Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 1 SPIS TREŚCI:

Transkrypt

1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 1 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE Podstawowe informacje, tryb opracowania Powiązania polityki przestrzennej samorządu terytorialnego z polityką przestrzenną województwa Podstawa opracowania studium... 7 II. UWARUNKOWANIA Uwarunkowania wynikające ze struktur ponadlokalnych PołoŜenie, obszar, funkcje gminy Analiza stanu istniejącego Środowisko ogólna charakterystyka Rzeźba, warunki geologiczne, surowce mineralne Warunki klimatyczne i aerosanitarne Warunki glebowe, uŝytkowanie gruntów Wody powierzchniowe Wody podziemne Lasy, ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych Obszary chronionego krajobrazu Oddziaływanie odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego Infrastruktura społeczna Demografia Zatrudnienie Zjawisko bezrobocia Mieszkalnictwo Oświata i wychowanie Ochrona zdrowia Kultura Rolnictwo, leśnictwo Rolnictwo Leśnictwo Infrastruktura techniczna: komunikacja Powiązania zewnętrzne Powiązania wewnętrzne Wielkość ruchu na drogach Obsługa komunikacją zbiorową Układ kolejowy Wnioski Infrastruktura techniczna: zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków Wodociąg Kanalizacja deszczowa Kanalizacja sanitarna Ochrona przed powodzią i suszą Energetyka cieplna Gazyfikacja Gospodarka odpadami Infrastruktura techniczna: elektroenergetyka i telekomunikacja Elektroenergetyka Telekomunikacja Ocena uwarunkowań przestrzennych wynikająca ze stanu istniejącego Uwarunkowania rozwoju wynikające ze stanu środowiska przyrodniczego i wymogów jego ochrony Powiązania gminy ze strukturami przyrodniczymi o ponadlokalnym znaczeniu Uwarunkowania wynikające z zasobów środowiska przyrodniczego Uwarunkowania wynikające z zagroŝeń środowiska Uwarunkowania wynikające z diagnozy wartości kulturowych Uwarunkowania w zakresie infrastruktury społecznej Uwarunkowania w zakresie infrastruktury technicznej i gospodarki odpadami Uwarunkowania w zakresie komunikacji Uwarunkowania w zakresie elektroenergetyki i telekomunikacji III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz uŝytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy Tereny wyłączone spod zabudowy ze względu na przepisy odrębne... 54

2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Tereny, na których ogranicza się lokalizację zabudowy ze względu na ochronę walorów przyrodniczych Tereny zabudowy Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk Ochrona istniejących zasobów przyrodniczych gminy Ochrona wód Wody powierzchniowe Wody podziemne Ochrona zasobów glebowych Wzmocnienie potencjału biologicznego Ochrona powietrza Ochrona przed uciąŝliwościami Kształtowanie krajobrazu i terenów przyrodniczo czynnych Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej Infrastruktura techniczna Gospodarka wodno ściekowa Gazownictwo Gospodarka cieplna Zagospodarowanie odpadów Zaopatrzenie w energię elektryczną Telekomunikacja Układ drogowy Układ kolejowy Układ komunikacji publicznej ŚcieŜki rowerowe Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a takŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej Tereny rolne Tereny trwałych uŝytków zielonych Tereny leśne Tereny przeznaczone do zalesienia Obszary naraŝone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złoŝu kopaliny filar ochronny Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. nr 113, poz. 984 i nr 153, poz. 1271) Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych Inne obszary problemowe, w zaleŝności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie IV. POLITYKA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. INTERPRETACJA ZAPISÓW USTALEŃ STUDIUM VI. UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ I SYNTEZA USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM VII. OBJAŚNIENIE ZMIAN W NOWYM OPRACOWANIU W STOSUNKU DO POPRZEDNICH EDYCJI STUDIUM VIII. BIBLIOGRAFIA... 93

3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 3 I. WPROWADZENIE

4 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 4

5 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 5 1.Podstawowe informacje, tryb opracowania Rada Gminy Bełchatów Uchwałą NR XV/108/2000 z dnia 29 czerwca 2000 r. przyjęła Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów, opracowane przez Biuro Planowania Przestrzennego w Bełchatowie, w którym określono główne cele i kierunki rozwoju przestrzennego oraz zasady prowadzenia polityki przestrzennej gminy. Proces związany ze sporządzeniem projektu studium poprzedziły prace przygotowawcze, w wyniku których przygotowano niezbędne materiały piśmienne i kartograficzne, przedstawiające stan zagospodarowania przestrzennego gminy. W oparciu o te materiały sporządzono projekt kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przyjęty przez Radę Gminy w/w uchwałą. W miarę upływu czasu materiał ten wymagał uzupełnienia, wzbogacenia i uszczegółowienia o aktualną sytuację i ewoluujące potrzeby gminy. W dniu 28 października 2003 r. Uchwałą Nr X/107/2003 Rady Gminy Bełchatów dokonano zmiany studium w obrębie jednostki osadniczej Kałduny, w zakresie zmiany przeznaczenia terenu. Zmiana ta zdawała się jednak niewystarczającą. Dlatego Wójt Gminy Bełchatów dokonał analiz i oceny aktualności studium, która wykazała potrzebę wyznaczenia nowych terenów o funkcji mieszkaniowej, usługowej i przemysłowej. Po dokonaniu oceny Wójt Gminy Bełchatów wystąpił do Rady Gminy z wnioskiem o przystąpienie do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów. Rada Gminy Bełchatów Uchwałą Nr XVIII/155/2004 z dnia 16 września 2004 r. wyraziła wolę zmiany tego dokumentu, określając granice tej aktualizacji na załączniku graficznym do uchwały (obszar całej gminy). Ze względu na nową ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z 2004 r. Nr 6, poz. 41, Nr 141, poz. 1492, z 2005 r. Nr 113, poz. 954, Nr 130, poz. 1087) zmienił się zakres, problematyka i tryb sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Z nowych, obowiązkowych do uwzględnienia elementów studium, naleŝy wyszczególnić i ustalić zasady ochrony dóbr kultury współczesnej, określić obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu gminnym i ponadlokalnym, obszary przestrzeni publicznej, określić obszary, dla których sporządzenie planu miejscowego jest obowiązkowe na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2, określić obszary, dla których gmina zamierza sporządzić plan miejscowy, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne, wyszczególnić obszary występowania złóŝ surowców mineralnych, obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych, granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych oraz inne obszary problemowe w zaleŝności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie. Przystępując zatem do korekty poprzedniej edycji studium, naleŝało dostosować cały dokument do wymagań obecnie obowiązującej ustawy. Zawarta w art. 9 pkt 4 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym konieczność zgodności opracowywanych projektów planów miejscowych z ustaleniami studium stała się bezpośrednią przyczyną przystąpienia do sporządzania trzeciej wersji studium. Potwierdzeniem słuszności dokonania zmiany studium okazało się ogromne zainteresowanie tą zmianą (do Urzędu Gminy Bełchatów wpłynęło ok. 500 wniosków osób prywatnych dotyczących ok działek gruntu). Zgodnie z art. 9 ust. 2 sporządzającym studium jest Wójt Gminy Bełchatów. Studium jako dokument przyjmowany jest uchwałą Rady Gminy i podlega nadzorowi wojewody co do zgodności z prawem.

6 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 6 Studium zawiera: tekst oraz rysunki: planszę podstawową Kierunki zagospodarowania polityka funkcjonalno-przestrzenna w skali 1 : , planszę tematyczną Infrastruktura techniczna w skali l : oraz planszę Uwarunkowania w skali 1 : Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego powstało w oparciu o następujące akty prawne: - ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z 2004 r. Nr 6, poz. 41 i Nr 141 poz. 1492, z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz. 1087), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233), - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 maja 2004 r. w sprawie sposobu uwzględniania w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 125, poz. 1309), - przepisy odrębne. Studium jest narzędziem kształtowania polityki przestrzennej Samorządu. Jest ono wyrazem jego poglądów i postanowień związanych z rozwojem gminy. Głównym zadaniem studium jest określenie polityki przestrzennej gminy wpisanej w politykę przestrzenną państwa oraz ogólnych kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego gminy. Studium ma za zadanie takŝe sformułowanie lokalnych uwarunkowań, celów i programów rozwoju, dzięki czemu staje się ono dokumentem wytyczającym ogólną politykę przestrzenną gminy, a jednocześnie posiadać będzie charakter wytycznych do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Określona w studium polityka przestrzenna jest zgodna z zasadami ustanowionymi przepisami prawa i uwzględnia w zagospodarowaniu gminy: - dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, - stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony, - walory krajobrazowe, stan środowiska przyrodniczego oraz wymagania jego ochrony, - warunki i jakość Ŝycia, ochrona zdrowia oraz bezpieczeństwa ludności i mienia, - potrzeby i moŝliwości rozwoju gminy, - stanu prawnego gruntów, - występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie odrębnych przepisów, - występowanie udokumentowanych złóŝ kopalin oraz zasobów wód podziemnych, - występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych, - stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, - zadań słuŝących realizacji ponadlokalnych celów publicznych, - wymagania dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury, - walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności, - potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Zgodnie z art. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, studium uchwala Rada Gminy. Nie jest ono aktem prawa miejscowego, ale zawarte w nim i uchwalone przez Radę Gminy zasady polityki przestrzennej winny być wiąŝące dla Wójta Gminy i wszystkich komunalnych jednostek organizacyjnych działających na terenie gminy.

7 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 7 Jest to więc waŝny akt władczy, w którym Rada Gminy bezpośrednio wpływa na działania całego swojego aparatu wykonawczego. 2. Powiązania polityki przestrzennej samorządu terytorialnego z polityką przestrzenną województwa Wójt Gminy Bełchatów sporządzając studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ma obowiązek uwzględnienia ustaleń strategii rozwoju województwa zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa (art. 11 pkt 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Następnie Wójt Gminy przedkłada studium do zaopiniowania i uzgodnienia. Szczególnie istotne jest, aby w studium zostały uwzględnione zamierzenia w zakresie ponadlokalnych inwestycji komunalnych i rządowych związanych z zagospodarowaniem terenów. 3. Podstawa opracowania studium Podstawą prawną przystąpienia do opracowania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bełchatów jest art. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, oraz Uchwała Nr XVIII/155/2004 Rady Gminy Bełchatów z dnia 16 września 2004 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bełchatów.

8 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 8

9 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 9 II. UWARUNKOWANIA

10 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 10

11 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 11 1.Uwarunkowania wynikające ze struktur ponadlokalnych 1.1.PołoŜenie, obszar, funkcje gminy Gmina Bełchatów zajmuje obszar 180,0 km 2, zamieszkała jest przez osób w tym to kobiety. Na 1 km 2 przypada 49 osób (wg US - dane na r.) PołoŜona jest w powiecie bełchatowskim, w południowej części województwa łódzkiego. Graniczy z gminami: od północy z DruŜbicami i Zelowem, od wschodu z Wolą Krzysztoporską, od południa z Kleszczowem i Kamieńskiem, od zachodu z Klukami. W centrum gminy leŝy miasto Bełchatów. Gmina Bełchatów jako odrębna jednostka administracyjna jest gminą podmiejską. Pod względem obszaru naleŝy do największych gmin powiatu bełchatowskiego. W gminie znajduje się 40 sołectw, 57 miejscowości. Wszystkie jednostki osadnicze pełnią funkcje wsi podstawowych. Zestawienie sołectw i przynaleŝnych im wsi wg informacji uzyskanych z Urzędu Gminy: Lp. Sołectwo Pow. w ha Wsie wchodzące w skład sołectwa Adamów 495 Adamów, Apolinów, Anastazów 2. Augustynów 676 Augustynów 3. Bukowa 650 Bukowa 4. Dobiecin 482 Dobiecin 5. Dobiecin - Kolonia 136 Dobiecin - Kolonia 6. Dobrzelów 464 Dobrzelów 7. Domiechowice 745 Domiechowice, Emilin 8. Helenów 179 Helenów 9. Huta 268 Huta 10. Janów 359 Janów 11. Janina 255 Janina 12. Józefów 294 Józefów, Mikorzyce 13. Kałduny 447 Kałduny 14. Kielchinów 281 Kielchinów, Wiktorów 15. KsięŜy Młyn 218 KsięŜy Młyn 16. Korczew 174 Korczew 17. Kurnos Pierwszy 271 Kurnos Pierwszy 18. Kurnos Drugi 631 Kurnos Drugi, Borki 19. Ludwików 763 Ludwików, Nowy Świat 20. Ławy 286 Ławy 21. Łękawa 315 Łękawa, Kalisko, Kąsie 22. Mazury 280 Mazury, Bugaj 23. Mokracz 175 Mokracz 24. Myszaki 338 Myszaki 25. Niedyszyna 465 Niedyszyna

12 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Oleśnik 638 Oleśnik 27. Postękalice 659 Postękalice 28. Podwody 248 Podwody, Wygoda 29. Podwody - Kolonia 350 Podwody - Kolonia 30. Poręby 187 Poręby 31. Rząsawa 321 Rząsawa, Słok, Wawrzkowizna 32. Wola Kruszyńska 324 Wola Kruszyńska 33. Wola Mikorska 456 Wola Mikorska, Zalesna 34. Wólka Łękawska 600 Wólka Łękawska 35. Wielopole 483 Wielopole 36. Zawadów 991 Zawadów, Zawały 37. Zawady 253 Zawady 38. Zdzieszulice Górne 335 Zdzieszulice Górne 39. Zdzieszulice Dolne 298 Zdzieszulice Dolne 40. Zwierzchów 295 Zwierzchów Ogółem Przez obszar gminy przebiegają następujące główne drogi: droga krajowa nr 8 relacji Warszawa - Piotrków Tryb. - Bełchatów - Wieluń - Wrocław jako fragment projektowanej drogi wraz z projektowanymi wielopoziomowymi węzłami w obrębie obwodnicy m. Bełchatowa drogi wojewódzkie: nr 484 relacji Buczek - Kamieńsk nr 485 relacji Bełchatów Pabianice drogi powiatowe: nr 1902E relacji Bełchatów Słok Janów Nowy nr 1905E relacji Wola RoŜniatowska Ławy nr 1909E relacji Parzno Domiechowice Bełchatów nr 1910E relacji Parzno Wola Mikorska Adamów nr 1911E relacji Bełchatów Mzurki nr 1912E relacji Bełchatów Bogdanów nr 1913E relacji Bełchatów Kol. Bogdanów nr 1914E relacji Bełchatów Bukowa nr 1915E relacji Wólka Łękawska Zawadów nr 1916E relacji Bogdanów Łękawa nr 1917E relacji Chabielice Trząs Nowy Świat nr 1919E relacji Kaszewice Kurnos Bełchatów nr 1923E relacji Zawady Dobrzelów nr 2308E relacji Rogóźno Wygoda Kącik Mzurki Za pośrednictwem w/w dróg gmina uzyskuje powiązanie zewnętrzne z miastem Bełchatowem i z sąsiadującymi gminami.

13 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 13 Podstawową funkcją gminy jest rolnictwo i mieszkalnictwo. Funkcjami uzupełniającymi są: rekreacja i wypoczynek. Ośrodkiem administracyjno - usługowym dla gminy jest miasto Bełchatów. Gmina ma charakter podmiejski. 2.Analiza stanu istniejącego 2.1. Środowisko ogólna charakterystyka Rzeźba, warunki geologiczne, surowce mineralne Obszar gminy leŝy w obrębie Wysoczyzny Bełchatowskiej, której rzeźba w głównych zarysach ukształtowana została w okresie zlodowacenia środkowopolskiego, stadiału Warty. W rzeźbie dominują powierzchnie płaskich lub lekko falistych równin łagodnie rozciętych przez płytkie i stosunkowo szerokie doliny. Wyniesienie terenu w części północnej kształtuje się średnio na poziomie 220 m n.p.m., w części południowej, w dolinie Widawki na poziomie ok. 190 m n.p.m. Obszar Wysoczyzny tworzy równina gliniastej moreny dennej (w części północnej) oraz piaszczyste pola sandrowe w rejonie Łękawy i Bukowej. Lokalne kulminacje w postaci bardziej wyrazistych, Ŝwirowo - piaszczystych, pagórów kemowych osiągają wysokości powyŝej 230 m n.p.m., a najwyŝszy z nich Borowa Góra 278,5 m n.p.m. Rejonem występowania tych kulminacji są wschodnie tereny gminy, będące równieŝ strefą wododziałową między zlewniami Pilicy i Warty. WaŜny, naturalny akcent urozmaicenia rzeźby stanowią wały wydmowe, najliczniej występujące w południowej i zachodniej części gminy. Pod względem geologicznym gmina leŝy w obrębie Niecki Łódzkiej. Niecka zbudowana jest z utworów mezozoicznych, trzeciorzędowych i czwartorzędowych. Starsze podłoŝe mezozoiczne i trzeciorzędowe przykryte jest zwartą i o znacznej miąŝszości pokrywą osadów czwartorzędowych zlodowacenia środkowopolskiego. Osady te wykształcone są w postaci piasków o róŝnej granulacji, glin i utworów piaszczysto Ŝwirowych. Najmłodsze utwory czwartorzędowe - holoceńskie budują dna współczesnych dolin. Są to utwory aluwialne i deluwialne występujące w postaci piasków o róŝnej granulacji i z róŝną zawartością części organicznych, glin humusowych oraz lokalnie namułów i torfów. Taka budowa geologiczna przesądziła o zasobach surowcowych gminy. Z występujących tu kopalin na szczególną uwagę zasługują piaski i utwory piaszczysto Ŝwirowe. Surowce te (a szczególnie piaski) są powszechnie eksploatowane, w licznych małych wyrobiskach, głównie dla potrzeb lokalnego budownictwa. Na terenie gminy udokumentowano następujące złoŝa: 1. kopalin podstawowych: złoŝe węgla brunatnego Bełchatów - pole Bełchatów, teren i obszar górniczy Pole Bełchatów ustanowiony został w koncesji Nr 120/94 z dnia r. z późn. zm., udzielonej przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dla Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A. w Rogowcu na wydobywanie węgla brunatnego oraz kopalin towarzyszących ze złoŝa Bełchatów. W/w koncesja jest waŝna do dnia r. 2. kopalin pospolitych: kruszywa naturalnego Janina-Michałów, granice obszaru i terenu górniczego Janina-Michałów wyznaczone zostały w koncesji Starosty Bełchatowskiego z dnia r. PowyŜsza koncesja, udzielona dla Przedsiębiorstwa Transportowo Sprzętowo Handlowego KAR-S s. c Bełchatów, ul. Przemysłowa 9, na wydobywanie kruszywa naturalnego jest waŝna do r.,

14 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 14 kruszywa naturalnego (piasku) Kurnos II, granice obszaru i terenu górniczego Kurnos II wyznaczone zostały w koncesji Starosty Bełchatowskiego z dnia r. PowyŜsza koncesja, udzielona dla Przedsiębiorstwa Transportowo Sprzętowo Handlowego KAR-S s. c Bełchatów, ul. Przemysłowa 9, na wydobywanie kruszywa naturalnego jest waŝna do r., kruszywa naturalnego (piasku) Wola Kruszyńska I Pole A i Wola Kruszyńska I Pole B, granice obszaru i terenu górniczego Wola Kruszyńska I Pole A i Wola Kruszyńska I Pole B wyznaczone zostały w koncesji Wojewody Łódzkiego z dnia r. PowyŜsza koncesja jest waŝna do r., piasków wydmowych Dobrzelów, utworów piaszczysto Ŝwirowych Bukowa, kruszywa naturalnego (piasku i piasku ze Ŝwirem) Oleśnik, kruszywa naturalnego (piasku) Ludwików, granice obszaru i terenu górniczego Ludwików wyznaczone zostały w koncesji Starosty Bełchatowskiego z dnia r. PowyŜsza koncesja, udzielona na wydobywanie kruszywa naturalnego jest waŝna do r., złoŝe Dobiecin, złoŝe Góry Borowskie (część złoŝa na terenie gminy Bełchatów), ZłoŜe piasków wydmowych Wola Kruszyńska II zostało wyeksploatowane. Występujące na terenie gliny zwałowe stanowią słabszej jakości surowiec ceramiczny i nie tworzą zasobów o charakterze przemysłowym. Rejony ich występowania to równocześnie tereny rolne o wyŝszych klasach bonitacyjnych. W sytuacji gminy, gdzie terenów o najwyŝszej przydatności dla rolnictwa jest stosunkowo niewiele, kaŝda potencjalna eksploatacja zmniejszałaby ten areał. W bliskim sąsiedztwie gminy, na terenach obecnej i projektowanej eksploatacji węgla brunatnego, tkwią w nadkładzie ogromne zasoby surowców mineralnych. Łatwość ich pozyskania, z racji bliskiego sąsiedztwa, moŝe lub powinna stać się podstawą rozwoju przemysłu materiałów budowlanych na terenie gminy. Dostępne na terenie gminy surowce stanowią raczej zasoby zabezpieczające lokalne potrzeby mieszkańców Warunki klimatyczne i aerosanitarne Warunki klimatyczne gminy są toŝsame jak dla strefy klimatycznej Polski Środkowej. Strefa ta, najogólniej biorąc, charakteryzuje się deficytami wilgoci - roczna suma opadów waha się w przedziale mm. PrzewaŜają wiatry z sektorów zachodnich (47,4%) o niskich prędkościach. Najmniejszy udział wykazują wiatry z kierunków: północnego i północno - wschodniego. Roczny przebieg częstości kierunków wiatru wykazuje sezonową zmienność. W chłodnej porze roku przewaŝa kierunek południowo - zachodni /od strony Elektrowni "Bełchatów/, a od lipca do października zachodni i północno - zachodni. Najsilniejsze wiatry występują zimą i wiosną. Niewielki jest teŝ udział cisz - 7,7% w ciągu roku.

15 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 15 Rozkład kierunków i prędkości wiatrów w oparciu o dane z obserwacji meteorologicznych stacji Kaszewice / / ilustruje poniŝsze zestawienie: V m/s N NE E SE S SW W NW c ,7 1 1,6 0,9 1,0 2,7 3,5 3,6 3,8 2,2-2 1,6 1,3 2,8 3,2 3,4 4,2 5,1 2,4-3 1,0 0,8 1,8 1,7 1,9 2,5 3,6 2,0-4 0,8 0,9 1,9 1,3 1,7 2,1 3,6 1,7-5 0,6 0,4 1,1 0,7 0,7 1,0 1,8 1,0-6_7 0,4 0,3 1,4 0,6 0,5 1,3 2,2 1,2-8_10 0,2 0,1 0,4 0,1 0,3 0,5 0,9 0,5-11_ ,1 0,1 - > Suma% 6,2 4,7 11,3 10,3 12,0 15,2 21,1 11,1 7,7 25.0% N NW 20.0% 15.0% 10.0% 5.0% NE W 0.0% E SW SE S Układ poszczególnych elementów klimatycznych ulega zróŝnicowaniu w zaleŝności od wyniesienia, ukształtowania, pokrycia terenu czy teŝ zalegania wód gruntowych. Najwyraźniejsze róŝnice pojawiają się między terenami dolinnymi a otwartymi terenami wysoczyznowymi. Głównym źródłem zanieczyszczania powietrza na terenach sąsiadujących z ZGE "Bełchatów" jest Elektrownia. Jest ona największą w Polsce, a takŝe w Europie, elektrownią konwencjonalną opalaną węglem brunatnym. Stopień i zasięg oddziaływania Elektrowni określono w niniejszej "Diagnozie" na podstawie następujących materiałów: Emisja zanieczyszczeń w rejonie Elektrowni "Bełchatów" - oprac. mgr inŝ. Witold Gajewski Działania Elektrowni "Bełchatów" na rzecz ochrony środowiska - oprac. Działu Ochrony Środowiska Elektrowni "Bełchatów" - autorzy mgr inŝ. Witold Gajewski, mgr inŝ. Włodzimierz Pomykała Raport o stanie środowiska w wojew. piotrkowskim w 1996 r. - PIOŚ, WIOŚ 1997 r. Ocena oddziaływania na środowisko projektowanej O/Szczerców - Poltegor - Wrocław 1997 r. W skład Elektrowni wchodzi 12 bloków energetycznych o mocy 360 MW kaŝdy. Roczna produkcja energii elektrycznej stanowi 20% produkcji krajowej.

16 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 16 Przy tak wysokiej produkcji energii elektrycznej i spalaniu tak olbrzymich ilości węgla, Elektrownia jest siłą rzeczy najpowaŝniejszym źródłem emisji zanieczyszczeń. Elektrownia emituje do atmosfery pyły, SO 2, NO 2 i CO. Dla przykładu, wielkość emisji SO 2 stanowiła 97,8% emisji z terenu dawnego woj. piotrkowskiego i 17,7% emisji krajowej. Przy aktualnej emisji Elektrownia nie przekracza dopuszczalnych stęŝeń w powietrzu oraz norm emisji określonych obowiązującymi przepisami. Potwierdza to monitoring prowadzony przez szereg róŝnych instytucji w tym takŝe przez monitoring prowadzony przez Elektrownię. Znacząca redukcja SO 2 została osiągnięta dzięki przystąpieniu do realizacji budowy instalacji odsiarczania spalin. Realizacja kolejnych etapów instalacji odsiarczania pozwoli na dalsze zmniejszenie emisji. WyposaŜenie wszystkich bloków Elektrowni w instalacje odsiarczające - jest waŝne szczególnie w kontekście planowanego wykorzystania węgla o zwiększonej zawartości siarki z odkrywki Szczerców - zmierzać będzie do zminimalizowania ujemnego wpływu Elektrowni na środowisko. Działalność inwestycyjna Elektrowni dotycząca realizacji urządzeń redukujących emisje tlenków azotu, pyłów, dwutlenku siarki zaowocowała wyraźnym spadkiem (średniorocznych) stęŝeń zanieczyszczeń powietrza. Jednak, naleŝy brać pod uwagę fakt, iŝ mimo relatywnie niŝszego ale stałego emitowania zanieczyszczeń, następuje ich kumulacja, szczególnie w glebach, roślinności wieloletniej, wodach gruntowych i powierzchniowych. Z analizy wyników monitoringu (zawartych w w/w opracowaniach) wynika, Ŝe emisja z Elektrowni "Bełchatów" ma wpływ na stęŝenia imisyjne w Bełchatowie, a tym samym i na tereny gminy przy południowych i południowo - zachodnich kierunkach wiatrów. Występują wtedy najwyŝsze stęŝenia, mimo nie przekraczanych NDS (norm dopuszczalnych stęŝeń). PoniewaŜ wiatry z tych kierunków (S,SW) przewaŝają w chłodnej porze roku (sezon grzewczy) zanieczyszczenia powietrza pochodzące z oddziaływania Elektrowni nakładają się na oddziaływanie lokalnych źródeł emisji podnosząc w ten sposób stopień zanieczyszczenia powietrza.

17 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Warunki glebowe, uŝytkowanie gruntów Warunki glebowe gminy wynikają z budowy warstw przypowierzchniowych. Tam gdzie utwory gliniaste zalegają bliŝej powierzchni lub w rejonach występowania piasków gliniastych mocnych i lekkich glin wykształciły się gleby wyŝszych klas bonitacyjnych, w przypadku gminy są to klasy IIIb i IVa. Ich większe, wyraźniejsze kompleksy występujące płatowo sytuują się w północnej części gminy. Bonitację uŝytków rolnych ilustrują poniŝsze tabele oparte na materiałach IUNG w Puławach przyjętych w opracowaniu "Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej wojew. piotrkowskiego". W materiałach tych bonitację uŝytków rolnych podaje się łącznie dla terenu miasta i gminy Bełchatów, nie wpływa to jednak w Ŝadnym stopniu na zakłócenie proporcji występujących klas bonitacyjnych. Lp. klasy bonitacyjne powierzchnia gruntów ornych ha udział procentowy 1. IIIa 34 0,3 2. IIIb 503 4,6 3. IVa ,9 4. IVb ,8 5. V ,5 6. VI ,8 7. VIz 14 0,1 8. OGÓŁEM ,0 uwagi udział w pow. gruntów ornych klasy bonitacyjne gruntów ornych 25% 16% 0% 5% 37% 17% IIIa IIIb IVa IVb V VI VIz Ponad 60% powierzchni gruntów ornych zajmują grunty o niskich klasach bonitacyjnych gleb, a wśród nich aŝ 25% stanowią grunty marginalne /VI, VIz/. Grunty IV-tych i III-ich klas bonitacyjnych to niewiele ponad 37%. Wskaźnik przydatności rolniczej, w ocenie punktowej gleb, jest niŝszy o prawie 3 punkty od wskaźnika dla byłego wojew. piotrkowskiego. Ta struktura bonitacyjna sprawia, iŝ dominującymi kompleksami przydatności rolniczej gleb są kompleksy Ŝytni słaby i bardzo słaby. Kompleksy przydatności rolniczej oparte na wyŝszych bonitacjach to kompleksy Ŝytni bardzo dobry i dobry. W bonitacji uŝytków zielonych dominują klasy V i VI, dając średnie i słabe uŝytki zielone (> 70%).

18 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 18 Struktura uŝytkowania gruntów. Stan w dniu r. pow. ogółem uŝytki rolne grunty leśne grunty zabud. i zurban. w ha grunty pod wodami nieuŝytki Razem Udział w pow. ogółem 100,0 58,4 35,6 4,3 0,3 1,1 0,3 (%) Grunty Skarbu Państwa Grunty gmin i związków międzygminnych Grunty osób fizycznych Grunty spółdzielni Grunty kościołów i związków wyznaniowych Wspólnoty gruntowe Grunty powiatów z wyłączeniem przekazanych w uŝytkowanie Grunty spółek prawa handlowego Źródło: zestawienie zbiorcze danych z ewidencji gruntów i budynków wg stanu w dniu r. Ośrodek Dokumentacji Geodezji i Kartograficznej w Łodzi, Łódź tereny róŝne UŜytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych na terenie gminy Bełchatów, na podstawie wyników spisu rolnego w 2002 r.: Ogółem W tym gospodarstwa indywidualne w ha w odsetkach w ha w odsetkach uŝytki rolne 8717,14 80,4 8686,91 80,4 grunty orne 6779,33 62,4 6760,43 62,6 w tym: odłogi 2500,93 ugory 252,76 23,1 2,3 2483,53 251,26 23,0 2,3 sady 38,12 0,4 38,12 0,4 łąki 1364,07 12,6 1364,07 12,6 pastwiska 535,62 4,9 524,29 4,9 lasy i grunty leśne 1662,83 15,3 1658,18 15,3 pozostałe grunty 465,90 4,3 459,30 4,3 OGÓŁEM 10845,87 100, ,39 100,0

19 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 19 Największy wpływ na rolniczą przestrzeń produkcyjną ma więc jakość gleb, decydując o jej potencjale. Zdecydowana większość gleb na terenie gminy naleŝy do słabych i bardzo słabych. Są to grunty o ograniczonych moŝliwościach produkcyjnych i niskim potencjale urodzajności. Wśród nich znaczną powierzchnię zajmują grunty marginalne, nieprzydatne dla produkcji rolniczej i często odłogowane. Grunty te, w zaleŝności od usytuowania, powinny być przeznaczone pod tworzenie nowych powierzchni leśnych lub wykorzystane na potrzeby rozwoju innych funkcji /np. rekreacyjnej/. Na gruntach o wyŝszych klasach bonitacyjnych produkcja rolna jest względnie opłacalna. Większa elastyczność w doborze gatunków uprawowych moŝe prowadzić do większej efektywności produkcji. Rejon ich występowania powinien stanowić podstawę rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy. Część uŝytków zielonych gminy znacznie obniŝyła swój potencjał biologiczny i produkcyjny. Jest to efekt oddziaływania leja depresyjnego KWB "Bełchatów", pod wpływem którego, od wielu lat, pozostaje południowa część gminy. W północnej części gminy zwraca uwagę fakt występowania znacznych powierzchni zmeliorowanych. Na podstawie informacji Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi powierzchnie zmeliorowane występują w następujących miejscowowściach: Adamów, Dobiecin, Dobrzelów, Domiechowice, Helenów, Janina, Józefów, Kałduny, Korczew, Ławy, Myszaki, Niedyszyna, Podwody, Postękalice, Wola Mikorska, Wielopole, Zawady, Huta występują urządzenia melioracji szczegółowej, tj. drenowanie. Domiechowice, Józefów, KsięŜy Młyn, Ławy, Niedyszyna, Postękalice, Rząsawa, Wólka Łękawska, Wola Mikorska, - przepływają wody płynące Wody powierzchniowe Przez wschodnie rejony gminy przebiega strefa wododziałowa I rzędu rozgraniczająca zlewnie Wisły i Odry, a w skali regionalnej Pilicy i Warty. Obszar gminy naleŝy do dorzecza rzeki Widawki. Głównym ciekiem powierzchniowym jest rzeka Rakówka, prawobrzeŝny dopływ Widawki uchodzący na zachód od miejscowości Rząsawa. Odcinek źródłowy rzeki Rakówki znajduje się w północnej części gminy Bełchatów w rejonie miejscowości Apolinów i Kałduny. LewobrzeŜny dopływ rzeki Rakówki znajdujący się powyŝej Bełchatowa ma swe źródła w okolicy miejscowości Myszaki. Kolejny lewobrzeŝny dopływ Rakówki to mały ciek mający swoje źródła w okolicy miejscowości Zwierzchów. Środkowy bieg rzeki Rakówki znajduje się w zasięgu gminy miasta Bełchatów po rejon KsięŜy Młyn. PoniŜej Rakówka skręca na południowy zachód do ujścia w Widawce. W rejonie północno-wschodnim gminy, na granicy z gminą Wola Krzysztoporska w kierunku południowo-wschodnim (Wielopole - Niedyszyna - Postękalice) płynie rzeka Dąbrówka. Ponadto w rejonie miejscowości Podwody występuje kolejny ciek uchodzący do rzeki Pilsi poza zachodnimi granicami gminy. Wody stojące na obszarze gminy to głównie małe naturalne lub sztuczne stawy związane z doliną rzeki. Większy kompleks stawów znajduje się w okolicach miejscowości Postękalice, Dobrzelów, Domiechowice. Wody stojące znajdujące się na terenie gminy nie są uwzględnione w monitoringu jakości wód WIOŚ. Na terenie gminy nie jest eksploatowane Ŝadne ujęcie wód powierzchniowych. Sieć hydrograficzną uzupełniają ponadto niewielkie cieki często bez nazwy, w północno - zachodniej i wschodniej części gminy odprowadzające wody do rzeki Pilsi oraz do LuciąŜy, a takŝe niewielkie zbiorniki i oczka wodne pochodzenia naturalnego i antropogenicznego.

20 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 20 Projektowane zbiorniki retencyjne (według programu małej retencji województwa łódzkiego): Zbiornik Janina w miejscowości Janina o powierzchni 2,0 ha, przy średniej głębokości 1,8 m, pojemności m 3, Zbiornik Oleśnik w miejscowości Oleśnik o powierzchni 3,0 ha, przy średniej głębokości 1,7 m, pojemności m 3, Na terenie gminy istnieje uzasadnione zapotrzebowanie na realizację zbiorników małej retencji. Zasadniczą rolą tych zbiorników byłaby alimentacja wód dla potrzeb rolnictwa /w tym gospodarki rybackiej/ Wody podziemne Na terenie gminy, generalnie, występują dwa uŝytkowe poziomy wodonośne: czwartorzędowy poziom wodonośny - stanowi dla części wodociągów wiejskich oraz obiektów o niewielkim zapotrzebowaniu na wodę podstawowy poziom uŝytkowy. Poziom ten związany jest z utworami wodnolodowcowymi (piaski, Ŝwiry) i posiada przewaŝnie kilka warstw wodonośnych na głębokości do 80 m. Wydajności potencjalne studni wahają się od kilku do 120 m3/h, przewaŝnie jednak m3/h. kredowy poziom wodonośny - związany jest z występowaniem spękanych osadów węglanowych kredy górnej. Zasilanie tego poziomu jest efektem infiltracji przez utwory czwartorzędowe. MiąŜszość warstwy wodonośnej poziomu kredowego wynosi średnio m. Wydajność ujęć od 30 m 3 /h do 200 m 3 /h. Poziom górnokredowy zaopatruje w wodę m. Bełchatów. Ujęcie "Myszaki - Niedyszyna" składa się z 9 otworów, o głębokościach od m i posiada zatwierdzone zasoby w wysokości 800 m 3 /h. Z poziomu tego czerpie wodę równieŝ część wodociągów wiejskich. Informacje dotyczące uŝytkowania poziomów wodonośnych podaje się na podstawie opracowania geosozologicznego dla gminy Bełchatów opracowanego przez MINERAL CONSULTING s.c. - Warszawa 1998 r. Wody kredowego poziomu charakteryzują się wysoką jakością i zaliczone są do kl. Ib. Monitorowaniem jakości wód podziemnych były objęte ujęcia miejskie Bełchatowa "Myszaki" oraz ujęcia gminne w Łękawie ujmujące wodę z poziomu kredowego. Ujęcia "Myszaki - Niedyszyna" wytworzyły lej depresyjny o promieniu ca 2,5 km. Przez południowe krańce gminy przebiega granica (północna) GZWP "Niecka Miechowska". Zbiornik ten wydzielono w ośrodku szczelinowym kredy górnej. Hydrogeologiczny ośrodek szczelinowy tworzą skały węglanowe (margle, opoki i wapienie). Wody szczelinowe zbiornika wykazują generalnie zwierciadło swobodne, a tylko lokalnie naporowe. Zasięg głębokościowy strefy wodonośnej wynosi m. Zbiorniki określane jako GZWP są fragmentami uŝytkowych poziomów wód podziemnych tylko o lepszych warunkach jakościowych i ilościowych. Zawierają wody wysokiej jakości przydatne do zaopatrzenia ludności w wodę pitną i jako obszar zasobowy, do wykorzystania w przyszłości, podlegają szczególnej ochronie polegającej zwłaszcza na niedopuszczaniu do ich zanieczyszczenia. W części północnej GZWP odpompowywanie wód ze złoŝa węgla brunatnego spowodowało powstanie rozległego leja depresji. Część terenu gminy (generalnie do wysokości rzeki Widawki) pozostaje w jego zasięgu.

21 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 21 Na mapie geosozologicznej gminy Bełchatów wydzielono trzy stopnie zagroŝenia wód podziemnych: wysoki, średni i niski. Obszary o wysokim zagroŝeniu wód (brak izolacji poziomów wodonośnych) występują na znacznym obszarze gminy Lasy, ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych Lasy i grunty leśne w gminie Bełchatów zajmują powierzchnię ha, co stanowi 35% obszaru gminy. Zwarte i duŝe kompleksy leśne, będące własnością państwa występują w południowych i zachodnich rejonach gminy. Ponad połowę ogólnej powierzchni lasów stanowią lasy prywatne. Wskaźnik lesistości jest większy niŝ przeciętna dla powiatu czy teŝ województwa. Lasy państwowe administrowane są przez Nadleśnictwo Bełchatów. W strukturze gatunkowej drzewostanów dominuje sosna. W obrębie wszystkich zbiorowisk leśnych gminy największe powierzchnie zajmują lasy sosnowe a wśród nich najbardziej rozpowszechniony bór sosnowy świeŝy. Tereny wydmowe i powierzchnie piasków eolicznych porasta bór suchy (chrobotkowy). Siedliska borowe są szczególnie korzystne dla rekreacji i turystyki. Siedliska boru wilgotnego spotkać moŝna u podnóŝy wałów wydmowych, w obniŝeniach śródwydmowych oraz w lokalnych zagłębieniach terenowych. W siedliskach wilgotnych na południu gminy obserwowany jest regres fitocenoz wilgotnych. Wpłynął na to lej depresyjny powstały w wyniku prowadzonego odwodnienia złoŝa węgla brunatnego Bełchatów. Lasy na terenie gminy mają szczególne znaczenie. Tworzą strefę buforową między ZGE Bełchatów a terenem gminy i miasta. Ich funkcja ekologiczna powinna dominować nad funkcją produkcyjną. Lasy w jej obrębie posiadają status lasów ochronnych. Ze względu na walory zdrowotne siedlisk borowych, stanowią potencjalną bazę dla kreowania funkcji rekreacyjnej. Aktualny stan sanitarny lasów naleŝy określić jako dobry. W porównaniu do wczesnych lat osiemdziesiątych w lasach Nadleśnictwa Bełchatów nie tylko nie zanotowano pogorszenia lecz poprawę stanu zdrowotnego. Te pozytywne zmiany mogą być wynikiem intensywnych prac agrotechnicznych na gruntach leśnych. Nieznaczne zmiany odnotowano w lasach objętych lejem depresji na siedliskach wilgotnych i bagiennych. Na terenie gminy ochronie prawnej podlegają następujące elementy środowiska przyrodniczego: Pomniki przyrody: 3 klony pospolite i dąb szypułkowy w parku w Łękawie, 4 dęby szypułkowe, buk pospolity, kasztanowiec biały, klon pospolity na terenie parku we wsi Wielopole, lipa drobnolistna na terenie parku w Dobiecinie, dąb szypułkowy na terenie gruntów p. Władysława Zajdela w Kurnosie Drugim, /Podstawa prawna: Rozporządzenie Wojewody Piotrkowskiego z 1996 r. (Dz. Urz. Woj. Piotrk. Nr 21/96 poz. 75)/ dąb szypułkowy o nazwie Generał na terenie gruntów Lasów Państwowych w Korczewie, /Podstawa prawna: Uchwała Nr IX/102/2003 Rady Gminy Bełchatów z dnia r./ Dąb szypułkowy na terenie gruntów p. Jerzego Marczaka w Mikorzycach (obręb Józefów), /Podstawa prawna: Zarządzenie Wojewody Piotrkowskiego Nr 45/87 z dnia r./ uległ spaleniu.

22 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 22 Parki będące w rejestrze lub ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków: w Dobiecinie, Dobrzelowie, Korczewie, Zdzieszulicach Górnych, Łękawie, Mikorzycach, Mokraczu, Postękalicach i Wielopolu. Zgodnie z wykazem przekazanym przez Nadleśnictwo Bełchatów jako wniosek do studium na terenie gminy Bełchatów uwzględnia się podaną poniŝej lokalizację uŝytków ekologicznych objętych ochroną prawną w stosunku do których wprowadza się zakazy wymienione w art. 31a Ustawy o ochronie przyrody: Wieś Wielopole dz. nr 39 o pow. uŝytku 4,17 ha, Wieś Dobrzelów dz. nr 44 o pow. uŝytku 1,08 ha, Wieś Kałduny dz. nr 261 o pow. uŝytku 0,57 ha, Wieś Domiechowice - dz. nr 85 o pow. uŝytku 1,03 ha, dz. nr 97 o pow. uŝytku 6,60 ha, Wieś Myszaki dz. nr 382 o pow. uŝytku 1,11 ha, Wieś Zawadów Kol. dz. nr 271 o pow. uŝytku 0,17 ha, Wieś Bukowa dz. nr 393 o pow. uŝytku 1,65 ha, Wieś Adamów dz. nr 206 o pow. uŝytku 1,40 ha Obszary chronionego krajobrazu Na terenie gminy usytuowane są fragmenty dwóch obszarów chronionego krajobrazu: Szczercowskiego - obejmującego kompleks leśny w zachodniej części gminy, Borowej Góry w strefie wododziałowej, w południowo - wschodnich rejonach gminy. Podstawa prawna: Uchwała Nr XXV/166/88 WRN w Piotrkowie Tryb. z dnia r. w sprawie zatwierdzenia regionalnego planu zagospodarowania przestrzennego woj. piotrkowskiego /obszary chronionego krajobrazu stanowiły jeden z podstawowych elementów planu/ oraz Uchwała Nr V/30/94 Rady Gminy w Bełchatowie z dnia 2.XII.1994 r. zatwierdzająca miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów. Obszary te stanowiły ogniwa wojewódzkiego systemu obszarów chronionych /w byłym województwie piotrkowskim/, a poprzez układ korytarzy ekologicznych utrzymywały więzi przyrodnicze z innymi obszarami chronionymi zarówno wewnątrz województwa jak i poza nim. W koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET POLSKA opracowanej w 1995 r. przez IUCN w ramach Programu Europy, teren gminy Bełchatów usytuowany jest między obszarami węzłowymi o znaczeniu międzynarodowym i krajowym oraz korytarzami ekologicznymi rangi krajowej. PowyŜsze obszary wyznaczone zostały w dolinach rzek Warty i Pilicy. Poprzez rzekę Widawkę i towarzyszące jej biegowi tereny leśne oraz poprzez obszary chronionego krajobrazu, głównie Szczercowskiego, teren gminy utrzymuje więzi przyrodnicze z terenami środkowej Warty. Widawka wraz z otaczającymi terenami lasów pełni w tym przypadku rolę lokalnego korytarza ekologicznego, którego kondycja biotyczna ma ogromny wpływ na układy przyrodnicze, z którymi utrzymuje więzi.

23 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Oddziaływanie odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego Odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego wymaga prowadzenia stałego odwadniania złoŝa, w wyniku którego powstaje rozległy lej depresyjny. Jako umowną granicę leja depresji przyjmuje się zasięg izolinii depresji S=1 m. Ze względu na przemieszczanie się obszaru odwadniania, kształt leja ma charakter dynamiczny i podlega zmianom w czasie. Dotyczy to zarówno obecnej eksploatacji na Polu Bełchatów, jak i projektowanej z Pola Szczerców. NiezaleŜnie od powyŝszego, południowe rejony gminy, według prognozy rozwoju leja, są i pozostaną w zasięgu oddziaływania odwodnienia. Zasięgi leja depresyjnego (S=1m) w oparciu o prognozę jego rozwoju, dla lat: 2005, 2010, 2017 i 2032 pokazano na planszy nr 1 oraz nr 3 studium. Eliminacja wód gruntowych, a niejednokrotnie i powierzchniowych, na skutek drenującego oddziaływania leja depresji powoduje zmiany w glebach, szacie roślinnej oraz w plonowaniu łąk i pastwisk. Na obniŝenie poziomu wód gruntowych w największym stopniu reagują ekosystemy bagienne, łąkowe i olsowe, kiedy woda gruntowa ucieka poza zasięg głównej masy korzeniowej, pogarszając warunki Ŝycia roślin. Przez południowy fragment gminy przebiega granica terenu górniczego Pole Bełchatów, utworzonego decyzją MOŚZNiL z dnia r. znak BKK/PK/14/95. Na potrzeby KWB Bełchatów, na terenie zalesionym, w południowej części gminy usytuowano skład materiałów wybuchowych, wyznaczając dla niego trzy strefy zagroŝenia: 500 m, 900 m i 1300 m. Strefa 1300 m wyznacza najmniejszą odległość od innych składów materiałów wybuchowych, magazynów łatwo zapalnych materiałów o pojemności powyŝej 200 l paliwa, stacji radiowych, telewizyjnych i radarowych. Strefa 900 m wyznacza najmniejszą odległość od osiedli, dróg publicznych i kolejowych, mostów, obiektów zakładów, zbiorników i linii WN. Strefa 500 m wyznacza najmniejsza odległość od oddzielnych budynków mieszkalnych, dróg o mniejszym ruchu, linii kolejowych o ruchu wyłącznie towarowym, składów łatwo zapalnych materiałów o pojemności mniejszej niŝ 200 l paliwa, urządzeń specjalnych odpornych na działanie fali detonacyjnej (mosty, wieŝe, elewatory Ŝelazne, Ŝelbetowe i stalowe) oraz linii WN zasilających wyłącznie obiekty zakładu górniczego.

24 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Infrastruktura społeczna Demografia Według informacji zawartych w roczniku statystycznym wojew. łódzkiego na r., gmina zajmowała obszar 180 km 2, zamieszkiwana była przez osób (w tym męŝczyzn i kobiet. Na 1 km 2 przypadało 49 osób, zaś na 100 męŝczyzn przypadało 102 kobiety. Stan ludności (wg WUS - Piotrków Tryb., informacji z Urzędu Gminy) w gminie na przełomie lat ilustruje tabela: stan ludności lata Ogółem męŝczyźni kobiety urodzenia Ŝywe zgony przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych * ** * dane z Urzędu Gminy ** dane Urzędu Statystycznego w Łodzi 2004 r. przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych

25 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 25 Struktura wieku ludności w latach r. Wiek lata przedprodukcyjny w liczbach bezwzględnych (0-18 lat) % produkcyjny w liczbach bezwzględnych (15-59 lat) % poprodukcyjny w liczbach bezwzględnych 60 lat i więcej) % ogółem , , ,1 6217/3196K , , ,2 9490/4629K , , , , , ,1 8654/4302K , , , /4291K , , , /4264K 2002* , , , ** , , ,8 8778/4428K *dane ze spisu rolnego 2002r.**dane Urzędu Statystycznego w Łodzi 2004 r. struktura wieku ludności r r r r r r r r lat lat 60 lat i więcej Wg informacji Urzędu Statystycznego w Łodzi, wg stanu na grudzień 2003 r. w gminie zamieszkiwało osób. Rozproszone osadnictwo, brak większych skupisk ludności powodują, Ŝe średnia gęstość zaludnienia nie jest wysoka i wynosi 49 osób/km2. W związku z licznymi wydawanymi decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu zakłada się, Ŝe liczba ludności zamieszkująca Gminę Bełchatów będzie wzrastać. W 2004 r. wydano 207 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Zatrudnienie Pracujący w gospodarce narodowej w latach (wg US) jest następujące: Wyszczególnienie Lata Ogółem /340K 1036/480K 1091/493K 844/327K w tym: rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 70 53/8K 32/6K 32/9K 16 Przemysł 6 145/81K 465/240K 535/241K 329 Budownictwo /8K 73/9K 141/36K handel i naprawy 98 44/34K 68/46K 81/33K b.d. transport, łączność, składowanie 2 47/15K 3/3K 22/3K b.d. administracja publiczna - 10/7K 31/7K 24/6K b.d. edukacja /129K 142/119K 145/124K b.d. ochrona zdrowia i opieka socjalna - 23/19K 55/34K 58/37K b.d.

26 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 26 Cechą charakterystyczną działalności gospodarczej na terenie gminy jest jej znaczne rozdrobnienie. Wśród funkcjonujących podmiotów zdecydowanie przewaŝają zakłady osób fizycznych (86,0 % ogółu), których liczebność w stosunku do roku 2000 wzrosła o 25,9 %. Są to jednak głównie małe podmioty, których moŝliwości ekonomiczne i rozwojowe są stosunkowo niewielkie. W strukturze podmiotów gospodarczych według rodzaju prowadzonej działalności najliczniejszą grupę (podobnie jak w całym powiecie i regionie łódzkim) stanowią firmy zajmujące się handlem i naprawami pojazdów mechanicznych oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego, których udział kształtuje się na poziomie około 30 % ogółu podmiotów. RównieŜ znaczący jest udział firm zajmujących się działalnością przemysłową (53 podmioty 11% ogółu). Są to głównie podmioty zajmujące się produkcją materiałów budowlanych oraz przedsiębiorstwa związane z przemysłem spoŝywczym, głównie mięsnym. Wymienić tu naleŝy: produkcja materiałów budowlanych: - Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych, Wytwórnia Mas Bitumicznych, Zdzieszulice, - Zakład Produkcyjno-Budowlany L. Maciejewski, Nowy Świat, - Zakład Ceramiki Budowlanej S.C. H. Musiałowicz, L. Dondalska, Dobiecin- Kolonia, - Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy Cegielnia L. Dondalska, Dobiecin- Kolonia, produkcja artykułów spoŝywczych: - Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe KUSY, - Przetwórstwo Mięsne, Korczew, - Rzeźnictwo i Wędliniarstwo Cz. ChyŜy, Zawady, - Masarnia D. Marczak, Dobrzelów, - Przedsiębiorstwo Drobiarskie M i R Ławy, - Piekarnia Jazon Dobrzelów. Wymienione podmioty nastawione są głównie na obsługę rynku lokalnego. Ich wspólną cechą jest równieŝ to, iŝ wszystkie działają w oparciu o kapitał krajowy. Na terenie gminy zlokalizowany jest równieŝ obiekt Rejonu Energetycznego w Kurnosie o zasięgu wykraczającym poza granice gminy i powiatu bełchatowskiego. Na terenie gminy Bełchatów, według danych Powszechnego Spisu Rolnego, w maju 2002 r. funkcjonowało 2607 gospodarstw rolnych w tym 2604 gospodarstwa indywidualne. Gospodarstwa te łącznie obejmowały 10845,9 ha powierzchni, w tym 8717,1 ha uŝytków rolnych. Zdecydowana większość ( 4 / 5 ogółu) to gospodarstwa małe o powierzchni nie przekraczającej 5 ha uŝytków rolnych Zjawisko bezrobocia Liczba osób zarejestrowanych w urzędzie pracy jako bezrobotni w końcu pierwszego kwartału 2006 r. wyniosła 737. Stanowiła ona około 15 % ogólnej liczby osób w wieku produkcyjnym uwaŝanych za potencjalne zasoby pracy. Kobiety przewaŝały w tej zbiorowości stanowiąc 55,8% ogółu; ich udział w ostatnich latach nieznacznie wzrastał.

27 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 27 ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDŁUG PŁCI WYSZCZEGÓLNIENIE 31.XII.2000 r. 31.XII.2002 r. 31.XII.2003 r. 31.III.2006 r. W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH OGÓŁEM MęŜczyźni Kobiety W ODSETKACH OGÓŁEM ,0 100,0 100,0 100,0 MęŜczyźni... 45,3 46,7 46,5 44,2 Kobiety... 54,7 53,3 53,5 55,8 Ź r ó d ł o: Roczniki Statystyczne Województwa Łódzkiego, Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź 2001, 2002, 2003, dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy, dane Powiatowego Urzędu pracy oraz obliczenia własne. Warto zauwaŝyć, Ŝe blisko 55% bezrobotnych to osoby pozostające bez pracy dłuŝej niŝ 2 lata. Udział tych osób w porównaniu z 1996 r. wzrósł o 1 punkt procentowy, co świadczy, Ŝe problem bezrobocia w gminie jest długotrwały i powoli narasta, oraz Ŝe trudno jest w obecnej sytuacji zaktywizować zawodowo tę grupę bezrobotnych.

28 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 28 Ludność według głównego źródła utrzymania, płci oraz grup wieku (wg danych ze Spisu Rolnego 2002 r.) Utrzymująca się z pracy z pozostałych źródeł na rachunek własny w tym w tym w swoim z gospodarstwie emerytur rent rolnym OGÓŁEM Ogółem lat i więcej MęŜczyźni Kobiety POSIADAJĄCY WŁASNE ŹRÓDŁA UTRZYMANIA Ogółem lat i więcej MęŜczyźni Kobiety UTRZYMYWANI Ogółem lat i więcej MęŜczyźni Kobiety Ogółem razem najemnej razem razem nie ustalono

29 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Mieszkalnictwo Zasoby mieszkaniowe na terenie gminy na przestrzeni lat : (wg danych US) są następujące: wyszczególnienie * - mieszkania zamieszkałe - liczba osób / mieszkanie 2,61 3,67 3,26 3,13 3,17 3,43 * wg spisu rolnego 2002r. Zasoby mieszkaniowe i ich uŝytkowanie w latach (wg danych US): wyszczególnienie * -mieszkania ogółem izby pow. uŝytkowa mieszkań w tys. m 2 157,9 167,1 169,9 200,4 -przeciętna liczba osób/ 1,03 izbę 0,98 0,98 0,88 -przeciętna pow. uŝytkowa mieszkania w m 2 / osobę 18,66 19,90 19,80 23,6 -przeciętna liczba osób/ 3,33 mieszkanie 3,13 3,17 3,43 *wg spisu rolnego 2002r. Z przedstawionych zestawień tabelarycznych wynika, Ŝe sytuacja mieszkaniowa w gminie systematycznie poprawia się, świadczą o tym wskaźniki dotyczące liczby osób na izbę, czy mieszkanie. Na terenie gminy w przewaŝającej większości dominuje zabudowa o charakterze zagrodowym, jedynie na obszarach sąsiadujących bezpośrednio z miastem dominuje zabudowa podmiejska typu jednorodzinnego. Ponadto na terenach o korzystnych walorach krajobrazowych, pojawia się zabudowa jednorodzinna typu willowego. Inwestorami tych domów jest głównie ludność z Bełchatowa. Obserwuje się więc na terenie gminy fakt wychodzenia funkcji mieszkaniowej z terenu miasta, na jego obrzeŝa. W związku z przystąpieniem do opracowywania zmiany studium do Urzędu Gminy wpłynęło ok. 450 podań o zmianę przeznaczenia terenów aktualnie uŝytkowanych jako uprawy rolne, na tereny głównie zabudowy mieszkaniowej. Najwięcej wniosków wpłynęło z następujących jednostek osadniczych : Kałduny, Ławy, Poręby, Postękalice, Rząsawa, Oleśnik, Adamów. Są one potwierdzeniem zaistniałych przeobraŝeń tj. wychodzenia funkcji mieszkaniowych z terenów zurbanizowanych na obrzeŝa miasta.

30 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Oświata i wychowanie Na terenie gminy działa siedem szkół podstawowych zlokalizowanych w Dobrzelowie, Janowie, Łękawie, Domiechowicach, Dobiecinie i Kurnosie. Do szkół tych uczęszcza około 70% dzieci z terenu gminy, pozostałe dojeŝdŝają do szkół w Bełchatowie. Obiekty oświatowe wymagają w większości modernizacji bądź doposaŝenia. Infrastrukturę oświatową uzupełnia Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Łękawie (podlegający Staroście Bełchatowskiemu), który pełni rolę placówki resocjalizacyjnej Ochrona zdrowia Funkcję opieki zdrowotnej mieszkańców gminy w zasadzie realizują obiekty znajdujące się na terenie miasta Bełchatowa, ponadto znaczna część mieszkańców korzysta z placówek słuŝby zdrowia podlegających Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów oraz elektrowni. Na obszarze gminy nie działa Ŝaden punkt opieki medycznej Kultura Z obiektów o charakterze kulturalnym i rekreacyjnym wymienić naleŝy: Wiejski Dom Kultury w Kurnosie, Zdzieszulicach Dolnych oraz Dom Ludowo-StraŜacki w Łękawie. W pozostałych wsiach funkcje takie pełnią straŝnice OSP. Na terenie gminy funkcjonują (wg danych US w Łodzi 2004 r.) 2 placówki biblioteczne, które posiadają 21,8 tys. woluminów. Do obiektów kultury zaspakajających potrzeby w zakresie wypoczynku i rekreacji naleŝy zaliczyć ośrodek KWB Bełchatów na Wawrzkowiźnie, wyposaŝony w obiekty sportowe i rekreacyjne o wysokim standardzie oraz ośrodek wypoczynkowy "Słok" naleŝący do Elektrowni Bełchatów. Ośrodki te zlokalizowane są w płd. zach. części gminy. W ośrodkach tych znajdują się hotele, restauracje, kawiarnie, basen kryty, kąpieliska otwarte, korty tenisowe, szkółka jeździecka. Ośrodki te wykorzystywane są takŝe jako placówki szkoleniowo - konferencyjne. W omawianych ośrodkach zatrudnienie znajduje ok. 165 osób zatrudnionych na stałe oraz ok. 70 osób pracujących sezonowo. Do obiektów kultury zalicza się takŝe kościoły rzymsko - katolickie w Łękawie i Postękalicach oraz kaplice w Korczewie i Oleśniku.

31 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Rolnictwo, leśnictwo Rolnictwo Warunki glebowe na terenie gminy wynikają z budowy geologicznej warstw przypowierzchniowych. Tam gdzie utwory gliniaste zalegają bliŝej powierzchni wykształciły się gleby o wyŝszych klasach bonitacyjnych tj. kl. IIIb, IVa. W przypadku gminy Bełchatów, gleby klasy IIIb, IVa występują płatowo w północnej części, zajmując ok. 37% pow. gruntów ornych. Ponad 60% powierzchni gruntów ornych zajmują grunty o niskich klasach bonitacyjnych, a wśród nich aŝ 25% stanowią grunty marginalne (kl.vi, VIz). Bonitację uŝytków rolnych ilustruje tabela wg materiałów IUNG w Puławach przyjętych w opracowaniu "Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej woj. piotrkowskiego". Bonitacja uŝytków rolnych gminy Bełchatów. Lp. klasy bonitacyjne powierzchnia udział gruntów ornych w ha w % 1. kl. IIIa 34 0,3 2. kl. IIIb 503 4,6 3. kl. Iva ,9 4. kl. Ivb ,8 5. kl. V ,5 6. kl. VI ,8 7. kl. VIz 14 0,1 8. R - m ,0 grunty orne Dominującymi kompleksami przydatności rolniczej gleb są kompleksy Ŝytni słaby i bardzo słaby. W bonitacji uŝytków zielonych dominują klasy V i VI tj. > 70% ogólnej pow. tych uŝytków. Klasy bonitacyjne uŝytków zielonych dla miasta i gminy razem ilustruje poniŝej tabela: r-m uŝytki klasy bonitacyjne uŝytków zielonych zielone III kl. IV kl. V kl. VI kl. VIz kl. ha % ha % ha % ha % ha % ha % ,2 40 1, , , ,5 61 2,8

32 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 32 Kompleksy przydatności rolniczej gleb dla miasta i gminy łącznie (wg IUNG - Puławy) grunty orne pszenny dobry pszenny wadliwy Ŝytni b.dobry Ŝytni dobry Ŝytni słaby ha % ha % ha % ha % ha % 38 0, , , ,4 grunty orne Ŝytni b. słaby zboŝowopastewnpastewny słaby pod uŝytki zboŝowo- gr. orne przezn. grunty orne razem mocny zielone ha % ha % ha % ha % ha % , , ,7 15 0, ,5 uŝytki zielone (miasto i gmina) średnie 2z słabe 3z r-m uŝytki zielone grunty rolniczo nieprzydatne ha % ha % ha % ha % , , , ,2 Z analizy w/w tabel wynika, Ŝe grunty orne Ŝytnie dobre i b. dobre stanowią 36,2% zaś Ŝytnie słabe i b. słabe 55,6%. Są to grunty, na których uprawia się głównie Ŝyto, owies, łubin, ziemniaki. UŜytki zielone słabe i średnie stanowią po ok. 50%. Część uŝytków zielonych obniŝyła swój potencjał produkcyjny w wyniku oddziaływania leja depresyjnego od KWB "Bełchatów". Na jakość gleb duŝy wpływ ma odczyn i zasobność gleb w podstawowe składniki pokarmowe. Gleby w gminie są silnie zakwaszone, wymagają więc wapnowania. Gleby takie występują w Dobiecinie, Wielopolu, Józefowie i Dobrzelowie. W Gminie Bełchatów 72% pow. ogólnej gminy stanowią gospodarstwa indywidualne i 27,9% gospodarstwa państwowe łącznie z gospodarstwami naleŝącymi do spółdzielni rolniczych. W gospodarstwach indywidualnych grunty orne stanowią 82% uŝytków rolnych, sady 0,43% uŝytków rolnych, łąki i pastwiska 14,3% uŝytków rolnych. Lasy i grunty leśne zajmują w gminie 35 % pow. ogólnej, w tym lasy prywatne 18,5 % pow. ogólnej gminy.

33 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 33 Pow. zasiewów głównych ziemiopłodów w 2002 r. (wg spisu rolnego 2002 r.) ZboŜa ogółem* w tym zboŝa podstawowe z mieszankami zboŝowymi Ogółem W tym gospodarstwa indywidualne ha % ha % 3299,27 82,0 3299,27 82,0 3291,99 81,8 3291,99 81,8 Strączkowe jadalne na ziarno 2,31 0,1 2,31 0,1 Ziemniaki 567,93 14,1 567,93 14,1 Przemysłowe 1,0 0,0 1,0 0,0 Pastewne** 110,48 2,7 110,48 2,7 Pozostałe w tym warzywa 44,65 22,76 1,1 0,6 44,65 22,76 1,1 0,6 OGÓŁEM 4025,64 100,0 4025,64 100,0 * łącznie z kukurydzą na ziarno **łącznie z mieszankami zboŝowo-strączkowymi Pow. zasiewów zbóŝ podstawowych w gospodarstwach indywidualnych w 2002r. (wg spisu rolnego 2002 r.) Ogółem ha % Pszenica 223,40 10,0 śyto 1582,75 71,1 Jęczmień 181,04 8,1 Owies 120,17 5,4 PszenŜyto 117,33 5,3 Ogółem 2224,69 100,0 Czynnikiem ograniczającym produkcję rolną jest struktura agrarna gospodarstw. W strukturze gospodarstw rolnych dominują indywidualne gospodarstwa rolne. Średnia powierzchnia gospodarstwa indywidualnego w gminie wynosi 4,15 ha. W gminie dominują gospodarstwa małe, o średniej powierzchni uŝytków rolnych do 5,0 ha. Gospodarstwa małe o powierzchni poniŝej 5,0 ha występują w następujących sołectwach: Ludwikowie, Porębach, Kurnosie Pierwszym, Kurnosie Drugim, KsięŜym Młynie, Zawadach, Zdzieszulicach Dolnych i w Dobrzelowie. Największe gospodarstwa (średnia pow. 9 ha) występują w sołectwach: Józefów, Wielopole, Adamów, Huta, Niedyszyna, Kałduny, Ławy, Wola Kruszyńska, Podwody - Kolonia. 91% gospodarstw indywidualnych posiada wodociąg, a 4% gospodarstw ma dostęp do sieci kanalizacyjnej. W strukturze zasiewów dominują: Ŝyto, ziemniaki, mieszanki zboŝowe. Jest to następstwo niskiej jakości gleb w gminie Bełchatów. Tak więc rolnicy w tej gminie mają bardzo ograniczone moŝliwości intensyfikacji produkcji rolnej. Uprawy sadownicze w gminie występują na powierzchni 41 ha w Kurnosie Drugim i Woli Mikorskiej. Główną gałęzią produkcji roślinnej w gminie jest produkcja zbóŝ i ziemniaków. Skup produktów rolnych opanowany jest przez prywatne zakłady przetwórcze, prywatnych

34 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 34 pośredników i handel targowiskowy. Skupem zbóŝ zajmuje się młyn w Rząsawie, a takŝe producenci pasz, młyny i firmy handlowe, z których część zawiera umowy z Agencją Rynku Rolnego. Na terenie gminy zmeliorowane są następujące wsie: Adamów, Dobiecin, Dobrzelów, Domiechowice, Helenów, Janina, Józefów, Kałduny, Korczew, Ławy, Myszaki, Niedyszyna, Podwody, Postękalice, Wola Mikorska, Wielopole, Zawady, Huta występują urządzenia melioracji szczegółowej, tj. drenowanie. Domiechowice, Józefów, KsięŜy Młyn, Ławy, Niedyszyna, Postękalice, Rząsawa, Wólka Łękawska, Wola Mikorska, - przepływają wody płynące Leśnictwo Lasy w gminie zajmują obszar ha powierzchni, stanowią 35% obszaru gminy. Zwarte kompleksy leśne będące własnością państwa połoŝone są na zachodzie i południu gminy. Są one administrowane przez Nadleśnictwo Bełchatów. Na pozostałym obszarze występują rozrzucone, niewielkie powierzchniowo lasy, głównie prywatne. W strukturze gatunkowej dominuje bór sosnowy. Najbardziej rozpowszechniony jest bór sosnowy świeŝy. Na terenach wydmowych i powierzchniach piasków eolicznych porasta bór suchy. Lasy na terenie gminy, obok funkcji produkcyjnej, pełnią szczególną rolę ekologiczną i socjalną. Funkcja produkcyjna lasów to pozyskiwanie między innymi drewna i runa. Z uwagi na niską produktywność lasów gminy, funkcja ta nie ma szans szerszego rozwoju i praktycznie związana jest z pozyskiwaniem drewna tartacznego jedynie na potrzeby lokalne. Bliskie sąsiedztwo ZGE Bełchatów powoduje, Ŝe o wiele szerszego znaczenia nabiera funkcja ekologiczna lasów. Obecność stosunkowo duŝych powierzchni leśnych ma wpływ na warunki aerosanitarne i polepszanie parametrów klimatycznych. Wysokie walory bioklimatyczne lasów (suche podłoŝe, duŝa zawartość olejków eterycznych i fitoncydów) określają ich szczególną przydatność dla funkcji rekreacyjnej. Dominanta siedlisk borowych, które z natury posiadają niską odporność na uŝytkowanie rekreacyjne, wskazuje, iŝ funkcja ta powinna mieć charakter raczej ekstensywny. Maksymalna dopuszczalna chłonność w zaleŝności od typu boru, wieku drzewostanów i pokrycia runem, powinna zawierać się w przedziale 4-8 osób/ha w sezonie letnim.

35 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Infrastruktura techniczna: komunikacja Powiązania zewnętrzne Obszar gminy Bełchatów otaczając miasto Bełchatów stanowi jego strefę podmiejską i graniczy z następującymi gminami: Kluki, Zelów, DruŜbice, Wola Krzysztoporska, Kamieńsk i Kleszczów. Gmina Bełchatów posiada dobre powiązania zewnętrzne poprzez układ dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych. System powiązań z otoczeniem zewnętrznym gminy tj. z miastem Bełchatowem i sąsiednimi gminami zapewniają następujące drogi: krajowe: - droga nr 8, relacji Warszawa Piotrków Trybunalski Bełchatów Wieluń Wrocław, wojewódzkie: - droga nr 485, relacji Pabianice Bełchatów, - droga nr 484, relacji (Łask) Buczek Zelów Bełchatów Kamieńsk, oraz następujące drogi powiatowe: - nr 1902E relacji Bełchatów Słok Janów Nowy, - nr 1905E relacji Wola RoŜniatowska Ławy, - nr 1909E relacji Parzno Domiechowice Bełchatów, - nr 1910E relacji Parzno Wola Mikorska Adamów, - nr 1911E relacji Bełchatów Mzurki, - nr 1912E relacji Bełchatów Bogdanów, - nr 1913E relacji Bełchatów Kol. Bogdanów, - nr 1914E relacji Bełchatów Bukowa, - nr 1915E relacji Wólka Łękawska Zawadów, - nr 1916E relacji Bogdanów Łękawa, - nr 1917E relacji Chabielice Trząs Nowy Świat, - nr 1919E relacji Kaszewice Kurnos Bełchatów, - nr 1923E relacji Zawady Dobrzelów, - nr 2308E relacji Rogóźno Wygoda Kącik Mzurki. Część w/w dróg bierze swój początek w układzie ulicznym m. Bełchatowa. Są to następujące drogi powiatowe: nr 1902E, nr 1909E, nr 1911E, nr 1912E, nr 1914E, które poza drogami krajowymi i wojewódzkimi, stanowią powiązania obszaru gminy z układem ulicznym miasta. Za pośrednictwem dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych gmina uzyskuje powiązania zewnętrzne z miastem Bełchatowem i z siedzibami sąsiednich gmin jak: Zelów, Kluki, Kleszczów, Kamieńsk, Wola Krzysztoporska, DruŜbice. Większość wyŝej wymienionych dróg prowadzi komunikację autobusową PKS-u, przez co stanowią element obsługi i otwarcie gminy na zewnątrz.

36 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Powiązania wewnętrzne Transport osób i towarów wewnątrz gminy zapewniają przede wszystkim drogi gminne, ulice wiejskie, drogi śródpolne, wewnętrzne, a takŝe po części drogi krajowe, wojewódzkie i powiatowe. Wykaz dróg gminnych w gminie Bełchatów: - nr E relacji gr. gm. Kluki (StrzyŜewice) - Wola Kruszyńska Podwody - nr E relacji Józefów Wola Mikorska - nr E relacji (dr. woj. nr 484) Wola Mikorska Emilin (dr. pow. nr nr E relacji Józefów - gr. gm. DruŜbice (Rasy) - nr E relacji Ławy Zawady - nr E relacji Huta - gr. gm. DruŜbice (Hucisko) - nr E relacji Wielopole Niedyszyna - nr E relacji Niedyszyna Postękalice - nr E relacji Zdzieszulice Dolne - Kielchinów - nr E relacji Korczew Mokracz - nr E relacji gr. gm. Kluki (Kaszewice) - dr. kraj. nr 8 - nr E relacji Nowy Świat gr. m. Bełchatów - nr E relacji gr. m. Bełchatów Oleśnik dr. pow. nr 1902E - nr E relacji Kielchinów Augustynów - nr E relacji Kielchinów Janów gr. gm. Wola Krzysztoporska (Borowa) - nr E relacji Dobrzelów - gr. gm. DruŜbice (Bukowie Górne). Układ dróg krajowych, wojewódzkich łącznie z drogami powiatowymi stanowią szkielet komunikacyjny gminy. Wszystkie drogi wyŝej wymienionych układów w większości posiadają nawierzchnię twardą ulepszoną najczęściej bitumiczną. Większość dróg gminnych posiada nawierzchnię twardą lecz często nieulepszoną, szerokość jezdni wynosi 4,0 5,0 m, a szerokość korony waha się w granicach 6,0 8,0 m. Drogi krajowe, wojewódzkie, większość dróg powiatowych i znaczna część dróg gminnych posiada zadowalający stan techniczny. Natomiast pozostałe drogi gminne są w złym stanie technicznym i wymagają przebudowy bądź modernizacji, szczególnie w zakresie szerokości jezdni i rodzaju nawierzchni. Ponadto na obszarze gminy występuje szereg dróg wewnętrznych (dojazdowych, śródpolnych, itp.) przewaŝnie o nawierzchniach gruntowych i zmiennej szerokości pasa drogowego. Większość tych dróg pełni i nadal będzie pełnić drugorzędną rolę w układzie komunikacyjnym gminy, dlatego teŝ nie charakteryzowano ich dokładniej Wielkość ruchu na drogach Niska sprawność układu (w szczególności układu podstawowego) jest wynikiem, braku zdecydowanego rozwoju sieci drogowej w ostatnich latach oraz duŝego wzrostu motoryzacji i ruchu. Wzrostowi motoryzacji w ostatnich latach nie towarzyszył jednak proporcjonalny rozwój infrastruktury komunikacyjnej. Odpowiednio do wzrostu ilości samochodów wzrasta ruch na drogach i ulicach miejskich. Bełchatów naraŝony jest na ten ruch ze względu na przebieg dróg krajowych i wojewódzkich, które w duŝym stopniu przenoszą przez miasto ruch tranzytowy i cięŝki. Szczególne nasilenie ruchu cięŝkiego notuje się na drodze krajowej nr 8 relacji Warszawa Piotrków Trybunalski Bełchatów - Wrocław.

37 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Obsługa komunikacją zbiorową Przewozy pasaŝerskie gminy pełni komunikacja autobusowa PKS-u oraz MZK z Bełchatowa. Autobusy kursują po wszystkich drogach krajowych, wojewódzkich i po większości dróg powiatowych. Są to następujące drogi powiatowe: 1912E, 1914E, 1916E, 1919E, 1909E. Dworzec autobusowy PKS-u zlokalizowany jest na obszarze miasta Bełchatowa. Pozostałe przystanki PKS-u znajdują się w miejscowościach : na trasie Szczerców Bełchatów Piotrków Trybunalski w miejscowościach: Nowy Świat, Dobrzelów, Helenów, Wielopole, i Huta (łączne z przystankami MZK-i ), na trasie Bełchatów Zelów : Ławy, Wola Mikorska, Podwody, Wygoda (łączne z przystankami MZK-i ), na trasie Bełchatów Kamieńsk : Bugaj, Wólka Łękawska, Łękawa i Kalisko, na trasie Bełchatów Pabianice : Zawady i Kałduny, na trasie Bełchatów Bogdanów : Dobiecin, Zwierzchów i Postękalice, na trasie Bełchatów Bukowa Łękawa : Mazury, Augustynów, Bukowa, Zawadów i Łękawa, na trasie Bełchatów Słok Rogowiec : Poręby, KsięŜy Młyn, Oleśnik, Rząsawa i Słok (sezonowo łączne z przystankami MZK-i ), na trasie Bełchatów Kaszewice : Poręby, Oleśnik, Kurnos Drugi i Kurnos Pierwszy (łączne z przystankami MZK-i), na trasie Bełchatów Parzno : Domiechowice i Emilin. Ponadto poza wymienionymi łącznie z przystankami PKS-u funkcjonuje trasa MZK-i relacji Bełchatów Bełchatów z przystankami na obszarze gminy w miejscowościach: Zdzieszulice Dolne i Zdzieszulice Górne Układ kolejowy Przez środkową część gminy w układzie W - Z przebiega linia kolejowa relacji Piotrków Trybunalski Bełchatów Rogowiec - Piaski, która na obszarze gminy nie posiada stacji. Stacja taka znajduje się na obszarze miasta Bełchatowa. Przewozy pasaŝerskie zostały jednak zawieszone Wnioski Analiza stanu wykazała, iŝ gmina posiada dostatecznie gęstą sieć drogowo uliczną, która moŝe zabezpieczyć powiązania wewnętrzne, a takŝe w większości zewnętrzne. Mankamentem natomiast są ciągle jeszcze bardzo słabe parametry techniczne tych dróg zarówno geometryczne jak i funkcjonalne. Ponadto występuje tu równieŝ brak jednorodności nawierzchni na poszczególnych ciągach komunikacyjnych. NaleŜy przy tym podkreślić, iŝ niedostateczne i niestety malejące, relatywnie do potrzeb, środki finansowe na utrzymanie dróg (problem ogólnokrajowy), przy wzrastającym natęŝeniu ruchu, przyczyniają się do pogarszania stanu dróg i ulic na obszarze gminy. Innym zjawiskiem, które utrudnia podróŝowanie, jest nagminne, obustronne obudowywanie dróg, które w kontekście utrzymującego się wzrostu motoryzacji moŝe stanowić problem bezpieczeństwa ruchu i mieszkańców.

38 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Infrastruktura techniczna: zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków Wodociąg Gmina Bełchatów posiada wodociągi we wszystkich miejscowościach. Wodę czerpie się z ujęć wody w poszczególnych miejscowościach. Część tych wodociągów wybudowano w ramach przeciwdziałania szkodom górniczym. Obszar gminy w części południowej tj. do torów kolejowych Piotrków Tryb. - Zarzecze jest zasilany z ujęcia wody w Łękawie o wydajności 200m 3 /h tj m 3 /dobę i ujęcia wody w Parzniewicach o wydajności 450 m 3 /h tj m 3 /dobę. Ujęcie wody Ławy jest połoŝone w centralnej części wsi po południowej stronie drogi. Ujęcie składa się z dwóch studni głębinowych Nr 2 podstawowej i Nr 1 awaryjnej. Studnie mają wydajność 68 m 3 /h i 108 m 3 /h. Woda z tego ujęcia poddana jest uzdatnianiu poprzez aerację i filtrację. Obecnie ujęcie Ławy ma wydajność 40m 3 /h co pokrywa całkowicie zapotrzebowanie na wodę. Woda z tego ujęcia zaopatruje mieszkańców wsi Zalesna, Wola Mikorska, Ławy, Podwody - Wieś, Kol. Podwody, Wygoda, Wola Kruszyńska, Adamów, Apolinów, Anastazów, Mikorzyce, Józefów, Emilin, Domiechowice. Przyszłościowo ujęcie miało zasilać Kałduny i Zawady. Wsie te obecnie zasilane są z ujęcia wody "Myszaki". Z ujęcia Myszaki zasilane są teŝ miejscowości Dobrzelów, Helenów, Ludwików i Nowy Świat. Na granicy poboru miasto - gmina są komory wodomierzowe. Ujęcie w miejscowości Huta Ujęcie wody składa się z 2 studni głębinowych o wydajności 16,58 m 3 /h. Woda zasila wsie Huta i Wielopole. We wsi Wielopole część wodociągu wykonana jest z przewodów azbestowo - cementowych o średnicy ø 150. Gmina planuje wymianę tych przewodów na plastikowe (PCV). Ujęcie wody w Kurnosie Ujęcie połoŝone jest przy drodze Słupia - Nowy Świat po stronie zachodniej drogi. Ujęcie składa się z 2 studni głębinowych o wydajności 10 m 3 /h. Średni pobór wody z ujęcia to 100 m 3 /dobę w okresie letnim jest dwukrotnie większy. Ujęcie wody zabezpiecza zapotrzebowanie w wodę istniejącą zabudowę. NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe znaczna jego długość zbudowana jest z przewodów azbestowo - cementowych. Włączenia do tego wodociągu są uciąŝliwe. Wodociąg połączony jest z wodociągiem z Parzniewic - jedno połączenie jest przy hydroforni, drugie w miejscowości Borki na stałe zamknięte i niewykorzystywane, trzecie połączenie jest na skraju wsi Kurnos Drugi Kanalizacja deszczowa Kanalizacja deszczowa jest wybudowana w Wólce Łękawskiej mb o średnicy 400 i miejscowości Łękawa o średnicy 500, 400, 200 łącznie 707 mb. Kanalizacja deszczowa jest w eksploatacji administratora Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi. We wsi Zawadów ułoŝona jest kanalizacja deszczowa o dł. 543 m i średnicy ø 400. Pozostałe miejscowości nie mają kanalizacji deszczowej. Przy zwartej zabudowie jednorodzinnej w poszczególnych miejscowościach podczas budowy kanalizacji sanitarnej naleŝy bezwzględnie projektować i wykonywać kanalizację deszczową.

39 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Kanalizacja sanitarna Kanalizację sanitarną posiadają wsie: Zawady, Dobrzelów (część wsi) i Domiechowice. Ścieki z Zawad i Dobrzelowa odprowadzane są do Gminnych Oczyszczalni w Zawadach. Pierwsza to oczyszczalnia biologiczna kontenerowa typu BD POLARIS o przepustowości 53 m 3 /d. Druga jest mniejsza, typu NEBRASKA o przepustowości 14 m 3 /d. Ścieki z Domiechowic odprowadzane są do miejskiej oczyszczalni w Bełchatowie. Miejscowości leŝące wokół miasta Bełchatowa włączono do Aglomeracji Bełchatów. W wyniku zawartego porozumienia między Gminą Bełchatów a Gminą Miasto Bełchatów, ścieki ze wsi znajdujących się w Aglomeracji Bełchatów będą odprowadzane do miejskiej oczyszczalni ścieków. Obie gminy wspólnie przygotowują wniosek do Funduszu Spójności na realizację przedsięwzięcia Budowa i modernizacja systemu sieci wodno-kanalizacyjnego na terenie miasta Bełchatowa i Gminy Bełchatów. Ponadto indywidualne rozwiązania oczyszczające posiadają ośrodki rekreacyjne Wawrzkowizna i Słok oraz Szkoła Podstawowa w Dobrzelowie. Oczyszczalnia ścieków typu BIOBLOK wybudowana w Ośrodku Sportu i Rekreacji Wawrzkowizna KWB Bełchatów oczyszcza zimą ok. 45 m 3 /d ścieków, zaś latem 70 m 3 /d. W Ośrodku Rekreacyjnym Słok Elektrowni Bełchatów wybudowano oczyszczalnię o zdolności przepustowej 400 m 3 /d. W Szkole Podstawowej w Dobrzelowie wybudowana jest oczyszczalnia ścieków TURBOJET EP 50 o zdolności oczyszczania 10 m 3 /d Ochrona przed powodzią i suszą Mała ilość inwestycji związanych z ochroną przeciwpowodziową wynika z faktu niskiego stopnia zagroŝenia na skutek braku duŝych cieków wodnych i niskiego poziomu wód gruntowych. Projektowane są zbiorniki retencyjne (według programu małej retencji województwa łódzkiego): Zbiornik Janina w miejscowości Janina o powierzchni 2,0 ha, przy średniej głębokości 1,8 m, pojemności m 3, Zbiornik Oleśnik w miejscowości Oleśnik o powierzchni 3,0 ha, przy średniej głębokości 1,7 m, pojemności m 3, Prócz tego istniejący kompleks stawów znajdujący się w okolicach miejscowości Postękalice, Dobrzelów, Domiechowice moŝe spełniać funkcje małej retencji wodnej Energetyka cieplna Przez teren południowej części gminy przebiega magistrala ciepłownicza wzdłuŝ drogi wojewódzkiej od Elektrowni Bełchatów do Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej m. Bełchatowa. Miejscowość Rząsawa ma zostawiony węzeł sekcyjny dla ewentualnego podłączenia całej miejscowości. Zasilany jest z niego ośrodek wypoczynkowy Wawrzkowizna. Zaopatrzenie w ciepło gospodarstw indywidualnych i istniejących budynków uŝyteczności publicznej (szkoły, ośrodki kultury) oparte jest o lokalne źródła ciepła.

40 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Gazyfikacja W chwili obecnej Gmina Bełchatów nie posiada gazyfikacji przewodowej. Do czasu wybudowania sieci gazowej przewiduje się zaopatrzenie ludności gminy w gaz bezprzewodowy propan - butan. Przez północno - wschodni obszar gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia Ø 150 do stacji redukcyjnej I stopnia przy ul. Wodnej w Bełchatowie. Linia zabudowy musi być utrzymana w odległości od w/w nie mniej niŝ 15 m Gospodarka odpadami Odpady komunalne z terenów Gminy Bełchatów gromadzone są na składowisku odpadów w Woli Kruszyńskiej. Usytuowane jest ono przy granicy z gminą Kluki, na terenie płaskim, w otoczeniu pól uprawnych i prowadzi eksploatację nadpoziomową. Funkcjonuje od 1991 roku i odbiera odpady głównie z terenu powiatu bełchatowskiego. Składowisko w Woli Kruszyńskiej zakwalifikowane jest jako składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne. Właścicielem składowiska jest Przedsiębiorstwo Komunalne SANIKOM Sp. z o.o. w Bełchatowie. Powierzchnia składowiska wynosi 10,173 ha, w tym: - powierzchnia 1 etapu składowiska 2,5 ha (obecnie kończy się eksploatacja 1 etapu składowiska). - powierzchnia 2 etapu składowiska 3,1 ha. Masa składowanych odpadów na 1 etapie składowiska Mg. Planuje się zakończyć eksploatację pryzmy 1 etapu w roku 2006 i przystąpić do jej rekultywacji wraz z odgazowaniem zgodnie z projektem technicznym. Zakładana masa składowanych odpadów przy załoŝeniu przyjęcia Mg/rok odpadów na projektowanych kwaterach A i B Mg. Chłonność kwatery A ocenia się wg projektu na m 3 zaś kwatery B na m 3. Okres eksploatacji składowiska zakłada się wg projektu na kolejne 14 lat (zatem przy załoŝeniu rozpoczęcia eksploatacji pryzm 2 etapu budowy r. - do 2021 r.). UciąŜliwości mogące wystąpić w wyniku prowadzonej eksploatacji składowiska są zminimalizowane, ograniczone zostały do terenu, do którego Spółka SANIKOM posiada tytuł prawny. Obecnie trwają prace inwestycyjne polegające na budowie jednej z dwóch nowych kwater składowiska z uszczelnieniem i odwodnieniem. Projekt techniczny rozbudowy regionalnego składowiska w Woli Kruszyńskiej oprócz budowy niecki składowiska docelowo zakłada: - budowę stacji demontaŝu zuŝytego wyposaŝenia gospodarstw domowych, w której będzie prowadzony ręczny i mechaniczny wyładunek, wstępna segregacja, osuszenie z płynów eksploatacyjnych, ręczny demontaŝ oraz rozdział na frakcje wg rodzajów, materiałów, gromadzenie wg rodzajów zdemontowanych surowców, paczkowanie i spedycja; - budowę magazynu czasowego gromadzenia odpadów niebezpiecznych, w którym będą przyjmowane i rozdział na grupy odpadów, pakowanie do pojemników, czasowe magazynowanie, spedycja; - rekultywację obecnie eksploatowanej części składowiska; - budowę linii kompostowania frakcji organicznej systemu komorowego. W opracowanej w 1996 roku pod kierunkiem prof. dr hab. GraŜyny Wasiak Ocenie oddziaływania wysypiska odpadów komunalnych z Bełchatowa i gmin ościennych na środowisko wraz z załoŝeniami technicznymi i organizacyjnymi do modernizacji obiektu

41 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 41 etap I stwierdzono pogorszenie się jakości wody w piezometrach na skutek nieprawidłowej technologii składowania odpadów i postawiono wniosek o weryfikację wielkości obszaru ograniczonego uŝytkowania wokół składowiska. Obecnie obszar ograniczonego uŝytkowania wynosi 500 m (strefa ochrony sanitarnej). Od 1996 roku, po modernizacji obiektu (uporządkowanie technologii składowania odpadów, modernizacja korpusu składowiska, obsianie skarp mieszanką traw i roślin motylkowych oraz obsadzenie wykonanych rowów opaskowych wierzbą) jakość wód podziemnych ulega systematycznej poprawie, co zostało stwierdzone w wykonanym w roku 2002 Przeglądzie ekologicznym składowiska odpadów komunalnych w Woli Kruszyńskiej. Badanie próbek wody podziemnej wypływającej spod bryły obecnie eksploatowanego składowiska prowadzono systematycznie od roku 1989, to jest od chwili wykazania piezometrów P-2 i P-4. W roku 1997 wykazano piezometry P-5 i P-6. Wyniki badań wskazują, Ŝe najbardziej zanieczyszczona woda występuje w piezometrze P-2, zlokalizowanym przy korpusie składowiska oraz w piezometrze P-4. W przypadku P-2 przekroczenia dotyczą związków azotowych, substancji rozpuszczonych, cynku, ołowiu, kadmu. W przypadku P-4 przekroczenia dotyczą ołowiu i kadmu. Obecnie we wszystkich parametrach badane próbki wody charakteryzują się albo wartościami poniŝej dopuszczalnych albo wartościami śladowymi, na granicy oznaczalności. RównieŜ badanie wód przypowierzchniowych (pierwsza warstwa wodonośna) przeprowadzone w ramach dokumentacji geologicznej w roku 2002 wykazało zawartość Ŝelaza, manganu, mętności i twardości powyŝej norm dla wód przeznaczonych do picia. W próbkach wody z otworu 3 dla oznaczenia zawartości metali cięŝkich, stwierdzono zawartość ołowiu i miedzi przekraczającej normy dla wody pitnej. Z tego względu moŝna twierdzić o systematycznym zmniejszaniu się oddziaływania składowiska na wody gruntowe. Zmniejszanie się zanieczyszczeń wód podziemnych w miarę upływu czasu moŝna uzasadnić równieŝ zdolnością dobrze zagęszczonych odpadów do tworzenia warstwy nieprzepuszczalnej, izolujących kontakt odcieków z wodami gruntowymi oraz tworzeniem się swoistego zbiornika retencyjnego w złoŝu składowiska. W Woli Kruszyńskiej znajduje to jednoznaczne potwierdzenie w wynikach analiz prób podziemnych. Projekt rozbudowy składowiska przewiduje uszczelnienie części eksploatacyjnej nowej jego części oraz budowę systemu ujmowania odcieków siecią drenarską z odprowadzeniem do szczelnego zbiornika. Przyjęte rozwiązania projektowe budowy nowej części składowiska oraz kompostowaniu odpadów organicznych eliminują ich wpływ na wody gruntowe. W ramach monitoringu składowiska będą kontynuowane systematyczne badania wód podziemnych w piezometrach. W Zawadach uruchomiony został Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Segregowanych i Wielkogabarytowych. Gromadzone przejściowo odpady, po demontaŝu przekazywane są do utylizacji. Ponadto na terenie gminy we wsi Łękawa znajduje się przejściowe składowisko śmieci na obszarze 0,13 ha. Jak wynika z opracowanego przez Mineral Consulting s.c. z Warszawy tekstu do mapy geosozologicznej dla gminy Bełchatów, było to składowisko przejściowe, eksploatowane zwyczajowo. Aktualnie jest ono nieczynne. Drugim takim obiektem dawnego składowania odpadów było składowisko w Kurnosie, które zostało zrekultywowane bez jakiejkolwiek dokumentacji, tj. zostało ono zasypane warstwą ziemi i obsadzone roślinnością.

42 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Infrastruktura techniczna: elektroenergetyka i telekomunikacja Elektroenergetyka Zaopatrzenie gminy w energię elektryczną odbywa się podstawowo z głównych stacji zasilających (GPZ) wysokiego napięcia 110 kv "Bełchatów" i "Zamoście" zlokalizowanych w Bełchatowie. Południowa część obszaru gminy jest teŝ zaopatrywana w energię elektryczną ze stacji 110/15 kv "Rogowiec". Rozdział oraz dystrybucja energii z tych stacji odbywa się za pośrednictwem sieci rozdzielczej (dystrybucyjnej) średniego napięcia 15 kv, ze stacjami transformatorowo - rozdzielczymi 15/0,4 kv, transformującymi energię do lokalnych linii oraz instalacji elektrycznych niskiego napięcia 0,4 kv w poszczególnych miejscowościach i obiektach. Sieć dystrybucyjna energii elektrycznej jest zbudowana głównie z linii napowietrznych. Odcinki kablowe występują w związku z zasilaniem niektórych obiektów specjalnych (np. ośrodki wypoczynkowe, stacja systemowa 400/220 kv itp.). Sieć ta składa się z linii magistralnych 15 kv oraz z przyłączonych do nich linii odgałęźnych 15 kv ze stacjami 15/0,4 kv. Zasilające gminę linie magistralne ze stacji 110/15 kv "Bełchatów" i "Zamoście" przebiegają przez teren miasta. Jako linie napowietrzne mogą kolidować z postępującą rozbudową zagospodarowania przestrzennego terenów miejskich, w związku z czym naleŝy liczyć się z koniecznością ich częściowej przebudowy na linie kablowe. Linie magistralne sieci dystrybucyjnej 15 kv są połączone między sobą i dodatkowo z innymi stacjami 110/15 kv (w Zelowie, Piotrkowie, Gorzkowicach, Kleszczowie oraz Ruścu), co umoŝliwia dostawę energii dla potrzeb gminy, takŝe z innych źródeł (poza stacjami 110/15 kv "Bełchatów" oraz "Zamoście", stosownie do potrzeb wynikających z operatywnych warunków pracy. Stan techniczny sieci dystrybucyjnej 15 kv jest dobry. Aktualne zapotrzebowanie gminy na energię elektryczną wynosi MWh w skali rocznej i jest ono w pełni pokrywane z istniejących źródeł energii elektrycznej. Główne stacje zasilające 110/15 kv są obiektami nowymi, bądź zmodernizowanymi w ostatnich latach. Posiadają one wysokie rezerwy mocy elektrycznej i duŝą niezawodność pracy, w warunkach normalnych oraz awaryjnych. Ze stacji 15/0,4 kv sieci dystrybucyjnej 15 kv gminy zasilane jest takŝe oświetlenie drogowe. Wymaga ono modernizacji w zakresie występujących jeszcze Ŝarowych punktów świetlnych. Przez teren gminy przebiegają linie napowietrzne WN 110 kv okręgowego układu sieci rozdzielczej 110 kv związanego z doprowadzeniem energii elektrycznej do stacji 110/15 kv oraz linie napowietrzne najwyŝszych napięć NN 400 kv i 220 kv, łączące Elektrownię Bełchatów z krajowym systemem sieci przesyłowej NN. WzdłuŜ przebiegu linii 110 kv oraz linii 400 kv i 220 kv występują strefy ochronne, w obrębie których moŝe występować szkodliwe oddziaływanie pola elektromagnetycznego. Z tego względu w oznaczonych strefach nie powinna być lokalizowana zabudowa przeznaczona do stałego pobytu człowieka, jak równieŝ nie powinny być umieszczone składy materiałów łatwopalnych, dźwigi samojezdne i inne, urządzenia zraszające, parkingi samochodowe itp. obiekty, określone w ustawie prawo budowlane i w przepisach związanych. W strefach ochronnych w/w linii nie powinna się takŝe znajdować roślinność wysokopienna.

43 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 43 Obok w/w linii, przewidywane jest przeprowadzenie przez teren gminy następującej linii NN 400 kv krajowego systemu przesyłowego (relacji Rogowiec - Kielce). Prognozowany, dwuwariantowy przebieg omawianej linii przedstawiono na załączonej do niniejszego studium planszy. Ponadto po roku 2009 przewiduje się budowę linii 400 kv pomiędzy stacjami przyelektrownianymi Elektrowni PAK i Elektrowni BOT Bełchatów, przy wykorzystaniu istniejących tras linii 220 kv Rogowiec Pabianice lub Rogowiec Janów. Inwestycja ta została ujęta w Zaktualizowanej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju opracowanej przez Rządowe Centrum Studiów Strategicznych Telekomunikacja Zgodnie z Rocznikiem Statystycznym Województwa Łódzkiego (2004) w Gminie Bełchatów zarejestrowanych jest 1028 abonentów telefonicznych (sieci telefonii przewodowej). Naturalnie, obszar całej gminy objęty jest zasięgiem telefonii komórkowej. 3.Ocena uwarunkowań przestrzennych wynikająca ze stanu istniejącego 3.1.Uwarunkowania rozwoju wynikające ze stanu środowiska przyrodniczego i wymogów jego ochrony Wnioski wynikające z oceny stanu istniejącego pozwalają na określenie predyspozycji uŝytkowych środowiska, które mogą lub powinny stać się potencjalnym czynnikiem rozwoju oraz dają podstawę do prowadzenia takiej polityki, która umoŝliwi prawidłowe funkcjonowanie układów przyrodniczych. Uwarunkowania przyrodnicze zawsze odgrywały bardzo istotną rolę przy kształtowaniu i zagospodarowaniu przestrzeni. Dlatego teŝ racjonalne gospodarowanie posiadanymi zasobami i ich ochrona to podstawa społecznego i gospodarczego rozwoju. Teren gminy, z racji połoŝenia, stanowi specyficzną przestrzeń. Jest to przestrzeń otaczająca dynamicznie rozwijające się miasto Bełchatów /część terenów stanowi niewątpliwie jego strefę podmiejską/, jak równieŝ przestrzeń związana funkcjonalnie i przestrzennie z sąsiadującym Zespołem Górniczo - Energetycznym zarówno w zakresie korzyści jak i ograniczeń Powiązania gminy ze strukturami przyrodniczymi o ponadlokalnym znaczeniu Według koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, opracowanej w 1995 r. przez IUCN w ramach Programu Europy, najbliŝsze obszary węzłowe / biocentra i strefy buforowe/ o znaczeniu międzynarodowym i krajowym oraz korytarze ekologiczne rangi krajowej usytuowane są w dolinach rzek Warty i Pilicy. Teren Gminy Bełchatów leŝy między tymi obszarami. Nie znaczy to jednak, Ŝe nie utrzymuje z nimi więzi przyrodniczych. Poprzez rzekę Widawkę i jej dopływy oraz towarzyszące jej biegowi tereny leśne a takŝe poprzez fragment "Szczercowskiego" Obszaru Chronionego Krajobrazu i lasy zachodniej części gminy, nawiązuje i wspomaga struktury przyrodnicze środkowej Warty /w tym Parku

44 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 44 Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki/. Poprzez rzekę Dąbrówkę i Obszar Chronionego Krajobrazu "Borowej Góry" nawiązuje do struktur przyrodniczych doliny Pilicy. Kondycja biotyczna środowiska przyrodniczego gminy ma więc ogromny wpływ na ponadlokalne układy przyrodnicze Uwarunkowania wynikające z zasobów środowiska przyrodniczego Ochrona prawna elementów środowiska przyrodniczego Na terenie gminy ochronie prawnej podlegają: - Pomniki przyrody w Kurnosie Drugim, Korczewie, Łękawie, Wielopolu i Dobiecinie występujące na terenie parków podworskich lub na gruntach prywatnych. Dąb szypułkowy w Mikorzycach uległ spaleniu. - Parki będące w rejestrze lub ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Dobiecinie, Dobrzelowie, Korczewie, Zdzieszulicach Górnych, Łękawie, Mikorzycach, Mokraczu, Postękalicach i Wielopolu, - Obszary Chronionego Krajobrazu "Borowej Góry" i "Szczercowskiego" /fragmenty/. Gleby Na terenie gminy zdecydowana większość gleb naleŝy do słabych i bardzo słabych. Grunty te stanowią przestrzeń o ograniczonych moŝliwościach produkcji rolnej i bardzo niskim potencjale urodzajności. Wśród nich znaczny odsetek stanowią grunty marginalne nieprzydatne dla produkcji rolniczej i często odłogowane. Grunty te w zaleŝności od usytuowania powinny być przeznaczone pod zalesienie bądź wykorzystane na potrzeby rozwoju innych funkcji / np. rekreacyjnej/. Grunty wyŝszych, w skali gminy, klas bonitacyjnych skupione w północnej części gminy stanowią (powinny stanowić) podstawę dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Grunty te charakteryzuje większa elastyczność w doborze gatunków uprawowych a prowadzenie produkcji rolnej wykazuje względną opłacalność. Wartość rolniczej przestrzeni, północnej części gminy podnosi obecność na znacznych powierzchniach systemów drenarskich. Przeznaczanie gruntów najbardziej przydatnych rolnictwu na inne cele powinno być bardzo rozwaŝne a przede wszystkim racjonalne. Zmiana przeznaczenia uzbrojonych drenarsko uŝytków rolnych wymusza konieczność kompleksowej przebudowy sieci. Rzeki Dąbrówka (Bogdanówka), Rakówka, Stawka, a nawet Widawka w Systemie Sieci Melioracyjnych traktowane są jako podstawowe urządzenia melioracji. Z uwagi na to, iŝ przyległe do nich tereny 2-3 razy w roku są zalewane (podtapiane) przeznaczenie tych terenów na zabudowę powinno być szczegółowo rozwaŝone. UŜytkowe poziomy wodonośne Głównymi poziomami uŝytkowymi na terenie gminy są poziomy czwartorzędowy i kredowy. Z czwartorzędowego korzystają na ogół wodociągi wiejskie i obiekty o niewielkim zapotrzebowaniu na wodę. Na znacznej części gminy poziom ten jest słabo izolowany od powierzchni i wykazuje wysoki stopień zagroŝenia wód. Na terenach tych powinno

45 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 45 prowadzić się kontrolowane zagospodarowanie mające na uwadze potencjalne zagroŝenie, które moŝe się pojawić w wyniku błędnych decyzji lokalizacyjnych, czy teŝ nie wprowadzenia wymogów stosowania skutecznych zabezpieczeń dla obiektów stwarzających potencjalne zagroŝenie. Kredowy poziom wodonośny stanowi m. in. podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę pitną mieszkańców Bełchatowa /znaczna część ujęć usytuowana jest na terenie gminy/. Poprzez kontakt hydrauliczny z wodami poziomu czwartorzędowego jest równieŝ naraŝony na zanieczyszczenie. Jak dotychczas, wody poziomu kredowego wykazują wysoką jakość. MoŜna mieć nadzieję, Ŝe kontrolowane zagospodarowanie i eliminacja potencjalnych zagroŝeń w rejonie ujęć i wytworzonego przez nie leja depresji pozwoli na utrzymanie takiego stanu. Surowce mineralne Lokalne znaczenie mają zasoby piasków eolicznych oraz piaski i Ŝwiry pochodzenia wodnolodowcowego. Wykorzystywane są do celów budowlanych i naprawy dróg. Piaski wydmowe, których zasoby są znaczne, nie mogą być eksploatowane na większą skalę, poniewaŝ w przewadze występują na terenach zalesionych. Sąsiedztwo KWB "Bełchatów" i projektowanej "Odkrywki Szczerców" stwarza łatwość pozyskania dobrych surowców mineralnych, które mogłyby dać podstawę do rozwoju przemysłu materiałów budowlanych. Lasy Tereny leśne, szczególnie te w południowej i zachodniej części gminy, tworzą swoistą strefę buforową między kompleksem przemysłowym zespołu górniczo-energetycznego a terenami gminy i miasta Bełchatów. Funkcja produkcyjna w oparciu o zasoby lasów, w gminie nie ma szans szerszego rozwoju. Wynika to z faktu ich stosunkowo niskiej produktywności oraz statusu lasów ochronnych. Na terenie gminy, funkcja ekologiczna lasów powinna być nadrzędną w stosunku do innych a to z uwagi na ich niezaprzeczalny wpływ na warunki klimatyczne i aerosanitarne. Ze względu na walory zdrowotne występujących tu powszechnie siedlisk borowych stanowią potencjalną bazę dla znaczniejszego rozwoju funkcji rekreacyjnej. PoŜądane jest tworzenie nowych powierzchni leśnych w strefie wododziałowej /wschodnia część gminy/ oraz w rejonach występowania luźno rozrzuconych i niewielkich powierzchniowo lasów tworząc w ten sposób bardziej zwarte i większe kompleksy.

46 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Uwarunkowania wynikające z zagroŝeń środowiska Zanieczyszczenie wód powierzchniowych Na utrzymujący się stan zanieczyszczenia większości wód powierzchniowych gminy główny wpływ mają: brak systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich przy jednoczesnym wysokim wskaźniku zwodociągowania wsi, spływy powierzchniowe z terenów rolniczych i pochodzące z sieci drenarskiej trafiające do wód wraz z opadami, nie do końca uporządkowana gospodarka ściekowa na terenie miasta, zmienne przepływy uzaleŝnione od ilości opadów atmosferycznych, kanał tłoczny kanalizacji sanitarnej z terenu gminy Wola Krzysztoporska /brak informacji na temat stopnia oczyszczenia odprowadzanych ścieków/. Poprawę jakości wód moŝna osiągnąć przede wszystkim poprzez wyeliminowanie bezpośredniego zrzutu ścieków bytowych i ograniczenia spływu z terenów rolnych. Zły stan jakości wód powierzchniowych blokuje niejednokrotnie moŝliwości ich wykorzystania, wpływa takŝe degradująco na ekosystemy łąkowe skupione w dnach dolinnych nie tylko na terenie gminy ale i poza nią. Działania na rzecz ochrony wód z racji usytuowania gminy w obszarze zagroŝeń ze strony zespołu górniczo - energetycznego mogą być wspierane przez Fundusze pomocowe, które wspomagają m.in. samorządowe inwestycje, właśnie w zakresie budowy oczyszczalni, kanalizacji sanitarnej, ochrony ujęć wody pitnej itp. Emisja zanieczyszczeń do powietrza Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy jest Elektrownia "Bełchatów". Elektrownia emituje do atmosfery pyły, SO 2, NO 2 i CO. Działalność inwestycyjna Elektrowni w zakresie instalacji urządzeń redukcyjnych emisje zaowocowała wyraźnym spadkiem poziomu zanieczyszczeń. Mimo niŝszego emitowania zanieczyszczeń moŝe następować ich kumulacja w glebach, roślinności, wodach. Na zanieczyszczenia emitowane przez Elektrownię nakładają się emisje pochodzące z lokalnych źródeł punktowych i powierzchniowych podnosząc w ten sposób stopień zanieczyszczenia powietrza. Tereny ograniczonego uŝytkowania NaleŜą do nich tereny w zasięgu stref ochrony sanitarnej od obiektów uciąŝliwych lub szkodliwych, których zasięg określa decyzja władz sanitarnych oraz w strefach ochronnych od obiektów liniowych i punktowych wynikających z przepisów branŝowych. Do pierwszej z wymienionych grup na terenie gminy zaliczyć naleŝy: składowisko odpadów komunalnych w Woli Kruszyńskiej, wytwórnię mas bitumicznych w Zdzieszulicach Górnych, Miejską Oczyszczalnię Ścieków w Bełchatowie. Strefy ochronne wynikające z przepisów branŝowych dotyczą: linii energetycznych WN i NN (110,220 i 400kV) istniejących i projektowanych, gazociągów wysokopręŝnych istniejących i projektowanych, projektowanej północno - zachodniej obwodnicy miasta Bełchatowa /w randze drogi krajowej/, radiolinii,

47 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 47 ciepłociągu, linii kolejowej PKP, składu materiałów wybuchowych w rejonie Łękawy. 3.2.Uwarunkowania wynikające z diagnozy wartości kulturowych Jako wartości kulturowe mające wpływ na kształtowanie polityki przestrzennej gminy Bełchatów uznano: układy przestrzenne historycznych wsi, obiekty architektury wpisane do rejestru zabytków i ewidencji konserwatorskiej, historyczne zespoły zieleni formowanej, obiekty przemysłowe tzw. zabytki techniki, cmentarze, stanowiska archeologiczne. Zasoby: Historyczne zespoły wiejskie Nazwa wsi Forma rozplanowania Forma i zakres ochrony Kałduny Wieś sznurkowa Ochrona krajobrazu Kurnos Pierwszy Ulicówka Ochrona układu rozplanowania Kurnos Drugi Ulicówka Ochrona układu rozplanowania Postękalice Rzędówka Ochrona układu rozplanowania Wola Mikorska Rzędówka Ochrona układu rozplanowania Wólka Łękawska Układ nierozpoznany Ochrona krajobrazu Zdzieszulice Górne Rzędówka Ochrona układu rozplanowania Obiekty sakralne Wieś Obiekt Data Postękalice kościół fil. rz-kat. - drewniany, 1737 r. park XVIIIw. Zespoły rezydencjalne i parki podworskie Wieś Okres powstania Dobiecin - park r. Dobrzelów - zespół 1 poł. XIXw. Łękawa - park XVIII/XIXw. Mikorzyce - zespół XVI/ XVIIw. Mokracz XVIII/XIXw. Wielopole XVIII/XIXw.

48 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 48 Zabytki techniki Wieś Obiekt Okres powstania Słok Młyn wodny 1947r. Wyr Młyn wodny XIX/XXw. Cmentarze w ewidencji Kałduny - cmentarz ewangelicki - XIX w. Łękawa - cmentarz rzym-kat. - XIX w. Myszaki - cmentarz ewangelicki - XIX w. Nowy Świat - grób z 1939 r. Postękalice - cmentarz rzym-kat. przykościelny Zawady - cmentarz ewangelicki - XIX w. Stanowiska archeologiczne Wszystkie zewidencjonowane stanowiska archeologiczne podlegają ochronie konserwatorskiej. Na wskazanych obszarach naleŝy liczyć się z ograniczeniem inwestycji mogących mieć wpływ na naruszenie struktury podziemnych warstw kulturowych. W studium przedstawiony został spis, mapki ewidencyjne i lokalizacja najwaŝniejszych stanowisk archeologicznych. W stosunku do ww. istnieje obowiązek uzyskiwania kaŝdorazowo opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o moŝliwościach i warunkach prowadzenia inwestycji wymagających prac ziemnych. 3.3.Uwarunkowania w zakresie infrastruktury społecznej Gmina Bełchatów pod względem obszaru naleŝy do największych gmin powiatu bełchatowskiego. Ma charakter podmiejski, w centrum gminy leŝy m. Bełchatów, które pełni funkcje ośrodka administracyjno usługowego dla gminy. Podstawową funkcją gminy jest rolnictwo, produkcja Ŝywności oraz mieszkalnictwo. Około 35% obszaru gminy zajmują obszary leśne. Wskaźnik lesistości jest większy niŝ przeciętna dla powiatu, czy teŝ województwa. Lasy na terenie gminy zgodnie z nieobowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego gminy posiadały status lasów ochronnych. Tworzą one strefę buforową między ZGE Bełchatów, a terenem miasta i gminy. Stanowią potencjalną bazę dla kreowania funkcji rekreacyjnej. Poprzez dogodne połoŝenie komunikacyjne gmina uzyskuje powiązania zewnętrzne z Bełchatowem i z siedzibami sąsiednich gmin. Pod względem liczby ludności wśród gmin wiejskich zajmuje 11 miejsce w województwie łódzkim. W 2003 r., gminę zamieszkiwało osób. Rozproszone osadnictwo, brak większych skupisk ludności powodują, Ŝe średnia gęstość zaludnienia jest niska i wynosi 49 osób na km 2. Studium zakłada, Ŝe liczba ludności zamieszkująca gminę Bełchatów kształtować się będzie na poziomie osób. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi około 59,3% ogółu mieszkańców.

49 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 49 Lata 90 te to okres stabilizacji liczby ludności gminy z dodatnim saldem migracyjnym i ujemnym przyrostem naturalnym. Dodatnie saldo migracyjne wiąŝę się z wyczerpaniem moŝliwości zatrudnienia w KWB i Elektrowni Bełchatów. Ostatnie 15 lat to takŝe okres restrukturyzacji gospodarki i związane z tym zjawisko bezrobocia. Liczba zatrudnionych w gminie jest stosunkowo wysoka wobec ogólnej liczby mieszkańców. Związane jest to z podmiejskim charakterem gminy oraz lokalizacją na jej terenie obiektów związanych z kopalnią węgla i elektrownią. Ponadto obserwuje się zjawisko lokowania firm na obszarze gminy. Liczba wszystkich podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy w rejestrze REGON wyniosła w końcu 2003 r. 464 podmioty i była wyŝsza o 91 jednostek ( tj. 0 24,4%) niŝ w końcu 2000 r. i o 175 jednostek wyŝsza (o 60,6%) niŝ w końcu 1996 r. Do większych podmiotów gospodarczych zaliczyć naleŝy : Zakład Energetyczny w Kurnosie Drugim, Wytwórnię Mas Bitumicznych w Zdzieszulicach Górnych, Zakład Tworzyw Sztucznych i Systemów Ciśnieniowych w Mazurach, masarnie w Dobrzelowie i Zawadach, ubojnie drobiu w Ławach i Korczewie. Z pracy, wyłącznie w swoim gospodarstwie rolnym utrzymuje się 931 osób na ogólną liczbę wynoszącą 8575 (dane 2002 r.), co stanowi 10,5%. Z emerytur i rent utrzymuje się osób, co stanowi 30,8% z ogólnej liczby mieszkańców gminy. W indywidualnych gospodarstwach rolnych zatrudnionych jest 21% ludności ogółem zamieszkałej na terenie gminy. W celu poprawy sytuacji ekonomicznej wielu gospodarstw, zwłaszcza małych do 5,0 ha, proponuje się rozwój usług z zakresu agroturystyki. Na terenie gminy dominuje zabudowa o charakterze zagrodowym. Wielkość zasobów mieszkaniowych gminy określa się na 2480 mieszkań, 9678 izb, wskaźnik przeciętnej liczby osób na izbę wynosi 0,88. Z analizy stanu istniejącego przedstawionego w diagnozie wynika, Ŝe sytuacja mieszkaniowa w gminie poprawia się. Na obszarach sąsiadujących z miastem pojawia się zabudowa podmiejska typu jednorodzinnego, zaś na terenach o korzystnych walorach krajobrazowych zabudowa typu willowego. W strefie usług społecznych ich sieć jest ukształtowana, wymaga jedynie modernizacji, dotyczy to głównie niektórych szkół. MłodzieŜ kończąca szkołę podstawową dowoŝona jest do szkół gimnazjalnych w Bełchatowie. Potrzeby mieszkańców gminy w zakresie opieki zdrowotnej, kultury, spełniają przychodnie i placówki kulturalne na terenie Bełchatowa. Istniejące obiekty turystyczne na Wawrzkowiźnie i Słoku, walory środowiska geograficznego, wysoki stopień lesistości, to potencjalne atuty do dalszego rozwijania tej dziedziny na terenie gminy Uwarunkowania w zakresie infrastruktury technicznej i gospodarki odpadami. Uwarunkowania w zakresie infrastruktury technicznej i gospodarki odpadami zawarte są w analizie stanu istniejącego (rozdział dotyczący infrastruktury technicznej i gospodarki odpadami ).

50 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Uwarunkowania w zakresie komunikacji Uwarunkowania w zakresie komunikacji zawarte są we wnioskach wynikających z analizy stanu istniejącego Uwarunkowania w zakresie elektroenergetyki i telekomunikacji. Uwarunkowania w zakresie elektroenergetyki i telekomunikacji zawarte są w analizie stanu istniejącego (rozdział dotyczący elektroenergetyki i telekomunikacji).

51 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 51 III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA

52 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 52

53 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 53 Wstęp Zgodnie z regulacją prawną ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z 2004 r. Nr 6 poz. 41 i Nr 141 poz. 1492, z 2005 r. Nr 113, poz. 954, Nr 130, poz. 1087) w niniejszym studium określono kierunki zagospodarowania obszaru Gminy Bełchatów w zakresie art. 10 ust. 2, pkt Prezentowane w studium kierunki wynikają głównie z: - diagnozy dotychczasowych procesów rozwojowych gminy, w tym z historycznie ukształtowanego układu przestrzennego; - diagnozy środowiska przyrodniczego i kulturowego; - załoŝeń rozwoju gminy wynikających z oceny jej walorów i zagroŝeń, szans rozwojowych (w tym równieŝ wynikających z powiązań zewnętrznych i polityki regionalnej); W studium przyjmuje się jako generalną zasadę zachowanie ciągłości w kształtowaniu zabudowy ugruntowaną poprzez wieloletnią realizację ustaleń planu miejscowego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2003 r. oraz zmian do tego planu. Część ustaleń tego planu stała się juŝ treścią wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Stąd zawarte w tych dokumentach parametry powinny być w dalszym ciągu honorowane. Kierunki i politykę zagospodarowania przestrzennego gminy zapisano w tym opracowaniu w odniesieniu do całej gminy. MoŜna je więc traktować jako cele zagospodarowania przestrzennego na omawianych i przedstawionych graficznie obszarach. Cele rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy zostały sformułowane w wyniku wszechstronnej analizy uwarunkowań przestrzennych, których synteza stanowi fragment niniejszego opracowania. Wyrazem dąŝenia do osiągnięcia wyznaczonego celu jest przyjęcie polityki i jej realizacja przez kolejne władze samorządowe gminy i jej organy wykonawcze. Kryteria kwalifikacyjne w zakresie przestrzennym ustalone zostały na drodze analizy obiektywnych uwarunkowań funkcjonalno-przestrzennych, oraz w procedurze wszechstronnej konsultacji społecznej. Kryteria te uwzględniają charakter gminy, jej aktualne i przewidywane potrzeby, względy ekonomiczne, kulturowe, ekologiczne, itp. oraz zasady kształtowania ładu przestrzennego. Przyjęta więc uchwałą Rady Gminy polityka przestrzenna będzie podstawą do podejmowania kolejnych prac planistycznych w gminie. 1.Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów Generalnym celem polityki przestrzennej gminy jest ukierunkowanie działań zmierzających do podnoszenia standardu warunków Ŝycia mieszkańców, ochrony wartościowych elementów środowiska przyrodniczego, zwiększenia atrakcyjności dla przyszłych inwestorów. Podstawą osiągnięcia celów polityki przestrzennej i określenia kierunków rozwoju przestrzennego jest wykorzystanie uwarunkowań wynikających ze środowiska przyrodniczego i kulturowego, połoŝenia i powiązań zewnętrznych gminy, dotychczasowego zainwestowania i zagospodarowania gminy. Do pozytywnych elementów uwarunkowań rozwoju Gminy Bełchatów naleŝą: - istniejący oraz projektowany układ komunikacyjny,

54 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 54 - korzystne, bliskie połoŝenie gminy w stosunku do miast: Częstochowy, Łodzi, Piotrkowa Trybunalskiego, Radomska, - dostęp do waŝnych elementów infrastruktury technicznej - linie energetyczne, gazociąg wysokopręŝny, ciepłociąg, Szansę dla rozwoju i aktywizacji Gminy Bełchatów stwarzają: - wzrost zainteresowania społeczeństwa pozalokalnego nabywaniem działek rekreacyjnych w rejonach atrakcyjnych krajobrazowo, planowanych do zagospodarowania turystyczno-rekreacyjnego, - rozwój intensywnego rolnictwa na obszarach o korzystnych warunkach naturalnych, wprowadzenie nowych technologii w produkcji roślinnej i zwierzęcej (rolnictwo ekologiczne, specjalistyczne), - istniejące rynki zbytu w sąsiednich miastach powiatowych - Bełchatowie, Piotrkowie Trybunalskim oraz Radomsku, - wszelkie inwestycje podkreślające indywidualność i promujące gminę, świadczące o gospodarce opierającej się na zasadach zrównowaŝonego rozwoju (pełna kanalizacja gminy, rewaloryzacja wartości przyrodniczych, itp.). 2.Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz uŝytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy 2.1.Tereny wyłączone spod zabudowy ze względu na przepisy odrębne. WyŜej wymienione tereny to: - strefy ochronne cmentarzy, - strefy uciąŝliwości od obiektów infrastruktury technicznej: - linii wysokiego napięcia 400 kv, - linii wysokiego napięcia 220 kv, - linii wysokiego napięcia 110 kv pas o szerokości 36 m, - średniego napięcia, - dróg, - gazociągu wysokopręŝnego, - magistrali ciepłowniczej 2 x Ø700, - składu materiałów wybuchowych w rejonie Łękawy, - linii kolejowych PKP. 2.2.Tereny, na których ogranicza się lokalizację zabudowy ze względu na ochronę walorów przyrodniczych WyŜej wymienione tereny to: - tereny dolin rzecznych, - gleby o wyŝszych klasach bonitacyjnych, - gleby organiczne, - tereny leśne.

55 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Tereny zabudowy Wśród terenów przeznaczonych do zabudowy, ze względu na uzasadnienie decyzji projektowych, moŝna wydzielić dwa rodzaje: - tereny adaptowane - zawierające istniejącą zabudowę oraz przeznaczone do zabudowy na podstawie ostatniego, obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, - tereny rozwojowe - obejmujące wolne, kwalifikujące się do zabudowy tereny, w tym przesądzone do realizacji na podstawie obowiązujących planów miejscowych. Tereny budowlane powinny spełniać następujące wymagania: - kaŝda działka budowlana musi mieć dostęp do drogi publicznej i moŝliwość doprowadzenia do jej terenu urządzeń infrastruktury technicznej w celu jej uzbrojenia, - wykorzystanie istniejącej i projektowanej infrastruktury jako zasobów wody pitnej (w pierwszym etapie z własnych lub grupowych ujęć wody) i energii elektrycznej, - gromadzenie i odprowadzanie ścieków w ramach istniejącej i projektowanej kanalizacji sanitarnej, do czasu podłączenia obowiązuje korzystanie z bezodpływowych szczelnych zbiorników na ścieki lub przydomowych oczyszczalni. Na załączniku graficznym do studium oznaczono granice obszarów z przeznaczeniem na realizację inwestycji z zakresu poszczególnych jednostek przestrzenno funkcjonalnych. Wydzielono następujące tereny przeznaczone do zabudowy: - tereny zabudowy zagrodowej, - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, - tereny zabudowy letniskowej, - tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, - tereny uŝyteczności publicznej, - tereny usługowe, - tereny produkcyjno-usługowe, - tereny składów oraz magazynów, - tereny obsługi komunikacji (w tym parkingi i stacje paliw). Nowa zabudowa (w obszarach przeznaczonych na ten cel w studium) moŝe być realizowana pod warunkiem zagwarantowania wystarczającego dla zamierzenia budowlanego uzbrojenia terenu. Ponadto, w ramach nowo wyznaczanej zabudowy naleŝy uwzględnić następujące zasady dla ustaleń w miejscowych planach zagospodarowania lub innych właściwych opracowaniach planistycznych: 1. Dla zabudowy mieszkaniowej: a) jednorodzinnej: budynki mieszkalne przeznaczone na stały pobyt, realizacja nowej zabudowy w trybie indywidualnym lub zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków zabudowy, z uwzględnieniem modernizacji, rozbudowy i przebudowy budynków mieszkalnych i gospodarczych, z jednoczesnym porządkowaniem istniejącej zabudowy i jej uzupełnianiem, nowa zabudowa stanowić ma uzupełnienie istniejącej zabudowy i nawiązanie do jej charakteru, gabaryty i architektura nie moŝe powodować dysharmonii otoczenia i zakłócać krajobrazu gminy,

56 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 56 maksymalne zachowanie istniejącego drzewostanu, powierzchnia biologicznie czynna nie mniej niŝ 40% powierzchni działki, dachy: - dla budynków mieszkalnych dwuspadowe i wielospadowe o równym nachyleniu połaci dachowych 15-49º, zalecane 40-45º, - dopuszcza się ze względów architektonicznych zmianę ukształtowania fragmentu połaci dachowej, - dla budynków gospodarczych dopuszcza się dachy płaskie lub jednospadowe o kącie nachylenia 10º 30º, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków, nieprzekraczalna wysokość zabudowy wynosi 12 m od poziomu terenu do najwyŝej połoŝonego punktu pokrycia dachu, ilość kondygnacji: dla budynków mieszkalnych do trzech kondygnacji nadziemnych (trzecia kondygnacja nadziemna realizowana wyłącznie jako poddasze) z moŝliwością podpiwniczenia; dla budynków gospodarczych: jedna kondygnacja nadziemna. b) letniskowej: budynki rekreacji indywidualnej przeznaczone do okresowego wypoczynku rodzinnego z moŝliwością ich wykorzystania na pobyt stały, realizacja nowej zabudowy w trybie indywidualnym lub zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, uwzględnienie moŝliwości zabudowy w obszarach przyległych do rzeki Widawki w rejonach zbiorników wodnych Słok i Wawrzkowizna z wyposaŝeniem w odpowiednią infrastrukturę techniczną moŝliwą do wykorzystania w sytuacji szczególnej, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków zabudowy, z uwzględnieniem modernizacji, rozbudowy i przebudowy budynków mieszkalnych i gospodarczych, z jednoczesnym porządkowaniem istniejącej zabudowy i jej uzupełnianiem, nowa zabudowa stanowić ma uzupełnienie istniejącej zabudowy i nawiązanie do jej charakteru, gabaryty i architektura nie moŝe powodować dysharmonii otoczenia i zakłócać krajobrazu gminy, maksymalne zachowanie istniejącego drzewostanu, powierzchnia biologicznie czynna nie mniej niŝ 40% powierzchni działki, dachy: - dla budynków mieszkalnych dwuspadowe i wielospadowe o równym nachyleniu połaci dachowych 15-49º, zalecane 40-45º, - dopuszcza się ze względów architektonicznych zmianę ukształtowania fragmentu połaci dachowej, - dla budynków gospodarczych dopuszcza się dachy płaskie lub jednospadowe o kącie nachylenia 10º 30º, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków, nieprzekraczalna wysokość zabudowy wynosi 11 m od poziomu terenu do najwyŝej połoŝonego punktu pokrycia dachu, ilość kondygnacji: dla budynków mieszkalnych do dwóch kondygnacji nadziemnych, dla budynków gospodarczych: jedna kondygnacja nadziemna, c) zagrodowej: budynki mieszkalne i gospodarcze nie mogą mieć charakteru prowizorycznego,

57 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 57 realizacja nowej zabudowy w trybie indywidualnym lub zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków zabudowy, z uwzględnieniem modernizacji, rozbudowy i przebudowy budynków mieszkalnych i gospodarczych, z jednoczesnym porządkowaniem istniejącej zabudowy i jej uzupełnianiem, nowa zabudowa stanowić ma uzupełnienie istniejącej zabudowy i nawiązanie do jej charakteru, gabaryty i architektura nie mogą powodować dysharmonii otoczenia i zakłócać krajobrazu gminy, dachy: - dla budynków mieszkalnych dwuspadowe i wielospadowe o równym nachyleniu połaci dachowych 15-49º, zalecane 40-45º, - dopuszcza się ze względów architektonicznych zmianę ukształtowania fragmentu połaci dachowej, - dla budynków gospodarczych dopuszcza się dachy płaskie lub jednospadowe o kącie nachylenia 10º 30º, adaptacja istniejącej zabudowy do nowych warunków, nieprzekraczalna wysokość budynków mieszkalnych wynosi 12 m od poziomu terenu do najwyŝej połoŝonego punktu pokrycia dachu ilość kondygnacji: dla budynków mieszkalnych do trzech kondygnacji nadziemnych (trzecia kondygnacja nadziemna realizowana wyłącznie jako poddasze) z moŝliwością podpiwniczenia, nieprzekraczalna wysokość budynków gospodarczych wynosi 14 m, zakaz lokowania duŝych ferm zwierzęcych w terenach mieszkaniowych, moŝliwość lokowania małych zakładów przetwórstwa rolnego z ograniczeniem uciąŝliwości do granic własności, dopuszcza się zabudowę inwentarsko składową o wysokości jak dla budynków gospodarczych, zakaz odprowadzania ścieków nieoczyszczonych do dołów gnilnych, cieków i urządzeń melioracyjnych. 2. Dla zabudowy usługowej i uŝyteczności publicznej: Ogólnie dla terenów usługowych i terenów uŝyteczności publicznej obowiązują następujące ustalenia: - realizacja nowej zabudowy w trybie indywidualnym lub zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, - zachowanie istniejącej zabudowy i jej adaptacja do nowych warunków w formie uzupełnienia przeznaczenia terenu, - wyklucza się moŝliwość prowadzenia działalności usługowej powodującej emisję pyłów i odorów przekraczającą granice własności, - maksymalne zachowanie istniejącego drzewostanu, powierzchnia biologicznie czynna nie mniej niŝ 30 % powierzchni działki, - obowiązuje zapewnienie dojazdu i miejsc parkingowych dla klientów i pracowników, - uwzględnić w podpiwniczeniach nowej zabudowy uŝyteczności publicznej lub odpowiedniej zabudowy mieszkaniowej (szkoły, obiekty słuŝby zdrowia itp.), lokalizowanej zwłaszcza w miejscowościach leŝących wzdłuŝ głównych ciągów komunikacyjnych (drogi krajowej nr 8 i drogi wojewódzkiej nr 484), przygotowanie pomieszczeń o konstrukcji odpornej na zgruzowanie, spełniającej określoną funkcję stosownie do lokalnych potrzeb, z moŝliwością bezkolizyjnej ich adaptacji dla celów ochrony ludności w sytuacji zagroŝenia.

58 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 58 Ustalenia szczegółowe dla zabudowy usług: a) handlowych: - przewiduje się lokalizację obiektów o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2 w miejscach określonych na rysunku studium (pokazano granicę obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2 ). b) kultu religijnego: - powierzchnia nowoprojektowanego obiektu nie moŝe przekroczyć 800 m 2, - dla obiektów sakralnych będących w strefie ochrony konserwatorskiej wszelkie inwestycje muszą być uzgadniane z wojewódzkim konserwatorem zabytków. c) rekreacyjno sportowych, hotelowych i turystycznych: - zezwala się na adaptację istniejącej zabudowy oraz budowę nowych, związaną z obsługą terenów sportu i wypoczynku, - gabaryty i architektura zabudowy musi harmonizować z otoczeniem, - wysokość zabudowy nie moŝe przekraczać 15 m; d) oświatowych i opieki zdrowotnej: - wysokość zabudowy nie moŝe przekraczać 12 m, - nakazuje się projektowanie podjazdów dla osób niepełnosprawnych, - nakazuje się grodzenie terenów szkół od strony dróg i ulic, w celu zwiększenia bezpieczeństwa uczniów. 3. Dla terenów obsługi komunikacji: a) parkingowych - zezwala się na tworzenie funkcji usługowo handlowej, - maksymalna powierzchnia zabudowy nie moŝe przekraczać 15% powierzchni parkingu, - maksymalna wysokość obiektów budowlanych i nośników reklamowych 5 m, - zezwala się na umieszczanie nośników reklamowych o powierzchni nie większej niŝ 30 m 2, - zaleca się przygotowanie kilku stanowisk parkingowych w ramach projektowanego parkingu samochodowego z lokalizacją przyległą do drogi krajowej nr 8 w rejonie miejscowości Dobrzelów /w obrębie granicy z miastem Bełchatów/, wyposaŝonych w odpowiednią infrastrukturę techniczną przystosowaną do parkowania pojazdów cięŝarowych z ładunkami materiałów niebezpiecznych; b) stacji paliw: - zezwala się na tworzenie funkcji usługowo handlowej, - maksymalna powierzchnia zabudowy nie moŝe przekraczać 30% terenu inwestycji, - maksymalna wysokość obiektów budowlanych 10 m, - maksymalna wysokość nośników reklamowych 5 m, - zezwala się na umieszczanie nośników reklamowych o powierzchni nie większej niŝ 30 m Dla zabudowy produkcyjnej i składowej: - realizacja nowej zabudowy w trybie indywidualnym lub zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, - gabaryty i architektura nie moŝe powodować dysharmonii otoczenia i zakłócać krajobrazu gminy,

59 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 59 - maksymalna wysokość zabudowy dla nowopowstającej zabudowy 14 m, - obowiązuje zapewnienie dojazdu i miejsc parkingowych w ilości wystarczającej dla planowanej liczby klientów i pracowników, - negatywne oddziaływanie działalności gospodarczej nie moŝe wykraczać poza granice własności. 3.Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk Ochrona środowiska na terenie gminy dotyczy przede wszystkim obszarów: - dna dolin rzecznych, - systemu terenów zieleni, uŝytków ekologicznych i pomników przyrody, - terenów gleb chronionych na podstawie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - elementów krajobrazu oraz dziedzictwa kulturowego, podlegającego ochronie konserwatorskiej. Do działań wyznaczanych przez zasady ochrony środowiska i kształtowania krajobrazu zaliczane są: 3.1.Ochrona istniejących zasobów przyrodniczych gminy a) ochrona prawna Ochronie prawnej w głównej mierze podlegają pomniki przyrody, uŝytki ekologiczne i obszary chronionego krajobrazu i dziedzictwa kulturowego. Ich ochrona (na zasadach zrównowaŝonego rozwoju) polega głównie na ograniczeniu ich zagospodarowania do form nieuciąŝliwych i wykluczeniu działań, które mogłyby naruszyć równowagę przyrodniczą. Wykaz uŝytków ekologicznych w Nadleśnictwie Bełchatów w Gminie Bełchatów (wg Rozporządzenia Nr 57/2001 Wojewody Łódzkiego z dnia 17 grudnia 2001 r. w sprawie uznania za uŝytki ekologiczne): Lp. Wieś Leśnictwo Oddział Nr działki Powierzchnia [ha] Przedmiot ochrony 1 Wielopole Bełchatów 39 h 39 1,27 bagno śródleśne 2 Wielopole Bełchatów 39 j 39 2,90 bagno śródleśne 3 Dobrzelów Bełchatów 44 d 44 1,08 zbiornik wodny 4 Kałduny Bełchatów 45A ax 261 0,57 zarośnięte torfowisko 5 Domiechowice Bełchatów 85 c 85 1,03 bagno śródleśne 6 Domiechowice Bełchatów 97 b 97 0,60 zbiornik wodny 7 Myszaki Bełchatów 202 f 382 1,11 bagno śródleśne 8 Zawadów Kol. Łękawa 1 1 g 271 0,17 bagno śródleśne 9 Bukowa Łękawa 1 4B c 393 0,17 bagno śródleśne 10 Bukowa Łękawa 1 4B f 393 0,76 bagno śródleśne 11 Bukowa Łękawa 1 4B h 393 0,22 bagno śródleśne 12 Bukowa Łękawa 1 4B i 393 0,67 bagno śródleśne 13 Adamów Parzno 50A b 206 0,80 bagno śródleśne 14 Adamów Parzno 50A c 206 0,60 bagno śródleśne

60 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 60 b) ochrona istniejących elementów przyrodniczych, budujących system przyrodniczy gminy Ochronie podlegają przede wszystkim tereny leśne, parki, cmentarze oraz zieleń w terenach zabudowanych. W stosunku do tych obiektów sprowadza się ona do zachowania dotychczasowych funkcji, pielęgnacji istniejącej roślinności oraz zakazu lokalizacji obiektów i urządzeń nie związanych z funkcją terenu. Istotnym elementem ochronnym jest takŝe zachowanie nie kolidujących z funkcją przyrodniczą form zagospodarowania terenów otwartych, uzupełniających system przyrodniczy gminy. 3.2.Ochrona wód Wody powierzchniowe W kierunkach polityki dotyczących ochrony wód powierzchniowych, szczególny akcent winien być połoŝony na poprawę stanu ich czystości. Wynika to z kilku podstawowych powodów: z układu przyrodniczych powiązań zewnętrznych - lokalny układ hydrograficzny i tereny dolinne z nim związane mają wpływ na pozagminne układy przyrodnicze, na terenie gminy zanieczyszczone wody powierzchniowe obniŝają potencjał ekologiczny zespołów przyrodniczych z nim związanych, ograniczonych moŝliwości wykorzystania wód dla kreowania np. funkcji rekreacyjnej czy teŝ hodowlanej (stawy rybne). Osiągnięcie poprawy stanu czystości wód powierzchniowych realizowane będzie przez: maksymalne ograniczenie zrzutów zanieczyszczeń do gruntu i do wód powierzchniowych, objęcie wszystkich moŝliwych obszarów zbiorczą kanalizacją sanitarną z odprowadzeniem ścieków do oczyszczalni, a do czasu jej wybudowania do szczelnych szamb tylko jako rozwiązania tymczasowego, kompleksowe rozwiązanie odprowadzanie ścieków opadowych, szczególnie z ciągów komunikacyjnych, placów i parkingów oraz oczyszczenie ich z preferowaniem, gdzie jest to moŝliwe, do wykorzystania tych wód na miejscu lub wykorzystania ich w zamkniętych obiegach wody na małych obszarach, dostosowanie lokalizacji nowych obiektów, szczególnie tych uciąŝliwych dla środowiska, do struktur hydrogeologicznych. PowyŜsza propozycja studium wymaga przeprowadzenia szczegółowych analiz technicznych i ekonomicznych, które dałyby podstawę do opracowania "Programu" budowy systemu kanalizacji sanitarnej na terenie gminy. Działania w tym zakresie powinny być podjęte wspólnie z miastem (moŝliwości odbioru ścieków, wydajność oczyszczalni itp.). Usytuowanie miasta i gminy w sąsiedztwie ZGE "Bełchatów" i wynikających stąd konsekwencjach oraz posiadanie takiego "Programu" mogłoby być podstawą do wystąpienia o środki "pomocowe". W przypadku drugim, w zakresie ograniczania spływów powierzchniowych z terenów rolnych (w tym takŝe przez sieć drenarską) poŝądane byłoby wprowadzenie ekologicznych form gospodarki rolnej oraz tworzenie biologicznych osłon. Ponadto, waŝnym przedsięwzięciem dla gminy jest budowa zbiorników małej retencji: Zbiornik Janina w miejscowości Janina o powierzchni 2,0 ha, przy średniej głębokości 1,8 m, pojemności m 3, Zbiornik Oleśnik w miejscowości Oleśnik o powierzchni 3,0 ha, przy średniej głębokości 1,7 m, pojemności m 3, Zaleca się zastosowanie proekologicznej metody retencjonowania wody.

61 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Wody podziemne Na terenie gminy głównymi uŝytkowymi poziomami wodonośnymi są czwartorzędowy i kredowy. Poziom czwartorzędowy eksploatowany jest głównie przez wodociągi wiejskie i obiekty o niewielkim zapotrzebowaniu na wodę. Kredowy poziom wodonośny zalega stosunkowo głęboko i jest związany z występowaniem spękanych osadów węglanowych. Zasilanie tego poziomu odbywa się poprzez infiltrację osadów czwartorzędowych. Z poziomu tego pobierana jest woda na potrzeby miasta Bełchatowa. Znaczna część ujęć zlokalizowana jest na terenie gminy w rejonie miejscowości Myszaki - Niedyszyna. Ujęcia te wytworzyły lej depresyjny o promieniu ca 2,5 km. Z uwagi na charakter ujęć (źródło zaopatrzenia miasta w wodę pitną) ochrona ich wymaga z jednej strony, przeprowadzenia badań hydrogeologicznych dla rozstrzygnięcia potrzeby ustanowienia strefy ochrony pośredniej z drugiej zaś, wymaga kontrolowanego zagospodarowania i rozwagi w polityce lokalizacyjnej i rolnej na terenach sąsiadujących z ujęciami a takŝe w obrębie wytworzonego przez nich leja depresji. Rozwój budownictwa na tych terenach powinien być uwarunkowany uporządkowaniem gospodarki wodno - ściekowej. Dodatkowo postuluje się podjąć działania w zakresie racjonalnej i oszczędnej eksploatacji zasobów wód głębinowych (z poziomów kredowych) przy równoczesnym zapewnieniu moŝliwości wykorzystania wody dla celów gospodarczych z obiegów zamkniętych oraz równoległym przygotowaniem systemu odprowadzania ścieków i wód opadowych z terenów zabudowanych. Ze względu na kontakt hydrauliczny obu uŝytkowych poziomów wodonośnych i słabą ich izolację na znacznej części terenu gminy szczególnym nadzorem sanitarnym i stałą kontrolą naleŝy objąć składowiska w Woli Kruszyńskiej i w rejonie Łękawy, rejon dawnego składowania odpadów w Kurnosie, zamknięte w latach 70 - tych mogilniki w Nowym Świecie i Kurnosie Drugim - Borkach - zawierające przeterminowane środki ochrony roślin i odpady chemiczne a takŝe w rejonie funkcjonowania obiektów stwarzających zagroŝenie. Z uwagi na wysoki stopień zwodociągowania gminy jest prawdopodobne, Ŝe na jej terenie pozostało wiele nieczynnych studni kopanych. PoniewaŜ zjawisko ich wykorzystywania jako dołów zrzutu ścieków bytowych jest często przez słuŝby sanitarne odnotowywane (nie dotyczy to bezpośrednio gminy, jedynie uczula się na moŝliwość zaistnienia tego zjawiska) konieczne jest rozpoznanie skali zjawiska na terenie gminy. 3.3.Ochrona zasobów glebowych Rejon występowania gleb o najwyŝszych w skali gminy bonitacjach, usytuowany w północnej części jej terenu, powinien stanowić podstawę dla efektywnej rolniczej przestrzeni produkcyjnej, bowiem jakość gleb decyduje o jej potencjale. Preferowane są ekologiczne formy produkcji rolnej. Uszczuplanie go na inne cele niŝ rolnicze musi być rozwaŝne, a przede wszystkim racjonalne. Północna część gminy to równieŝ występowanie znacznych powierzchni zmeliorowanych. Przy zmianie przeznaczenia powierzchni objętych drenaŝem konieczna jest kompleksowa przebudowa sieci drenarskiej. Realizacja robót związanych z w/w przebudową winna odbywać się pod nadzorem W.Z.M. i U.W. Jest to warunek konieczny ze względu na sprawność funkcjonowania całego systemu. Grunty marginalne, odłogowane i mało przydatne dla produkcji rolniczej naleŝy przeznaczyć na tworzenie nowych powierzchni leśnych, rozwój funkcji rekreacyjnej ewentualnie na potrzeby innych niekolizyjnych w stosunku do otoczenia funkcji.

62 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Wzmocnienie potencjału biologicznego Za podstawowe kierunki działań na rzecz utrzymania i wzmocnienia potencjału biologicznego gminy naleŝy uznać: ochronę terenów leśnych bez względu na rodzaj własności, ochronę występujących na terenie gminy pomników przyrody i zespołów parkowych podlegających ochronie konserwatorskiej, ochronę istniejących i projektowanych uŝytków ekologicznych, ochronę zieleni w jednostkach osadniczych, zieleni śródpolnej i zadrzewień przydroŝnych, ochronę terenów uznanych za obszary chronionego krajobrazu - w ich obrębie rozwój funkcji rekreacyjnej podlegać powinien kontrolowanemu zagospodarowaniu, by nie dopuścić do degradacji walorów przyrodniczych i krajobrazowych, ochronę dolin rzecznych i trwałych uŝytków zielonych, zagospodarowanie gruntów marginalnych, odłogowanych i nieprzydatnych rolnictwu poprzez ich zalesianie, retencjonowanie wody poprzez modernizację, odtworzenie lub budowę zbiorników małej retencji, przeciwdziałanie zakwaszeniu gleb, porządkowanie i kontrola gospodarki odpadami na terenach jednostek osadniczych, przeciwdziałanie zaśmiecaniu terenów leśnych, likwidacja dzikich składowisk na terenach poeksploatacyjnych, porządkowanie gospodarki wodno - ściekowej poprzez budowę systemów kanalizacji sanitarnej i budowę oczyszczalni, preferowanie rozwoju rolnictwa ekologicznego. 3.5.Ochrona powietrza Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do atmosfery są indywidualne paleniska domowe, oparte o konwencjonalne nośniki energii cieplnej. Powinno się wziąć pod uwagę potrzebę pozyskiwania mniej szkodliwych źródeł ciepła, jak np. oparcie gospodarki cieplnej gminy o gaz ziemny lub odnawialne źródła energii. Gmina powinna propagować ekologiczne źródła energii równieŝ na terenach usługowych, produkcyjnych oraz o funkcji mieszanej z dopuszczeniem usług. Ponadto ochrona powietrza będzie przeprowadzana poprzez zastosowanie technologii eliminujących szkodliwe emisje. 3.6.Ochrona przed uciąŝliwościami Studium zakłada konieczność eliminacji obiektów uciąŝliwych i szkodliwych dla środowiska z terenów gminy. Inwestycje mogące wpłynąć negatywnie na stan środowiska ograniczone są do niezbędnego minimum, zapewniającego funkcjonowanie gminy, a ich realizacja obwarowana jest licznymi przepisami odrębnymi. Na obszarach naraŝonych na uciąŝliwości związane z ruchem drogowym i ewentualnym hałasem postuluje się umieszczanie zabezpieczeń akustycznych i pasów zieleni izolacyjnej. Planowane jest podjęcie działań związanych z poprawą organizacji ruchu drogowego, rozwoju sieci dróg i poprawy ich jakości. Nakazuje się przestrzeganie przepisów prawnych regulujących lokalizację i odległości dróg od terenów zabudowanych.

63 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 63 Bardzo istotne jest takŝe zagospodarowanie odpadów, tworzenie warunków do selektywnej zbiórki odpadów mogących być ponownie wykorzystanymi oraz wprowadzenie programów edukacyjnych dotyczących tego zagadnienia. 3.7.Kształtowanie krajobrazu i terenów przyrodniczo czynnych Na terenie gminy powstają nowe tereny zieleni, w większości są to tereny leśne. W celu poprawy funkcjonowania środowiska oraz podniesienia walorów przyrodniczo krajobrazowych w studium zawarto następujące ustalenia: - zakaz wprowadzania obiektów agresywnych krajobrazowo, diametralnie odbiegających od istniejącej zabudowy kształtem, wielkością, barwą lub inną cechą wizualną, - stosowanie zieleni izolacyjnej lub innej formy osłony zielenią elementów nie pasujących do środowiska, - utrzymanie istniejących lokalizacji stanowisk archeologicznych. 4.Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. nr 96, poz. 959, Nr 238, poz. 2390) zobowiązuje wszystkich obywateli do ochrony dóbr kultury, natomiast samorząd terytorialny zobowiązuje do zapewnienia w tym celu warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych. Na mocy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzględnia się w szczególności ochronę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia, innych zabytków nieruchomych znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków. Obszary objęte ochroną dziedzictwa kulturowego to wymienione wcześniej w uwarunkowaniach obiekty zabytkowe. Studium proponuje wprowadzenie stref ochrony konserwatorskiej obejmujących tereny posiadające wartości kulturowe i krajobrazowe, przedstawiono je na planszy studium skala 1: Zasięgi stref mają charakter wstępny, bez wykonania szczegółowych studiów i wymagają uszczegółowienia na etapie opracowywania planów miejscowych poszczególnych terenów. Propozycje wprowadzenia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego następujących stref ochrony konserwatorskiej: Strefa A ścisłej ochrony konserwatorskiej, która obejmuje następujące obiekty: wpisane do rejestru zabytków ruiny dworu obronnego we wsi Mikorzyce, park oraz obiekty architektoniczne wpisane do rejestru zabytków we wsi Dobrzelów, park wpisany do rejestru zabytków we wsi Wielopole, zespół sakralny oraz park wpisane do rejestru zabytków we wsi Postękalice, park wpisany do rejestru zabytków we wsi Dobiecin, park wpisany do rejestru zabytków we wsi Mokracz, park wpisany do rejestru zabytków we wsi Łękawa.

64 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 64 Na terenach objętych strefą obowiązuje: zachowanie i konserwacja zabytkowej zabudowy, zachowanie komponowanych układów terenowych i zaprojektowanej zieleni, zakaz wprowadzania nowej zabudowy (z wyjątkiem obiektów na które zostanie uzyskane zezwolenie WKZ), usunięcie dysharmonizujących nawarstwień (po uzyskaniu pozwolenia WKZ), pozwolenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wszelką działalność inwestycyjną powodującą zmiany w sposobie uŝytkowania i zagospodarowania terenu, w przypadku wszelkich prac ziemnych pozwolenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz wykonanie wyprzedzająco archeologicznych badań wykopaliskowych lub zapewnienie nadzoru archeologicznego (stosownie do decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków). Strefa B ochrony konserwatorskiej wybranych elementów środowiska kulturowego. Obejmuje układy przestrzenne miejscowości o zachowanym historycznym rozplanowaniu, historycznej zabudowie i wartościowych walorach naturalnych. Ochroną naleŝy objąć układy urbanistyczne i ruralistyczne miejscowości: Kałduny, Kurnos Pierwszy i Kurnos Drugi, Postękalice, Wola Mikorska, Wólka Łękawska i Zdzieszulice. Na terenach objętych strefą obowiązuje: zachowanie i konserwacja zabudowy zabytkowej i posiadającej walory kulturowe, zachowanie historycznego układu rozplanowania układ ulic, dróg, placów, zachowanie historycznych podziałów własnościowych, zachowanie komponowanych układów terenowych i zaprojektowanej zieleni, dostosowanie nowej zabudowy w zakresie lokalizacji, skali i formy architektonicznej do lokalnej tradycji budowlanej lub lokalnie zakaz nowej zabudowy, usunięcie dysharmonizujących nawarstwień, uzyskanie opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na temat przekształceń formy zabudowy istniejącej oraz lokalizacji, skali i formy nowej zabudowy, ochrona archeologiczna zgodnie z zapisami dla strefy OW. Strefa E ochrony ekspozycji, która obejmuje obszary stanowiące zabezpieczenie właściwego eksponowania zespołów lub obiektów zabytkowych otulina widokowa parku w Wielopolu oraz zespołu sakralnego i cmentarza w Postękalicach. Na terenach objętych strefą obowiązuje: zakaz nowej zabudowy lub ustalenie nieprzekraczalnych gabarytów nowej zabudowy, ograniczenia w lokalizacji reklam (zakaz lub określenia dopuszczalnych form i nieprzekraczalnych gabarytów), uzyskanie opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na temat ewentualnych odstępstw od powyŝszych rygorów, jak równieŝ na temat podziałów własnościowych (ustalenie wielkości działek), nasadzeń, zmian ukształtowania terenu. Strefa OW - strefa obserwacji i ochrony archeologicznej, która obejmuje rejony osadnictwa pradziejowego i historycznego, Na terenach objętych strefą obowiązuje: uzgodnienie z WKZ inwestycji związanych z naruszeniem stratygrafii nawarstwień ziemnych celem przeprowadzenia badań wyprzedzających oraz zapewnienia nadzoru archeologicznego w trakcie realizacji inwestycji.

65 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 65 5.Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 5.1.Infrastruktura techniczna Gospodarka wodno ściekowa Wszystkie miejscowości Gminy Bełchatów są zwodociągowane. Ich wydajność jest wystarczająca dla obecnej i przyszłej zabudowy. NaleŜy przebudować sieć wodociągową w Łękawie, Wielopolu i częściowo w Kurnosie. Nowe tereny, które przeznaczone będą pod zabudowę, wymagają opracowania koncepcji uzbrojenia we wszystkie media, ze szczególnym uwzględnieniem zapotrzebowania w wodę, odprowadzania ścieków i wód opadowych. Istnieje takŝe potrzeba dalszej rozbudowy systemów kanalizacji ściekowych wraz z budową sieci wodociągowej. Proponuje się uzbroić projektowaną sieć wodociągową w hydranty lub przygotować odpowiednie zbiorniki wodne oraz zapewnić funkcjonowanie niezbędnej łączności, wykorzystując istniejącą sieć i łącza telefoniczne /z uwzględnieniem wykorzystania techniki światłowodowej/, zlokalizowanych głównie w miejscowościach leŝących wzdłuŝ drogi krajowej nr 8 i dróg wojewódzkich z moŝliwością wykorzystania tych elementów w sytuacji szczególnej i dla celów przeciwpoŝarowych. Tereny znajdujące się w Aglomeracji Bełchatów (w miejscowościach: Emilin, Domiechowice, Dobrzelów, Myszaki, Niedyszyna, Nowy Świat i Ludwików) oraz tereny na obrzeŝach miasta Bełchatowa (części miejscowości: Zawady, Dobiecin, Zdzieszulice Dolne, Zdzieszulice Górne, Mazury, Poręby, Ławy, Augustynów, Bugaj) naleŝy bezwzględnie włączyć w system sieci kanalizacji miejskiej, a ścieki odprowadzać do oczyszczalni miejskiej. Ścieki z pozostałych terenów Gminy Bełchatów naleŝy odprowadzić, poprzez system grawitacyjno-tłocznej kanalizacji sanitarnej, do mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków. Proponuje się budowę oczyszczalni ścieków w miejscowościach: Józefów, Wola Mikorska, Kałduny, Huta, Niedyszyna, Dobiecin, Postękalice, Augustynów, Zawadów, Ławy, Zdzieszulice Dolne, Łękawa, Wólka Łękawska, KsięŜy Młyn, Rząsawa, Oleśnik i Kurnos Drugi oraz budowę kanalizacji sanitarnej we wszystkich miejscowościach gminy. Na terenach, które z uzasadnionych względów nie zostaną objęte zbiorczą kanalizacją sanitarną postuluje się realizację przydomowych oczyszczalni ścieków dla zespołów zabudowy. Lokalizowanie oczyszczalni przydomowych moŝe zostać dopuszczone wyłącznie w takich miejscach, gdzie odprowadzanie ścieków do gruntu nie będzie zagraŝało jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Na pozostałych terenach wprowadzanie ścieków do gruntu jest zabronione. Ochronie podlegają powierzchnie zmeliorowane; przy zmianie ich przeznaczenia konieczna jest kompleksowa przebudowa sieci drenarskich. W sąsiedztwie istniejących ujęć wody w gminie i ich strefach ochronnych nie naleŝy wykorzystywać rolniczo ścieków. Ponadto zaleca się zapewnić ochronę sanitarną w strefach ujęć wody pitnej w zakresie ich hermetyczności i osłony przed skaŝeniami chemicznymi oraz niezawodności funkcjonowania systemów ochrony technicznej i zapewnienia monitoringu tych ujęć. Dodatkowo proponuje się rozbudowę kontenerowej stacji uzdatniania wody w Ławach i budowę przepompowni ścieków w Korczewie. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących gospodarki wodno ściekowej naleŝy uwzględnić zapisy Planu zaopatrzenia w wodę w sytuacjach nadzwyczajnych dla Gminy Bełchatów w województwie łódzkim. Prócz tego, wskazane byłoby ustalenie bilansu niezbędnych i minimalnych potrzeb w zakresie awaryjnego zabezpieczenia wody dla poszczególnych sołectw i gminy łącznie, awaryjnego zasilania tych ujęć w energię elektryczną oraz minimalnych i niezbędnych potrzeb gminy w zakresie retencjonowania i zdolności przerzutów wody pitnej dla poszczególnych sołectw.

66 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 66 Ponadto Urząd Gminy Bełchatów chce wykorzystać wskazane poniŝej nieruchomości na cele inwestycyjne dla realizacji zadań własnych gminy. Wykaz nieruchomości: 1. Wola Mikorska dz. nr 1/2, 321/2 - pod kanalizację 2. Ławy dz. nr 76, 78 - pod kanalizację 3. Kałduny dz. nr 36 - pod kanalizację 4. Dobiecin dz. nr pod kanalizację 5. Wólka Łękawska dz. nr 232, 253 lub 264/3 - pod kanalizację 6. Zdzieszulice Dolne dz. nr 168/2 - pod kanalizację Gazownictwo Mieszkańcy Gminy Bełchatów dla potrzeb gospodarstw domowych korzystają z gazu bezprzewodowego. Obecnie prowadzone są prace przygotowawcze do budowy gazociągu wysokopręŝnego relacji Łask-Bełchatów. W zakresie zaopatrzenia gminy w gaz, jako niezbędne uznaje się podjęcie działań prowadzących do wyjaśnienia moŝliwości oraz technicznych i finansowych warunków budowy gminnego systemu zaopatrzenia w gaz Gospodarka cieplna Zaopatrzenie w ciepło wszystkich uŝytkowników, zarówno indywidualnych gospodarstw domowych, jak i obiektów uŝyteczności publicznej odbywa się poprzez lokalne źródła ciepła. Proponuje się: preferowanie ogrzewania z wykorzystaniem oleju opałowego, energii elektrycznej bądź innych niskoemisyjnych źródeł energii, tworzenie zachęt do ocieplania istniejących budynków i propagowanie budowy energooszczędnych domów Zagospodarowanie odpadów Studium zakłada gromadzenie odpadów komunalnych na składowisku w Woli Kruszyńskiej. Składowiska odpadów, będące nadal podstawowym elementem systemu gospodarowania odpadami, stanowią istotne zagroŝenie dla stanu środowiska. Oddziaływanie odpadów obejmuje emisję róŝnego rodzaju substancji do gleb, wód i powietrza. Konieczne jest więc prowadzenie kontroli w/w komponentów środowiska w otoczeniu składowiska. Zakłada się, Ŝe składowisko odpadów w Woli Kruszyńskiej będzie eksploatowane do roku Po zakończeniu eksploatacji, obszar składowiska naleŝy zrekultywować oraz prowadzić monitoring. Tworząc zapisy planów miejscowych naleŝy wziąć pod uwagę plany zawarte w opracowaniach: Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla Gminy Bełchatów jak równieŝ taki sam dla powiatu bełchatowskiego. NaleŜy teŝ rozwaŝyć moŝliwość usytuowania na terenie składowiska w Woli Kruszyńskiej instalacji sortowni, która moŝe stać się niezbędna do prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami dostosowanej do aktualnych przepisów. Pozwoli to ograniczyć do minimum ilości odpadów trafiających na pryzmę składowania.

67 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 67 W celu polepszenia funkcjonowania składowiska wyznaczono tereny mające na celu jego wspomaganie poprzez stosowanie recyclingu. NaleŜy jednak przyjąć następujące priorytety wynikające z zasady zrównowaŝonego rozwoju, a mianowicie: zapobieganie odpadom poprzez odpowiednie technologie; optymalizacja ostatecznego usuwania; regulacja dotycząca przewozów. Oznacza to nakaz prowadzenia na kaŝdym etapie działalności gospodarczej planowej i zoptymalizowanej gospodarki odpadami. Dla osiągnięcia tego celu konieczne jest całościowe zinwentaryzowanie odpadów i skonstruowanie planu gospodarki odpadami w kaŝdej jednostce gospodarczej. W gestii gminy powinna leŝeć odpowiedzialność za dostarczenie odpowiednio oznakowanych pojemników oraz zorganizowanie systemu zachęt dla mieszkańców, aby zastosowali się do metody recyklingu. Powinno się teŝ zapewnić sukcesywne odbieranie posegregowanych odpadów z posesji Zaopatrzenie w energię elektryczną Dla przyjętych w niniejszym studium kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przewiduje się sukcesywny wzrost zapotrzebowania na moc i energię elektryczną. Skala tego wzrostu będzie zaleŝna nie tylko od rozwoju zagospodarowania przestrzennego, ale takŝe od wpływu poziomu cen za energię elektryczną i opłat za jej przesyłanie i dystrybucję na koszty bytowe, produkcji i usług, jak równieŝ będzie ona zaleŝna od tempa zastępowania odbiorników energochłonnych urządzeniami i technologiami energooszczędnymi. Uwzględniając powyŝsze czynniki oraz opierając się na wskaźnikach wynikających z prognoz makroekonomicznych przyjęto, Ŝe w okresie do 2010 roku zapotrzebowanie na energię elektryczną w gminie będzie wzrastać o ok. 3 3,5% rocznie. Lp. Wyszczególnienie 1. Zapotrzebowanie mocy szczytowej elektrycznej w gminie. 2. Roczne zapotrzebowanie gminy na energię elektryczną. Jednostka Rok miary MW 3,6 5,5 MWh Przedstawiona prognoza nie uwzględnia obiektów, które posiadają własne źródła i urządzenia dla zaopatrzenia w energię elektryczną lub produkcji tej energii, jak np. stacja 400/220 kv Rogowiec w Kurnosie, naleŝąca do krajowego systemu elektroenergetycznej sieci przesyłowej najwyŝszych napięć. Zaspokojenie określonych, w powyŝszej prognozie, potrzeb gminy na moc i energię elektryczną będzie zapewnione z istniejących głównych stacji zasilających 110 kv w Bełchatowie, a dodatkowe moŝliwości w tym zakresie moŝe stworzyć przewidywana trzecia stacja 110 kv w Bełchatowie, w rejonie Bińkowa. Ponadto w dalszej perspektywie mogą powstawać lokalne źródła energii elektrycznej, oparte na energii odnawialnej (energia wiatrowa lub słoneczna). Ich przydatność moŝe być szczególnie uzasadniona w obiektach produkcji rolno - spoŝywczej, jeŝeli tylko stworzone zostaną w polityce energetycznej kraju dogodne warunki ekonomiczne dla tego rodzaju przedsięwzięć. Niezbędna będzie natomiast rozbudowa istniejącej sieci rozdzielczej średniego napięcia 15 kv, budowa nowych lokalnych stacji transformatorowo - rozdzielczych 15/0,4 kv i linii

68 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 68 rozdzielczych niskiego napięcia 0,4 kv oraz przyłączy do poszczególnych odbiorców (uŝytkowników) energii elektrycznej, na terenach przewidzianych do zainwestowania, w tym na terenach przewidzianych dla budownictwa mieszkaniowego. Ponadto konieczna będzie modernizacja istniejącej sieci rozdzielczej niskiego napięcia w niektórych miejscowościach (np. KsięŜy Młyn), poprzez dobudowę stacji 15/0,4 kv, dla poprawy obecnych warunków dostarczania energii elektrycznej. Budowa linii 15 kv, stacji 15/0,4 kv, linii niskiego napięcia i przyłączy do odbiorców, na terenach przewidzianych dla budownictwa mieszkaniowego, powinna być uwzględniona w planach zagospodarowania przestrzennego tych terenów i zgłaszana przez władze gminy do właściwego obszarowo przedsiębiorstwa energetycznego, celem ujęcia realizacji ww. obiektów, przez przedsiębiorstwo energetyczne, w ramach opracowywanych, własnych planów rozwoju, w zakresie zaspokajania obecnego i przyszłego zapotrzebowania na moc i energię elektryczną. Do takiego trybu działania przedsiębiorstwa energetyczne są zobowiązane z mocy ustawy Prawo energetyczne. Przez teren gminy przebiegać moŝe elektroenergetyczna linia napowietrzna najwyŝszego napięcia 400 kv relacji Rogowiec - Kielce, przewidywana dla potrzeb systemu krajowego. WzdłuŜ trasy ww. obiektu liniowego moŝe występować szkodliwe oddziaływanie pola elektrycznego na środowisko. Maksymalny zasięg tego oddziaływania nie przekroczy strefy o szerokości 100 m łącznie. W strefie tego oddziaływania nie moŝe być lokalizowana zabudowa przeznaczona do stałego pobytu człowieka, składy i magazyny z materiałami łatwopalnymi, urządzenia zraszające, dźwigi, suwnice, parkingi samochodowe, itp. obiekty oraz roślinność wysokopienna. Zaleca się, aby zastosowane dla omawianej linii rozwiązania techniczne, ograniczyły szerokości tej strefy do optymalnego minimum. RównieŜ poziom hałasu wywoływanego przez powyŝszą linię nie powinien w tak określonej strefie przekroczyć - przy dobrych warunkach atmosferycznych - dopuszczalnej przepisami wartości (35 db). Ponadto po roku 2009 przewiduje się budowę linii 400 kv pomiędzy stacjami przyelektrownianymi Elektrowni PAK i Elektrowni BOT Bełchatów, przy wykorzystaniu istniejących tras linii 220 kv Rogowiec Pabianice lub Rogowiec Janów. Inwestycja ta została ujęta w Zaktualizowanej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju opracowanej przez Rządowe Centrum Studiów Strategicznych Telekomunikacja Zgodnie z krajowymi prognozami rozwoju usług telekomunikacyjnych, realizowanych za pomocą łączności przewodowej, przyjęto, Ŝe wskaźnik ilości abonentów tej sieci, przypadający na 100 mieszkańców gminy, powinien w 2010 roku osiągnąć poziom nie mniejszy niŝ 30 ab/100 M. Realizacja powyŝszego załoŝenia wymagać będzie: - zwiększenia pojemności urządzeń numerycznych /central telefonicznych/, dla zapewnienia gminie moŝliwości korzystania z nie mniej niŝ 2000 NN, przy zastosowaniu elektronicznej techniki cyfrowej, - modernizacji i rozbudowy lokalnej telefonicznej sieci przewodowej, z zastosowaniem techniki światłowodowej. Źródłami finansowania ww. przedsięwzięć mogą być środki pochodzące z inwestycji własnych, z inwestycji podmiotów, które zagospodarowywać będą tereny wyznaczone w planowaniu przestrzennym, a takŝe z zysków i amortyzacji przedsiębiorstw - operatorów sieci telekomunikacyjnej, jak równieŝ środki pochodzące z funduszy celowych.

69 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Układ drogowy Podstawowy układ drogowy gminy tworzą następujące drogi: krajowa: droga nr 8, relacji Warszawa Piotrków Trybunalski Bełchatów Wieluń Wrocław zakłada się modernizację drogi do parametrów drogi głównej ruchu przyspieszonego (GP) oraz realizację obwodnicy północnej miasta Bełchatowa w jej ciągu. Obwodnica ta w większości przebiega przez teren gminy, nie mniej jednak jej realizacja ma podstawowe znaczenie równieŝ dla kształtowania układu miejskiego; odciąŝy ona z ruchu tranzytowego i cięŝkiego istniejący przeciąŝony tym ruchem, układ uliczny miasta oraz zapewni sprawne przenoszenie ruchu tranzytowego i cięŝkiego poprzez obszar gminy. Zalecane parametry drogi GP1/2 + pobocza utwardzone lub GP2/2. Zalecana szerokość w liniach rozgraniczających m; wojewódzkie: droga nr 485, relacji Pabianice Bełchatów - zakłada się kategorię drogi jako główną (G); wskazana modernizacja drogi do poŝądanych parametrów G1/2. Zalecana szerokość w liniach rozgraniczających m; droga nr 484, relacji (Łask) Buczek Zelów Bełchatów Kamieńsk, -zakłada się kategorię drogi jako główną (G); wskazana modernizacja drogi do poŝądanych parametrów G1/2. Zalecana szerokość w liniach rozgraniczających m. Postuluje się w ciągu tej drogi realizację obejścia wsi Łękawa; powiatowe: - nr 1902E relacji Bełchatów Słok Janów Nowy, postulowana klasa G, - nr 1905E relacji Wola RoŜniatowska Ławy, postulowana klasa Z, - nr 1909E relacji Parzno Domiechowice Bełchatów, postulowana klasa Z, - nr 1910E relacji Parzno Wola Mikorska Adamów, postulowana klasa Z, - nr 1911E relacji Bełchatów Mzurki, postulowana klasa Z, - nr 1912E relacji Bełchatów Bogdanów, postulowana klasa G, - nr 1913E relacji Bełchatów Kol. Bogdanów, postulowana klasa Z, - nr 1914E relacji Grocholice Bukowa, postulowana klasa Z, - nr 1915E relacji Wola Łękawska Zawadów, postulowana klasa L, - nr 1916E relacji Bogdanów Łękawa, postulowana klasa Z, - nr 1917E relacji Chabielice Trząs Nowy Świat, postulowana klasa Z, - nr 1919E relacji Kaszewice Kurnos Bełchatów, postulowana klasa Z, - nr 1923E relacji Zawady Dobrzelów, postulowana klasa L, - nr 2308E relacji Rogóźno Wygoda Kącik Mzurki, postulowana klasa Z. Dla większości dróg powiatowych postuluje się (na odcinku leŝącym w Gminie Bełchatów) docelową klasę drogi Z ( zbiorcza ). Drogi te winny być sukcesywnie modernizowane do parametrów postulowanej klasy; zalecane parametry to: jezdnia o szerokości 6 m, szerokość pasa drogowego w liniach rozgraniczających 20 m. Drogi powiatowe zakwalifikowane jako docelowo w kategorii drogi głównej - G, winny być modernizowane do parametrów tej klasy, a mianowicie: jezdnia min. - 6 m, szerokość w liniach rozgraniczających - 25 m. Natomiast drogi powiatowe o znaczeniu lokalnym zakwalifikowano do klasy technicznej - L. Zakładane parametry tych dróg to: jezdnia min. 5 m, szerokość pasa drogowego w granicach 15 m. WyŜej omówiony układ podstawowy, którego przebiegi obrazuje plansza podstawowa, wymaga dostosowania parametrów technicznych do pełnionych funkcji i wymogów klasy technicznej. Modernizację układu, mając na uwadze wyŝej proponowane klasy i zalecane

70 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 70 parametry techniczne, naleŝy realizować w oparciu o Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Uzupełnienie układu drogowego stanowi system dróg gminnych i wewnętrznych. Drogi gminne winny posiadać parametry klasy L i D, nawierzchnię twardą, szerokość jezdni min. 5m. Zalecana szerokość pasa drogowego w liniach rozgraniczających 12-15m. Na rysunkach studium pokazano teŝ przebieg wschodniej obwodnicy Bełchatowa, której trasa przebiega na krótkim odcinku przez tereny Gminy Bełchatów. Ponadto Urząd Gminy Bełchatów chce wykorzystać nieruchomość (dz. nr 369/4 w Myszakach) na cele inwestycyjne dla realizacji zadań własnych gminy - pod drogę. Poza drogami wskazanymi na załączniku graficznym studium, w zaleŝności od potrzeb społeczności lokalnej, moŝliwa jest realizacja nowych dróg gminnych, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowe obiekty winny spełniać wskaźniki i kierunki określone w niniejszym opracowaniu. 5.3.Układ kolejowy Układ kolejowy gminy tworzy linia kolejowa relacji Piotrków Trybunalski Rogowiec przebiegająca przez obszar gminy w układzie W Z. Zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego odstępuje się od realizacji projektowanej po jej śladzie, magistrali kolejowej Idzikowice Wieluń (był to wariant dalekobieŝnego połączenia na kierunku Warszawa Wrocław z wykorzystaniem Centralnej Magistrali Kolejowej). 5.4.Układ komunikacji publicznej Zakłada się rozwój systemu przewozów pasaŝerskich poprzez istniejący układ linii autobusowych PKS, MZK i linie prywatne. Wskazane byłoby, po uprzednim doprowadzeniu parametrów technicznych dróg powiatowych do wymaganych norm, przedłuŝenie linii komunikacji zbiorowej tak, aby stworzyć dla mieszkańców gminy moŝliwość podróŝowania i wyjazdów z jej obszaru równieŝ komunikacją zbiorową. 5.5.ŚcieŜki rowerowe Proponuje się lokalizację ścieŝek rowerowych, w miarę moŝliwości terenowych, wzdłuŝ dróg i duktów leśnych, w powiązaniu terenów mieszkaniowych z obszarami rekreacji i wypoczynku. 6.Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Stosownie do ustaleń Strategii przewiduje się: - budowę, przebudowę i modernizację dróg gminnych i konieczne w tym zakresie ukształtowanie dróg w nowych liniach rozgraniczających stosownie do obecnych i przyszłościowych kategorii dróg, - budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami do poszczególnych gospodarstw w rejonach, w których brak jest podłączeń do powyŝszych,

71 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 71 - udoskonalenie systemu wywozu odpadów oraz stopniowe wprowadzenie ich segregacji, - tereny dla nowych linii elektroenergetycznych 15 kv, o ile będą przebiegać poza korytarzami dróg publicznych. 7.Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 Na terenie gminy brak jest zadań wpisanych do rejestru zadań rządowych. Obszarami celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, dla których naleŝy sporządzić plany zagospodarowania przestrzennego, są obszary przeznaczone na: - projektowany przebieg linii elektroenergetycznej 400 kv relacji Rogowiec - Kielce, - projektowany przez Elektrownię Bełchatów przebieg blokowej linii elektroenergetycznej 400 kv z bloku 833 MW do stacji Trębaczew, - budowę planowanej północnej obwodnicy miasta Bełchatów w ciągu drogi krajowej nr 8, - budowę zbiorników wodnych będących w Programie Małej Retencji Województwa Łódzkiego. 8.Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a takŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych to obszary terenów górniczych oraz obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŝy powyŝej 2000 m 2. Ze względu na istniejący charakter rozłogów gospodarstw rolnych nie przewiduje się obszarów obowiązkowo wyznaczonych do przeprowadzenia scalenia, a z uwagi na gabaryty działek nie zachodzi potrzeba wyznaczania terenów do przeprowadzenia scaleń i podziałów, o których mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W gminie Bełchatów nie występuje obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich Ŝycia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego połoŝenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, dlatego w studium nie wyznacza się obszarów przestrzeni publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

72 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 72 9.Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne Gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego na obszarach przeznaczonych do zabudowy lub na których przewiduje się zmianę dotychczasowego zagospodarowania (w tym na terenach przeznaczonych do zalesienia). Obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne (ich granice) przedstawiono na rysunku studium (na planszy nr1). 10.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej Atrakcyjność krajobrazu naturalnego, duŝe obszary leśne, polne czy teŝ doliny rzeczne stanowią dobro gminy, o które naleŝy zadbać w odpowiedni sposób. Dbałość o ład przestrzenny naleŝy do zadań samorządu terytorialnego, gdyŝ w interesie gminy jest zapewnienie jak najatrakcyjniejszych warunków dla turystów i osób przyjezdnych. Lecz jego dobro leŝy takŝe w interesie mieszkańców gminy, zapewniając im wysoką jakość Ŝycia w odniesieniu do warunków przestrzennych. Uporządkowanie przestrzeni rolno-leśnej powinno polegać na docelowym określeniu na terenie gminy sposobu uŝytkowania gruntów w kierunku rolnym lub leśnym, poprzez wyznaczenie linii rozgraniczającej lasy oraz grunty przewidziane do zalesienia od gruntów przeznaczonych wyłącznie na cele rolne. Przebieg tej granicy polno-leśnej powinien być wyznaczony w oparciu o warunki glebowo-przyrodnicze oraz naturalne granice fizjograficzne i wprowadzony do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Tereny rolne Tereny rolne na rysunku studium (na planszy nr 1) oznaczone zostały: - kolorem Ŝółtym tereny rolne o wyŝszych klasach bonitacyjnych - kolorem bladoŝółtym tereny o niŝszych klasach bonitacyjnych. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na : ochronie kompleksów o wyŝszych klasach bonitacyjnych najbardziej przydatnych dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej, wykorzystaniu terenów o niŝszych klasach bonitacyjnych stosownie do ich predyspozycji. Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego terenów rolniczych: - wzmoŝonej ochronie podlegają: rolnicza przestrzeń produkcyjna oraz przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe wartości terenu, - wykorzystanie terenu na cele produkcji rolniczej, ze znacznym udziałem gospodarki polowej i ograniczaniu przeznaczania na cele nierolnicze, - poprawianie ich wartości uŝytkowej oraz zapobieganie obniŝania ich produkcyjności, - utrzymanie istniejącej, rozproszonej zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej oraz usługowej; ochrona zabudowy o wartościach kulturowych, - zakaz nowej zabudowy mieszkaniowej,

73 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 73 - zakaz zabudowy niezwiązanej z rolnictwem oraz zakaz parcelacji na małe działki (w zamyśle budowlane), dopuszcza się adaptację istniejącej, rozproszonej zabudowy zagrodowej, tj. rozbudowę i wymianę budynków w ramach istniejącego siedliska, - w przypadkach szczególnych, dopuszcza się zabudowę obiektów związanych funkcjonalnie z podniesieniem efektywności gospodarki polowej, - osłanianie istniejącej zabudowy, uciąŝliwej dla środowiska, dysharmonijnej w krajobrazie pasmami zadrzewień i zakrzewień, - przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością rolniczą, a takŝe innych obiektów budowlanych, naleŝy stosować takie rozwiązania, które ograniczają skutki ujemnego oddziaływania na grunty, - zapewnienie właściwych standardów wyposaŝenia w infrastrukturę techniczną, z dopuszczeniem lokalnych rozwiązań w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz uzupełniania braków w tym zakresie, - utrzymanie tras komunikacyjnych i ciągów infrastruktury technicznej, z dopuszczeniem ich uzupełnień w niezbędnym zakresie, - ochrona powierzchni zmeliorowanych; przy zmianie ich przeznaczenia konieczna jest kompleksowa przebudowa sieci drenarskich, pod nadzorem W.Z.M. i U.W. oddział w Piotrkowie Tryb. - na terenach stref ochronnych od istniejących linii napowietrznych elektroenergetycznych 110 kv, 220 kv, 400 kv, przestrzegać zakazu lokalizowania zabudowy do stałego pobytu człowieka, a takŝe wprowadzania roślinności wysokopiennej, umieszczania składów, magazynów, parkingów samochodowych itp., - przestrzeganie zakazu umieszczania zabudowy mieszkaniowej w strefie aerosanitarnej od projektowanej drogi ruchu przyspieszonego północnej obwodnicy miasta Bełchatowa, - w wypadku występowania bądź odkrycia nowych stanowisk archeologicznych naleŝy je oznaczyć, zabezpieczyć i powiadomić WKZ, a jeśli nie jest to moŝliwe, Wójta Gminy Bełchatów - modernizacja systemu melioracji w nawiązaniu do systemu nawadniania uŝytków rolnych, - zakaz wypalania ściernisk, - w wypadku udokumentowania złóŝ kopalin pospolitych na terenach upraw rolnych dopuszcza się prowadzenie eksploatacji pod warunkiem czasowego wyłączenia gruntu z produkcji rolniczej oraz przywrócenia tych terenów po zakończeniu eksploatacji do ich rolniczego wykorzystania, - wszelkie działania w obszarze przestrzeni rolnej muszą być zgodne z ustaleniami dotyczącymi Obszaru Chronionego Krajobrazu w sprawie doskonalenia gospodarki rolnej na podstawach ekologicznych, a przede wszystkim być zgodne z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych Tereny trwałych uŝytków zielonych Tereny trwałych uŝytków zielonych, obejmujące takŝe doliny rzeczne, na rysunku studium (na planszy nr 1) oznaczone kolorem jasnozielonym, pełnią funkcję lokalnych korytarzy ekologicznych. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na : ochronie ich wartości przyrodniczych i krajobrazowych,

74 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 74 udostępnianiu tych obszarów dla turystyki i wypoczynku, w granicach umoŝliwiających zachowanie wartości przyrodniczych, wykluczeniu rozwoju funkcji osadniczych, z uwagi na ich okresowe zalewanie. Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów trwałych uŝytków zielonych: - ochrona przyrodniczej struktury zieleni wysokiej, średniej i niskiej, cieków, uŝytków ekologicznych, w tym wszystkich terenów stanowiących lub mogących stanowić system lokalnych węzłów i korytarzy ekologicznych, mających wpływ na funkcjonowanie przyrody i odtwarzanie jej zasobów poprzez zdecydowane ograniczenie zabudowy, - utrzymanie istniejących kompleksów zadrzewień śródpolnych wraz z moŝliwością ich powiększenia jako terenów do zalesienia w oparciu o obowiązujące przepisy w zakresie regulowania granicy polno-leśnej, - zakaz wypalania uŝytków zielonych, - ochrona powierzchni zmeliorowanych; przy zmianie ich przeznaczenia konieczna jest kompleksowa przebudowa sieci drenarskich, - stosowanie biologicznej obudowy cieków, zabezpieczenie koryt przed erozją przez roślinność, - tereny te są zapleczem gospodarki hodowlanej (łąki i pastwiska), - tereny te mogą być wykorzystywane dla funkcji rekreacyjnej czasowej, przy zachowaniu następujących zasad : ruch turystyczny pieszy, powinien odbywać się na wyznaczonych ścieŝkach, ruch turystyczny rowerowy i konny, powinien być ograniczony do wyznaczonych i odpowiednio urządzonych tras, dopuszcza się urządzanie punktów widokowych i miejsc odpoczynku, - dopuszcza się niezbędne urządzenia z zakresu gospodarki wodnej i rolniczej, - zapewnienie moŝliwości dojazdu do kompleksów terenów i do urządzeń melioracyjnych, - adaptuje się istniejące budownictwo zagrodowe wraz z modernizacją, a wyklucza się lokalizację nowych siedlisk, - w obiektach istniejących uzupełnianie wyposaŝenia w zakresie infrastruktury technicznej (z dopuszczeniem lokalnych rozwiązań w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz ogrzewania, z zaleceniem przechodzenia na nieuciąŝliwe dla środowiska media grzewcze), - rozwój urządzeń związanych z turystyką, wypoczynkiem i sportem, a takŝe niezbędnych urządzeń z zakresu gospodarki wodnej i rolniczej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej, warunkuje się spełnieniem wymagań w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, zróŝnicowanych w zaleŝności od połoŝenia i cech poszczególnych fragmentów terenu, - urządzanie tras rowerowych wg proponowanych przebiegów, - na terenach stref ochronnych od istniejących linii napowietrznych elektroenergetycznych 110 kv, 220 kv, 400 kv, przestrzegać zakazu lokalizowania zabudowy do stałego pobytu człowieka, a takŝe wprowadzaniu roślinności wysokopiennej, umieszczania składów, magazynów, parkingów samochodowych itp., - w wypadku występowania lub odkrycia stanowisk archeologicznych naleŝy je oznaczyć, zabezpieczyć i powiadomić WKZ, a jeśli nie jest to moŝliwe, Wójta Gminy Bełchatów,

75 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 75 - wszelkie działania w obszarze przestrzeni łąk muszą być zgodne z ustaleniami dotyczącymi Obszaru Chronionego Krajobrazu w sprawie doskonalenia gospodarki rolnej na podstawach ekologicznych, a przede wszystkim być zgodne z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych Tereny leśne Tereny leśne, na rysunku studium (na planszy nr 1) oznaczone kolorem zielonym, bez względu na formę własności, pełnią funkcje ochronne i turystyczno wypoczynkowe. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na: ochronie ich wartości przyrodniczych i krajobrazowych udostępnianiu ich dla turystyki i wypoczynku, w granicach umoŝliwiających zachowanie wartości przyrodniczych, z wykluczeniem rozwoju funkcji osadniczych. Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów leśnych: - ochrona zasobów istniejących, w tym występujących w ich obrębie uŝytków ekologicznych, - prowadzenie gospodarki leśnej z uwzględnieniem ostoi gniazdowania i bytowania ptactwa (łącznie z zachowaniem drzew dziuplastych), - na terenach leśnych dopuszcza się tworzenie polan śródleśnych i niewielkich zbiorników wodnych, cieków melioracyjnych, lokalizację obiektów i budynków oraz urządzeń związanych z gospodarką leśną, - realizacja obiektów kubaturowych, zgodnie z ustawą o lasach; - wstrzymanie lokalizacji obiektów powodujących zanieczyszczenie powietrza, wody i gleb lub teŝ uciąŝliwych dla otoczenia, - wykorzystanie terenów dla potrzeb turystyki i wypoczynku, przy zachowaniu następujących zasad: ruch turystyczny pieszy powinien odbywać się na wyznaczonych trasach, z określeniem rejonów swobodnej penetracji terenu, uzgodnionych z Nadleśnictwem Bełchatów, ruch turystyczny rowerowy i konny powinien być ograniczony do wyznaczonych przez Nadleśnictwo Bełchatów i odpowiednio urządzonych tras śródleśnych, dopuszcza się urządzanie punktów widokowych i miejsc wypoczynku, rozwijanie bazy sportowej i rekreacyjnej na terenach Obszarów Chronionego Krajobrazu Szczercowskiego i Borowej Góry powinno być uwarunkowane wyposaŝeniem tego terenu w niezbędne urządzenia komunikacyjne, w tym parkingi, oraz w urządzenia infrastruktury technicznej, w tym w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków, rozwój urządzeń związanych z turystyką, wypoczynkiem i sportem, a takŝe niezbędnych urządzeń z zakresu gospodarki leśnej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej warunkuje się spełnieniem wymogów w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, - urządzanie tras rowerowych wg proponowanych przebiegów, - wyklucza się wykorzystanie terenów leśnych dla funkcji osadniczej, - na terenach stref ochronnych od istniejących i projektowanych linii napowietrznych NN i WN (110 kv, 220 kv, 400 kv) przestrzegać zakazu lokalizowania zabudowy do stałego pobytu człowieka, a takŝe roślinności wysokopiennej, umieszczania składów, magazynów, parkingów samochodowych itp., - w wypadku występowania lub odkrycia stanowisk archeologicznych naleŝy je oznaczyć, zabezpieczyć i powiadomić WKZ, a jeśli nie jest to moŝliwe, Wójta Gminy Bełchatów.

76 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 76 - wszelkie działania w obszarze lasu muszą być zgodne z ustaleniami dotyczącymi Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych, a przede wszystkim być zgodne z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - w odniesieniu do dróg i szlaków stosuje się odpowiednio przepisy jak dla dróg dojazdowych i poŝarowo-leśnych, - dopuszcza się przeprowadzenie, w razie braku innych moŝliwości, liniowych elementów infrastruktury technicznej (najlepiej z wykorzystaniem istniejących dróg, duktów i przecinek), - utrzymanie istniejących kompleksów leśnych i zadrzewień śródpolnych wraz z moŝliwością powiększenia w oparciu o obowiązujące przepisy, Cele gospodarki leśnej realizowane będą zgodnie z ustawą o lasach, przy nadaniu nadrzędnej rangi środowiskowo twórczym funkcjom lasu Tereny przeznaczone do zalesienia Tereny przeznaczone do zalesienia na rysunku studium (na planszy nr 1) oznaczone zostały zielonym szrafem i określone warunkami: - opracowanie projektowe i prowadzenie działalności związanej z zalesieniami terenów wymaga opinii właściwego Nadleśnictwa i słuŝby nadzoru nad melioracjami, - w wypadku występowania lub odkrycia stanowisk archeologicznych naleŝy je oznaczyć, zabezpieczyć i powiadomić WKZ, a jeśli nie jest to moŝliwe, Wójta Gminy Bełchatów. Prócz oznaczonych zielonym szrafem, moŝliwe jest zalesienie innych terenów, z zastrzeŝeniem: - tereny nie są zmeliorowane, - klasa gruntów nie jest wyŝsza od V, - tereny przylegają do istniejących kompleksów leśnych lub tworzą nowe kompleksy o powierzchni 1-30 ha i minimalnej szerokości 100 m. PowyŜsze ustalenia mają na celu ochronę terenów wartościowych oraz zobowiązania właścicieli do zachowania odpowiedniej równowagi w ekosystemach i kształtowania ich równowagi i naturalnej odporności. Realizacja powyŝszych zasad ma na celu wyrównanie i ujednolicenie stanu systemów lasów prywatnych do lepszych jakościowo lasów państwowych. 11.Obszary naraŝone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych W Gminie Bełchatów nie występują obszary naraŝone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych. Występują jednak obszary okresowo podtapiane. Na obszarach tych w zdecydowany sposób ogranicza się zabudowę.

77 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złoŝu kopaliny filar ochronny Na obszarze Gminy Bełchatów brak jest obiektów i obszarów, dla których wyznacza się w złoŝu kopaliny filar ochronny. 13.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. nr 113, poz. 984 i nr 153, poz. 1271) W Gminie Bełchatów nie występują obszary pomników zagłady. 14.Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji Obszarami wymagającymi rekultywacji są m.in. składowiska odpadów. W Gminie Bełchatów jest to składowisko w Woli Kruszyńskiej. Zakłada się, iŝ będzie ono eksploatowane do roku Po zakończeniu eksploatacji, obszar składowiska naleŝy zrekultywować oraz prowadzić monitoring. Przez pojęcia rehabilitacji i rekultywacji rozumie się takŝe tzw. rewitalizację obszarów podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury. Dotyczy to głównie obszarów wymagających przekształceń i odnowy oraz modernizacji. Dla zapewnienia atrakcyjnego wyglądu miejscowości niezbędne jest przeprowadzenie działań polegających na: - utrzymywaniu charakterystycznych układów przestrzennych, - lokalizacji nowej zabudowy na zasadzie utrzymania skali i charakteru zabudowy istniejącej, - kształtowania zabudowy wiejskiej na zasadzie tworzenia zagród stanowiących charakterystyczne dla wsi zespoły zabudowy zwartej, - umoŝliwienie lokalizacji funkcji mieszkaniowej jak i funkcji wyodrębnionej i samodzielnej, jednocześnie zaś tworzącej w miarę zwarte pierzeje lub zespoły. 15.Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych Jedynymi terenami zamkniętymi w Gminie Bełchatów są tereny kolejowe. Granice terenów zamkniętych pokazano na rysunku studium.

78 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów Inne obszary problemowe, w zaleŝności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie Wziąwszy pod uwagę uwarunkowania i potrzeby zagospodarowania występujące w Gminie Bełchatów, nie wskazuje się innych obszarów problemowych.

79 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 79 IV. POLITYKA FUNKCJONALNO- PRZESTRZENNA

80 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 80

81 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 81 Sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest niezbędnym ogniwem procesu planowania przestrzennego, który ustawowo jest procesem ciągłym. Studium, jako etap poprzedzający plany miejscowe, wskazuje pełen zakres moŝliwości przedsięwzięć planistycznych oraz realizacji idei i zamierzeń rozwoju, lub ograniczeń czy ochrony, w bliskiej i dalszej perspektywie czasowej. Opracowanie jest kierowane zasadami zrównowaŝonego rozwoju i spełnia podstawowe jego kryteria: - cele społeczne realizowane przez takie kształtowanie struktur przestrzennych, aby umoŝliwić społeczeństwu stopniowe osiąganie poprawy jakości Ŝycia, poprzez proporcjonalne rozmieszczenie ludności w stosunku do miejsc pracy i układów osadniczych, zachowanie prawidłowych relacji funkcjonalnoprzestrzennych między ośrodkami zamieszkania, pracy, odpoczynku, usług i administracji, wskazanie korzystnego techniczno-przestrzennego standardu środowiska człowieka, kształtowanie środowiska przestrzennego kreującego nowe jakościowo potrzeby i wartości społeczne; - cele kulturowe osiągane przez takie kształtowanie struktur przestrzennych, które chronią istniejące dziedzictwo kulturowe przed zniszczeniem lub dewastacją, poprzez powiązanie obiektów historycznych z krajobrazem naturalnym i wkomponowanie ich we współczesne struktury funkcjonalnoprzestrzenne oraz poprzez tworzenie nowych istotnych wartości kulturowych; - cele ekologiczne osiągane przez kształtowanie struktur przestrzennych oddziałujących hamująco na dewastację środowiska i tworzących warunki umoŝliwiające jego aktywną ochronę poprzez zgodność charakteru i struktury zagospodarowania przestrzennego z cechami i walorami środowiska przyrodniczego, zgodność intensywności zagospodarowania z naturalną chłonnością środowiska oraz jego odpornością na zniszczenia, eksponowanie wartości krajobrazowych i ich harmonijne łączenie z zagospodarowaniem, tworzenie warunków zapewniających ochronę unikatowych wartości środowiska oraz umoŝliwiających odzyskanie utraconej równowagi ekologicznej; - cele ekonomiczne osiągane przez kształtowanie struktur przestrzennych tworzących warunki wzrostu efektywności gospodarowania poprzez racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych i istniejącego majątku, kształtowanie elastycznych struktur przestrzennych, podatnych na dalszy rozwój, kształtowanie warunków przestrzennych tworzących korzystne procesy, kształtowanie układów przestrzennych, których struktura zwiększa sprawność i niezawodność funkcjonowania. To nowoczesne (współczesne i przyszłościowe) kształtowanie ładu integralnego jest najistotniejszym warunkiem prawidłowego rozwoju gminy. W wyniku przeprowadzonych analiz i studiów dokonano waloryzacji obszaru gminy i określono politykę funkcjonalno-przestrzenną gminy - w pełni czytelną po zapoznaniu się z rysunkiem studium (plansza nr 1), gdzie przedstawiono lokalizację poszczególnych obszarów.

82 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bełchatów 82 W poniŝszej tabeli przedstawiono oznaczenia poszczególnych obszarów oraz przypisane im funkcje. Przypisane danemu obszarowi róŝne funkcje zostaną wyodrębnione w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego z wymaganą w tych opracowaniach precyzją i stopniem uszczegółowienia.