Trend ocieplenia Polska a cały świat

Transkrypt

1 Trend ocieplenia Polska a cały świat Pod jednym z ostatnich wpisów RadomirW umieścił następujący komentarz: Dziękuję bardzo za te wykresy. Tylko że one potwierdzają moje przypuszczenia. Poza ostatnimi 30 latami nigdy ocieplenia w Polsce nie odbiegały aż tak bardzo na plus od trendu ogólnoświatowego. Co więc wydarzyło się w 1990 r. i później, co by uzasadniało trwałość tego odchylenia, jak niektórzy tu sugerują a nie jego tymczasowość. Obalenie komunizmu i wprowadzenie demokracji? No to chyba się niebawem ochłodzi, bo podobno zmierzamy w stronę dyktatury i autorytaryzmu. Pomijając już oczywisty fakt, że to nie sama zmiana ustrojowa mogła być katalizatorem przyspieszenia ocieplenia w naszym regionie na tle globalnym, a wynikające z niej inne zmiany w gospodarce, to dodatkowo takie przyspieszenie było i jest widziane przez modele klimatyczne. Na sam początek należy powiedzieć, że rzeczywiście klimat naszego kraju w ostatnich dekadach ocieplał się szybciej, niż klimat globalny.

2 Powy żej: Porównanie przebiegu anomalii temperatury w Polsce z przebiegiem globalnym (GISTEMP). Okres bazowy w obu seriach to letnia średnia ruchoma. Jak widać na powyższym wykresie, mniej więcej do końca lat 70. XX w. zmiany temperatury globalnej przebiegały podobnie jak zmiany temperatury w naszym kraju (chociaż gdyby się przyjrzeć dokładnie, to trend temperatury w Polsce między 1890 a 1980 był również nieco wyższy, niż globalny). Od lat 80. XX w. stan ten uległ zmianie. Co prawda tempo wzrostu temperatury globalnej się zwiększyło, ale znacznie mniej niż miało to miejsce w przypadku naszego regionu. Pozostaje pytanie o przyczynę tego stanu rzeczy. Pierwsze nasuwające się rozwiązanie opiera się na fakcie, że najszybsze ocieplenie w Polsce było obserwowane na przełomie lat 80. i 90. XX w., akurat w czasie, gdy Polska przechodziła zmiany ustrojowe. Zmiany te po za wymiarem politycznym miały również wpływ na zmniejszenie emisji aerozoli w krajach bloku wschodniego. W Europie Środkowej ograniczenia w emisji SO2 pojawiły się latach 80. XX w. W Europie rozpatrywanej jako całość nieco później. Znacznie wcześniej nastąpił spadek

3 emisji np. sadzy. Źródło: Zmniejszenie emisji aerozoli powinno mieć wpływ na przyspieszenie obserwowanego ocieplenia w naszej części świata. Od lat 50. do okolic lat 80. XX w. obserwowano spadek promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi (SSR). W tym samym czasie zahamowany został również wzrost temperatury obserwowany (w Polsce) od XIX w. Efekt ten przybrał rozmiary globalne i uzyskał własną nazwę Globalne Zaciemnienie.

4 Działania mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza mogą być odpowiedzialne za ponowny wzrost SSR po 1980 [1]. Mniej więcej w tym samym czasie obserwuje się znaczny wzrost usłonecznienia, nie tylko na terenie Polski.

5 Powyżej: 11-letnia średnia ruchoma wartość usłonecznienia (rocznego) w Polsce. Zmiany sumy rocznej usłonecznienia są w widoczny sposób powiązane ze zmianami temperatury w Polsce, co widać na poniższym wykresie. Szczególnie chodzi tu o moment zmiany trendu obu tych parametrów. Nie jest to szczególnie zaskakujące, jako że wyższe usłonecznienie powinno w widoczny sposób wpływać na notowane wartości Tmax.

6 W sposób widoczny więc zmiana z przełomu lat 80. i 90. XX w. dotyczyła nie tylko temperatury, ale i innych parametrów meteorologicznych. Być może jest to również związane z zmianami w emisji aerozoli [2]. Szybsze ocieplenie widać w projekcjach modeli GCM.

7 Powyżej mamy projekcje zmian temperatury w projektach CMIP3 (A1B, góra) i CMIP5 (RCP 8.5, dół). Anomalie policzono względem okresu referencyjnego Jak widać w bardzo dobry sposób (szczególnie w przypadku CMIP5) odzwierciedlają one obserwowane różnice w zmianach anomalii temperatury w Polsce i na świecie. Wg dalszych projekcji, rozbieżność ta będzie stopniowo rosła, by wg RCP 8.5 osiągnąć na koniec wieku ok. 1.3K. Oczywistym powodem takiej sytuacji jest m.in. fakt, że nasz kraj znajduje się przecież na lądzie, a te ogrzewają się znacznie szybciej niż oceany. Stąd trend temperatury globalnej będzie zawsze niższy, niż trend temperatury ograniczony do

8 powierzchni lądowej. Dodatkowo większe niż w skali globalnej prognozowane ocieplenie widać w naszym kraju również na mapach:

9 Na mapach zwraca uwagę fakt, że największe ocieplenie obserwujemy w Arktyce, co związane jest z arktycznym wzmocnieniem. Być może i my otrzymujemy coś z tego efektu, jako że znajdując się stosunkowo blisko regionów arktycznych, od czasu do czasu dostajemy się pod wpływ mas powietrza stamtąd pochodzących. [1] Wild, M., H. Gilgen, A. Roesch, A. Ohmura, C. N. Long, E. G. Dutton, B. Forgan, A. Kallis, V. Russak, and A. Tsvetkov (2005), From dimming to brightening: Decadal changes in solar radiation at Earth s surface, Science, 308, , doi: /science [2] S. Twomey, 1977: The Influence of Pollution on the Shortwave Albedo of Clouds. J. Atmos. Sci., 34, doi: O;2

10 Globalna powierzchnia lodu dryfującego najmniejsza w historii Wg danych Cryosphere Today globalna powierzchnia lodu dryfującego była w ostatnich dniach rekordowo niska. Złożyła się na to rekordowo niska powierzchnia lodu dryfującego Arktyki i niższa niż w ostatnich latach powierzchnia lodu dryfującego Antarktyki. Powyżej: Powierzchnia lodu dryfującego Arktyki (Cryosphere Today).

11 Powyżej: Zasięg (extent) lodu dryfującego Antarktyki (NSIDC).

12 Powyżej: Powierzchnia Cryosphere Today. lodu dryfującego globalna, wg W tym roku denialiści mają mało powodów do radości ich ulubiony temat, czyli wysoki w ostatnich latach zasięg pokrywy lodowej Antarktyki, w tym roku ewidentnie nie wypalił (przynajmniej na razie). Ciężko powiedzieć, czy jest to jednorazowy przypadek, czy odwrócenie trendu na określenie tego trzeba zdecydowanie więcej niż pojedynczego roku, czy nawet kilku lat. Chociaż bardzo ciekawe byłoby sprawdzenie, czy denialiści równie chętnie będą mówić o odwróceniu trendu w tym przypadku, jak chętnie mówili o odbudowie pokrywy lodowej Arktyki już w 2013.

13 Wątek otwarty (3) Kolejna odsłona wątku otwartego dla wszystkich tematów. Jak zwykle kultura dyskusji obowiązuje. Jako zarzutka naziemnych. serie temperatur globalnych z danych Projekt dane z polskiego bieguna zimna Nasz kolega Arnold Jakubczyk, występujący tu pod nickiem Ardo, prosi o wsparcie dla bardzo ciekawego projektu. Zapewne wiele

14 z was kojarzy go z informacji na temat ekstremalnie niskich temperatur panujących w okolicy Czarnego Dunajca. Niestety dane z tych okolic docierają do nas z opóźnieniem (gdyż odczyty prowadzone są manualnie), a byłoby całkiem fajnie, gdyby można było sobie je uzyskać na żywo, online. Jest to możliwe, aczkolwiek wiąże się z kosztami, dość wysokimi. Szczegóły projektu można przeczytać na stronie: Prosimy o wsparcie.

15 Pogoda z kosmosu Jak zwykle w połowie września niektóre serwisy pogodowe po raz kolejny postanowiły przedrukować rewelacje brytyjskich tabloidów, bazujące na pomysłach niejakiego Jamesa Maddena. Po naszej stronie zrobił to TVN Meteo, który zamiast przekazywać rzetelne i sprawdzone informacje, ponownie tłumaczył wszystko jak leci z prasy zagranicznej. I tym razem chodziło o rewelacje niejakiego Jamesa Maddena, który od co najmniej 3 lat nie potrafi poprawnie przepowiedzieć tego, jaka zima czeka w tym roku Wyspy Brytyjskie (choć w zasadzie powinno się mu lepiej udać, gdyby swe prognozy dobierał w sposób losowy). W sumie nie ma w tym nic dziwnego, gdyż Madden opiera swoje prognozy na niskiej aktywności słonecznej oraz gwałtownym osłabieniu Golfsztromu w ostatnich 12 miesiącach. Na tej podstawie Madden sugerował, że grudzień w Wielkiej Brytanii i Irlandii może być podobny do tego sprzed kilku lat, najgorszego od stulecia, a pierwsze uderzenia chłodu prognozował już na listopad. W rzeczywistości listopad był w serii CET miesiącem wyjątkowo ciepłym, a grudzień wręcz najcieplejszym co najmniej od 1659 roku jego średnia temperatura wzrosła do +9.7 C.

16 Powyżej: średnie temperatury powietrza w grudniu w centralnej części Anglii (HadCET) w latach plus 11-letnia średnia ruchoma. Jak widać, rekord grudnia padł w regionie CET z dużym zapasem. Poprzedni rekord mieliśmy w 1974 (8.1 C), identyczna średnia temperatura grudnia wystąpiła również w 1934 roku. Tymczasem jeszcze w listopadzie główni zainteresowani mogli przeczytać, iż: ( ) Arctic gales and deep snowdrifts threaten to throw the country into chaos from December until MARCH although the earliest snowfall could arrive by early November. ( ) Forecasters are now warning people to prepare for the worst this year with experts fearing thousands could die from the cold. Szczerze mówiąc, po przeczytaniu tego fragmentu opadło mi wszystko, co opaść mogło. Znów pojawiają się synoptycy i

17 eksperci, jednak zarówno pod postacią tych pierwszych, jak i tych ostatnich kryje się głównie James Madden ostrzegający przed zimnem mogącym zabić tysiące. Również styczeń, choć już mniej anomalny, był miesiącem o 1.6K przekraczającym normę wieloletnią. A przypomnijmy, że wg rewelacji Maddena miał być to styczeń podobny do tego z 1963 roku. Również luty nie zanosi się na szczególnie chłodny. A to oznacza, że po raz kolejny zima stulecia nie doszła do skutku, co rzecz jasna nie przeszkodzi w rozsiewaniu takich samych bzdur już za dziewięć miesięcy. Powstała nawet strona na Facebooku poświęcona specjalnie Maddenowi i jego prognozom. Przykład można zobaczyć poniżej. Jak widać solar methodology wymaga jeszcze nieco dopracowania A TVN Meteo gratuluję doboru źródeł. Zwykle tego typu prognozy polegają na informowaniu o zjawiskach rzeczywistych i już obserwowanych (np. obecne El Niño, niska aktywność słoneczna, czy Cold Blob ) w połączeniu z wyciąganiem z faktu ich istnienia zupełnie błędnych i nieuprawnionych wniosków (najzimniejsza zima od 1962/63).

18 Styczeń 2016 w Polsce Styczeń 2016 zapisał się w historii anomalią temperatury równą +0.24K w stosunku do okresu bazowego (-0.93K 1.07K w stosunku do okresu bazowego ). Początkowo wydawało się, że styczeń będzie najzimniejszym miesiącem (w sensie wyliczonej anomalii temperatury) od marca 2013, jednak ocieplenie z III dekady miesiąca szansę tę pogrzebało. Początek miesiąca przywitał nas niskimi temperaturami. 1 stycznia po za zachodnimi krańcami naszego kraju, temperatury maksymalne wszędzie były ujemne. Szczególnie silny mróz panował we wschodniej części kraju.

19 Autor: Jarek Lewandowski. W tych dniach początkowo znajdowaliśmy się pod wpływem klina wyżowego związanego z wyżem rosyjskim (którego jeden z ośrodków przesunął się w kolejnych dniach nad Skandynawię).

20 Analiza DWD, , 00UTC.

21 Analiza DWD, , 00UTC. 3 stycznia temperatura maksymalna na znacznym obszarze kraju nie wzrosła powyżej -10 C, a w nocy z 3 na 4 stycznia temperatury w wielu miejscach spadały niemal do -20 C, na krańcach południowych, w kotlinach górskich, wartości te zostały nawet przekroczone.

22

23 Autor: Jarek Lewandowski. W kolejnych dniach znacznie się ociepliło, szczególnie w południowej części kraju. 6 stycznia temperatury maksymalne przekroczyły 0 C w Lesku odnotowano +3.2 C. Jeszcze cieplej było w dniach kolejnych. 8 stycznia temperatura maksymalna w wielu miejscach przekroczyła +5 C, zaś trzy dni później lokalnie na Podkarpaciu było niemal +10 C.

24 Autor: Jarek Lewandowski. W połowie miesiąca mieliśmy do czynienia z kolejnym ochłodzeniem. Już 16 stycznia rano temperatury na północnym wschodzie naszego kraju spadły znacznie poniżej -10 C.

25 Analiza DWD, , 12UTC.

26 Analiza DWD, , 00UTC.

27 Autor: Jarek Lewandowski. Maksymalne temperatury w zachodniej części kraju zbliżone były do 0 C.19 stycznia temperatura na torfowisku izerskim spadła poniżej -25 C. Parę dni później w Nowym Targu notowano C, jeszcze zimniej było w Czarnym Dunajcu, gdzie temperatura spadła do C.

28 Autor: Jarek Lewandowski.

29 Autor: Jarek Lewandowski. Ta fala chłodów nie trwała długo. Już 24 stycznia temperatura maksymalna przekroczyła w południowo-zachodniej części kraju +5 C.Ocieplenie było bardzo gwałtowne i 27 stycznia temperatura osiągała niemal 14 C. 30 stycznia lokalnie było ponad 15 C. Analiza GFS

30

31 Wg analizy GFS anomalia temperatury uśredniona do obszaru Polski (okres bazowy ) osiągnęła -1.03K. Oznacza to, że analiza ta zaniżyła anomalię rzeczywistą (wynikającą z danych pomiarowych) o 0.1K. Wyniki prognozy CFSv2 Prognoza z końca grudnia:

32 Rzeczywisty rozkład anomalii temperatury wg analizy GFS:

33 Prognoza z ostatniego dnia grudnia nie wypadła wcale tak źle. Anomalie temperatury w naszym regionie zostały nieco zawyżone, jednak ogólne położenie chłodniejszego obszaru zostało całkiem nieźle przedstawione. Dane obserwacyjne

34 Powyżej: szacowane wartości średniej temperatury dobowej w lutym. Na podstawie depesz SYNOP, kriging. Anomalia temperatury powietrza w Polsce, wyliczona w stosunku do okresu bazowego wyniosła +0.24K (-0.93K 1.07K w stosunku do okresu bazowego ). Najwyższe odchylenia temperatury od normy (sięgające około +1.0K) panowały w południowej części kraju, zaś najniższe (do -0.8K) w północnej. Ogólnie rzecz biorąc był więc to styczeń zbliżony do normy.

35 Nieco chłodniejszy styczeń mieliśmy ostatnio w 2013 (-0.02K), a naprawdę zimny ostatnio w 2010 (-4.31K).

36

37 Niemal równy (-4.09K) styczeń wystąpił w 2006.

38 Znacznie zimniej (-8.26K) było w styczniu Był to jednocześnie ostatni zimowy miesiąc, w którym anomalia temperatury spadła tak znacznie poniżej -5.0K.

39 Był to 7 najzimniejszy styczeń w całej serii Najzimniejszy z nich (1803) był jedynie o 1.5K chłodniejszy. Najcieplejszy styczeń (2007) z odchyleniem +6.44K był co ciekawe bardzo zbliżony do stycznia 1796 (+6.18K). Tak naprawdę potencjalny błąd oszacowania anomalii w przypadku 1796 roku powoduje, że nie jesteśmy w stanie jednoznacznie powiedzieć, który z tych styczni był rzeczywiście cieplejszy.

40 W początkowych latach serii, do okolic 1850, mimo znacznie chłodniejszego klimatu zdarzały się pojedyncze miesiące z wysokimi anomaliami wystarczy wymienić tu właśnie styczeń 1796, kwiecień 1800, sierpień 1807, czy lipiec Kwantylowa charakterystyka termiczna stycznia 2016 Okres bazowy

41

42 W skali całego kraju styczeń 2016 zakwalifikowany został (bazując na okresie ) jako lekko chłodny.

43 Prognoza CFSv2 na luty 2016 Styczeń 2016 wstępnie Wg. wstępnych szacunków, anomalia temperatury stycznia odniesiona do okresu bazowego wyniosła +0.25K (-0.92K dla okresu bazowego ). Dla niektórych może się wydać nieco zaskakującym fakt, że w odniesieniu do normy z lat styczeń nie był miesiącem chłodnym. Zaważyło na tym znaczne ocieplenie z III dekady miesiąca.

44 Wątek otwarty (2) Ostatni wątek otwarty rozwinął się z grubsza po mojej myśli w sensie, że niemal cały spam przeniósł się właśnie do tego wątku. Niestety pojawiły się również spięcia pomiędzy komentującymi i tego ja oraz moja urocza moderatorka wolelibyśmy w przyszłości uniknąć. Ponieważ jednak eksperyment się udał oto kolejny taki wątek, jako że liczba komentarzy pod poprzednim osiąga niemal pół tysiąca. Temat zastępczy na dziś ciepłe prognozy na początek lutego.

45 Poniżej treść usuniętego postu Artur Gabryszewskiego: Jako punkt wyjściowy do dyskusji wstawiam również wiązki ciśnienia na luty. Zachęta do dyskusji ;) Kto z komentujących na tym blogu jest na zdjęciu poniżej?

46 Wątek otwarty Ponieważ większość nie potrafi się powstrzymać przed publikowaniem komentarzy, które są zdecydowanie nie na temat postów, pod którymi widnieją, od dziś co jakiś czas będzie się pojawiać wątek otwarty, pod którym możecie dyskutować na tematy różnorodne. Komentarze umieszczone pod tymi wpisami nie będą moderowane (oczywiście dopóty, dopóki zachowają pewne standardy). Żeby nie było wam w tym wpisie smutno, świeże niusy od wetteronline.de:

47 Pierwszy cyklon tropikalny o sile huraganu na Oceanie Indyjskim w sezonie 2015/2016, ale sezon nadal poniżej normy. Pojawił się po długiej przerwie na Oceanie Indyjskim trzeci cyklon tropikalny i pierwszy o sile huraganu. Poprzedni zakończył swoją działalność 10 grudnia i był słabym tropikalnym sztormem. Sezon na Oceanie Indyjskim i regionie Australii jak dotychczas jest jednak mało aktywny. n_ocean_cyclone_season#/media/file:bohale_2015_track.png Cyklon tropikalny Corentin już jest w fazie przekształcania się w niż umiarkowanych szerokości geograficznych. Wcześniej osiągnął siłę huraganu pierwszej kategorii. Jego życie jednak trwa krótko. Pierwszy powód to utworzenie się dość daleko na południe od równika jak na realia tego regionu. Drugi to szybkie przesuwanie się układu na południe.

48

49 Ocean Indyjski dotychczas bardzo mało aktywny. Dla 17 stycznia współczynnik ACE na Oceanie Indyjskim osiągnął zaledwie około 10% normy. Ostatni cyklon Corentin poprawił normę do około 25%. Nadal jest to zdecydowanie poniżej normy. W najbliższych dniach nie ma potencjalnej formacji która mogłaby się przeobrazić w cyklon tropikalny. Australia póki co wolna od cyklonów. W tym sezonie nie w regionie Australii nie wystąpił jeszcze tropikalny sztorm czy huragan. Jednak szczyt sezonu przypada tutaj od lutego do kwietnia. Wtedy Australia może spodziewać się większego zagrożenia ze strony cyklonów tropikalnych. Południowy Pacyfik powyżej normy, ale zapowiada się przerwa. Ostatnie cyklony Ula i Victor ( więcej tutaj nieco podbiły współczynnik ACE. Dla 17 stycznia norma wynosiła 160% przeciętnej. W prognozach krótko i średnioterminowych jednak nie widać aby pojawił się w regionie kolejny cyklon. Sumarycznie południowa półkula dotychczas poniżej normy. Współczynnik ACE dla 24 stycznia wynosi w zaokrągleniu 58. Norma dla tego dnia wynosi 69, czyli sezon osiąga w tej chwili 84% normy dla danego dnia. Jednak norma pełnego sezonu wynosi 209. Więc szczyt sezonu jeszcze przed nami. Duży udział miał w wytworzeniu ACE cyklon Ula który osiągnął współczynnik wysokości 27,7 czyli prawie połowa udziału całej półkuli południowej. Wychłodzenie wód przez Huragan Pali, stojący prawie w jednym miejscu. Więcej o huraganie

50 Definicja, metodyka liczenia ACE i więcej danych.