Opracowanie Lokalnego programu rewitalizacji miasta Przemyśla na lata

Transkrypt

1 Opracowanie Lokalnego programu rewitalizacji miasta Przemyśla na lata Szkolenie z zakresu rewitalizacji dla członków zespołu ds. opracowania Lokalnego programu rewitalizacji Projekt realizowany przy współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

2 PROGRAM SZKOLENIA : ROLA ZESPOŁU I ISTOTA REWITALIZACJI : REWITALIZACJA W PRAWIE I DOKUMENTACH PROGRAMOWYCH : PRZERWA : REWITALIZACJA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM : PARTYCYPACJA SPOŁECZNA W REWITALIZACJI : CIEKAWE PRAKTYKI REWITALIZACYJNE : PRZERWA : LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA PRZEMYŚLA NA LATA : OPRACOWANIE LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI MIASTA PRZEMYŚLA NA LATA ZAŁOŻENIA : ANALIZA WIELOKRYTERIALNA WSTĘPNE WYNIKI DELIMITACJI OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH DO ZAKOŃCZENIA DYSKUSJA NAD POTENCJALNYMI PROJEKTAMI REWITALIZACYJNYMI

3 ZESPÓŁ ds. OPRACOWANIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Rola praktycznie Zaangażowanie eksperckie na etapie diagnozy Analiza i recenzowanie Udział w przygotowaniu przedsięwzięć rewitalizacyjnych Udział w realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych

4 ISTOTA REWITALIZACJI

5 POLITYKA KRAJOWA Do najważniejszych zagadnień, które powinny być brane pod uwagę przy projektowaniu i realizacji działań restrukturyzacyjnych i rewitalizacyjnych należą: wsparcie jakości kapitału ludzkiego, modernizacja struktury gospodarczej, wspierające nadrabianie zaległości w zakresie infrastruktury technicznej, wspierające modernizację i rozwój obiektów użyteczności publicznej o znaczeniu subregionalnym wsparcie kompleksowych programów rewitalizacyjnych obejmujących zagadnienia infrastrukturalne, gospodarcze i społeczne. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Działania restrukturyzacyjne i rewitalizacyjne doprowadzą do odzyskania atrakcyjności danego obszaru lub miasta, do przywrócenia korzystnych warunków życia i podejmowania działalności gospodarczej oraz inwestycyjnej z wykorzystaniem istniejącego potencjału kulturowego i zachowaniem funkcji symbolicznych oraz przyrodniczych obszaru w procesie jego adaptacji do nowych funkcji. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030

6 USTAWA O REWITALIZACJI Uchwalona 9 października 2015r. Zakres Zbiór narzędzi (zasady, tryb przygotowania, prowadzenia i oceny) służących prowadzeniu lokalnej polityki rewitalizacji Interesariusze Mieszkańcy obszaru rewitalizacji, właściciele i zarządzający nieruchomościami, inni mieszkańcy gminy, podmioty gospodarcze, organizacje pozarządowe i grupy nieformalne, JST, inne podmioty publiczne Cel Stworzenie ram prawnych dla procesów rewitalizacyjnych zachęcających interesariuszy rewitalizacji do współpracy i koncentracji środków i działań na obszarach zdegradowanych

7 USTAWA O REWITALIZACJI Ustawowa definicja Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji

8 USTAWA O REWITALIZACJI Partycypacja społeczna Przygotowanie Prowadzenie Ocena Poznanie potrzeb i oczekiwań Edukowanie i informowanie Inicjowanie i wspieranie dialogu między interesariuszami i integracji wokół rewitalizacji Włączanie w opracowanie gminnego programu rewitalizacji Włączanie w realizację Zapewnienie możliwości wypowiedzenia się

9 USTAWA O REWITALIZACJI Konsultacje Zbieranie uwag w postaci papierowej lub elektronicznej, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej lub formularzy zamieszczonych na stronie podmiotowej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej Spotkania, debaty, warsztaty, spacery studyjne, ankiety, wywiady, wykorzystanie grup przedstawicielskich lub zbieranie uwag ustnych

10 USTAWA O REWITALIZACJI Konsultacje Komitet Rewitalizacji stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełni funkcję opiniodawczo-doradczą wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Dopuszcza się powołanie osobnych Komitetów Rewitalizacji dla wyznaczonych podobszarów rewitalizacji

11 USTAWA O REWITALIZACJI Obszar zdegradowany koncentracja negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym + koncentracja negatywnych zjawisk: gospodarczych środowiskowych przestrzennofunkcjonalnych technicznych

12 USTAWA O REWITALIZACJI Obszar rewitalizacji Obszar zdegradowany, na którym gmina planuje prowadzić rewitalizację Nie większy niż 20% powierzchni gminy i nie więcej niż 30% liczby mieszkańców

13 USTAWA O REWITALIZACJI Obszar rewitalizacji Akt prawa miejscowego Prawo pierwokupu Możliwość ustanowienia zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy

14 USTAWA O REWITALIZACJI Gminny program rewitalizacji 1. Diagnoza 2. Powiązanie z dokumentami lokalnymi 3. Wizja 4. Cele 5. Przedsięwzięcia 6. Mechanizm integrowania działań 7. Ramy finansowe

15 USTAWA O REWITALIZACJI Gminny program rewitalizacji 8. Struktura zarządzania 9. System monitorowania i oceny 10. Określenie zmian w uchwałach powiązanych 11. Rozstrzygnięcie ustanowienia Specjalnej Strefy Rewitalizacji 12. Wskazanie zmian w SUiKZP, MPZP, konieczności opracowania miejscowego planu rewitalizacji 13. Załączniki graficzne kierunki zmianfunkcjonalnoprzestrzennych

16 USTAWA O REWITALIZACJI Specjalna Strefa Rewitalizacji Akt prawa miejscowego Na 10 lat Społeczne budownictwo jako cel publiczny Tryby bezprzetargowe Prawo pierwokupu nieruchomości przez gminę Możliwość sprzedaży nieruchomości z bonifikatą/ dotacje na remonty zasobów innych niż komunalne i zabytkowe Wyższe podatki dla nieruchomości niezabudowanych pod zabudowę w planie Zakaz wydawania warunków zabudowy

17 Jest szczególną formą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego USTAWA O REWITALIZACJI Miejscowy Plan Rewitalizacji zasady kompozycji przestrzennej nowej zabudowy i harmonizowania planowanej zabudowy z istniejącą ustalenia charakterystycznych cech elewacji budynków szczegółowe ustalenia dotyczące zagospodarowania i wyposażenia terenów przestrzeni publicznych, w tym urządzania i sytuowania zieleni, koncepcji organizacji ruchu na drogach publicznych oraz przekrojów ulic zakazy i ograniczenia dotyczące działalności handlowej lub usługowej zakres niezbędnej do wybudowania infrastruktury technicznej, społecznej lub lokali

18 WYTYCZNE MINISTRA ROZWOJU Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata (MR, )

19 WYTYCZNE MINISTRA ROZWOJU Stan kryzysowy Sfera Społeczna Gospodarcza Środowiskowa Przestrzennofunkcjonalna Techniczna Zjawiska bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym niski stopień przedsiębiorczości, słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw przekroczenie standardów jakości środowiska, obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla ludzi bądź stanu środowiska niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niska jakość, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niski poziom obsługi komunikacyjnej, deficyt lub niska jakość terenów publicznych degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, brak funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych

20 WYTYCZNE MINISTRA ROZWOJU Finansowanie ze środków UE Wyszczególnienie RPO KPO Tryb Konkursowy Pozakonkursowy Konkursowy

21 WYTYCZNE MINISTRA ROZWOJU Finansowanie ze środków UE Finansowan ie ze środków RPO Lokalny Program Rewitalizacji Projekt rewitalizacyjny

22 WYTYCZNE MINISTRA ROZWOJU Lokalny Program Rewitalizacji cechy i ocena Kompletność Kompleksowość Komplementarność przestrzenna problemowa proceduralno-instytucjonalna międzyokresowa źródeł finansowania Wewnętrzna spójność działań Powiązania z politykami w gminie Sprawna koordynacja Zasada partnerstwa partycypacja na każdym etapie

23 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE INSTRUKCJA PRZYGOTOWANIA PROGRAMÓW REWITALIZACJI W ZAKRESIE WSPARCIA W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA LATA

24 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Preferowane będą rozwiązania rewitalizacyjne, które nie będą prowadzić do nadmiernego wzrostu kosztów nieruchomości i kosztów życia, zmuszając ludzi ubogich do opuszczania zrewitalizowanych obszarów (tzw. gentryfikacji)

25 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Preferowane będą projekty przyczyniające się do zwiększenia zatrudnienia mieszkańców

26 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE W ramach procesu rewitalizacji należy wyeliminować możliwość realizacji wybiórczych inwestycji, nastawionych jedynie na szybki efekt poprawy estetyki przestrzeni, skupionych tylko na działaniach remontowych czy modernizacyjnych, które nie skutkują zmianami strukturalnymi na obszarze zdegradowanym/rewitalizacji

27 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Umieszczenie w wykazie programów rewitalizacji województwa podkarpackiego 1. Gmina przygotowuje projekt programu rewitalizacji i uchwala 2. Gmina przekazuje do Urzędu Marszałkowskiego Zespołu ds. rewitalizacji przy Departamencie Rozwoju Regionalnego program do oceny/weryfikacji 3. Zespół ds. rewitalizacji przy Departamencie Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego weryfikuje program w ciągu 30 dni 4. Gmina koryguje program w ciągu 30 dni 5. Program umieszczany jest w Wykazie

28 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Finansowanie projektów rewitalizacyjnych W ramach konkursów umieszczenie projektu w LPR, a LPR w Wykazie nie gwarantuje dofinansowania

29 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Finansowanie projektów rewitalizacyjnych Zastosowanie preferencji w innych priorytetach inwestycyjnych tj.: Działanie 1.3 Promowanie przedsiębiorczości Typ 1 Strefy aktywności gospodarczej, Działanie 3.2 Modernizacja energetyczna budynków, Poddziałanie Realizacja planów niskoemisyjnych Działanie 5.4 Niskoemisyjny transport miejski, Poddziałanie Gospodarka ściekowa Poddziałanie Zaopatrzenie w wodę, Poddziałanie Infrastruktura ochrony zdrowia Poddziałanie Infrastruktura pomocy społecznej jest uzależnione od wskazania projektu w programie rewitalizacji.

30 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Wyznaczanie obszaru rewitalizacji Zajrzyjmy do Instrukcji

31 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Źródła finansowania RPO WP Działanie 6.3 maksymalny poziom dofinansowania do 95% kosztów kwalifikowalnych Budżet państwa, miasta i środki prywatne Programy BGK Budżet obywatelski Krajowe Programy Operacyjne PO IŚ PO WER oraz inne źródła finansowania

32 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Źródła finansowania Wsparcie projektów rewitalizacyjnych skupia się głównie w Działaniu 6.3 Rewitalizacja przestrzeni regionalnej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Zajrzyjmy do Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WP

33 WYTYCZNE WOJEWÓDZKIE Źródła finansowania (Bank Gospodarstwa Krajowego) Wsparcie budownictwa socjalnego z Funduszu Dopłat Wsparcie społecznego budownictwa czynszowego Fundusz termomodernizacji i remontów Fundusz Municypalny FIZAN

34 FORMY PARTYCYPACJI Spotkania konsultacyjne Ankiety PAPI Ankiety internetowe

35 FORMY PARTYCYPACJI Spacery studyjne

36 CIEKAWE PRAKTYKI Łódź Rewitalizacja Księżego Młyna Wartość planowanych projektów: 64 mln zł Remonty i modernizacje famuł Odnowa przestrzeni, małej architektury i chodników Plenerowe wydarzenia kulturalne i integracyjne Wynajem lokali pod pracownie artystyczne

37 CIEKAWE PRAKTYKI Poznań Źródło: Rewitalizacja w budowie tworzymy zręby rewitalizacji w Polsce, Urząd Miasta Poznania

38 CIEKAWE PRAKTYKI Legnica Przebudowa (adaptacja) Willi Bolka von Richthofena wraz z zagospodarowaniem terenu na potrzeby Środowiskowego Centrum Integracyjno- Profilaktycznego Wartość projektu: 3,7 mln zł Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Świetlica Terapeutyczna Poradnia logopedyczna Sala doświadczania świata Sale zainteresowań

39 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 Ekspertyza wykonana na zlecenie Wielkopolskiego Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego w okresie od lipca do września 2015 roku. Zespół badawczy w składzie: dr inż. Przemysław Ciesiółka kierownik zespołu dr Bartłomiej Kołsut dr Robert Kudłak dr Michał Męczyński mgr Emilia Jaroszewska dr Dominika Muszyńska-Jeleszyńska Agata Krzyżaniak dr Jędrzej Gadziński (opracowanie graficzne)

40 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej w Wielkopolsce nie sporządzono żadnego pełnego programu rewitalizacji. Ich popularność zaczęła rosnąć dopiero od 2004 roku. Łącznie w latach w województwie wielkopolskim zostało sporządzonych 75 programów rewitalizacji w 49 miastach. W całym województwie wielkopolskim aktualne programy rewitalizacji posiada 35 miast, co stanowi 31,5% wszystkich ośrodków miejskich. Liczba sporządzanych programów rewitalizacji w miastach województwa wielkopolskiego w latach

41 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 W grupie 49 miast województwa wielkopolskiego, które posiadają program rewitalizacji, monitoring jego postanowień wykonuje zaledwie 21 miast, mimo że w większości programów zostały zaproponowane metody i częstotliwość dokonywania monitoringu realizacji zapisów dokumentu. Efekty działań rewitalizacyjnych określone w oparciu o monitoring programów rewitalizacji, wykonywany przez urzędy miast województwa wielkopolskiego poprawa infrastruktury technicznej poprawa stanu obiektów zabytkowych poprawa dostępności komunikacyjnej 56,3% 56,3% 62,5% poprawa stanu środowiska przyr. zmniejszenie wykluczenia społecznego poprawa substancji mieszkaniowej spadek bezrobocia 37,5% 37,5% 31,3% 25,0% spadek przestępczości zahamowanie odpływu ludności 0,0% 0,0% inne 18,8% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0%

42 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 Działaniami rewitalizacyjnymi w województwie wielkopolskim objętych jest łącznie 18,5% powierzchni wszystkich miast. Średnio obszar rewitalizacji w mieście posiadającym program rewitalizacji zajmuje 26,1% jego powierzchni. Tak duży udział wynika z faktu, że aż w 8 miastach zdecydowano się objąć działaniami rewitalizacyjnymi całe miasto. Położenie obszarów rewitalizacji w miastach województwa wielkopolskiego 30,4% kilka obszarów w różnych częściach miasta całe miasto 52,2% tylko centrum 19,6%

43 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 Na obszarach rewitalizacji mieszka prawie 477 tys. osób, co stanowi ok. 25% mieszkańców wszystkich miast województwa wielkopolskiego. Średnio w mieście, w którym sporządzono program rewitalizacji, na obszarze rewitalizacji mieszka 30% wszystkich mieszkańców. Typy obszarów rewitalizacji wyznaczone w programach rewitalizacji miast województwa wielkopolskiego

44 REWITALIZACJA W WIELKOPOLSCE DO 2014 W województwie wielkopolskim zidentyfikowano łącznie 1374 zaplanowane projekty rewitalizacyjne (znajdujące się w programach rewitalizacji lub wymienione w badaniu ankietowym), spośród których 507 zostało zrealizowanych lub jest w trakcie realizacji. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne zaplanowało (głównie w programach rewitalizacji) 58 ze 111 miast województwa wielkopolskiego. Podstawowe typy projektów rewitalizacyjnych Typ Infrastrukturalne (in. techniczne, inwestycyjne) Liczba projektów Zaplanowanych Zrealizowanych Społeczne Gospodarcze 10 2

45 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA PRZEMYŚLA NA LATA Zajrzyjmy do dokumentu

46 OPRACOWANIE LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI MIASTA PRZEMYŚLA Etap/ element przedmiotu usługi Przeprowadzenie 8 godzinnego szkolenia dla członków zespołu ds. opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji Moderowanie spotkań zespołu zadaniowego ds. opracowania LPR dla Miasta Przemyśla Opracowanie części wprowadzającej LPR Opracowanie części diagnostyczno-analitycznej LPR Przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych Opracowanie części programowo-wdrożeniowej LPR Przeprowadzenie procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Prezentacja dokumentu podczas posiedzeń Komisji Rady Miejskiej i sesji Rady Miejskiej Dokonanie ewentualnej korekty bądź uzupełnień opracowania

47 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PROBLEMY SPOŁECZNE

48 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI NISKI POZIOM EDUKACJI LUB KAPITAŁU SPOŁECZNEGO BEZROBOCIE PROBLEMY SPOŁECZNE PRZESTĘPCZOŚĆ NIEWYSTARCZAJĄCY POZIOM UCZESTNICTWA W ŻYCIU PUBLICZNYM I KULTURALNYM UBÓSTWO

49 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI NIEWYSTARCZAJĄCE WYPOSAŻENIE W INFRASTRUKTURĘ TECHNICZNĄ I SPOŁECZNĄ DEFICYT LUB NISKIEJ JAKOŚCI TERENY PUBLICZNE PROBLEMY PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNE PROBLEMY SPOŁECZNE NIEDOSTOSOWANIE ROZWIĄZAŃ URBANISTYCZNYCH NISKI POZIOM OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ BRAK DOSTĘPU DO PODSTAWOWYCH USŁUG

50 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PRZEKROCZENIE STANDARDÓW JAKOŚCI ŚRODOWISKA PROBLEMY ŚRODOWISKOWE PROBLEMY SPOŁECZNE OBECNOŚĆ ODPADÓW STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE ŻYCIA

51 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PROBLEMY GOSPODARCZE SŁABA KONDYCJA LOKALNYCH PRZEDSIĘBIORSTW PROBLEMY SPOŁECZNE NISKI STOPIEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

52 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PROBLEMY GOSPODARCZE PROBLEMY ŚRODOWISKOWE PROBLEMY SPOŁECZNE PROBLEMY PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNE

53 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PROBLEMY GOSPODARCZE PROBLEMY ŚRODOWISKOWE PROBLEMY SPOŁECZNE PROBLEMY PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNE WSKAŹNIKI STATYSTYCZNE

54 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ISTOTA REWITALIZACJI PROBLEMY GOSPODARCZE PROBLEMY ŚRODOWISKOWE PROBLEMY SPOŁECZNE PROBLEMY PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNE WSKAŹNIKI STATYSTYCZNE OPINIA MIESZKAŃCÓW

55 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W PRZEMYŚLU ZASIĘG DELIMITACJI

56 WSKAZANIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI Zajrzyjmy do analizy

57 Dziękuję za uwagę! Marcin Ługawiak Lider Projekt Sp. z o.o. Marcin.lugawiak@liderprojekt.pl Tel Projekt realizowany przy współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna