Termowizja i jej wykorzystanie w diagnostyce pojazdów szynowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Termowizja i jej wykorzystanie w diagnostyce pojazdów szynowych"

Transkrypt

1 i jej wykorzystanie w diagnostyce pojazdów szynowych KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKA ŚLĄSKA W KATOWICACH Dr inż. Mańka Adam

2 Temperatura jest wielkością fizyczną wpływającą na wszelkie naturalne zjawiska fizyczne oraz na wszystkie procesy fizjologiczne, technologiczne i cieplne. Jest to również jeden z najważniejszych parametrów we wszelkich badaniach naukowych. W wielu przypadkach znajomość temperatury warunkuje trwałość i bezpieczeństwo obsługi urządzeń i aparatury. Dokładny pomiar temperatury, a niekiedy jej stałość ma zasadniczy wpływ na wyniki badań we wszystkich dziedzinach nauki, niekiedy tak odległych od siebie jak medycyna i astronomia, geologia i loty kosmiczne, rolnictwo i przetwórstwo metali. Dokładny pomiar temperatury jest konieczny dla dokładnej jej regulacji, co zasadniczo wpływa na jakość procesów produkcyjnych

3 Teoretycznie każdy parametr ciała zmieniający swoją wartość w funkcji temperatury można wykorzystać jako jej miarę. Można, więc posłużyć się zjawiskiem zmian wymiarów liniowych, gęstości, oporności elektrycznej, naprężenia mechanicznego, barwy itp. Praktycznie do określania temperatury znalazły zastosowanie tylko niektóre z wyżej wymienionych własności

4 Istnieje wiele metod pomiaru temperatury różniących się zasadą działania, zakresem pomiarowym i typowymi zastosowaniami. Ogólnie znane i powszechnie stosowane są pomiary temperatury za pomocą termometrów rtęciowych, termoelementów (zwanych pospolicie termoparami), termometrów oporowych i manometrycznych. Wszystkie wymienione przyrządy mają jednak szereg wad, a mianowicie: mogą być używane tylko do wyznaczania temperatury w wąskim zakresie pomiarowym, nie nadają się najczęściej do pomiaru temperatury ponad 1200ºC, otrzymywany sygnał przeważnie nie może być stosowany w układach rejestracji, sterowania lub automatyzacji procesu technologicznego, dodatkowym utrudnieniem przy prowadzeniu pomiarów czujnikami wymienionych typów jest konieczność wprowadzania przyrządu do wnętrz ciała ogrzanego, co nastręcza wielokrotnie duże trudności

5 Przyrządami pozbawionymi wymienionych wad są pirometry i kamery termowizyjne. Są one przystosowane są do bezstykowego pomiaru temperatury. W pirometrach i kamerach termowizyjnych temperaturę wyznacza się w oparciu o promieniowanie temperaturowe wysyłane przez ciało lub ośrodek badany, zarówno w zakresie promieniowania jak i części promieniowania podczerwonego. Pirometry i kamery termowizyjne mają szereg zalet, które kwalifikują je do grupy przyrządów uniwersalnych. Przede wszystkim nie wprowadzają zakłóceń w mierzone pole temperaturowe, mogą być stosowane do nieograniczenie wysokiej temperatury, do pomiarów płomieni i gazów. Mają małą bezwładność cieplną, dużą dokładność, a sygnał otrzymywany z tych urządzeń jest zazwyczaj przystosowany do współpracy z układami rejestracji, sterowania i automatyzacji procesów technologicznych

6 (ang. thermovision) to specjalny rodzaj telewizji, która rejestruje ciepło emitowane przez obiekty będące w jej polu widzenia, a dokładniej emisję promieniowania podczerwonego. U podstaw działania termowizji leży prawo Stefana- Boltzmanna, które mówi, że całkowita energia wypromieniowywana przez ciało doskonale czarne jest proporcjonalna do czwartej potęgi jego temperatury. W praktyce stosuje się także, pojęcie ciała szarego. Emituje (lub absorbuje) ono mniej energii niż ciało doskonale czarne. Zależy to bowiem od współczynnika emisyjności (absorpcji), danej powierzchni, który jest funkcją składu chemicznego oraz stanu tejże powierzchni. polega więc na rejestrowaniu przez specjalną kamerę, podczerwonej części widma emitowanego przez ciało, które następnie jest przetwarzane na kolorową mapę temperatur. Innymi słowy system termowizyjny jest niczym innym niż dość niezwykłym termometrem. Niezwykłym, bo umożliwia pomiar temperatury na odległość i jednocześnie w wielu miejscach. Należy jedynie pamiętać, że bezpośrednie porównywanie temperatur na termogramie (kolorowym obrazie rozkładu temperatur) jest możliwe tylko dla tych samych materiałów. Jeżeli są one różne, to temperatury należy przeliczyć

7 Emisyjność jest wskaźnikiem mówiącym o zdolności danego obiektu wypromieniowania energii promienistej. Dużą wartość ε obiektu świadczy o tym, że jest on dobrze mierzalny przez kamerę. Jeśli ε jest bliskie zera, to świadczy o tym, że obiekt jest trudno mierzalny przez kamerę. Wiąże się to z wpływem promieniowania otoczenie odbitego od obiektu. Wartość współczynnika emisyjności zależy od rodzaju materiału, wykończenia jego powierzchni (polerowana, utleniona), geometrii powierzchni, temperatury materiału [T], długości fali obserwacji [λ] promieniowanie krótko i długofalowe, kąta obserwacji [α]. Istnieją też doniesienia naukowe mówiące o tym, że dla zjawisk o dużej szybkości zmian temperatury następują również znaczące zmiany emisyjności. Efekt ten jest powodem pogorszenia dokładności pomiaru temperatury szybkich procesów cieplnych za pomocą za pomocą metod bezstykowych. Ogólnie można więc zapisać, że: τ czas [s], T temperatura materiału [ºC], λ długość fali obserwacji [μm], α kąt obserwacji [rad]

8 Promieniowanie obiektu, po przejściu przez atmosferę, pada na układy optyczne kamery termowizyjnej. Optyka kamery jest wykonana z materiałów, które nie są przezroczyste dla światła widzialnego. Najczęściej jest to krzem Si lub german Ge. Dla kamer krótkofalowych SW: 2 5μm (SW ang. Short Wave) lepsze parametry posiada charakterystyka krzemowa, zaś dla długofalowych LW: 8 14μm (LW ang. Long Wave) germanowa. Przy konstrukcji układów optycznych należy uwzględnić problematykę załamania promieniowania podczerwonego na granicy dwóch ośrodków (np. atmosfery i materiału optyki). Każdy materiał optyki tłumi promieniowanie obiektu. Jest to poważny problem w konstrukcji kamer termowizyjnych, tym bardziej, że często optyka składa się z dwóch lub więcej soczewek. W celu uniknięcia strat użytecznego promieniowania obiektu, stosuje się odpowiednio dobrane, najczęściej wielowarstwowe, powłoki antyrefleksyjne, którymi pokrywa się soczewki. Są to bardzo cienkie powłoki o grubości rzędu 0,25μm. Uzyskanie mniejszych strat promieniowania umożliwia zbudowanie czulszych kamer o mniejszej wartości temperaturowej zdolności rozdzielczej

9 Detektor podczerwieni jest przetwornikiem energii promieniowania podczerwonego na inną wielkość fizyczną np. prąd, napięcie, zmianę rezystancji lub pojawienie się ładunku. Najprostszy detektor podczerwieni zastosował Herschel w swym doświadczeniu. Był to szklany termometr rtęciowy. W literaturze można spotkać różne kryteria podziału detektorów. Podzielono je na detektory termiczne i fotonowe. Pryncypalnie odmienny (raczej z punktu widzenia użytkownika) podział detektorów to: chłodzone i niechłodzone, pracujące w temperaturze otoczenia. Do 1997 roku wszystkie produkowane kamery termowizyjne były wyposażone w detektory chłodzone do temperatury od 70ºC (rzadko,) do 200ºC (najczęściej). Detektory w kamerach termowizyjnych mogą też być pojedyncze, linijkowe lub budowane w postaci matryc (ang. FPA - Focal Plane Array rys. poniżej), składających sic np. z 320 x 240 pojedynczych detektorów (pikseli)

10 Przykładowe detektory matrycowe FPA

11 W związku z faktem, ze wyróżnia się dwa pasma dobrego przepuszczania promieniowania atmosfery, tj. krótkofalowe SW 2 5μm oraz długofalowe LW 8 14μm, wytworzył sic także naturalny podział detektorów i kamer termowizyjnych na krótkofalowe i długofalowe. Historycznie było inaczej! Najpierw, około 40 lat temu, opracowano detektory InSb (2,5 5,6 μm), które długo,,królowały w konstrukcji kamer. Potem prace, głównie nad detektorem HgCdTe, doprowadziły do,,opanowania przedziału 8 14μm, co pokryło sic z istniejącymi oknami atmosferycznymi, prowadząc do podziału SW, LW. Przy doborze detektorów do kamer należy zapewnić, aby w tych pasmach charakteryzowały się maksymalną wykrywa1nością. Technologia produkcji detektorów podczerwieni należy obecnie do najbardziej dynamicznie rozwijających sic dziedzin wiedzy. Dlatego corocznie pojawiają, się setki publikacji przeg1ądowych, oryginalnych patentów na ten temat

12 Wśród detektorów termicznych można wyróżnić: Detektory bolometryczne są to rezystory o bardzo malej pojemności cieplnej i dużym ujemnym współczynniku temperaturowym zmian rezystancji. Pod wpływem mierzonego promieniowania zmieniają, swoje rezystancje. Bolometry metaliczne, wykonywane z cienkich folii lub z naparowanych warstw niklu, bizmutu lub antymonu, są stosowane do chwili obecnej. Ich cecha charakterystyczną jest to, że mogą pracować w temperaturze pokojowej. Budowane są, też detektory bolometryczne półprzewodnikowe, nadprzewodzące oraz ferroelektryczne. Detektory termoelektryczne są zbudowane na bazie termostosu (układ szeregowo połączonych termoelementów). Złącze pomiarowe jest połączone z elementem fotoczułym, na który pada promieniowanie podczerwone. Pod wpływem zaabsorbowanego promieniowania wzrasta temperatura powierzchni aktywnej od T do T+ ΔT, powodując nagrzanie złącza. Różnica temperatur złączy powoduje powstanie siły termoelektrycznej. Detektory piroelektryczne są zbudowane z półprzewodników, w których może wystąpić tzw.,,zjawisko piroelektryczne. Cechą odróżniającą je od innych typów detektorów termicznych jest to, że są czułe na szybkości zmian temperatury, a nie na jej wzrost. Dlatego w kamerach termowizyjnych na1eży zastosować specjalne przesłony wibrujące z częstotliwością 25(30) lub 50(60) Hz. Powodują one, ze porównywany jest poziom promieniowania padającego na dwa sąsiednie detektory (piksele). Jeżeli występuje różnica natężenia promieniowania, wówczas generowany jest sygnał pozwalający na zobrazowanie występujących różnic. Jeżeli różnica nie występuje, wówczas brak jest także reakcji detektora. Ta cecha powoduje, że niekiedy wykorzystywane są one również jako czujniki (detektory) ruchu. Detektory te występują jako niechłodzone w kamerach obserwacyjnych

13 Wśród detektorów fotonowych można wyróżnić: Detektory fotoprzewodzące (zwane fotorezystorami) są to detektory z tzw. wewnętrzną emisją fotoe1ektryczną. Padające promieniowanie podczerwone powoduje zmianę rezystancji fotorezystora. Zmiany przewodnictwa są mierzone na kontaktach elektrycznych dołączonych do płytki detektora. Zwykle jest stosowana poprzeczna geometria fotorezystorów, gdy padające promieniowanie jest prostopadłe do kierunku prądu po1aryzującego. Mierzony sygnał stanowi zmianę napięcia na rezystorze obciążenia włączonego w szereg z detektorem. W przypadku detektorów o dużej rezystancji preferowany jest obwód stałonapięciowy, a sygnał pomiarowy stanowi prąd w obwodzie detektora. Detektory fotoemisyjne są to detektory z tzw. zewnętrzną emisją fotowoltaiczną. Zjawisko fotoemisji polega na emisji elektronów z materiału na zewnątrz (z fotokatody do wolnej przestrzeni) w wyniku wybicia go przez padający foton. Foton jest absorbowany w materiale fotokatody osadzonym na podłożu. Często materiał podłoża jest przezroczysty dla padającego promieniowania. Detektory na studniach kwantowych (QWIP Quantum Well Infrared Photodetector - studniowe fotonowe detektory podczerwieni) opracowała Firma AT&T na początku lat 90. Strukturę stanowią cienkie warstwy A1GaAs oraz GaAs. W celu zapewnienia optymalnych parametrów pracy wymagają schłodzenia do temperatury 203ºC ( 70K) za pomocą chłodziarki Stirlinga zabudowanej w naczyniu Dewara, czyli wymagają nieco większego schłodzenia niż typowe detektory chłodzone: 196ºC ( 77K). Obecnie są to najczulsze detektory o temperaturowej zdo1ności rozdzielczej 20 40mK, dlatego stosowane są głównie do badań naukowych. Największa wykrywa1ność widmową mają. w paśmie długofalowym (LW) 8 9μm o bardzo wąskiej szerokości, tj. 1μm. Ich cechą charakterystyczną jest stosunkowo wysoka jednorodność poszczególnych elementów (pikseli) matrycy

14 Wyróżnia się dwa pasma dobrego przepuszczania promieniowania atmosfery, tj. krótkofalowe SW 2 5µm oraz długofalowe LW 8 14 µm. Wytworzył się także naturalny podział detektorów i kamer termowizyjnych na krótkofalowe i długofalowe. Przy doborze detektorów do kamer należy zapewnić, aby w tych pasmach charakteryzowały się maksymalne czułością. Inny podział, wynikający z rodzaju zastosowanych detektorów, to kamery z detektorami: chłodzonymi (w których zastosowano chłodziarki) i niechłodzonymi, pracującymi w temperaturze otoczenia. Do 1997 roku wszystkie produkowane kamery termowizyjne były wyposażone w detektory chłodzone do temperatury od 70 C (rzadko) do 200 C (najczęściej). Ponadto na rynku spotyka się kamery pomiarowe, wzorcowane u producenta, służące do pomiaru temperatury, oraz kamery obserwacyjne, pokazujące tylko barwny rozkład temperatury obszaru. Kamery obserwacyjne są tańsze od pomiarowych, dlatego stosowane są często, np. przez straż graniczną do nocnych obserwacji granic. Detektory w kamerach termowizyjnych mogą być pojedyncze, linijkowe lub też budowane w postaci matryc (ang. FPA - Focal Plane Array), składających się np. z 320x240 pojedynczych detektorów (pikseli)

15 Materiał został opracowany na podstawie monografii: - Minkin W.: Pomiary termowizyjne przyrządy i metody Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2004;

16

LABORATORIUM METROLOGII

LABORATORIUM METROLOGII LABORATORIUM METROLOGII POMIARY TEMPERATURY NAGRZEWANEGO WSADU Cel ćwiczenia: zapoznanie z metodyką pomiarów temperatury nagrzewanego wsadu stalowego 1 POJĘCIE TEMPERATURY Z definicji, która jest oparta

Bardziej szczegółowo

Parametry kamer termowizyjnych

Parametry kamer termowizyjnych Parametry kamer termowizyjnych 1 Spis treści Detektor... 2 Rozdzielczość kamery termowizyjnej... 2 Czułość kamery termowizyjnej... 3 Pole widzenia... 4 Rozdzielczość przestrzenna... 6 Zakres widmowy...

Bardziej szczegółowo

( ) u( λ) w( f) Sygnał detektora

( ) u( λ) w( f) Sygnał detektora PARAMETRY DETEKTORÓW FOTOELEKTRYCZNYCH Sygnał detektora V = V(b,f, λ,j,a) b f λ J A - polaryzacja, - częstotliwość modulacji, - długość fali, - strumień (moc) padającego promieniowania, - pole powierzchni

Bardziej szczegółowo

Rekapitulacja. Detekcja światła. Rekapitulacja. Rekapitulacja

Rekapitulacja. Detekcja światła. Rekapitulacja. Rekapitulacja Rekapitulacja Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje: czwartek

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych Wydział lektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów lektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów lektrycznych (bud A5, sala 310) Instrukcja dla studentów kierunku Automatyka i Robotyka

Bardziej szczegółowo

Fotoelementy. Symbole graficzne półprzewodnikowych elementów optoelektronicznych: a) fotoogniwo b) fotorezystor

Fotoelementy. Symbole graficzne półprzewodnikowych elementów optoelektronicznych: a) fotoogniwo b) fotorezystor Fotoelementy Wstęp W wielu dziedzinach techniki zachodzi potrzeba rejestracji, wykrywania i pomiaru natężenia promieniowania elektromagnetycznego o różnych długościach fal, w tym i promieniowania widzialnego,

Bardziej szczegółowo

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PIROMETRÓW I METODYKA PRZEPROWADZANIA POMIARÓW

CHARAKTERYSTYKA PIROMETRÓW I METODYKA PRZEPROWADZANIA POMIARÓW CHARAKTERYSTYKA PIROMETRÓW I METODYKA PRZEPROWADZANIA POMIARÓW Wykaz zagadnień teoretycznych, których znajomość jest niezbędna do wykonania ćwiczenia: Prawa promieniowania: Plancka, Stefana-Boltzmana.

Bardziej szczegółowo

Badania termowizyjne krzemowych modułów fotowoltaicznych. M a r i u s z S a r n i a k Politechnika Warszawska Fila w Płocku

Badania termowizyjne krzemowych modułów fotowoltaicznych. M a r i u s z S a r n i a k Politechnika Warszawska Fila w Płocku Badania termowizyjne krzemowych modułów fotowoltaicznych M a r i u s z S a r n i a k Politechnika Warszawska Fila w Płocku sarniak@pw.plock.pl PV = zielona energia PRAWDA, ale dopiero po ok. 3 latach.

Bardziej szczegółowo

Eksperyment pomiary zgazowarki oraz komory spalania

Eksperyment pomiary zgazowarki oraz komory spalania Eksperyment pomiary zgazowarki oraz komory spalania Damian Romaszewski Michał Gatkowski Czym będziemy mierzyd? Pirometr- Pirometry tworzą grupę bezstykowych mierników temperatury, które wykorzystują zjawisko

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZANIE PRAWA STEFANA BOLTZMANNA

SPRAWDZANIE PRAWA STEFANA BOLTZMANNA Ćwiczenie 31 SPRAWDZANIE PRAWA STEFANA BOLTZMANNA Cel ćwiczenia: poznanie podstawowych pojęć związanych z promienio-waniem termicznym ciał, eksperymentalna weryfikacja teorii promieniowania ciała doskonale

Bardziej szczegółowo

Wykład VII Detektory I

Wykład VII Detektory I Wykład VII Detektory I Rodzaje detektorów Parametry detektorów Sygnał na wyjściu detektora zależy od długości fali (l), powierzchni światłoczułej (A) i częstości modulacji (f), polaryzacji (niech opisuje

Bardziej szczegółowo

MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE

MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE aut. Maksymilian Dura 03.09.2014 MSPO 2014: PCO S.A. PRZEDSTAWIA KAMERY TERMOWIZYJNE PCO S. A. posiada obecnie w swojej ofercie nowoczesne kamery termowizyjne (IR), które można wykorzystać w systemach

Bardziej szczegółowo

POMIARY TERMOWIZYJNE. Rurzyca 2017

POMIARY TERMOWIZYJNE. Rurzyca 2017 Rurzyca 2017 WPROWADZENIE DO TERMOGRAFII Termografia polega na rejestrowaniu elektronicznymi przyrządami optycznymi temperatur powierzchni mierzonego obiektu przez pomiary jego promieniowania. Promieniowanie

Bardziej szczegółowo

!!!DEL są źródłami światła niespójnego.

!!!DEL są źródłami światła niespójnego. Dioda elektroluminescencyjna DEL Element czynny DEL to złącze p-n. Gdy zostanie ono spolaryzowane w kierunku przewodzenia, to w obszarze typu p, w warstwie o grubości rzędu 1µm, wytwarza się stan inwersji

Bardziej szczegółowo

Temperatura, PRZYRZĄDY DO POMIARU TEMPERATURY

Temperatura, PRZYRZĄDY DO POMIARU TEMPERATURY Temperatura, PRZYRZĄDY DO POMIARU TEMPERATURY Pojęcie temperatury jako miary stanu cieplnego kojarzy się z odczuciami fizjologicznymi Jeden ze parametrów stanu termodynamicznego układu charakteryzujący

Bardziej szczegółowo

Termowizja. Termografia. Termografia

Termowizja. Termografia. Termografia Termowizja Energia w budynku Z czego wynika rozpraszanie energii z budynku? oziębianie elementów konstrukcji budynku (opór na przenikanie ciepła) bezpośrednia wymiana powietrza (szczelność) http://www.termowizja.eu/

Bardziej szczegółowo

Parametry mierzonych obiektów

Parametry mierzonych obiektów Parametry mierzonych obiektów 1 Spis treści Parametry mierzonych obiektów... 2 Emisyjność... 2 Współczynnik odbicia... 4 Symulator: Badanie wpływu emisyjności i temperatury odbitej (otoczenia) na wynik

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 2. Detekcja światła. Parametry fotodetektorów. Co to jest detektor?

Repeta z wykładu nr 2. Detekcja światła. Parametry fotodetektorów. Co to jest detektor? Repeta z wykładu nr 2 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 Konsultacje:

Bardziej szczegółowo

Termowizja. Termografia. Termografia

Termowizja. Termografia. Termografia Termowizja Energia w budynku Z czego wynika rozpraszanie energii z budynku? oziębianie elementów konstrukcji budynku (opór na przenikanie ciepła) bezpośrednia wymiana powietrza (szczelność) http://www.termowizja.eu/

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych

Ćwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych Ćwiczenie nr 34 Badanie elementów optoelektronicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elementami optoelektronicznymi oraz ich podstawowymi parametrami, a także doświadczalne sprawdzenie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE

Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE Politechnika Łódzka Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 221/223, bud. B18 tel. 42 631 26 28 faks 42 636 03 27 e-mail secretary@dmcs.p.lodz.pl http://www.dmcs.p.lodz.pl

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 6. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Metal-półprzewodnik

Repeta z wykładu nr 6. Detekcja światła. Plan na dzisiaj. Metal-półprzewodnik Repeta z wykładu nr 6 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 - kontakt omowy

Bardziej szczegółowo

Fotodetektory. Fotodetektor to przyrząd, który mierzy strumień fotonów bądź moc optyczną przetwarzając energię fotonów na inny użyteczny sygnał

Fotodetektory. Fotodetektor to przyrząd, który mierzy strumień fotonów bądź moc optyczną przetwarzając energię fotonów na inny użyteczny sygnał FOTODETEKTORY Fotodetektory Fotodetektor to przyrząd, który mierzy strumień fotonów bądź moc optyczną przetwarzając energię fotonów na inny użyteczny sygnał - detektory termiczne, wykorzystują zmiany temperatury

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne

Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne 1 Generacja optyczna swobodnych nośników Fotoprzewodnictwo σ=e(µ e n+µ h p) Fotodioda optyczna generacja par elektron-dziura pole elektryczne złącza rozdziela parę

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA RZESZOWSKA ZAKŁAD CIEPŁOWNICTWA I KLIMATYZACJI WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA. dr inż. Danuta Proszak

POLITECHNIKA RZESZOWSKA ZAKŁAD CIEPŁOWNICTWA I KLIMATYZACJI WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA. dr inż. Danuta Proszak POLITECHNIKA RZESZOWSKA ZAKŁAD CIEPŁOWNICTWA I KLIMATYZACJI WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA dr inż. Danuta Proszak jest dziedziną nauki zajmującą się rejestrowaniem, przetwarzaniem oraz zobrazowaniem

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne

Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne Wykład 5 Fotodetektory, ogniwa słoneczne 1 Generacja optyczna swobodnych nośników Fotoprzewodnictwo σ=e(µ e n+µ h p) Fotodioda optyczna generacja par elektron-dziura pole elektryczne złącza rozdziela parę

Bardziej szczegółowo

wymiana energii ciepła

wymiana energii ciepła wymiana energii ciepła Karolina Kurtz-Orecka dr inż., arch. Wydział Budownictwa i Architektury Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych 1 rodzaje energii magnetyczna kinetyczna cieplna światło dźwięk

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu ochrony cieplnej budynku.

Ocena stanu ochrony cieplnej budynku. Ocena stanu ochrony cieplnej budynku. Prezentacja audiowizualna opracowana w ramach projektu Nowy Ekspert realizowanego przez Fundację Poszanowania Energii Ochrona cieplna budynku - Jej celem jest zapewnienie

Bardziej szczegółowo

Jest to graficzna ilustracja tzw. prawa Plancka, które moŝna zapisać następującym równaniem:

Jest to graficzna ilustracja tzw. prawa Plancka, które moŝna zapisać następującym równaniem: WSTĘP KaŜde ciało o temperaturze powyŝej 0 0 K, tj. powyŝej temperatury zera bezwzględnego emituje promieniowanie cieplne, zwane teŝ temperaturowym, mające naturę fali elektromagnetycznej. Na rysunku poniŝej

Bardziej szczegółowo

Czujniki. Czujniki służą do przetwarzania interesującej nas wielkości fizycznej na wielkość elektryczną łatwą do pomiaru. Najczęściej spotykane są

Czujniki. Czujniki służą do przetwarzania interesującej nas wielkości fizycznej na wielkość elektryczną łatwą do pomiaru. Najczęściej spotykane są Czujniki Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Czujniki Czujniki służą do przetwarzania interesującej

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA INSTYTUT OPTOELEKTRONIKI LABORATORIUM DETEKCJI SYGNAŁÓW OPTYCZNYCH GRUPA:.. Skład podgrupy nr... 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. 6.. PROTOKÓŁ DO ĆWICZENIA nr.. Temat ćwiczenia: Zdalne

Bardziej szczegółowo

Wykład 7 Kwantowe własności promieniowania

Wykład 7 Kwantowe własności promieniowania Wykład 7 Kwantowe własności promieniowania zdolność absorpcyjna, zdolność emisyjna, prawo Kirchhoffa, prawo Stefana-Boltzmana, prawo Wiena, postulaty Plancka, zjawisko fotoelektryczne, efekt Comptona W7.

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii P O L I T E C H N I K A G D A Ń S K A Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii Temat: Wyznaczanie charakterystyk prądowo-napięciowych modułu ogniw fotowoltaicznych i sprawności konwersji

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA

Instrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA Instrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA 1 1. PODSTAWY TEORETYCZNE Termografia określenie i przedstawienie rozkładu temperatury powierzchni oraz pomiar natężenia

Bardziej szczegółowo

Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII

Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII Pomiary przemysłowe Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII Efekty kształcenia: Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu metod pomiarów wielkości fizycznych w przemyśle. Zna

Bardziej szczegółowo

Sprawdzanie prawa Ohma i wyznaczanie wykładnika w prawie Stefana-Boltzmanna

Sprawdzanie prawa Ohma i wyznaczanie wykładnika w prawie Stefana-Boltzmanna Sprawdzanie prawa Ohma i wyznaczanie wykładnika w prawie Stefana-Boltzmanna Wprowadzenie. Prawo Stefana Boltzmanna Φ λ nm Rys.1. Prawo Plancka. Pole pod każdą krzywą to całkowity strumień: Φ c = σs T 4

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 8. do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego

Załącznik nr 8. do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Załącznik nr 8 do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Szybka nieliniowość fotorefrakcyjna w światłowodach półprzewodnikowych do zastosowań w elementach optoelektroniki zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

Techniczne podstawy promienników

Techniczne podstawy promienników Techniczne podstawy promienników podczerwieni Technical Information,, 17.02.2009, Seite/Page 1 Podstawy techniczne Rozdz. 1 1 Rozdział 1 Zasady promieniowania podczerwonego - Podstawy fizyczne - Widmo,

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 6, 7 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO. Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2. Elektroluminescencja

UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO. Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2. Elektroluminescencja UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ćwiczenie laboratoryjne Nr.2 Elektroluminescencja SZCZECIN 2002 WSTĘP Mianem elektroluminescencji określamy zjawisko emisji spontanicznej

Bardziej szczegółowo

Badanie półprzewodnikowych elementów bezzłączowych

Badanie półprzewodnikowych elementów bezzłączowych Instrukcja do ćwiczenia: Badanie półprzewodnikowych elementów bezzłączowych (wersja robocza) Laboratorium Elektroenergetyki 1 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: Poznanie podstawowych właściwości i

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 6, 7 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Źródła i 1detektory IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWODNIKACH.

Źródła i 1detektory IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWODNIKACH. Źródła i 1detektory IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWONIKACH. Cel ćwiczenia: Wyznaczenie podstawowych parametrów spektralnych fotoprzewodzącego detektora podczerwieni. Opis stanowiska:

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka Instytut Obrabiarek i TBM (I-8) Zakład Obróbki Skrawaniem i Narzędzi INSTRUKCJA

Politechnika Łódzka Instytut Obrabiarek i TBM (I-8) Zakład Obróbki Skrawaniem i Narzędzi INSTRUKCJA INSTRUKCJA Temat: Temperatura w procesie skrawania z wykorzystaniem kamery termowizyjnej FLIR SC 6000HS 3.1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest określenie rozkładu pól temperatury w strefie skrawania podczas

Bardziej szczegółowo

Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013

Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013 Seminarium Termowizja - projekty badawcze i wdroŝenia przemysłowe Termowizyjne systemy obserwacyjne wyniki prac badawczych i rozwojowych w latach 2007-2013 Henryk MADURA Tomasz SOSNOWSKI Grzegorz BIESZCZAD

Bardziej szczegółowo

Kwantowa natura promieniowania

Kwantowa natura promieniowania Kwantowa natura promieniowania Promieniowanie ciała doskonale czarnego Ciało doskonale czarne ciało, które absorbuje całe padające na nie promieniowanie bez względu na częstotliwość. Promieniowanie ciała

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS Semestr zimowy studia niestacjonarne Wykład nr

Bardziej szczegółowo

Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej

Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej 1. Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wstęp Pomiar profilu wiązki

Bardziej szczegółowo

SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW

SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY Automatyka i Robotyka, rok II, sem. 4 Rok akademicki 2015/2016 Fizyczne zasady działania sensorów elementy oporowe Przy pomiarach wielkości

Bardziej szczegółowo

Zjawisko termoelektryczne

Zjawisko termoelektryczne 34 Zjawisko Peltiera polega na tym, że w obwodzie składającym się z różnych przewodników lub półprzewodników wytworzenie różnicy temperatur między złączami wywołuje przepływ prądu spowodowany różnicą potencjałów

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKA FOTOELEKTRYCZNE

ZJAWISKA FOTOELEKTRYCZNE ZJAWISKA FOTOELEKTRYCZNE ZEWNĘTRZNE, WEWNETRZNE I ICH RÓŻNE ZASTOSOWANIA ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE ZEWNĘTRZNE Światło padając na powierzchnię materiału wybija z niej elektron 1 ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE

Bardziej szczegółowo

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Egzamin maturalny maj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zadanie 1.1 Narysowanie toru ruchu ciała w rzucie ukośnym. Narysowanie wektora siły działającej na ciało w

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki I rok inż. Pomiary temperatury Instrukcja do ćwiczenia

Termodynamika. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki I rok inż. Pomiary temperatury Instrukcja do ćwiczenia Termodynamika Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki I rok inż. Pomiary temperatury Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków 2013 1. INSTRUKCJA

Bardziej szczegółowo

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE LASERY I ICH ZASTOSOWANIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 13 Temat: Biostymulacja laserowa Istotą biostymulacji laserowej jest napromieniowanie punktów akupunkturowych ciągłym, monochromatycznym

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną

Ocena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną Ocena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną Badania termowizyjne rejestrują wady izolacji termicznej budynku oraz wszelkie mostki i nieszczelności, wpływające na zwiększenie strat

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości

Bardziej szczegółowo

spis urządzeń użytych dnia moduł O-01

spis urządzeń użytych dnia moduł O-01 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie wybranych reprezentatywnych elementów optoelektronicznych nadajników światła (fotoemiterów), odbiorników światła (fotodetektorów) i transoptorów oraz zapoznanie

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS Semestr zimowy studia niestacjonarne Wykład nr

Bardziej szczegółowo

PL B1. WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCYNY LOTNICZEJ, Warszawa, PL BUP 23/13

PL B1. WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCYNY LOTNICZEJ, Warszawa, PL BUP 23/13 PL 222455 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222455 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399143 (51) Int.Cl. H02M 5/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

IA. Fotodioda. Cel ćwiczenia: Pomiar charakterystyk prądowo - napięciowych fotodiody.

IA. Fotodioda. Cel ćwiczenia: Pomiar charakterystyk prądowo - napięciowych fotodiody. 1 A. Fotodioda Cel ćwiczenia: Pomiar charakterystyk prądowo - napięciowych fotodiody. Zagadnienia: Efekt fotowoltaiczny, złącze p-n Wprowadzenie Fotodioda jest urządzeniem półprzewodnikowym w którym zachodzi

Bardziej szczegółowo

PROMIENIOWANIE TEMPERATUROWE -BEZSTYKOWY POMIAR TEMPERATURY

PROMIENIOWANIE TEMPERATUROWE -BEZSTYKOWY POMIAR TEMPERATURY INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenie Nr PROMIENIOWANIE TEMPERATUROWE -BEZSTYKOWY POMIAR TEMPERATURY 1.WPROWADZENIE. Każde ciało fizyczne o temperaturze wyższej od zera bezwzględnego

Bardziej szczegółowo

Elementy optoelektroniczne. Przygotował: Witold Skowroński

Elementy optoelektroniczne. Przygotował: Witold Skowroński Elementy optoelektroniczne Przygotował: Witold Skowroński Plan prezentacji Wstęp Diody świecące LED, Wyświetlacze LED Fotodiody Fotorezystory Fototranzystory Transoptory Dioda LED Dioda LED z elektrycznego

Bardziej szczegółowo

1 Źródła i detektory. I. Badanie charakterystyki spektralnej nietermicznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego

1 Źródła i detektory. I. Badanie charakterystyki spektralnej nietermicznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego 1 I. Badanie charakterystyki spektralnej nietermicznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki spektralnej nietermicznego źródła promieniowania (dioda LD

Bardziej szczegółowo

PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI. Krajewski Krzysztof

PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI. Krajewski Krzysztof PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI Krajewski Krzysztof Zjawisko piezoelektryczne Zjawisko zachodzące w niektórych materiałach krystalicznych, polegające na powstawaniu ładunku elektrycznego na powierzchniach

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki II rok inż. Pomiar temperatury Instrukcja do ćwiczenia

Termodynamika. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki II rok inż. Pomiar temperatury Instrukcja do ćwiczenia Termodynamika Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki II rok inż. Pomiar temperatury Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków 2016 1. INSTRUKCJA

Bardziej szczegółowo

Złącze p-n powstaje wtedy, gdy w krysztale półprzewodnika wytworzone zostaną dwa obszary o odmiennym typie przewodnictwa p i n. Nośniki większościowe

Złącze p-n powstaje wtedy, gdy w krysztale półprzewodnika wytworzone zostaną dwa obszary o odmiennym typie przewodnictwa p i n. Nośniki większościowe Diody Dioda jest to przyrząd elektroniczny z dwiema elektrodami mający niesymetryczna charakterystykę prądu płynącego na wyjściu w funkcji napięcia na wejściu. Symbole graficzne diody, półprzewodnikowej

Bardziej szczegółowo

II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego

II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego 1 II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki spektralnej termicznego źródła promieniowania (lampa halogenowa)

Bardziej szczegółowo

Różne dziwne przewodniki

Różne dziwne przewodniki Różne dziwne przewodniki czyli trzy po trzy o mechanizmach przewodzenia prądu elektrycznego Przewodniki elektronowe Metale Metale (zwane również przewodnikami) charakteryzują się tym, że elektrony ich

Bardziej szczegółowo

Własności optyczne półprzewodników

Własności optyczne półprzewodników Własności optyczne półprzewodników Andrzej Wysmołek Wykład przygotowany w oparciu o wykłady prowadzone na Wydziale Fizyki UW przez prof. Mariana Grynberga oraz prof. Romana Stępniewskiego Klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 8. Detekcja światła. Przypomnienie. Efekt fotoelektryczny

Repeta z wykładu nr 8. Detekcja światła. Przypomnienie. Efekt fotoelektryczny Repeta z wykładu nr 8 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 przegląd detektorów

Bardziej szczegółowo

Czujniki temperatury

Czujniki temperatury Czujniki temperatury Pomiar temperatury Pomiar temperatury jest jednym z najczęściej wykonywanych pomiarów wielkości nieelektrycznej w gospodarstwach domowych jak i w przemyśle. Do pomiaru temperatury

Bardziej szczegółowo

UKŁAD OPTYCZNY W DŁUGOFALOWYCH KAMERACH TERMOWIZYJNYCH PRZEZNACZONYCH DO OBSERWACJI MIKROELEMENTÓW

UKŁAD OPTYCZNY W DŁUGOFALOWYCH KAMERACH TERMOWIZYJNYCH PRZEZNACZONYCH DO OBSERWACJI MIKROELEMENTÓW POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 96 Electrical Engineering 2018 DOI 10.21008/j.1897-0737.2018.96.0007 Krzysztof DZIARSKI *, Joanna PARZYCH * UKŁAD OPTYCZNY W DŁUGOFALOWYCH KAMERACH

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie cieplne ciał.

Promieniowanie cieplne ciał. Wypromieniowanie fal elektromagnetycznych przez ciała Promieniowanie cieplne (termiczne) Luminescencja Chemiluminescencja Elektroluminescencja Katodoluminescencja Fotoluminescencja Emitowanie fal elektromagnetycznych

Bardziej szczegółowo

WYZNACZENIE STAŁEJ STEFANA - BOLTZMANNA

WYZNACZENIE STAŁEJ STEFANA - BOLTZMANNA ĆWICZENIE 32 WYZNACZENIE STAŁEJ STEFANA - BOLTZMANNA Cel ćwiczenia: Wyznaczenie stałej Stefana-Boltzmanna metodami jednakowej temperatury i jednakowej mocy. Zagadnienia: ciało doskonale czarne, zdolność

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE STAŁEJ PLANCKA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH. Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska

WYZNACZANIE STAŁEJ PLANCKA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH. Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska 1 II PRACOWNIA FIZYCZNA: FIZYKA ATOMOWA Z POMIARU CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH Irena Jankowska-Sumara, Magdalena Krupska Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA

Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA Technologia montażu systemów energetyki odnawialnej(b.21) Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA Prowadzący: dr inż. Marcin Michalski kontakt: e-mail: energetyka.michalski@gmail.com energetyka.michalski

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZYNNIK PRZEJMOWANIA CIEPŁA PRZEZ KONWEKCJĘ

WSPÓŁCZYNNIK PRZEJMOWANIA CIEPŁA PRZEZ KONWEKCJĘ INSYU INFORMAYKI SOSOWANEJ POLIECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenie Nr2 WSPÓŁCZYNNIK PRZEJMOWANIA CIEPŁA PRZEZ KONWEKCJĘ 1.WPROWADZENIE. Wymiana ciepła pomiędzy układami termodynamicznymi może być realizowana na

Bardziej szczegółowo

Raport z termowizji. Poznań, ul. Gniewska 103. ELEKO Krzysztof Łakomy Ul. Kołodzieja 14 61-070 Poznań NIP: 782-202-16-41

Raport z termowizji. Poznań, ul. Gniewska 103. ELEKO Krzysztof Łakomy Ul. Kołodzieja 14 61-070 Poznań NIP: 782-202-16-41 Raport z termowizji ELEKO Krzysztof Łakomy Ul. Kołodzieja 14 61-070 Poznań NIP: 782-202-16-41 24 stycznia 2013 INFORMACJE WSTĘPNE Zakres prac: Wykonanie badań termograficznych wskazanych elementów budynku

Bardziej szczegółowo

Fotodetektor. Odpowiedź detektora światłowodowego. Nachylenie (czułość) ~0.9 ma/mw. nachylenie = czułość (ma/mw) Prąd wyjściowy (ma)

Fotodetektor. Odpowiedź detektora światłowodowego. Nachylenie (czułość) ~0.9 ma/mw. nachylenie = czułość (ma/mw) Prąd wyjściowy (ma) Detektory Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła. Sergiusz Patela

Bardziej szczegółowo

(54) Sposób określania koncentracji tlenu międzywęzłowego w materiale półprzewodnikowym

(54) Sposób określania koncentracji tlenu międzywęzłowego w materiale półprzewodnikowym RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172863 P O L S K A (21) Numer zgłoszenia 3 0 1 7 1 5 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 3 1.1 2.1 9 9 3 Rzeczypospolitej Polskiej (51) Int.Cl.6 H01L 21/66

Bardziej szczegółowo

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 6, 7 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 375. Badanie zależności mocy promieniowania cieplnego od temperatury. U [V] I [ma] R [ ] R/R 0 T [K] P [W] ln(t) ln(p)

Ćwiczenie 375. Badanie zależności mocy promieniowania cieplnego od temperatury. U [V] I [ma] R [ ] R/R 0 T [K] P [W] ln(t) ln(p) 1 Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie 375 Badanie zależności mocy promieniowania cieplnego od temperatury = U [V] I [ma] [] / T [K] P [W] ln(t) ln(p) 1.. 3. 4. 5.

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA W ELEKTROTECHNICE

DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA W ELEKTROTECHNICE POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 89 Electrical Engineering 2017 DOI 10.21008/j.1897-0737.2017.89.0024 Arkadiusz HULEWICZ* DIAGNOSTYKA TERMOWIZYJNA W ELEKTROTECHNICE Tematyka artykułu

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Uruchomienie kamery termowizyjnej. Kalibracja i mody pracy. Dobór zakresu temperatur. Wykonanie pomiarów medycznych.

Ćwiczenie 5. Uruchomienie kamery termowizyjnej. Kalibracja i mody pracy. Dobór zakresu temperatur. Wykonanie pomiarów medycznych. Ćwiczenie 5 Uruchomienie kamery termowizyjnej. Kalibracja i mody pracy. Dobór zakresu temperatur. Wykonanie pomiarów medycznych. I. Część teoretyczna Idea pomiarów termowizyjnych polega na rejestrowaniu

Bardziej szczegółowo

WFiIS. Wstęp teoretyczny:

WFiIS. Wstęp teoretyczny: WFiIS PRACOWNIA FIZYCZNA I i II Imię i nazwisko: 1. 2. TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA Cel ćwiczenia: Wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA

Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA Aleksandra Banaś Dagmara Zemła WPPT/OPTOMETRIA B V B C ZEWNĘTRZNE POLE ELEKTRYCZNE B C B V B D = 0 METAL IZOLATOR PRZENOSZENIE ŁADUNKÓW ELEKTRYCZNYCH B C B D B V B D PÓŁPRZEWODNIK PODSTAWOWE MECHANIZMY

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ. Opis stanowiska pomiarowego. Przebieg ćwiczenia

Ćwiczenie 2 WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ. Opis stanowiska pomiarowego. Przebieg ćwiczenia Ćwiczenie WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ Opis stanowiska pomiarowego Stanowisko do analizy współpracy jednakowych ogniw fotowoltaicznych w różnych konfiguracjach

Bardziej szczegółowo

Szczegółowa charakterystyka przedmiotu zamówienia

Szczegółowa charakterystyka przedmiotu zamówienia Szczegółowa charakterystyka przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest dostawa i uruchomienie zestawu termowizyjnego wysokiej rozdzielczości wraz z wyposażeniem o parametrach zgodnych z określonymi

Bardziej szczegółowo

= e. m λ. Temat: BADANIE PROMIENNIKÓW PODCZERWIENI. 1.Wiadomości podstawowe

= e. m λ. Temat: BADANIE PROMIENNIKÓW PODCZERWIENI. 1.Wiadomości podstawowe Kierunek: Elektrotechnika, semestr 3 Zastosowanie promieniowania optycznego Laboratorium Ćwiczenie nr 4 Temat: BADANIE PROMIENNIKÓW PODCZERWIENI 1.Wiadomości podstawowe Promienniki podczerwieni to urządzenia

Bardziej szczegółowo

Repeta z wykładu nr 10. Detekcja światła. Kondensator MOS. Plan na dzisiaj. fotopowielacz, część 2 MCP (detektor wielokanałowy) streak camera

Repeta z wykładu nr 10. Detekcja światła. Kondensator MOS. Plan na dzisiaj. fotopowielacz, część 2 MCP (detektor wielokanałowy) streak camera Repeta z wykładu nr 10 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 fotopowielacz,

Bardziej szczegółowo

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa 1/5 E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa Celem ćwiczenia jest poznanie podstaw zjawiska konwersji energii świetlnej na elektryczną, zasad działania fotoogniwa oraz wyznaczenie jego podstawowych

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 6 Temat: Pomiar zależności oporu półprzewodników

Bardziej szczegółowo

str. 1 d. elektron oraz dziura e.

str. 1 d. elektron oraz dziura e. 1. Półprzewodniki samoistne a. Niska temperatura b. Wzrost temperatury c. d. elektron oraz dziura e. f. zjawisko fotoelektryczne wewnętrzne g. Krzem i german 2. Półprzewodniki domieszkowe a. W półprzewodnikach

Bardziej szczegółowo

(62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie:

(62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie: PL 223874 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223874 (21) Numer zgłoszenia: 413547 (22) Data zgłoszenia: 10.05.2013 (62) Numer zgłoszenia,

Bardziej szczegółowo

Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła

Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Elektroenergetyki, Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Przemiany energii laboratorium Ćwiczenie Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła

Bardziej szczegółowo

PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL

PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209493 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382135 (51) Int.Cl. G01F 1/698 (2006.01) G01P 5/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

Widmo promieniowania

Widmo promieniowania Widmo promieniowania Spektroskopia Każde ciało wysyła promieniowanie. Promieniowanie to jest składa się z wiązek o różnych długościach fal. Jeśli wiązka światła pada na pryzmat, ulega ono rozszczepieniu,

Bardziej szczegółowo