Środki ochrony indywidualnej

Transkrypt

1 Środki ochrony indywidualnej Rafał Świerczewski - Wrocław tel p.e. rswierczewski@wroclaw.oip.pl

2 Podstawy prawne: ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 roku Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz zpz.) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia roku w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173)

3 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Art Pracodawca: 1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, 2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

4 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności: 1) utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników

5 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami Art Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach

6 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art i art , oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego. 2. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art i art , stanowią własność pracodawcy.

7 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym Pracodawca jest obowiązany zapewnić pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia robocze

8 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. Niedopuszczalne jest powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

9 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) Pracodawca zapewnia pracownikom bezpieczeństwo i higienę pracy, w szczególności przez ograniczanie ryzyka zawodowego w wyniku właściwej organizacji pracy oraz stosowania koniecznych środków profilaktycznych, a także informowania i szkolenia pracowników. 2. Działania, o których mowa w ust. 1, powinny być podejmowane na podstawie ogólnych zasad dotyczących zapobiegania wypadkom i chorobom związanym z pracą, w tym w szczególności przez: 1) ograniczanie ryzyka zawodowego; 2) przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego; 3) likwidowanie zagrożeń u źródeł ich powstawania; 4) dostosowanie warunków i procesów pracy do możliwości pracownika, w szczególności przez odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy, dobór maszyn i innych urządzeń technicznych oraz narzędzi pracy, a także metod produkcji i pracy - z uwzględnieniem zmniejszenia uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, oraz ograniczenia negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników; 5) stosowanie nowych rozwiązań technicznych; 6) zastępowanie niebezpiecznych procesów technologicznych, urządzeń, substancji i innych materiałów - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi; 7) nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej; 8) instruowanie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

10 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) środki ochrony zbiorowej środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach

11 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) środki ochrony indywidualnej wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu

12 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) 39c. Pracodawca informuje pracowników o istniejących zagrożeniach, w szczególności o zagrożeniach, przed którymi chronić ich będą środki ochrony indywidualnej oraz przekazuje informacje o tych środkach i zasadach ich stosowania. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

13 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) załącznik nr 2 1. Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy.

14 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się: zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika, środków ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego, wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze, środków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym, wyposażenia sportowego, środków służących do samoobrony lub do odstraszania, przenośnych urządzeń do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego

15 Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny: 1) być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia; 2) uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy; 3) uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika; 4) być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji; 5) w przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej - środki te powinny dać się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych.

16 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) załącznik nr 2 8. Przy ustalaniu środków ochrony indywidualnej niezbędnych do stosowania przy określonych pracach pracodawca powinien uwzględniać wskazania zawarte w tabelach nr 1-3. ZAGROŻENIA, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ tabela nr 1 RODZAJE PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ tabela nr 2 RODZAJE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ tabela nr 3

17 Najczęściej zagrożone części ciała Zagrożenia Głowa Kończyny górne Kończyny dolne Inne Cz asz ka T w ar z Ocz y Nar ząd słu chu Dro gi odd ech owe Dło nie Rę ce Stop y No gi Sk óra Tułów, w tym brzuch Chemiczn e Pyły, włókna X X X Aerozole Dymy X X Płyny Gazy, pary Mgła X X X X Zanurzenie X X X Chlapanie, pryskanie X X X X X X X X X X X Dro gi rod ne

18 Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 Odzież ochronna Prace w narażeniu na działanie wody, czynników chemicznych, pyłowych, mechanicznych i biologicznych oraz wysokiej i niskiej temperatury - stwarzające ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, w tym w szczególności: a) prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz pyłów, b) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych, c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach - w narażeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi ściankami, d) prace na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na deszcz lub chłód, e) prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym w komorach chłodniczych, f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze lub przebywanie w ich pobliżu oraz prace w wysokiej temperaturze (pochodzenia technologicznego), g) spawanie, kucie oraz odlewanie metali, h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużla,

19 Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Środki ochrony kończyn rękawice ochronne górnych ochraniacze palców ochraniacze dłoni ochraniacze nadgarstka ochraniacze nadgarstka i przedramienia ochraniacze łokcia ochraniacze przedramienia i ramienia inne środki ochrony rąk

20 USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

21 W zależności od stopnia zagrożenia, częstości narażenia na zagrożenie, cech stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania środków ochrony indywidualnej - pracodawca powinien określić warunki stosowania środków ochrony indywidualnej, a w szczególności czas i przypadki, w których powinny być używane. Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem, z wyłączeniem szczególnych i wyjątkowych sytuacji - zgodnie z instrukcją przekazaną przez pracodawcę. Instrukcja powinna być zrozumiała dla pracowników oraz powinna określać sposoby używania środków ochrony indywidualnej, ich kontroli i konserwacji.

22 Środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. W wyjątkowych przypadkach środek ochrony indywidualnej może być używany przez więcej niż jedną osobę, o ile zastosowano działania wykluczające niepożądany wpływ takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników. W celu zapewnienia właściwego używania środków ochrony indywidualnej w razie potrzeby pracodawca powinien zorganizować pokazy używania tych środków.

23 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ za zgodne z zasadniczymi wymaganiami uznaje się: środki ochrony indywidualnej zaliczane do środków o prostej konstrukcji posiadające oznakowanie CE, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel wystawił deklarację zgodności WE środki ochrony indywidualnej inne niż o prostej konstrukcji, posiadające oznakowanie CE, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel posiada certyfikat potwierdzający zgodność z zasadniczymi wymaganiami i wystawił deklarację zgodności WE

24 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ środki ochrony indywidualnej zaliczane do środków o prostej konstrukcji (nieformalnie kategoria I) obejmują wyłącznie środki przeznaczone do ochrony przed: działaniami czynników mechanicznych, których skutki są powierzchniowe środkami czyszczącymi o słabym działaniu i łatwo odwracalnych skutkach działania zagrożeniami związanymi z manipulacją gorącymi przedmiotami, która nie naraża użytkownika na temperaturę wyższą niż 50 C (323 K) lub też na niebezpieczne uderzenia czynnikami atmosferycznymi, bez uwzględniania czynników wyjątkowych i ekstremalnych słabymi uderzeniami i drganiami, które nie mają wpływu na istotne dla życia obszary ciała i których skutki nie mogą spowodować nieodwracalnych uszkodzeń ciała światłem słonecznym

25 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ do środków ochrony indywidualnej o złożonej konstrukcji (nieformalnie kategoria III) zalicza się: sprzęt ochrony układu oddechowego chroniący przed stałymi lub ciekłymi aerozolami bądź też drażniącymi, niebezpiecznymi, toksycznymi lub promieniotwórczymi gazami sprzęt ochrony układu oddechowego, zapewniający pełną izolację od atmosfery, łącznie ze sprzętem używanym do nurkowania sprzęt ratowniczy do użytku w środowiskach o wysokiej temperaturze, których skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze 100 C (373 K) lub wyższej i w których może występować promieniowanie podczerwone, płomienie lub duże rozpryski roztopionego materiału

26 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ do środków ochrony indywidualnej o złożonej konstrukcji (nieformalnie kategoria III) zalicza się - c.d.: sprzęt ratowniczy do użytku w środowiskach o niskiej temperaturze, których skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze -50 C (223 K) lub niższej środki chroniące przed upadkiem z wysokości środki chroniące przed zagrożeniami elektrycznymi, niebezpiecznym napięciem prądu elektrycznego lub takie, które są używane jako izolatory podczas wykonywania prac pod wysokim napięciem środki zapewniające ograniczoną w czasie ochronę przed zagrożeniami chemicznymi lub promieniowaniem jonizującym

27 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ środki nie mieszczące się w kategorii I i III są klasyfikowane do środków ochrony indywidualnej nieformalnie nazywanych kategorią II i należą do nich m.in..: większość hełmów (kasków); ochrony słuchu; większość osłon oczu i twarzy; większość ochron stóp i nóg; znaczna część ubrań ochronnych

28 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Środki ochrony indywidualnej powinny (wg wymagań zasadn.): 1) zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami; 2) być zaprojektowane oraz wykonane zgodnie z wymaganiami ergonomii w taki sposób, aby w przewidywanych warunkach używania, do których są przeznaczone, użytkownik mógł normalnie wykonywać wszystkie czynności w przypadku zagrożenia, korzystając równocześnie z odpowiedniej ochrony na możliwie najwyższym osiągalnym poziomie. (przez ochronę na możliwie najwyższym osiągalnym poziomie należy rozumieć poziom, powyżej którego niedogodności związane z ich noszeniem uniemożliwiają ich skuteczne używanie podczas narażenia na zagrożenia lub uniemożliwiają normalne wykonywanie czynności)

29 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Środki ochrony indywidualnej (wymagania zasadnicze) powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby wykluczały zagrożenia i inne niedogodności w przewidywanych warunkach użytkowania: materiały, z których są wyprodukowane części i materiały użyte do produkcji środków ochrony indywidualnej, łącznie z produktami ich rozkładu, nie powinny wpływać niekorzystnie na zdrowie lub higienę użytkownika; właściwy stan powierzchni części składowych; każda część składowa środków ochrony indywidualnej, która ma kontakt lub też która potencjalnie może mieć kontakt z użytkownikiem podczas ich używania, powinna być gładka, pozbawiona ostrych brzegów, występów i krawędzi zagrażających okaleczeniem użytkownika;

30 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Stosownie do wymagań zasadniczych środki ochrony indywidualnej powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby (c.d.): zminimalizowanie utrudnień dla użytkownika; wszelkie utrudnienia związane z poruszaniem się, zmianą pozycji ciała i postrzeganiem zmysłami w wyniku używania środków ochrony indywidualnej powinny być zminimalizowane; jednocześnie nie mogą one powodować wykonywania ruchów niebezpiecznych dla użytkownika lub innych osób; możliwe było ich łatwe i prawidłowe założenie na użytkownika oraz pozostawienie ich na właściwym miejscu przez przewidywany okres użytkowania, z uwzględnieniem panujących wokół warunków, wykonywanych ruchów i przyjmowanych pozycji ciała;

31 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Stosownie do wymagań zasadniczych środki ochrony indywidualnej powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby (c.d.): zapewniona była możliwość optymalnego ich dostosowania do budowy ciała użytkownika za pomocą wszelkich właściwych środków, w szczególności odpowiednich systemów regulacji i mocowania lub przez zapewnienie odpowiedniego zakresu rozmiarów; były możliwie jak najlżejsze, z zachowaniem wymaganej wytrzymałości i skuteczności ich działania; były odporne na działanie czynników otoczenia, w przewidywanych warunkach ich używania;

32 Procedura oceny zgodności środków ochrony indywidualnej KATEGORIA I KATEGORIA II KATEGORIA III KOMPLETOWANIE DOKUMENTACJI OCENA TYPU WE WYKONANA PRZEZ JEDNOSTKĘ NOTYFIKOWANĄ SYSTEM KONTROLI JAKOŚCI WE DLA WYROBU FINALNEGO SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI PRODUKCJI WE POPRZEZ MONITOROWANIE SPORZĄDZENIE DEKLARACJI ZGODNOŚCI ZNAK CE ZNAK CE ZNAK CE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

33 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Nie podlegają przepisom rozporządzenia MG z dnia 21 grudnia 2005 roku w sprawie wymagań zasadniczych dla środków ochrony indywidualnej: środki objęte innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy o systemie oceny zgodności; środki zaprojektowane i wykonane dla sił zbrojnych, policji, służb porządku publicznego; środki powszechnego użytku chroniące przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, wilgocią, wodą i ciepłem; środki służące do samoobrony; środki przeznaczone do ochrony i ratowania osób przebywających na statkach oraz na statkach powietrznych, nieprzeznaczone do stałego noszenia; hełmy i wizjery przeznaczone dla użytkowników pojazdów motocyklowych

34 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Producent lub jego upoważniony przedstawiciel, wprowadzając środki ochrony indywidualnej do obrotu, powinien dostarczyć instrukcję ich użytkowania (w języku polskim), która powinna zawierać: 1) nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela; 2) sposób przechowywania, używania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekcji środków ochrony indywidualnej; 3) informację o: a) zalecanych przez producenta środkach czyszczących, konserwujących i dezynfekujących, które nie będą negatywnie oddziaływać na użytkownika środków ochrony indywidualnej oraz na te środki, jeśli będą stosowane zgodnie z odpowiednimi instrukcjami,

35 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Instrukcja użytkowania powinna zawierać (c.d.): 3) informację o: b) skuteczności ochrony wynikającej z badań technicznych wykonanych w celu sprawdzenia poziomów lub klas ochrony, którymi charakteryzują się środki ochrony indywidualnej, c) odpowiednim dodatkowym wyposażeniu środków ochrony indywidualnej i charakterystyce ich części zamiennych, d) klasie ochrony dla różnych poziomów zagrożeń i związanych z tym ograniczeń używania środków ochrony indywidualnej, e) rodzaju opakowania właściwego do ich bezpiecznego transportu;

36 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Instrukcja użytkowania powinna zawierać (c.d.): 4) datę ważności lub okres trwałości środków ochrony indywidualnej lub ich określonych części składowych; 5) objaśnienie wszelkich oznaczeń; 6) nazwę, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej uczestniczącej w procesie oceny zgodności środków ochrony indywidualnej.

37 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ deklaracja zgodności WE potwierdza zgodność środka ochrony indywidualnej z wymaganiami zasadniczymi określonymi w rozporządzeniu i powinna zawierać: nazwę i adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela (jeżeli jest ustanowiony na obszarze Unii Europejskiej) pełny opis środka ochrony indywidualnej, w szczególności z podaniem nazwy, typu, numeru seryjnego oświadczenie, że nowy środek ochrony indywidualnej jest zgodny z postanowieniami rozporządzenia MG (dyrektywy Rady 89/686/EWG) oraz z normami zharmonizowanymi (podać numer norm - dla środków ochrony indywidualnej o prostej konstrukcji)

38 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ deklaracja zgodności powinna zawierać (c.d.): oświadczenie, że nowy środek ochrony indywidualnej jest identyczny ze środkiem ochrony indywidualnej będącym przedmiotem certyfikatu oceny typu WE (podać numer certyfikatu), wydanego przez jednostkę notyfikowaną (podać nazwę i dokładny adres jednostki notyfikowanej) oświadczenie, że nowy środek ochrony indywidualnej (art. 11A albo 11B dyrektywy 89/686/EWG) podlega pod nadzór jednostki notyfikowanej (podać nazwę i adres jednostki notyfikowanej) miejsce i datę sporządzenia deklaracji imię i nazwisko osoby upoważnionej do złożenia podpisu w imieniu producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela

39 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ

40 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ w procedurach oceny zgodności na etapie projektowania i produkcji środków ochrony indywidualnej innych niż o prostej konstrukcji uczestniczą jednostki notyfikowane ocena typu WE jest procedurą w toku, której jednostka notyfikowana stwierdza, że określony wzór środka ochrony indywidualnej spełnia wymagania określone w rozporządzeniu jeżeli wzór środka ochrony indywidualnej poddany ocenie typu WE odpowiada wymaganiom określonym w odpowiednich przepisach, jednostka notyfikowana wydaje wnioskodawcy certyfikat oceny typu WE i powiadamia o tym niezwłocznie wnioskodawcę

41 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ środki ochrony indywidualnej zaliczane do środków o złożonej konstrukcji podlegają, w zależności od wyboru producenta: procedurze kontroli jakości wyprodukowanych środków ochrony indywidualnej przez jednostkę notyfikowaną, albo procedurze monitorowania przez jednotę notyfikowaną systemu zapewnienia jakości produkcji

42 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Kontrola jakości wyprodukowanych środków ochrony indywidualnej jest procedurą, zgodnie z którą: 1) producent podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia, aby proces produkcji, łącznie z ostateczną kontrolą i badaniami wyprodukowanych środków ochrony indywidualnej, zapewnił jednorodność ich produkcji i zgodność z typem opisanym w certyfikacie oceny typu WE oraz z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, określonymi w rozporządzeniu; 2) jednostka notyfikowana wybrana przez producenta przeprowadza niezbędne kontrole procesu produkcji środków ochrony indywidualnej, co najmniej raz w roku; 3) w ramach kontroli, o których mowa w pkt 2, jednostka notyfikowana pobiera odpowiednie próbki wzoru środków ochrony indywidualnej i dokonuje ich oceny na podstawie przeprowadzonych badań określonych w normach zharmonizowanych lub badań niezbędnych do sprawdzenia zgodności wzoru tych środków z zasadniczymi wymaganiami.

43 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ System zapewnienia jakości produkcji WE przez monitorowanie jest procedurą, zgodnie z którą: 1) producent utrzymuje odpowiedni system zapewnienia jakości produkcji WE, obejmujący proces produkcji środków ochrony indywidualnej; 2) producent występuje z wnioskiem do wybranej jednostki notyfikowanej o dokonanie oceny i zatwierdzenie jego systemu jakości produkcji WE; 3) każdy egzemplarz środków ochrony indywidualnej powinien być poddany ocenie i badaniu celem sprawdzenia zgodności tych środków z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami; 4) jednostka notyfikowana, dokonując oceny systemu zapewnienia jakości produkcji WE, powinna stwierdzić, czy spełnia on wymagania (przyjmuje się, że wymagania te są spełnione w przypadku stosowania systemów zapewnienia jakości produkcji WE zgodnych z właściwymi normami zharmonizowanymi);

44 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ 5) jednostka notyfikowana przeprowadzająca audyt systemu zapewnienia jakości produkcji WE dokonuje oceny poszczególnych elementów tego systemu, w szczególności sprawdza, czy system ten zapewnia zgodność produkowanych środków ochrony indywidualnej z ocenianym wzorem tych środków 6) jednostka notyfikowana sprawuje nadzór nad zatwierdzonym systemem zapewnienia jakości produkcji WE, w celu potwierdzenia, że producent prawidłowo wypełnia obowiązki wynikające z zatwierdzonego systemu, poprzez: inspekcję stanowisk badawczych, miejsc składowania i kontroli środków ochrony indywidualnej, wgląd w dokumentację, przeprowadzanie u producenta okresowych audytów w celu stwierdzenia, czy producent zachowuje i stosuje zatwierdzony system jakości, dokonywanie niezapowiedzianych wizytacji u producenta, dostarczanie producentowi kopii raportów z audytów i wizytacji.

45 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Oznakowanie CE producent umieszcza je na środkach ochrony indywidualnej, które spełniają zasadnicze wymagania określone w rozporządzeniu oraz zostały poddane procedurom oceny zgodności powinno być umieszczone na każdym egzemplarzu środka ochrony indywidualnej w sposób widoczny, czytelny i odporny na zatarcie przez cały okres używania tego środka powinno być umieszczane na środkach ochrony indywidualnej w sposób niewprowadzający w błąd

46 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Oznakowanie CE (c.d.) dopuszcza się umieszczanie oznakowania CE na opakowaniu tych środków, jeżeli jest to konieczne ze względu na właściwości środka ochrony indywidualnej w przypadku środków ochrony indywidualnej o złożonej konstrukcji, po literach CE umieszcza się numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, która ocenia system kontroli produkowanych środków ochrony indywidualnej inne oznakowania mogą być umieszczane na środkach ochrony indywidualnej lub na ich opakowaniu, o ile nie zmniejszą widoczności i czytelności oznakowania CE.

47 OCENA ZGODNOŚCI ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ OZNAKOWANIE ZNAKIEM CE I i II kategoria III kategoria 1234 numer jednostki notyfikowanej, która ocenia system kontroli produkowanych wyrobów

48 Ustawa definiuje podstawowe pojęcia, m.in.: wyrób - rzecz, bez względu na stopień jej przetworzenia, przeznaczona do wprowadzenia do obrotu lub oddania do użytku, z wyjątkiem artykułów rolnospożywczych oraz środków żywienia zwierząt wprowadzenie do obrotu - udostępnienie przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub importera, nieodpłatnie albo za opłatą, po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym wyrobu w celu jego używania lub dystrybucji; oznakowanie zgodności (CE) - oznakowanie potwierdzające zgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami; certyfikat zgodności - dokument wydany przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą, potwierdzający, że wyrób i proces jego wytwarzania są zgodne z zasadniczymi wymaganiami; deklaracja zgodności - oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami; normy zharmonizowane - normy europejskie opracowane i zatwierdzone przez europejskie organizacje normalizacyjne na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską, których numery i tytuły są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii C; zasadnicze wymagania - wymagania w zakresie cech wyrobu, jego projektowania lub wytwarzania, określone w dyrektywach nowego podejścia;

49 Zasada domniemania Domniemywa się, że wyroby, na których umieszczono oznakowanie CE lub dla których sporządzono dokumentację potwierdzającą spełnienie zasadniczych wymagań w innych krajach niż Rzeczpospolita Polska, są zgodne z zasadniczymi wymaganiami określonymi w obowiązujących przepisach. Domniemywa się, że wyrób spełnia zasadnicze wymagania, jeżeli jest zgodny z normami zharmonizowanymi.

50 Wybrane dyrektywy nowego podejścia oraz odpowiednie rozporządzenia w sprawie wymagań zasadniczych dla wyrobów wprowadzonych do obrotu. Lp 1. DYREKTYWA NOWEGO PODEJŚCIA. Dyrektywa Rady z dnia 19 lutego 1973 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących wyposażenia elektrycznego przewidzianego do stosowania w niektórych granicach napięcia (73/23/EWG ze zm.) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia r w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 259, poz. 2172) 2. Dyrektywa Rady z dnia 25 czerwca 1987 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do prostych zbiorników ciśnieniowych (87/404/EWG ze zm.) z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla prostych zbiorników ciśnieniowych (Dz. U. Nr 259, poz. 2171) Dyrektywa Rady z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków ochrony osobistej (89/686/EWG ze zm.) Dyrektywa Rady z dnia 29 czerwca 1990 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących urządzeń spalania paliw gazowych (90/396/EWG ze zm.) Dyrektywa Rady z dnia 14 czerwca 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących maszyn (89/392/EWG ze zm.) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 czerwca 1995 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących dźwigów (95/16/WE) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 maja 1997 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących urządzeń ciśnieniowych (97/23/WE) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r w sprawie wyposażenia używanego w atmosferach potencjalnego wybuchu (94/9/WE) z dnia r r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173) z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń spalających paliwa gazowe (Dz. U. Nr 263, poz. 2201) z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 263, poz. 2170) z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla dźwigów i ich elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 263, poz. 2198) z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. Nr 263, poz. 2200) z dnia r w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

51 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Częstotliwość urazów wg części ciała Urazy twarzy/głowy 11,6% Urazy klatki piersiowej; 4,3% Urazy szyji/pleców; 3,8% Obrażenia wewnętrzne; 0,8% Urazy ręki; 44,1% Urazy stopy/kostki; Urazy 16,6% rozległe; 0,6% Kończyny dolne; 11,6% Kończyny górne: 6,0%

52 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne urazy rąk Podział obrażeń Rany cięte 59,00% Zmiażdżenia 14,00% Złam ania 10,00% Stłuczenia 8,00% Oparzenia 3,00% Inne 6,00% szacuje się, że około 62% wszystkich urazów dłoni można zapobiec poprzez stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej!

53 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Przy doborze rękawic należy m.in. uwzględnić: rodzaj zagrożeń występujących na stanowisku pracy (czynniki mechaniczne, termiczne, chemiczne, itp..); stopień narażenia rąk pracowników na działanie czynnika; ciężkość następstw; czas oddziaływania czynnika (szczególnie zagrożenia chemiczne); rodzaj wykonywanej pracy, lokalizacja stanowiska

54 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Wybrane normy zharmonizowane dotyczące rękawic PN-EN 420:2005 Rękawice ochronne. Wymagania ogólne i metody badań PN-EN 388:2004(U) Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi PN-EN 407:2005(U) Rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień) PN-EN 511:1998 Rękawice ochronne chroniące przed zimnem PN-EN 659:2004(U) Rękawice ochronne dla strażaków PN-EN 374-1:2005 Rękawice chroniące przed substancjami chemicznymi i mikroorganizmami. Część 1: Terminologia i wymagania PN-EN 12477:2005 Rękawice ochronne dla spawaczy PN-EN 60903:2004(U) Prace pod napięciem Rękawice z materiału izolacyjnego PN-EN 10819:2000 Drgania i wstrząsy mechaniczne. Drgania oddziałujące na organizm człowieka przez kończyny górne. Metoda pomiaru i oceny współczynnika przenoszenia drgań przez rękawice na dłoń operatora

55 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Typowe rodzaje zagrożeń dla rąk, przed którymi chronimy się rękawicami: mechaniczne (np. uderzenie, przecięcie, otarcie, przekłucie); chemiczne (ciecze, pyły, gazy); elektryczne; termiczne (promieniowanie cieplne, rozpryski i odpryski, gorące powierzchnie, ciecze lub gazy); biologiczne (np. mikroorganizmy); drgania mechaniczne; promieniowanie (np. nadfiolet)

56 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Dodatkowe, poza oddziałującymi zagrożeniami, wymagania, które m.in. muszą być brane pod uwagę przy doborze rękawic: śliskość powierzchni wyrobów, które mają być chwytane; precyzja uchwytu i konieczność manipulowania; obszar narażenia, który trzeba chronić (palce, dłoń, przedramię); elektryczność statyczna wentylacja lub wchłanianie potu

57 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi (norma PN-EN 388) skuteczność ochrony wyznaczana 4 parametrami: odporność na ścieranie 4 poziomy; odporność na przecięcie 5 poziomów; odporność na rozdzieranie 4 poziomy; wytrzymałość na przekłucie 4 poziomy; (4 x 5 x 4 x 4 = 320 możliwych kombinacji)

58 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Rękawice chroniące przed urazami mechanicznymi ciężkość urazów lekkie średnie ciężkie typ rękawicy -- skórzanotkaninowe -- z materiałów powlekanych i tkanin -- tkaninowe i dzianinowe powlekane punktowo -- skórzane -- tkaninowe i dzianinowe powlekane w części chwytnej -- z dzianin poliestrowych, stylonowych, poliamidowych, aramidowych, rdzeniowych - z kółek metalowych ze stali nierdzewnej - dzianinowe pokryte płytkami stalowymi - dla pilarzy

59 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Znakowanie rękawic ochronnych (trwałe, widoczne, czytelne) Identyfikacja producenta / autoryzowanego przedstawiciela Oznaczenie wyrobu Oznaczenie wielkości Piktogram (y) + poziomy skuteczności + numer normy Piktogram informacyjny Oznaczenie CE Data ważności jeśli istotne Inne wymagania narzucane przez normy szczegółowe

60 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne Piktogramy informujące o rodzaju zagrożenia (wybrane) - przy każdym piktogramie powinno być umieszczone odniesienie do normy przedmiotowej i poziomy skuteczności PN-EN 388 rękawice chroniące przed czynnikami mechanicznymi poziom skuteczności odporności na ścieranie 2 - poziom skuteczności odporności na przecięcie 3 - wytrzymałość na rozdzieranie 4 - odporność na przekłucie

61 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne PN-EN 407 rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi (wysoka temperatura i płomień) X X X X X X np. palność: poziom wymagań X numery określające poziom wymagań

62 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne PN-EN 374 PN-EN 374 rękawice szczelne i odporne na przenikanie chemikaliów rękawice szczelne, wodoodporne

63 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice chroniące przed mikroorganizmami piktogram informacyjny zwraca uwagę na to, że powinny być przeczytane także informacje uzupełniające (w instrukcji użytkowania producenta dostarczonej wraz z wyrobem)

64 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice spawalnicze

65 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice antywibracyjne

66 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice chroniące przed substancjami chemicznymi o średnim stężeniu rękawice chroniące przed zimnem

67 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice chroniące przed czynnikami mechanicznymi przecięciem ostrą krawędzią, przecięciem piłą łańcuchową, ukłuciem ostrym nożem ręcznym, obtarciem naskórka

68 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice hutnicze rękawice strażackie

69 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice elektroizolacyjne rękawice chroniące przed agresywnymi substancjami chemicznymi

70 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice skórzano-tkaninowe przeznaczone do ochrony przed czynnikami mechanicznymi o działaniu powierzchniowym, przed czynnikami atmosferycznymi (do użytku zawodowego) rękawice dzianinowe, tkaninowe przeznaczone do ochrony przed czynnikami mechanicznymi o działaniu powierzchniowym, przed kontaktem z przedmiotami o temperaturze do +50 C

71 Dobór środków ochrony indywidualnej rękawice ochronne rękawice częściowo powlekane, nakrapiane kauczukiem przeznaczone do ochrony przed czynnikami mechanicznymi o działaniu powierzchniowym rękawice z kauczuków i tworzyw sztucznych przeznaczone do ochrony przed środkami czyszczącymi o słabym działaniu np. do prac z rozcieńczonymi roztworami detergentów