Debata Energetyczna. Redukcja emisji i restytucja mocy. Data: 25 kwietnia 2008 roku. Autorzy

Transkrypt

1 Debata Energetyczna Redukcja emisji i restytucja mocy Data: 25 kwietnia 2008 roku Autorzy Wojciech Łuczak Aleksander Kwiatkowski Mariusz Przybylik Tomasz Troniewski

2 Podsumowanie W Polsce istnieje ryzyko pojawienia się luki mocy w wyniku rosnącego zapotrzebowanie na energię elektryczną, zaostrzających się wymagań w zakresie ograniczania emisji zanieczyszczeń oraz wycofywania wyeksploatowanych mocy wytwórczych Pokrycie tej luki i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego wymaga kompleksowych działań w trzech obszarach Budowa nowych mocy z naciskiem na niskoemisyjne technologie Zwiększenie efektywności energetycznej Rozwój infrastruktury przesyłowej/dystrybucyjnej w KSE oraz połączeń transgranicznych Wszystkie wspomniane działania wymagają znacznych nakładów co będzie przekładać się na wzrost cen energii elektrycznej, który może być częściowo kompensowany poprzez zwiększanie efektywności przedsiębiorstw energetycznych Restrukturyzacja firm energetycznych jest też, obok zapewnienia odpowiedniego otoczenia regulacyjnego, elementem warunkującym sprawną realizacje działań zmierzających do pokrycia luki 2

3 Luka mocy Do roku 2018 powstanie zapotrzebowanie na około 12 GW nowych mocy wytwórczych Analiza luki na rynku energii elektrycznej (1) Szacunkowa luka pomiędzy popytem a podażą energii elektrycznej TWh GW Popyt na energię elektryczną Podaż energii elektrycznej (w przypadku braku inwestycji) Ok. 8 TWh Poglądowe wypełnienie luki mocy energii elektrycznej Luka mocy energii elektrycznej Ogłoszone projekty: Moce oparte na węglu kamiennym Moce oparte na węglu brunatnym Moce oparte na gazie ziemnym Energetyka odnawialna (2) Ok. 7 GW Szacowany możliwy termin uruchomienia nowych projektów Biopaliwa, gazowe, wiatrowe Biometanowe, węglowe (odbudowa mocy bez rozbudowy sieci) Węglowe (nowe moce przy rozbudowie sieci) Ok. 75 TWh Ok. 12 GW Wnioski W przypadku braku inwestycji różnica między popytem a podażą na energię elektryczną w Polsce wyniesie w 2010 roku ok. 8 TWh, a następnie wzrośnie do ok. 75 TWh w 2018, co przekłada się ę na konieczność zainstalowania około 12 GW mocy Ogłoszone projekty nie pokrywają luki po roku 2014 Pokrywanie luki w horyzoncie 10 lat będzie opierało się głównie na technologiach węglowych, gazowych i wybranych źródłach odnawialnych Budowa nowych mocy i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego będzie wymagała inwestycji w sieci przesyłowe Energetyka jądrowa, czyste technologie węglowe czy węglowo-jądrowe nabiorą znaczenia po 2020 (przy założeniu szybkiego podjęcia decyzji w tym zakresie) Noty:(1) Na podstawie ogłoszonych i potwierdzonych projektów inwestycyjnych i dat włączenia mocy do operacji, wstępne prognozy (2) Wybrane komunikowane inwestycje w energię wiatrową (w oparciu o dane Polish Energy Partners) Źródło: Dane firm, WEC 2007, biuletyn URE, ARE, analiza A.T. Kearney 3

4 Luka mocy Większość krajów ościennych stoi przed wyzwaniem rozwoju mocy wytwórczych Charakterystyka wykorzystania mocy wytwórczych Niemcy Zainstalowana moc wytwórcza to 123,5 GW (2005) Debata o energetyce nuklearnej Wiodący kraj tranzytowy w regionie ok. 53 TWh importu przy ok. 62 TWh eksportu (2005) Litwa Zainstalowana moc wytwórcza to 4,9 GW Ok. 4 TWh importu przy ok. 12 TWh eksportu Wyłączenia bloków w Ignalinie powodują ograniczenie podaży energii elektrycznej do czasu wybudowania nowych bloków Projekt budowy mostu energetycznego z Polską Białoruś ś Zainstalowana moc wytwórcza to ok. 8 GW (2005) Ok. 5 TWh importu przy ok. 1 TWh eksportu Planowana budowa elektrowni atomowej w Chauss o mocy 2000 MW Planowana budowa innych mocy wytwórczych oraz sieci przesyłowych Ukraina Zainstalowana moc wytwórcza to 54,6 GW 80% mocy przekroczyło 30 letni okres eksploatacji Ukraina aktywnie poszukuje alternatywnych dostawców energii, żeby zmniejszyć zależność od Rosji Czechy Zainstalowana moc wytwórcza to 17,4 GW Ok. 7 TWh importu przy ok. 20 TWh eksportu Tymczasowe zamknięcie elektrowni Tusimice i wzrost zapotrzebowania spowodują konieczność budowy nowych mocy wytwórczych i możliwość pojawienia się luki ok. roku 2020 Słowacja Zainstalowana moc wytwórcza to 8,3 GW Zamknięcie do 2008 zainstalowanej mocy wytwórczych (Novaky, Vojany, Jaslovske Bohunice) oraz wzrost zapotrzebowania na energię prowadzą do powstanie luki w wymiarze ok. 4,5 TWh Nota: Stan na rok 2006 Źródło: Analiza A.T. Kearney, Enerdata, IntelliNews - CIS Sector Updates, ISI Securities, Raporty roczne narodowych regulatorów za rok 2006, UCTE, CEZ equity story czerwiec 2007, VDN, Eurostat 4

5 Technologie wytwórcze Regulacje wraz z czynnikami politycznymi i ekonomicznymi skłaniają uczestników rynku do zaangażowania w technologie wytwórcze o niższym poziomie emisji Kluczowe aspekty debaty o nowych technologiach Regulacje Bezpieczeństwo energetyczne (dostaw) Zmiany cen rynkowych Protokół z Kioto Dyrektywa 2001/80/WE (LCP- Large Combustion Plants) Dyrektywa 2001/81/WE (NEC) Dyrektywa 2003/87/WE Dyrektywa 2004/101/WE Traktat Akcesyjny Polski do Unii Europejskiej Brak stabilności w wielu regionach 450 wydobycia paliw Zademonstrowana chęć 300 Powiązane 250 kluczowych producentów ropy i 200 gazu do używania energii jako instrumentu presji politycznej 50 Wzrastające obawy o zwiększającą się konsumpcję wschodzących gospodarek zwiększająca się konkurencja o zasoby Rise of energy prices in Germany (Jan = 100%; EEX Aug =100%) Natural gas +15% p.a. Power EEX Spot-Baseload +16% p.a. Jan. 00 Jul. 00 Jan. 01 Jul. 01 Jan. 02 Jul. 02 Jan. 03 Jul. 03 Jan. 04 Jul. 04 Jan. 05 Jul. 05 Jan. 06 Jul. 06 Jan. 07 Natural gas Hard coal Oil (Brent) +7% p.a. Hard coal +12% p.a. Oil Brent Power (EEX Spot-Baseload) Silny wzrostowy trend cen ropy i gazu Spodziewane wzrosty z uwagi na rosnący popyt i rzadkość surowca Energia elektryczna będzie produkowana na bazie coraz czystszych technologii, nawet jeśli wiązać się będzie to z wyższymi inwestycjami i kosztami operacyjnymi 5

6 Technologie wytwórcze Rozwój technologii znajdujących się obecnie we wczesnych fazach cyklu życia przyczyni się do domknięcia luki mocy yprzy zachowaniu wymagań środowiskowychy Cykl życia technologii wytwórczych Wolumen rynku/ zainstalowane możliwości Podziemne zgazowanie a wegla Geoter- miczne I. Start II. Rozwój III. Dojrzałość IV. Spadki IGCC Wodne Nuklearne Biomasa Tradycyjne Śródlądowe gazowe wiatrowe Biogaz Morskie wiatrowe Tradycyjne weglowe Charakterystyka rynku CSP Pływy Wodór Słoneczne Niski wolumen rynku Rosnące ą wolumeny Spadające stopy wzrostów Malejąca dochodowość Wysokie koszty jednostek Malejące koszty jednostek Konkurencyjna cena Nowe inwestycje w krajach oraz wydatki badawcze Średnie ryzyko jednostki rozwijających się Wysokie ryzyko technologiczne Niskie ryzyko Modernizacje technologiczne technologiczne proekologiczne t Struktura Rozdrobniony Konsolidacja Wysoki stopień konsolidacji Wysoki stopień konsolidacji rynku Działania M&A Stabilny oligopol Stabilny oligopol Czynniki sukcesu R&D Finansowanie Niezawodność Efekty skali Lokalizacje, niezawodność Łączne koszty właścicielskie Łączne koszty właścicielskie Redukcja emisji Poziom integracji Sieci specjalistów Rozwijające się modele biznesowe Stabilne, zintegrowane modele biznesowe Stabilne, zintegrowane modele biznesowe Źródło: Analiza A.T. Kearney 6

7 Technologie wytwórcze W horyzoncie 15 lat należy spodziewać się znaczącej redukcji kosztów wytwarzania energetyki niskoemisyjnej Wybrane czynniki wpływające na rozwój kosztów wytwarzania (US$/MWh) Regulacje propagujące źródła o niższej emisyjności CO2 t/gwh (poglądowe zestawienie wielkości emisji 1 ) Węglowe 975 Gazowe 469 Słoneczne Wiatrowe Nuklearne Geotermalne Rozwój technologii Efekty skali Niezawodność Zmniejszające się ryzyko technologiczne Pływy Przewidywana redukcja kosztów wytwarzania dla wybranych źródeł niskoemisyjnych Źródło energii Technologia Koszt w 2005 (EUR/MWh) Szacowany koszt w 2030(EUR/MWh) Biomasa Spalanie biomasy Wiatr On shore (obszar lądowy) Off shore (obszar morski) Woda Duża elektrownia Mała elektrownia (<10MW) Słońce Fotowoltaiczna Profesjonalne działy badań i rozwoju są niezbędne do aktywnego uczestniczenia we wdrażaniu i zwiększaniu atrakcyjności przyszłych technologii Nota (1): Analiza cyklu życia obejmująca budowę źródła, eksploatację, utrzymanie jednostek, wydobycie i logistykę paliw, rekultywacje Źródło: A.T. Kearney, Przegląd statystyczny BP 2005r., Instytutu Ochrony Środowiska za 2003 rok, Greenhouse Gas Emissions from Nuclear and Renewable Energy Power Plants 7

8 Dalsze kroki Konieczne inwestycje przekładające się na wzrost cen energii elektrycznej mogą być częściowo kompensowane poprzez p redukcję kosztów działania firm energetycznych y Czynniki cenotwórcze i działania prowadzące do zwiększenia efektywności Czynniki cenotwórcze (wybór) Redukcja wydatków zewnętrznych poprzez profesjonalizację organizacji zakupowo- logistycznych i stosowanie optymalnych technik zakupowych Optymalizacja wykorzystania zasobów ludzkich wraz ze wzrostem kwalifikacji Zapotrzebowanie na energię elektryczną rośnie mimo promocji efektywności energetycznej czy redukcji strat t własnych ł oraz przesyłowych Niekorzystna struktura wiekowa mocy wytwórczych y oraz ograniczenia w podaży urządzeń wytwórczych prowadzą do ograniczenia mocy wytwórczych Rosnące ceny paliw Regulacje prośrodowiskowe prowadzą do stopniowego zwiększania w portfelu wytwórczym udziału droższych technologii zero- i niskoemisyjnych Konieczna rozbudowa i modernizacja infrastruktury przesyłowej/dystrybucyjnej Wybrane działania kompensujące wzrost cen Modernizacje zwiększające efektywność procesów produkcyjnych Automatyzacja/rozwój wsparcia informatycznego Stworzenie warunków do rozwoju handlu międzynarodowego Regulacje bodźcowe dla działalności sieciowej motywujące firmy sieciowe do zwiększania efektywności Źródło: Analiza A.T. Kearney 8