Informacje o badaczach. Nazwa rzeki. Data badania. Nazwa klasy/grupy. Nazwa szkoły. Adres szkoły. /fax. nauczyciel. Rodzaj rzeki.

Transkrypt

1 PROJEKT: RZEKI PROTOKÓŁ Z BADAŃ Informacje o badaczach Nazwa rzeki Data badania Nazwa klasy/grupy Nazwa szkoły Adres szkoły /fax nauczyciel Opis ogólny Rodzaj rzeki Krajobraz obszaru nad rzeką Odległość od ujścia w km Całkowita długość rzeki w km Cechy ogólne Profil rzeki Dno rzeki Powierzchnia kamieni rzecznych Szerokość rzeki w m Maks. głębokość w m Prędkość wody w cm/s Narysuj mapę rzeki zaznaczając teren badań i główne miasto w okolicy. Skala: 1cm = 1km. Dołącz również zdjęcie rzeki. Przepływ wody w dm 3 /s Przepływ wody w czasie badania

2 Rośliny Wynurzone O pływających liściach Podwodne pływające Swobodnie pływające Ilość roślinności w wodzie Roślinność na brzegach w odl. 10 m od wody

3 Zwierzęta Zwierzęta czystej wody Zwierzęta zanieczyszczonych wód Inne zwierzęta Wrażliwość Różnorodność Klasa zanieczyszczenia

4 Informacje na temat wody zapach kolor Inne obserwacje: ssaki, ryby, ptaki, kwiaty zmętnienie temperatura ph fosforany Całkowity fosfor organiczny azotany amon azot tlen Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu alkaliczność Szacunkowa jakość wody Czy twoim zdaniem rzeka jest zanieczyszczona składnikami pokarmowymi? Czy twoim zdaniem rzeka jest zakwaszona w wyniku działalności człowieka? Skomentuj poniżej liczby zamieszczone na tej stronie Napisz wypracowanie na osobnej kartce. Skomentuj wasze doświadczenia z przeprowadzonego eksperymentu. Czy twoim zdaniem rzece można jakoś pomóc?

5 ABOUT THE INVESTIGATORS Straightforward information about the investigators INSTRUCTIONS TO PROTOCOL O badaczach: 10-16: zamieść konkretne informacje o badaczach GENERAL DESCRIPTION 21. The general type of the river 1 - trout region 2 - grayling region 3 - barbel region 4 - beam region 22. The landscape in the river area 1 - coniferous forest 2 - deciduous forest 3 - grazing land 4 - cultivated land 5 - ungrazed grassland 6 - grazed wetland 7 - urban 8 - anything else 23. The distance to the outlet, km Use a map to calculate the length 24. The total length of the river, km Use a map to calculate the length GENERAL DESCRIPTION 31. Profile of river in investigation area 1 steep slopes made naturally by erosion 2 steep slops made by man who has lowered the surface for draining purposes 3 half-steep slopes formed naturally 4 half steep slopes formed by man 5 flat slopes 6 other types 32. Bottom material at investigation point More than one figure may be used 1 clay 2 silt 3 sand 4 gravel 5 stones 33. Surface of stones 1 clean surface 2 some algae or clay particles 3 a lot of algae and clay particles 4 submerged plants attached to stones 34. Width of river, m Invent a method to calculate the average width of the river! 35. Maximum depth, m Opis ogólny: 21. Ogólny typ rzeki 1 region pstrąga 2 region lipienia 3 region brzana 3 region??? 22. krajobraz terenu nad rzeką: 1 las iglasty 2 las liściasty 3 - pastwiska 4 tereny uprawne 5 tereny trawiaste 6 tereny podmokłe 7 tereny miejskie 8 inne 23. odległość od ujścia w kilometrach skorzystaj z mapy, by obliczyć odległość 24. całkowita długość rzeki w kilometrach skorzystaj z mapy, by obliczyć długość rzeki Opis ogólny: 31. profil rzeki w badanym terenie 1 strome zbocza spowodowane erozją 2 strome zbocza utworzone przez człowieka w celach odwodnienia terenu 3 naturalne łagodne zbocza 4 łagodne zbocza utworzone przez człowieka 5 płaskie zbocze 6 inne 32. dno rzeki w miejscu badania można wpisać więcej niż jedną liczbę 1 glina 2 muł 3 piasek 4 żwir 5 kamienie 33. powierzchnia kamieni 1 czysta powierzchnia 2 cząsteczki gliny lub nieliczne glony 3 liczne glony lub cząsteczki gliny 4 podwodne rośliny przyczepione do kamieni 34. szerokość rzeki w metrach wymyśl sposób, by obliczyć średnią szerokość rzeki! 35. maksymalna głębokość w metrach

6 Invent a method to calculate the average depth of the river! 36. Water speed, cm/s Use a wood piece, an apple or something else to calculate the speed of the surface water in the middle of the river. Consider this to be the mean speed of the river. Why does the water speed vary in different parts of the river section? 37. Water flow, dm 3 /s Calculate the water flow from measurements in Water flow at time of investigation Compare with your experience of earlier visits. 1 - normal 2 - high 3 - low ANIMALS How to collect and evaluate the animals are described in the Manual. 50. Three alternatives: (1) Number of species for Trent method, (2) number of specimens for saprobie method, (3) occurrence = x for Macro method. Shadowed squares are not counted in Macro method. 51. Count clean water species, sum I 52. Count polluted water species, sum II 53. Count remaining species, sum III 54. Calculate sensitivity, sum I II 54. Calculate diversity, sum I + II + III 56. Estimate pollution class, use figure X. PLANTS 60. Count the number of emergent plant species, sum I 61. Count the number of floating-leaved plant species, sum II 62. Count the number of free-floating plant species, sum III 63 Count the number of submerged-floating plant species, sum IV 64. Plant diversity calculation, sum I + II + III + IV VEGETATION 70. Amount of emergent vegetation 1 - no 2 - scattered 3 - rich Amount of floating-leaved vegetation 1 - no 2 - scattered wymyśl sposób, by obliczyć średnią głębokość rzeki! 36. prędkość wody w cm/s Użyj kawałka drewna, jabłka lub czegoś innego by obliczyć prędkość wody powierzchniowej na środku rzeki. Niech to będzie średnia prędkość. Dlaczego prędkość wody różni się w różnych częściach rzeki? 37. przepływ wody w dm 3 /s oblicz przepływ wody 38. przepływ wody w czasie badania porównaj przepływ wody z przepływem w czasie poprzednich wizyt 1 taki sam 2 większy 3 - mniejszy ZWIERZĘTA Sposoby zbierania i szacowania zwierząt opisane są w podręczniku. 50 trzy możliwości: 1) metoda Trenta, 2) metoda saprobii, 3) występowanie = x metodą Macro (nie dotyczy zacienionych pól) 51 policz gatunki żyjące w czystych wodach (I) 52 policz gatunki wód zanieczyszczonych (II) 53 policz pozostałe gatunki (III) 54 oblicz wrażliwość (I II) 55 oblicz różnorodność (I + II + III) 56 oceń klasę zanieczyszczenia, użyj X ROŚLINY 60 oblicz liczbę gatunków roślin wynurzonych (I) 61 oblicz liczbę gatunków o pływających liściach (II) 62 oblicz liczbę wolno pływających gatunków (III) 63 oblicz liczbę gatunków zanurzonych (IV) 64 oblicz zróżnicowanie roślin (I+II+III+IV) WEGETACJA 70 ilość wegetacji wynurzonej 1 brak 2 nieliczna 3 bogata ilość wegetacji o pływających liściach 1 brak 2 nieliczna

7 3 - rich Amount of submerged vegetation 1 - no 2 - scattered 3 - rich 71. Vegetation on shores within 10 meters from water 1.- no particular river vegetation, all sunshine falls on water 2.- scattered bushes or trees shadowing the water 3.- a hedge of bushes and tress on one side giving shadow some time of the day 4.- hedges of bushes or tress on both sides, water heavily shadowed INFORMATION ON WATER 80. Smell (quality) 1. no particular smell 2. smell of hydrogen sulfide 3. smell of oil, petrol or other hydrocarbons 4. other bad smell 81. Colour 5-graded scale, (estimation) 1. no or insignificant colour 2. faint colour 3. moderate colour 4. substantial colour 5. strong colour 82. Turbidity (5-graded scale) 1. no or insignificant turbidity 2. faint turbidity 3. moderate turbidity 4. substantial turbidity 5. strong turbidity 83. Phosphate, PO 4 3- (mg/l) (measurement) Note the method by S, K, or A and the value. Use: S for stick, K for kit, A for spectrophotometer apparatus. 84. Total organic phosphorous Note method by C or A and value Use C for colour comparison and A for spectrophotometer apparatus 85. Nutrients: nitrate, NO 3 -, mg/l (measurement) Note the method by S, K, or A and value. Use: S for stick, K for kit, A for spectrophotometer apparatus. 86. Ammonium, NH 4 + (mg/l) (measurement) Note the method by S, K, or A and value. Use: S for stick, K for kit, A for spectrophotometer apparatus. 87. Oxygen, mg O 2 /l Note the method by K, or T and value Use K for kit, T for titration 3 bogata ilość wegetacji zanurzonej 1 brak 2 nieliczna 3 bogata 71 wegetacja na brzegach w odl. 10 m od wody 1 brak szczególnej wegetacji, całe światło słoneczne pada na powierzchnię wody 2 nieliczne krzewy i drzewa po jednej stronie rzucające cień na rzekę 3 gęste krzewy i drzewa po jednej stronie rzeki, rzucające cień przez część dnia, 4 krzewy i drzewa po obu stronach rzeki, woda bardzo zacieniona INFORMACJE O WODZIE 80 zapach (jakość) 1 bez szczególnego zapachu 2 zapach siarkowodoru 3 zapach ropy, benzyny lub innych węglowodorów 4 inny zły zapach 81 kolor (skala pięciopunktowa) 1 brak znaczącego koloru 2 słaby kolor 3 umiarkowany kolor 4 znaczący kolor 5 mocny kolor 82 zmętnienie 1 brak znaczącego zmętnienia 2 słabe zmętnienie 3 umiarkowane zmętnienie 4 znaczące zmętnienie 5 mocne zmętnienie 83 fosforany (mg/l) pomiar Wykorzystaj do badania pałeczkę (S), zestaw (K) lub aparat spektrofotometryczny (A) 84 całkowity fosfor organiczny Wykorzystaj metodę porównaniu kolorów (C) lub aparat spektrofotometryczny (A) 85 składniki pokarmowe: azotany (mg/l) pomiar wykorzystaj do badania pałeczkę (S), zestaw (K), lub aparat spektrofotometryczny (A). 86 amon pomiar (mg/l) wykorzystaj do badania pałeczkę (S), zestaw (K), lub aparat spektrofotometryczny (A). 87 tlen pomiar (mg/l) wykorzystaj do badania zestaw (K), lub miareczkowanie (T)

8 88. BOD, biological oxygen demand, mg O 2 /l Note Value 89. Alkalinity, meqv/l (measurement) Note the method by K, or T and value Use K for kit, T for titration 90. ph (measurement) Note the method by letters S, K, or A and then value. S for stick, K for kit, A for apparatus with electrode. 91. Water temperature, o C, (measurement) Note the measured value. EVALUATION The figures above are your findings. Now you shall evaluate and comment them. 92. Estimated eutrophic level of the river Note method by T for Trent method, M for Macro method, or S for Saprobic method See Manual 93. Do you consider the river polluted by nutrients from human activities? See Manual 94. Do you consider the river acidified by human activities? See Manual 95. Please comment the figures on this page by words! 96. Please write a composition on a separate sheet. Please give comments on your experiences from the study. How do you think the river may be improved? 88 BOD biochemiczne zapotrzebowanie tlenu zmierz mg/l 89 Alkaliczność (pomiar) wykorzystaj do badania zestaw (K), lub miareczkowanie (T) 90 pomiar ph wykorzystaj do badania pałeczkę (S), zestaw (K), lub aparat z elektrodą (A). 91 temperatura wody pomiar zmierz temperaturę w 0 C EWALUACJA Wszystkie powyższe obliczenia zostały dokonane przez ciebie. Teraz spróbuj je ocenić i skomentować. 92 oceń poziom eutrofizacji rzeki wykorzystaj metodę Trenta (T), Macro (M) lub Saprobiczną (S). Zobacz podręcznik. 93 czy uważasz, że rzeka jest zanieczyszczona składnikami pokarmowymi w wyniku ludzkiej działalności? Zobacz przewodnik 94 czy uważasz, że rzeka jest zakwaszona w wyniku działalności ludzkiej? Zobacz przewodnik 95 skomentuj zamieszczone na tej stronie obliczenia 96 - Napisz wypracowanie na osobnej kartce. Skomentuj wasze doświadczenia z przeprowadzonego eksperymentu. Czy twoim zdaniem rzece można jakoś pomóc?