Przygotowali Szymon Dróżdż i Daniel Szeja. Dalej

Transkrypt

1 Przygotowali Szymon Dróżdż i Daniel Szeja Dalej

2 Powstanie i struktury Przywódcy Akcje zbrojne Odpowiedzi na pytanie

3 Przywódcy Dalej Władysław Raczkiewicz W czasie I wojny światowej kierował Naczelnym Polskim Komitetem Wojskowym który w 1917 roku organizował oddziały polskie w Rosji. W II RP był między innymi ministrem spraw wewnętrznych i marszałkiem senatu. Po wybuchu II wojny światowej prezydent Ignacy Mościcki, internowany w Rumunii, mianował go swoim następcą. Raczkiewicz objął urząd 30 września 1939 roku. Obowiązki pełnił na emigracji we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii. Zrzekł się części swych prerogatyw konstytucyjnych na rzecz prezesa Rady Ministrów, którym mianował generała Władysława Sikorskiego. Urząd sprawował do śmierci. Władysław Sikorski Generał broni Wojska Polskiego. Przed I wojną światową jeden z przywódców Związku Walki Czynnej, a następnie oficer Legionów Polskich. Od listopada 1918 roku piastował wyższe stanowiska w Wojsku Polskim, m.in. szefa Sztabu Generalnego, w następnych latach był premierem (1923) i ministrem spraw wojskowych. W latach trzydziestych należał do sygnatariuszy Frontu Morges, porozumienia opozycji wobec obozu piłsudczykowskiego. We wrześniu 1939 roku przedostał się do Francji, gdzie objął stanowisko premiera rządu RP na uchodźstwie, a następnie również Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych. Zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4 lipca 1943 roku.

4 Stanisław Mikołajczyk Uczestnik powstania wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej, w latach członek władz naczelnych Stronnictwa Ludowego. Walczył podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, następnie wszedł w skład władz polskich na uchodźstwie. W latach wiceprzewodniczący Rady Narodowej RP, wicepremier i minister spraw wewnętrznych, przewodniczący Komitetu dla Spraw Kraju. Po śmierci generała Sikorskiego objął stanowisko premiera; pełnił je do listopada 1944 roku, kiedy podał się do dymisji. Po wojnie wrócił do Polski, został przywódcą Polskiego Stronnictwa Ludowego, wicepremierem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej oraz członkiem Krajowej Rady Narodowej. Potajemnie opuścił Polskę w październiku 1947 roku. W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych był prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz współorganizatorem Porozumienia Stronnictw Demokratycznych. W latach przewodniczył Międzynarodowej Unii Chłopskiej. Zmarł na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Dalej Tomasz Arciszewski Działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, uczestnik rewolucji lat W 1914 roku krótko służył w Legionach Polskich, po czym przeszedł do działalności politycznej. W okresie międzywojennym członek najwyższych władz Polskiej Partii Socjalistycznej, wieloletni poseł na Sejm RP. W konspiracji od jesieni 1939 roku członek ścisłego kierownictwa podziemnej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność, Równość, Niepodległość. W lipcu 1944 roku w operacji Most III przerzucony do Londynu. 29 listopada 1944 roku mianowany premierem rządu RP na uchodźstwie; odrzucił postanowienia konferencji jałtańskiej dotyczące polskiej granicy wschodniej. W 1947 roku ustąpił z funkcji premiera. Zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii.

5 Kazimierz Sosnkowski Generał broni Wojska Polskiego. W 1908 roku z inspiracji Józefa Piłsudskiego założył konspiracyjny Związek Walki Czynnej. W czasie I wojny światowej był szefem sztabu I Brygady Legionów Polskich. W II RP kilkakrotny minister spraw wojskowych. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, w której dowodził frontem południowym. Następnie przebywał na emigracji, został pierwszym Komendantem Głównym Związku Walki Zbrojnej. Po śmierci generała Władysława Sikorskiego objął urząd Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, który sprawował do 30 września 1944 roku. Od listopada 1944 roku do śmierci mieszkał w Kanadzie. Po wojnie podejmował próby pogodzenia skłóconych emigracyjnych środowisk politycznych. Dalej Tadeusz Komorowski Generał dywizji Wojska Polskiego. Uczestnik wojny polskobolszewickiej. We wrześniu 1939 roku zastępca dowódcy kombinowanej Brygady Kawalerii. W konspiracji założyciel Organizacji Wojskowej Krakowa. Po jej scaleniu ze Związkiem Walki Zbrojnej i przeniesieniu do Warszawy został wyznaczony na zastępcę Komendanta Głównego ZWZ-AK generała Roweckiego. Po jego aresztowaniu objął w lipcu 1943 roku funkcję dowódcy Armii Krajowej. Zadecydował o podjęciu przez AK akcji Burza, a także wydał rozkaz rozpoczęcia powstania warszawskiego. 30 września 1944 roku mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych. Po kapitulacji powstania znajdował się w niewoli niemieckiej. Po wyzwoleniu w maju 1945 r. objął urząd Naczelnego Wodza, który sprawował do 1946 r. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, pełniąc m.in. obowiązki premiera rządu RP na uchodźstwie w latach

6 Michał Tokarzewski - Karaszewicz Generał broni Wojska Polskiego. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. W listopadzie 1918 roku zorganizował odsiecz Lwowa, następnie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził grupą operacyjną. W drugiej połowie września przedarł się do oblężonej Warszawy, gdzie 27 września z upoważnienia Naczelnego Wodza powołał konspiracyjną Służbę Zwycięstwu Polski. Po utworzeniu w jej miejsce Związku Walki Zbrojnej został mianowany komendantem na teren okupacji sowieckiej. Aresztowany w marcu 1940 roku przy przekraczaniu granicy, zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski w 1941 roku, służył w armii generała Andersa. Po wojnie pozostał na emigracji. Stefan Rowecki Generał dywizji Wojska Polskiego. W czasie I wojny światowej oficer Legionów Polskich, następnie uczestnik wojny z bolszewikami. We wrześniu 1939 roku dowódca Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. W październiku przedostał się do Warszawy, gdzie objął stanowisko zastępcy dowódcy Służby Zwycięstwu Polski, następnie w czerwcu 1940 roku Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej, a w lutym 1942 roku Dowódcy Armii Krajowej. Aresztowany przez Niemców 30 czerwca 1943 roku w Warszawie, więziony i zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen.

7 Leopold Okulicki Generał brygady Wojska Polskiego. Podczas I wojny światowej służył w Legionach Polskich, od listopada 1918 roku w WP. W latach walczył przeciwko Ukraińcom i bolszewikom. We wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Warszawy, od końca września działał w konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski, następnie w Związku Walki Zbrojnej. W styczniu 1941 roku aresztowany przez NKWD, Związek Sowiecki opuścił wraz z armią generała Andersa. W maju 1944 roku został zrzucony do kraju. Wśród ofi cerów Komendy Głównej AK forsował ideę powstania w Warszawie. Po upadku powstania i aresztowaniu generała Komorowskiego został Dowódcą AK. Rozwiązał Armię Krajową rozkazem z 19 stycznia 1945 roku. W marcu 1945 roku aresztowany przez Sowietów i skazany w moskiewskim procesie szesnastu. Zmarł w więzieniu w ZSRS. Marek Cyryl Ratajski W okresie międzywojennym prezydent Poznania oraz minister spraw wewnętrznych. Polityk Stronnictwa Pracy. We wrześniu 1939 roku ponownie objął urząd prezydenta Poznania. Czasowo więziony przez Niemców, na początku 1940 roku wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa. 3 grudnia 1940 roku mianowany przez premiera Sikorskiego Głównym Delegatem Rządu na teren Generalnego Gubernatorstwa, zaś od jesieni 1941 roku sprawował urząd Delegata Rządu na Kraj. Zorganizował aparat tajnej administracji. Latem 1942 roku podał się do dymisji ze względu na zły stan zdrowia i wkrótce zmarł w okupowanej Warszawie. Dalej

8 Jan Piekałkiewicz W 1920 roku służył ochotniczo w Wojsku Polskim. Pracował w Głównym Urzędzie Statystycznym oraz prowadził wykłady na wyższych uczelniach we Lwowie i w Warszawie. Polityk Stronnictwa Ludowego, kontynuujący działalność w konspiracji od końca 1939 roku. 27 sierpnia 1941 roku mianowany zastępcą, a 5 sierpnia 1942 roku (po dymisji Cyryla Ratajskiego) Głównym Delegatem Rządu na Kraj. Przeprowadził reorganizację tajnej administracji, kładł nacisk na rozbudowę struktur terenowych. 19 lutego 1943 roku aresztowany przez Niemców w Warszawie, zmarł 19 czerwca na Pawiaku po brutalnym śledztwie Jan Stanisław Jankowski Podczas I wojny światowej służył w Legionach Polskich. W okresie międzywojennym był dwukrotnie ministrem pracy i opieki społecznej, następnie posłem. W trak cie wojny działał w konspiracyjnym Stronnictwie Pracy. Od 1941 roku dyrektor Departamentu Pracy i Opieki Społecznej Delegatury Rządu RP na Kraj, od grudnia 1942 roku zastępca Delegata Rządu. Od kwietnia 1943 do marca 1945 roku pełnił funkcję delegata. Aresztowany przez NKWD w marcu 1945 roku, w czerwcu 1945 roku był sądzony w Moskwie w procesie szesnastu. Zmarł w więzieniu w Związku Sowieckim w marcu 1953 roku. Dalej

9 Stefan Korboński W latach uczestnik walk o odzyskanie niepodległości, m.in. w III powstaniu śląskim. W okresie międzywojennym adwokat w Warszawie i działacz Stronnictwa Ludowego. W konspiracji reprezentował Stronnictwo Ludowe w Politycznym Komitecie Porozumiewawczym. Od kwietnia 1941 roku stał na czele Kierownictwa Walki Cywilnej. Brał udział w powstaniu warszawskim. Od końca sierpnia 1944 roku był dyrektorem Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu RP na Kraj. Od kwietnia 1945 roku pełnił obowiązki Delegata Rządu, z której to funkcji zrezygnował w końcu czerwca i wkrótce został aresztowany przez komunistyczną bezpiekę. Po wyjściu na wolność pracował jako adwokat w Warszawie, jednocześnie był jednym z liderów Polskiego Stronnictwa Ludowego. W listopadzie 1947 roku potajemnie wyjechał z kraju. Zmarł na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Kazimierz Pużak Od 1906 roku związany z Polską Partią Socjalistyczną, w 1911 roku za działalność w jej szeregach skazany na 8 lat więzienia. Zwolniony w 1917 roku, wziął udział w rewolucji rosyjskiej. W okresie międzywojennym sekretarz generalny Polskiej Partii Socjalistycznej oraz poseł na Sejm RP. Od jesieni 1939 roku członek kierownictwa podziemnej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność, Równość, Niepodległość, z jej ramienia był współtwórcą reprezentacji politycznej konspiracyjnych stronnictw politycznych; od marca 1944 roku przewodniczący Rady Jedności Narodowej. Aresztowany przez NKWD w marcu 1945 roku, skazany w procesie szesnastu na 1,5 roku więzienia, jesienią 1945 roku uwolniony na mocy amnestii. Po powrocie do Polski aresztowany ponownie w 1947 roku i skazany w procesie przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność, Równość, Niepodległość na 10 lat więzienia. Zamęczony w więzieniu w Rawiczu Powrót

10 Czy może dzisiaj młody człowiek powiedzieć, że ludzie w czasie wojny walczyli również dla młodych XXI wieku Powrót

11 27 września 1939 roku generał Michał Tokarzewski- Karaszewicz powołał do istnienia Służbę Zwycięstwu Polski. Wydarzenie to było symbolicznym początkiem Polskiego Państwa Podziemnego. 13 listopada 1939 roku decyzją premiera i Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego w miejsce Służby Zwycięstwu Polski utworzono Związek Walki Zbrojnej, 14 lutego 1942 roku przemianowany na Armię Krajową. SZP-ZWZ-AK to pion zbrojny Polskiego Państwa Podziemnego. Dowodzili nim kolejno generałowie: Michał Tokarzewski-Karaszewicz Torwid, Stefan Rowecki Grot, Tadeusz Komorowski Bór i Leopold Okulicki Niedźwiadek. Powrót

12 AKCJE ZBROJNE 27 września 27 września 1939 roku w oblężonej Warszawie powołana została Służba Zwycięstwu Polski pod dowództwem gen. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego. Była pierwszą konspiracyjną organizacją zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego. 26 września 26 września 1944 roku rozpoczęła się ewakuacja Mokotowa. Wobec ogromnej przewagi Niemców ppłk Józef Rokicki podjął decyzję o wycofaniu powstańców kanałami do Śródmieścia. Dzielnicę opuściło również 4500 cywili. 25 września 25 września 1939 roku lotnictwo niemieckie przeprowadziło największy we wrześniu 1939 roku nalot na Warszawę. W tym dniu, określanym mianem lanego poniedziałku, na stolicę spadło ok. 630 ton bomb burzących i zapalających. 24 września 24 września 1944 roku upadł Czerniaków, najzacieklej broniona część stolicy podczas Powstania Warszawskiego. Tego dnia oddziały niemieckie rozpoczęły szturm na Górny Mokotów, 23 września 23 września 1939 roku do obozu koncentracyjnego Ravensbrück przybył pierwszy transport Polek. 22 września 22 września 1939 roku Armia Czerwona zajęła Lwów. Oficerowie Wojska Polskiego broniący miasta, pomimo radzieckich obietnic zwolnienia i umożliwienia wyjazdu za granicę, zostali wzięci do niewoli, osadzeni w obozach jenieckich, a następnie zamordowani. Powrót