Analiza składu chemicznego i fazowego domieszkowanego Mg 2 Si otrzymywanego na drodze bezpośredniej reakcji z substratów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Analiza składu chemicznego i fazowego domieszkowanego Mg 2 Si otrzymywanego na drodze bezpośredniej reakcji z substratów"

Transkrypt

1 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), Analiza składu chemicznego i fazowego domieszkowanego Mg 2 Si otrzymywanego na drodze bezpośredniej reakcji z substratów Paweł Nieroda*, Krzysztof T. Wojciechowski AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Chemii Nieorganicznej, Laboratorium Badań Termoelektrycznych, al. A. Mickiewicza 30, Kraków * pnieroda@agh.edu.pll Streszczenie Celem pracy było eksperymentalne zbadanie możliwości wprowadzenia do struktury Mg 2 Si wcześniej nie badanych domieszek, tj. In, Ce i B, mogących korzystnie wpływać na właściwości termoelektryczne otrzymanych materiałów. W celu weryfikacji zastosowanej metody badawczej przeprowadzono również badania porównawcze dla dobrze znanych domieszek, takich jak Sn, Ge oraz Bi. Syntezę materiałów polikrystalicznych o składach nominalnych Mg 2 Si 0,9 A 0,1 (A = Sn, Ge, Bi, In lub B) i Mg 1,8 Ce 0,2 Si prowadzono w szczelnie zamkniętych ampułach tantalowych (T = 1073 K, t = 7 dni) w obecności stopionego Mg. Otrzymane w ten sposób produkty reakcji zostały zagęszczone przy użyciu techniki SPS (ang. spark plasma sintering) (T = 1023 K, t = 15 min, p = 30 MPa). Skład chemiczny wykonanych zgładów badano przeprowadzając analizę punktową oraz liniową składu chemicznego przy użyciu skaningowego mikroskopu elektronowego SEM z przystawką do analizy składu chemicznego EDS. Przeprowadzone badanie nie wykazały obecności domieszki In, B i Ce w ziarnach otrzymanych próbek, co może świadczyć o braku ich rozpuszczalności w strukturze Mg 2 Si. Słowa kluczowe: krzemek magnezu, materiały termoelektryczne, technika SPS ANALYSIS OF THE CHEMICAL AND PHASE COMPOSITION OF DOPED Mg 2 Si OBTAINED BY DIRECT REACTION OF THE ELEMENTS The aim of the study was to experimentally investigate the possibility of introducing dopants into the Mg 2 Si structure that include In, Ce and B and have not yet been studied, but could favourably affect the thermoelectric properties of the materials obtained. In order to verify the test methods comparative tests were also carried out for well-known dopants of Sn, Ge and Bi. The synthesis of polycrystalline materials with nominal compositions of Mg 2 Si 0.9 A 0.1 (A = Sn, Ge, Bi, In or B) and Mg 1.8 Ce 0.2 Si was carried out in sealed tantalum ampoules (T = 1073 K, t = 7 days) in the presence of molten Mg. The reaction products were consolidated using the PECS technique (Pulsed Electric Current Sintering Technique), using T = 1023 K, t = 15 min and p = 30 MPa. The chemical composition of polished specimens was studied by carrying out point and linear analyses, using a scanning electron microscope with an EDS attachment for chemical composition analysis. The study did not reveal the presence of In, B and Ce dopants in grains of the received samples, which may indicate a lack of solubility in the structure of Mg 2 Si. Keywords: Magnesium silicide, Thermoelectric materials, SPS technique. 1. Wprowadzenie Materiały termoelektryczne służą m.in. do konstrukcji urządzeń do bezpośredniej konwersji energii cieplnej na elektryczną, czyli tzw. generatorów termoelektrycznych, które znajdują zastosowanie np. do zasilania sond kosmicznych. Zaletami tych urządzeń jest mała masa i gabaryty oraz wysoka trwałość i niezawodność wynikająca z braku jakichkolwiek elementów ruchomych. Szerokie zastosowanie tych urządzeń w życiu codziennym jest ograniczone kilkoma czynnikami, takimi jak wysoki koszt obecnie stosowanych do ich produkcji pierwiastków (np. Te, Sb, Se, Ge) oraz toksyczność niektórych z nich (np. Pb i Sb). Krzemek magnezu Mg 2 Si jest materiałem, który potencjalnie może być wykorzystywany do budowy generatorów termoelektrycznych TEG w zakresie temperatur K. W odróżnieniu od innych materiałów, opartych np. na Te, Pb czy Sb, krzemek magnezu jest materiałem nietoksycznym. Jego zaletą jest również mała gęstość (d = 1,99 g cm -3 ) oraz niski koszt materiałów wyjściowych [1, 2, 3]. Najistotniejszym czynnikiem ograniczającym powszechność stosowania urządzeń termoelektrycznych jest ich niska sprawność bezpośrednio powiązana ze współczynnikiem efektywności termoelektrycznej ZT [4], który zależy wyłącznie od właściwości elektrycznych oraz cieplnych materiałów i określa przydatność materiałów do konwersji energii. gdzie: α współczynnik Seebecka, σ przewodnictwo elektryczne, λ przewodnictwo cieplne. (1) 429

2 P. Nieroda, K. T. Wojciechowski Obecnie maksymalna wartość współczynnika efektywności termoelektrycznej ZT max dla komercyjnie wytwarzanych modułów termoelektrycznych, opartych na stopach Bi 2 Te 3 / Sb 2 Te 3, wynosi ok. 1 w temperaturach do 500 K [5]. Powyżej tej temperatury materiały te ulegają rozkładowi i tracą swoje dobre właściwości termoelektryczne. Dlatego maksymalna sprawność produkowanych obecnie urządzeń nie przekracza 5%. Z tego powodu potrzebne są nowe materiały o wyższym współczynniku efektywności termoelektrycznej w szerokim zakresie temperatur. Wartość parametru ZT dla Mg 2 Si domieszkowanego różnymi pierwiastkami z reguły nie przekracza 0,5 0,9 (ZT max = 0,62 dla Mg 2 Si:Sb 0,02, (T = 823 K) [6], ZT max = 0,86 dla Mg 2 Si:Bi 0,02 (T = 862 K) [7], ZT max = 0,67 dla Mg 2 Si 0,6 Ge 0,4 (T = 750 K) [8]). Fedorov i in. [9] podają dla materiału o składzie Mg 2 Si 0,4 Sn 0,6, wartość tego parametru równą 1,2 w temperaturze 700 K. Jednakże tak wysoki wynik nie został potwierdzony przez innych autorów, którzy podają ZT max = 0,13 dla Mg 2 Si 0,6 Sn 0,4 (T = 653 K) [10], ZT max = 0,05 dla Mg 2 Si 0,6 Sn 0,4 (T = 450 K) [11]. Wymienione wyżej materiały charakteryzują się przewodnictwem typu n. Dla znanych materiałów typu p (domieszki Ag, Ga) parametr ZT jest zwykle kilkakrotnie niższy niż w przypadku materiałów typu n (ZT max = 0,11 dla Mg 2 Si + 3% at. Ag [12], ZT max = 0,35 dla Mg 2 Si 0,6 Ge 0,4 :Ga(0,8%) [13]). Wpływ wielu potencjalnych domieszek mogących wydatnie polepszać właściwości termoelektryczne Mg 2 Si nie został jeszcze przebadany. W szczególności obiecujące są domieszki pierwiastków o dużych masach atomowych, które mogłyby znacząco obniżyć przewodnictwo cieplne Mg 2 Si oraz domieszki mogące działać akceptorowo. Celem pracy było eksperymentalne sprawdzenie możliwości uzyskania jednorodnych materiałów zawierających domieszki In, Ce i B, których wpływ na właściwości termoelektryczne Mg 2 Si nie był wcześniej badany. Wybór domieszek Ce i In wydaje się uzasadniony ze względu na duże masy atomowe tych pierwiastków w stosunku do Mg i Si, co w przypadku utworzenia roztworów stałych powinno doprowadzić do znacznego obniżenia przewodnictwa cieplnego i wzrostu wartości parametru ZT. Z kolei substytucyjne domieszkowanie Mg 2 Si borem może, wg przewidywań teoretycznych [14], prowadzić do akceptorowego charakteru przewodnictwa, co jest niezwykle pożądane ze względu na praktyczny brak materiałów termoelektrycznych typu p na bazie krzemku magnezu. 2. Część doświadczalna 2.1. Warunki syntezy Rys. 1 przedstawia diagram fazowy układu dwuskładnikowego Mg Si [15]. Można zauważyć, że krzemek magnezu należy do związków topiących się kongruentnie w temperaturze 1354 K, a diagram składa się z dwóch prostych układów eutektycznych Mg Mg 2 Si oraz Mg 2 Si Si. Należy również zauważyć, że temperatura topnienia Si jest znacznie wyższa niż temperatura wrzenia Mg (1363 K), co utrudnia przeprowadzenie syntezy całkowicie w fazie ciekłej. Najczęściej spotykane podejście do syntezy Mg 2 Si polega na kilkugodzinnym wygrzewaniu substratów (T = K) w tyglach ceramicznych (Al 2 O 3 ), tantalowych lub grafitowych, Rys. 1. Diagram fazowy układu dwuskładnikowego Mg Si [15]. Fig. 1. Mg Si phase diagram [15]. znajdujących się pod próżnią lub w atmosferze gazu ochronnego, a następnie szybkie (kilkuminutowe) prasowanie przy użyciu techniki SPS (T = K, p = MPa) lub dłuższe (kilkugodzinne) przy zastosowaniu techniki HP (T = K, p = MPa) [16 19]. W pracy podjęto próbę wprowadzenia domieszek do struktury Mg 2 Si na drodze bezpośredniej reakcji z pierwiastków. W celu spełnienia warunków wystarczających do uzyskania materiałów homogenicznych zastosowano wyższą od najczęściej stosowanych temperaturę równą 1073 K oraz dłuższy od zwykle stosowanego czas trwania syntezy równy 7 dni Badania eksperymentalne Przeprowadzono syntezę materiałów o składach nominalnych Mg 2 Si 0,9 A 0,1 (A = Sn, Ge, Bi, In lub B) oraz Mg 1,8 Ce 0,2 Si, wychodząc z czystych pierwiastków. Do syntezy użyto proszków Mg (extra pure - Fisher Scientific), Si (99,9%, Alfa Aesar) oraz wlewków Sn (99,85%, POCH), Ge (99,99%, Hoboken), Bi (99,99%, Alfa Aesar), In (99,9%, Alfa Aesar), B (99,7%, Sigma-Aldrich) oraz Ce (99,8%, Alfa Aesar). Substraty zostały wstępnie wymieszane, a następnie umieszczone w ampule tantalowej, która została szczelnie zaspawana w celu uniemożliwienia wydostawania się par Mg oraz innych reagentów poza układ reakcyjny. Tak przygotowane ampuły zostały umieszczone w piecu oporowym i wygrzewane przez 7 dni w temperaturze 1073 K w przepływie Ar, w celu ochrony ampuł tantalowych przed utlenianiem. Otrzymane produkty reakcji były następnie rozdrabniane w moździerzu agatowym i zagęszczane przy użyciu techniki SPS w temperaturze T = 1023 K pod ciśnieniem p = 30 MPa w czasie t = 15 min. Dla otrzymanych próbek w celu określenia ich składu fazowego oraz wyznaczenia stałej sieciowej przeprowadzono analizę strukturalną przy użyciu techniki XRD (dyfraktometr rentgenowski Panalytical Empyrean, CuK α1, λ = 1,5418 Å, w zakresie kątowym 2Θ od 20 do 137 ). Ponadto badano skład chemiczny w ziarnach otrzymanych materiałów, celem określenia zawartości uprzednio wprowadzanych domieszek przy użyciu mikroskopu SEM (FEI Nova 200 NanoSEM), wyposażonego w detektor EDX. 430 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014)

3 Analiza składu chemicznego i fazowego domieszkowanego Mg 2 Si otrzymywanego na drodze bezpośredniej 3. Wyniki i dyskusja Rys. 2 przedstawia dyfraktogram dla otrzymanego zaproponowaną metodą niedomieszkowanego krzemku magnezu oraz próbki domieszkowanej Ce. Poza główną fazą Mg 2 Si można zaobserwować również wolny Si oraz niewielką ilość MgO i wolnego Ta, z którego były wykonane ampuły reakcyjne. W przypadku domieszkowania Ce o obecności Mg 2 Si świadczą dobrze widoczne refleksy (200) oraz (220), należy jednak zauważyć, że faza krzemku magnezu nie jest w tym przypadku fazą dominującą. Z analizy XRD (Rys. 3) wynika, że w przypadku domieszkowania krzemku magnezu Bi, Ge, B i In główną fazę stanowi Mg 2 Si. W próbce z domieszką Bi zaobserwowano duży udział fazy Mg 3 Bi 2, a w przypadku domieszkowania indem również wolny In oraz InMg. Zanieczyszczenia w postaci wolnego Mg, Si, MgO i Ta występują w próbkach w niewielkich ilościach w stosunku do głównej fazy Mg 2 Si. Otrzymane wyniki XRD posłużyły do wyznaczenia parametru sieciowego a, przy użyciu analizy metodą Rietvelda. Parametr sieciowy w przypadku niedomieszkowanego Mg 2 Si wynosi a = 6,3538 ± 0,0003 Å. W przypadku próbek domieszkowanych borem a = 6,3531 ± 0,0003 Å, a w przypadku domieszkowania In, a = ± Å. Dla próbki z domieszką Ce dokładne przeprowadzenie analizy nie było możliwe, ze względu na zbyt mały udział fazy Mg 2 Si. Wyznaczone stałe sieciowe w przypadku stosowania domieszek boru i indu są bardzo zbliżone do stałej sieciowej dla niedomieszkowanego Mg 2 Si, co może świadczyć o tym, że domieszki te nie rozpuszczają się w strukturze krystalicznej tego związku. Przykładowo dla otrzymanych próbek w przypadku domieszkowania Bi zaobserwowano wyraźny wzrost tego parametru do wartości a = 6,3584 ± 0,0002 Å, co wyraźnie wskazuje na rozpuszczalność tej domieszki w strukturze Mg 2 Si. Na zdjęciach SEM (Rys. 4) zostały pokazane wybrane obszary powierzchni próbek z domieszkami Ge, Bi oraz Sn, uwidaczniające różnice w składzie chemicznym otrzymanych materiałów. Przedstawione wyniki wskazują na obecność domieszek Ge, Bi oraz Sn w ziarnach otrzymanych materiałów. Przykładowo Rys. 4a przedstawia wybrane ziarno dla próbki o składzie nominalnym Mg 2 Si 0,9 Ge 0,1. Punktowa analiza składu chemicznego wskazuje, że w wybranym ziarnie występują zarówno obszary o składzie chemicznym odpowiadającym niedomieszkowanemu Mg 2 Si oraz obszary zawierające domieszkę germanu. Liniowa analiza składu chemicznego (Rys. 4b) pokazuje zmiany w zawartości Si i Ge w obserwowanym ziarnie. Fakt ten potwierdza rozpuszczalność Ge w Mg 2 Si. Jednocześnie można zaobserwować stosunkowo ostre przejście pomiędzy obszarem zawierającym Mg, Si i Ge, a obszarem zawierającym wyłącznie Si i Mg. Podobne zależności można zauważyć podczas domieszkowania Bi i Sn. Rys. 4c i 4d pokazują wyniki analizy dla próbki o składzie nominalnym Mg 2 Si 0,9 Bi 0,1. Podobnie jak w przypadku domieszkowania Ge można wyróżnić dwa jednorodne obszary: ciemniejszy, zawierający wyłącznie Mg i Si, oraz jaśniejszy, zawierający poza Mg i Si niewielką ilość Bi, co świadczy o rozpuszczalności bizmutu w tej strukturze. Dodatkowo zaobserwowano na granicach ziaren wydzielenia, zawierające głównie Bi (białe obszary), co może świadczyć o przekroczeniu granicy rozpuszczalności Rys. 2. Wyniki badań XRD dla niedomieszkowanego Mg 2 Si oraz próbki o składzie nominalnym Mg 1,8 Ce 0,2 Si. Fig. 2. X-ray diffraction patterns of undoped Mg 2 Si and sample of nominal composition of Mg 1.8 Ce 0.2 Si. Rys. 3. Wyniki badań XRD dla niedomieszkowanego Mg 2 Si oraz Mg 2 Si 0,9 A 0,1 : A = Ge, Bi, In, B. Fig. 3. X-ray diffraction patterns of undoped Mg 2 Si and Mg 2 Si 0.9 A 0.1 ; A = Ge, Bi, In, B. w przypadku tej domieszki. Zbliżone zależności do opisanych powyżej można zaobserwować w przypadku próbki o składzie nominalnym Mg 2 Si 0,9 Sn 0,1 (Rys. 4e i 4f). Na zdjęciach SEM (Rys. 5) zostały pokazane wybrane obszary próbek, zawierających dodatki In, B oraz Ce. Rys. 5a prezentuje powierzchnię próbki o składzie nominalnym Mg 2 Si 0,9 In 0,1. Można zauważyć, że poza ziarnami zawierającymi wyłącznie Si i Mg występują wydzielenia bogate w In. Jednakże nie zaobserwowano obecności In w ziarnach materiału, co wskazuje na brak rozpuszczalności In w Mg 2 Si w zakresie czułości zastosowanej metody analizy składu chemicznego. W przypadku próby domieszkowania B zaobserwowano 3 obszary (Rys. 5c i 5d). Obszar nr 1 odpowiada czystemu Mg 2 Si. W tym obszarze nie zaobserwowano B w ziarnach materiału. Obszar 2 odnośnie składu chemicznego odpowiada związkowi o składzie MgB 4, co jest zgodne z diagramem fazowym dla układu Mg-B [20]. Trzeci najciemniejszy obszar zawiera głównie bor oraz minimalne ilości magnezu. Rys. 5e i 5f prezentują wyniki analizy SEM w przypadku próbek domieszkowanych Ce. Podobnie jak w poprzednich przypadkach (In i B) nie zaobserwowano obecności Ce w ziarnach krzemku magnezu. Wykryto go jedynie w obszarach otaczających przedstawione ziarno Mg 2 Si, gdzie występuje również krzem. MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014) 431

4 P. Nieroda, K. T. Wojciechowski Rys. 4. Mikrofotografie SEM wraz z punktową oraz liniową analizą składu chemicznego dla Mg 2 Si 0,9 A 0,1 : a) i b) A = Ge, c) i d) A = Bi, e) i f) A = Sn. Fig. 4. SEM images with point and linear analyses of the chemical composition for Mg 2 Si 0.9 A 0.1 : a) and b) A = Ge, c) and d) A = Bi, e) and f) A = Sn. 432 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014)

5 Analiza składu chemicznego i fazowego domieszkowanego Mg 2 Si otrzymywanego na drodze bezpośredniej Rys. 5. Mikrofotografie SEM wraz z punktową oraz liniową analizą składu chemicznego dla Mg 2 Si 0,9 A 0,1 : a) i b) A = In, c) i d) A = B oraz dla Mg 1,8 Ce 0,2 Si e) i f). Fig. 5. SEM images with point and linear analyses of the chemical composition for Mg 2 Si 0.9 A 0.1 : a) and b) A = In, c) and d) A = B, and for Mg 1.8 Ce 0.2 Si e) and f). MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014) 433

6 P. Nieroda, K. T. Wojciechowski 4. Wnioski Przeprowadzono próby syntezy krzemku magnezu z różnymi domieszkami mogącymi pozytywnie wpływać na jego właściwości termoelektryczne na drodze bezpośredniej reakcji pomiędzy pierwiastkami. Wykonane analizy składu chemicznego otrzymanych próbek potwierdzają wcześniejsze wyniki, świadczące o tym, że domieszki Ge, Sn i Bi wbudowują się w strukturę krystaliczną Mg 2 Si. Natomiast w przypadku nowo badanych domieszek, tj. B, Ce i In nie zaobserwowano obszarów mogących świadczyć o ich rozpuszczalności w Mg 2 Si. Może to świadczyć o rzeczywistym braku rozpuszczalności lub bardzo małej rozpuszczalności tych domieszek w Mg 2 Si. Podziękowanie Praca naukowa finansowana jako projekt badawczy (Nr UMO-2012/07/N/ST8/01802) ze środków na naukę przez Narodowe Centrum Nauki (NCN) w latach This scientific work has been financed as a research project (No. UMO-2012/07/N/ST8/01802) from the resources assigned for science by Polish National Science Centre (NCN) in the years Mg 2 Si and Mg 2 Si 0.6 Ge 0.4 compounds doped with Ga, J. Alloy. Compd., 509, (2011), [14] Tobola, J., Zwolenski, P., Kaprzyk, S.: Theoretical search for p-type dopants in Mg 2 X (X = Si, Ge) semiconductors for thermoelectricity, Sol. State Phen.,194, (2013), [15] Okamoto, H.: Mg Si (Magnesium Silicon), JPED, 28, 2007, [16] Godlewska, E., Mars, K., Mania, R., Zimowski, S.: Combustion synthesis of Mg 2 Si, Intermetallics, 19, (2011), [17] Godlewska, E., Mars, K., Zawadzka, K.: Alternative route for the preparation of CoSb 3 and Mg 2 Si derivatives, J. Solid State Chem., 193, (2012), [18] Kim K H., Choi S M., Seo W S.: Synthesis characteristics and thermoelectric properties of the rare-earth-doped Mg 2 Si system, J. Korean Phys. Soc., 57, (2010), [19] Liu, Q. Z., Zhang, L. M., Shen, Q., Jiang, H. Y., Wang, C. B.: Solid state reaction synthesis and thermoelectric properties of Ag doped Mg 2 Si 0.8 Ge 0.2, Key Eng. Mater., 313, (2006), [20] Okamoto, H.: B-Mg (Boron-Magnesium), J. Phase Equil., 24, (2003), 92. Otrzymano 26 lipca 2014, zaakceptowano 7 października Literatura [1] Yamada, T., Oishi, Y., Morito, H., Yamane, H.: Preparation of polycrystalline bulk Mg 2 Si by using NaSi, J. Mater. Sci., 44, (2009), [2] Tani, J., Takahashi, M., Kido, H.: Fabrication of oxidation resistant β FeSi 2 film on Mg 2 Si by RF magnetron sputtering deposition, J. Alloy. Comp., 488, (2009), [3] Yang, M., Zhang, L., Shen, Q.: Synthesis and sintering of Mg 2 Si thermoelectric generator by spark plasma sintering, J. Wuhan Univ. Technol., Mater. Sci. Ed., 23, (2008), [4] Rowe, D. M.: Thermoelectrics Handbook Macro to Nano, Wyd. CRC Press, (2005). [5] Scherrer, H., Scherrer, S.: Bismuth telluride, antimony telluride, and their solid solutions, in CRC Handbook of Thermoelectrics, D. M. Rowe (Ed.), Wyd. CRC Press, New York, (1995). [6] Jung J-Y., Park K-H., Kim I-H.: Thermoelectric properties of Sb doped Mg 2 Si prepared by solid-state synthesis, Mat. Sci. Eng., 18, (2011), [7] Tani, J., Kido, H.: Thermoelectric properties of Bi doped Mg 2 Si semiconductors, Physica B, 364, (2005), [8] Akasaka, M., Iida, T., Nishio, K., Takanashi, Y.: Composition dependent thermoelectric properties of sintered Mg 2 Si 1 x Ge x (x = 0 to 1) initiated from a melt-grown polycrystalline source, Thin Solid Films, 515, (2007), [9] Fedorov, M. I., Zaitsev, V. K., Isachenko, G. N.: High effective thermoelectrics based on the Mg 2 Si-Mg 2 Sn solid solution, Sol. State Phen., 170, (2011), [10] Song, R. B., Aizawa, T., Sun, J. Q.: Synthesis of Mg 2 Si 1 x Sn x solid solutions as thermoelectric materials by bulk mechanical alloying and hot pressing, Mater. Sci. Eng., B, 136, (2007), [11] Luo, W., Yang, M., Chen, F., Shen, Q., Jiang, H., Zhang, L.: Fabrication and thermoelectric properties of Mg 2 Si 1 x Sn x (0 x 1.0) solid solutions by solid state reaction and s park plasma sintering, Mater. Sci. Eng., B, 157, (2009), [12] Sakamoto, T., Iida, T., Matsumoto, A., Honda, Y., Nemoto, T., Sato, J., Nakajima, T., Taguchi, H.: Thermoelectric characteristics of a commercialized Mg 2 Si source doped with Al, Bi, Ag, and Cu, J. Electron. Mater., 39, (2010), [13] Ihou-Mouko, H., Mercier, C., Tobola, J., Pont, G., Scherrer, H.: Thermoelectric properties and electronic structure of p-type 434 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014)

STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykresy układów równowagi faz stopowych Ilustrują skład fazowy

Bardziej szczegółowo

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering. Dr inż. Przemysław Skrzyniarz Kierownik pracy: Prof. dr hab. inż. Paweł Zięba Tytuł pracy w języku polskim: Charakterystyka mikrostruktury spoin Ag/X/Ag (X = Sn, In) uzyskanych w wyniku niskotemperaturowego

Bardziej szczegółowo

ODLEWNICZY STOP MAGNEZU ELEKTRON 21 STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI W STANIE LANYM

ODLEWNICZY STOP MAGNEZU ELEKTRON 21 STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI W STANIE LANYM 26/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ODLEWNICZY STOP MAGNEZU ELEKTRON 21 STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND 18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND 28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie

Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie Anna Kula Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie,

Bardziej szczegółowo

SILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co

SILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co 17/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co PIETROWSKI Stanisław,

Bardziej szczegółowo

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA 22/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

Bardziej szczegółowo

Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd

Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Kamil Wróbel Pracownia Elektrochemicznych Źródeł Energii Kierownik pracy: prof. dr hab. A. Czerwiński Opiekun pracy: dr M. Chotkowski

Bardziej szczegółowo

NOWE ODLEWNICZE STOPY Mg-Al-RE

NOWE ODLEWNICZE STOPY Mg-Al-RE 25/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 NOWE ODLEWNICZE STOPY Mg-Al-RE T. RZYCHOŃ 1, A. KIEŁBUS

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie i w a ciwo ci CoSb 3 domieszkowanego Ag

Otrzymywanie i w a ciwo ci CoSb 3 domieszkowanego Ag MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010), 60-64 www.ptcer.pl/mccm Otrzymywanie i w a ciwo ci CoSb 3 domieszkowanego Ag KRZYSZTOF WOJCIECHOWSKI 1, PAWE NIERODA 1, JANUSZ TOBO A 2, RAFA ZYBA

Bardziej szczegółowo

SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co

SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co 18/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co PIETROWSKI Stanisław, Instytut

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si 8/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si F.

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O. THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY

WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O. THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY OTMAR VOGT *, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY Streszczenie Abstract Badano wpływ

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA

IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA 44/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH

Bardziej szczegółowo

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Dotacje na innowacje Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Viktor Zavaleyev, Jan Walkowicz, Adam Pander Politechnika Koszalińska

Bardziej szczegółowo

Z cza CoSb 3 /Cu z barierami dyfuzyjnymi otrzymanymi technik rozpylania magnetronowego

Z cza CoSb 3 /Cu z barierami dyfuzyjnymi otrzymanymi technik rozpylania magnetronowego MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010), 65-69 www.ptcer.pl/mccm Z cza CoSb 3 /Cu z barierami dyfuzyjnymi otrzymanymi technik rozpylania magnetronowego RAFA ZYBA A, RYSZARD MANIA, KRZYSZTOF

Bardziej szczegółowo

Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki

Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki KATEDRA FIZYKOCHEMII I MODELOWANIA PROCESÓW Propozycje tematów prac magisterskich na rok akademickim

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132 60/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132 F.

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH CERAMIKI BORKOWEJ W TEMPERATURACH DO 800 C TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF CERAMIC BORIDES MATERIALS UP TO 800 C

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH CERAMIKI BORKOWEJ W TEMPERATURACH DO 800 C TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF CERAMIC BORIDES MATERIALS UP TO 800 C MECHANIK 2/2015 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH CERAMIKI BORKOWEJ W TEMPERATURACH DO 800 C TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF CERAMIC BORIDES MATERIALS UP TO 800 C Jolanta LASZKIEWICZ- ŁUKASIK 1, Lucyna JAWORSKA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7 58/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7 F.

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE mgr inż. Marzena Tkaczyk Promotorzy: dr hab. inż. Jerzy Kaleta, prof. nadzw. PWr dr hab. Wanda

Bardziej szczegółowo

Wtrącenia niemetaliczne w staliwie topionym w małym piecu indukcyjnym

Wtrącenia niemetaliczne w staliwie topionym w małym piecu indukcyjnym A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (897-0) Volume Special Issue /0 9 97 8/ Wtrącenia

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND 13/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si 53/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU

Bardziej szczegółowo

Osiągnięcia. Uzyskane wyniki

Osiągnięcia. Uzyskane wyniki Osiągnięcia Zebranie krzywych świecenia termicznie i optycznie stymulowanej luminescencji domieszkowanych i niedomieszkowanych kryształów ortokrzemianów lutetu itru i gadolinu. Stwierdzenie różnic we własnościach

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM 2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.

Bardziej szczegółowo

Wpływ temperatury wygrzewania na właściwości magnetyczne i skład fazowy taśm stopu Fe 64,32 Nd 9,6 B 22,08 W 4

Wpływ temperatury wygrzewania na właściwości magnetyczne i skład fazowy taśm stopu Fe 64,32 Nd 9,6 B 22,08 W 4 Wpływ temperatury wygrzewania na właściwości magnetyczne i skład fazowy taśm stopu Fe 64,32 Nd 9,6 B 22,08 W 4 Katarzyna Filipecka*, Katarzyna Pawlik, Piotr Pawlik, Jerzy J. Wysłocki, Piotr Gębara, Anna

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND. 37/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM 5/22 Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYDZIELEŃ W STALIWIE RUR KATALITYCZNYCH PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO

BADANIE WYDZIELEŃ W STALIWIE RUR KATALITYCZNYCH PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO 33/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE WYDZIELEŃ W STALIWIE RUR KATALITYCZNYCH PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO

Bardziej szczegółowo

KOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI

KOROZYJNO - EROZYJNE ZACHOWANIE STALIWA Cr-Ni W ŚRODOWISKU SOLANKI Barbara KALANDYK 1, Anna RAKOWSKA 2 WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 12 grudnia 2009 r. KOROZYJNO - EROZYJNE

Bardziej szczegółowo

10. Analiza dyfraktogramów proszkowych

10. Analiza dyfraktogramów proszkowych 10. Analiza dyfraktogramów proszkowych Celem ćwiczenia jest zapoznanie się zasadą analizy dyfraktogramów uzyskiwanych z próbek polikrystalicznych (proszków). Zwykle dyfraktometry wyposażone są w oprogramowanie

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Paulina Indyka

Dr inż. Paulina Indyka Dr inż. Paulina Indyka Kierownik pracy: dr hab. Ewa BełtowskaLehman, prof. PAN Tytuł pracy w języku polskim: Optymalizacja mikrostruktury i właściwości powłok NiW osadzanych elektrochemicznie Tytuł pracy

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 50/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

CENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE. ... nowe możliwości. ... new opportunities

CENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE. ... nowe możliwości. ... new opportunities CENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE... nowe możliwości... new opportunities GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA fluidalnym przy ciśnieniu maksymalnym 5 MPa, z zastosowaniem różnych

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA STOPU AK64

MODYFIKACJA STOPU AK64 17/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA STOPU AK64 F. ROMANKIEWICZ 1, R. ROMANKIEWICZ 2, T. PODRÁBSKÝ

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10 29/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTUR I MORFOLOGI PRZEŁOMÓW SILUMINU AK64

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTUR I MORFOLOGI PRZEŁOMÓW SILUMINU AK64 30/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTUR I MORFOLOGI PRZEŁOMÓW SILUMINU

Bardziej szczegółowo

S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Dyfrakcja na kryształach. Dyfrakcja na kryształach

S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Dyfrakcja na kryształach. Dyfrakcja na kryształach S. Baran - Podstawy fizyki materii skondensowanej Dyfrakcja na kryształach Dyfrakcja na kryształach Warunki dyfrakcji źródło: Ch. Kittel Wstęp do fizyki..., rozdz. 2, rys. 6, str. 49 Konstrukcja Ewalda

Bardziej szczegółowo

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of environmental protection" Koncepcja zagospodarowania odpadów wiertniczych powstających podczas wierceń lądowych i morskich w

Bardziej szczegółowo

Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1

Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 [Imię, nazwisko, grupa] prowadzący Uwaga! Proszę stosować się do następującego sposobu wprowadzania tekstu w ramkach : pola szare

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20 43/50 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2. Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM

Bardziej szczegółowo

MIKROSTRUKTURA NADSTOPU KOBALTU MAR M509 W STANIE LANYM I PO OBRÓBCE CIEPLNEJ

MIKROSTRUKTURA NADSTOPU KOBALTU MAR M509 W STANIE LANYM I PO OBRÓBCE CIEPLNEJ Prace IMŻ 1 (2010) 259 Piotr SKUPIEŃ, Krzysztof RADWAŃSKI, Jarosław GAZDOWICZ, Sebastian ARABASZ, Jerzy WIEDERMANN Instytut Metalurgii Żelaza im. St. Staszica Janusz SZALA Politechnika Śląska, Wydział

Bardziej szczegółowo

ZMIANY STRUKTURALNE WYSTĘPUJĄCE PODCZAS WYTWARZANIA KOMPOZYTÓW GRE3 - SiC P

ZMIANY STRUKTURALNE WYSTĘPUJĄCE PODCZAS WYTWARZANIA KOMPOZYTÓW GRE3 - SiC P 41/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMIANY STRUKTURALNE WYSTĘPUJĄCE PODCZAS WYTWARZANIA KOMPOZYTÓW GRE3 - SiC

Bardziej szczegółowo

Diagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi

Diagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi Diagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi Faza jednorodna część układu, oddzielona od innych części granicami faz, na których zachodzi skokowa zmiana pewnych własności fizycznych. B 0

Bardziej szczegółowo

WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY

WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY -27- Solidilicauon o f Metais and Alloys. No.28. 1996 Kr:epmęcie Metali i Stopó" Nr 28. l 996 PAN - Odd: ial Katowice: PL. ISSN 0208-9386 WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY DUDYK Maksymilian Katedra

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH METODAMI PLAZMOWYMI

OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH METODAMI PLAZMOWYMI KOMPOZYTY (COMPOSITES) 1(21)1 Władysław Włosiński 1, Tomasz Chmielewski 2 Politechnika Warszawska, Instytut Technologii Materiałowych, ul. Narbutta 85, 2-542 Warszawa OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKOWANIA Bi 2 O 3 BAREM NA WŁAŚCIWOŚCI MIKROSTRUKTURY WARYSTORÓW ZnO *)

WPŁYW MODYFIKOWANIA Bi 2 O 3 BAREM NA WŁAŚCIWOŚCI MIKROSTRUKTURY WARYSTORÓW ZnO *) Joanna Warycha Witold Mielcarek Krystyna Prociów WPŁYW MODYFIKOWANIA Bi 2 O 3 BAREM NA WŁAŚCIWOŚCI MIKROSTRUKTURY WARYSTORÓW ZnO *) STRESZCZENIE Ba jako dodatek modyfikujący Bi 2 O 3 w ceramice z tlenku

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ANALITYCZNEJ MIKROSKOPII ELEKTRONOWEJ (L - 2)

LABORATORIUM ANALITYCZNEJ MIKROSKOPII ELEKTRONOWEJ (L - 2) LABORATORIUM ANALITYCZNEJ MIKROSKOPII ELEKTRONOWEJ (L - 2) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOMIESZKI CYNKU NA WŁAŚCIWOŚCI SILUMINU EUTEKTYCZNEGO. A. PATEJUK Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa

WPŁYW DOMIESZKI CYNKU NA WŁAŚCIWOŚCI SILUMINU EUTEKTYCZNEGO. A. PATEJUK Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa 34/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 WPŁYW DOMIESZKI CYNKU NA WŁAŚCIWOŚCI SILUMINU

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Łukasz Rogal zatrudniony jest w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk na stanowisku adiunkta

Dr inż. Łukasz Rogal zatrudniony jest w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk na stanowisku adiunkta e-mail: l.rogal@imim.pl tel. 12 2952826 Miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowiska Dr inż. Łukasz Rogal zatrudniony jest w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk na stanowisku

Bardziej szczegółowo

Metody wytwarzania elementów półprzewodnikowych

Metody wytwarzania elementów półprzewodnikowych Metody wytwarzania elementów półprzewodnikowych Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Wytwarzanie

Bardziej szczegółowo

WYSOKOTEMPERATUROWE WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE STOPÓW Fe-Al

WYSOKOTEMPERATUROWE WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE STOPÓW Fe-Al 3-2012 T R I B O L O G I A 209 Tomasz ŚLEBODA *, Janusz KRAWCZYK *, Sławomir ZIMOWSKI **, Marcin KOT ** WYSOKOTEMPERATUROWE WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE STOPÓW Fe-Al HIGH TEMPERATURE TRIBOLOGICAL PROPERTIES

Bardziej szczegółowo

WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM

WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM 21/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM PEZDA Jacek,

Bardziej szczegółowo

BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ

BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ R. ROMANKIEWICZ, F. ROMANKIEWICZ Uniwersytet Zielonogórski ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra 1. Wstęp Jednym

Bardziej szczegółowo

Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS

Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), 440-445 www.ptcer.pl/mccm Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS JOLANTA LASZKIEWICZ- UKASIK*, PIOTR PUTYRA, LUCYNA JAWORSKA, MARCIN PODSIAD

Bardziej szczegółowo

Analiza strukturalna materiałów Ćwiczenie 4

Analiza strukturalna materiałów Ćwiczenie 4 Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Chemii Krzemianów i Związków Wielkocząsteczkowych Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Kierunek studiów: Technologia chemiczna

Bardziej szczegółowo

Raport końcowy kamienie milowe (KM) zadania 1.2

Raport końcowy kamienie milowe (KM) zadania 1.2 Wydział Chemii Uniwersytet Warszawski Raport końcowy kamienie milowe (KM) zadania 1.2 za okres: 01.07.2009-31.03.2012 Zadanie 1.2 Opracowanie technologii nanowłókien SiC dla nowej generacji czujnika wodoru

Bardziej szczegółowo

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk Biomimetyczne funkcjonalne w urządzeniach wspomagających pracę układu sercowo-naczyniowego K. Trembecka-Wójciga, R. Major, A. Mzyk, B.

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra

MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra 23/6 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2002, Rocznik 2, Nr 6 Archives of Foundry Year 2002, Volume 2, Book 6 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9 F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski,

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ELEKTRONICZNE

ELEMENTY ELEKTRONICZNE AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki ELEMENTY ELEKTRONICZNE dr inż. Piotr Dziurdzia paw. C-3,

Bardziej szczegółowo

CHEMIA NIEORGANICZNA. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 138 WYKŁAD -1

CHEMIA NIEORGANICZNA. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 138 WYKŁAD -1 CHEMIA NIEORGANICZNA Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I piętro p. 138 WYKŁAD -1 w poprzednim odcinku RÓWNOWAGA PRZEMIANA STRUKTURA w poprzednim odcinku w poprzednim odcinku poziomy

Bardziej szczegółowo

CERAMIKI PRZEZROCZYSTE

CERAMIKI PRZEZROCZYSTE prof. ICiMB dr hab. inż. Adam Witek CERAMIKI PRZEZROCZYSTE Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa PO CO NAM PRZEZROCZYSTE CERAMIKI? Pręty laserowe dla laserów ciała

Bardziej szczegółowo

ZMIANY MIKROSTRUKTURY I WYDZIELEŃ WĘGLIKÓW W STALIWIE Cr-Ni PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI

ZMIANY MIKROSTRUKTURY I WYDZIELEŃ WĘGLIKÓW W STALIWIE Cr-Ni PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI 25/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMIANY MIKROSTRUKTURY I WYDZIELEŃ WĘGLIKÓW W STALIWIE Cr-Ni PO DŁUGOTRWAŁEJ

Bardziej szczegółowo

Przewodnictwo jonowe w kryształach

Przewodnictwo jonowe w kryształach Przewodnictwo jonowe w kryształach Wykład 1. Wprowadzenie do przedmiotu Prowadzący dr inż. Sebastian Wachowski dr inż. Tadeusz Miruszewski Podstawowe informacje o przedmiocie Przedmiot składa się z: Wykład

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

CERAMIKA PLZT JAKO MATERIAŁ DLA ELKTROAKUSTYKI

CERAMIKA PLZT JAKO MATERIAŁ DLA ELKTROAKUSTYKI CERAMIKA PLZT JAKO MATERIAŁ DLA ELKTROAKUSTYKI M. CZERWIEC, R. ZACHARIASZ Uniwersytet Śląski, Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach, Katedra Materiałoznawstwa, ul. Żeromskiego 3 4-200 Sosnowiec marek.czerwiec@orange.pl

Bardziej szczegółowo

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH

Bardziej szczegółowo

Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, ul. Reymonta Kraków.

Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, ul. Reymonta Kraków. Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, ul. Reymonta 25 30-059 Kraków. Tel.: (012) 295 28 14 e-mail: s.terlicka@imim.pl Miejsca zatrudnienia i zajmowane stanowiska od

Bardziej szczegółowo

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej PROJEKT NR: POIG.01.03.01-12-061/08 Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub

Bardziej szczegółowo

PL 198188 B1. Instytut Chemii Przemysłowej im.prof.ignacego Mościckiego,Warszawa,PL 03.04.2006 BUP 07/06

PL 198188 B1. Instytut Chemii Przemysłowej im.prof.ignacego Mościckiego,Warszawa,PL 03.04.2006 BUP 07/06 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198188 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 370289 (51) Int.Cl. C01B 33/00 (2006.01) C01B 33/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych

Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), 435-439 www.ptcer.pl/mccm Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych Paweł Figiel*, Piotr Wyżga, Marcin Rozmus,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 2/N. 9. Stopy aluminium z litem: budowa strukturalna, właściwości, zastosowania.

ĆWICZENIE Nr 2/N. 9. Stopy aluminium z litem: budowa strukturalna, właściwości, zastosowania. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Materiały Metaliczne II ĆWICZENIE Nr 2/N Opracowali:

Bardziej szczegółowo

Wykresy równowagi fazowej. s=0

Wykresy równowagi fazowej. s=0 Wykresy równowagi fazowej Reguła faz Gibbsa o budowie fazowej stopów (jakie i ile faz współistnieje) w stanie równowagi decydują trzy parametry: temperatura, ciśnienie oraz stężenie poszczególnych składników

Bardziej szczegółowo

Adres do korespondencji:

Adres do korespondencji: Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 25 Tel.: (012) 2952826, pokój 001, fax: (012) 2952804 e-mail: kstan@imim.pl Miejsca zatrudnienia

Bardziej szczegółowo

KOMPOZYTY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ NiAl O WŁAŚCIWOŚCIACH ZMODYFIKOWANYCH CZĄSTECZKAMI CERAMICZNYMI

KOMPOZYTY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ NiAl O WŁAŚCIWOŚCIACH ZMODYFIKOWANYCH CZĄSTECZKAMI CERAMICZNYMI Kompozyty na osnowie fazy międzymetalicznej NiAl o właściwościach zmodyfikowanych cząsteczkami KOMPOZYTY ceramicznymi (COMPOSITES) 5(2005)3 Dariusz Kaliński 1, Marcin Chmielewski 2 Instytut Technologii

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT

MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl. CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT ANNA KADŁUCZKA, MAREK MAZUR MECHANIKA KOROZJI DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU W ŚRODOWISKU HCl CORROSION OF TWO PHASE TI ALLOY IN HCl ENVIRONMENT S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W niniejszym artykule

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. 137 Cs oraz

STRESZCZENIE. 137 Cs oraz STRESZCZENIE Celem pracy była synteza szkieł krzemionkowych metodą zol-żel i ocena możliwości ich zastosowania w procesie witryfikacji (zeszklenia) odpadów promieniotwórczych. Szkła krzemionkowe dotowano

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI MAGNETYCZNE I ELEKTRYCZNE AMORFICZNEGO STOPU FERROMAGNETYCZNEGO

WŁAŚCIWOŚCI MAGNETYCZNE I ELEKTRYCZNE AMORFICZNEGO STOPU FERROMAGNETYCZNEGO Materiały Konferencji Grantowej _ Norbert WÓJCIK, Leszek WINCZURA, Roman KOLANO Aleksandra KOLANO BURIAN, Jan SZYNOWSKI 4 T08A 008 23 Instytut Metali Nieżelanych Grzegorz HANECZOK Uniwersytet Śląski Projekt

Bardziej szczegółowo

ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg

ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg 9/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ODPORNO NA KOROZJ WIELOSKŁADNIKOWYCH STOPÓW NA OSNOWIE Al-Mg

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

III. METODY OTRZYMYWANIA MATERIAŁÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Janusz Adamowski

III. METODY OTRZYMYWANIA MATERIAŁÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Janusz Adamowski III. METODY OTRZYMYWANIA MATERIAŁÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Janusz Adamowski 1 1 Wstęp Materiały półprzewodnikowe, otrzymywane obecnie w warunkach laboratoryjnych, charakteryzują się niezwykle wysoką czystością.

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ FeAl Z DODATKIEM 2 I 10% OBJ. Al2O3

MATERIAŁY NA OSNOWIE FAZY MIĘDZYMETALICZNEJ FeAl Z DODATKIEM 2 I 10% OBJ. Al2O3 KOMPOZYTY (COMPOSITES) 3(2003)8 Stefan Szczepanik 1 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Elżbieta Godlewska 2 Akademia Górniczo-Hutnicza,

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I dr inż. Hanna Smoleńska UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Równowaga termodynamiczna pojęcie stosowane w termodynamice. Oznacza stan, w którym makroskopowe

Bardziej szczegółowo

Leon Murawski, Katedra Fizyki Ciała Stałego Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej

Leon Murawski, Katedra Fizyki Ciała Stałego Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Nanomateriałów Leon Murawski, Katedra Fizyki Ciała Stałego Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej POLITECHNIKA GDAŃSKA Centrum Zawansowanych Technologii Pomorze ul. Al. Zwycięstwa 27 80-233

Bardziej szczegółowo

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław

Bardziej szczegółowo

Badania wybranych nanostruktur SnO 2 w aspekcie zastosowań sensorowych

Badania wybranych nanostruktur SnO 2 w aspekcie zastosowań sensorowych Badania wybranych nanostruktur SnO 2 w aspekcie zastosowań sensorowych Monika KWOKA, Jacek SZUBER Instytut Elektroniki Politechnika Śląska Gliwice PLAN PREZENTACJI 1. Podsumowanie dotychczasowych prac:

Bardziej szczegółowo

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie

Bardziej szczegółowo

chemia wykład 3 Przemiany fazowe

chemia wykład 3 Przemiany fazowe Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 10-11 maja 2005r. Janusz LUBAS Instytut Techniki Uniwersytet Rzeszowski WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

Bardziej szczegółowo

Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką

Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Kilka definicji Faza Stan materii jednorodny wewnętrznie, nie tylko pod względem składu chemicznego, ale również

Bardziej szczegółowo

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy

Bardziej szczegółowo

Krzem, symbol chemiczny Si, tak jak i węgiel należy do IV grupy głównej układu okresowego pierwiastków. Czysty krzem (gęstość 2,33 g/cm 3

Krzem, symbol chemiczny Si, tak jak i węgiel należy do IV grupy głównej układu okresowego pierwiastków. Czysty krzem (gęstość 2,33 g/cm 3 Poniższy rozdział przygotowałem na podstawie książki: "225 Doświadczeń Chemicznych" Kurt Waselowsky. Zawarty tam materiał wzbogaciłem własnymi eksperymentami. Krzem, symbol chemiczny Si, tak jak i węgiel

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI 41/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI F. ROMANKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

INIERACTION SPARKS - MINERALS Interakcje wyładowania elektryczne - minerały

INIERACTION SPARKS - MINERALS Interakcje wyładowania elektryczne - minerały Auxiliary sciences in archaeology, preservation of relicts and environmental engineering. CD -no 20, 205. Ed. M Pawlikowski INIERACTION SPARKS - MINERALS Interakcje wyładowania elektryczne - minerały Maciej

Bardziej szczegółowo