42,7% 53,8% 48,5% ,8% 7,1% 24,6% ,3% N (mln)

14 Nadciśnienie tętnicze w wieku podeszłym dominujący wpływ zwiększonej sztywności ściany dużych tętnic na wartość ciśnienia tętniczego zmienione warunki hemodynamiczne regulacji ciśnienia tętniczego nadciśnienie niskoreninowe zwiększone spożycie soli łagodna niewydolność nerek znaczna labilność ciśnienia tętniczego (reakcja białego fartucha)! odmienna częstość i rodzaj powikłań nadciśnienia tętniczego odmienne zasady terapii hipotensyjnej

15 ESH/ESC 2013 rozpoznanie nadciśnienia tętniczego w oparciu o ABPM/HBPM 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines 15

16 Biały fartuch Kobiety Starszy wiek Chory wiąże swoje dolegliwości z wartościami ciśnienia Częste pomiary Pomiary w nocy

17

18 Domowe pomiary ciśnienia tętniczego (HBPM) Wykonanie Pomiar samodzielny/osobę trzecią Dwukrotnie w ciągu doby po 2 pomiary Bezpośrednio przed przyjęciem leków Kolejne 7 (min.4) dni z zapisywaniem wyników Do obliczenia średniej nie używamy pomiarów z pierwszej doby Dostępne elektroniczne aparaty HBPM Nie zalecać Gdy pomiar jest źródłem lęku Samowolne modyfikowanie dawek leków 2007

19 Przewaga pomiarów domowych ciśnienia tętniczego (HBPM) nad pomiarami gabinetowymi Lepsza korelacja pomiarów ze średnią dobową i dzienną ABPM Większa zdolność predykcyjna powikłań narządowych i zgonu sercowo-naczyniowego Poprawa kontroli ciśnienia tętniczego Większy spadek ciśnienia tętniczego = D 2,6/1,7 mm Hg 2-krotny wzrost częstości modyfikacji terapii hipotensyjnej Redukcja inercji terapeutycznej o 18%

20 Pani Maria K. 74-letnia pacjentka z opornym nadciśnieniem tętniczym

21 Kobieta z zawrotami głowy l.79

22 22

23 Achieved SBP in Trials Elderly SBP (mmhg) PL Active BP D Benefit No benefit EW SHEP MRC S. China SCOPE CW STOP S. Eur HYVET JATOS M Zanchetti, Grassi, Mancia, J Hypertens 2009; 27: , Mancia et al., J Hypertens 2009; 27: 2121

24

25

26 Wiek (lata) >

27 Badanie FEVER: Schemat farmakoterapii + Diuretyki 12.6% + Beta-blokery 7.3% + inhibitory ACE 16.8% + Diuretyki 19.8% + Beta-blokery 8.8% + inhibitory ACE 26.8% L S Liua et al. The Felodipine Event Reduction (FEVER) Study: a randomized long-term placebo-controlled trial in Chinese hypertensive patients. J Hypertens 2005;23:2157

28 Badanie FEVER: kontrola ciśnienia tętniczego L S Liua et al. The Felodipine Event Reduction (FEVER) Study: a randomized long-term placebo-controlled trial in Chinese hypertensive patients. J Hypertens 2005;23:2157

29 Badanie FEVER: redukcja ryzyka sercowo-naczyniowego L S Liua et al. The Felodipine Event Reduction (FEVER) Study: a randomized long-term placebo-controlled trial in Chinese hypertensive patients. J Hypertens 2005;23:2157

30 ASCOT-BPLA: Śmiertelność sercowo-naczyniowa 4,0 63% powyżej 60 r.ż. 3,0 atenolol / tiazyd RRR = 24% p = 0,0017 % 2,0 amlodypina / peryndopryl 1,0 0,0 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 Lata

31 Występowanie powikłań sercowo-naczyniowych w zależności od rodzaju leczenia 66% powyżej 65 r.ż. NEJM 2008; 359:

32 Przerost lewej komory (%) Powikłania sercowo-naczyniowe (%) Verdeccchia P i wsp. Lancet 2009; 374: Intensywna kontrola ciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko powikłań (badanie Cardio-Sis) 50% powyżej 67 r.ż. D3,8/1,5 mmhg <130 mmhg <140 mmhg 32

33 Lepsza kontrola ciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko powikłań także u pacjentów z istniejącą chorobą układu krążenia Badanie Cardio-Sis p=0,049 p=0, /77 132/76 135/79 132/78 Reboldi G et al. Tight Versus Standard Blood Pressure Control in Patients With Hypertension With and Without Cardiovascular Disease. Hypertension 2014 DOI:

34 34

35 Major antihypertensive trials in the elderly Trial STOP MRC SHEP Syst-Eur Only 1% of screened population was recruited in the trial Treatment b-blocker b-blocker diuretic CaCC +HCTZ + HCTZ +b-blocker +iace +reserpine +HCTZ Blood pressure Initial 195/ /91 170/77 174/85 Achieved 166/85 152/78 144/68 151/78 CVS risk reduction Stroke -45% -25% -33% -42% CHD -11% -19% -27% -30% Heart failure -38% -17% -32% -31%

36 No. of events per 100 patients Incidence of Morbidity / Mortality in HYVET 8 All stroke 5 Fatal stroke % 4-39% p = p = Heart failure Total mortality Placebo 173/91 160/84 (mmhg) Active treatment 173/91 144/78 (mmhg) p < % p = % Goal SBP < 150 mmhg Follow-up (yr) Follow-up (yr) M HYVET - Beckett, NEJM 2008; 358: 10

37 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines 37

38 W badaniach klinicznych Chory musi podpisać świadomą zgodę (bez demencji) Często pojawiać się u lekarza (sprawny)

39 Zmiany ciśnienia tętniczego z wiekiem mm Hg SBP DBP Kobiety Mężczyźni Lata Staessen i wsp., J. Hypertens. 1990; 8: 393

40 Cerebrovascular complications in patients with hypertension according to diastolic BP Z Voko et al. J-Shaped Relation Between Blood Pressure and Stroke in Treated Hypertensives. Hypertension 1999;34: ;

41 Serious fall injury and type of antihypertensive treatment in elderly Mary E. Tinetti et al. Antihypertensive Medications and Serious Fall Injuries in a Nationally Representative Sample of Older Adults. JAMA Intern Med. 2014;174(4):

42 Serious fall injury and intensity of antihypertensive treatment in elderly Mary E. Tinetti et al. Antihypertensive Medications and Serious Fall Injuries in a Nationally Representative Sample of Older Adults. JAMA Intern Med. 2014;174(4):

43 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines Choice of antihypertensive drugs Major mechanism of the benefit of antihypertensive treatment is lowering of BP per se Effects on cause-specific outcomes are similar or differ by only a minor degree between agents The type of outcome in a given patient is unpredictable All classes of antihypertensive agents have their advantages but also their contraindications

44 2013 ESH/ESC Hypertension Guidelines Początkowy wybór leku w terapii nadciśnienia Główna korzyść wynika z samego obniżenia ciśnienia tętniczego Wpływ na podstawowe powikłania nadciśnienia jest zbliżony i istnieją tylko niewielkie różnice pomiędzy poszczególnymi klasami preparatów Nie sposób określić z góry jakie powikłanie wystąpi u konkretnego chorego Wszystkie klasy leków posiadają swoje korzyści ale także i przeciwwskazania

45 Wald and Law. BMJ 2009; b1665

46

47 47

48 48

49

50 Dokument (rok wydania) NICE 2011 ESH/ESC 2013 ASH/ISH 2014 AHA/ACC/CDC 2013 JNC Definicja nadciśnienia Rozpoczynanie farmakoterapii w grupie niskiego ryzyka 140/90 Dzienne ABPM/ HBP 135/85 160/100 Dzienne ABPM 150/95 140/90 ABPM: Dzień 135/85 Noc 120/70 Doba 130/80 HBP 135/85 140/90 80 r.ż. SBP /90 140/90 Nie omawiana 140/90 140/90 <60 r.ż. 140/90 60 r.ż. 150/90 Beta-blokery jako początkowy wybór Wybór diuretyku Początkowa terapia skojarzona Docelowe wartości ciśnienia tętniczego Docelowe wartości ciśnienia tętniczego u chorych z cukrzycą Nie Tak Nie Nie Nie Indapamid Chlortalidon Nie omawiana <140/90 80 r.ż. <150/90 Tiazydy Indapamid Chlortalidon Tiazydy Indapamid Chlortalidon Tiazydy Tiazydy Indapamid Chlortalidon Znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze 160/ / /100 <140/90 Starsi < 80 r.ż. SBP SBP<140 (sprawni) 80 r.ż. SBP <140/90 80 r.ż. <150/90 Nie omawiano <140/85 <140/90 <140/90 lub niższe <140/90 <60 r.ż.<140/90 60 r.ż. <150/90 <140/90

51 Terapia nadciśnienia tętniczego w okresie wczesnej starości Zalecenia nie są regulaminami Ocena ciśnienia poza gabinetem Indywidualizacja terapii uwzględniająca stan chorego Zwykle kontynuacja leczenia Uwaga na ciśnienie rozkurczowe (>65 mm Hg) Możliwe korzyści przy SBP < 140 mm Hg Ostrożne dawkowanie Mniejsze znaczenie wyboru leku

52 U chorych w wieku podeszłym niejednokrotnie większe korzyści uzyskujemy odstawiając niż przepisując leki

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne?

Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne? Nadciśnienie tętnicze - wytyczne PTNT 2015 Co jest szczególnie ważne? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny 1 Czynniki

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym G E R I A T R I A ; : - Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted:.. Zaakceptowano/Accepted:.. Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych

Bardziej szczegółowo

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego Rozdział 2. Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego ANDRZEJ JANUSZEWICZ, ALEKSANDER PREJBISZ 2.1. DEFINICJA OPORNEGO NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W ubiegłych dekadach zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT

Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT INTERWENCJA CZY PREWENCJA? Wartości docelowe ciśnienia tętniczego u osób z chorobą wieńcową spojrzenie po badaniu SPRINT STRESZCZENIE Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób

Bardziej szczegółowo

Pomiar ciśnienia tętniczego: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość

Pomiar ciśnienia tętniczego: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość Pomiar ciśnienia tętniczego: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa,

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę?

Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Tomasz Miazgowski Klinika Hipertensjologii PUM w Szczecinie 1. Cechy charakterystyczne i odrębności patogenetyczne

Bardziej szczegółowo

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze Źródło: Wytyczne ESH/ESC dot postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2013 Stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć

Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć Nadciśnienie tętnicze - główna przyczyna chorób układu krążenia w Polsce,którą można leczyć Prof.dr hab.med Danuta Czarnecka Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie

Bardziej szczegółowo

Pomiar ciśnienia tętniczego, ocena ryzyka, wartości progowe i docelowe

Pomiar ciśnienia tętniczego, ocena ryzyka, wartości progowe i docelowe Pomiar ciśnienia tętniczego, ocena ryzyka, wartości progowe i docelowe Wytyczne 2018 Europejskich Towarzystw Kardiologicznego i Nadciśnienia Tętniczego (ESC/ESH) Jacek Lewandowski Katedra i Klinika Chorób

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Treatment of hypertension in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości?

Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości? KONTROWERSJE W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego jakie mamy wątpliwości? Pharmacological treatment of hypertension questions and doubts Danuta Czarnecka Ponad 50 lat

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy

Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - wiek sercowo naczyniowy Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Hypertension

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Hypertension management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej

Bardziej szczegółowo

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary

Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego. Summary Tomasz Grodzicki 1, Krzysztof Narkiewicz 2 ARTYKUŁ POGLĄDOWY 1 Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii

Bardziej szczegółowo

Anna Kańtoch, Barbara Gryglewska. Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum

Anna Kańtoch, Barbara Gryglewska. Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum GERONTOLOGIA POLSKA 2016, 24, 285-289 ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Zgłoszono 13.06.2016, zaakceptowano 6.09.2016 Podsumowanie opinii ekspertów Europejskiego Towarzystwa Nadciœnienia Têtniczego oraz Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Terapia hipotensyjna osób najstarszych badanie HYVET przynosi odpowiedź na kluczowe pytania

Terapia hipotensyjna osób najstarszych badanie HYVET przynosi odpowiedź na kluczowe pytania KOMENTARZ ARTYKUŁ POGLĄDOWY Terapia hipotensyjna osób najstarszych badanie HYVET przynosi odpowiedź na kluczowe pytania Andrzej Tykarski Pacjenci najstarsi, a pod tym określeniem rozumiemy tych, którzy

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2

Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2 252 G E R A T R A 2013; 7: 252-258 GERATRA OPARTA NA FAKTACH/EVDENCE-BASED GERATRCS Otrzymano/Submitted: 07.08.2013 Poprawiono/Corrected: 09.09.2013 Zaakceptowano/Accepted: 21.09.2013 Akademia Medycyny

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi?

Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi? Zmienność dobowa ciśnienia tętniczego dlaczego nie zwracamy na nią uwagi? Piotr Jędrusik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Międzyzdroje,

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Jacek Lewandowski Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM, Zasadnicze pytania 1. Czy mój pacjent ma nadciśnienie

Bardziej szczegółowo

Porównanie zaleceń brytyjskich (NICE 2011) z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2011 roku

Porównanie zaleceń brytyjskich (NICE 2011) z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2011 roku Katarzyna Kostka-Jeziorny 1, Katarzyna Świejkowska 2, Andrzej Tykarski 1 ARTYKUŁ REDAKCYJNY 1 Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego

Bardziej szczegółowo

Costs of Stroke Udar

Costs of Stroke Udar Costs of Stroke Udar Udar Epidemiologia Czynniki ryzyka Aspekty kliniczne Prewencja pierwotna Prewencja wtórna Badanie SHOT Nowe perspektywy Epidemiologia Udar UDAR MÓZGU Udar mózgu (wg WHO) - to nagłe

Bardziej szczegółowo

STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY

STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY Łukasz Artyszuk SKN przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Plan Definicja Klasyfikacja ciśnienia tętniczego Epidemiologia Ryzyko sercowo

Bardziej szczegółowo

Badanie SYMPLICITY HTN-3

Badanie SYMPLICITY HTN-3 PRACA ORYGINALNA BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Badanie SYMPLICITY HTN-3 Artur Radziemski, Katarzyna Kostka-Jeziorny Opracowano na podstawie: Bhatt D.L., Kandzari D.E., O Neill W.W. i

Bardziej szczegółowo

*Noliprel 1,5 tabl. *Noliprel 1 tabl. Amlodypina 5 mg. Losartan 50 mg. Atenolol 50 mg Walsartan 80 mg + HCTZ. Walsartan 80 mg. p = 0,005.

*Noliprel 1,5 tabl. *Noliprel 1 tabl. Amlodypina 5 mg. Losartan 50 mg. Atenolol 50 mg Walsartan 80 mg + HCTZ. Walsartan 80 mg. p = 0,005. SPRAWOZDANIE Sprawozdanie z Sympozjum Satelitarnego A straight forward strategy for all grades of hypertension na 15. Zjeździe Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 17 czerwca 25 roku w Mediolanie

Bardziej szczegółowo

Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2, czyli spironolakton kontratakuje

Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2, czyli spironolakton kontratakuje Choroby Serca i Naczyń 2015, tom 12, nr 6, 341 346 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Terapia opornego nadciśnienia tętniczego badanie PATHWAY-2,

Bardziej szczegółowo

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital

Bardziej szczegółowo

Nowe zalecenia europejskie dotyczące nadciśnienia tętniczego najważniejsze aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

Nowe zalecenia europejskie dotyczące nadciśnienia tętniczego najważniejsze aspekty diagnostyczne i terapeutyczne Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 4, 183 189 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Nowe zalecenia europejskie dotyczące nadciśnienia

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Mądra-Gackowska 1, Marcin Gackowski 2, Emilia Główczewska-Siedlecka 1, Kornelia Kędziora-Kornatowska 1, Marcin Koba 2.

Katarzyna Mądra-Gackowska 1, Marcin Gackowski 2, Emilia Główczewska-Siedlecka 1, Kornelia Kędziora-Kornatowska 1, Marcin Koba 2. GERONTOLOGIA POLSKA 2017; 25: 261-266 ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Zgłoszono 30.08.2017, zaakceptowano 20.09.2017 Zastosowanie terapii skojarzonej indapamidem i lekiem z grupy ACEI w leczeniu nadciœnienia

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze Bartosz Symonides, Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Seminarium IV rok 2018/2019 Nadciśnienie

Bardziej szczegółowo

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY. II Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim oraz Oddziałem Fizjoterapii

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY. II Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim oraz Oddziałem Fizjoterapii WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY II Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim oraz Oddziałem Fizjoterapii lek. Piotr Sobieraj Niskie rozkurczowe ciśnienie tętnicze podczas leczenia hipotensyjnego

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze od rozpoznania do leczenia Nadciśnienie Tętnicze 2000, tom 4, nr 2, strony

Nadciśnienie tętnicze od rozpoznania do leczenia Nadciśnienie Tętnicze 2000, tom 4, nr 2, strony Tomasz Grodzicki, Agata Adamkiewicz-Piejko PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Katedra Gerontologii i Medycyny Rodzinnej Colegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Nadciśnienie tętnicze od rozpoznania

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową

Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Efekty terapii inhibitorem konwertazy angiotensyny u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą sercowo-naczyniową Katarzyna Kolasińska-Malkowska 1, Marcin Cwynar

Bardziej szczegółowo

Katedra Toksykologii, Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy. Katedra i Klinika Geriatrii Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy

Katedra Toksykologii, Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy. Katedra i Klinika Geriatrii Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy GERONTOLOGIA POLSKA 2018; 26; 147-152 ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Zgłoszono 7.02.2018, zaakceptowano 10.03.2018 Rola indapamidu w leczeniu nadciœnienia u pacjentów powyżej 65. roku życia The role

Bardziej szczegółowo

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu

Bardziej szczegółowo

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności MIEJ SERCE I PATRZAJ W SERCE... I TĘTNICE HEALTH PROJECT MANAGEMENT 23 maja 2016 r. Nieprzestrzeganie

Bardziej szczegółowo

Therapy with valsartan in comparison to amlodipine in elderly patients with isolated systolic hypertension - conclusions from the Val-Syst study

Therapy with valsartan in comparison to amlodipine in elderly patients with isolated systolic hypertension - conclusions from the Val-Syst study 223 G E R I A T R I A 21; 4: 223-227 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 11.9.21 Zaakceptowano/Accepted: 13.9.21 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych

Bardziej szczegółowo

Leki złożone w leczeniu nadciśnienia tętniczego droga do poprawy skuteczności terapii i rokowania

Leki złożone w leczeniu nadciśnienia tętniczego droga do poprawy skuteczności terapii i rokowania Leki złożone w leczeniu nadciśnienia tętniczego droga do poprawy skuteczności terapii i rokowania Single-pill combination in the treatment of hypertension a way to improve effectiveness and prognosis Lek.

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,

Bardziej szczegółowo

Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem

Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem 249 Kliniczne profile pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których warto rozważyć terapię skojarzoną telmisartanem i hydrochlorotiazydem Clinical profiles of hypertensive patients in whom it is worth

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, wiek podeszły, leczenie, jakość życia Key words: hypertension, elderly patients, treatment, quality of life

Słowa kluczowe: nadciśnienie tętnicze, wiek podeszły, leczenie, jakość życia Key words: hypertension, elderly patients, treatment, quality of life PSYCHOGERIATRIA POLSKA 2008;5(1):37-46 artykuł oryginalny oryginal article Pacjent z nadciśnieniem tętniczym w wieku podeszłym wpływ choroby i prowadzonego leczenia na samopoczucie chorego Hypertensive

Bardziej szczegółowo

Kongres Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 2013 co nowego w hipertensjologii?

Kongres Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 2013 co nowego w hipertensjologii? Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 4, 208 214 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon Kongres Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze Wybrane problemy Zbigniew Gaciong 9 kwietnia 2019 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Hypertension Excellence

Bardziej szczegółowo

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2015 rok

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2015 rok Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2015 rok Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego Próba komentarza na temat zmian i ich zasadności Andrzej Tykarski, Krystyna Widecka, Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u osób w podeszłym wieku

Leczenie nadciśnienia tętniczego u osób w podeszłym wieku Katarzyna Pawlaczyk-Gabriel, Arkadiusz Niklas, Paweł Uruski, Andrzej Tykarski ARTYKUŁ POGLĄDOWY Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego

Bardziej szczegółowo

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:

Bardziej szczegółowo

Dihydropirydynowi antagoniści wapnia stare i nowe wskazania

Dihydropirydynowi antagoniści wapnia stare i nowe wskazania Tomasz Grodzicki ARTYKUŁ POGLĄDOWY Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Dihydropirydynowi antagoniści wapnia stare i nowe wskazania Dihydropyridine

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze odrębności diagnostyczne i terapeutyczne w wieku podeszłym. Hypertension diagnostic and therapeutic differencies in the elderly

Nadciśnienie tętnicze odrębności diagnostyczne i terapeutyczne w wieku podeszłym. Hypertension diagnostic and therapeutic differencies in the elderly Postępy Nauk Medycznych, t. XXIV, nr 5, 2011 Borgis *Michał Wąsowski, Ewa Marcinowska-Suchowierska Nadciśnienie tętnicze odrębności diagnostyczne i terapeutyczne w wieku podeszłym Hypertension diagnostic

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks II. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks II Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta 7 Dla produktów zawierających inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (inhibitory ACE) benazepryl,

Bardziej szczegółowo

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak i dlaczego powinien być leczony?

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak i dlaczego powinien być leczony? Choroby Serca i Naczyń 2016, tom 13, nr 4, 245 250 N A D C I Ś N I E N I E T Ę T N I C Z E Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz Pacjent z nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią jak

Bardziej szczegółowo

Badanie SPRINT początek maratonu zmian w leczeniu nadciśnienia tętniczego?

Badanie SPRINT początek maratonu zmian w leczeniu nadciśnienia tętniczego? PRACA POGLĄDOWA 28 DOWODY MEDYCZNE W KARDIOLOGII Pracę otrzymano: 12.07.2016 Zaakceptowano do druku: 28.11.2016 Copyright by Medical Education Badanie SPRINT początek maratonu zmian w leczeniu nadciśnienia

Bardziej szczegółowo

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane?

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? KOMENTARZ Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? Andrzej Tykarski Przedstawione na Kongresie ESC w Wiedniu i opublikowane jednocześnie

Bardziej szczegółowo

Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym

Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym Chory z cukrzycą i nadciśnieniem opornym Piotr Jędrusik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa, 3 czerwca 2017 Pani Janina

Bardziej szczegółowo

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 19.03.2008 Zaakcepetowano: 23.03.2008 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia

Bardziej szczegółowo

Badanie SPRINT BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Wstęp. Tomasz Kowalewski

Badanie SPRINT BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Wstęp. Tomasz Kowalewski CASE REPORT BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Badanie SPRINT Tomasz Kowalewski Wielospecjalistyczny Szpital Wojewódzki w Gorzowie Wlkp. Oddział Kardiologii Opracowano na podstawie: Jackson

Bardziej szczegółowo

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Streszczenie. Abstract

Marcin Barylski Klinika Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Streszczenie. Abstract 45 GERIATRIA 2016; 10: 45-51 Akademia Medycyny GERIATRYCZNE PROBLEMY KLINICZNE/GERIATRICS CLINICAL PROBLEMS Otrzymano/Submitted: 22.02.2016 Zaakceptowano/Accepted: 19.03.2016. Miejsce indapamidu w terapii

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą Aleksandra Uruska 1, Paweł Uruski 2 KOMENTARZ 1 Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób

Bardziej szczegółowo

DEcyzje TErapeutyczne w leczeniu Nadciśnienia Tętniczego w Polsce porównanie postępowania lekarzy POZ i kardiologów wyniki badania DETENT

DEcyzje TErapeutyczne w leczeniu Nadciśnienia Tętniczego w Polsce porównanie postępowania lekarzy POZ i kardiologów wyniki badania DETENT Ludwina Szczepaniak-Chicheł, Andrzej Tykarski PRACA ORYGINALNA Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu DEcyzje

Bardziej szczegółowo

Stosowanie skojarzenia beta-adrenolityku i inhibitora konwertazy angiotensyny w terapii nadciśnienia tętniczego spojrzenie hipertensjologa

Stosowanie skojarzenia beta-adrenolityku i inhibitora konwertazy angiotensyny w terapii nadciśnienia tętniczego spojrzenie hipertensjologa Kardiologia Polska 2017; 75, supl. II: 13 18; DOI: 10.5603/KP.2017.0044 ISSN 0022 9032 ArtykuŁ poglądowy / Review article Stosowanie skojarzenia beta-adrenolityku i inhibitora konwertazy angiotensyny w

Bardziej szczegółowo

Czy chromanie nas zatrzyma? Nadciśnienie tętnicze u pacjenta ze współistniejącymi zmianami w tętnicach obwodowych.

Czy chromanie nas zatrzyma? Nadciśnienie tętnicze u pacjenta ze współistniejącymi zmianami w tętnicach obwodowych. Czy chromanie nas zatrzyma? Nadciśnienie tętnicze u pacjenta ze współistniejącymi zmianami w tętnicach obwodowych. Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów

Bardziej szczegółowo

Miejsce leków złożonych w terapii nadciśnienia tętniczego i jego powikłań sercowo-naczyniowych okiem hipertensjologa i kardiologa

Miejsce leków złożonych w terapii nadciśnienia tętniczego i jego powikłań sercowo-naczyniowych okiem hipertensjologa i kardiologa Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 5, 244 250 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak Miejsce leków złożonych

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze?

Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze? KOMENTARZ Badanie ACCOMPLISH terapia skojarzona nadciśnienia tętniczego. Które połączenia są najlepsze? Krystyna Widecka Ważnym wydarzeniem, podkreślającym znaczenie właściwego skojarzenia leczenia hipotensyjnego,

Bardziej szczegółowo

starszych i u młodych dorosłych?

starszych i u młodych dorosłych? ARTYKUŁ POGLĄDOWY Czy powinniśmy preferować inne leki w leczeniu nadciśnienia tętniczego u osób starszych i u młodych dorosłych? Praktyczne implikacje wyników badań klinicznych perspektywa amerykańska

Bardziej szczegółowo

Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo-

Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- wschodniej Dr hab. med. Tomasz Tomasik Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński, Collegium

Bardziej szczegółowo

Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu

Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu 22 maja 2015 r. EMA/325007/2015 Zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania wysokich dawek ibuprofenu Wyniki oceny potwierdziły występowanie niewielkiego ryzyka sercowonaczyniowego w przypadku przyjmowania

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Innowacje w kardiologii, Warszawa, 17 maja 2012 Potencjalny konflikt interesów NIE ZGŁASZAM

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów po 80. roku życia wyniki badania HYVET

Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów po 80. roku życia wyniki badania HYVET ARTYKUŁ POGLĄDOWY BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów po 80. roku życia wyniki badania HYVET Paweł Uruski Opracowano na podstawie: Beckett N.S.,

Bardziej szczegółowo

Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?

Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn? Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Definicja Plejotropia,

Bardziej szczegółowo

Wnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC

Wnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC Aneks IV Wnioski naukowe, podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu oraz szczegółowe wyjaśnienie różnic w podstawach naukowych w stosunku do zalecenia PRAC 1 Wnioski naukowe oraz szczegółowe

Bardziej szczegółowo

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze: cichy zabójca Zawał serca Udar mózgu Niewydolność nerek!!! Nadciśnienie tętnicze zwykle jest asymptomatyczne. Śmiertelność z nim związana wynika

Bardziej szczegółowo