ZAŁĄCZNIK V INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

Transkrypt

1 ZAŁĄCZNIK V INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

2 Zawartość 1 Przedmiot i zakres opracowania Warunki ochrony przeciwpożarowej Zapobiegania powstawiania pożaru Znaki bezpieczeństwa i znaki ewakuacyjne Zabezpieczenie prac pożarowo niebezpiecznych Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia Organizacja i warunki ewakuacji Instrukcja alarmowania w przypadku powstania pożaru Scenariusze działania SAP Organizacja i zasady zaznajamiania pracowników z przepisami przeciwpożarowymi Telefony alarmowe 12 PROTOKÓŁ 13 ZEZWOLENIE NR 14 Ramowy program szkolenia podstawowego pracowników 15 OŚWIADCZENIE 16 Plan - konspekt ćwiczeń z ewakuacji obiektu lub jego części. Opracowanie: Pracownia INWESTPROJ, Bydgoszcz mgr inż. arch. Katarzyna Glamowska Adrian Tkaczyk

3 1 Przedmiot i zakres opracowania. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dla krytej pływalni w Kowalewie Pomorskim obejmuje: warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikającej z przeznaczenia obiektu sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidziane sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi, sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz przepisami przeciwpożarowymi Z postanowieniem instrukcji należy zapoznać wszystkich pracowników. Przyjęcie do wiadomości postanowień instrukcji, pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem na oświadczeniu. Wzór oświadczenia stanowi załącznik do instrukcji. Oświadczenie to, należy włączyć do akt osobowych pracownika. Instrukcja bezpieczeństwa powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej na dwa lata, a także po każdych zmianach użytkowania obiektu, lub procesu technologicznego, które mają wpływ na warunki ochrony przeciwpożarowej. 2 Warunki ochrony przeciwpożarowej Dane ogólne Lokalizacja: ul. Jana Pawła II w Kowalewie Pomorskim; dz. nr ewid. 255, obręb 4. Obiekt: Inwestor: Budowa krytej pływalni Gmina Kowalewo Pomorskie ul. Pl. Wolności 1, Kowalewo Pomorskie Przedmiotem opracowania jest projekt krytej pływalni pomiędzy istniejącym budynkiem Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum przewidzianej do realizacji na działce nr ewid. 255, obręb 4, położonej przy ul. Jana Pawła II w Kowalewie Pomorskim. Ukształtowanie budynku Budynek posiada dwie kondygnację. Jedną kondygnację podziemną i nadziemną. Przeznaczenie: Budynek użyteczność publicznej pełniący funkcję edukacyjno- rekreacyjną i stanowi część obszaru szkolnego szkoły podstawowej i gimnazjum.

4 Parametry ogólne budynku Wskaźniki liczbowe Podstawowe gabaryty szerokość budynku... 43,06m długość budynku... 45,01m liczba kondygnacji...2 naziemna...1 podziemna. 1 bezwzględny poziom 0,00 budynku...91,42 m n.p.m. wysokość hali basenu od poziomu terenu... 9,18m (wys. góry dźwigara) Zestawienie powierzchni Powierzchnia zabudowy ,73 m 2 Powierzchnia całkowita budynku: ,24m 2 Powierzchnia netto: ,00m 2 Powierzchnia użytkowa podstawowa: ,49m 2 Powierzchnia użytkowa podst. piwnicy... 00,00m 2 Powierzchnia użytkowa podst. parteru ,49m 2 Powierzchnia usługowa: ,41m 2 Powierzchnia usługowa piwnicy ,66m 2 Powierzchnia usługowa parteru... 62,85m 2 Powierzchnia ruchu: ,08m 2 Powierzchnia ruchu piwnicy... 46,10m 2 Powierzchnia ruchu parteru ,05 m 2 Zestawienie kubatur Objętość : ,00m 3 Wysokość kondygnacji w świetle 3,55 m/ 2,70 m, 2,63 m/ 2,10 m 1.1. Kategoria zagrożenia ludzi Jako całość (łącznie z kondygnacją podziemną), zakwalifikowany jest do kategorii zagrożenia ludzi ZL-I a część pomieszczeń, do kategorii PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m 2. Maksymalna liczba osób jednocześnie przebywających w budynku - do 150 Przewidywana liczba osób jednocześnie przebywających w budynku - do 80-90

5 Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych. Dla obiektu, klasyfikowanego jak wyżej, wymagana jest: dla budynku niskiego (o jednej kondygnacji nadziemnie a jednocześnie zaliczanego do kategorii ZL na dwóch kondygnacjach) klasa C odporności pożarowej wszystkie elementy konstrukcyjne budynku, zaprojektowano z materiałów NRO (nie rozprzestrzeniających ognia). Strefy pożarowe: Obiekt podzielony jest na cztery strefy pożarowe: Strefa I ZL-I ( pow ,28 m 2 ) kondygnacja piwniczna i parter Strefa II PM ( pow. 245,01 m 2 ) kondygnacja piwniczna i parter Strefa III PM ( pow. 125,00 m 2 ) kondygnacja piwniczna W obiekcie klatka schodowa wydzielono pożarowo. Ocena zagrożenia wybuchem W budynku, ze względu na składowane materiały nie występują strefy zagrożenia wybuchem. Warunki ewakuacyjne Obiekt posiada 8 wyjść ewakuacyjnych z budynku długość najdłuższego przejścia z pomieszczenia przebywania ludzi do 40 m długość najdłuższego przejścia z pomieszczenia magazynowego do 75 m długość dojścia dla strefy ZL I, do 10 m przy jednym dojściu i 40 m przy dwóch dojściach długość dojścia dla strefy PM, do 30m przy jednym dojściu i 60 m przy dwóch dojściach klatka schodowa stanowiące połączenie wszystkich kondygnacji budynku jest obudowana, zamykana drzwiami z pomieszczeń przeznaczonych dla więcej niż 50 osób zapewniono dwa wyjścia oddalone od siebie co najmniej 5 m, o szerokości obliczonej wg wskaźnika 0,6 m/100 osób jednak nie mniej niż 0,90 m w świetle. Minimalna szerokość użytkowa biegów, schodów i spoczników spełnia wymogi warunków technicznych. Drogi i wyjścia ewakuacyjne oznakowane tablicami zgodnie z PN-92/N-01256/02. Sposób zabezpieczenia instalacji użytkowych Budynek zabezpieczono instalacją odgromową zgodnie z PN. Budynek wyposażono w przeciwpożarowy wyłączniki prądu, zlokalizowane są: PARTER Od strony północnej: przy wejściu głównym do budynku oraz przy wejściu do pom. rozdzielni NN Od strony południowej: przy wyjściu ewakuacyjnym Zasilanie awaryjne zostało zaprojektowane w postaci baterii akumulatorów ( czas pracy systemu bez zasilania podstawowego 72 godz. czuwania, czas stanu alarmowania centrali bez zasilania podstawowego 0,5 godziny w stanie alarmowania.)

6 Urządzenia przeciwpożarowe Centrala SAP Instalacja ostrzegawcza sygnalizatory akustyczne Instalację wykrywania pożaru optyczne czujki dymu na światło rozproszone Instalację sterującą wentylacją bytową oraz klapami pożarowymi w przewodach wentylacyjnych System ręcznego ostrzegania pożaru (ROP) rozmieszczonych wg. PN. Zasilanie awaryjne centrali Sygnalizatory wewnętrzne Podręczny sprzęt gaśniczy - PARTER - 15 sztuk gaśnicy GP-6X (ABC) i GP-4X (ABC) w zależności od powierzchni i rodzaju pomieszczenia - PIWNICA - 6 sztuk gaśnicy GP-6X (ABC) i GP-4X (ABC) w zależności od powierzchni i rodzaju pomieszczenia Hydranty wewnętrzne - PARTER - 4 sztuki hydrantu HP-25 i 1 sztuka hydrantu HP-33 - PIWNICA 3 sztuki hydrantu HP-33 Hydranty zewnętrzne - 2 hydranty HP-52 Droga pożarowa Lokalizacja w/w sprzętu oraz oznakowanie ( zgodnie z PV-92/N-01256/01 ) przedstawione w części rysunkowej. Zewnętrzna droga pożarowa - projektuje się dwa wjazdy/wyjazdy drogi pożarowej od strony północnej z ul. Jana Pawła II. Zapewniającej dostęp do budynku od strony północnej i głównego wejścia do budynku. Oznaczona znakami pionowymi wg PN-N-01256/02:1992. Zaprojektowana wg Dz. U. z 2009 r.nr 178, poz Organizacja ochrony przeciwpożarowej Do obowiązków Zarządcy budynku należy w szczególności: zapewnienie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technicznych oraz bezpiecznej eksploatacji instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie zajmowanych budynków i pomieszczeń nadzorowanie zapewnienia osobom przebywającym w budynku możliwości bezpiecznej ewakuacji na wypadek pożaru zapewnienie właściwego przeszkolenia przeciwpożarowego wszystkich pracowników nadzorowanie przygotowania obiektów do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej oraz wyposażenia w sprawny podręczny sprzęt gaśniczy nadzorowanie przestrzegania przez podległych pracowników postanowień zawartych w Instrukcji oraz przepisach ogólnych nadzorowanie przestrzegania przez podległych pracowników postanowień zawartych w Instrukcji oraz przepisach ogólnych nadzorowanie dokonywania okresowych analiz stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego określenie sposobów postępowania na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia Zarządca realizuje swe Obowiązki poprzez podległych mu pracowników

7 Z-a zarządcy lub osoby upoważnione obowiązane są do: brania udziału w organizowanych szkoleniach bhp i ppoż. zgłaszania zarządcy wszelkich uwag /zdarzeń/ mających wpływ na spowodowanie sytuacji pożarowych przestrzegania zakazu palenia na terenie całego obiektu za wyjątkiem miejsc do tego wyznaczonych wykonywania innych prac z zakresu ochrony ppoż. zleconych przez zarządcę instruowania pracowników na ich stanowiskach pracy o występującym zagrożeniu pożarowym instruowania pracowników na ich stanowiskach pracy o występującym zagrożeniu pożarowym zaznajamiania pracowników z występującym zagrożeniem pożarowym w podmiocie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracowników przepisów przeciwpożarowych i postanowień niniejszej instrukcji zabezpieczenia dostępu do wyłączników, przełączników elektrycznych, tablic rozdzielczych prądu, podręcznego sprzętu gaśniczego, wyjść i dróg ewakuacyjnych sprawowania nadzoru nad urządzeniami i sprzętem przeciwpożarowym znajomości lokalizacji i obsługi głównego wyłącznika prądu elektrycznego, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego współdziałania z innymi służbami w celu właściwego zabezpieczenia przeciwpożarowego budynku powiadamiania (alarmowania) Jednostki Ratowniczo - Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej w przypadku powstania pożaru zabezpieczenia urządzeń i pomieszczeń w związku z przerwami w funkcjonowaniu podmiotu (po zakończeniu pracy, w dniach wolnych od pracy, w czasie remontów, itp.) Wszyscy pracownicy zobowiązani są do: odpowiedzialność za stan zabezpieczenia przeciwpożarowego powierzonego im mienia odbyć przeszkolenie w zakresie znajomości podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego, z pisemnym potwierdzeniem przyjęcia do wiadomości i zobowiązania przestrzegania dbać o właściwy stan zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz utrzymać czysto i porządek w pomieszczeniach i na stanowisku pracy usuwać usterki mogące być przyczyną pożaru lub informować o ich wystąpieniu przełożonego do niedokonywania żadnych napraw urządzeń elektrycznych we własnym zakresie po zakończeniu pracy dopilnować sprzątnięcia i zabezpieczenia pomieszczeń wyłączenia spod napięcia wszystkich urządzeń elektrycznych i wygaszenia zbędnego oświetlenia przestrzegać zasad właściwego przechowywania i stosowania materiałów łatwo zapalnych przestrzegać zakazu palenia tytoniu i używania otwartego ognia poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi nie używać podręcznego sprzętu gaśniczego do celów nie związanych z gaszeniem pożaru, dbać o jego właściwy stan i łatwość dostępu do niego Znać i przestrzegać: przepisy przeciwpożarowe oraz uczestniczyć w szkoleniach

8 sposoby alarmowania współpracowników i PSP sposoby użycia podręcznego sprzętu gaśniczego zasady zachowania się podczas pożaru Do obowiązków pracownika prowadzącego sprawy ppoż. (mającego sprawy ppoż. w zakresie obowiązków) należy: znanie i przestrzeganie obowiązków niniejszej Instrukcji przeprowadzanie kontroli ochrony przeciwpożarowej na terenie podległych obiektów sporządzanie protokołów, opracowywanie wniosków w zakresie poprawy stanu ochrony ppoż. inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć zmierzających do zmniejszenia zagrożenia pożarowego nadzór nad utrzymaniem urządzeń ppoż., sprzętu pożarniczego oraz pożarniczych tablic informacyjnych /znaki ewakuacyjne/ organizowanie i nadzór nad szkoleniem pożarniczym, uczestniczenie w naradach i komisjach, na których są omawiane zagadnienia ochrony ppoż. dbanie o wyposażenie pomieszczeń (budynków) w niezbędną ilość podręcznego sprzętu gaśniczego oraz pożarniczych tablic informacyjnych, wnioskowanie w tym zakresie do zarządcy dopilnowanie terminowego przeglądu podręcznego sprzętu gaśniczego opracowywanie niezbędnych informacji i sprawozdawczości z zakresu ochrony ppoż. prowadzenie wszelkiej dokumentacji związanej z ochronę ppoż. podmiotu wykonywanie innych zadań z zakresu ochrony ppoż. zleconych przez zarządcę Gdy nie ma zatrudnionego pracownika o ww. zakresie obowiązków obowiązki pracownika prowadzącego sprawy ppoż. (mającego sprawy ppoż. w zakresie obowiązków) zadania te realizuje osoba upoważniona przez zarządcę. 3 Zapobiegania powstawiania pożaru Czynności zabronione: używanie ognia otwartego, palenie tytoniu w miejscach niedozwolonych, odpowiednio oznakowanych (palenie tytoniu tylko w miejscach wyznaczonych - palarnie) podgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5m od budynku palenie śmieci i odpadków w miejscu umożliwiającym zapalenie się sąsiednich obiektów lub materiałów palnych przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5m od urządzeń, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się powyżej 100ºC użytkowanie niesprawnych urządzeń elektrycznych, ustawianie bezpośrednio na podłożu palnym urządzeń grzewczych użytkowanie niesprawnych urządzeń elektrycznych, ustawianie bezpośrednio na podłożu palnym urządzeń grzewczych stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, za wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości, co najmniej 0,05 m od żarówki instalowanie opraw oświetleniowych, wyłączników, przełączników, gniazd wtykowych, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem składowanie jakichkolwiek materiałów i przedmiotów na drogach ogólnej

9 komunikacji, służących ewakuacji zamykanie wyjść ewakuacyjnych oraz blokowanie dróg ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie Uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do: hydrantów, podręcznego sprzętu gaśniczego urządzeń uruchamiających i sterujących instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego budynku wyjścia ewakuacyjnego wyłącznika głównego prądu i tablic elektrycznych Używanie i przechowywanie materiałów niebezpiecznych pożarowo w niedozwolonej ilości. Za materiały niebezpieczne pożarowo należy uważać ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55 C gazy palne ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 200 C materiały mające skłonność do samozapalenia materiały wybuchowe i pirotechniczne W budynku należy: umieścić w miejscach i pomieszczeniach ogólnie dostępnych wykazy telefonów alarmowych oraz instrukcją postępowania na wypadek pożaru zgodnie z aktualnie obowiązującymi Polskimi Normami oznakować: drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji miejsca usytuowania urządzeń alarmowych przeciwpożarowych (przycisków pożarowych) lokalizacją przeciwpożarowego wyłącznika prądu elektrycznego miejsca, w których znajduje się podręczny sprzęt gaśniczy oraz hydranty wykonywać okresowo następujące czynności: przeprowadzić pomiary rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji elektrycznej, co najmniej raz na 5 lat przeprowadzić badanie instalacji odgromowej co najmniej raz na 5 lat, przegląd podręcznego sprzętu gaśniczego nie rzadziej niż raz w roku. Sprawdzenie ciśnienia wyrzutnika środka gaśniczego (gaśnice proszkowe) waga środka gaśniczego (gaśnice CO2). Zgodnie z instrukcją fabryczną, w określonym czasie przez producenta dokonać legalizacji zbiornika gaśnicy i przeładować środek gaśniczy Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń i sprzętu. Lp. Rodzaj czynności Termin Uwagi 1. Konserwacja i podręcznego sprzętu gaśniczego /gaśnice i co najmniej 1 raz w roku Częściej wg zaleceń

10 hydranty/ Producenta sprzętu 2. Pomiar rezystancji izolacji co 5 lat przewodów roboczych instalacji elektrycznej 3. Kontrola stanu technicznego co 1 rok przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych) 4. Pomiar napięć i obciążeń co 5 lat w instalacji elektrycznej 5. Sprawdzenie skuteczności działania co 5 lat środków ochrony przeciwporażeniowej w instalacji elektrycznej 6. Badanie instalacji odgromowej co 5 lat oraz po każdym uszkodzeniu 7. Konserwacja sygnalizacji alarmowo pożarowej Nie rzadziej niż 1 raz na rok Zgodnie z DTR producenta Ww. urządzenia i sprzęt poddawane są przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym przez uprawnione firmy. Podręczny sprzęt gaśniczy i hydranty poddawane są przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym przez firmę:.. 4 Znaki bezpieczeństwa i znaki ewakuacyjne Przy ustaleniu rodzaju i miejsc rozmieszczenia tablic bezpieczeństwa i ewakuacyjnych w obiekcie należy uwzględnić: charakter zagrożenia pożarowego, rozwiązania budowlano instalacyjne obiektu, a także sposoby zagospodarowania pomieszczeń sali konsumpcyjnej dla klientów pomieszczeń magazynowych oraz kuchennych. Ilość rozmieszczonych tablic powinna być wielkością minimalną, niezbędną do prawidłowego oznakowania obiektu. Dobór znaków i oznakowania należy przeprowadzić zgodnie z Polską Normą: PN-92/N-01256/01 - Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. PN-92/N-01256/02 - Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. Rozmieszczenie znaków pożarowych w części graficznej projektu.

11 5 Zabezpieczenie prac pożarowo niebezpiecznych Prace niebezpieczne pożarowo to prace, których prowadzenie może powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu. Prace niebezpieczne pożarowo, prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem, jak prace remontowo budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach, a także wszelkie prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Prace niebezpieczne pożarowo, które mogą być prowadzone, na terenie pływalni to: wszelkie prace z otwartym ogniem, podczas których występuje iskrzenie lub nagrzewanie, np.: spawanie, cięcie gazowe i elektryczne, podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów, podgrzewanie lepiku, smoły, itp., wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą powstać mieszaniny wybuchowe, np. : przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów, stosowanie cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania, suszenie substancji palnych, usuwanie pozostałości tych substancji ze stanowisk pracy. Do przestrzegania postanowień Instrukcji zobowiązani są wszyscy pracownicy uczestniczący bezpośrednio lub pośrednio w wykonywaniu prac pożarowo niebezpiecznych oraz pracownicy nadzorujący przebieg tych prac. Zasady organizacyjne ustalania zabezpieczeń przeciwpożarowych prac niebezpiecznych pożarowo: prace pożarowo niebezpieczne mogą być wykonywane na terenie podmiotu, pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej obowiązujących przez i w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. Wymagania, o których mowa poniżej ustalane są komisyjnie, każdorazowo przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej Instrukcji oraz przepisy szczegółowe. Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo komisja zobowiązana jest: ocena zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane, ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu, wskazań osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. Zasady działania komisji, o której mowa: w skład osobowy komisji powinni wejść następujący członkowie : osoba upoważniona przez zarządcę - przewodniczący kierownik grupy wykonującej prace - członek specjalista ds. ppoż. - członek prace komisji organizuje jej przewodniczący, komisja ze swoich prac sporządza Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo niebezpiecznych wg wzoru podanego w załączniku. Po wykonaniu zabezpieczeń określonych w w/w protokole przewodniczący wydaje pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac wg wzoru podanego w załączniku. Do obowiązku przewodniczącego należy zorganizowanie i zapewnienie dozoru rejonu prac, zgodnie z ustaleniami zawartymi w Protokole zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych. Rozpoczęcie prac następuje po wykonaniu zabezpieczeń określonych w zezwoleniu. Po zakończeniu prac całości dokumentacji przechowuje pracownik ppoż. Przy wykonywaniu prac należy przestrzegać następujących zasad: niedopuszczalne jest jednoczesne prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo, jak np.: spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie, itp. w pomieszczeniach, w których (lub sąsiadujących z nimi) wykonywane są prace z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na: klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozpuszczalników łatwo zapalnych szlifowaniu powierzchni wykonywanych z materiałów palnych

12 zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy zastosowaniu materiałów palnych montowaniu wyposażenia wnętrz wykonanego z materiałów palnych Przygotowanie pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo polega na: oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsc prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych zabezpieczeniu przed działaniem np. odprysków spawalniczych materiałów palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi, itp., sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego będą rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych, itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych oraz instalacyjnych z palną izolacją, o ile znajdują się w zasiągu zagrożenia powodowanego pracami niebezpiecznymi pożarowo sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie pac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo zapalnych przygotowaniu w miejscu dokonywania prac m.in.: napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki np.drutu spawalniczego, elektrod, itp., materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac niezbędnego sprzętu pomiarowego np. do pomiaru stężenia par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego zapewnienia stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo z użyciem cieczy, gazów i pyłów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad : dążyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagrożonych wybuchem poprzez wentylowanie (mechaniczne, grawitacyjne) lub przewietrzanie pomieszczeń na stanowiskach pracy mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i pyły palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczalnych), szczelnych opakowaniach pozostawienie opróżnionych opakować na stanowisku pracy jest zabronione, po zakończeniu prac wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie zamknąć lub zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe ciecze, gazy i pyły oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych i na podłożu rozpoczęcie pracy w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów, może nastąpić wyłącznie po uprzednim pomiarze stężeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu i stwierdzeniu nie przekroczenia stężenia równego 10% ich dolnej granicy wybuchowości Miejsce wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy w ilości i rodzaj umożliwiający likwidacją wszystkich źródeł pożaru Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo, w budynku, pomieszczeniach oraz pomieszczeniach sąsiednich należy przeprowadzić dokładną kontrolę, mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz

13 czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponownie po upływie 4 godzin, a w razie konieczności po 8 godzinach, licząc od czasu zakończenia prac pożarowo niebezpiecznych Prace niebezpieczne pożarowo powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, za sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru. Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem. Obowiązki osób dozorujących przebieg prac niebezpiecznych pożarowo. Osoba, która została upoważniona do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac niebezpiecznych pożarowo powinna w szczególności: Znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokole prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie, sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych pożarowo oraz wydać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć wstrzymać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo należy w szczególności: sprawdzenie, czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i należycie zabezpieczone przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru, ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac znajomość przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania w przypadku powstania pożaru sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego rozpoczynanie prac niebezpiecznych pożarowo tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierującego tokiem pracy poinstruowanie pomocników o wymaganiach przeciwpożarowych obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo przerwanie prac w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia, ugaszonego w czasie wykonywania prac dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy stanowiska i jego otoczenia w celu stwierdzenia, czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo nie zainicjowano pożaru wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności niebezpiecznych pożarowo UWAGA! Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo, co, do których istnieją wątpliwości związane z określeniem zagrożenia, sposobu zabezpieczenia, itp. sposób ich realizacji należy skonsultować z pracownikiem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo pożarowe budynku.

14 6 Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia Zasady ogólne: Podręczny sprzęt gaśniczy przeznaczony jest do gaszenia pożarów w pierwszej fazie ich powstawania. Do podręcznego sprzętu gaśniczego zalicza się wszelkiego rodzaju gaśnice (płynowe, pianowe, proszkowe, śniegowe), małe agregaty gaśnicze (do 25 kg. środka gaśniczego) oraz koce gaśnicze. Przy ustalaniu rodzaju sprzętu gaśniczego stosuje się następujące zasady: do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego, np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe, pianowe lub proszkowe. do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się pod wpływem temperatury, benzyn, alkoholi, olejów, tłuszczów, lakierów) stosuje się zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe lub halonowe, do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych, np. propanu, acetylenu, gazu ziemnego) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe lub halonowe, Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu gaśniczego należy przestrzegać następujących zasad: sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych przy wejściach i klatce schodowej, przy przejściach, na korytarzach. W pomieszczeniach przy wyjściach na zewnątrz, w budynkach wielokondygnacyjnych sprzęt umieszcza się w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli jest taka możliwość miejsca wyznaczone na sprzęt należy oznakować zgodnie z Polsk_ Norm_ PN-92/N-01256/01. do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości, co najmniej1m. sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki, miejsca silnie nasłonecznione) odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m 2kg środka gaśniczego zabezpiecza 100 m2 powierzchni budynku. Rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego w budynku pływalni: PARTER - 15 sztuk gaśnicy GP-6X (ABC) i GP-4X (ABC) w zależności od powierzchni i rodzaju pomieszczenia - PIWNICA - 6 sztuk gaśnicy GP-6X (ABC) i GP-4X (ABC) w zależności od powierzchni i rodzaju pomieszczenia 7 Organizacja i warunki ewakuacji Nadrzędnym celem, któremu muszą być podporządkowane inne zadania, jest ratowanie życia ludzkiego. Każdy pracownik powinien dokładnie znać wszystkie drogi ewakuacyjne oraz możliwości wydostania się z pomieszczenia, w którym pracuje lub przebywa. Drogi ewakuacyjne są to korytarze, klatka schodowa, drzwi na drogach ewakuacyjnych, schody i wyjścia ewakuacyjne prowadzące na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej. W przypadku zagrożenia powodującego konieczność ewakuacji osób i mienia z obiektu decyzją wydaje osoba najstarsza funkcją lub osoba przez niż upoważniona, odpowiedzialna za bezpieczeństwo osób i mienia, znajdująca się aktualnie w budynku. Decyzja ta musi zawierać informacje o zakresie ewakuacji, sposobach i kolejności opuszczania obiektu. Przed ogłoszeniem alarmu i rozpoczęciem ewakuacji należy ustalić: źródła zagrożenia, lokalizację pożaru, kierunek rozprzestrzeniania się ognia, dymów i gazów toksycznych będących produktami spalania ilość osób bezpośrednio zagrożonych, przewidzianych do ewakuacji w pierwszej kolejności stan fizyczny i psychiczny osób przewidzianych do natychmiastowej ewakuacji ilość osób zagrożonych pośrednio, przewidzianych do ewakuacji w późniejszym terminie

15 drogi i kierunki ewakuacji Niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w budynku o powstałym zagrożeniu, jego charakterze oraz konieczności ewakuacji. Alarm o niebezpieczeństwie i konieczności rozpoczęcia ewakuacji powinien być ogłoszony za pomocą gońców lub innych dostępnych środków łączności (np. telefon). Po ogłoszeniu alarmu, pracownicy kierują się na korytarz i do wyjścia z budynku. W pierwszej kolejności należy ewakuować pracowników z tych pomieszczeń, w których powstał pożar lub, które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz z pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacyjnych może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie. Należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej (z różnych względów) zdolności poruszania się. Natomiast zamykać strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach. W stosunku do osób będących w szoku można zastosować przymus fizyczny. Kierujący akcją wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji poszczególnych grup ewakuowanych. Ponadto ustala ewentualną potrzebą ewakuacji mienia, określając sposoby, kolejność i rodzaj ewakuowanego mienia. Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ratowania ludzi. Ewakuację mienia należy rozpocząć od najcenniejszych przedmiotów, urządzeń i dokumentacji. Osoby wyznaczone do prowadzenia ewakuacji powinny ściśle współpracować z kierującym akcję i wykonywać jego polecenia. W przypadku odcięcia dróg wyjścia dla ewakuowanych, znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać ludzi w miejscu najbardziej oddalonym od źródła pożaru i w miarę istniejących warunków ewakuować na zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego, przybyłych jednostek straży pożarnych lub innych jednostek ratowniczych. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji nachylonej starając się trzymać głowę jak najniżej ze względu na to, że w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych panować będzie mniejsze zadymienie. Usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać tkaniną zmoczoną w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez silnie zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian by nie stracić orientacji, co do kierunku. Po zakończeniu ewakuacji należy w miarę możliwości dokładnie sprawdzić czy wszyscy pracownicy opuścili budynek. W razie podejrzenia, że w opuszczonym budynku pozostali ludzie, należy natychmiast poinformować dowódcę jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej. Z chwilą przybycia jednostek straży pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący ewakuacją zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji dowódcy przybyłej jednostki taktycznej straży pożarnej, a następnie podporządkowanie się poleceniom wydanym przez tegoż dowódcę. Obowiązki osób przebywających w obiekcie na wypadek ogłoszenia alarmu ewakuacyjnego: Przerwać natychmiast pracę i wykonywane czynności. Wyprowadzić pracowników oraz interesantów na korytarze i skierować ich do klatki schodowej, a następnie do wyjścia z budynku (Wyjście Ewakuacyjne). W czasie trwania ewakuacji zachować ciszę i spokój Należy iść szybko, ale nie wyprzedzać innych, aby nie powodować zamieszania Nie wolno zatrzymywać się, ani poruszać w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji Praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji Ogłosić niezapowiedziany alarm o pożarze Przeprowadzić ewakuację ludzi z wszystkich pomieszczeń na zewnątrz budynku, najkrótszymi drogami ewakuacyjnymi Powyższe ćwiczenia prowadzić w terminach nie rzadziej jak raz na dwa lata w porozumieniu z Powiatowym Komendantem PSP Sporządzić plan - konspekt ćwiczeń z ewakuacji obiektu lub jego części, wg wzoru stanowiącego załącznik 8 Instrukcja alarmowania w przypadku powstania pożaru

16 I. Alarmowanie Każdy, kto zauważy nawet najmniejszy pożar obowiązany jest natychmiast zaalarmować: Państwową Straż Pożarną telefon 998; osoby znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie pożaru głosem lub syren alarmowych wg przyjętego systemu sygnałów alarmowych; Zachować spokój i nie dopuścić do paniki. Po uzyskaniu telefonicznego połączenia ze Straży Pożarnej należy wyraźnie podać: gdzie się pali - dokładny adres obiektu, na którym piętrze co się pali (np. szafa w pokoju na drugim piętrze); czy istnieje zagrożenie życia ludzi; numer telefonu, z którego zgłasza się pożar i swoje nazwisko. UWAGA: Odłożyć słuchawkę dopiero po potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia. Odczekać chwilę przy telefonie na ewentualne sprawdzenie. W razie potrzeby alarmować: Policja: 997 Pogotowie Ratunkowe: 999 Pogotowie Energetyczne: 991 Pogotowie Wodno - Kanalizacyjne: 994 II. Akcja ratowniczo gaśnicza Równocześnie z alarmowaniem Straży Pożarnej należy przystąpić do akcji ratowniczo gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego. Do czasu przybycia straży kierownictwo akcją obejmuje Prezydent lub osoba przez niego wyznaczona. Po przybyciu jednostek straży pożarnej, kierownictwo akcji obejmuje dowódca przybyłych jednostek. Kierujący działaniem ratowniczym może: zarządzić ewakuację ludzi i mienia; -wstrzymać ruch drogowy oraz wprowadzić zakaz przebywania osób postronnych w rejonie działania ratowniczego ma prawo żądać niezbędnej pomocy od instytucji, podmiotów gospodarczych i osób. Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczo - gaśniczej powinna pamiętać, że: w pierwszej kolejności należy przeprowadzić ratowanie zagrożonego życia ludzkiego; należy wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń objętych pożarem. usunąć z zasięgu ognia wszystkie przedmioty palne; nie otwierać bez potrzeby drzwi, okien do pomieszczeń, w których powstał pożar; szybkie i prawidłowe uruchomienie środków gaśniczych umożliwia ugaszenie pożaru w zarodku. UWAGA: Nie wolno gasi wodą urządzeń i instalacji elektrycznych będących pod napięciem. III. Zabezpieczenie pogorzeliska. Zarządca odpowiedzialny jest za: zabezpieczenie miejsca pożaru, wystawienie posterunku pogorzeliskowego przystąpienie do uporządkowania pogorzeliska po zakończeniu działalności komisji powołanej do ustalenia przyczyny powstania pożaru 9 Scenariusze działania SAP W zaprojektowanym SAP alarm może być wywołany z następujących źródeł: z ręcznego ostrzegacza pożarowego ROP z czujki dymu W zależności od źródła alarmowania, możliwe są różne reakcje urządzeń wykonawczych. Założono iż budynek posiada ciągły dozór przez portiera/ochronę.

17 Pobudzenie dowolnego ręcznego ostrzegacza pożarowego ROP wywołuje alarm II-go stopnia, którego skutkiem jest bezzwłoczne: uruchomienie sygnalizacji akustycznej w całym budynku, wyłączenie wentylacji bytowej, zamknięcie klap pożarowych w przewodach wentylacyjnych na strefach pożarowych, wysłanie powiadomienia do straży pożarnej (po podpisaniu umowy Użytkownika z PSP), stałe zapisywanie w pamięci centrali SAP stanów alarmowych i technicznych, Postępowanie: w przypadku stwierdzenia pożaru, podjąć akcję postępowania dla alarmu pożarowego, określoną w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego patrz rozporządzenie MSWiA dz.u. nr 80, po ustaniu zagrożenia lub w przypadku stwierdzenia fałszywego alarmu, udać się do centrali, wyłączyć brzęczyk w centrali, odwołać powiadomienie zgodnie z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego, a także wg DTR centrali, wymienić szybkę w ROP-ie, dokonać kasowania alarmu. Pobudzenie dowolnej czujki dymu - wywołuje alarm I-go stopnia. Postępowanie: osoba pełniąca dozór ma obowiązek podejść do centrali i wyłączyć brzęczyk w ciągu 30 sekund*) od wystąpienia alarmu. po skasowaniu sygnału brzęczyka ma 3 minuty*) na odczyt komunikatu o miejscu wystąpienia alarmu i udanie się w to miejsce w celu sprawdzenia informacji ( do weryfikacji można użyć systemu CCTV), w przypadku stwierdzenia pożaru, należy uruchomić najbliższy przycisk ROP (przez zbicie szybki), a następnie podjąć akcję postępowania dla alarmu pożarowego zgodnie z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego, po ustaniu zagrożenia lub w przypadku stwierdzenia fałszywego alarmu, wrócić do centrali i dokonać jej resetu przed upływem 3 minut, ponieważ po tym czasie centrala automatycznie przechodzi w II stopień alarmowania.*) - czasy definiowalne ustalone w porozumieniu z przedstawicielem Użytkownika do spraw ochrony przeciwpożarowej. Jeżeli nie zostaną przekroczone dopuszczalne czasy dla wyżej wymienionych czynności będzie aktywny tylko alarm cichy w postaci sygnału dźwiękowego z brzęczyka centrali i świecenia się odpowiednich kontrolek. Po upływie tego czasu nastąpi: uruchomienie sygnalizacji akustycznej w całym budynku wyłączenie wentylacji bytowej zamknięcie klap pożarowych w przewodach wentylacyjnych na strefach pożarowych wysłanie powiadomienia do straży pożarnej (po podpisaniu umowy Użytkownika zpsp) stałe zapisywanie w pamięci centrali SAP stanów alarmowych i technicznych 10 Organizacja i zasady zaznajamiania pracowników z przepisami przeciwpożarowymi Wszystkich pracowników należy zapoznać z niniejszą instrukcją. Okresowo należy organizować szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Szkolenie może prowadzić osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje do wykonania czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej zdobyte w szkołach PSP. Szkolenia powinny obejmować następujące zagadnienia: zagrożenie pożarowe, przyczyny powstawania i rozszerzania się pożarów,

18 zadania i obowiązki pracowników w przypadku powstania pożaru, podręczny sprzęt gaśniczy i środki gaśnicze, urządzenia przeciwpożarowe. Ponadto należy zapoznać pracowników z następującymi aktami prawnymi dotyczącymi bezpieczeństwa pożarowego: ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków; innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). Ramowy program szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stanowi załącznik. Po odbyciu przeszkolenia pracownicy powinni potwierdzić ten fakt własnoręcznym podpisem na formularzu jak w załączniku.