Zabezpieczenie prawne majątku osób. intelektualnie na wypadek śmierci ich

Transkrypt

1 Zabezpieczenie prawne majątku osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie na wypadek śmierci ich opiekunów Seminarium Przyszłość zaczyna się dziś 24 czerwca 2015 r.

2 Obecne rozwiązania prawne Sąd Opiekuńczy Opiekun Prawny / Kurator Osoba Uprawniona Przedstawiciele ustawowi* powołanie Masa spadkowa *oznacza rodziców lub inne osoby najbliższe osoby niepełnosprawnej sprawujące nad nią opiekę, Kurator / Opiekun Prawny / Sąd Osoba Uprawniona świadczenia usługi i towary

3 Wariant I: Wykorzystanie rachunku powierniczego Sąd Opiekuńczy Opiekun Prawny / Kurator Osoba Uprawniona Przedstawiciele ustawowi powołanie Bank Powiernik zarządzanie majątkiem Kurator / Opiekun Prawny / Sąd Osoba Uprawniona świadczenia usługi i towary

4 Wariant II: Wykorzystanie fundacji Sąd Opiekuńczy Opiekun Prawny / Kurator Osoba Uprawniona Przedstawiciele ustawowi powołanie Fundacja powiernictwo zarządzanie majątkiem Kurator / Opiekun Prawny / Sąd Osoba Uprawniona świadczenia usługi i towary

5 Proponowana struktura Sąd Opiekuńczy Opiekun Prawny / Kurator Osoba Uprawniona Przedstawiciele ustawowi Osoba 2 /budżetowanie/ powołanie powołanie i Osoba 1 /powiernictwo/ powołana Osoba 3 /zarządzanie majątkiem/ powołanie i Osoba 4 /wydatkowanie/ Kurator / Opiekun Prawny / Sąd Osoba Uprawniona świadczenia nabywanie usługi i towary

6 Proponowana struktura Proponowana struktura obejmuje wydzielenie przez dany podmiot określonej masy majątkowej poprzez dokonanie czynności prawnej ze skutkiem: 1) od momentu dokonania czynności (inter vivos); lub 2) na wypadek śmierci (mortis causa) ( Masa Majątkowa ). Proponowana struktura zakłada istnienie dwóch elementów: 1) elementu instytucjonalnego obejmującego nadzór kuratora lub opiekuna prawnego i sądu opiekuńczego nad zarządem Masą Majątkową; oraz 2) elementu powoływanego obejmującego współdziałanie czterech niezależnych od siebie podmiotów w zakresie zarządu Masą Majątkową. Docelową grupą beneficjentów opisanego powyżej rozwiązania będą rodzice lub inne osoby najbliższe osób niepełnosprawnych intelektualnie sprawujące nad nimi opiekę, w tym w szczególności osób ubezwłasnowolnionych częściowo lub całkowicie ( Przedstawiciele Ustawowi ). Masa Majątkowa nie wchodzi do masy spadkowej.

7 Element instytucjonalny Dla każdej osoby, na rzecz której Przedstawiciele Ustawowi dokonają wydzielenia Masy Majątkowej ( Osoba Uprawniona ) sąd opiekuńczy ustanawia kuratora ( Kurator ), który pilnuje całości spraw Osoby Uprawnionej i wspólnie z tym sądem sprawuje instytucjonalną kontrolę nad elementem powoływanym. Poza wspomnianą kontrolą, do zadań kuratora będzie należało m.in. inicjowanie tego elementu w przypadku nieuczynienia tego przez przedstawicieli ustawowych wydzielających Masę Majątkową ze skutkiem na wypadek ich śmierci bez takiego powołania. W przypadku Osób Uprawnionych, które są ubezwłasnowolnione częściowo lub całkowicie, powyższe funkcje Kuratora będzie pełnił powoływany z mocy ustawy kurator (art. 20 KC) lub opiekun (art KC). Jeżeli zaś omawiana struktura nie będzie powołana w drodze czynności prawnej Przedstawicieli Ustawowych, a jedynymi ich spadkobiercami będą osoby ubezwłasnowolnione częściowo lub całkowicie, to wówczas przy określonej wysokości majątku struktura powstanie z mocy prawa, a element powoływany będzie inicjowany odpowiednio przez kuratora lub opiekuna.

8 Element powoływany System czterech osób: struktura chroniąca Osobę Uprawnioną może działać za życia przedstawicieli ustawowych albo od daty ich śmierci (wolny wybór). Uruchomienie systemu czterech osób: decyzję podejmują: 1) Przedstawiciele Ustawowi (wolny wybór); 2) Kurator za zgodą sądu opiekuńczego (wolny wybór w przypadku nieuruchomienia elementu miękkiego przy powołaniu struktury przez przedstawicieli ustawowych); 3) kurator lub opiekun (w przypadku powstania struktury z mocy prawa); ( Podmiot Powołujący ).

9 Osoba pierwsza Osoba Pierwsza: jest powoływana oraz zmieniana przez Podmiot Powołujący; może powołać, odwołać i zmienić Osobę Drugą, Osobę Trzecią oraz Osobę Czwartą; sprawdza rzetelność i skuteczność Osoby Drugiej, Osoby Trzeciej oraz Osoby Czwartej; zatwierdza wydatki przekraczające wysokość Budżetu (jak zdefiniowano poniżej); wszelkie jej decyzje mogą zostać w każdej chwili uchylone lub zmienione przez Kuratora lub sąd opiekuńczy (na wniosek Kuratora, prokuratora lub innej osoby uprawnionej).

10 Osoba druga Osoba Druga: ustala budżet potrzeb finansowych Osoby Uprawnionej na każdy miesiąc w okresach rocznych lub krótszych w zależności od potrzeb i jej decyzji ( Budżet ) oraz wskazuje wydatki objęte Budżetem ( Wydatki ); rozlicza się z Osobą Pierwszą; wszelkie jej decyzje mogą zostać w każdej chwili uchylone lub zmienione przez Kuratora lub sąd opiekuńczy (na wniosek Kuratora, prokuratora lub innej osoby uprawnionej).

11 Osoba trzecia Osoba Trzecia: jest związana Budżetem i na jego podstawie przekazuje Osobie Czwartej środki pieniężne z Masy Majątkowej; na wniosek Osoby Czwartej, na podstawie zgody Osoby Pierwszej, przekazuje Osobie Czwartej dodatkowe środki pieniężne nie objęte Budżetem i nie stanowiące Wydatków; zarządza Masą Majątkową; otrzymuje wynagrodzenie z Masy Majątkowej tylko w przypadku i jedynie od wzrostu wartości Masy Majątkowej; posiada odpowiednie ubezpieczenie; wszelkie jej decyzje mogą zostać w każdej chwili uchylone lub zmienione przez Kuratora lub sąd opiekuńczy (na wniosek Kuratora, prokuratora lub innej osoby uprawnionej).

12 Osoba czwarta Osoba Czwarta: rozporządza środkami pieniężnymi przekazanymi jej przez Osobę Trzecią w ramach Budżetu na Wydatki w celu zaspokojenia potrzeb Osoby Uprawnionej; wnioskuje do Osoby Pierwszej o wyrażenie zgody na dokonanie rozporządzeń nie objętych w Budżecie oraz / lub nie stanowiących Wydatków i po uzyskaniu takiej zgody rozporządza dodatkowymi środkami pieniężnymi; otrzymuje wynagrodzenie uzależnione od decyzji Osoby Pierwszej, które może być uzależnione od oszczędnego wydawania środków przekazanych przez Osobę Trzecią (np. prowizja od poczynionych oszczędności, w stosunku niższym niż 1:1; stosunek 1:1 będzie określony przez ustawę jako maksymalny); wszelkie jej decyzje mogą zostać w każdej chwili uchylone lub zmienione przez Kuratora lub sąd opiekuńczy (na wniosek Kuratora, prokuratora lub innej osoby uprawnionej). Rozliczenia Osoby Pierwszej, Osoby Drugiej, Osoby Trzeciej, Osoby Czwartej są jawne.

13 Kurator Kurator może kontrolować wszystkie składowe systemu, występując wobec Osoby Pierwszej, Osoby Drugiej, Osoby Trzeciej i Osoby Czwartej w imieniu i na rzecz Osoby Uprawnionej. Służą mu uprawnienia do żądania ochrony interesów Osoby Uprawnionej, w tym ochrony sądowej i organów ścigania w przypadkach uzasadnionych. Natomiast niedostatki ochrony kuratorskiej pokrywa element powoływany, czyli system 4 osób.

14 Role w proponowanej strukturze Role w systemie czterech osób mogą pełnić: rodzina/przyjaciele; środowisko; stowarzyszenie; fundacja; ośrodek pomocy społecznej; siostra zakonna/ksiądz; grupy współdziałających specjalistów (rodzina, lekarze, terapeuci, księgowi, prawnicy, itp.); dom opieki społecznej; opiekun faktyczny; inna osoba wskazana przez Osobę Pierwszą; w przypadku Osoby Trzeciej - fundusz inwestycyjny, na podstawie istniejącej ustawy o funduszach i inny podmiot uprawniony do zarządzania majątkiem osób trzecich zawodowo i ubezpieczony, podlegający nadzorowi administracyjnemu Komisji Nadzoru Finansowego (dom maklerski, bank, itp.).

15 Proponowane zmiany ustawowe Zmiany ustawowe: utworzenie ram prawnych dla elementu instytucjonalnego i elementu powoływanego; zmiany w Kodeksie Cywilnym (w Księdze Czwartej Spadki); zmiany w ustawie o fundacjach i prawie o stowarzyszeniach; zmiany w ustawach o funduszach inwestycyjnych / o doradcach inwestycyjnych / bankach wprowadzenie typu masy majątkowej zarządzanej wyłączenie za prowizją liczoną od wzrostu wartości majątku powierzonego; jakiekolwiek wyższe koszty wymagają zgody Osoby Pierwszej i uchyleniu przez Kuratora lub sąd opiekuńczy; lekkie dopasowania w ustawach dot. kompetencji sądów opiekuńczych i kuratorów.

16 Dziękujemy za uwagę.