Odpowiedź MSZ na uwagi otrzymane w ramach konsultacji społecznych projektu Planu współpracy rozwojowej 2015

Transkrypt

1 Strona 1 z 11 Odpowiedź MSZ na uwagi otrzymane w ramach konsultacji społecznych projektu Planu współpracy rozwojowej 2015 Lp. Dotyczy Treść Uwagi Zgłoszone przez Stanowisko MSZ 1. Niepełny dokument do konsultacji 2. Projekty realizowane przez organy administracji rządowej Po raz kolejny do konsultacji została przesłana jedynie część dokumentu bez istotnych aneksów zawierających (1) projekcje wielkości alokacji finansowej kierowanej na poszczególne działania, (2) zestawienie zadań/projektów, które realizować będą organy administracji rządowej. Postulujemy skierowanie do publicznych konsultacji w trybie przewidzianym w Zasadach Współpracy z Partnerami Społecznymi - Części II, Aneksu I i Aneksu II niniejszego Planu. Postulujemy doprecyzowanie/uszczegółowienie informacji, w jaki sposób wyłaniane są inicjatywy realizowane przez organy administracji rządowej. Udostępnienie całości dokumentu łącznie z alokacją kwot nie było możliwe ze względu na brak informacji o wysokości rezerwy celowej na współpracę rozwojową w Zakres zaangażowania oraz indykatywny budżet projektów organów administracji rządowej zostały wstępnie uzgodnione w drodze konsultacji z MSZ, jednakże proces ten nie został zakończony. Ostateczna lista projektów organów administracji rządowej, które będą realizowane ze środków polskiej współpracy rozwojowej, zostanie umieszczona na stronie internetowej w pierwszym kwartale 2015 r. Informacja o wyłanianiu inicjatyw organów administracji znajduje się na stronie internetowej polskapomoc w zakładce nasi partnerzy. Plan jest dokumentem ogólnym, w którym nie znajdują się informacje o kryteriach wyboru projektów, podobnie jak w przypadku konkursów.

2 Strona 2 z Plan ewaluacji polskiej pomocy rozwojowej W treści projektu planu brakuje informacji, co konkretnie chce ewaluować MSZ w roku Plan ewaluacji nie został przedstawiony do konsultacji społecznych. Postulujemy udostępnienie rocznego planu ewaluacji na rok 2015 do konsultacji społecznych. Poddajemy także pod rozwagę przeprowadzenie w roku 2015 ewaluacji programu "Wolontariat - polska pomoc" (także w kontekście znaczenia wolontariatu dla podnoszenia świadomości na temat rozwoju w PL). Ponadto proponujemy dwa rozwiązania na rzecz upowszechniania efektów ewaluacji i podnoszenia jakości działań: 1) zapisanie w wymogach zamówienia przetargowego w zakresie ewaluacji obowiązku przesyłania podmiotom, których działania są ewaluowane skróconego raportu z badania ich projektu (teraz powstaje jedynie ogólny raport) 2) zorganizowanie otwartego spotkania/seminarium poświęconego omówieniu dotychczas przeprowadzonych ewaluacji (takie spotkanie MSZ zorganizował w lutym br., postulujemy, aby na początku roku 2015 także stworzyć możliwość do dyskusji na ten temat). Ponawiamy także zeszłoroczną prośbę o wyjaśnienie, co MSZ rozumie przez ewaluację współpracy rozwojowej. MSZ nie przewiduje konsultacji społecznych Planu rocznego ewaluacji na 2015 r. Po zatwierdzeniu dokumentu przez Podsekretarza stanu ds. współpracy rozwojowej dokument zostanie udostępniony na stronie internetowej. MSZ jest otwarte na wszelkie sugestie dotyczące przyszłych działań ewaluacyjnych. Przedstawiona propozycja ewaluacji programu "Wolontariat - polska pomoc" zostanie rozważona. Propozycja częściowo zaakceptowana: 1) Wobec skali działań projektowych nie wydaje się celowe (z przyczyn metodologicznych nie jest też możliwe) sporządzanie odrębnych raportów dla każdego z projektów poddanych analizie w procesie ewaluacji. Natomiast MSZ stwarza możliwość udziału w otwartych spotkaniach podsumowujących ewaluację, podczas których ewaluowane podmioty, mogą zasięgnąć

3 Strona 3 z System Małych Grantów Postulujemy przedstawienie uzasadnienia do wyboru polskiego sektora prywatnego do realizacji działań w ramach systemu Małych Grantów. Wiele analiz wskazuje na to, że preferowanie lokalnego sektora prywatnego w realizacji takich działań nie tylko obniża ich koszt, ale też podnosi rezultaty rozwojowe poprzez dodatkowe wsparcie lokalnej gospodarki i rynku pracy. Biorąc pod uwagę ograniczone środki przekazywane przez Polskę na pomoc rozwojową (pozostające znacznie poniżej zobowiązań podjętych przez polski rząd), efektywność ich wykorzystania powinna być kluczowym kryterium wyboru mechanizmów pomocowych i nie może być ograniczana na rzecz wsparcia polskiego eksportu. dodatkowych informacji nt. przeprowadzonej ewaluacji. 2) MSZ zorganizuje otwarte spotkanie poświęcone omówieniu wyników ewaluacji. Podejście MSZ w kwestii wspierania lokalnych gospodarek przy realizacji projektów pomocowych nie uległo zmianie. Gros środków finansowych w ramach Systemu Małych Grantów ( PLN z puli PLN zgodnie ze zmodyfikowanym Planem współpracy rozwojowej w 2014 r.) jest przeznaczana na realizację inicjatyw we współpracy z lokalnymi organizacjami. Zgodnie z przyjętymi zasadami produkty i usługi służące realizacji danego projektu muszą być kupowane na rynku lokalnym, przyczyniając się równocześnie do jego rozwoju. MSZ nie ogranicza tym samym przekazywanej w ramach małych grantów pomocy do wspierania polskiego eksportu. Jednocześnie MSZ, realizując polską politykę zagraniczną, podejmuje działania ułatwiające polskim podmiotom uzyskanie dostępu do zagranicznych rynków.

4 Strona 4 z Edukacja globalna W opisanych w projekcie planu działaniach dotyczących edukacji globalnej (str ), nie ma mowy o dofinansowaniu wkładów własnych do projektów finansowanych ze źródeł zewnętrznych. Z punktu widzenia organizacji zrzeszonych w Grupie Zagranica jest to niezwykle ważne działanie, pozwalające na mobilizację większej puli środków na realizację zadań z zakresu edukacji globalnej. Postulujemy zapisanie w Planie rocznym zadania odnoszącego się do dofinansowania wkładów własnych do projektów edukacji globalnej finansowanych ze źródeł zewnętrznych. Ponadto postulujemy uwzględnienie wśród adresatów działań edukacyjnych również sektora biznesowego oraz instytucji publicznych, tzn. uwzględnienia w ramach edukacji globalnej zgodnie z podejściem Unii Europejskiej - kampanii społecznych i orzeczniczych prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Wskazane naszym zdaniem jest szczegółowe opisanie w dokumencie działań, które MSZ planuje w ramach Partnerami placówki w projektach mogą być wyłącznie nienastawione na zysk podmioty, które działają w krajubiorcy pomocy zgodnie z obowiązującym prawem. Pojawienie się polskiego podwykonawcy i poddostawcy stwarza szansę na nawiązanie stosunków biznesowym z lokalnym partnerem, a tym samym rozwój lokalnego sektora prywatnego. MSZ rozważy zwiększenie alokacji finansowej na konkurs Edukacja Globalna w ramach, którego organizacje będą mogły składać wnioski o dofinansowanie projektów. Definicja edukacji globalnej uwzględnia prowadzenie działań o charakterze zwiększania świadomości, jednak zgodnie z założeniami konkursowymi za edukację globalną nie są uznawane działania o charakterze politycznym, lobbingowym i akcje zbierania podpisów pod petycjami do władz centralnych lub samorządowych. Plan działań w ramach Europejskiego Roku na rzecz Rozwoju był konsultowany z przedstawicielami organizacji pozarządowych i jest im

5 Strona 5 z 11 Europejskiego Roku Rozwoju (na podstawie składanego do Komisji Europejskiej narodowego planu działań dot. ERR 2015). stoi na stanowisku, że dla przejrzystości warto używać definicji edukacji globalnej zapisanej w Porozumieniu w sprawie wspierania rozwoju edukacji globalnej w Polsce z 2010 r. i używanej dotychczas przez MSZ. Postulujemy odniesienie się do niej w treści Planu. znany, ponadto będzie on ujęty we wniosku projektowym o grant KE. Jego zakres wykracza poza ramy edukacji globalnej (chociaż obejmuje również działania EG) gdyż poza głównym wymiarem edukacyjnym zawiera również elementy o charakterze informacyjnym i promocyjnym. W Planie znajdzie się odniesienie do ERR w odniesieniu do działań konkursowych o charakterze akcji zwiększającej świadomość obywateli na temat współzależności i problemów globalnych. Szczegółowe informacje o działaniach podejmowanych w ramach Europejskiego Roku na rzecz Rozwoju finansowanych zarówno z grantu KE, środków własnych MSZ jak i partnerów zewnętrznych, np. Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, zostaną zamieszczone odrębnie na stronie internetowej Definicja edukacji globalnej przyjęta w międzysektorowym porozumieniu na rzecz rozwoju edukacji globalnej w Polsce jest konsekwentnie stosowana przez MSZ we wszystkich

6 Strona 6 z Polityka stypendialna w planie rocznym współpracy rozwojowej stoi na stanowisku (wyrażanym min. w zeszłorocznym raporcie monitoringowym), że dyskusyjne jest zaliczanie środków przeznaczonych na pomoc stypendialną dla studentów z krajów rozwijających do oficjalnej pomocy rozwojowej. Takie postępowanie ma sens tylko wtedy, kiedy istnieje udokumentowane programowe podejście do specyfiki potrzeb kraju pochodzenia studenta. Potrzebne są konkretne założenia, umożliwiające dostosowanie kierunku studiów, na które uczęszcza cudzoziemiec, do strategii rozwoju oraz priorytetowych dziedzin wsparcia dla kraju jego pochodzenia. Bez tego trudno udowodnić, że studia, na które uczęszczała dana osoba, w jakimkolwiek stopniu przyczynią się do rozwoju kraju jej pochodzenia. dokumentach konkursowych. Plan współpracy rozwojowej jest dokumentem o charakterze programowym i nie zawiera definicji obszarów tematycznych tj. działania transformacyjne, prawa człowieka etc. Dlatego też nie wydaje się zasadne używanie w nim definicji EG. Zgodnie z wytycznymi dot. raportowania statystyk DAC OECD, finansowanie stypendiów studentom z krajów rozwijających się jest kwalifikowane jako Oficjalna Pomoc Rozwojowa. Zaliczanie stypendiów do ODA jest stałą praktyką donatorów współpracy rozwojowej. 7. Harmonogram konkursów Polska Pomoc Postulujemy odniesienie się do tego w planie rocznym wskazując istotność klarownego opisania związku polityki stypendialnej państwa skierowanej do studentów z krajów rozwijających się z celami strategicznymi polskiej współpracy rozwojowej. stoi na stanowisku, że indykatywny kalendarz konkursów powinien być ogłaszany już na etapie publikacji Planu rocznego, aby umożliwić efektywne Informacja o planowanym harmonogramie konkursów przekazana będzie odrębnie.

7 Strona 7 z Odniesienie się do bieżących wydarzeń w krajach docelowych Polskiej Pomocy w Planie Współpracy planowanie partnerom społecznym. Postulujemy zamieszczenie w Planie indykatywnego kalendarza konkursów dla partnerów społecznych, przy czym ewentualne zmiany w kalendarzu mogłyby być ogłaszane na stronie Polskiej Pomocy. Ponieważ plan roczny jest dokumentem operacyjnym odnoszącym się do konkretnych działań realizowanych w ramach polskiej pomocy uważamy, że powinno się w nim znaleźć odniesienie do bieżących wydarzeń w krajach docelowych Polskiej Pomocy. Widzimy potrzebę zaakcentowania istotności wsparcia dla tych krajów, w których ogólna sytuacja polityczno-społeczna pogorszyła się i przez co istnieją przesłanki do poświęcenia im szczególnej uwagi. Postulujemy odniesienie się w planie rocznym do sytuacji na Ukrainie, w Autonomii Palestyńskiej i Azerbejdżanie. Taki opis mógłby się znaleźć zarówno we wstępie do Planu jak i w części Szczegółowe informacje o polskiej współpracy rozwojowej w krajach priorytetowych w 2015 r. (str. 8). 9. Ukraina W chwili obecnej walki na wschodzie Ukrainy oraz aneksja Krymu spowodowała przemieszczenie się od 150 do 300 tys. obywateli Ukrainy do centralnych i zachodnich regionów kraju. Duże miasta, takie jak Kijów, Lwów, Zaporoże czy Dniepropietrowsk borykają się już obecnie z brakiem miejsc do zakwaterowania uciekinierów. W chwili obecnej wielu z nich mieszka w szkołach lub innych budynkach publicznych lecz ze względu konieczność ich użytkowania miejsc dostępnych dla uciekinierów będzie coraz mniej. Co ważniejsze z punktu widzenia pomocy rozwojowej, podobnie jak to ma miejsce w innych kryzysach, nie wszyscy uchodźcy Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM) Harmonogram konkursów w ostatnich latach jest stały i wynika on z cyklu programowania i wdrażania polskiej współpracy rozwojowej. Plan jest dokumentem ogólnym. Sytuacja wewnętrzna w krajach partnerskich jest brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu finansowania konkretnych projektów. Biorąc pod uwagę potrzeby będące wynikiem sytuacji na Ukrainie, MSZ rozważy modyfikację zapisów w Priorytecie 2 na rzecz Ukrainy.

8 Strona 8 z 11 wewnętrzni wrócą do swoich domów -- część z nich nie powróci ze względu na zniszczenia lub też po prostu lepsze perspektywy znalezienia pracy i warunki życia. Ze względu na bardzo małą zdolność do dostarczenia pomocy ze strony UNHCR i innych organizacji międzynarodowych, Polska Pomoc powinna wesprzeć władze lokalne w poszukiwaniu nowych rozwiązań w celu znalezienia odpowiednich warunków mieszkaniowych dla tych osób, które pozostaną w tych miastach, jak również w celu poprawy usług dla ludności by przezwyciężyć szybko narastające głosy sprzeciwu ze strony miejscowej ludności. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ochrony zdrowia, gdzie instytucje położone blisko obszaru objętego walkami borykają się obecnie z brakiem kadr, wyposażenia i środków medycznych. W przyszłym roku - niezależnie od rozwoju sytuacji - będą one potrzebować wsparcia by móc dalej funkcjonować lub też szybko odbudować swój potencjał. W przypadku sieci energetycznych, Polska Pomoc mogłaby wesprzeć odbudowę uszkodzonej w wyniku walk sieci energetycznej, szczególnie tej o niskim napięciu i przyłączy do domów. Zważywszy obecną, trudną sytuację na Ukrainie uważamy, że polska pomoc rozwojowa powinna pomóc ukraińskim władzom samorządowym dostosować swoje działania i decyzje do tych nowych wyzwań, jak również pomóc im podjąć niezbędne, choć niewielkie, inwestycje w celu rozwiązania najbardziej palących problemów w zakresie

9 Strona 9 z 11 zakwaterowania, dostępu do ochrony zdrowia i szeroko pojętej pomocy społecznej oraz odnowienie dostaw prądu elektrycznego. Chcielibyśmy podkreślić że ze względu na nakierowanie pomocy ku instytucjom państwowym i organom administracji nie może ona być kwalifikowana jako pomoc humanitarna, lecz właśnie jako pomoc rozwojowa realizowana w celu przezwyciężenia skutków konfliktu zbrojnego (recovery). Ze względu na obecną sytuację na Ukrainie, gdzie efekty spowodowanych walkami ruchów ludności będą zapewne cały czas odczuwalne w roku 2015 pod kątem dostępności mieszkań oraz dostępu do podstawowych usług dla ludności, w tym opieki zdrowotnej, proponujemy uzupełnić zapisy priorytetu nr 2 następująco: Priorytet 2 - Rozwój regionalny, budowa potencjału administracji publicznej i samorządowej W ramach priorytetu 2 MSZ będzie udzielać dofinansowania w ramach konkursu Polska pomoc rozwojowa 2015 na realizację projektów, które przyczynią się do osiągnięcia poniższych celów: a. aktywizacja samorządów i wspólnot mieszkaniowych w dziedzinie usług komunalnych i zarządzania nieruchomościami, w tym trwałych rozwiązań kwestii zabezpieczenia dachu nad głową dla uchodźców wewnętrznych; b. wdrożenie rozwiązań w zakresie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej na poziomie obwodów i gmin, jak również

10 Strona 10 z Konkurs Pomoc humanitarna 11. Konkurs pomoc humanitarna odbudowa uszkodzonej sieci i przyłączy energetycznych. c. poprawa jakości opieki medycznej, służb ratunkowych oraz pomocy społecznej. Proponujemy, aby w zapisach konkursu pojawił się również górny limit wielkości możliwego do uzyskania dofinansowania. Dzięki temu możliwa będzie większa dywersyfikacja grup beneficjentów i rejonów do których kierowana jest pomoc humanitarna. Proponujemy, aby zapisy konkursu uwzględniały możliwość pokrycia stawką ryczałtową kosztów ogólnych beneficjenta maksymalnie do 7% całkowitych kosztów dopuszczalnych na działanie w ramach konkursu (tzw. Ang. Programme Services and Support Recovery PSSR). Działanie to przybliżyłoby konkurs pomocy humanitarnej do standardów obowiązujących w Dyrekcji Generalnej ds. Pomocy Humanitarnej i Ochrony Ludności (DG ECHO), a także ułatwiłoby współpracę polskich podmiotów z zagranicznymi partnerami, stosującymi PSSR w ramach swoich działań. Szczegółowe zapisy znajdują się w Rozporządzeniu Komisji (We, Euroatom) nr.2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (We, Euroatom) nr 1605/2002 w sprawie finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich art. 181(2). Polski Krzyż Polski Krzyż Czerwony Czerwony Każdorazowo w przypadku uruchamiania postępowania dotacyjnego, będącego odpowiedzią na sytuację kryzysową, MSZ wskazuje całkowitą wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację zadania lub/i dodatkowo określa maksymalne limity dla konkretnych obszarów geograficznych. Uwaga nie odnosi się bezpośrednio do zapisów Planu. W chwili obecnej w konkursach MSZ wszystkie koszty w ramach udzielonej dotacji muszą być udokumentowane. 12. Podział środków Proponujemy, aby w tym roku ze względu na utrzymywanie Polski Czerwony Zwiększenie puli środków

11 Strona 11 z 11 rezerwy celowej ( Implementacja polskiego programu na rzecz rozwoju oraz wsparcie międzynarodowej współpracy na rzecz demokracji i społeczeństwa demokratycznego ) się stanu katastrofy humanitarnej w Syrii, a także pojawienia się nowych wyzwań w postaci konfliktów zbrojnych w Palestynie, Iraku i na Ukrainie znacząco zwiększyć limit środków przeznaczonych na pomoc humanitarną. Krzyż finansowych na pomoc humanitarną będzie uzależnione od ostatecznej wysokości rezerwy celowej w części dotyczącej środków będących w dyspozycji MSZ.