Od początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen.

Transkrypt

1

2 Od początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen. Sosnkowski wydaje rozkaz o rozpoczęciu przygotowań do walki z Niemcami, by zademonstrować siłę AK

3 Gen. Tadeusz Bór Komorowski (komendant główny AK) zakłada akcję AK przeciwko Niemcom w miarę zbliżających się wojsk radzieckich Plan Burza (bez Warszawy)

4 Wołyń 15 stycznia 1944 Akcję Burza rozpoczyna 27. Wołyńska Dywizja Piechoty AK, w sile ok. 6 tys. żołnierzy, dowodzona przez mjr. Jana Kiwerskiego Oliwę. We współpracy z oddziałami sowieckimi stacza szereg walk z Niemcami W drugiej połowie kwietnia dywizja z dużymi stratami wychodzi z okrążenia, przebijając się na Lubelszczyznę, gdzie zostaje rozbrojona przez Sowietów.

5 Wileńszczyzna Oddziały AK okręgów Wilno i Nowogródek, w sile ok. 15 tys. Żołnierzy w ramach Akcji Burza zadają Niemcom poważne straty. Największa z ich operacji, Ostra Brama, trwa blisko tydzień i przynosi wyzwolenie Wilna 13 lipca, we współdziałaniu z oddziałami sowieckimi. Po kilku dniach NKWD aresztuje polskie dowództwo i sztab. Sowieci rozbrajają otoczone polskie jednostki. Około 5 tys. żołnierzy, odmawiających wstąpienia do armii Berlinga, trafia do łagrów. Pozostali na wolności wracają do konspiracji lub przebijają się na zachód.

6 Ziemia lwowska Na kresach południowo-wschodnich akcja Burza rozpoczyna się w marcu Jej głównym celem jest opanowanie Lwowa. Od 22 do 27 lipca Polacy, wspólnie z oddziałami sowieckimi, walczą o Lwów, wyzwalając miasto. Lwów jest cały udekorowany polskimi sztandarami. Ale już następnego dnia oddziały sowieckie rozbrajają jednostki Armii Krajowej. W nocy z 2 na 3 sierpnia całą polską delegację aresztuje NKWD.

7 Lubelszczyzna Na Lubelszczyźnie Akcja Burza rozpoczyna się w lipcu Komendant Okręgu, płk Kazimierz Tumidajski Edward mobilizuje 3. i 9. Dywizje Piechoty, ponadto przechodzi z Wołynia część 27. Dywizji Piechoty. Oddziały AK zadają znaczne straty siłom niemieckim, zajmują wiele miejscowości samodzielnie bądź we współdziałaniu z Armią Czerwoną. Sowieci żądają włączenia oddziałów AK do armii Berlinga albo ich rozwiązania. 3 sierpnia Sowieci aresztują Okręgowego Delegata Rządu w Lublinie, dzień później - płk. Kazimierza Tumidajskiego.

8 NKWD i Smiersz aresztują ujawniających się żołnierzy AK Polscy komuniści szerzą czarną legendę AK Od października 1944r. oddziały AK znów w konspiracji

9

10 Nie planowano powstania w Warszawie W lipcu 1944r: 1) Komuniści powołują PKWN 2) Masowe aresztowania żołnierzy AK Nadzieja na samodzielne wyzwolenie W-wy Zbliżające się wojska radzieckie Chęć odwetu Rozkaz Niemców nakazujący kopać okopy (mogło to osłabić siły konspiracji) Komunistyczne radio Kościuszko nawołuje do walki

11 Mimo sprzeciwu naczelnego wodza (Sosnkowskiego), Stanisław Jankowski i Bór Komorowski wyznaczają datę i godzinę powstania na 1 sierpnia na godzinę 17.00

12 Do walki stanęło ok. 25 tysięcy żołnierzy AK Opanowano większość dzielnic (bez Pragi) Zdobyto: elektrownię, Pocztę Główną, obóz koncentracyjny przy ul. Gęsiej Nie udało się zdobyć: lotniska, siedziby Gestapo przy al. Szucha, mostu na Wiśle, Dworca Gdańskiego, Cytadeli Entuzjazm mieszkańców

13 5 sierpnia Niemcy dokonują szturmu Woli i Ochoty Bohaterska obrona oddziałów płk. Mazurkiewicza Radosława Szturm niemiecki na Stare Miasto, wspierane przez wyrzutnie rakietowa nazywane krowami, szafami, miny samobieżne Goliath, czołgi Tygrysy, samoloty Stukasy

14 Przebijanie się kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia i na Żoliborz Po 2 września walki w dzielnicach: Śródmieście, Żoliborz, Mokotów W połowie września na prawym brzegu pojawiała się Armia Czerwona; na rozkaz Stalina zatrzymała się; słabe ataki jedynie 1. Armii Wojska Polskiego Stalin nie wsparł powstania (m.in. nie wydał zgody na międzylądowanie samolotów alianckich)

15 Mokotów padł 28 września, Żoliborz 30 września 2 października AK złożyła broń Śmierć powstańców rannych Śmierć ludności cywilnej Do 17 stycznia 1945r. Niemcy niszczyli Warszawę

16 19 stycznia 1945r. Gen. Leopold Okulicki Niedźwiadek wydał rozkaz o rozwiązaniu AK Wielu nadal walczyło (m.in. organizacja Nie ) Powstanie Warszawskie