było 8 sierpnia 2015 na posterunku Ceber k. Głogowa, gdzie zanotowano 39.0 C. Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 2016, GUS.

Transkrypt

1 Rekordowo ciepło było 8 sierpnia 2015 na posterunku Ceber k. Głogowa, gdzie zanotowano 39.0 C. Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 2016, GUS. Tego dnia zanotowano również 38.4 C w Legnicy i 38.9 C na stacji uniwersyteckiej we Wrocławiu. Mimo to istniały pewne wątpliwości co do pomiaru w Ceberze. Na najbliższej stacji dostępnej w Monitorze Pogodynki (Polkowice) maksymalna temperatura z pomiarów 10-minutowych osiągnęła 37.8 C, zatem mogło tam być co najwyżej 38.0 C. Jedak gdy przyglądniemy się bliżej pomiarom z Polkowic, okaże się, że już nieco po 12UTC notowano tam 37.7 C, co sugerowało że Tmax tego dnia będzie o około 1 C wyższa. Niestety (albo stety) dalszy przebieg temperatury został tam zaburzony przez wzrost zachmurzenia i po 14UTC temperatura obniżyła się o 2 C. Mimo to, po ustąpieniu zachmurzenia, potrafiła ponownie wzrosnąć do ok. 38 C. Tak wysokie temperatury notowane w Polkowicach w połączeniu z ewidentnym tejże stacji sugeruje, poprawny. Oznacza to, że ciepła sierpnia (38.9 C 2013 Silniczka). zaburzeniem przebiegu temperatur na że pomiar dokonany w Ceberze jest w roku ubiegłym padł krajowy rekord Legnica, Zielona Góra 1892, 38.9 C

2 Warto również zwrócić uwagę na skrajnie niską sumę roczną opadu w Kaliszu (259 mm). Rekord w ilości dni bez cyklonu tropikalnego pod rząd na Pacyfiku NW. Rekordowo długa cisza, czyli brak cyklonów tropikalnych/tajfunów na Pacyfiku NW. 198 dni bez cyklonu, tyle co w 1972/73 i 1997/98. Od jutra ten rekord będzie już samodzielny. Biorąc pod uwagę że w ciągu najbliższych kilku dni nie widać potencjalnego cyklonu rekord może przekroczyć znacznie 200 dni. Dodatkowo 1 lipiec daje już 3 miejsce w najpóźniejszym rozpoczęciu sezonu. Drugie miejsce należy do roku 1998 i jest to 7 lipiec. Pierwsze miejsce należy do roku 1975 gdzie sezon rozpoczął się dopiero 27 lipca. Z tym że rok 1975 jest dyskusyjny, ponieważ wystąpił już cyklon w styczniu. Szerzej omawiałem to pod wpisem. Poniżej zestawienie najdłuższych cisz na Pacyfiku NW, stan dla 28 czerwca.

3 Pierwszy tropikalny sztorm/huragan na Pacyfiku NE? Najpóźniejszy należał do roku 2009 i był to 21 czerwiec. Więc rekord jest znacznie przekroczony. Cyklon, a nawet dwa widzą GFS i ECMWF, ten drugi widzi dwa/trzy cyklony o dość znaczącej sile. To wszystko w ciągu kilku dni. NHC widzi teraz dwie potencjalne formacje do przeobrażenia się w cyklony. Pierwszej daje 30% szans w ciągu 48 h i 80%-120 h. Drugiej 10% w ciągu 48 h i 120 h.

4

5 Jezioro Mead 2016 Minęły już dwa lata odkąd zwróciłem uwagę na wyjątkowo niskie stany jeziora Mead. Od tamtej pory sytuacja nie uległa zmianie, lustro wody znajduje się coraz niżej. Na wykresie, który wówczas wstawiłem, wysokość lustra wody właśnie spadała do około 1081 stóp. Sytuacja ta zmusiła wtedy władze do wprowadzenia pewnych obostrzeń dotyczących zużycia wody. Jeśli poprawiło to sytuację, to niewiele, bowiem w chwili obecnej poziom wody jest w jeziorze Mead o około 9 stóp niższy, niż w chwili gdy umieściłem tamten wpis. Źródło:

6 Wieloletnia susza, która ogarnęła Kalifornię, wpływa na poziom jeziora Mead nie tylko poprzez zwiększone parowanie połączone ze zmniejszonym dopływem. Dodatkowo jest to główny rezerwuar wody dla farm oraz dużych miast, a susza skutkuje zwiększonym jej poborem. Istnieje niewielka (10%) szansa, że w 2021 roku poziom wody w jeziorze obniży się do 1025 stóp. A to będzie już sytuacja skrajna, w której zbiornik ten przestanie wystarczać jako źródło wody dla regionu. Warto zwrócić uwagę, że nie wygląda na to, żeby bardzo silne El Niño poprawiło sytuację, na co z pewnością bardzo tam liczono. W rzeczywistości miniony sezon (od czerwca 2015 do czerwca 2016) był w Kalifornii pod względem opadów co najwyżej normalny (co jednak przy wyższej niż normalnie temperaturze skutkowało zwiększonym parowaniem), mimo to wystarczyło to władzom na zniesienie wprowadzonych w ubiegłym roku restrykcji dotyczących zużycia wody. Może się to okazać poważnym błędem, ponieważ nie wygląda na to, by trwająca już 16 lat susza miała się ku końcowi. Powyżej: Zmodyfikowany Indeks Suszy Palmera (PMDI) w Kalifornii. Źródło: NOAA.

7 Czerwiec 2016 był w regionie również rekordowo ciepły, średnie miesięczne temperatury były tam najwyższe w historii obserwacji (od początków XX w.). Prawdopodobnie rekordowo długa Pacyfiku NW. będzie cisza na Na Pacyfiku NW nie wystąpił cyklon tropikalny od 195 dni. 198 dni to rekord. Czerwiec będzie trzecim w historii obserwacji w którym nie wystąpił cyklon tropikalny. Jeśli nic się nie wydarzy to 1 lipca przerwa będzie wynosiła 198 dni i wyrówna rekord dla roku 1972/73 i 1997/98. Jest to bardzo prawdopodobne biorąc pod uwagę że nie ma obecnie na Pacyfiku NW potencjalnej formacji mogącej przeobrazić się w cyklon tropikalny. Rekord najpóźniejszego rozpoczęcia sezonu? Jest też możliwy, aczkolwiek zależy co uznać za początek sezonu. W 1998 roku pierwszy cyklon pojawił się 7 lipca. Jest to już termin niedaleki. Jednak w sezonie 1975 cyklon pojawił się 28 stycznia, następnie 27 lipca. Co było wtedy początkiem sezonu? Cyklony najrzadziej się pojawiają w lutym-marcu, nie w grudniu-styczniu na północnej półkuli. Można uznać że w lutym-marcu kończy się z tego powodu sezon i rozpoczyna kolejny. Styczeń to miesiąc już następnego roku, ale cyklony w tym miesiącu są związane z sezonem z poprzedniego roku zwłaszcza na Pacyfiku NW, gdzie notowane są często takie późne zakończenia sezonu. Subiektywnie uważam, że w 1975 roku sezon rozpoczął się jednak dopiero 27 lipca, nie 28 stycznia. Jeśli

8 jednak rozpatrujemy to w kategorii najpóźniejszego cyklonu w danym roku to rekord będzie należał do 7 lipca roku Rok temu najaktywniejsza pierwsza połowa roku, w tym najmniej aktywna. W 2015 roku ACE od 16 stycznia do 23 czerwca wynosiło ponad 160 da półkuli północnej. W tym roku ACE wynosi poniżej 10. Mamy dwa najskrajniejsze rozpoczęcia sezonu jakiekolwiek zanotowano od 1971 roku.

9 Nieco zaskakujący słaby cyklon na Morzu Arabskim. Cyklon pod koniec czerwca to rzadkość o tej porze. Ten na szczęście nie był silny. O krótkim losie cyklonu zadecydowały już wysokie uskoki wiatru. Kolejne cyklony mogą pojawić się od października.

10 product=4kmirimg&storm_identifier=io022016&starting_image=2016 IO02_4KMIRIMG_ GIF&ending_image=2016IO02_4KMIRIMG_ GIF Najpóźniejszy sztorm tropikalny na Pacyfiku NE, tylko kiedy? Pacyfik NE nadal śrubuje swój rekord najpóźniejszego pojawienia sztormu tropikalnego. Rekord jest z 2009 roku kiedy to 21 czerwca powstał pierwszy sztorm tropikalny. Obecnie widać jedną formacje która może być cyklonem tropikalnym za kilka dni. NHC daje 50% szanse w ciągu 5 dni. Daleko jeszcze do rekordu najpóźniejszego huraganu z 2003 roku kiedy to Huragan Ignacio otrzymał status huraganu dopiero 23 sierpnia. Nie będzie rekordu najpóźniejszego cyklonu tropikalnego ponieważ pojawiła się już słaba tropikalna depresja 6 czerwca, a najpóźniejsze pojawienie się było także w 2009, 18 czerwca.

11 25 czerwca rekordowo ciepło Średnia anomalia dobowa osiągnęła w Polsce tego dnia +9.94K (okres bazowy ). Była to najwyższa anomalia dobowa notowana w czerwcu w latach (poprzednio +9.1K, 14 czerwca 1964). Ów rekord był w tym roku poprawiany dwukrotnie (24 i 25 czerwca). W słynącym z fali upałów roku 2000 najwyższa anomalia dobowa osiągnęła tylko +8.1K. Rekordowo ciepło było ostatnio we wrześniu zeszłego roku, kiedy podobne rekordy, jak przed paroma dniami notowano aż dwukrotnie: 1 i 17 września (kolejno +10.3K i +10.4K). Wcześniej najwyższe anomalie dobowe dla danego miesiąca

12 notowano w styczniu i lipcu 2007, przy czym ta z lipca jest niemal równa anomalii z 31 lipca Podobny rekord zimna (najniższa anomalia dobowa dla danego miesiąca) wystąpił ostatnio 24 października 2003 (-9.3K). Oczywiście rekordy dobowe (dla danego dnia) występują częściej, dla przykładu w 2012 notowano 6 rekordów zimna i 11 rekordów ciepła. Dobowe rekordy zimna padły na przykład przez cztery dni z rzędu od 9 do 12 października ubiegłego roku, co ciekawe w niemal tym samym okresie (9-11 października) w roku 2014 było rekordowo ciepło. Ostatnie rekordowe dni to 23,24 i 25 czerwca tego roku (trzy rekordy dobowe z rzędu). Osobiście nie jestem wielkim entuzjastą tego typu statystyk, uważam bowiem, że jeden dzień to zdecydowanie za krótki okres by wyciągać jakąś sensowną statystykę. Cóż ma przecież za znaczenie rekord z 30 sierpnia równy +32 C, jeśli powiedzmy 31 sierpnia było kiedyś +36 C? Stąd wykreśliłem również rekordy dla ruchomych okresów 5-dniowych, centrowanych (czyli dane dla 24 czerwca obejmują okres od 22 do 26 czerwca). I w takim wariancie ostatnie 3 dni również okażą się rekordowo ciepłe, znacznie zmienia się oczywiście również liczba odnotowanych rekordów. Niezależnie od tego, jak są liczone, najwięcej rekordów ciepła padło w roku ubiegłym. W tradycyjnym ujęciu dzień do dnia było ich 20 (oraz 4 rekordy zimna wspomniane wcześniej). W ujęciu pentadowym było ich aż 30, przy czym nie dało się wydzielić ani jednego rekordowo zimnego okresu 5dniowego.

13 Powyżej: liczba dobowych rekordów ciepła Powyżej: liczba rekordów ciepła w ujęciu pentadowym

14 Mimo wyraźnego ocieplenia klimatu dni rekordowe zimne jak widać nadal występują, jest ich jednak znacznie mniej, niż dni rekordowo ciepłych. Przekroczenie progu anomalii dobowej >= 10.0K w odniesieniu do normy z lat zdarza się szalenie rzadko. W latach nie było takich dni w ogóle, zaś w latach notowano ich już 17, przy czym 6 z nich tylko w 2014 i Pod tym względem absolutnym rekordzistą jest rok ubiegły notowano aż pięć (!) takich dni. Dwa z nich przypadły na wrzesień (1 i 17), jeden na listopad (11) i dwa na grudzień (23, 26). Przypominam, że w latach nie notowano ich wcale. Powyżej: przypadki wystąpienia anomalii dobowej >= +10.0K w latach Dane: E-OBS, Ogimet

15

16

17

18

19 Oczywiście anomalie dobowe w drugą stronę, czyli <= -10.0K, są znacznie częstsze. Pojawiają się nawet średnie anomalie krajowe <= -20.0K (np. w 1956). W samym roku 1956 anomalii dobowych <= -10.0K było 20, a najwięcej notowano ich w 1963 (26). W latach stały się one znacznie rzadsze, ale mimo wszystko nadal występują (średnio 38 na dekadę). W 2012 było ich 12, nie notowano ich w 2015, 2008, 2007, 2005, 2004, 2000, 1999, 1992, 1990, 1989, 1988, 1984, 1977, 1974, 1967, 1966, 1958, 1957, 1955 i Ostatni taki przypadek miał miejsce na początku stycznia bieżącego roku.

20 Nader interesująco wypada również analiza dni ciepłych/zimnych (kwantylowa charakterystyka termiczna za Czernecki, Miętus 2011). Problem polega na tym, że pojedynczy dzień jest znowu zbyt krótkim okresem dla wyciągania jakichś sensownych statystyk, zatem podszedłem do tego z dwóch różnych stron. Po pierwsze wyciągnąłem średnie ruchome anomalie 5-dniowe (tak, jak w przypadku rekordów) i opracowałem statystykę zwyczajnie dla pentad ruchomych. Po drugie określiłem charakter danego dnia w oparciu o statystykę ± 2 dni (dla przykładu dla 3 marca statystka obejmuje wszystkie dni od 1 do 5 marca w latach , a więc w okresie w którym średnie dobowe temperatury powietrza wyciąga się w sposób jednorodny). Drugi sposób przemawia do mnie znacznie bardziej. Przy takiej statystyce można wyznaczyć można liczbę dni ekstremalnie ciepłych i ekstremalnie zimnych, tj. przekraczających 95 centyl wszystkich anomalii w okresie

21 referencyjnym. W roku ubiegłym dni ekstremalnie ciepłych było 50, najwięcej w całym okresie Powyżej: liczba dni ekstremalnie ciepłych w latach Najmniej takich dni, tylko dwa, było w roku Widać wyraźny trend rosnący liczby dni ekstremalnie ciepłych. Odwrotnie jest w przypadku dni ekstremalnie chłodnych, tych najwięcej notowano w 1956 (57), 1962 (52), 1987 (53). W ogólnej opinii lata były uznawane za chłodne, jednak liczba dni ekstremalnie chłodnych w nich notowana nie była szczególnie duża, maksymalnie 20 w 2010 i 22 w Bardzo mało dni ekstremalnie chłodnych notowano w 2015 (7), 2014 (4), 2008 (4), 2007 (4). najmniej było ich w 1990 i 1999 (2).

22 Powyżej: liczba dni ekstremalnie chłodnych w latach Powyżej: 11-letnia średnia ruchoma liczba dni ekstremalnie ciepłych i ekstremalnie chłodnych

23 Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku dni ciepłych i chłodnych. W najcieplejszych latach dni chłodnych jest niewiele (91 w 2015, 89 w 2014, 86 w 2008), jednak do 2008 nie zdarzyło się, żeby było ich poniżej 100. Najwięcej, bo aż 226 dni chłodnych, notowano w W uznanym za chłodny roku 2010 było ich zaledwie 179. Dni ciepłych notujemy zwykle poniżej 200, chociaż zdarzają się wyjątki: 2014 (207), 2008 (206), 2002 (203), 2000 (200). W z pewnością bardzo nieprzyjemnym roku 1980 dni ciepłych było zaledwie 69 (!). Dla porównania w 2010 było 128 dni ciepłych, a w Powyżej: 11-letnia średnia ruchoma liczba dni ciepłych i chłodnych [1] Czernecki B., Miętus M., 2011, Porównanie stosowanych klasyfikacji termicznych na przykładzie wybranych regionów Polski, Przegl. Geof. 56 (3-4),

24 Berkeley Earth: globalnie Podsumowanie maja 2016 za Berkeley podsumowanie można znaleźć tutaj. Maj Earth Poprzednie Anomalia (ląd): ± 0.07K ( ), ± 0.15K ( ) Anomalia (ocean): ± 0.08K ( ), ± 0.11K ( ) Anomalia (globalna): ± 0.06K ( ), ± 0.09K ( ) W tej serii, podobnie jak wg NCDC i GISTEMP maj był majem rekordowo ciepłym. Wśród wszystkich miesięcy uplasował się na miejscu 13. Powyżej: Rozkład anomalii temperatury w stosunku do okresu bazowego w maju 2016.

25 Powyżej: Charakterystyka miesięczna maj Poniżej: Powierzchnia miesięcznej. globu Rekordowo zimno: 0.2% Ekstremalnie zimno: 0.04% Bardzo zimno: 0.76% Poniżej średniej: 9.46% W pobliżu średniej: 17.77% Powyżej średniej: 42.25% Bardzo ciepło: 16.79% Ekstremalnie ciepło: 7.31% Rekordowo ciepło: 5.42% o danej charakterystyce Obszar charakteryzujący się rekordowo wysokimi temperaturami był powierzchniowo 27 raza większy od obszaru globu charakteryzującego się temperaturami rekordowo niskimi. Około 18% globu stanowiły temperatury niższe od średniej wieloletniej, a 42% globu to temperatury od niej wyższe.

26 Powyżej: Seria czasowa anomalii (BE). Naniesiona średnia styczeń-maj 2016 i prognoza na Źródło: Berkeley Earth. Pacyfik anomalnie nieaktywny. Coraz bliżej do rekordowo długiej ciszy na Pacyfiku NW.

27 Już czwarty Atlantyku? cyklon na Pacyfik jest anomalnie mało aktywny jeśli chodzi o aktywność cyklonów tropikalnych. Coraz bardziej realne są rekordy. Atlantyk za to ma aktywny początek sezonu. Na Pacyfiku NW ostatni cyklon/tajfun wystąpił 15 grudnia, od tego czasu nie zanotowano w tym regionie cyklonu tropikalnego. Dla 19 czerwca cyklonu/tajfunu nie zanotowano już 188 dni. Rekord to 198 dni dla lat 72/73 i 97/98. W 1998 pierwszy cyklon powstał dopiero 7 lipca, co jest rekordowo późnym zaczęciem sezonu. Jeżeli nie pojawi się cyklon do końca czerwca, co jest realne, będziemy mieli nowy rekord w długości ciszy na Pacyfiku NW. Tegoroczny sezon diametralnie różni się od tego przed rokiem, kiedy maj był jednym z najaktywniejszych w historii obserwacji i notowano tajfuny o sile nawet piątej, ostatniej kategorii. Norma ACE dla 19 czerwca wynosi 34 (302 to średnia sezonu), a wynosi oczywiście racji braku cyklonów 0. Natomiast na Pacyfiku NE w ostatnich dniach był potencjalny cyklon, Invest 93 otrzymało nawet 60% szans na cyklon w ciągu 48h. Jego żywot zakończyły coraz chłodniejsze wody.

28

29 product=4kmirimg&storm_identifier=ep932016&starting_image=2016 EP93_4KMIRIMG_ GIF&ending_image=2016EP93_4KMIRIMG_ GIF Nie widać nadchodzącego cyklonu w ciągu najbliższych 5 dni. Najpóźniej utworzony tropikalny sztorm na Pacyfiku to 21 czerwiec w sezonie Ten rekord praktycznie na pewno będzie pobity. Gdyby nie utworzony kilka dni temu słaby cyklon/tropikalna depresja koło Meksyku, byłby rekord najpóźniejszego cyklonu tropikalnego. W ostatnich dniach zaczęło się formować kłębowisko chmur na półwyspie Jukatan. NHC szybko co prognozę zwiększało swoje szanse przez ostatnie 2 dni z 10% do obecnie 80%. Małe cyklony przechodzące z Jukatanu na kontynentalny Meksyk to bardzo częsty scenariusz tworzenia się cyklonów. Najczęściej nie osiągają statusu huraganów, ale zdarzają się wyjątki. Niższe uskoki wiatru niż w przypadku cyklonu Colin, kts. Dość ciepłe już wody sprawiają że szansa na słaby cyklon na czerwca są wysokie. Wszystko wyjaśni się w ciągu 2 dni.

30 Mało aktywny Pacyfik przez resztę sezonu? Bardzo prawdopodobne. Wszystko wskazuje na to że nie tylko początek sezonu na Pacyfiku NE i NW będzie mało aktywny, ale i cała reszta sezonu będzie poniżej normy. Mamy szybko spadającą w dół anomalie ENSO. Jej ujemna wartość dość znacznie wpływa na aktywność sezonu cyklonów na Pacyfiku. W szczycie sezonu może dojść do nawet -1. Obecnie ENSO wynosi 0,1. Dużo będzie zależało jak mocny będzie spadek anomalii ENSO i czy wystąpi La-Nina.

31 Widać wyraźni jak La-Nina wpływa na zdecydowane osłabienie sezonu na Pacyfiku NW i w nieco mniejszym stopniu Pacyfiku NE. Atlantyk nieznacznie aktywniejszy nie rekompensuje tych strat. Sumarycznie La-Nina obniża aktywność cyklonów na świecie.

32 Edit: Dodaje jeszcze wykres dla generowanego ACE i uszeregowanych lat od najbardziej ujemnego ENSO ( dla od czerwca do grudnia) do najbardziej dodatniego. Lata 2010,1988 i 1999 to lata z ENSO średnią poniżej -1. Lata do 1995 to lata z ENSO średnim poniżej -0,5. Osiągnięcie za panowania La-Niny ACE powyżej 300 jest dość rzadkie. Należy dodać że zestawienie nie obejmuje maja który w latach aktywny ma spory udział w generowaniu ACE zwłaszcza dla Pacyfiku NW.

33 W krainie Borostworów Tym razem GFS, który w prognozie z 6UTC wrzuca skrajne temperatury maksymalne, o wskaźnikach konwekcyjnych nie wspominając (Lifted Index < -14? Serio?).

34 Dzień później model wymyślił sobie C. Co ciekawe, przy takiej adwekcji ciepła (T850 >= 25 C) temperatury zbliżające się do 40 C byłyby jak najbardziej możliwe (pod warunkiem braku zachmurzenia, a tym bardziej opadów konwekcyjnych). A tu tabela z okolic Krakowa (na wschód od miasta).

35 SBCAPE równe niemal 6000 J/kg robi wrażenie. należy jednak pamiętać, że to tylko prognoza i na skrajnie odległy termin. Wspominam tu o niej tylko dlatego, że takich wskaźników nie widziałem nigdy, nawet w prognozie. I dla równowagi 23 marca 2013, czyli jeden z ostatnich naprawdę zimnych (pod względem anomalii) dni. Był to również jeden z najzimniejszych dni III dekady marca kiedykolwiek odnotowanych w historii pomiarów. Zadziwiające jest, że temperatury takie notowano przy pogodnym niebie.

36 Powyżej temperatura notowana 23 marca o 12UTC. Dane dla Lublina potwierdzają: -8.8 C o 12UTC, w pełnym słońcu (zachmurzenie 0/8 czyli bezchmurnie).

37 W okolicy Łodzi temperatura minimalna następnego dnia spadła do C. Ardo odnotował na torfowisku temperatury spadające do -26 C. Oczywiście i anomalia dobowa była skrajnie niska.

38 Poniżej analiza DWD z tego dnia i mapy z Wetterzentrale.

39

40

41

42 Źródło: wetter3.de, wetterzentrale.de. Interesujący rekord ciepła na Wyspie Wrangla (WMO 21982). Wg depesz SYNOP wczoraj temperatura wzrosła tam aż do C, bijąc o kilka stopni dotychczasowy rekord dla tego dnia i o 0.2 C rekord całego czerwca. Usłonecznienie w dniu wczorajszym osiągnęło tam niemal 22 godziny. Obecnie temperatura spadła do 0 C, a średnia anomalia czerwca wynosi +2.8K. Ekstremalnie ciepło zrobiło się w północno-wschodniej części Syberii, gdzie temperatury zbliżają się, a miejscami nawet

43 przekraczają 30 C. Powyżej: niemal 20 stopniowa anomalia temperatury w dniu wczorajszym na stacji Czokurdah. Dzisiaj ochłodziło się tam o ponad 20 stopni i temperatury spadły nieco poniżej normy.