1. Wybuch rewolucji w Rosji

Transkrypt

1 Rewolucja 1905 roku

2 1. Wybuch rewolucji w Rosji

3 Przyczyny 1. Przegrana wojna z Japonią 2. Przestarzały system ustrojowy 3. Zła sytuacja ekonomiczna Rosji 4. Bezpośrednia przyczyna krwawa niedziela Strajki już od 1901 r. Partie lewicowe (Socjaldemokratyczna Partia Robitników Rosji i Partia Socjalistów-Rewolucjonistów (eserowcy) chcą obalenia cara

4 Krwawa niedziela Petersburg 22 stycznia 1905r. Car postrzegany jako batiuszka ojciec; Batiuszka każe strzelać do ludzi, którzy (pokojowo, z obrazami, ikonami) przyszli złożyć petycję z żądanie 8-godzinnego dnia pracy i zwolnienia więźniów politycznych ginie ok osób Strajki w niemal całej przemysłowej Rosji W zamachu ginie wielki książę Sergiusz Aleksandrowicz Romanow Represje nie studzą rewolucji; w październiku strajkuje już 2 mln ludzi

5 Manifest październikowy 1. Amnestia dla więźniów politycznych 2. Wprowadzenie wolności zrzeszeń 3. Powszechne prawo wyborcze 4. Zwołanie parlamentu (Dumy Państwowej)

6 Parlament składał się z dwóch izb. Izbę wyższą tworzyła powołana przez cara Rada Państwa. Izbę niższą natomiast stanowiła Duma Państwowa pochodząca z wyborów. Pierwsza Duma przetrwała kilka miesięcy, gdyż już w lipcu 1906 roku car był niezadowolony z jej składu i ją rozwiązał. Druga Duma została wybrana w 1907 roku, lecz większość mieli radykałowie, więc też została rozwiązana przez Mikołaja II. Trzecia Duma została wybrana w tym samym roku, w niej większość tworzyli zwolennicy cara. W efekcie przetrwała pięć lat.

7 W 1906 roku Mikołaj II odwołał Sergieja Wittego z urzędu premiera, a na jego miejscu został powołany Piotr Stołypin. Stołypin skutecznie tłumił rewolucję, wprowadzając surowe represje ( krawat Stołypina szubienica) tzw. reakcja stołypinowska Z drugiej strony dokonał ważnych reform; przeprowadził uwłaszczenie chłopów, w wyniku której wytworzyła się warstwa zamożnego chłopstwa, tzw. kułaków. Uznał wolność do zrzeszeń. Przeprowadził reformy w szkolnictwie i w wojsku. Stołypin w 1911 roku został zamordowany.

8 2. Polacy wobec rewolucji 1904 r. demonstracje w Białymstoku, Radomiu, Warszawie Organizacja Spiskowo- Bojowa PPS organizuje zamachy przeciw przedstawicielom administracji rosyjskiej

9 Różne pomysły; PPS (lewica) podzielona; część jest za walką o niepodległość i prawa robotnicze, część woli strajki i uliczne manifestacje Liga Narodowa (prawica) chce ustępstw, przywrócenia języka polskiego w urzędach, z czasem autonomii ugodowi, lojalni ( realiści ) chcą chociaż częściowego złagodzenia rusyfikacji

10 3. Rewolucja na ziemiach polskich Koniec stycznia 1905 r. strajk ok. 400 tys. ludzi; postulaty socjalne (8-godzinny dzień pracy) i polityczne (wprowadzenie konstytucji, utworzenie republiki) Protesty w szkołach; postulat polonizacji oświaty represje powodują wybuch strajku (trwał do 1908r.)

11 Śmiercią 32 osób zakończyła się warszawska demonstracja pierwszomajowa. W Łodzi strajk włókniarzy przeobraził się w starcia z wojskiem carskim(22-24 czerwca), w efekcie których zginęło i zostało rannych około 200 osób

12 Manifest październikowy niewiele zmienił; nadal protesty Sami Polacy nie mogą się dogadać co do kontynuowania strajków; lewica chce nadal walczyć, prawica już nie W wyborach do Dumy PPS i SDKPiL nie wzięły udziału, więc endecja ma 2/3 mandatów Stopniowe wygaszanie strajków, pozostała tylko Organizacja Bojowa PPS, która stosowała terror indywidualny

13 3. Polityka władz carskich Nowy gubernator warszawski, Gieorgij Skałon, ogłosił stan wyjątkowy; dopuszczano karanie śmiercią strajkujących, bez potrzeby wyroku sądowego Do końca 1908 r. skazano 1000 osób, także zsyłki, Ok. 300 tyś. wojska stacjonowało w Kongresówce Czerwiec 1906 r. wojska carskie zorganizowały 3- dniowy pogrom Żydów w Białymstoku (88 ofiar)

14 Na początku w Dumie zasiadało 54 Polaków, w kolejnej 46, w Trzeciej Dumie już tylko 18 Marne szanse na uzyskanie czegokolwiek sensownego

15 4. Skutki rewolucji r. ogłoszenie Ukazu tolerancyjnego koniec prawnego dyskryminowania wyznania katolickiego i unickiego 2. Częściowe zniesienie ograniczeń językowych w gminach 3. Pozwolono na działalność szkół niepaństwowych z nauczanym językiem polskim (szybko powstało ok. 250 szkół dla 50 tyś. uczniów); organizacja społeczna Polska Macierz Szkolna założyła ok. 800 szkół elementarnych, Towarzystwo Kursów Naukowych namiastka polskiego uniwersytetu 4. Rozwiń ruchu zawodowego i spółdzielczego 5. Powstały nowe czasopisma w języku polskim 6. Lepsze warunki płacy i pracy robotników 7. Zniesiono zakaz nabywania ziemi przez Polaków na ziemiach zabranych