Patroni naszych ulic

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Patroni naszych ulic"

Arkadiusz Sadowski
6 lat temu
Przeglądów:

1 Patroni naszych ulic Dębicka ziemia była świadkiem wielkich i tragicznych dziejów. Szczególnie na tym t e r e nie z a p i s a ł się ok r e s ok u pa c j i niemieckiej, kiedy powstała tu niezwykle p r ę ż n a i s k u t e c z n a o r g a n i z a c j a konspiracyjna. Do zasług dębickiej ZWZ-AK należą nie tylko działania dywersyjne pr z e c i w nie m ie c k ie m u ok u pa n to w i. Partyzanci podporządkowani dębickim strukturom AK rozpracowywali niemiecki poligon w Bliźnie i prowadzone tam prace nad bronią V-2. W końcu dali dowód żołnierskiego męstwa m. in. w bitwie na Kałużówce. Później przedstawiciele dębickiego podziemia wykazywali się n i e z ł o m n y m p a t r i o t y z m e m przeciwstawiając się siłą narzuconej władzy komunistycznej. Za działalność m. in. w szeregach Zrzeszenia WIN płacili cenę najwyższą. Ich czyny i ofiara upamiętniana jest dziś w nazwach wielu dębickich ulic, które oprócz bohaterów lokalnych, związanych z Dębicą przypominają też i w i e l k i c h P o l a k ó w z n a n y c h z podręczników historii.

Ludwik Marszałek ps. Zbroja (1912 1948) urodzony w Brzezinach, oficer wojska p o l s k i e g o, u c z e s t n i k k a m p a n i i wrześniowej, współtwórca konspiracji ZWZ AK.

Skazany i rozstrzelany za antykomunistyczną działalność w 1948 r o k u w w i e k u z a l e d w i e 3 6 l a t. Jan Artur Towarnicki ps.

T w ór c a s t r u k t u r S Z P ( S ł u ż b a Zwycięstwu Polski), a później ZWZ na t e r e n i e D ę b i c y. A r e s z t o w a n y w kwietniu 1940 roku, podczas brutalnego śledztwa zastrzelony.

2 Ludwik Marszałek ps. Zbroja ( ) urodzony w Brzezinach, oficer wojska p o l s k i e g o, u c z e s t n i k k a m p a n i i wrześniowej, współtwórca konspiracji ZWZ AK. W cza sie akcji Burza k o m e n d a n t O b w o d u A K D ę b i c a. O r g a n i z a t o r s t r u k t u r W I N n a Rzeszowszczyźnie, a potem na Dolnym Śląsku. Skazany i rozstrzelany za antykomunistyczną działalność w 1948 r o k u w w i e k u z a l e d w i e 3 6 l a t. Jan Artur Towarnicki ps. Tur ( ) u c z e s t n i k w o j n y p o l s k o - b o l s z e w i c k i e j, w o k r e s i e m i ę d z y w o j e n n y m n a u c z y c i e l w szkołach w Podgrodziu i Dębicy. T w ór c a s t r u k t u r S Z P ( S ł u ż b a Zwycięstwu Polski), a później ZWZ na t e r e n i e D ę b i c y. A r e s z t o w a n y w kwietniu 1940 roku, podczas brutalnego śledztwa zastrzelony. Józef Lutak ps. Dyzma ( ) z zawodu nauczyciel, uczestnik walk w kampanii wrześniowej, organizator konspiracji i tajnego nauczania. Oficer dywersji AK, dowodził w wielu akcjach na terenie Rzeszowszczyzny oraz dębickiego obwodu, w tym podczas brawurowej akcji odbicia c y w i l ó w z r ą k S S - m a n ó w w Gumniskach. Poległ podczas walk w Gołęczynie 20 sierpnia 1944 roku.

Kazimierz Głaszczka ps. Ryś (1922-1944) Żołnierz AK, zginął bohatersko w wieku 22 lat.

Czekał z odbezpieczonym grantem aż Niemcy podejdą bliżej, wtedy dopiero zabił siebie i dwóch wrogów. Łukasz Ciepliński ps. Pług (1913-1951) Źródło fot.

Wybitny dowódca i organizator konspiracji a n t y n i e m i e c k i e j, a p ó ź n i e j a n t y k o m u n i s t y c z n e j. P r e z e s IV zarządu WIN.

3 Kazimierz Głaszczka ps. Ryś ( ) Żołnierz AK, zginął bohatersko w wieku 22 lat. Został ranny podczas starcia z niemieckimi żandarmami, by nie wpaść w ręce wroga postanowił rozerwać się grantem. Czekał z odbezpieczonym grantem aż Niemcy podejdą bliżej, wtedy dopiero zabił siebie i dwóch wrogów. Łukasz Ciepliński ps. Pług ( ) Źródło fot. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie Bohater wrześniowych walk nad B z u r ą i w o b r o n i e s t o l i c y. K o m e n d a n t r z e s z o w s k i e g o inspektoratu ZWZ AK. Wybitny dowódca i organizator konspiracji a n t y n i e m i e c k i e j, a p ó ź n i e j a n t y k o m u n i s t y c z n e j. P r e z e s IV zarządu WIN. Przez trzy lata b r u t a l n i e p r z e s ł u c h i w a n y i torturowany w końcu skazany na karę śmierci, którą wykonano 1 marca 1951 r. Jan Kita ps. Samotny ( ) Źródło fot. Muzeum I LO w Dębicy organizator i dowódca Szarych Szeregów w Dębicy, aresztowany przez gestapo po tzw. wielkiej wsypie w kwietniu 1941 r. Pomimo okrutnych t o r t u r n i k o g o n i e w y d a ł g e s t a p o w s k i m o p r a w c o m. Zamordowany w obozie w Oświęcimiu.

Roman Banek ps.,,żbik (1926-1944) pochodzący z Dębicy żołnierz AK. Zastrzelony 7 czerwca 1944 roku na dębickim Rynku przez niemieckiego żandarma. Adam Lazarowicz ps.

W trakcie akcji Burza dowodził - 5 Pułkiem Strzelców Konnych Armii Krajowej, także podczas bitwy na Kałużówce. Po wojnie zaangażował się w działalność WIN.

Został stracony w 1951 roku. gen. Władysław Anders (1892-1970) Źródło fot.

4 Roman Banek ps.,,żbik ( ) pochodzący z Dębicy żołnierz AK. Zastrzelony 7 czerwca 1944 roku na dębickim Rynku przez niemieckiego żandarma. Adam Lazarowicz ps. Klamra ( ) Źródło fot. Archiwum M. Małozięć nauczyciel, wychowawca i kierownik szkoły w Gumniskach. Stał na czele dębickich struktur AK. W trakcie akcji Burza dowodził - 5 Pułkiem Strzelców Konnych Armii Krajowej, także podczas bitwy na Kałużówce. Po wojnie zaangażował się w działalność WIN. Należał do IV Zarządu G ł ó w n e g o Z r z e s z e n i a W i N. Z a t ę działalność aresztowany i po brutalnym śledztwie skazany na śmierć przez organy komunistycznej władzy. Został stracony w 1951 roku. gen. Władysław Anders ( ) Źródło fot. CAW generał br oni, dowodził podcza s powstania wielkopolskiego, wojny polsko bolszewickiej i wojny obronnej 1939 roku. Trafił do sowieckiej niewoli. W 1941 roku stanął na czele Polskich Sił Zbrojnych f o r m o w a n y c h w Z S R R, a p ó ź n i e j sformowanego na ich bazie II Korpusu, który prowadził do boju o Monte Cassino. Naczelny Wódz Sił Zbrojnych, po wojnie do końca swoich dni pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Gen. Stefan Grot Rowecki (1895-1944) Źródło fot.

dowódca ZWZ, a później AK. Wydany G e s ta p o p r z e z t r ó j k ę z d r a j c ó w z szeregów AK.

Józef Haller (1873-1960) dowódca II Brygady Legionów, twórca polskiego wojska we Francji tzw. Błękitnej Armii.

5 Gen. Stefan Grot Rowecki ( ) Źródło fot. domena publiczna ofi c e r L e g i on o w y, w k a m pa n i i wrześniowej dowódca Warszawskiej B r y g a d y P a n c e r n o - M o t o r o w e j, dowódca ZWZ, a później AK. Wydany G e s ta p o p r z e z t r ó j k ę z d r a j c ó w z szeregów AK. Osadzony w obozie Sachsenchausen, gdzie po wybuchu P o w s t a n i a W a r s z a w s k i e g o zamordowano go na rozkaz Himlera Gen. Józef Haller ( ) dowódca II Brygady Legionów, twórca polskiego wojska we Francji tzw. Błękitnej Armii. Brał udział w wojnie o granice, pełnił ważne funkcje dowódcze, między innymi stał na czele Frontu Północnego w trakcie Bitwy Warszawskiej w 1920 roku. Od 1939 roku do śmierci przebywał na emigracji angażując się w działania polskich władz na uchodźctwie. Źródło fot. NAC Ofiary Stalinizmu i Nazizmu upamiętniane 23 sierpnia. Źródło Fot. IPN

Podobne dokumenty

1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert

1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert Żołnierze Wyklęci żołnierze antykomunistycznego Podziemia stawiających opór