Mirz a Gha lib. Surender Bhutani. Janusz Krz y owski. Prz ek³ad filo lo gicz n y z j êz yk a urdu. Przek ³ad po etycki na j êz yk po lski

Transkrypt

1 Mirz a Gha lib G a z e le Prz ek³ad filo lo gicz n y z j êz yk a urdu Surender Bhutani Przek ³ad po etycki na j êz yk po lski Janusz Krz y owski

2 Mirz a Gha lib x+kfyc G a z e le Prz ek³ad filo lo gicz n y z j êz yk a urdu Surender Bhutani lqjsunz HkqVkuh ;kuw'k f'kt+ksoldh Przek ³ad po etycki na j êz yk po lski Janusz Krz y owski Indian Council for Cultural Relations New Delhi

3 Redakcja: Projekt ok³adki: Korekta: Skład i łamanie: Copyright 2006: Janusz Krzy owski Wydanie I, Warszawa 2006 Janusz Krzy owski Marek Jarosik Danuta Wdowczyk Marek Jarosik Wszystkie prawa zastrze one. adna czêœæ tej ksi¹ ki nie mo e byæ reprodukowana lub przenoszona w jakiejkolwiek formie na wszelkie noœniki elektroniczne, mechaniczne lub inne stworzone teraz lub w przysz³oœci, w³¹czaj¹c kserokopiowanie, nagrywanie i wszelkie inne systemy magazynowania i odzyskiwania informacji, bez wczeœniejszej pisemnej zgody autora. O poecie Ghalib Mirza Asadullah Khan urodzi³ siê w Agrze w 1797 roku, a zmar³ w Delhi w 1869 roku. By³ jednym z najwybitniejszych poetów hinduskich pisz¹cych w jêzyku perskim i urdu. Urodzi³ siê w zamo nej rodzinie, która popad³a póÿniej w biedê, przez co poeta prawie przez ca³y czas walczy³ z materialnym niedostatkiem. W ostatnich latach ycia dosta³ jednak tytu³ nadwornego poety ostatniego cesarza Mogo³ów Bahadura Szacha II. W swoich wierszach gazelach, z których czêœæ by³a modlitwami, Ghalib wychwala³ wszechmoc Boga, zastanawiaj¹c siê jednak przy tym o powody nieszczêœæ realnego œwiata. O autorze przek³adu filologicznego Surender Bhutani zacz¹³ pisaæ poezjê, bêd¹c m³odzieñcem. Jego przydomkiem literackim jest Zahid, co oznacza samotnika pustelnika. Wyda³ dot¹d 5 tomików poezji w jêzyku urdu. Wiele jego wierszy ukazywa³o siê w magazynach literackich Indii i Pakistanu. ycie i filozofia, to g³ówne pola jego zainteresowañ i twórczoœci. Od czasu studiów, a nastêpnie pracy akademickiej jako profesor arabistyki i studiów islamskich zafascynowany jest mistyk¹ sufizmu i jej poetyck¹ ekspresj¹ gazelami. Obecnie mieszka w Polsce. Wydawca: ISBN: Indian Council for Cultural Relations New Delhi i SUBAMARUS X O autorze przek³adu poetyckiego Janusz Krzy owski jest lekarzem i podró nikiem zafascynowanym Orientem. Wyda³ kilka albumów poœwiêconych kulturze Indii oraz dokona³ przek³adu sufickiej poezji perskiej. Jest równie autorem ksi¹ ek dla dzieci przedstawiaj¹cych bajki Wschodu. Obecnie pracuje wspólnie z Surendrem Bhutanim nad t³umaczeniami poetów pisz¹cych w jêzyku urdu. 5

4 1 u Fkk dqn rks [kqnk Fkk] dqn u gksrk] rks [kqnk gksrk Mqcks;k eq>dks gksus us] u gksrk esa rks D;k gksrk gqvk tc xe ls ;ksa csfgl] rks xe D;k lj ds dvus dk u gksrk xj tqnk ru ls ] rks tkuw ij /kjk gksrk gqbz eqìr] fd Xk+kfyc ej x;k] ij ;kn vkrk gs og gj bd ckr ij dguk] fd ;ksa gksrk] rks D;k gksrk Chocia odrobinê byæ! Prawie niczym, lecz byæ! Choæ w siebie wpatrzony, czemu mia³oby mnie nie byæ? Ciê ki od smutków, czy mia³bym a³owaæ swej g³owy utraconej? Na twym ³onie mog³aby œniæ i byæ. I choæ Ghalib dawno zmar³, wspomnienia po nim trwaj¹. Mówi³: Nawet, gdy g³owê stracisz, musisz jednak byæ. 6 7

5 2 ;g u Fkh gekjh fd+ler] fd folky&,&;kj gksrk vxj vksj thrs jgrs] ;gh bfurt+kkj gksrk frjs okns ij ft;s ge] rks ;g tku] >wv tkuk fd [kq'kh ls ej u tkrs vxj,frckj gksrk jxs&lax ls Vidrk og ygw fd fqj u Fkerk ftls X+ke le> jgs gks og vxj 'kjkj gksrk mls dksu ns[k ldrk gs] fd ;xkuk gs og ;drk tks nqbz dh cw Hkh gksrh] rks dgha nqpkj gksrk ;g elkby&,&rlooq+q+ ;g frjk c;ku] X+kkfyc rq>s ge oyh le>rs tks u cknk[+okj gksrk Aby spotkaæ ukochan¹, jesteœmy wci¹ bez szans. yjemy samotni, opuszczeni, nie mamy szans. Mamimy siê tylko wci¹ obietnicami nieba, ale przed œmierci¹ zaznaæ radoœci nie mamy szans. To, co za a³obê bra³eœ, by³o przecie iskr¹. Z y³ kamienia krew pop³ynie, a tyœ nadal bez szans. Ktoœ inny zobaczyæ mo e twarz ukochanej. W mig rozpl¹cze cienie zagadek, ale tyœ jest bez szans. Ghalibie, mimo i rozwik³a³eœ problem wiary, pijakiem wci¹ jesteœ, nie œwiêtym, i jesteœ bez szans. 8 9

6 3 Ckl fd nq'okj gs gj dke dk vklka gksuk vkneh dks Hkh eq;llj ugha ] bulka gksuk ok; fnokuxh &,&'kksd fd gj ne eq>dks vki tkuk m/kj vksj vki gh gsjk gksuk ys x;s [kkd esa ge] nkx+k&,&reuuk&,&u'kkr rw gks] vksj vki cln jax xqfylrk gksuk dh fejs dry ds ckn mlus tq+k ls rksck gk; ml twn is'kek dk is'kek gksuk gsq+ ml pkj fxjg dim+s dh fd+ler] X+kkfyc ftldh fd+ler esa gks] vkf'kd dk xjhck gksuk Nielekko jest rzecz ka d¹ móc wyraziæ lekko. Tak jak cz³owiekowi byæ cz³owiekiem nielekko. To g³upota gna mnie, by ujrzeæ j¹ o œwicie. Biegnê, lecz gdy jej nie spotkam, nie jest mi lekko. Wzi¹³em do grobu blizny po radoœciach z tob¹. Ty sta³aœ nad grobem, uœmiechaj¹c siê lekko. Obieca³aœ nie mêczyæ mnie d³u ej, gdy mnie zabijesz. a³uj¹ca, co a³uje lekko. Jaka szkoda, Ghalibie, e te krótkie suknie, coœ da³ ukochanej, porwa³y siê tak lekko

7 4 gt+kkjksa [+okfg'ksa,slh] fd gj [+okfg'k Ik ne fudys cgqr fudys fejs vjeku] ysfdu fqj Hkh de fudys fudyuk [kqyn ls vkne dk lqurs vk;s Fks] ysfdu cgqr csvkc# gksdj frjs dwps ls ge fudys gqbz bl nksj esa ealwc eq>ls cknk vk'kkeh fqj vk;k og T+kekuk tks tgk esa tke&,&te fudys gqbz ftu ls roddks] [+klrxh dh nkn ikus dh og ge ls Hkh ft+k;knk [klr%&,&rsx+k&,&flre fudys eqgccr esa ugha gs Q+dZ] thus vksj ejus dk mlh dks ns[k dj thrs gsa] ftl dkfq+j Ik ne fudys Tysi¹ce pokus w yciu nas nêci niestety. Bez sensu wielu siê oddaliœmy niestety. Pamiêtamy o wygnaniu Adama z raju. Ja rzuci³em, jak z³y syn, mój dom niestety. Z pijañstwem kojarzono me nazwisko. Œwiêty Graal nie ukaza³ mi siê nigdy niestety. Stale czekam, e ktoœ zrozumie moj¹ s³aboœæ. PóŸniej jednak zawsze mam wiêcej ran niestety. Rozmodleni, zostawcie, na Boga, zas³onê tajemn¹. Trudno ujrzeæ Jego twarz niestety

8 5 eqìr gqbz gs ;kj dks esg~ek fd;s gq, tks'k&,&dng ls] ct+e pjkxk fd;s gq, djrk g w tev fqj] ftxj&,&y[r y[r dks vjlk gqvk gs nkor&,&fe'kxk fd;s gq, fny fqj rokq+&,&dw&,&eyker dks tk;s gs fiunkj dk luednk ohjk fd;s gq, th < w<+rk gs fqj ogh Q+qlZr dh jkr fnu csbs jgsa rlooqj&,&tkuk fd;s gq, X+kkfyc] gesa u NsM+ fd fqj tks'k&,&v'kd ls csbs gsa ge rg ;%&,&rwqk fd;s gq;s Przyjaciel mnie odwiedza³ tak dawno temu. Winem upojne by³y czasy dawno temu. Gniew mnie ogarnia, z oczu prawie miotam iskry, bo piêknook¹ goœci³em tu dawno temu. Serce prowadzi mnie do zau³ka mej piêknej, lecz to bóstwo opuœci³o mnie dawno temu. Têskniê za dniami tymi, beztroski i marzeñ pe³nymi. Odesz³y w niebyt tak dawno temu. Ghalibie, nie denerwuj nas twymi mrzonkami. W sercach naszych spocz¹³ ciê ki g³az dawno temu

9 6 og fq+jkd vksj og folky dgk og 'kc&vks&jkst+k&vks&ekg&vks&lky dgk QqlZr&,&dkj&vks&ckj&,&'kkSd+ fdls T+kkSd+&,&uT+T+kkjk &,&teky dgk fny rks fny] og fnekx+k Hkj u jgk 'kksj&,&lksnk&,&[+kÿk&vks&[+kky dgk Fkh og bd 'k[+l ds rlooqj ls vc og jvukb&,&[+;ky dgk,slk vklk ugha ygw jksuk fny esa rkdr] ftxj esa gky dgk ge ls NwVk fdekj [kku%,& b'd ok tks tkosa] fxjg esa eky dgk fq+dj&,&nqfu;k esa [kikrk g w esa dgk vksj ;g ocky dgk eqtefgy gks x;s dqok X+kkfyc og vukflj esa,frnky dgk Z tych dni uniesieñ i roz³¹ki có zosta³o? Gdzie s¹ te dnie, miesi¹ce, lata? Có zosta³o? Ciep³a ni rozkoszy nie daje dzisiaj mi³oœæ. Z przypadkowych spojrzeñ w piêkn¹ twarz, có zosta³o? Nie tylko serca, ale i sk³onnoœæ umys³u zmieni³y siê. Gdzie znik³a radoœæ? Có zosta³o? Uczucie do tej piêknej damy mnie o ywia³o. Gdzie s¹ te piêkne skojarzenia? Có zosta³o? Tak, to bardzo trudno p³akaæ krwawymi ³zami. Serce os³ab³o, duch zmarnia³. Có mi zosta³o? Oci¹gaj¹c siê, zostawi³em mi³osne gry. Na ten hazard brak mi grosza. Có mi zosta³o? Zirytowany k³opotami ycia, cierpi¹c, sam znosiæ muszê nerwowoœæ. Có mi zosta³o? Gdzie twa uczonoœæ, Ghalibie, gdzie równowaga wrodzonych elementów duszy? Có ci zosta³o? 16 17

10 7 fvjr&,&drjk gs] nfj;k esa Q+uk gks tkuk nnz dk gn ls xqtjuk] gs nok gks tkuk tksq+ ls] fxfj;k eqcíy cne&,&lnz gqvk okcj vk;k gesa ikuh dk gok gks tkuk gs eq>s] vcj&,&cgkjh dk cjl dj [kqyuk jksrs jksrs X+ke&,&Q+qdZr esa] Q+uk gks tkuk rk fd rq> ij [kqys,tkt+k&,&gok&,&lsd+y ns[k cjlkr esa lct+ks vkbus dk gks tkuk c[+'ks gs tyok&,&xqy t+ksd+&,&rek'kk] X+kkfyc p'e dks pkfg;s gj jax esa ok gks tkuk Radoœæ kropli wpadaj¹cej do rzeki niech trwa. Ogromny ból pogr¹ ony we mnie wiecznie trwa. S³aboœæ nasz¹ os³abiaj¹ jeszcze ciê kie ³zy desperacji. Wokó³ nas beznadzieja trwa. Gdy wiosenne deszcze oczyszczaj¹ powietrze, chmury p³acz¹ jak z alu. Aura taka niech trwa. Spójrz w wilgotne lustro, wiosn¹ poros³e pleœni¹, mimo to, upragniona wiosna niech nadal trwa. Spójrz, p¹czkuj¹ca ró a budziæ bêdzie po ¹danie, jej kolor i kszta³t, choæ dziœ tak niewinny, niech trwa

11 8 u xqy&,&uxk+ek g w] u inkz&,&lktk+ esa g w viuh f'kdlr dh vkokt+ rw vksj vkjkb'k&,&[ke&,&dkdqy esa vksj vuns'kk gk&,&nwj vks njktk+ ykq+&,&redh] Q+jsc&,&lknk fnyh ge gs] vksj jkt+ gk&,&lhuk xqnktk+ og Hkh fnu gks] fd ml flrexj ls ukt+k [ksp w] ctk; gljr&,&uktk+ ugha fny esa fejs] og drjk&,&[k w ftl ls fe'xk gqbz u gks xqyckt+k Radoœci¹ pieœni ani muzyki nie jestem. Tylko odg³osem pêkaj¹cej duszy jestem. Wy³¹cznie zabawk¹ twych krêc¹cych siê loków i ofiar¹ w potrzasku w³asnych myœli jestem. Che³piliœmy siê g³upio nasz¹ odmiennoœci¹. Có z tego za pociecha, kiedy s³aby jestem. Teraz gdy przysz³aœ, widzê, e ma wiedza by³a pozorna. Cicho siê modlê, samotny jestem. Ty jesteœ jak mur, co odbija skargi echo, ja fragmentem melodii o brzasku jestem

12 9 jfg;s vc,slh txg pydj] tgk dksbz u gks ge lq[+ku dksbz u gks vksj get+kck dksbz u gks csnj&vks&nhokj lk bd?kj cuk;k pkfg;s dksbz gelk;k u gks vksj iklck dksbz u gks ifm+;s xj chekj] rks dksbz u gks rhekjnkj vksj vxj ej tkb;s] rks uksgk[+ok dksbz u gks Czy marzy ci siê ciche miejsce? Czy naprawdê? Oddalone, puste, bez gwaru? Czy naprawdê? Wybudowanie domu bez œcian, bez s¹siadów, by nikt nie zak³óca³ myœli. Tak chcesz naprawdê? Aby o chorego nikt nie musia³ wiêcej dbaæ, zamkn¹æ powieki zmar³emu. Tak chcesz naprawdê? 22 23

13 10 fny gh rks gs ] u l x&vks&f[+k'r] nnz ls Hkj u vk;s D;ksa jks;saxs ge gt+kkj ckj] dksbz gesa lrk;s D;ksa nsj ugha ] gje ugha ] nj ugha] vklrk ugha csbs gsa jgxqt+kj Ik ge dksbz gesa mbk;s D;ksa tc og teky&,&fny Q+jksT+k lwjr&,&esgj&,&uhejkst+k vki gh gks ut+kkjk lkst+k insz esa eq g Nqik;s D;ksa nkuk,&xk+etk+k tk flrk ] ukod&,&ukt+k cs iukg rsjk gh vdl&,&#[+k lgh] lkeus rsjs vk;s D;ksa d+sn&,&g;kr&vks&cun&,&x+ke] vly esa nksuksa,d gas eksr ls igys] vkneh X+ke ls utkr ik;s D;ksa gqlu vksj ml Ik gqlu&,&tu] jg xbz cqygol dh kdk vius Ik,frekn gs] xsj dks vkt+kek;s D;ksa ok og xq#j&,&fvt+t+k&vks&ukt+k ;k ;g fgt+kkc&,&ikl&,&otwv jkg esa ge feysa dgk ] ct+e esa og cqyk;s D;ksa gk ] og ugha [kqnk ijlr] tkvks og csoqk lgh ftl dks gks nhu&vks&fny vt+kht+k ] mldh xyh esa tk;s D;ksa X+kkfyc&,&[+kLrk ds fcx+sj] dksu ls dke cun gsa jksb;s T+kkj T+kkj D;k ] dhft;s gk; gk; D;ksa Serce nie jest ceg³¹ ani kamieniem. To wiedz! Czujê wiêc ból i p³aczê. To moje prawo, wiedz. I ni w koœciele, ni meczecie, ani u drzwi czyichœ nie poznam Pana. Wiêc nie zmusisz mnie, wiedz. Jaœniej¹ca ³aska Jego serca jak s³oñce b³yszczy i gasi inne œwiat³o. Tak¹ ma si³ê, wiedz. Emocje niszcz¹, strza³y Amora nios¹ œmieræ. WyobraŸnia twoja te mo e byæ groÿna. Wiedz. Spêtany prawami ycia, jak mo esz czekaæ ostatecznego wyzwolenia? To trudne, wiedz. Mi³oœæ deklarowana górnolotnie, te ma swe j¹dro prawdy. Rywale ciê sprawdz¹, to wiedz. Na tym polega moralnoœæ spo³eczeñstwa, wiedz. Czemu mnie wiêc tak kusisz pustelni¹? Powiedz. Prawda jest ateistk¹, nieskromn¹, niesta³¹. Dla kogo jest wiara, ryzyko, serce, powiedz. Kto jeszcze poza zmêczonym Ghalibem walczy? Po co komu protest, kto o tym myœli? Powiedz

14 11 dksbz fnu] xj ft+kunxkuh vksj gs vius th esa ge us Bkuh vksj gs ckjgk ns[kh gs mudh jft'ksaa ij dqn vcds ljfxjkuh vksj gs ns ds [k+r] e qg ns[krk gs ukekcj] dqn rks isx+kke&,&t+kckuh vksj gs dkrs&,&vkekj] gs vdlj uqtwe og cyk&,&vlekuh vksj gs gks pqdh] X+kkfyc] cyk, lc reke,d exz&,&ukxgkuh vksj gs ycie trwaj¹ce kilka dni d³u ej, zapewne da³oby sercu wiêcej rozs¹dku to pewne. Wiele razy widzia³em Tw¹ bezwzglêdnoœæ, Panie, lecz teraz jest ona jak tyrania to pewne. Po wrêczeniu listu pos³aniec wpatrywa³ siê w m¹ twarz. Chcia³ dodaæ jeszcze jak¹œ wieœæ zapewne. Gwiazdy dawa³y sygna³y, jak nale y yæ, ale niebiosa przekazu by³y niepewne. Ja, Ghalib, zazna³em wiele trudów ycia, wiem, e milcz¹ca œmieræ rz¹dzi wszystkim to pewne

15 12 dksbz me+ehn cj ugha vkrh dksbz lwjr ut+kj ugha vkrh eksr dk,d fnu eqvb;u gs uhan D;ksa jkr Hkj ugha vkrh vkxs vkrh Fkh gky&,&fny Ik g lh vc fdlh ckr ij ugha vkrh ge ogk gsa] tgk ls ge dks Hkh dqn gekjh [k+cj ugha vkrh ejrs gsa vkjt+w esa ejus dh eksr vkrh gs] ij ugha vkrh Nie zapewni ci sukcesu nadzieja adna. Pewnoœci nie mo e daæ ci wskazówka adna. Tylko œmieræ na pewno nadejdzie któregoœ dnia. Czemu wiêc nie budzi mnie ze snu mara adna? Wczeœniej kondycj¹ mego serca by³o kochaæ. Teraz nie mo e mnie rozkochaæ piêknoœæ adna. Œmieræ jest koniecznoœci¹ i to daje mi spokój. Nie przychodzi mi do g³owy inna myœl adna. Jestem ofiar¹ mych namiêtnoœci. Czas œmierci jeszcze nie nadszed³. Nieobca mi ¹dza adna

16 13 bcu&,&efj;e gqvk djs dksbz esjs nq[k dh nok djs dksbz pky] tsls dm+h deku dk rhj fny esa,sls ds tk djs dksbz cd jgk g w tqu w esa D;k D;k dqn dqn u le>s] [kqnk djs] dksbz u lquks] xj cqjk dgs dksbz u dgks] xj cqjk djs dksbz jksd yks] xj X+kyr pys dksbz c[+'k nks] xj [+krk djs dksbz dksu gs tks ugha gs gktreun fdl dh gktr jok djs dksbz tc roddksv gh mb xbz] x+kfyc D;ksa fdlh dk fx+yk djs dksbz Niewinne serce, co siê z tob¹ dzieje powiedz. Czy istnieje jakieœ lekarstwo na mój ból powiedz. Jam jest gotów i ona jest zdesperowana, Bo e, jaka jest istota mi³oœci powiedz. Mam odwagê g³osiæ swe pogl¹dy, lecz kiedy zapytaj¹ o intuicjê, co mam rzec powiedz. Bez Ciebie nikt tu nie poradzi, Bo e. Jaki by³ cel stwarzaæ tyle problemów powiedz. Kwiaty i zieleñ nas otaczaj¹ce sk¹d s¹? Czym s¹ zwi¹zane powietrze i chmury powiedz. Spodziewaliœmy siê mi³oœci od tych, co jej nie pojmuj¹. Jaki to mo e mieæ sens powiedz. Jestem gotów dla Ciebie siê poœwiêciæ, Panie. Czy mo na siê g³êbiej modliæ? O, Panie powiedz

17 14 gqlu&,&eg ] xjps% c g xke&,&deky] vpnk gs mlls esjk eg&,&[+kq'khzn teky vpnk gs vksj ckt+kkj ls ys vk;s] vxj VwV x;k lkx+kj&,&tke ls fejk tke&,&flq+ky vpnk gs muds ns[ks ls] tks vk tkrh gs e qg ij jksud+ og le>rs gsa fd chekj dk gky vpnk gs d+rjk nfj;k esa tks fey tk;] rks nfj;k gks tk; dke vpnk gs og] ftldk fd evky vpnk gs ge dks ekywe gs] tuur dh gdhdr] ysfdu fny ds [kq'k j[kus dks] x+kfyc] ;g [+k;ky vpnk gs Olœniewaj¹ce jest ksiê yca srebrne piêkno. Zaæmiewa jednak je mej ukochanej piêkno. Przyniosê z bazaru wiêcej szklanych pucharów, gdy siê st³uk¹. Mój z gliny, ma prawdziwe piêkno. Gdy ona staje przede mn¹, twarz mi jaœnieje. S¹dzi wtedy, em ozdrowia³ i st¹d me piêkno. Kropla wody raduje siê, zostaj¹c rzek¹. U samego Ÿród³a mo e tkwiæ rzeczy piêkno. Wiele szczêœcia hojnie obiecuje nam niebo, lecz szczêœliwym byæ tu, Ghalibie, w tym tkwi piêkno

18 15 gj,d ckr Ik dgrs gks rqe] fd rw D;k gs rqegh dgks fd ;g vunkt+k&,&xq rxw D;k gs u 'kksys esa ;g dfj'ek u cd+z esa ;g vnk dksbz crkvks] fd og 'kks[+k&,&rqun [+kw D;k gs fpid jgk gs cnu ij] ygw ls] isjkgu gekjh tsc dks vc gktr&,&jqw D;k gs tyk gs ftle tgk ] fny Hkh ty x;k gksxk dqjsnrs gks tks vc jk[k] tqlrqtw D;k gs jxksa esa nksm+rs fqjus ds] ge ugha d+kby tc vk [k gh ls u Vidk] rks fqj ygw D;k gs gqvk gs 'kg dk eqlkfgc] fqjs gs brjkrk oxjuk 'kgj esa Xk+kfyc dh vkc# D;k gs Pytanie, jaki jestem, wcale sensu nie ma i spieranie siê z tob¹ tak e sensu nie ma. Rozmowa, w której ni iskry ani blasku gwiazd nie ma, jest bez temperamentu sensu nie ma. Widaæ przecie wyraÿnie, kiedy serce krwawi. Bieganie, szukanie banda a sensu nie ma. Jeœli cia³o sp³onê³o, to i serca nie ma. Szukanie, grzebanie w popio³ach sensu nie ma. Nie umiem wejœæ w twe y³y, by sprawdziæ walor krwi. Jeœli krwi¹ nie zap³aczesz, to krwi w tobie nie ma. Popatrz, pochlebca zosta³ nadwornym poet¹. O losie! Wœród wyró nionych Ghaliba nie ma

19 16 dc og lqurk gs dgkuh esjh vksj fqj og Hkh T+kckuh esjh [+kkfy'k&,&xetk+k&,&[k wjst+k u iwn ns[k [+k wukck fq'kkuh esjh D;k c;k djds fejk] jks;sxs ;kj Ekxj vk'kq rk c;kuh esjh g w ft[+kqn j +rk&,&csnk&,&[+;ky Hkwy tkuk gs] fu'kkuh esjh eqrd+kfcy gs] eqd+kfcy esjk #d x;k] ns[k jokuh esjh dj fn;k T+kksQ+ us vkftt+] Xk+kfyc u x&,&ihjh gs] tokuh esjh Mo e zainteresuje ciê ma historia, choæ banalna, warta wys³uchania historia. Nie pytaj o mój ból, ni sk¹d s¹ krwawe znaki, obserwuj efekt bólu. To smutna historia. Czemu by inni p³akali i wspó³czuli mi, gdyby nie by³a prawdziw¹ historia. Gdy w¹tpisz, wiedz, e zag³êbiasz siê w lesie swej ignorancji, a to smutna historia. Niejedna obojêtna osoba stawa³a w rozterce, gdy pozna³a, jaka to historia. Bezsilnoœæ uczyni³a Ghaliba cierpi¹cym. Wstyd mu b³êdów m³odoœci. Taka to historia

20 17 esa mugsa NsM w] vksj dqn u dgsa py fudyrs] tks esa fi;s gksrs dgj gks] ;k cyk gks] tks dqn gks dk'k ds] rqe fejs fy;s gksrs esjh fd+ler esa Xk+e xj bruk Fkk fny Hkh] ;kjc] dbz fn;s gksrs vk gh tkrk og jkg ij] x+kfyc dksbz fnu vksj Hkh ft;s gksrs Kocha³em j¹, lecz ona nic nie rzek³a. Gdybym siê posun¹³ dalej, czy coœ by rzek³a? Nawet gdybyœ by³a okropna, k³ótliwa b¹dÿ wy³¹cznie moja. Obyœ siê mnie nie wyrzek³a! Jeœli twym przeznaczeniem cierpieæ, czemu Pan nasz nie da³ ci wiêkszego serca? kiedyœ mi rzek³a. Przywyk³a, Ghalibie, do twego blasku, gdybyœ bardziej jaœnia³, ciekawe, co by wtedy rzek³a? 38 39

21 18 Xk+Sj ysa eg~fqy esa] cksls tke ds ge jgsa ;ksa r'uk yc] isxk+ke ds [k+r fy[ksaxs] xjps eryc dqn u gks ge rks vkf'kd gs] rqegkjs uke ds jkr ih Tk+eTk+e Ik esa vksj lqcg ne /kks;s /kccs tkek,&,g~jke ds fny dks vk [kksa us Q lk;k] D;k exj ;g Hkh gyd+s gsa rqegkjs nke ds b'd us] X+kkfyc fudeek dj fn;k ojuk ge Hkh vkneh Fks dke ds Obcy nie przestali poiæ siê winem, Panie. My, bez Twej ³aski, jesteœmy spragnieni, Panie. Pisaliœmy do Ciebie list za listem. Nawet bez odpowiedzi, kochaliœmy Twoje imiê, Panie. Mnie te zdarza³o siê piæ wino do poranka, czyœciæ plamy po nim chust¹ pielgrzyma, Panie. Moje serce i umys³ od dawna schwyta³eœ w pu³apkê pêt Twych przenikliwych spojrzeñ, Panie. Mi³oœæ uczyni³a ciê, Ghalibie, bezradnym. Ale on zawsze by³ bezu ytecznym, Panie

22 19 uqdùkkpha gs ] X+ke&,&fny mldks lquk;s u cus D;k cus ckr] tgk ckr cuk;s u cus esa cqykrk rks g w mldks] exj v; tt+ck&,&fny ml Ik cu tk;s dqn,slh] fd fcu vk;s u cus X+kSj fqjrk gs] fy;s ;ksa frjs [+kr dks] fd vxj dksbz iwns] fd ;g D;k gs] rks Nqik;s u cus bl ut+kkdr dk cqjk gks] og Hkys gs] rks D;k gkfk vkosaa] rks mugsa gkfk yxk;s u cus dg lds dksu] fd ;g tyokxjh fdldh gs inkz NksM+k gs og mlus] fd mbk;s u cus b'd ij T+kksj ugha gs ;g og vkr'k] X+kkfyc fd yxk;s u yxs vksj cq>k;s u cus Ona zrozumieæ bólu mego serca nie chce. Kpi ze mnie. Ja te s³odkich s³ów mówiæ nie chcê. Próbowa³em jej wybaczyæ z dobroci serca, gdy mnie odwiedzi³a. Mówiæ o tym nie chcê. Rywal przechwyci³ mój list do niej i siê setnie bawi³. Czemu list mój czyta, ktoœ kto zechce? Mówiê: niech diabli wezm¹ moj¹ delikatnoœæ. Gdy ona do mnie przyjdzie, dotkn¹æ jej nie zechcê. Pewnie to uczucie by³o tylko iluzj¹. Ona skry³a za ni¹ twarz, odkryæ jej nie zechce. Ghalibie, bez samokontroli wnet siê spalisz. Popió³ wiatr rozwieje. Czy Bóg ciê przyj¹æ zechce? 42 43

23 20 vk] fd fejh tku dks d+jkj ugha gs rkd+r&,&csnkn&,&bfurt+kkj ugha gs nsrs gs tuur] g;kr&,&ng~j ds cnys u'kk c vunkt+kk &,&[+kqekj ugha gs fxfj;k fudkys gs frjh ct+e ls] eq>dks gk;] fd jksus Ik bf[+r;kj ugha gs ge ls] vcl gs] xqeku&,&j ft'k&,&[+kkfrj [k+kd esa vq'kkd dh xqckj ugha gs d+ry dk esjs fd;k gs vg~n rks ckjs ok;] vxj vg~n mlrqokj ugha gs rw us d+le esd'kh dh [kkbz gs] Xk+kfyc rsjh d+le dk dqn,frckj ugha gs Proszê, przyjdÿ! Spójrz, jak nieszczêœliwe jest me ycie! Nie mogê czekaæ, bo cierpieniem jest me ycie. Ona zamieni³a raj na tê egzystencjê, przeto winiarnia jest lepsza ni takie ycie. P³acz zmusi³ mnie, bym wyszed³ z Twego zgromadzenia. Poza kontrol¹ jest mój p³acz i moje ycie. Bezsensem jest zatrzymywanie w sobie z³oœci. Mimo kurzu drogi widaæ ciê i twe ycie. Gdy zdecydowa³aœ siê mnie zabiæ, na koñcu chybi³aœ. Szkoda. Jeszcze tli siê we mnie ycie. Mówi³eœ, mój Ghalibie, e siê napijemy, lecz s³owa twe s¹ tak prawdziwe, jak twe ycie

24 21 ng~j esa] ud'k&,&oqk] otg&,&rlyyh] u gqvk gs ;g og y T+k] fd 'kfezunk&,&evuh u gqvk esa us pkgk Fkk fd vunksg&,&oq+k ls NwV w og flrexj fejs ejus Ik Hkh jkt+h u gqvk fny x++qtjxkg&,&[;ky&,&e;&vks&lkx+j gh lgh xj uql tknk&,&ljeafty&,&rdok u gqvk fdlls eg#fe&,&fdler dh f'kdk;r dhts geus pkgk Fkk fd ej tk;sa] lks og Hkh u gqvk ej x;k lnek&,&;d tqafc'k&,&yc ls X+kkfyc ukrokuh ls gjhq+&,&ne&,&bzlk u gqvk Mi³oœæ nie da ci satysfakcji, jeœliœ jest bez si³. Na tym œwiecie nie ceni siê tych, co s¹ bez si³. Kiedyœ ¹dze pobudza³y mnie do dzia³ania. Lecz ten, co sia³ zamieszanie, pozbawi³ mnie si³. Teraz myœlê tylko o flaszy pe³nej wina i w efekcie nie mam cierpliwoœci ani si³. Komu powinienem siê skar yæ na marny los? Ucich³y ¹dze niespe³nione, bo nie mam si³. Ghalibie, powali³ ciê cios, lecz usta twe dr ¹ i prorok ci nie pomo e, bo jesteœ bez si³

25 22 dgrs gks] u nasxs ge] fny vxj im+k ik;k fny dgk ] fd xqe dhts] geus eqìvk ik;k b'd ls] rchvr us] thlr dk et+kk ik;k nnz dh nok ikbz] nnz&,&csnok ik;k nkslrnkj&,&nq'eu gs],frekn&,&fny ekywe vkg cs vlj ns[kh] ukyk ukjlk ik;k lknfx vks&iqjdkjh] cs[kqnh&vks&gqf'k;kjh gqju dks rx+kkqqy esa] tqjvr vkt+kek ik;k xaqpk fqj yxk f[kyus vkt geus viuk fny [k w fd;k gqvk ns[kks] xqe fd;k gqvk ik;k gky&,&fny ugha ekywe ysfdu bl dnj ;kuh ge us ckjgk < Ww<k rqe us ckjgk ik;k 'kksj&,&iun&,&uklsg us T+k[e ij ued fnm+dk vki ls dksbz iwns rqe us D;k et+kk ik;k Daj mi serce, jeœli je gdzieœ znajdziesz rzek³a ona. Czy sercem mo na kupczyæ? Co te myœli ona? Przez mi³oœæ rozum pojmuje sens ycia. Mamy leki na bóle, lecz nie na moje rzek³a ona. O, s³odki wrogu, wiesz, jak ufne jest me serce. Westchnienia i p³acz s¹ bez sensu rzek³a ona. Miêdzy prostot¹ i oszustwem, m¹drym zdaniem, a ekstaz¹, pragnê wybieraæ rzek³a ona. Co rok mamy nowe kwiaty. Serce, co krwawi dziœ i jest zgubione, o yje rzek³a ona. Do œmierci nie zrozumie mego serca, lecz wiem: korzyœæ z mej niedoli wyniesie tylko ona. M¹, co go œwiêtym zw¹, sol¹ sypa³ w me rany. Pytam: Czy przyjemnoœæ w tym widzi, tak jak ona? 48 49

26 23 ftd+j ml ijho'k dk ] vksj fqj c;k viuk cu x;k jd+hc vkf[+kj Fkk tks jkt+knk viuk esa og D;ksa cgqr ihrs] cte&,&xsj esa] ;kjc vkt gh gqvk eat+wj ] mudks bfergk viuk eat+j bd cqykunh ij] vksj ge cuk ldrs v'kz ls b/kj gksrk] dk'k ds edk viuk ns og ftl dnj ft+yyr ge g lh ls Vkysaxs ckjs & vk'uk fudyk ] mudk ikalck viuk ge dgk ds nkuk Fks] fdl gquj esa ;drk Fks os lcc gqvk Xk+kfyc] nq'eu vklek viuk Gdy chwali³em jej piêkno, s³ucha³ podstêpny wróg. Pozna³ dok³adnie ów sekret, mój rywal mój wróg. U fa³szywego karczmarza piliœmy wino. Poczu³em siê niepewnie, wykorzysta³ to wróg. Mog³em z ni¹ stworzyæ piêkn¹ parê, blisk¹ nieba. Nie mieliœmy jednak szczêœcia, przeszkodzi³ nam wróg. Dziœ ona pragnie mi mówiæ tylko z³e rzeczy. Gdy to lekcewa ê, zachowuje siê jak wróg. Chocia nigdy nie by³eœ ulubieñcem muz, dzisiaj przypuszczasz, Ghalibie, e wszêdzie czai siê wróg

27 24 dzh oq+k g+e ls] rks xsj mldks tq+k dgrs gsa gksrh vkbz gs] fd vpnksa dks cqjk dgrs gsa vkt ge viuh ijh'kkfu&,&[+kkfrj muls dgus tkrs rks gs] ij nsf[k;s] D;k dgrs gsa gs ijs ljgn&,&bnjkd ls] viuk eltwn fd+cys dks vgy&,&ut+j fdcyk uqek dgrs gsa bd 'kjj fny esa gs] mlls dksbz?kcjk;sxk D;k vkx eryc gs gedks] tks gok dgrs gsa nsf[k;s ykrh gs ml 'kks[+k dh u[+or] D;k j x mldh gj ckr Ik ge] uke&,&[kqnk dgrs gsa Jej zbli enie do mnie nie zachwyca³o ludzi, a dobre uczynki te niepokoj¹ ludzi. Gdybyœmy nawet ods³onili nasze serca, czyby to przekona³o j¹ i innych ludzi? Istota Boga jest poza wszelkim pojêciem. Modlitwa œwiêtego wzbudza szacunek ludzi. Iskra, co j¹ noszê w sercu, mo e wywo³aæ po ary w obojêtnych sercach innych ludzi. Zobaczymy, co jej da duma. Mo e w ten sposób, dobry Bo e, rozpalisz iskrê w sercach ludzi

28 25 ykft+e Fkk fd ns[kks fejk jlrk dksbz fnu vksj rugk x;s D;ksa vc jgks rugk dksbz fnu vksj vk;s gks dy vksj vkt gh dgrs gks] fd tkå ekuk] fd ges'kk ugha vpnk] dksbz fnu vksj tkrs gq, dgrs gks] d+;ker dks feysaxs D;k [kwc d+;ker dk gs xks;k dksbz fnu vksj rqe egk&,&'kc&,&pkjngqe Fks] fejs?kj ds fqj D;ksa u jgk?kj dk og ud'kk dksbz fnu vksj rqe dksu ls Fks,sls [kjs] nkn&vks&flrn ds djrk eydqy eksr rd+ktk] dksbz fnu vksj uknk gks] tks dgrs gks] fd D;ksa thrs gks x+kfyc fd+ler esa gs] ejus dh rekuuk dksbz fnu vksj Czemu nie zaczeka³eœ na mnie jeszcze kilka dni? Bóg ciê zabra³ i czekasz na mnie od kilku dni. Przyszed³szy, ju musia³eœ odejœæ. Wiesz, e ycie jest krótkie. Mog³eœ poczekaæ jeszcze kilka dni. Odchodz¹c, rzek³eœ: Do zobaczenia w Dniu S¹du. Zgadzam siê, lecz mo e on poczekaæ kilka dni. Jesteœ teraz jak ksiê yc, co ma dni czternaœcie, a sytuacja taka trwa ju od kilku dni. Czemu nie targowa³eœ siê z Anio³em Œmierci? Mo e by ci ofiarowa³ jeszcze kilka dni. Pewnie spytasz: Czemu jeszcze yjesz, Ghalibie?. Z pragnieniem œmierci wstrzymam siê jeszcze kilka dni

29 26 gs clfd] gj bd muds b'kkjs esa fu'kk vksj djrs gs eqgccr] rks xqt+jrk gs xqek vksj ;kjc] u og le>s gsa] u le>saxs fejh ckr ns vksj fny mudks] tks u ns eq>dks t+qck vksj rqe 'kgj esa gks] rks gesa D;k X+ke] tc mbsaxs ys vk;saxs ckt+kj ls] tkdj fny&vks&tk vksj yksxksa dks gs] [kq'khzn&,&tgk rkc dk] /kksdk gj jkst fn[kkrk g w esa bd nkx+k&,&fugk vksj gs vksj Hkh nqfu;k esa lq[kuoj cgqr vpns dgrs gsa] fd X+kkfyc dk gs vunkt+&,&c;k vksj Zawsze wszystko planowa³a. By³a bez serca. Iluzj¹ by³a jej mi³oœæ. By³a bez serca. Nie rozumia³em jej. Jak mog³eœ, Bo e, dawaæ moc istocie, co nie wyczu³a mego serca? yjemy w mieœcie targów. Mo e na targ pójdê i zakupiê nowe ycia i nowe serca. W mej poezji ludzie widzieli s³oñca odblask, a to by³ tylko ukryty b³ysk mego serca. Jest wielu znamienitych poetów na œwiecie. Ghalibie, w twej poezji jest najwiêcej serca

30 27 lc dgk ] dqn ykyk&vks&xqy esa uqek;k gks xbz [+kkd esa D;k lwjrsa gksaxh] fd fiugk gks xbz tw&,&[k w vk [kksa ls cgus nks] fd gs 'kke&,&fq+jkd+ esa ;g le>w xk] fd 'kevsa nks Q+jkstk gks xbz bu ijht+knksa ls ysxs [+kqyn esa ge bfurd+ke dqnjr&,&gd+ ls] ;gh gwjsa vxj ok gks xbz uhun mldh gs] fnekx+ mldk gs] jkrsa mldh gas rsjh tqyqsa] ftl ds ckt+w ij] ijh'kk gks xbz j t ls [+kwxj gqvk balk ] rks fev tkrk gs j t eqf'dysa eq> ij im+ha bruh] fd vklk gks xbz ;kas gh xj jksrk jgk] x+kfyc rks v; vg~y&,&tgk ns[kuk bu cflr;k dks rqe] fd ohjk gks xbz Kszta³t kwiatów i ptaków dostali tylko nieliczni. Po pobycie w grobie sob¹ bêd¹ te nieliczni. Niech krwawe ³zy p³yn¹ w wieczór rozstania. Twe oczy jak lampa bêd¹ jaœnieæ. Zobacz¹ to nieliczni. Trudy ycia wynagrodz¹ nam w niebie hurysy. Jeœli Pan tak zechce, zapoznaj¹ je nieliczni. Mimo e we œnie jesteœ moja, to twoje w³osy le ¹ na obcym ramieniu. Znaj¹ to doœæ liczni. Cz³owiek mo e przyzwyczaiæ siê do poni enia jeœli zachowa godnoœæ. Umiej¹ to nieliczni. Bo e, jeœli Ghalib bêdzie tak w wierszach rozpacza³, nasz gród siê wyludni i pozostan¹ nieliczni

31 28 b'd eq>dks ugha] og'kr gh lgh esjh og'kr] frjh 'kksg~jr gh lgh d+rv dhts u rvyyqd+ ge ls dqn ugha gs] rks vnkor gh lgh esjs gksus esa gs D;k #LokbZ v;] og eftyl ugha] [+kyor gh lgh ge Hkh nq'eu rks ugha gs vius X+kSj dks rq> ls eqgccr gh lgh viuh glrh gh ls gks] tks dqn gks vkxgh xj ugha Xk+ yr gh lgh ge dksbz rdz&,&oq+k djrs gsa u lgh b'd eqlhcr gh lgh ;kj ls NsM+ pyh tk;s] vln xj ugha oly] rks gljr gh lgh Jeœli to nie mi³oœæ, to szaleñstwo niech bêdzie. Me uczucie jest szalone i niech tak bêdzie. Jeœli nie mo esz mnie kochaæ, obojêtnoœci¹ nie rañ. Wolê raczej niech wrogoœæ w tobie bêdzie. Moja obecnoœæ tu niczego nie zak³óca. Gdy nie ma przyjaÿni, to samotnoœæ niech bêdzie! Nie szkodÿmy sami sobie. Gdy ja ju nie mogê ciê kochaæ, niech chocia mój rywal szczêœliwy bêdzie. Nasze istnienie powinno zawsze byæ twórcze. Gdy brak w nim m¹droœci, niech zapomnienie bêdzie. Za relacje nie tylko my odpowiadamy, gdy nie ma mi³oœci, niech separacja bêdzie. Twe uczucie, Asadzie, j¹ wci¹ irytuje, gdy brak nam mi³oœci, niespe³nienie niech bêdzie

32 29 feyrh gs [kw&,&;kj ls ukj] bfyrgkc esa dkfq+j g w] xj u feyrh gks jkgr vt+kc esa dc ls g w] D;k crkå ] tgku&,&[kjkc esa 'kckgk&,&fgt+j dks Hkh j[k w xj fglkc esa rk fqj u bfurt+kj esa uhun vk;s mez Hkj vkus dk oknk dj x;s vk;s tks [okc esa d+kfln ds vkrs vkrs] [kr bd vksj fy[k j[k w esa tkurk g w tks og fy[ksaxs tokc esa eq> rd dc] mudh ct+e esa] vkrk Fkk nksj&,&tke lkdh us dqn feyk u fn;k gks 'kjkc esa esa vksj gtt&,&oly] [kqnklkt+ ckr gs tk utz+ nsuh Hkwy x;k bft+rjkc esa x+kfyc NqVh 'kjkc] ij vck Hkh] dhkh dhkh ihrk g w jkst+&,&vcz&vks&'kc&,&ekgrkc esa Temperament twój jest jak furia ognia trudno. Jeœli nie umknê, sp³onê jak mêczennik trudno. Teraz, gdy spêdzam noce w samotnoœci, nad tym bolejê i cicho siê skar ê. Tak yæ trudno. We œnie mi obiecywa³a, e mnie odwiedzi. Czekam na ni¹ nocami, nie œpiê, jest mi trudno. Chcê napisaæ nowy list, nim pos³aniec wróci. Wiem, e mi nie odpiszesz. Taka jesteœ trudno. Nie czêstowa³aœ mnie winem. Gdy karczmarka dosypie doñ truciznê, wtedy umrê trudno. To, e ciebie pozna³em, by³o ³ask¹ Pana. Jednak nie ofiarowa³em ci siebie trudno. Ja, Ghalib, smutny poeta, trzeÿwym pragnê byæ, lecz nieraz w dzieñ pogodny siê upijam trudno

33 30 tgk rsjk ud'k&,&dne ns[krs gs f[k+;kck f[k+;kck bje ns[krs gs fny vk'kq rxk [+kky&,&dqat&,&ngu ds lqosnk esa lsj&,&vne ns[krs gsa frjs loz d+ker ls] bd d+n~n&,&vkne d+;ker ds fqrus dks] de ns[krs gs rek'kk dj v; eg~o&,&vkbzuknkjh rq>s fdl reuuk ls ge ns[krs gsa lqjkx+&,&rqq+&,&ukyk ys] nkx+k&,&fny ls fd 'kc jks dk ud'k&,&d+ne ns[krs gsa cuk dj Q+dhjksa dk ge Hksl] X+kkfyc rek'kk&,&vgy&,&dje ns[krs gsa Wszêdzie widaæ znaki obecnoœci Pana spójrz. I ten ogród kwitn¹cy raj przypomina spójrz. Kto choæ raz zobaczy pieprzyk na jej twarzy, ju go nie zdo³a zapomnieæ. Jeœli nie wierzysz spójrz. O Dzieñ S¹du siê nie martw. W jej urodzie widaæ piêkno i harmoniê œwiata. Gdy nie wierzysz spójrz. Jakie emocje i po ¹dania zapalasz, ty o piêknym makija u na mnie tylko spójrz. Cierpiê tak jak zb³¹kany wêdrowiec, patrz¹cy gdy wiatr rozwiewa œlady, wiêc na mnie chocia spójrz. By poznaæ, kto przyjacielem, Ghalibie, zamieñ szaty na ³achy fakira i w ich oczy spójrz

34 31a ckt+hpk&,&vrq+ky gs nqfu;k] fejs vkxs gksrk gs 'kck&vks&jkst+ rek'kk fejs vkxs bd [ksy gs vksj x&,&lqysek fejs ut+nhd bd ckr gs,tkt&,&elhgk] fejs vkxs tqt+ uke] ugha lwjr&,&vkye eq>s eat+wj tqt+ oge] ugha glrh&,&vf'k;ka fejs vkxs gksrk gs fugk xnz esa lgjk] fejs gksrs f?klrk gs t+ch [+kkd Ik nfj;k] fejs vkxs er iwn] fd D;k gky gs esjk] frjs ihns rw ns[k] fd D;k j x gs rsjk] fejs vkxs lp dgrs gks] [kqnehu&vks&[kqnvkjk g w] u D;ksa g w csbk gs cqr&,&vkbuk lhek fejs vkxs Nasz œwiat, jako miejsce gry, jawi siê przede mn¹. Tak jak œwit i zmierzch zgodnie jawi¹ siê przede mn¹. Panie, nawet zabawka jest tron Salomona, wielkoœæ proroka, tak te jawi siê przede mn¹. Bez nazwy nie rozumiem adnego obiektu, czy aby nie iluzj¹, co jawi siê przede mn¹. Moje udrêczenie ukrywa pustkê duszy. Có to za powódÿ wra eñ, co p³ynie przede mn¹. Dziwisz siê, co oddalenie mi uczyni³o. Zrozumiesz to dok³adnie, gdy staniesz przede mn¹. Mówisz, e jestem dumnym egoist¹. To tylko krzywe zwierciad³o twoje, co stawiasz przede mn¹. verte 66 67

35 31b fqj nsf[k;s] vunkt&,&xqy vq+'kkfu&,&xq +rkj j[k ns dksbz] isekuk&vks&lgck fejs vkxs uq+jr dk xqek xqt+js gs] esa j'd ls xqt+jk D;ksadj dg w] yks uke u mudk fejs vkxs bzek eq>s jksds gsa] rks [khps gsa eq>s dqq+j d+kck fejs ihns gs] dyhlk fejs vkxs vkf'kd g w] Ik ek'kwd+ Q+jsch gs fejk dke etu w dks cqjk dgrh gs ysyk ] fejs vkxs xks gkfk dks tq fc'k ugha] vk [kksa esa rks ne gs jgus nks vhkh lkx+j&vks&ehuk fejs vkxs ge is'kk&vks&ge ej;&vks&ge jkt+ gs esjk X+kkfyc dks cqjk D;ksa dgks] vpnk] fejs vkxs Aby poj¹æ styl i czar konwersacji, wina puchar weÿ i na poduszkach usi¹dÿ przede mn¹. Jeœli nienawiœci¹ mnie obdarzasz, zazdroœcisz Zdolnoœci, mówiê: Nie pokazuj siê przede mn¹. Wiara mnie powstrzymuje, pokusa zachêca. Có czyniæ, gdy nie widzê œwi¹tyni przede mn¹. Zawsze by³em kochliwy. Ty zaœ jak Leila przed Mad nunem, ca³a ufna, stajesz przede mn¹. Chocia mam rêce s³abe, lecz oczy wci¹ b³yszcz¹. Niech puchar i flaszê postawi¹ przede mn¹. Ja, Ghalib, mówiê: Sumienie jest towarzyszem wiernym, niech inny os¹d nie staje przede mn¹

36 32 ge ij] tq+k ls] rdz&,&oq+k dk xqek ugha bd NsM+ gs] oxjuk eqjkn bfergk ugha fdl e qg ls 'kqdj dhft;s] bl yqrq+&,&[kkl dk iqjfl'k gs vksj ik&,&lq[+ku njfe;k ugha gedks flre vt+ht+ flrexj dks ge vt+ht+ uk esg~jck ugha gs] vxj esg~jck ugha ckslk ugha] u nhft;s] nq'uke gh lgh vkf[+kj t+ck rks j[krs gks rqe] xj ngk ugha dgrs gks] D;k fy[kk gs frjh ljufo'r esa xks;k t+cha Ik flt~nk&,&cqr dk fu'kk ugha ikrk g w ml ls nkn dqn vius dyke dh #gqyd+qnql vxjps% fejk get+qck ugha Kpi³aœ z mi³oœci, lecz ciê kocham i wybaczam. Bawi³aœ siê, testowa³aœ mnie, lecz ci wybaczam. Przyjacielu, jej rozkosz by³a formalnoœci¹, wy³¹czn¹ gr¹ pozorów, jednak jej wybaczam. Lubiê te tortury. Cieszê siê, gdy kat miewa sw¹ przyjemnoœæ. Uœmiecha siê, wiêc jej wybaczam. Jeœli nie chcesz mnie poca³owaæ, to choæ podrêcz. Nie chcesz mi pokazaæ twarzy, lecz ci wybaczam. Powiedzia³aœ, e Ÿle wró y mi przeznaczenie. Bijê Bogu pok³ony i tobie wybaczam. Dosta³eœ, Ghalibie, nagrodê za sw¹ poezjê, choæ nie mówisz mym jêzykiem, to ci wybaczam

37 33 gels [kqy tkvks] cod+r&,&es ijlrh],d fnu ojuk ge NsM+sxs] j[kdj vqt+&,&elrh,d fnu X+kjkZ&,&vkSt&,&fcuk&,&vkye&,&bEdk u gks bl cyunh ds ulhcksa esa gs] ilrh],d fnu dt+z dh ihrs Fks e;] ysfdu le>rs Fks] fd gk j x yk;sxh gekjh Q+kdk elrh],d fnu ux+ek gk&,&x+ke dks Hkh] v; fny X+kuher tkfu;s cslnk gks tk,xk] ;g lkt+k&,&glrh],d fnu /kksy /kiik ml ljkik ukt+k dk 'ksok ugha ge gh dj csbs Fks] x+kfyc is'knlrh,d fnu Wybacz, jeœli upijemy siê pewnego dnia i nie skoñczymy dokuczaæ ci pewnego dnia. Nie rozumiemy, jaka si³a drzemie w œwiecie, lecz mo e siê ona zatraciæ pewnego dnia. Dziœ pijemy na kredyt bez opamiêtania, lecz bezmyœlnoœæ taka skoñczy siê pewnego dnia. Nucimy beztrosko i radoœnie pieœñ ycia, lecz wibracja pieœni umilknie pewnego dnia. Ghalibie, piêkna kobieta nie czyni wokó³ wrzawy, wiêc wyjdÿ na spotkanie pewnego dnia

38 34 fqj eq>s nhnk&,&rj ;kn vk;k fny] ftxj r'uk&,&qfj;kn vk;k ne fy;k Fkk u D+;ker us gukst+k fqj frjk od+r&,&lq+j ;kn vk;k ft+unxh ;wa Hkh xqt+kj gh tkrh D;ksa frjk jkgxqt+j ;kn vk;k D;k gh fjt+ok ls ym+kbz gksxh?kj frjk [+kqyn esa xj ;kn vk;k fqj frjs dwps dks tkrk gs [+k;ky fny&,&xqex'rk exj ;kn vk;k dksbz ohjkuh lh ohjkuh gs n'r dks ns[k ds?kj ;kn vk;k Raz jeszcze ocieram mokre oczy ja biedny. Serce mam spragnione od setek próœb ja biedny. Chocia dzieñ s¹du jeszcze nie nadszed³, twój odjazd by³ dla mnie takim dniem ja biedny. ycie mija w³aœciwie bez sensu. Odwiedzam co dzieñ tw¹ uliczkê i cierpiê ja biedny. Na có mi wiara w przysz³y raj. Wiem, e wspominaæ tam bêdê stale twój dom. Spójrz, jak jestem biedny. Gdy zaszed³em kiedyœ przypadkiem do dzielnicy, gdzie mieszka³aœ, ból serca poczu³em ja biedny. Œwiat jest teraz dla mnie pustyni¹. W mym domu te pustk¹ wieje. Nie ma spokoju cz³owiek biedny

39 35 T+kkSj ls ckt+k vk;s ij ckt+k vk;sa D;k dgrs gs] ge rq>dks e qg fn[kyk;sa D;k jkr fnu] xfnz'k esa gs lkr vklek gks jgsxk dqn u dqn?kcjk;sa D;k ykx gks] rks mldks] ge le>sa yxko tc u gks dqn Hkh] rks /kksdk [kk;sa D;k gks] fy;s D;ksa ukekcj ds lkfk lkfk ;kjc] vius [+kr dks ge ig qpk;s D;k iwnrs gs] og fd X+kkfyc dksu gs dksbz crykvks] fd ge cryk;s D;k Czy uratujê siê z katastrof ycia choæ sam? Ludzie mi ró nie radz¹, lecz muszê dzia³aæ sam. Dzisiaj w nocy planety s¹ w z³ej konstelacji. Coœ siê na pewno stanie i znów zostanê sam. Jeœli ona coœ do mnie czuje, to siê dowiem. Ch³odnej jej obojêtnoœci doœwiadczê te sam. Waham siê, czy powierzyæ listy pos³añcowi. Co mam biedny robiæ? Mo e dostarczê je sam. Ona pyta: Có to za cz³ek z tego Ghaliba?. Zechce mnie ktoœ przedstawiæ, czy mam zrobiæ to sam? 76 77

40 36 vkg dks pkfg;s bd mez vlj gksus rd dksu thrk gs frjh t+qyq+ ds lj gksus rd vkf'kdh lcj ryc vksj reuuk csrkc fny dk D;k j x d# ] [kwu&,&ftxj gksus rd geus ekuk] fd rx+kkqqy u djksxs] ysfdu [+kkd gks tk;sxs ge] rqedks [+kcj gksus rd ;d ut+j cs'k ugha] Q+qlZr&,&gLrh X+kkfQy xfez&,&ct+e gs] bd jd+l&,&'kjj gksus rd x+e&,&glrh dk] vln fdlls gks tqt+ exz bykt 'kev gj j x esa tyrh gs lgj gksus rd Niespe³nienie i samotnoœæ to aden sukces. Mo e ycie zbyt krótkie, by odnieœæ w nim sukces? Cierpliwym b¹dÿ w mi³oœci, desperatem jeœli po ¹dasz. Wtedy odniesiesz w mi³oœci sukces. Jeœli ciê ludzie nie interesuj¹, patrzysz na nich obojêtnie, wtedy nie licz na sukces. ycia nie starcza na zerwanie wi¹ ¹cych pêt. Ono jest tylko tañcem iskier, w nich tkwi sukces. Asadzie, nie dotknie ciê ból egzystencji, gdy lampa nie zgaœnie do rana. To bêdzie sukces

41 37 fdlh dks nsds fny dksbz uok l t&,&q+qxk D;ksa gks u gks tc fny gh lhus esa] rks fqj e qg esas T+kck D;ksa gks og viuh [kw u NksM+saxs] ge viuh ot~v D;ksa NksM+s lqcqd lj cu ds D;k iwnsa] fd gels ljfxjk D;ksa gks fd;k X+ke[+okj us #Lok] yxs vkx bl egccr dks u ykos rkc tks X+ke dh] og esjk jkt+knk D;ksa gks oqk dslh] dgk dk b'd tc lj QksM+uk Bgjk rks fqj] v; l x fny] rsjk gh l x&,&vklrk D;ksa gks d+q+l esa] eq>ls #nkn&,&peu dgrs] u Mj] gene fxjh gs ftl Ik dy fctyh] og esjk vkf'k;k D;ksa gks ;g dg ldrs gks] ge fny esa ugha gs] ij ;g crykvks fd tc fny esa rqegh rqe gks] rks vk [kksa ls fugk D;ksa gks ;gh gs vkt++kekuk] rks lrkuk fdl dks dgrs gsa vnw ds gks fy;s tc rqe] rks esjk bfergk D;ksa gks Jeœli kochasz, czemu bólem pobrzmiewa twój œpiew? Jeœliœ jest bez serca, to sk¹d pochodzi twój œpiew? Ona twierdzi, e nie rzuci swych przyzwyczajeñ, to czemu ja mam porzuciæ swoje i mój œpiew? Mówisz, em gbur, lecz niech tak¹ mi³oœæ zabierze czart. Gdy odejdziesz, pozostanie mi jeszcze œpiew. Ty, o sercu z kamienia, chcia³abyœ, bym i ja by³ nieczu³ym g³azem. Uratuje mnie mój œpiew. Trzymasz mnie w klatce, a ja marzê o ogrodzie. Nie wiem, gdzie uwiæ gniazdo. Smutkiem dÿwiêczy mój œpiew. Jeœli nie masz mnie w sercu, to pozwól ulecieæ. Gdy ciê nie interesujê, po có ci mój œpiew? Jeœli to tylko test, to jakie s¹ tortury? Jeœliœ wybra³a rywala, po có ci mój œpiew? 80 81

42 38 T+kqYer dns esa esjs] 'kc&,&x+ke dk tks'k gs bd 'ke~v gs nyhy&,&lgj] lks [+keks'k gs u eqt+nk&,&folky u ut+tkjk&,&teky eqìr gqbz] fd vkf'kr&,&p'e&vks&xks'k gs e; us fd;k gs] gqlu&,&[kqnvkjk dks] csfgtkc v; 'kksd] ;k bt+kktr&,&rlyhe&,&gks'k gs xksgj dks fvd+n&,&xnzu&,&[kwck esa ns[kuk D;k vkst ij flrkjk&,&xksgj Q+jks'k gs nhnkj cknk gkslyk lkd+h] fuxkg elr CkT+e&,&[+k;ky] e;dnk&,&cs[+kjks'k gs vkrs gs xs+c ls] ;g et+kkeh [+k;ky esa Xk+kfyc ljhj&,&[+kkek uok&,&ljks'k gs W mym cichym domu furia siê miota. Czy s³yszysz? Zagas³a lampa. Z³orzeczenia tylko s³yszysz. Nie pad³o tu ani jedno przyjazne s³owo. Wieków piêkna nie czujesz, nie widzisz, nie s³yszysz. I choæ wino unios³o zas³onê piêknoœci, jednak dobrego s³owa od niej nie us³yszysz. Tyœ jest jak wino, ma odwaga jak szafarka, to w winiarni dobrego s³owa nie us³yszysz. Gdy mnie chcesz ku sobie sk³oniæ, spogl¹daj na mnie. Gdy masz serce przychylne, moje s³owo us³ysz. Ona zst¹pi³a ku tobie, poeto, z nieba. G³os wiersza jest g³osem Ghaliba, wiêc go us³ysz! 82 83

43 39 nkbe im+k gqvk frjs nj ij ugha g w esa [k+kd,slh ft+unxh Ik fd irfkj ugha g w esa D;ksa xfnz'k&,&eqnke ls?kcjk u tk;s fny balku g w] fi;kyk vks&lkx+j ugha g w esa ;kjc] t+ekuk eq>dks fevkrk gs fdl fy;s yksg&,&tgk Ik gq+z&,&eqdjzj ugha g Ww esa gn pkfg;s lt+kk esa] vqdwcr ds oklrs vkf[+kj xqukgxkj g w d+kfq+j ugha g w esa j[krs gks rqe d+ne fejh vk [kksa ls D;ksa fnjsx+ #rcs esa esg~j&vks&ekg ls derj ugha g w esa djrs gks eq>dks eu&,&d+ne cksl fdl fy;s D;k vkleku ds Hkh cjkcj ugha g w esa X+kkfyc ot+khq+k [+okj gks] nks 'kkg dks nqvk Okg fnu x;s fd dgrs Fks] uksdj ugha g w esa Od zawsze siedzê na kamieniach u twych drzwi. Spójrz! Lecz sam nie jestem kamieniem, do diab³a, tu spójrz! Nie jestem ze szk³a, kruchy jak puchar czy flasza, lecz serce nie wytrzyma ju d³u ej walki. Spójrz! Mego ycia nie mo na powtórzyæ jeszcze raz. Na Boga, czemu ludzie chc¹ mnie zniszczyæ? Spójrz! Mo e nadejdzie wreszcie kres mego cierpienia. Nieraz grzeszê, lecz nie jestem bezbo nikiem. Spójrz. Dlaczego wci¹ jaœniejesz w mych snach i marzeniach? Czy znaczê mniej ni ksiê yc i s³oñce? Sama spójrz! Czemu nie pozwolisz, bym ca³owa³ twe stopy? Czy poeta nie jest jak niebiosa? Sama spójrz! Ghalibie, cesarz ciê obdarowa³. Podziêkuj i powiedz, nikomu nie s³u ê, po czym w dal spójrz

44 1- csfgl] vpsr tkuw] xksn 'kcndks k 2- folky&,&;kj] fe= dk feyu jxs&lax] irfkj dh ul ;xkuk] lqunj nqbz&)sr elkby&,&rlooqq+] HkfDr dh lel;k,a oyh] _f"k cknk[okj] 'kjkch 3- e;llj] lahko nhokuxh&,&'kksd+] bpnk vksj ikxyiu nkx&,&reuuk&,&u'kkr] bpnk vksj [kq'kh dk nkx+ i'ksekwa] 'kez djus okyk gsq+] vqlksl 4- [k+yn] LoxZ ealwc] lecaf/kr vk'kkeh] 'kjkc ihuk roddksv] vk'kk j[kuk [klrk&,&rsx+,&flre] tq+ye dh ryokj ds?kk;y 5- tks'k&,&dng] I;kyksa dh vf/kdrk ftxj&,&y[r y[r] VqdM+s VqdMs ftxj nkor&,&fe'kxk ] izsfedk dh iydksa dh nkor rokq+&,&dw&,&eyker] izsfedh dh xyh ds pddj rlooqj&,&tkuk ] izs;lh dh dyiuk rg ;k&,&rwqka ] rwq+ku dk n`<+ fu'p; fiunkj] fpuru 6- 'kcvks&jkst vks&ekg us&lky] jkr] fnu eghus] o"kz 86 87

45 QqlZr&,&dkj vks&ckj&,&'kksd+] lalkfjd dk;ksza ls QqlZr TkkSd+&,&ut+kjk&,&teky] lksan;z dk rek'kk ns[kus dk vkuun 'kksj&,&lksnk&,&[krr&vks&[kky] :i dh dyiuk dh /kwe/kke jvukbz&,&teky dyiuk dk Jaxkj eqt+efgy] det+ksj dqok] rkdr vukflj] rro,frnky] larqyu 7- fvjr&,&drjk] cwan dk,s'o;z] tksq+] det+ksjh] fxfj;k]jksuk cne&,&lnz] BaM+h vkg esa rcnhyh okoj] fo'okl] vcj&,&cgkjh] olur dk ckny],tkt+&,&gok&,&lsdy] ifj"d`fr dh vfhkyk kk dk perdkj] tyok&,&xqy] Qwy dh cgkj ok] [kqyuk 8- f'kdlr] ijkt; vkjkb'k&,&[k+e&,&dkdqy] ds'k Jaxkj vans'kk gk,&nwj&vks&njkt+] rjg rjg dh 'kadk;s ykq+&,&redh] lgu djus dk nkok Qjsc&,&lknk fnyh] ljy g`n;rk dk /kksdk jkt+ gk,&lhuk xqnkt+] fny dks Qwad nsus dk Hksn fe'kxk] iydsa xet+k] u[kjk ;d dye vaxst+] iwjh rjg lgus ds ;ksx; 9- ge lq[ku] dfork le>us okyk rhekjnkj lsok djus okyk uksgkjok ] 'kksd xhr xkus okyk 10- lax&vks&f[k'r] irfkj teky&,&fny Qjkst+] eu dks jks'ku djus okyk :Ik lwjr&,&esgj&,&uhejkst+] nksigj ds lwjt dh rjg ut+kjk lkst+] ut+j dks tykus okyk n'uk&,&x+et+k] usu dvkjh tk flrk ] tku ysok ukod&,&ukt+] lksan;z ds ck.k vdl&,&:[k+] psgjs dh ijnkbz utkr] NqVdkjk cqygol] rhozdkeh x+:j&,&fvtt+&,s&ukt+] lksan;z dk vfhkeku fgtkc&,&ikl&,&otv] vius O;ogkj ij 'kez vkuk x+kfyc&,&[k+lrk] fu/kzu dfo xk+fyc 11- ckjgk] dbz ckj ljfxjkuh] eqlhcr] ukecj] lans'k okgd] dkrs&,&vkekj] vk;q dks dkvus okys utwe flrkjs cyk&,&vklekuh] vkdk'k dh foink exz &,&ukxgkuh] vpkud eksr 12- udrkpha ] gj ckr esa nks"k fudkyuk ttck&,&fny] eu dk vkos'k tyokxjh] tknw djuk] vkr'k] vkx 13- cj] lqy] eqvb;u] fuf'pr 14- gqlu&,&eg] pk n dk lksan;z gaxkek&,&deky] iw.kz p kn dk le; eg&,&[kqj'khn] lw;z dh vkhkkokyk pk n vfkkzr~ izsfedk teky] lksan;z lkxj&,&te] te'ksn dk e/kqik= tke&,&flq+ky] fev~vh dk e/kqik= evky] ifj.kke 15- cdz] fctyh 'kks[k+&,&rqun] rst LoHkko okyh isjkgu] ol=] tsc] xjhcku] gktr&,&jqw+] jqw djus dh vko';drk 88 89

46 'kkg] jktk eqlkfgc njckjh 16- [k+fy'k&,&xet+k&,&[kwajst+] dvk{k dh pqhku [kwukck fq'kkuh] [kwu dk cgko vk'kqq+rkc;kuh] >wb cksyus okyk ft[k+qn] [kks;k gqvk jq~rk&,&csnk&,&[+;ky] dyiuk ds taxyksa esa eqrdkfcy] foeq[k vkftt+] foo'k uax&,&ihjh] cq<+kis dks 'kekzusokyh 17- dgj] eqlhcr] ;kjc& bz'oj 18- cksls] pqecu] r'ukyc] I;klk t+et+e] 'kjkc tkek&,&,gjke] dkcs ds fy,s tks ol= igus tkrk gs nke] tky] 19- bcu&,&efj;e] efj;e dk csvk&bzlk gktreun] bpnqd 20- ngj] lalkj ud'ks&oq+k] izse dk fpug otg&,&rlyyh] rlyyh dk dkj.k 'kfezunk&,&evuh yttk dk vfkz vunksg&,&oq+k izse dk nq%[k xqt+jxkg&,&[k+;ky&,&e;&ls&lkx+j efnjk vksj I;kys ls Hkjh gqbz jkg] uql] lkal tknk&,&ljeafty&,&rdok] la;e ekxz eg:fe&,&fdler] HkkX; dk ekjk lnek&,&;d tqfec'k&,&yc] lnes ls gksav fgyus yxs gjhq+&,&ne&,&bzlk] bzlk dk Q wd ls eqnsz ftunk gks tkrs Fks 21- nkslrnkjs& nq'eu] izsfedk,frekn&,&fny] g`n; dk fo'okl ukyk] vrzukn] ukjlk] u igqapus okyk lknxh&vks&iqjdkjh pkykdh] rxk+kqqy] mis{kk 22- ijho'k] ijh tslh] jd+hc] izfr}unh jkt+nk ] izfr}unh] ;kjc] bz'oj v'kz] vkdk'k ckjs&vk'uk] ifjfpr] nkuk] vdyeun 23- ijh'kkfu&,&[k+kfrj] eu dh O;Fkk] ljgn&,&bnjkd] Kku dh lhek eltwn] ftls fltnk fd;k tk;s vgy&,&ut+j] ikj[kh] fdcyk uqek]dkcs dh fn'kk fn[kkus okyk 'kjj] fpaxkjh] erywc vhkh"v u[or] xoz 24- egk&,&'kc&,&pkjnqe] pksnoha dk pk n nkn&vks&flre] ysu nsu] eydy eksr] ;ejkt 25- [k'khzn&,&tgkwa] fo'o dk lw;z] nkx&,&fugk ] Nqik gqvk nkx+ lq[kuoj dfo x.k] vankt&,&c;k ] o.kzu 'ksyh 26- ykyk&,&xqy] Qwy vksj dyh uqek;ka] izdv fiugk ] fni tkuk] tw&,&[kw ygw dh unh 'kke&,&fq+jkd fojg dh la/;k] Qjkstk ] izdk'keku [k+qyn] LoxZ] bfurdke] cnyk ysuk dqnjr&,&gd+] bz'oj dh d`ik] [k+wxj] vh;lr vgy&,&tgk ] nqfu;kokys 90 91

47 ` 27- drv] rksmuk] vnkor] nq'keuh]] [kyor],dkar vkxgh] cqf) rdz&,&oq+k] izse ca/ku dks rksm+uk oly] feyu 28- [kw&,&;kj] fe= dk LoHkko] ukj] vkx bfyrgkc] yiv] vt+kc nq[k] tgku&,&[k+jkc] nq[kh lalkj 'kc&gk,&fgt+j fo;ksx dh jkrsa] d+kfln Mkfd;k isp&vks&rkc dqa<u esa cy [kkuk jkst+&vks&vcj&vks&'kc&,&ekgrkc]?kvkvksa f?kjs fnu vksj pk nuh jkrs 29- ud'k&,&dne] infpug f[k;kck ] D;kjh bje] dqf=e LoxZ] vk'kqq+~rxk izseh [kky&,&dq t&,&ngu va/kjksa ds dksus ij fry lqosnk dkyk nkx+] lsj&,&vne] vuflrro dk [ksy dker] yeck&,&d+n] dn&,&vkne] ekuo dk dn ego&,&vkbzuknkjh] vkre Jaxkj esa yhu lqjkx+&,&rqq&,&ukyk] vrzukn dh riu vksj nzo.k dh [kkst 'kcjks jkr dk jkgh] rek'kk&,&vgy&,&dje nkfu;ksa dh d`ik 30- ckt+hpk&,&vrqky] cppksa dk [ksy vksjxa&,&lqysek ] lqyseku dk flgkalu,tkt&,&elhgk] bzlk dk perdkj] tqt+] flok lwjr&,&vkye lalkj dk :i glrh&,&vkf'k;k] olrqvksa dk vflrro] fugk ] Nqih gqbz lgjk] e:lfky [kqnchu&vks&[kqnvkjk] vfhkekuh vksj vkrevayd`r cqr&,&vkbzuk lhek] 'kh'ks dh rjg pedrh gqbz] izsfedk isekuk&,&lgck] I;kyk vksj 'kjkc] dqq+j] v/kez dyhlk] fxjtk?kj] tqfec'k] deiu lkx+j&vks&ehuk] I;kyk vksj lqjkgh is'kk&ls&ge ejkc&vks&gejkt+] lg/kehz vksj lc Hksn tkuus okyk iddk nkslr 31a- rdz&,&oq+k] csoqk gks tkuk xqek ] lansg yqrq&,&[kkl] fo'ks"k d`ik iqjfl'k dq'ky {kse iwnuk ik&,&lq[k+u] okrkzpj.k] njfe;k ] chp esa nq'uke] xkyh] ngk ] eqag] ljufo'r] HkkX;] tcha] ekfkk] :gqydqnql] ftcjhy 31b- codr&,&e;ijlrh] 'kjkc ihrs gq;s vqtj&,&elrh] elrh dk cgkuk xjkz+&,&vkst+&,&fcuk&vkye&,&bedk ] ;s xoz ds lalkj fdruk egku gs ilrh] iru] uxek&gk;&xe] nq[k ds xhr cslnk] ftldh vkokt+ u gks] 'ksok] jksuk /kksuk is'knlrh] gkfk Mkyuk 32- nhnk&,&rj] xhyh vk[ksa] r'uk&,&qj;kn] Qj;kn dk I;klk] gukst+] vhkh rd] fjt+ok ] LoxZ dk }kjiky] [kqyn] LoxZ] fny&,&xqex'rk] [kks;k gqvk fny] n'r mtkm+ 33- t+ksj] vu;k;] xfnz'k] foifrr] ukekcj] Mkfd;k] ;kjc] bz'oj 34- rx+kqqy] mis{kk] cs'k],d iy ls vf/kd ugha QqlZr&,&gLrh] thou ls vodk'k] xkfq+y cs[k+cj 92 93

48 jdl&,&'kjj exz] eksr fpaxkjh dk u`r; 35- lt &,&Qqxk ] nnz dk Loj] [kw] LoHkko lqcdlj] viekfur] ljxjk ] uk[k+q'k xe[okj] gennz] lax&,&vklrkwa] pks[kv :nkn&,&peu] ckx+ dh dgkuh] fugk ] fnik gqvk] vnw] izfr}unh 36- twyerdns] va/ksjk?kj] 'kc&,&x+e] nq[k dh jkr nyhy&,&lgj] lqcg dk lcwr] eqtnk&,&folky] feyu dk lekpkj] vkf'r&,&p'e&vks xks'k] vk [kksa vksj dkuksa esa lqyg gqlu&,&[k+qnvkjk] izsfedk btkt+r&,&rlyhe&,&gks'k psruk ds leiz.k dh vuqefr fvdn&,&xnzu&,&[kwckk ] izsfedk ds xys dh ekyk flrkjk&,&xksj Q+jks'k] eksrh cpsus okys dh fdler dk flrkjk e;dnk&,&cs[k+jks'k] uhjl e/kq'kkyk xs+c] vkdk'k] et+kch] fo"k;] uok&,&ljks'k] ftcjhy 38- g;kr&,&ngj] lalkj dk thou] fxfj;k] jksuk vcl] csdkj] vq'kkd+ izseh] vgn] opu mlrqokj] rs;kj 39- xfnz'k&,&eqnke LFkk;h foifrr;k ] ;kjc] bz'oj gqz&,&eqdjzj] LFkk;h 'kcn] esgj&vks&ekg lw;z vksj pk n ot+hqk[okj] osru ikus okyk 94