Water Cooling - Podstawy. B3T0N, 22 marzec 2004, 00:00 CHŁODZENIE WODNE

Transkrypt

1 Water Cooling - Podstawy B3T0N, 22 marzec 2004, 00:00 CHŁODZENIE WODNE Co to właściwie jest?? - Słowo pochodzi od angielskiego słowa WATERCOOLING (WATER-woda, COOLING- chłodzenie). Podstawowym założeniem chłodzenia cieczą komputera jest CISZA, a zarazem WYDAJNOŚĆ. Postaram się Wam przybliżyć zasadę działania oraz budowę takiego chłodzenia. Rozróżniamy dwa układy chłodzenia cieczą: - układ zamknięty; - układ otwarty; Oba układy posiadają swoje zalety, jak również wady. UKŁAD OTWARTY: Składa się z następujących komponentów: - pompki wodnej (zatapialnej lub niezatapialnej); - zbiornika wyrównawczego (w nim się znajduje pompka); - chłodnicy; - bloku wodnego; Układ taki można podłączyć na dwa sposoby jeżeli chodzi o kolejność elementów: 1. BLOK WODNY -> ZBIORNIK WYRÓWNAWCZY -> POMPKA WODNA -> CHŁODNICA. W tym układzie pompka zanurzona w zbiorniku wyrównawczym pompuje wodę do chłodnicy, gdzie woda jest przez nią schładzana, a następnie woda schłodzona woda wędruje do bloku wodnego, gdzie następuje odebranie ciepła z elementu chłodzonego i powraca z powrotem do zbiornika wyrównawczego - proces się powtarza. 2. BLOK WODNY -> CHŁODNICA ->ZBIORNIK WYRÓWNAWCZY -> POMPKA WODNA. W tym układzie pompowana woda ze zbiornika wyrównawczego wędruje bezpośrednio do bloku wodnego, gdzie następuje odebranie ciepła z elementu chłodzonego, następnie woda która niesie ze sobą ciepło wędruje do chłodnicy, gdzie jest schładzana i z powrotem wędruje do zbiornika wyrównawczego z zanurzoną w nim pompką wodna - proces się powtarza. UKŁAD ZAMKNIĘTY : Składa się z następujących komponentów: - pompki wodnej NIEZATAPIALNEJ; - chłodnicy; - bloku wodnego; Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 1

2 Układ taki można podłączyć na dwa sposoby jeżeli chodzi o kolejność elementów: 1. BLOK WODNY -> POMPKA WODNA -> CHŁODNICA. W układzie tym woda jest pompowana do chłodnicy, gdzie następuje jej schłodzenie, a następnie schłodzona woda wędruje do bloku wodnego, gdzie następuje odbiór ciepła z elementu chłodzonego, następnie wędruje do pompki wodnej, gdzie proces się powtarza. 2. BLOK WODNY -> CHŁODNICA - > POMPKA WODNA W układzie tym woda która odebrała ciepło z elementu chłodzonego wędruje do chłodnicy, gdzie jest schładzana, następnie wędruje do pompki wodnej, gdzie woda znów jest pompowana do bloku wodnego, proces się powtarza. Chciałbym pokazać Wam na przykładzie mojego chłodzenia, jak wygląda w przybliżeniu układ chłodzenia wodnego procesora oraz karty graficznej. Układ ten będzie się składać z następujących elementów: - pompka wodna : HAGEN POWERHEAD 802 (1500l/h, 1,7m słupa podnoszenia wody Moc 21W); - zbiornik wyrównawczy 1,5L hermetycznie zamykany; - bloki wodne: CPU Nukleon, GPU Miko M8; - Chłodnica: nagrzewnica samochodowa - model nieznany; A oto zilustrowanie wszystkich elementów: BLOK WODNY: Spód bloku: Blok wodny zakupiony w - NUKLEON Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 2

3 Oraz blok w pełni z zapinką (mocowaniem) Pompka Wodna - Hagen Powerhead 802 Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 3

4 Chłodnica - nagrzewnica samochodowa (materiał: Miedź i mosiądz) Ułożenie finów w chłodnicy Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 4

5 Blok wodny na procesor karty graficznej: MIKO M8 (blok wiercony) Jeżeli skompletowane zostały wszystkie te elementy, to można zabrać się do montażu układu: Jak widać było na poprzednich zdjęciach, blok Nukleon posiada 3 wyloty - Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 5

6 środkowy służy do podłączenia węza z przez który woda będzie wpływać do bloku wodnego, a dwa pozostałe po to, aby woda mogła swobodnie się rozpłynąć wewnątrz bloku i wylecieć. Aby nasz układ mógł być do końca złożony (przy bloku typu Nukleon), należy zaopatrzyć się w trójnik typu [Y]: Oto jak wygląda mocowanie bloku nukleon na płycie głównej: (płyta MUSI posiadać otwory wokół SocketA) Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 6

7 Oto juz blok został zamontowany na procesorze (procesor należy wcześniej przesmarować pastą termoprzewodzącą): Następnie należy przygotować zbiornik wyrównawczy do którego włożymy pompkę wodną (wywiercić otwory w wieczku, aby można było zamocować króćce, do których doprowadzimy węże). Niestety nie posiadam zdjęć podczas montowania króćców (są u mnie nieudolnie zamontowane lecz szczelne), więc pokaże jak to wygląda już po przeprowadzonej operacji na zdjęciach starej wersji mojego zbiornika Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 7

8 Teraz słów kilka o chłodnicy - jak już wspomniałem, jest to nagrzewnica samochodowa, jej króćce są bardzo wygodne w montażu węży: Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 8

9 Jeżeli np. nie ma tyle miejsca, lub będzie to dla węża znacznym udogodnieniem, to można się zaopatrzyć w kolanko miedziane, dzięki któremu możemy ustawić wąż poziomo do nagrzewnicy, co nam zaoszczędzi stresu przy załamywaniu się węża. Oczywiście należy wszystkie nasunięte węże zacisnąć metalowymi skręcanymi zaciskami Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 9

10 Oto jak wygląda zestaw złożony (zestaw tylko z blokiem na CPU) Zastosowałem tutaj kolejność BLOK WODNY -> CHŁODNICA ->ZBIORNIK WYRÓWNAWCZY -> POMPKA WODNA. Następnie jeżeli posiadamy dodatkowy blok wodny (u mnie na GPU) W zależności od wydajności pompki wodnej możemy go zamontować równolegle lub szeregowo do całego układu. Równoległe połączenie stosuje się Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 10

11 wtedy, gdy chcemy aby pompa wodna pompowała jak najszybciej wodę w układzie, lecz mankamentem tego łączenia jest większa ilość węży w układzie - postaram się Wam zobrazować takie podłącznie: Należy wtenczas zaopatrzyć się w dodatkowe trójniki typu [T lub Y]. Szeregowe połączenie stosuje się wtedy, gdy w grę wchodzi tylko jeden dodatkowy blok do zestawu, wtenczas pompka wodna "ma siłę" przepompować wodę przez drugi blok wodny (pod warunkiem, że pompka ma conajmniej wydajność 1000 l/h). Oto jak wygląda szeregowe podłączanie bloku. U siebie postanowiłem podłączyć dodatkowy blok wodny (na GPU) szeregowo, gdyż na razie nie planuje dołożenia dodatkowych bloków wodnych do mojego zestawu... Podłączony został w taki sam sposób jak na jednym z powyższych rysunków. Tak więc doszliśmy do końca montażu naszego zestawu i czas jeszcze go "na sucho" przetestować - uruchomić układ poza komputerem w celu sprawdzenia szczelności wszystkich połączeń i ewentualnych późniejszych poprawek. Pamiętaj!!! Zanim włożysz zestaw do komputera - miej 100% pewności, że wszystko zostało odpowiednio zaciśnięte i uszczelnione, ponieważ konsekwencje wycieku są zazwyczaj bardzo kosztowne!!! Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 11

12 CHŁODZIWO Jako chłodziwo do naszego zestawu zalecane jest użycie wody destylowanej, ponieważ jest ona pozbawiona wszelkich mikroelementów, które mogłyby przyczynić się do jej elektro-przewodnictwa - jest to (w miarę) bezpieczna woda, która zmniejsza prawdopodobieństwo zwarcia podczas ewentualnego wycieku wody w naszym układzie. CO?? GDZIE?? ZA ILE?? W Polsce jak na razie chłodzenie wodne jeszcze raczkuje, lecz istnieją już sklepy internetowe, gdzie można zakupić całe zestawy wodne: - zestawy wodne, pompki, chłodnice, akcesoria dla overclockera; - alternatywa i zarazem konkurencja dla MCS - tanie chłodzenie wodne o bardzo dobrej jakości i wydajności. Pewnie się zapytacie - "dlaczego takie drogie są te chłodnice???" Niekoniecznie trzeba kupować chłodnice w sklepach internetowych. Alternatywą dla nas są schroty samochodowe, gdzie można nabyć używane nagrzewnice samochodowe, lecz trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, aby były one w takim stanie, żeby można było jest odrestaurować. Należy rozglądać się szczególnie za nagrzewnicami od opla kadetta, żuka, łady - te nagrzewnice najlepiej nadają do naszego zestawu, gdyż są one miedziano - mosiężne, co zwiększa wydajność naszego układu (miedź jest jednym z najlepszych przewodników ciepła), można też zakupić w sklepie motoryzacyjnym nagrzewnicę od lublina - jest ona aluminiowa. Trzeba się wtenczas wyposażyć w płyn który powoduje zmniejszenie korozji aluminium - nazywa się KOPAL. Pokażę Wam jak wyglądają przykładowe nagrzewnice samochodowe ze schrotów: Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 12

13 Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 13

14 Ja we wcześniejszym moim chłodzeniu wybrałem nagrzewnicę od opla kadetta (druga na zdjęciach). Tak wygladała ona po odrestaurowaniu i odcięciu króćców, w celu zamontowania własnych: Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 14

15 Naprawdę taką nagrzewnicę POLECAM do naszego chłodzenia wodnego. WIATRAKI - JAKIE?? Otóż najlepiej by byo żeby wentylatory na chłodnicy byly jak największe oraz jak najcichsze. Ogólnikiem: Polecam wiatraki Zalman 92x92 mm, Sunon 120x120 - wszystkie wiatraki należy podłączać pod 5V lub 7V, aby zachowac ciszę działania naszego układu. SHROUDCo to właściwie jest - zapytacie??? Otóż shrouda stosuje na nasze chłodnice po to, aby zwiększyć wydajność jej chłodzenia przez nasze wiatraki. Powoduje on, że powietrze przechodzi przez cała chłodnice, a nie rozprasza się po bokach. Postaram się Wam zilustrować go na poniższych fotkach chłodnicy, którą kiedyś miałem (nagrzewnicę od kadetta): Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 15

16 Zrobiony został przeze mnie ten shroud z plexi, która została sklejona klejem Kropelka. Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 16

17 Nie pogniewacie się chyba jak pokażę Wam modyfikację wizualna takiego shrouda?? Mowa końcowa Chłodzenie wodne jest napewno nowością w Polsce lecz jak na razie jest bardzo Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 17

18 drogim sposobem chłodzenia naszych komputerów. Głównymi atutami takiego chłodzenia jest CISZA oraz WYDAJNOŚĆ działania. Przeznaczone jest zarówno dla przeciętnego użytkownika, który w końcu chciałby ujarzmić decybele wydostające się z jego blaszaka, jak i overclockera, który chce wydusić ze swojego sprzętu jak najwięcej Megaherców. UWAGA!!!! TO WCIĄGA!!! Realitynet.pl - przystępnie o komputerach 18