relacja człowieka z Bogiem w literaturze - postać Hioba symbolizuje problem stosunku człowieka do cierpienia, godności w cierpieniu

Transkrypt

1 Wielka Improwizacja - "Dziady" cz. III relacja człowieka z Bogiem w literaturze - postać Hioba symbolizuje problem stosunku człowieka do cierpienia, godności w cierpieniu i poszanowania człowieka cierpiącego; Hiob był człowiekiem pobożnym i sprawiedliwym; niespodziewanie spadło na niego wielkie cierpienie; początkowo zaczął się buntować, zadawać Bogu różne pytania; nie potrafił zrozumieć, dlaczego go to spotkało; z czasem pogodził się z wolą bożą, przyjął los z godnością, nadal głosząc chwałę Boga w średniowieczu główną tendencją w literaturze był teocentryzm - Bóg był tematem przewodnim; przykładem literatury - filmy edukacyjne on-line Strona 1/16

2 średniowiecznej może być Legenda o świętym Aleksym, która przedstawiała żywot ascety, wywodzącego się z bogatego rodu; święty Aleksy w imię Boga, religii, porzucił bogactwo, żył z jałmużny; kiedy wrócił do domu rodzinnego, pozostał nierozpoznany, żył w nędzy i poniżeniu; dopiero jego śmierć, której towarzyszyły niezwykłe wydarzenia, dowiodła bliskim, że pomiędzy nimi żył święty ciekawą postawę wobec Boga prezentował Jan Kochanowski; ten renesansowy poeta wychwalał Boga w swoich pieśniach, m. in. w pieśni Czego chcesz od nas, Panie?; przedstawiał go jako idealnego, miłosiernego stwórcę, któremu bezgranicznie ufał; jego - filmy edukacyjne on-line Strona 2/16

3 poglądy zmieniła śmierć córeczki Urszulki; zaczął wątpić w Bożą miłość, a nawet samo istnienie Boga; w poezji barokowej Bóg prezentowany był jako wieczny i niezmienny; posługiwał się poetą do wyjawiania swoich zamiarów; przedstawiany był jako srogi, ale wierni nie musieli się go obawiać Wacław Potocki uważał, że Bóg każe za pychę, często ukazywał go jako adresata żalu i rozpaczy ludzkiej; Wespazjan Kochowski w swojej poezji przedstawiał Sarmatów jako naród wybrany przez Boga improwizacja pojęcie wywodzi się z łacińskiego IMPROVISUS, czyli nieprzewidywalny; improwizacja to akt spontaniczny, dokonywany bez wcześniejszego przygotowania; dzięki temu improwizacja jest niepowtarzalna, nie ma możliwości odtworzenia jej; zwykle aktowi improwizacji towarzyszą emocje, często silne, które nadają jej ostateczny kształt; aktem improwizacji może być na przykład etiuda teatralna na scenie, utwór muzyczny bądź literacki jak interpretować monolog Konrada? - filmy edukacyjne on-line Strona 3/16

4 główny bohater był częściowo opętany przez demony, nie był do końca świadom tego, co mówi; monolog bohatera jest obrazem jego ogromnej samotności; Konrad czuje, że sam musi się przeciwstawić potędze zła; jego samotność jest konsekwencją tego, że Konrad jest jednostką wybitną; nikt nie może go zrozumieć, przerasta on innych swym umysłem, a przede wszystkim talentem poetyckim; jest świadomy swej potęgi, wyjątkowości, podkreśla to cytat: Ja mistrz - filmy edukacyjne on-line Strona 4/16

5 wyciągam swe dłonie!; Konrad czuje się twórcą, kreatorem, porównuje swoją moc do mocy bożej: Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę, cóż Ty większego mogłeś zrobić-boże?; takie przekonanie o własnych możliwościach świadczy o ogromnej pysze Konrada, stanowi zupełne przeciwieństwo pokornego Księdza Piotra z drugiej strony jest dowodem poczucia ogromnej odpowiedzialności za całą ludzkość, wyrazem gotowości na przyjęcie na swoje barki ogromnego ciężaru; świadczy to o wielkiej miłości bohatera do narodu; Konrad czuje się przewodnikiem, ojcem wszystkich ludzi, jedynym, który jest w stanie ich poprowadzić; w swoim monologu zauważa, że Bóg jest jedynie mądrością, nawet - filmy edukacyjne on-line Strona 5/16

6 posuwa się do dalej idących wniosków: oto nie jest już równy Bogu, a jest od niego lepszy; ponieważ on - Konrad - może czuć, ma serce, emocje bohater zaczyna domagać się od Boga władzy nad światem i ludźmi, władzy większej niż władza Boga; jego wezwanie: Daj mi rząd dusz! jest potwierdzeniem jego chęci do sprawowania nieograniczonej władzy nad światem w imię dobra ludzkości; nie jest to egoistyczne ze strony Konrada, uważa on: Ja i ojczyzna to jedno. Nazywam się Milijon bo ja za miliony kocham i cierpię katusze. milczenie Boga w odpowiedzi na wezwanie Konrada powoduje, że bohater coraz bardziej zatraca się w swoim buncie; - filmy edukacyjne on-line Strona 6/16

7 targają nim emocje, które ulegają gwałtownym zmianom; początkowo zamierzał z Bogiem porozmawiać, następnie porównywać się do Niego, później czuł się lepszy od Stwórcy; teraz bohater wyzywa Go na pojedynek, zaczyna mu grozić: Odezwij się bo strzelę. w kulminacyjnym momencie Wielkiej Improwizacji Konrad omal nie nazywa Boga carem świata, co byłoby największą obrazą ze względu na nienawiść Polaków do rosyjskiego zaborcy - cara Mikołaja I; bohater pada zemdlony, a bluźnierstwo wypowiada za niego diabeł jak odczytywać emocje w Wielkiej Improwizacji? Wielka Improwizacja jest niewątpliwe trudna w interpretacji; tekst jest przesycony - filmy edukacyjne on-line Strona 7/16

8 sprzecznymi emocjami, które panują w duszy bohatera; czyni to dramat trudnym do wystawienia na deskach teatru; asceniczność dramatu: złamanie jedności czasu i miejsca, obecność na scenie duchów, nadnaturalna motywacja przedstawionych wydarzeń, sceny zbiorowe; Dziady były jednak wystawiane na scenach polskich; inscenizacja Kazimierza Dejmka, Konrada Swinarskiego; znakomitej interpretacji monologu Konrada dokonał także Gustaw Holoubek w filmie Lawa. - filmy edukacyjne on-line Strona 8/16

9 Opowieść o Dziadach Adama Mickiewicza emocje i początkowa niepewność Konrada jest wyrażona licznymi pytaniami retorycznymi, pytaniami, na które początkowo bohater nie chce uzyskiwać odpowiedzi; o swojej samotności mówi ze spokojem; dopiero świadomość własnej potęgi, chęć zrównania siebie z Bogiem, budzi w Konradzie wiele emocji, oznaczonych licznymi wykrzyknieniami; bohater wielokrotnie zawiesza głos, spodziewa się w końcu odzewu, a milczenie doprowadza go do gniewu na Stwórcę dlaczego postawę Konrada można nazwać prometejską? Prometeusz - mityczny tytan, który ulepił człowieka z gliny z domieszką - filmy edukacyjne on-line Strona 9/16

10 łez; mimo sprzeciwu Zeusa, władcy Olimpu, Prometeusz wykradł dla ludzi ogień; za pomoc człowiekowi i bunt przeciw bogom spotkała tytana okrutna kara; został przykuty do skał Kaukazu, a sęp codziennie wyrywał mu wątrobę, która regenerowała się w nocy; Konrad również buntuje się przeciw Bogu, bunt zostaje wzniecony w imię miłości do ludzi, w trosce o ich szczęście, które zapewni im wolność; bunt bohatera możemy nazwać postawą prometejską czy możemy nazwać Konrada bohaterem romantycznym? bohater romantyczny jest jednostką wybitną, ponadprzeciętną, wykazuje się - filmy edukacyjne on-line Strona 10/16

11 indywidualizmem; działa samotnie, porzuca szczęście rodzinne w imię wyższych pobudek, jest zdolny do poświęceń, często buntuje się przeciw światu, a nawet przeciw Bogu, wykazuje niechęć wobec nie rozumiejących go ludzi, jednocześnie miłując ich; te sprzeczności powodują wewnętrzne rozdarcie, które panuje w duszy bohatera bohaterem romantycznym można z całą pewnością nazwać Wertera z utworu Goethego Werter czuje się kimś wyjątkowym, jednak brak zrozumienia i samotność po odrzuceniu przez ukochaną Lottę doprowadzają go do samobójstwa; podobnie z Giaurem George a Byrona; Giaur to postać niezwykła i tajemnicza, nie znamy nawet jego nazwiska, nie możemy być pewni pochodzenia; bohater - filmy edukacyjne on-line Strona 11/16

12 to człowiek Zachodu na Wschodzie, chrześcijanin wśród muzułmanów, czyli obcy, inny, niezrozumiany, opisany jako człowiek o głębokim życiu wewnętrznym, targają nim wielkie namiętności; zbrodnia, której dokonuje, jest przejawem buntu jednostki wobec złego świata; Giaur kieruje się w swoim działaniu szczerym uczuciem, nie może się pogodzić z niesprawiedliwą śmiercią ukochanej Leili inny bohater Mickiewicza, Konrad Wallenrod, również kieruje się chęcią zemsty, poświęcił dla niej swój honor i miłość do Aldony; poświęcił swoje szczęście, a nawet życie dla Litwy; ma niepospolicie silną osobowość; mimo jego zdrady zakonu krzyżackiego można go nazwać uczciwym, ponieważ jest lojalny wobec własnej ojczyzny; Wallenrod także wykazuje pewne cechy postawy prometejskiej; również jest bardzo tajemniczy, prawdy o jego pochodzeniu dowiadujemy się stopniowo; podobnie jak bohater Dziadów, walczy samotnie z otaczającą go rzeczywistością Kordian, bohater dramatu Juliusza Słowackiego, również poświęca się całkowicie patriotycznej walce o dobro ojczyzny; działa samotnie, nie może odnaleźć szczęścia ani u boku Laury, ani Wioletty; chce nawet poświęcić swoje życie, aby zabić cara; także - filmy edukacyjne on-line Strona 12/16

13 Gustawa-Konrada można nazwać bohaterem romantycznym; ma wiele cech wspólnych z przedstawicielami romantyzmu niemieckiego, angielskiego, a także innymi przedstawicielami romantyzmu w Polsce jakie są cechy dramatu romantycznego? dramat romantyczny znacznie różni się od tragedii antycznej; odejście od tradycji antycznej zawdzięcza się głównie teatrowi elżbietańskiemu i twórczości Williama Sheakespeare a; już wtedy zerwano z zasadą trzech jedności (akcji, czasu i miejsca); podobnie w Dziadach: akcja trwała dłużej niż dobę, rozgrywała się w różnych, bardzo odległych od - filmy edukacyjne on-line Strona 13/16

14 siebie miejscach; akcja w dramacie romantycznym rozgrywała się w dwóch płaszczyznach: realnej i duchowej; wprowadza się na scenę postaci fantastyczne; dramat romantyczny charakteryzuje się również otwartą kompozycją; losy bohatera nie są ostatecznie wyjaśnione; akcja jest fragmentaryczna; wydarzenia nie są połączone ze sobą łańcuchem przyczynowo-skutkowym (np. egzorcyzmy Księdza Piotra i następujące po nich Widzenie Ewy) dramat romantyczny często porusza tematykę narodową; charakterystyczny dla wszystkich dzieł romantycznych był synkretyzm - filmy edukacyjne on-line Strona 14/16

15 romantyczny i gatunkowy, czyli połączenie cech kilku gatunków i rodzajów w obrębie jednego dzieła; twórcy romantyczni chcieli uniknąć schematyczności, chcieli stworzyć coś oryginalnego, nieprzyporządkowanego do konkretnego gatunku, i w pewnym sensie im się to nie udało, ponieważ stworzyli własny gatunek; zerwali więc z zasadą decorum, czyli dopasowaniem stylu do gatunku, ponieważ w założeniu romantyków miało nie być gatunku; o romantycznym charakterze świadczy także nastrój utworu jego - filmy edukacyjne on-line Strona 15/16

16 Powered by TCPDF ( Ściąga eksperta tajemniczość oraz wprowadzenie elementów ludowości (tytułowy obrzęd dziadów) - filmy edukacyjne on-line Strona 16/16