CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA

Transkrypt

1

2 CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA JUŻ 26 PAŹDZIERNIKA W KINACH SIECI KIN STUDYJNYCH I LOKALNYCH UROCZYSTYM POKAZEM FILMU MIŁOŚĆ BLONDYNKI MILOŠA FORMANA WYSTARTUJE PRZEGLĄD BUNTOWNICY KAMERY: CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA. PRZEGLĄD OFERUJE SKARBY Z FILMOTEK: PRASKIEJ, BRATYSŁAWSKIEJ I WARSZAWSKIEJ, A WŚRÓD NICH TAKIE HITY, JAK MIŁOŚĆ BLONDYNKI, POCIĄGI POD SPECJALNYM NADZOREM CZY PALACZ ZWŁOK. Szczegóły: Przegląd Buntownicy Kamery Czechosłowacka Nowa Fala to filmy znane, nagradzane na festiwalach na całym świecie i cieszące się niesłabnącym zainteresowaniem kinomanów, ale także niszowe produkcje artystyczne, często eksperymentalne, bardzo istotne pod względem oddziaływania na kulturę i sztukę europejską. To również filmy, które z przyczyn polityczno-ideologicznych zostały zmarginalizowane. Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych wraz z organizatorami przeglądu Buntownicy Kamery. Czechosłowacka Nowa Fala, w ramach którego od lutego do czerwca w stołecznych kinach Iluzjon i Muranów oraz wrocławskim kinie Nowe Horyzonty pokazano blisko pięćdziesiąt wybitnych dzieł czeskich i słowackich filmowców z lat 60. XX wieku. Już w październiku w wybranych kinach studyjnych i lokalnych można obejrzeć będzie nieśmiertelne filmy w odświeżonej wersji.

3 CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA to olbrzymi ruch filmowy, będący integralną częścią rewolucji kulturowej i świadomościowej Czechów i Słowaków lat 60 XX wieku, która przeszła do historii pod nazwą Praskiej Wiosny. Młodzi filmowcy, którzy na poczatku tej dekady skończyli praską filmówkę (FAMU), chcieli realizować filmy inaczej, niż robiło się to do tej pory zarówno od strony formalnej, jak i tematycznej. Po latach powojennej cenzury, strachu i szarości, przyszła odwilż, którą twórcy wykorzystali, by pojawić się z nową estetyką i nowymi tematami. Złagodzenie cenzury pozwoliło na wprowadzenie do kina tak charakterystycznego dla Czechosłowacji czarnego humoru. Bezkompromisowość, odwaga w podejmowaniu ważnych i niewygodnych tematów, przełomowość formy, awangardowość języka filmowego oraz wspomniany oryginalny humor to wartości, które europejskie kino zawdzięcza w dużej mierze właśnie Nowej Fali.

4 Kadr Dąbrowa Górnicza 3-24 listopada 2016 Amok Gliwice styczeń - luty 2017 Kijów Kraków styczeń - luty 2017 Szarotka Krobia styczeń - luty 2017 Malta Poznań Rejs Słupsk styczeń 2017 Kinematograf Łódź Sokół Nowy Sącz styczeń / luty Chatka Żaka Lublin luty Kalejdoskop Płońsk styczeń / luty 2017 Szpulka Łodź Klub Żak Gdańsk luty 2017 Zbyszek Dzierżoniów listopada 2016 Rialto Poznań 2-28 listopada 2016 Świt Czechowice-Dziedzice luty 2017 Moskwa Kielce styczeń 2017 Kika Kraków 4-10 listopada 2016 Iluzja Częstochowa listopada 2016

5 CZECHOSŁOWACKA NOWA FALA LISTA TYTUŁÓW: - Pali się moja Panno (Hoří, má panenko!) - Miłość blondynki (Lásky jedné plavovlásky) - Pociągi pod specjalnym nadzorem (Ostře sledované vlaky) - Stokrotki (Sedmikrásky) - Ja, Julinka i koniec wojny (Ať žije republika) - Palacz zwłok (Spalovač mrtvol) - Słońce w sieci (Slnko v sieti) - Diabelski wynalazek (Vynález zkázy)

6 Pali się moja Panno (Hoří, má panenko!) ok produkcji: 1968 Czas: 70 Reżyseria: Miloš Forman Scenariusz: Miloš Forman, Jaroslav Papoušek, Ivan Passer, Václav Šašek Zdjęcia: Miroslav Ondřícek Muzyka: Karel Mareš Obsada: Jan Vostrčil, Josef Šebánek, Josef Valnoha, František Debelka, Josef Rehorek, Josef Kolb, Milada Ježková, Marie Silvová, Hana Kuberová Andula mieszka w maleńkiej osadzie fabrycznej w hotelu robotniczym. Codzienną monotonię przerywa wiadomość o zakwaterowaniu w pobliżu jednostki wojskowej. Jakież jest rozczarowanie dziewcząt, gdy na wieczorku zapoznawczym okazuje się, że wojskowi to grupa czterdziestoletnich rezerwistów. Na szczęście do tańca przygrywa zespół, a wśród muzyków jest młody pianista Milda. Skuszona jego obietnicami miłości, Andula szybko odwzajemnia uczucie. Dopiero podróż w ślad za Mildą do Pragi uświadomi jej, jak naiwne były wielkie marzenia Znakomite dzieło Formana, zrealizowane w stylu paradokumentalnym, ze śmiałymi jak na owe czasy scenami erotycznymi, w którym reżyser przenikliwie, ale jednocześnie ciepło i z sympatią przygląda się swoim bohaterom. Nagrody: Nagroda CIDALC na festiwalu w Wenecji, 1965 Nominacja do Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny, 1967

7 Miłość blondynki (Lásky jedné plavovlásky) Rok produkcji: 1965 Czas: 80 Reżyseria: Miloš Forman Scenariusz: Jaroslav Papoušek, Miloš Forman, Ivan Passer Zdjęcia: Miroslav Ondřiček Muzyka: Evžen Illín Obsada: Hana Brejchová, Vladimír Pucholt, Vladimír Menšik, Ivan Kheil, Jiří Hrubý Andula mieszka w maleńkiej osadzie fabrycznej w hotelu robotniczym. Codzienną monotonię przerywa wiadomość o zakwaterowaniu w pobliżu jednostki wojskowej. Jakież jest rozczarowanie dziewcząt, gdy na wieczorku zapoznawczym okazuje się, że wojskowi to grupa czterdziestoletnich rezerwistów. Na szczęście do tańca przygrywa zespół, a wśród muzyków jest młody pianista Milda. Skuszona jego obietnicami miłości, Andula szybko odwzajemnia uczucie. Dopiero podróż w ślad za Mildą do Pragi uświadomi jej, jak naiwne były wielkie marzenia Znakomite dzieło Formana, zrealizowane w stylu paradokumentalnym, ze śmiałymi jak na owe czasy scenami erotycznymi, w którym reżyser przenikliwie, ale jednocześnie ciepło i z sympatią przygląda się swoim bohaterom. Nagrody: Nagroda CIDALC na festiwalu w Wenecji, 1965 Nominacja do Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny, 1967

8 Pociągi pod specjalnym nadzorem (Ostře sledované vlaky) Rok produkcji: 1966 Czas: 92 Reżyseria: Jiří Menzel Scenariusz: Jiří Menzel, Bohumil Hrabal (na podstawie opowiadania Bohumila Hrabala) Zdjęcia: Jaromír Šofr Muzyka: Jiří Šust Obsada: Václav Neckář, Jitka Bendová, Vladimír Valenta, Libuše Havelková, Josef Somr Ikoniczne dzieło czechosłowackiej Nowej Fali i jedna z najciekawszych adaptacji literatury Bohumila Hrabala. II wojna światowa. Młodziutki absolwent szkoły kolejarskiej Miloš Hrma rozpoczyna swoją pierwszą pracę na małej stacji kolejowej. Wojna i polityka nie należą do jego kręgu zainteresowań, jego uwaga skupia się raczej wokół kobiet, szczególnie młodziutkiej konduktorki Mášy. Swą nieporadność w kwestii kontaktów z płcią przeciwną przeżywa wyjątkowo boleśnie, obserwując poczynania starszego kolegi - dyżurnego ruchu, wytrawnego kobieciarza Ladislava Hubički. Pociągi pod specjalnym nadzorem mają charakter nastrojowej groteski, w której proste życie zwykłych ludzi przeplata się z wydarzeniami komicznymi, heroicznymi i tragicznymi. Nagrody: Oscar za najlepszy film nieanglojęzyczny w 1968 roku (jako drugi w historii film czechosłowacki)

9 Ja, Julinka i koniec wojny (Ať žije republika) i koniec wojny Rok produkcji: 1965 Czas: 131 Reżyseria: Karel Kachyňa Scenariusz: Jan Procházka, Karel Kachyňa Zdjęcia: Jaromír Šofr Muzyka: Jan Novák Obsada: Zdeněk Lstibůrek, Naděžda Gajerová, Vlado Müller, Gustáv Valach, Wiosna 1945 roku, mała wieś na Morawach. Olin to 12-letni outsider, który nie znajduje wspólnego języka z rówieśnikami. Jego prawdziwymi przyjaciółmi są zwierzęta psy i konie i to z nimi spędza większość czasu. Wojna chyli się ku końcowi, gdy surowy ojciec Olina dowiaduje się, że Niemcy będą rekwirować zwierzęta. Wysyła chłopca do lasu z klaczą Julinką, by znalazł dla niej kryjówkę. Napotkani Niemcy natrafiają na Olina i zabierają klacz. Chłopiec postanawia za wszelką cenę odzyskać przyjaciółkę Reżyser maluje w swym filmie świat dorosłych oglądany oczami dziecka. To świat niezrozumiały, okrutny, pełen przemocy, a jednocześnie fascynujący. Nagrody: Nagroda główna na festiwalu w argentyńskim Mar del Plata

10 Stokrotki (Sedmikrásky) Rok produkcji: 1966 Czas: 74 Reżyseria: Věra Chytilová Scenariusz: Ester Krumbachová, Věra Chytilová, Pavel Juráček Zdjęcia: Jaroslav Kučera Muzyka: Jiří Šlitr, Jiří Šust Obsada: Ivana Karbanová, Jitka Cerhová, Jan Klusák, Marie Češková, Julius Albert Najsłynniejsze dzieło wybitnej czeskiej eksperymentatorki Věry Chytilovej. Surrealistyczna opowieść o dwóch bezpruderyjnych i pozbawionych zahamowań Mariach. Pozornie niewinne dziewczęta dopuszczają się wszystkich możliwych grzechów, łamiąc wszelkie granice przyzwoitości. Naciąganie starszych panów czy pijackie harce w eleganckich lokalach to tylko niektóre z przykładów ich licznych wyrachowanych, ale niepozbawionych uroku psot. Stokrotki to wielkie osiągnięcie czechosłowackiej Nowej Fali i jeden z najbardziej wyrazistych obrazów łączonych z awangardowym ruchem artystycznym, który zaistniał za naszą południową granicą w latach 60. To ekscentryczne stylistycznie dzieło do dziś zaskakuje wielością interpretacji, często skrajnych. Jest odczytywane zarówno jako moralitet o zepsuciu współczesnych kobiet, jak i pierwszy w historii kina manifest feministyczny. Nagrody: Grand Prix na festiwalu kina autorskiego w Bergamo

11 Słońce w sieci (Slnko v sieti) Rok produkcji: 1962 Czas: 90 Reżyseria: Štefan Uher Scenariusz: Alfonz Bednár Zdjęcia: Stanislav Szomolányi Muzyka: Ilja Zeljenka, Ivan Stadtrucker Obsada: Marián Bielik, Jana Beláková, Oľga Šalagová, Eliška Nosáľová, Pavol Chrobak Historia skomplikowanego związku Fajola i Beli, którzy poszukując własnej tożsamości uciekają przed światem na dachy domów czy na wyprawy po Dunaju. Przełomowe dzieło uznawane za początek czechosłowackiej Nowej Fali, które zaskakuje przede wszystkim świeżością i odkrywczością formy. Liryczna historia miłości dwojga młodych ludzi była udaną próbą uchwycenia emocjonalnego dojrzewania ówczesnej młodzieży, która swoją niepewność, niedoświadczenie i strach przed życiem starała się ukryć pod maską cynizmu i obojętności. Reżyser wykorzystał w filmie swoje doświadczenia dokumentalisty, zrywając niemal całkowicie z konwencją epickiego filmu fabularnego. Połączenie gry profesjonalnych aktorów i amatorów daje efekt ogromnego autentyzmu. Plastyczne zdjęcia znakomicie oddają atmosferę tamtych czasów i podkreślają wymowę filmu. Słońce w sieci to film, który rozpoczyna epokę portretowania prawdziwych ludzi.

12 Palacz zwłok (Spalovač mrtvol) Rok produkcji: 1968 Czas: 96 Reżyseria: Juraj Herz Scenariusz: Juraj Herz, Ladislav Fuks (na podstawie powieści Ladislava Fuksa) Zdjęcia: Stanislav Milota Muzyka: Zdeněk Liška Obsada: Rudolf Hrušínský, Vlasta Chramostová, Jana Stehnová, Miloš Vognič, Ilja Prachař, Zora Božinová, Eduard Kohout Koniec lat 30. XX wieku, mroczne czasy narastającego chaosu i ekspansji nazistowskiej. Główny bohater Karl Kopfrkingl pracuje w praskim krematorium. Ma żonę Żydówkę i dwójkę dzieci, jest wzorowym mężem i ojcem, a w wolnych chwilach czytuje Tybetańską Księgę Umarłych. Karl wierzy w to, że jego praca służy wyższemu celowi, a jego wiarę skrzętnie podsyca znajomy - faszysta Walter Reinke. Kopfrkingl gotów jest poświęcić się w imię wyższych idei, co jednak stoi w konflikcie z dobrem jego niearyjskiej rodziny. Kultowy Palacz zwłok to dramat z elementami czarnej komedii i horroru. Życiowa rola wybitnego Rudolfa Hrušínskiego oraz niepowtarzalna forma języka filmowego, ilustrująca strukturę psychiczną głównego bohatera, czyni film jednym z najważniejszych dokonań czechosłowackiej Nowej Fali i kinematografii światowej w ogóle. Film po premierze w Czechosłowacji aż do 1989 roku pozostał zakazany. Nagrody: Nagroda główna na Katalońskim Festiwalu Filmowym w Sitges Srebrna nagroda na Festiwalu w Sorrento

13 Diabelski wynalazek Tytuł oryg.: (Vynález zkázy) Kraj produkcji Czechosłowacja Rok produkcji: 1958 Reżyseria: Karel Zeman Scenariusz: František Hrubín Operator: Jiří Tarantík Czas trwania: 81 min. Obsada: Lubor Tokoš, Arnošt Navrátil, František Šlégr, Miloslav Holub, Václav Kyzlink, Jana Zatloukalová, Felix le Breux, Otto Šimánek, Alena Kreuzmannová, František Řehák Diabelski wynalazek największy sukces w historii czeskiej kinematografii w 1958 roku obiegł cały świat, zdobywając szturmem światowe festiwale i miliony widzów w kinach. Historia diabolicznego milionera pragnącgo zdobyć świat za pomocą broni masowego rażenia, luźno oparta na Strasznym wynalazcy Juliusza Verne a, to dosłownie cały zestaw nowych środków wyrazu, charakterystycznych dla późniejszej twórczości Karela Zemana: pełno w nim rozmaitych maszyn zderzonych z dziką naturą, ożywionych epokowych rycin (inspirację stanowiły ryciny pierwszych ilustratorów książek Verne a), powstałych przez namalowanie prążków na całych dekoracjach (łącznie z kostiumami), rozmaitych efektów specjalnych (z zastosowaniem najstarszych trików Méliesa). Animacja lalkowa, rysunkowa, poklatkowa, czy wycinankowa połączona jest tu z grą aktorów. Świat powietrza, który wypełniają majestatyczne balony, pędzące chmury, słońce, latające cuda techniki, uderzające o brzegi morskie fale, zderza się ze światem podwodnych głębin, przecinanym oryginalnymi łodziami podwodnymi, pełnym dziwacznych morskich stworzeń.

14