Program - ZGAŚ RYZYKO

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Program - ZGAŚ RYZYKO"

Dariusz Głowacki
8 lat temu
Przeglądów:

1 Program - ZGAŚ RYZYKO Idea programu W ostatnim dziesięcioleciu średnio rocznie w Polsce wybucha ok. 160 tys. pożarów, w wyniku których śmierć ponosi ponad 550 osób, a kolejnych kilka tysięcy doznaje uszczerbku na zdrowiu. Jeżeli dodać do tego zgonów rocznie w wyniku zatruć tlenkiem węgla, to wyłania się sytuacja wymagająca podjęcie zdecydowanych działań w celu ograniczenia tych groźnych zdarzeń. Paradoksalnie, najwięcej bo ponad 80% wszystkich przypadków śmiertelnych ma miejsce w obiektach mieszkalnych, czyli w miejscach, gdzie co do zasady czujemy się najbezpieczniej. Ponadto najwięcej ofiar pożarów ginie przed przybyciem straży pożarnej. Zmniejszenie tego tragicznego żniwa stanowi bardzo trudne wyzwanie, gdyż budynki mieszkalne pozostają praktycznie poza nadzorem administracyjno-kontrolnym służb publicznych. Tragedię tej sytuacji potęguje świadomość, że większości ofiar tych pożarów oraz zatruć tlenkiem węgla można by zapobiec. Jak pokazują doświadczenia większości wysokorozwiniętych państw, po osiągnięciu określonego poziomu rozwoju technologicznego, dalsze inwestowanie w rozwój potencjału interwencyjnego, choć konieczne, nie skutkuje już proporcjonalnym spadkiem liczby pożarów oraz ich ofiar. Doświadczenia te potwierdzają jednocześnie, że obniżenie liczby ofiar pożarów oraz zatruć tlenkiem węgla, choć niezwykle trudne, jest jednak możliwe. Osiągniecie sukcesu na tym polu wymaga jednak intensywnych i skoordynowanych działań wielu instytucji publicznych (nie tylko straży pożarnej). Pożary oraz zatrucia tlenkiem węgla, obok naturalnych klęsk żywiołowych, stanowią największe zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi przebywających w budynkach. Są także przyczyną ogromnych strat materialnych. Dlatego też istnieje potrzeba nadania bezpieczeństwu 1

2 pożarowemu w Polsce, wzorem innych wysokorozwiniętych państw, najwyższej rangi społecznej oraz spowodowania, aby stało się ono przedmiotem powszechnej troski. Dostrzegając te problemy, Komendant Główny PSP, zainicjował opracowanie i podjął się koordynacji dziesięcioletniego programu, ukierunkowanego na ograniczenie liczby ofiar pożarów oraz zatruć tlenkiem węgla w Polsce, któremu nadano nazwę Zgaś ryzyko. Diagnoza poziomu bezpieczeństwa pożarowego Punktem wyjścia do opracowania Programu była szczegółowa diagnoza bezpieczeństwa pożarowego. Wnikliwa analiza danych statystycznych dot. pożarów oraz zatruć tlenkiem węgla, jak również przewidywane trendy w tym obszarze, pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków: pożary oraz tlenek węgla stanowią poważne zagrożenie dla życia i zdrowia, według prognoz naukowców pożary jeszcze przez wiele lat będą jednym z głównym zagrożeń w życiu człowieka, problem śmiertelności w pożarach dotyczy przede wszystkim budynków mieszkalnych, rzeczywista liczba ofiar śmiertelnych i rannych w pożarach jest wyższa niż jest to wykazywane w statystykach prowadzonych przez Państwową Straż Pożarną (wynika to z obowiązującej definicji ofiary pożaru), rzeczywista liczba ofiar zatruć tlenkiem węgla jest zdecydowanie wyższa od wykazywanej w danych statystycznych PSP (statystyki PSP obejmują tylko te zdarzenia, w których zaangażowane były jednostki straży pożarnej), ujawnione koszty pożarów - tylko w kilku wybranych obszarach! - potwierdzają, że mają one znaczący wpływ na budżet państwa (ponad 1 mld PLN rocznie - wg z definicji niedoszacowanych danych PSP), wśród głównych przyczyn pożarów z poszkodowanymi należy wymienić nieostrożność oraz użytkowanie w obiektach instalacji i urządzeń technicznych, główną przyczyną zatruć tlenkiem węgla są niesprawne urządzenie grzewcze spalające paliwa gazowe oraz instalacje kominowe i wentylacyjne, ze wskaźnikiem 1,53 ofiary śmiertelnej na 100 tys. mieszkańców Polska jest jednym z krajów o najwyższym poziomie śmiertelności w pożarach (World Fire Statistics Centre - Bulletin No. 28). Na podstawie diagnozy poziomu bezpieczeństwa pożarowego, zdefiniowano następujące najważniejsze zagadnienia, których realizacja, zdaniem autorów Programu, jest niezbędna do osiągnięcia założonych celów Programu Zgaś ryzyko : ochrona osób przebywających w obiektach mieszkalnych (domy i mieszkania prywatne), 2

3 zwrócenie uwagi społecznej na powagę zagrożeń pożarowych oraz zatruć tlenkiem węgla bezpieczeństwo pożarowe tematem codziennej troski, kształtowanie bezpiecznych zachowań, promocja rozwiązań technicznych oraz materiałów zwiększających bezpieczeństwo pożarowe, wzrost poparcia społecznego dla prewencji pożarowej, wzrost znaczenia prewencji w straży pożarnej, doskonalenie rozwiązań prawnych oraz standardów technicznych i organizacyjnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej, doskonalenie systemów ratowniczych. Bezpieczeństwo pożarowe prognozy na przyszłość Jak wynika z analizy bezpieczeństwa, pożary oraz zatrucia tlenkiem węgla stanowią obecnie bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Pomimo coraz większej świadomości społecznej, podejmowanych działań profilaktycznych, zagrożenia pożarowe oraz zatrucia tlenkiem węgla wcale nie maleją, wręcz przeciwnie - wzrastają. Do czynników wpływających na te negatywne zmiany zaliczyć należy przede wszystkim: paradoksalnie rozwój cywilizacyjny oraz zachodzące zmiany społeczne, np.: Zmiany w budownictwie większe domy na mniejszych działkach, aranżacja mieszkań/domów pozbawiona przegród wewnętrznych tzw. open space (salony z aneksami, antresole itp.), wzrastające obciążenie ogniowe, dominacja tworzyw sztucznych (siding, styropian, plastikowe obudowy, dywany, ubrania, stolarka okienna, meble itd.), nowe technologie (np. panele słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne). Zmiany społeczno-gospodarcze starzenie się społeczeństwa, tempo życia, migracje ludności (mieszanie kultur), eksplozja rozwoju technologicznego, szybka urbanizacja Trendy w zakresie zmniejszenia nadzoru administracyjnego nad przestrzeganiem przepisów ppoż. Przywołane wyżej zmiany skutkują wzrostem zagrożeń pożarowych (szybsze rozprzestrzenianie się pożaru, bardziej toksyczne produkty spalania, większe zadymienie, szybsze rozgorzenie) oraz bardziej niebezpiecznego środowiska pracy strażaków. Cele programu Nadrzędnym celem Programu jest znacząca poprawa bezpieczeństwa pożarowego w obiektach mieszkalnych w Polsce, poprzez zmniejszenie liczby ofiar pożarów, zarówno śmiertelnych jak i rannych, przy wykorzystaniu szerokiej palety działań o charakterze systemowym i zaangażowaniu wszelkich podmiotów, mogących wnieść wartość dodaną i gotowych wesprzeć realizację Programu, w taki sposób aby nie przekreślać pomysłów i przedsięwzięć realizowanych przez różne jednostki i instytucje, lecz inspirować, wzmacniać i koordynować ich działania. Cele główne Jako dwa główne cele do osiągnięcia do roku 2024 przyjęto: 3

4 ograniczyć liczbę ofiar śmiertelnych pożarów o co najmniej 30% do roku cel powinien być osiągnięty względem roku 2012 (565 ofiar śmiertelnych) co oznacza nie więcej niż 395 ofiar śmiertelnych do roku 2024, ograniczyć liczbę ofiar rannych pożarów o co najmniej 30% do roku 2024 cel powinien być osiągnięty względem roku 2012 (4186 ofiar rannych) oznacza nie więcej niż 2930 ofiar rannych do roku Cele pośrednie Obok celów głównych, zdefiniowano również następujące cele pośrednie: ograniczyć liczbę pożarów w obiektach mieszkalnych, ograniczyć wartość strat materialnych powodowanych przez pożary, wzmocnić znaczenie prewencji pożarowej, zwrócić uwagę społeczną na powagę zagrożeń pożarowych, wzmocnić poczucie samo odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo, zbudować koalicję instytucji oraz osób na rzecz poprawy bezpieczeństwa pożarowego. Obszary bezpieczeństwa i priorytety Na podstawie przeprowadzonej diagnozy stanu bezpieczeństwa pożarowego oraz w oparciu o zdefiniowane cele, określono 4 wymienione w poniższej tabeli obszary bezpieczeństwa, do których zaproponowano priorytety. Obszary bezpieczeństwa Człowiek Budynek Działalność ratownicza System Priorytety świadomość zagrożenia (wśród społeczeństwa oraz ratowników) i kształtowanie bezpiecznych zachowań profilaktyka pożarowa mieszkań (obiektów mieszkalnych) doskonalenie standardów bezpieczeństwa dla konstrukcji budynków eliminujących największe zagrożenia w warunkach pożaru doskonalenie standardów bezpieczeństwa dla materiałów służących wyposażeniu wnętrz promowanie bezpiecznych urządzeń i systemów technicznych w budynkach czas dojazdu wyszkolenie wyposażenie bezpieczeństwo ratowników (strażaków) zwiększenie skuteczności działań gaśniczych koordynacja działań zmierzających do ograniczenia liczby ofiar pożarów legislacja - ustawy, rozporządzenia i prawo miejscowe finansowanie - wypracowanie mechanizmu finansowania działań zmierzających do ograniczenia ofiar pożarów promocja - promocja i wspieranie programu doskonalenie systemu ratowniczego monitoring, ocena i reagowanie (na zaobserwowane trendy, problemy, zjawiska wpływające na bezpieczeństwo), badania i rozwój 4

5 Następnie do każdego celu zaproponowano działania, rozbijając je na 3 grupy o następującym charakterze: technicznym (bezpieczne urządzenia, wyposażenie oraz budownictwo + system powiadamiania ratunkowego, wyposażenie techniczne służb ratowniczych), legislacyjnym/organizacyjnym (zmiana przepisów prawa oraz jego egzekwowanie - prewencja techniczna), edukacyjnym (dostarczenie wiedzy oraz informacji oraz zmiana postaw i wzrost świadomości - prewencja społeczna). * - CTIF oznacza Międzynarodowe Stowarzyszenie Służb Pożarniczo-Ratowniczych, CTIF (2010) Brushlinsky N.N., Sokolov S.V., Wagenr P., Humanity and Fire, Fundacja Edukacja i Technika Ratownicza, 2010 ISBN Źródło: Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej 5

Podobne dokumenty

Kampania jest realizowana od października 2018 r. do marca 2019 r.

Kampania jest realizowana od października 2018 r. do marca 2019 r. Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!, to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem