TARBONUS. 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze

Transkrypt

1 Prawo pracy i BHP poradnik 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze Informacje podstawowe Środki ochrony indywidualnej urządzenia lub wyposażenie przeznaczone do noszenia bądź trzymania przez pracownika w celu ochrony przed jednym zagrożeniem lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego zdrowie lub bezpieczeństwo pracy. Do środków ochrony indywidualnej zalicza się również: zespoły składające się z kilku urządzeń lub rodzajów wyposażenia, które zostały ze sobą połączone w celu ochrony człowieka przed jednym lub wieloma jednocześnie występującymi zagrożeniami; urządzenia lub wyposażenie ochronne, połączone z niesłużącym do ochrony środkiem wyposażenia indywidualnego, noszonym lub też trzymanym przez osobę w celu wykonania określonych czynności; wymienne składniki środków ochrony indywidualnej, które są istotne dla ich właściwego funkcjonowania, używane wyłącznie do takich środków. Środki ochrony indywidualnej mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane wyłącznie wtedy, gdy chronią zdrowie oraz zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom, nie stanowiąc zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa innych osób, zwierząt domowych oraz mienia, przy założeniu prawidłowej obsługi, a także użytkowaniu zgodnie z przeznaczeniem. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi, nieodpłatnie, środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, wraz z informacją o sposobie posługiwania się nimi. Od dnia uzyskania członkostwa w UE muszą one również spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone obecnie w rozporządzeniu MG z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. poz. 2173). Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej określone są w załączniku nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz ze zm.). 120

2 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej Tab Zagrożenia, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej Fizyczne Zagrożenia Mechaniczne Głowa Najczęściej zagrożone części ciała Kończyny górne Kończyny dolne Cz Tw O Sł DO Dł R St N Sk Tu DR Upadki z X X X X wysokości Wybuchy, X X X X X X X X uderzenia, wstrząsy, zgniecenia Przekłucia, X X X X X X X X przecięcia, otarcia Poślizgnięcia, X X X upadki Drgania X X X (wibracje) Wysoka X X X X X X X X temperatura, ogień Zimno X X X X X X Elektryczne X X X X X Jonizujące X X X X X X Niejonizujące X X X X Hałas X Pyły, włókna X X X Dymy X X Mgła X X X X Zanurzenie X X X Chlapanie, X X X X X X X X pryskanie Gazy, pary X X X Szkodliwe bakterie X X X X X X Szkodliwe wirusy X X X X Grzyby X X X X Biologiczne antygeny X inne niż mikroorganizmy Pierwotniaki i zwierzęta X X bezkręgowe Cz czaszka, Tw twarz, O oczy, Sł narząd słuchu, DO drogi oddechowe, Dł dłonie, R ręce, St stopy, N Nogi, Sk skóra, Tu tułów, w tym brzuch, DR drogi rodne Chemiczne Biologiczne Termiczne Promieniowanie Aerozole Płyny Inne 121

3 Prawo pracy i BHP poradnik Tab Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej Środki ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej U Odzież ochronna Prace w narażeniu na działanie wody, czynników chemicznych, pyłowych, mechanicznych i biologicznych oraz wysokiej i niskiej temperatury stwarzające ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, m.in.: prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz pyłów, prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych, prace na zewnątrz pomieszczeń G Ochrony głowy hełmy ochronne Prace narażające pracowników na urazy głowy, m.in.: prace budowlane, prace w wykopach, rowach i tunelach, prace w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników Ochrony głowy nakrycia głowy Prace stwarzające ryzyko pochwycenia włosów, zamoczenia głowy lub zanieczyszczenia substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, m.in.: prace, przy których włosy pracowników są narażone na wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń mechanicznych, prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych N Ochrony kończyn dolnych Prace stwarzające ryzyko urazów kończyn dolnych (w tym oparzenia), ich zamoczenia lub zanieczyszczenia substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej lub wysokiej temperatury, m.in.: prace w narażeniu na kontakt nóg z bardzo gorącymi lub bardzo zimnymi materiałami, transport i magazynowanie ciężkich elementów, których upadek na stopę może spowodować jej zranienie R Ochrony kończyn górnych Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji oraz substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie i innymi, mogącymi być źródłem infekcji oraz prace w niskiej temperaturze, m.in.: prace z użyciem przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych, prace narażające pracowników na działanie substancji chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia 122

4 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej T Ochrony twarzy i oczu Prace, przy których twarz lub oczy pracowników są narażone na urazy albo podrażnienia w wyniku działania czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia, m.in.: spawanie lub cięcie metali za pomocą palnika lub łuku elektrycznego, prace z laserami, prace przy maszynach do obróbki skrawaniem materiału, podczas której powstają wióry odpryskowe D Ochrony układu oddechowego Prace w warunkach ryzyka narażenia na nadmierne zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w powietrzu, m.in: prace w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach przemysłowych, gdzie może występować szkodliwy gaz lub niedobór tlenu, prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów, gazów, par lub dymu S Ochrony słuchu Prace w warunkach, w których poziom hałasu przekracza najwyższe dopuszczalne natężenie, m.in.: prace przy obsłudze pras do metalu, prace przy użyciu narzędzi pneumatycznych, cięcie drewna przy użyciu pilarki tarczowej lub pilarki z piłą łańcuchową W Ochrony przed upadkiem z wysokości Prace wykonywane w warunkach narażających na upadek z wysokości, w szczególności: prace na rusztowaniach, montaż elementów prefabrykowanych, prace na masztach, słupach, prace w kabinach wysokich dźwigów, prace w wysoko położonych kabinach urządzeń magazynowych, prace na wieżach wiertniczych, masztach, czworonogach i trójnogach, prace w szybach i kanałach ściekowych Dermatologiczne Prace narażające na podrażnienia skóry, m.in.: prace w narażeniu na działanie pyłu paku albo innych pyłów lub oparów wywierających na skórę podobne działania drażniące, prace w narażeniu na wdychanie chromianów, dwuchromianów alkalicznych, kwasu chromowego lub innych substancji żrących lub drażniących, wpływających na owrzodzenia lub perforację przegrody nosowej 123

5 Prawo pracy i BHP poradnik Tab Rodzaje środków ochrony indywidualnej Symbol Rodzaje środków ochrony indywidualnej U Odzież ochronna ubrania kombinezony kurtki, bluzy kamizelki spodnie fartuchy fartuchy przednie płaszcze peleryny ochraniacze barku ochraniacze klatki piersiowej ochraniacze brzucha ochraniacze pośladków osłony tułowia osłony głowy i karku kamizelki ostrzegawcze kurtki ostrzegawcze spodnie ostrzegawcze narzutki ostrzegawcze inne rodzaje odzieży ochronnej G Środki ochrony głowy hełmy ochronne hełmy ochronne z wyposażeniem dodatkowym czapki czepki i stożki kapelusze kaptury berety chustki inne nakrycia głowy 124

6 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze Symbol Rodzaje środków ochrony indywidualnej R Środki ochrony kończyn górnych rękawice ochronne ochraniacze dłoni ochraniacze nadgarstka ochraniacze nadgarstka i przedramienia ochraniacze łokcia ochraniacze przedramienia i ramienia inne środki ochrony rąk N Środki ochrony kończyn dolnych buty półbuty trzewiki saperki półsaperki kalosze sandały trepy ochraniacze stopy ochraniacze golenia ochraniacze kolana ochraniacze uda getry inne środki ochrony nóg T Środki ochrony twarzy i oczu okulary gogle osłony twarzy, w tym półosłony i przyłbice tarcze inne ośrodki ochrony twarzy i oczu S Środki ochrony słuchu wkładki przeciwhałasowe nauszniki przeciwhałasowe hełmy przeciwhałasowe inne środki ochrony słuchu 125

7 Prawo pracy i BHP poradnik Symbol D I W 126 Środki ochrony układu oddechowego Środki izolujące cały organizm Środki ochrony przed upadkiem z wysokości Dermatologiczne środki ochrony skóry Rodzaje środków ochrony indywidualnej sprzęt oczyszczający do pracy ciągłej, w tym filtrujący, pochłaniający i filtrująco-pochłaniający sprzęt izolujący do pracy ciągłej, w tym autonomiczny i stacjonarny sprzęt ucieczkowy oczyszczający, w tym pochłaniacze i filtropochłaniacze sprzęt ucieczkowy izolujący, w tym aparaty powietrzne butlowe i regeneracyjne inne rodzaje sprzętu ochrony układu oddechowego środki z doprowadzeniem powietrza środki umożliwiające stosowanie izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego środki umożliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe linki bezpieczeństwa amortyzatory urządzenia samohamowne inne środki chroniące przed upadkiem z wysokości środki osłaniające skórę kremy, pasty, maści środki oczyszczające skórę środki regenerujące skórę Odzież i obuwie robocze Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach: jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pod warunkiem wypłaty przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego za ich używanie. Nie dotyczy to stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

8 24. Środki ochrony indywidualnej. Odzież i obuwie robocze Pracodawca ustala odzież i obuwie robocze, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, a także przewidywane okresy ich użytkowania. Odzież i obuwie robocze stanowią własność pracodawcy. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby odzież i obuwie robocze posiadały odpowiednie właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym. Musi też dokonywać prania, konserwacji, odpylania i odkażania tak skażonej odzieży i obuwia roboczego. 127