Temat: PRL w okresie rządów Gomułki

Transkrypt

1 Temat: PRL w okresie rządów Gomułki

2 1. Poznański czerwiec. 5 marca 1953 roku umiera Stalin Śmierć Stalina - Kronika Filmowa Stopniowe łagodzenie terroru; 1953 r., ucieczka na zachód Józefa Światły i jego relacje w Radiu Wolna Europa 1954r., likwidacja MBP Łagodzono cenzurę, zaczynają działać czasopisma krytyczne względem władzy Krytyka stalinizmu (1955r. Poemat dla dorosłych Adama Ważyka); destalinizacja

3 28 czerwca 1956r., w czasie Międzynarodowych Targów Poznańskich wybuchł strajk robotników Fabryki Cegielskiego Uliczna manifestacja; atak na budynek Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego Wojsko, czołgi na ulicach Zginęło kilkadziesiąt osób, wiele rannych, ok. 250 aresztowano Przemówienie Cyrankiewicza

4 2. Polski październik W partii walka dwóch frakcji: a) Natolińczycy (popierali stary porządek) b) Puławianie (dążą do zmian) Wydarzenia poznańskie pokazują potrzebę zmian 19 października początek rozmów na VIII Plenum KC PZPR; do Warszawy przyjeżdża Chruszczow; ruchy wojsk radzieckich w stronę Warszawy Porozumienie; 20 października Gomułka I sekretarzem

5 3. Początek rządów Gomułki Po kilku miesiącach stopniowe odchodzenie od odwilży Ponowna cenzura Zamknięcie pisma Po prostu (października 1957r); tygodnik studencki, inteligencki, symbol października 56

6 4. Stosunki państwo-kościół r., zwolniono z więzienia kard. Wyszyńskiego Grudzień 1956r., religia wraca do szkół Od 1961r., nowe represje wobec kościoła (brak zgody na budowę kościołów, zakaz nauczania religii w szkołach, powoływanie kleryków do wojska)

7 Udzielamy przebaczenia i prosimy o nie Listopad 1965r., list biskupów polskich do biskupów niemieckich

8 Rocznica tysiąclecia chrztu/państwa polskiego Władze państwowe przygotowywały się do obchodów tysiąclecia państwa polskiego (podkreślano też zagrożenie niemieckie) Kościół przygotowywał się do obchodów tysiąclecia chrztu Polski Brak zgody władz na przyjazd papieża Pawła VI, aresztowały obraz MB Jasnogórskiej, organizowano konkurujące w kościelnymi imprezy Budowa szkół tysiąclatek

9 5. Mała stabilizacja (do poł. lat 60- tych) 1. Więcej produktów konsumpcyjnych 2. Więcej mieszkań, sprzętu AGD, mebli, samochodów ( Warszawa, Syrenka ) 3. Pierwsze radioodbiorniki, gramofony 4. Telewizja od 1952r., od 1953r. ½ godziny w tygodniu, od 1961r., codziennie 5. Wzrost płac 6. Lepsze zaopatrzenie w żywność

10 6. List 34 (marzec 1964r) Do Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza Ograniczenia przydziału papieru na druk książek i czasopism oraz zaostrzenie cenzury prasowej stwarza sytuację zagrażającą rozwojowi kultury narodowej. Niżej podpisani, uznając istnienie opinii publicznej, prawa do krytyki, swobodnej dyskusji i rzetelnej informacji za konieczny element postępu, powodowani troską obywatelską, domagają się zmiany polskiej polityki kulturalnej w duchu praw zagwarantowanych przez konstytucję państwa polskiego i zgodnych z dobrem narodu.

11 list 34 intelektualistów (m.in. A. Słonimski, M. Dąbrowski, J. Parandowski, P. Jasienica, M. Wańkowicz) Przejaw otwartego niezadowolenia intelektualistów

12 7. Marzec 1968

13 Walka o władzę wewnątrz PZPR Grupa rewizjonistów ; chcą reform, socjalizmu z ludzką twarzą Grupa partyzantów ; hasła nacjonalistyczne, hasła spolszczenia partii grupa skupiona wokół Mieczysława Moczara Wojna sześciodniowa Izraela z państwami arabskimi w 1967r.; ZSRR popiera Arabów

14 Dziady reż. K. Dejmka Styczeń 1968r., komuniści zdjęli z afisza przedstawienie Dziadów w reżyserii K. Dejmka (pretekst: sztuka miała charakter antyradziecki) Demonstracja studencka w obronie spektaklu Wyrzucenie z UW Adama Michnika i Henryka Szlajfera 8 marca demonstracja studencka

15 Wiece studenckie atakowane przez MO i aktyw robotniczy 300 osób aresztowano, usunięto z uczelni marcowi docenci Atak partii na rewizjonistów, intelektualistów i Żydów syjonistów Usunięto z pracy osoby pochodzenia żydowskiego, zmuszano ich do emigracji marzec tysięcy Żydów zmuszonych do opuszczenia Polski

16 8. Polityka zagraniczna Brak samodzielnej polityki zagranicznej 1968r., zerwanie stosunków z Izraelem, interwencja w Czechosłowacji ( Operacja Dunaj ) Plan Rapackiego (propozycja, by tereny Polski, Czechosłowacji, NRD, RFN były wolne od broni atomowej) 7 grudnia 1970r., układ z RFN o nienaruszalności granic Polski na Odrze i Nysie i nawiązaniu stosunków dyplomatycznych