FRICTION ON THE BIO-CELL SURFACES AS A CONTRIBUTION IN MICROBEARING TRIBOLOGY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "FRICTION ON THE BIO-CELL SURFACES AS A CONTRIBUTION IN MICROBEARING TRIBOLOGY"

Transkrypt

1 Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol.14, No. 4 7 FRICTION ON THE BIO-CELL SURFACES AS A CONTRIBUTION IN MICROBEARING TRIBOLOGY Krzysztof Wierzcholski Gdansk University of Technology Narutowicza 11/12,8-92 Gdask, Poland tel.: , , fax: wierzch@am.gdynia.pl A. Miszczak Gdynia Maritime University Morska 83,81-22 Gdynia, Poland tel.: ,Fax: miszczak@am.gdynia.pl Abstract Joint cartilage engineering is the one of most quickly developed domain of biotechnology and applied mechanics. The new research methods of this science can be solved only during the common cooperation of biologists, tribologists and mechanics. Correct functioning of the sound human joint secure the active chondrocytes occurring in the joint cartilage. Hence the joint cartilage is resistible on the acting of mechanical forces. Correctness functioning of human bio-bearing secures the active chondrocytes in cartilage. Hence the human cartilage is resistible on the acting of mechanical forces. of After Authors knowledge the correctly functioning of micro bearing in micro robots and in micro turbines will be satisfied if we assume analogical tribological and hydrodynamic parameters which are existing during the lubricating flow of liquids in super thin layers around the cells (chondrocytes) during the cultivation in bioreactors. In this paper presents the method of friction forces calculation on the surfaces of chondrocytes about mm during the cultivation in bioreactor. Friction forces will be examined in micro-scale and nano-scale in the case of hydrodynamic flow of viscoelastic nutrient and pharmacological liquid in the thin super boundary layer below 1 nanometer situated on the surface of the cell body with anisotropic, hyper-elastic and hypo-elastic properties. Experiences gained during the numerical determination of fiction forces in the level of some micro-newtons in bioreactors confirmed with the experimental measurement data obtained by means of Atomic Forces Microscope (AFM) enable to need the presented theory for designing of the superficial layer occurring in slide bearing in an intelligent microturbine, where cooperating surfaces similarly as chondrocytes will be change your geometry, shape and will be adapt to the external conditions. Keywords: Friction calculations, bio-cells, micro-robots SIY TARCIA NA POWIERZCHNI BIOKOMÓREK JAKO WKAD DO TRIBOLOGII MIKROOYSK Streszczenie Inynieria chrzstki stawowej jest jedn z najszybciej rozwijajcych si dziedzin biotechnologii i mechaniki stosowanej. Nowe metody badawcze tej nauki mog by rozwizane jedynie przy wzajemnej wspópracy biologów, tribologów, mechaników, ortopedów klinicystów. Prawidowe funkcjonowanie zdrowego stawu czowieka zapewniaj aktywne chondrocyty znajdujce si w chrzstce stawowej. Dziki temu chrzstka stawowa jest odporna na dziaanie si mechanicznych. Wedug hipotezy Autora prawidowe funkcjonowanie mikro oysk w mikro robotach i mikro turbinach bdzie spenione, jeli przyjmiemy analogiczne parametry tribologiczno-hydromechaniczne jakie panuj w trakcie opywu smarujcego cieczami odywczymi wokó chondrocytów w trakcie ich hodowli.

2 K. Wierzcholski, A. Miszczak W pracy przedstawiona zostanie metoda obliczania si tarcia na powierzchniach chondrocytów o wymiarach mm w trakcie ich hodowli w bioreaktorze. Siy tarcia wyznaczone zostan w mikro i nano-skali w trakcie hydrodynamicznego przepywu lepko-sprystej cieczy odywczej w super cienkiej warstwie granicznej o gruboci poniej 1 nanometrów znajdujcej si na powierzchni ciaa komórki o wasnociach anizotropowych, hipersprystych oraz hypo-elastycznych. Pomierzone dowiadczenie przy wykorzystaniu Mikroskopu Si Atomowych oraz uzyskane z oblicze numerycznych siy tarcia o wartoci kilku mikro-newtonów w bioreaktorach umoliwi zdaniem autora wykorzystanie przedstawionej teorii przy projektowaniu warstwy wierzchniej oysk lizgowych w inteligentnych mikro-robotach i mikro-turbinach, gdzie wspópracujce powierzchnie podobnie jak chondrocyty bd zmienia geometri, osiga odksztacenia postaciowe i przystosowywa si bd do warunków zewntrznych. Sowa kluczowe: Obliczenia tarcie, komórki biologiczne, mikro roboty 1. Wstpne informacje Rysunek 1 pokazuje chondrocyt o wymiarach 1 [m] [m] z kanaem w otaczajcej go torebce chrzstnej. Rys. 1. Elektrogram torebki chrzestnej z chondrocytem o wymiarach 1 [m] [m]: 1 - kana, 2 - torebka chrzstna, 3 - macierz okoo komórkowa, 4 - biegun stawowy, - biegun podstawny, 6 chondrocyt Fig. 1. Electrogram of cartilage place with chondrocyte1 [m] [m]:1-chennel,2- place in cartilage, 3-cell matrix, 4-joint pol, -pol,6-chondrocyte Badania naukowe przeprowadzone w ostatnich latach [1], [2], [3], [4], [] dostarczaj nie tylko nowych modeli kinematycznych wzrostu poszczególnych chondrocytów w bioreaktorze, lecz równie podaj liczne analogie pomidzy przepywem cieczy farmakologicznej i odywczej na powierzchni chondrocytu z przepywem smarujcym w super cienkiej warstwie na wspópracujcych powierzchniach mikrooysk w mikrorobotach i mikroturbinach. Takie badania s zdaniem autorów elementami nowej dziedziny tribologii zwanej histotribologi, czyli tribologi tkanek. Wyznaczane wartoci si tarcia wystpujce na powierzchni chondrocytu zale równie od zdolnoci penetracji cieczy do warstwy wierzchniej hodowanego chondrocytu [6]. Taka sama zaleno wystpuj pomidzy warstw smarujc o gruboci 1 nanometów smarujc powierzchnie mikro-oyska a zdolnoci penetracji cieczy smarujcej do warstwy wierzchniej. Zdolnoci penetracji nazywamy iloraz wspóczynnika penetracji c k wyraonego w [m 2 ]oraz lepkoci dynamicznej cieczy. Jednostk zdolnoci penetracji jest wic [m 4 /Ns]. Autorzy sugeruj, e ze wzrostem nacisku wywieranego przez cinienie na warstw wierzchni chondrocytu, zmniejsza si zdolno penetracji warstwy wierzchniej. Zjawisko to autorzy uzasadniaj analogicznym zachowaniem si chrzstki stawowej w trakcie nacisku, a take zmian wspóczynnika penetracji chrzstki stawowej w trakcie nacisku. Tak wic takie wielkoci jak wysoko warstwy granicznej pynu, wysoko warstwy wierzchniej, cinienie, zdolno penetracji scile ze sob zwizane. Zmiana wartoci moduu Younga warstwy wierzchniej chondrocytu w trakcie hodowli wbioreaktorze ma poredni wpyw na warto powstajcej siy tarcia. Zmiany wartoci moduu Younga w zalenoci od ksztatu chondrocytu jak te próbki powierzchni mikrooyska s przedmiotem bada [7]. atwo zauway, e zmiana wartoci moduu Younga chondrocytu 16

3 Friction on the Bio-Cell Surfaces as a Contribution in Microbearing Tribology zmienia jego wytrzymao, co powoduje zmiany w zakresie deformacji powierzchni chondrocytu, które powoduj zmiany wysokoci warstwy granicznej cieczy. Mona zatem przewidywa, e podobne relacje zachodz pomidzy moduem Younga ciaa warstwy wierzchniej chondrocytu lub powierzchni mikro-oyska a jego deformacj. Grubo wzrastajcej warstwy wierzchniej * chondrocytu osiga warto okoo 2 mikrometrów. Zmiany wysokoci warstwy granicznej cieczy implikuj zmiany prdkoci przepywu a wic zmiany prdkoci deformacji, które s powodem zmian wartoci lepkoci pozornej cieczy nienewtonowskiej. Zmiana lepkoci jest powodem zmian zdolnoci penetracji chrzstki stawowej. Przedstawione zalenoci ilustruje rysunek 2. Podzia siy tarcia ze wzgldu na ich powstawanie w trakcie polewania chondrocytów mona wic zilustrowa schematem logicznym przedstawionym na rysunku 3. Siy tarcia wystpujce pomidzy powierzchniami komórek a ciecz osmotyczn oraz pomidzy powierzchni mikro-oyska a ciecz smarujc, a take siy tarcia pomidzy powierzchni chondrocytu a biologiczn ciecz odywcz w trakcie hodowli w bioreaktorze mona podzieli na siy tarcia w makroskali oraz na siy tarcia w mikro a nawet nanoskali. Wektor powstajcych si tarcia rozkada si, co najmniej w dwóch kierunkach. Rysunek 4 a, b, c obrazuje siy tarcia w makro-, mikro- oraz nanoskali [6]. Siy tarcia w nanoskali pokazane na rys. 4, s styczne do zewntrznych powierzchni wókien glikoproteinowych. Takie siy tarcia s rzdu kilku a nawet kilkunastu nanonewtonów. Ich warto oraz ukierunkowanie decyduje o wzrocie chondrocytów oraz o regulowaniu wysokoci szczeliny w mikro-oyskach i w mikrorobotach. Mikro wókna glikoproteinowe wystpujce w wierzchniej warstewce hodowanego chondrocytu, przedstawione zostay na rys. 4. rednica takich wókien moe osign wymiar kilku nanometrów. Wzmocnione wókna skadaj si czsto z kilku powizanych mikro-wókien. Wspóczynnik tarcia pomidzy powierzchni hodowanego chondrocytu o wymiarach mikrometrów a biologiczn ciecz odywcz w bioreaktorze winien przyjmowa jak najmniejsze wartoci. rednio warto ta wynosi okoo,1. Modu Younga ciaa chondrocytu Lepko pozorna cieczy odywczej Zdolno penetracji cieczy do porów warstwy wierzchniej Grubo warstwy cieczy lepkiej na powierzchni chondrocytu Grubo warstwy wierzchniej chondrocytu Siy tarcia na powierzchni chondrocytu lub tkanki w trakcie hodowli oraz wspóczynniki tarcia Rys. 2. Przewidywany wpyw moduu Younga ciaa chondrocytu oraz lepkoci cieczy odywczej, a take zdolnoci penetracji na warto si tarcia powstajcych w trakcie hodowli chondrocytu Fig. 2. Anticipate influence of Young Modulus of chondrocytes body and of viscosity of nutrient liquid and penetration eligibly on the friction forces arises during the cultivation of chondrocytes Siy tarcia na powierzchni chondrocytu w trakcie hodowli w bioreaktorze Siy tarcia wywoane przepywem cieczy odywczej na zewntrz Siy tarcia wywoane wchanianiem cieczy do mikroporów chondrocytu Siy tarcia wywoane lepkosprystymi, nienewtonowskimi wasnociami cieczy odywczej Siy tarcia powodowane wzrostem warstwy wierzchniej chondrocytów Rys. 3. Przyczyny powstawania si tarcia na powierzchni chondrocytu w trakcie hodowli w bioreaktorze Fig. 3. Reasons of friction forces arising on the chondrocytes surfaces during the cultivation in bioreactor 17

4 K. Wierzcholski, A. Miszczak Rys. 4. Siy tarcia na powierzchni chrzstki oraz siy tarcia w nanoskali na acuchach kolagenowych w warstwie wierzchniej chondrocytu lub powierzchni mikrooyska Fig. 4. Friction forces on the cartilage surface and in nano-scale on the collagen fibers in thin superficial layer of chondrocytes or in micro-bearings 2. Rozkady prdkoci i siy tarcia Rozkady prdkoci cieczy w super-cienkich warstewkach o wysokoci poniej 1 nanometrów na powierzchni komórki o wymiarach mm lub na wspópracujcych powierzchniach mikro-oysk wyznaczono z równa zachowania pdu i cigoci przepywu. Szkic parabolicznego rozkadu prdkoci w warstwie granicznej ograniczonej przepuszczaln mikroporowat ciank chondrocytu oraz stref ruchomego przepywu potencjalnego przedstawiony zosta na rysunku a [2], [3], gdzie oznaczono: x warto prdkoci w kierunku poziomym w kontakcie warstwy granicznej z doln warstw przepywu potencjalnego [m/s], p cinienie w przepywie potencjalnym przekazane do warstwy granicznej [Pa], wysoko warstewki granicznej [m], lepko dynamiczna cieczy [Pas], p p cinienie panujce w porach tkanki lub chondrocytu [Pa], V b prdko przepywu cieczy w porowatej powierzchni chondrocytu w kierunku poziomym wywoana gradientem cinienia p p w porach w kierunku osi x [m/s], v xb - warto prdkoci w kierunku poziomym w kontakcie warstwy granicznej z warstw wierzchni chondrocytu [m/s],v x - skadowa wektora prdkoci cieczy w kierunku osi x. Przepyw ten jest wywoany rónic cinie p w warstwie granicznej cieczy oraz prdkoci cieczy w przepywie potencjalnym, a take przepywem wewntrz mikro-porów. Trójktny rozkad prdkoci cieczy odywczej w warstwie granicznej ograniczonej od dou przepuszczaln ciank chondrocytu oraz nieruchom, nieobcion powierzchni swobodn cieczy, pokazano na rys. b. Jest on wywoany wycznie przepywem cieczy wewntrz porowatej, molekularnej mikrostruktury chondrocytu. Po uwzgldnieniu prdkoci warto siy tarcia w kierunku osi x dla przepywu w warstwie granicznej pokazanej na rys. a przyjmuje nastpujc posta: F Rx F v x y 2 ck dxdz LD 2 c y 2 dp 2c c dx c k c k dp dx p 2 c x, (1) c k wspóczynnik penetracji [m 2 ], 18

5 Friction on the Bio-Cell Surfaces as a Contribution in Microbearing Tribology c c wspóczynnik bezwymiarowy, bezwymiarowy wspóczynnik porowatoci powierzchni zewntrznej chondrocytu. a) b) Rys.. Szkic profilu prdkoci cieczy odywczej i terapeutycznej w cienkiej warstwie; a) ograniczonej od dou przepuszczalnciank chondrocytu oraz stref ruchomego przepywu potencjalnego od góry dla (p) 1 > (p) 2 ; b) ograniczonej od dou przepuszczaln ciank chondrocytu oraz nieruchom, nieobcion powierzchni swobodn cieczy Fig.. Nutrient fluid velocity distributions in the thin layer; a)restricted on the lower side by the permeability surface of chondrocytes and on the upper side by the movable potential flow for(p) 1 > (p) 2 ; b) restricted on the lower side by the permeability surface of chondrocytes and on the upper side by the motionless, non-loaded liquid surface Czony mnoone przez pochodna cinienia p w przepywie potencjalnym, opisuj si tarcia wywoan cinieniem pochodzcym od przepywu potencjalnego. Czon mnoony przez lepko cieczy oraz prdko x opisuje si tarcia zalen od prdkoci dolnej strefy przepywu potencjalnego. Czon mnoony przez pochodn cinienia p p w warstwie wierzchniej chondrocytu, opisuje si tarcia wywoan przepywem oraz cinieniem w porach. Sia tarcia dla przepywu pokazanego na rys. b ma posta: F Rx F vx y y Vb dxdz LD ck p p x LD, V b c p k p. x (2) 3. Przykad obliczeniowy W celu kontynuacji dalszych bada dotyczcych wyznaczenia wartoci si tarcia wystpujcych w trakcie wzrostu chondrocytów w bioreaktorze, konieczne jest przeprowadzenie analizy numerycznej, na bazie rozwiza analitycznych, która umoliwi poznanie rzdu wartoci prdkoci cieczy odywczej opywajcej chondrocyt. Taka analiza pozwoli symulowa rzdy wartoci powstajcych si tarcia oraz oszacowa rzd prdkoci wzrostu lub rozmnaania si chondrocytu. W tej analizie pomijamy wpyw cinienia w porach ciaa chondrocytu na warto si tarcia. W obliczeniach przyjmujemy nastpujce dane: wysoko warstwy granicznej cieczy na powierzchni chondrocytu = 1 7 [m], wysoko warstwy wierzchniej chondrocytu o = 1 8 [m], lepko dynamiczna cieczy = [Pas], rednia warto gstoci cieczy = 1 [kg/m 3 ], wymiarowy czas charakterystyczny wzrostu chondrocytu t o = 1 [s], bezwymiarowy zakres czasu wzrostu chondrocytu t 1 2, dugo chondrocytu L = 1 1 [m], szeroko chondrocytu D = 1 1 [m], Q bezwymiarowy wspóczynnik wydatku objtociowego =

6 K. Wierzcholski, A. Miszczak Rozkady bezwymiarowych prdkoci wyznaczono) przy wykorzystaniu programu Matlab 7.3. Przedstawimy teraz nastpujce konkretne wartoci wymiarowe dla charakterystycznych prdkoci oraz dla charakterystycznych wartoci si tarcia: 3 6 L Pas 11 m 1 6 U Q 11 1,8 1 m/s 1,8 m/s, (3) kg/m (1 m) L D 6(31 Ns/m ) (11 m) 1 12 F Ro Q 11,41 N, 4 nn. (4) kg/m (1 m) Naley wyranie zaznaczy, e charakterystyczna warto siy tarcia uzyskana wzorem (4) dotyczy wycznie jednej hodowanej komórki (chondrocytu) znajdujcej si na pycie. Tak wic jeli w 1 cm 3 mona pomieci okoo milionów chondrocytów to bd one znajdoway si pod dziaaniem siy tarcia o wartoci,27 N. Na rysunku 6 pokazano przestrzenne rozkady prdkoci cieczy w cienkiej warstwie granicznej cieczy o wysokoci 1nm polewajcej rozpatrywan powierzchni (1m 1m), w wypadku, gdy wspóczynnik intensywnoci wzrostu powierzchni chondrocytu s =,1, oraz dla bezwymiarowych czasów: t 1 = 8; t 1 = 16; t 1 = 24. Aby uzyska wymiarow prdko naley przedstawione wartoci na rysunkach 6 a,b,c,d pomnoy przez uzyskan wzorem (3) warto prdkoci U = 1,8 [m/s]. Minimalny wydatek przepywu ma w bioreaktorze zazwyczaj warto rzdu Q = 1 [m 3 /s]. W Tabeli 1 przedstawione zostay kolejne bezwymiarowe wartoci si tarcia: F R /F Ro dla rónych wspóczynników intensywnoci wzrostu powierzchni oraz dla bezwymiarowych czasów trwania hodowli: t 1 = ; t 1 = 4; t 1 = 8; t 1 = 1, t 1 = 16; t 1 = ; t 1 = 24. Podobnie w Tabeli 2 podano bezwymiarowe wartoci 1 wzrastajcej wartoci warstwy wierzchniej chondrocytów. Aby otrzyma rzeczywiste wartoci si tarcia dla jednego mikrokontenera w poszczególnych czasach, naley podane w Tabeli 1 wartoci pomnoy przez bezwymiarow warto F Ro =,4 [nn] wskazan w równaniu (4). Aby uzyska rzeczywiste wartoci czasu naley bezwymiarowe wartoci czasu t 1 pomnoy przez czynnik wymiarowy t o = 1 [s]. Tab. 1. Bezwymiarowe wartoci si tarcia F R1 = F R /F Ro w górnej strefie warstwy granicznej cieczy odywczej Tab. 1. Dimensionless value of friction force F R1 = F R /F Ro on the upper layer of the boundary nutrient liquid F R1 t 1 = t 1 =4 t 1 =8 t 1 =1 t 1 =16 t 1 = t 1 =24 s=,1 4,38 4,484 4,623 4,8896,216,6367 6,1917 s=,1 4,4824 4,7649,217,941 6,9143 8,3 1,32 s=, 4,67,11 6,294 7,427 9, ,88 19,117 (F Ro =,4nN) Tab. 2. Bezwymiarowe wartoci wzrastajcej wysokoci 1 warstwy wierzchniej komórki (chondrocytu) Tab. 2. Dimensionless height values of the superficial layer on the chondrocytes 1 =/ o t 1 = t 1 =4 t 1 =8 t 1 =1 t 1 =16 t 1 = t 1 =24 s=,1 1 1,4918 2,22 3,31 4,93 7, ,232 s=,1 1 1,8221 3,31 6,496 11,232,8 36,982 s=, 1 2,22 4,93 11,232 24,32 4, ,14 ( o =,1m = 1 8 m)

7 Friction on the Bio-Cell Surfaces as a Contribution in Microbearing Tribology a) 1-1 -, b) 1-1 -, c) 1-1 -,,,, -, -, -, -, s=,1; 1 1,,3, , ,3 -, z -1 1, - -, -,3 -,1,1,3,, s=,1;, 1,3 1 1,1 1 -,1 - -, , , -, -,3 -,1,1,3,, s=,1; , -, -, -1,,,3,1 -,1 -,3 -, -, -,3 -,1,1,3, Rys. 6. Skadowa prdkoci = v x /U cieczy w warstwie granicznej na poziomie bezwymiarowej wysokoci y 1 =,9 tej warstwy dla wspóczynnika intensywnoci wzrostu s =,1 w bezwymiarowych czasach: a) t 1 =8; b) t 1 =16; c) t 1 =24 Fig. 6. Distribution of the liquid velocity component = v x /U in the dimensionless height of the boundary layer for the growth intensity coefficient s =,1 during the following dimensionless times: a) t 1 =8; b) t 1 =16; c) t 1 =24 Aby otrzyma rzeczywiste wartoci wysokoci wzrastajcej warstwy wierzchniej chondrocytów, naley bezwymiarowe wartoci 1 wskazane w Tabeli 2, pomnoy przez charakterystyczny czynnik wymiarowy warstwy wierzchniej chondrocytu o =,1 [m]. Dla nastpujcych rzeczywistych wartoci czasów trwania hodowli: t = [s], 4 [s], 8 [s], 1 [s], 1 6 [s], 2 [s], 2 4 [s] uzyskujemy dla jednego 21

8 K. Wierzcholski, A. Miszczak chondrocytu maksymaln warto siy tarcia równ,4 [nn] 19,117 =,13 [nn]. Jest zatem widoczne, e w skali manometrycznej zmiany wartoci si tarcia w czasie wywoane wzrostem chondrocytów zmieniaj si znacznie. 4. Wnioski Opyw smarujcy deformujcych si komórek (chondrocytów) chrzstki stawowej w bioreaktorach i samo regenerujcych si tkankach wykazuje cechy podobiestwa fizycznego i geometrycznego z smarowaniem wspópracujcych powierzchni na zasadzie oysk lizgowych w mikro-robotach i mikro-turbinach. Wyksztacone na drodze ewolucji doskonae parametry hydrodynamiczne dla smarowania chondrocytów s wzorem dla konstruowania powierzchni lizgowych w mikro robotach i mikro turbinkach. Obliczenia w obszarach mikro i nano skali bd przeprowadza autorzy przeprowadza metodami CFD, sieci neuronowych oraz metodami dynamiki molekularnej. Acknowledgement The present research is financially supported within the frame of the TOK FP6, MTKD-CT Literatura [1] Ahn, H. S., Chizhik, S. A., Dubravin, A. M., Kazachenko, V. P., Popov, V. V., Application of phase contrast imaging atomic force microscopy to tribofilms on DLC coatings, International Journal of Wear, 249, pp , Oxford, 1. [2] Beavers, G. S., Sparrow, E. M., Magnuson, R. A., Experiments on Coupled Parallel Flows in a Channel and Bounding Porous Medium, Journal of Basic Engineering, pp , Detroit, 197. [3] Cieszko, M., Kubik, J., Derivation of Matching Conditions at the Contact Surface Between Fluid-Saturated Porous Solid and Bulk Fluid, Transport in Porous Media, 34, pp , [4] Chizhik, S. A., Huang, Z., Gorbunov, V. V., Myshkin, N. K., Tsukruk, V. V., Micromechanical properties of elastic polymeric materials as probed by scanning force microscopy, 14, pp , Langmuir [] Chizhik, S. A., Ahn, H. S., Suslov, A. A., Tuning fork energy dissipation nanotribometry as option of AFM, Proceeding International Workshop Scanning Probe Microscopy,pp , Nizhny Novgorod, 4. [6] Dowson, D., Bio-Tribology of Natural and Replacement Synovial Joints, in, Van Mow C., Ratcliffe A., Woo S.L-Y., Biomechanics of Diarthrodial Joint, Springer-Verlag, Vol.2, Chap.29, pp.3-34, New York, Berlin, Londyn, Paris, Tokyo, Hong Kong, 199. [7] Wierzcholski, K., Synovial flow parameters in human joint gap, Tribologia, Nr.6, (162), pp , Warszawa,

FLOW ON THE BIO-CELL SURFACES AS AN ELEMENT OF MICROBEARING TRIBOLOGY

FLOW ON THE BIO-CELL SURFACES AS AN ELEMENT OF MICROBEARING TRIBOLOGY Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol.4, No. 7 FLOW ON THE BIO-CELL SURFACES AS AN ELEMENT OF MICROBEARING TRIBOLOGY Krzysztof Wierzcholski, A. Miszczak Gdynia Maritime University Morska 8, 8-5

Bardziej szczegółowo

BOUNDARY CONDITIONS ON THE BIO-CELL SURFACES FOR NANOLUBRICATION OF MICROBEARINGS

BOUNDARY CONDITIONS ON THE BIO-CELL SURFACES FOR NANOLUBRICATION OF MICROBEARINGS Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol.14, No. 3 2007 BOUNDARY CONDITIONS ON THE BIO-CELL SURFACES FOR NANOLUBRICATION OF MICROBEARINGS Krzysztof Wierzcholski Gdynia Maritime University Morska

Bardziej szczegółowo

TOPOGRAFIA WSPÓŁPRACUJĄCYCH POWIERZCHNI ŁOŻYSK TOCZNYCH POMIERZONA NA MIKROSKOPIE SIŁ ATOMOWYCH

TOPOGRAFIA WSPÓŁPRACUJĄCYCH POWIERZCHNI ŁOŻYSK TOCZNYCH POMIERZONA NA MIKROSKOPIE SIŁ ATOMOWYCH 5-2011 T R I B O L O G I A 31 Adam CZABAN *, Andrzej MISZCZAK * TOPOGRAFIA WSPÓŁPRACUJĄCYCH POWIERZCHNI ŁOŻYSK TOCZNYCH POMIERZONA NA MIKROSKOPIE SIŁ ATOMOWYCH TOPOGRAPHY OF ROLLING BEARINGS COOPERATING

Bardziej szczegółowo

HYDRODYNAMIC PRESSURE IN HUMAN HIP JOINT

HYDRODYNAMIC PRESSURE IN HUMAN HIP JOINT Journal of KONE Powertrain and Transport, Vol.4, No. 007 HYDODYNAMIC PEUE IN HUMAN HIP JOINT Krzysztof Wierzcholski Gdynia Maritime University Morska 83, 8-5 Gdynia, Poland tel.: +48 058 690348, 34766,

Bardziej szczegółowo

PROJEKT MIKRO- I NANOTRIBOLOGICZNYCH BADAŃ CHRZĄSTKI STAWOWEJ

PROJEKT MIKRO- I NANOTRIBOLOGICZNYCH BADAŃ CHRZĄSTKI STAWOWEJ 6-2010 T R I B O L O G I A 209 Krzysztof WIERZCHOLSKI *, Oliwia ŁUPICKA *, Andrzej MISZCZAK ** PROJEKT MIKRO- I NANOTRIBOLOGICZNYCH BADAŃ CHRZĄSTKI STAWOWEJ PROJECT FOR MICRO- AND NANO-TRIBOLOGICAL CARTILAGE

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ROWKOWANEJ WARSTWY WIERZCHNIEJ MIKROŁOŻYSK KOMPUTERA

CHARAKTERYSTYKA ROWKOWANEJ WARSTWY WIERZCHNIEJ MIKROŁOŻYSK KOMPUTERA 6-2011 T R I B O L O G I A 257 Krzysztof WIERZCHOLSKI *, Andrzej MISZCZAK **, Andrei KHUDOLEY *** CHARAKTERYSTYKA ROWKOWANEJ WARSTWY WIERZCHNIEJ MIKROŁOŻYSK KOMPUTERA CHARACTERIZATION OF NANO-GROOVED SUPERFICIAL

Bardziej szczegółowo

Moc mieszadła cyrkulacyjnego W warniku cukrowniczym * Streszczenie:

Moc mieszadła cyrkulacyjnego W warniku cukrowniczym * Streszczenie: František RIEGER**, Edward RZYSKI*** **Czeski Uniwersytet Techniczny w Pradze, Instytut Inynierii Procesowej, Praha, Republika Czeska ***Politechnika Łódzka, Katedra Aparatury Procesowej, Łód Moc mieszadła

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH WOJCIECH WIELEBA WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION PROCESS FOR CHANGE OF MICROHARDNESS OF SURFACE LAYER IN POLYMERIC MATERIALS

Bardziej szczegółowo

ANALIZA TOPOGRAFII POWIERZCHNI PANEWEK MIKROŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH Z MIKROROWKAMI

ANALIZA TOPOGRAFII POWIERZCHNI PANEWEK MIKROŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH Z MIKROROWKAMI 3-2012 T R I B O L O G I A 103 Andrzej MISZCZAK *, Krzysztof WIERZCHOLSKI ** ANALIZA TOPOGRAFII POWIERZCHNI PANEWEK MIKROŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH Z MIKROROWKAMI SURFACE TOPOGRAPHY ANALYSIS OF SLEEVES WITH MICRO-GROOVES

Bardziej szczegółowo

CIŚNIENIE I NOŚNOŚĆ WZDŁUŻNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO SMAROWANEGO OLEJEM MIKROPOLARNYM

CIŚNIENIE I NOŚNOŚĆ WZDŁUŻNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO SMAROWANEGO OLEJEM MIKROPOLARNYM 4-009 T R I B O L O G I A 5 Paweł KRASOWSKI * CIŚNIENIE I NOŚNOŚĆ WZDŁUŻNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO SMAROWANEGO OLEJEM MIKROPOLARNYM PRESSURE AND CAPACITY FORCE IN JOURNAL LONGITUDINAL BEARING LUBRICATED WITH

Bardziej szczegółowo

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle 231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,

Bardziej szczegółowo

A NEW MEASUREMENT METHOD OF FRICTION FORCES REGARDING SLIDE JOURNAL BEARINGS BY ACOUSTIC EMISSION

A NEW MEASUREMENT METHOD OF FRICTION FORCES REGARDING SLIDE JOURNAL BEARINGS BY ACOUSTIC EMISSION 1-2010 T R I B O L O G I A 149 Burkhard ZIEGLER *, Krzysztof WIERZCHOLSKI **, Andrzej MISZCZAK *** A NEW MEASUREMENT METHOD OF FRICTION FORCES REGARDING SLIDE JOURNAL BEARINGS BY ACOUSTIC EMISSION NOWE

Bardziej szczegółowo

Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych. Do innych funkcji smarów nale$#:

Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych. Do innych funkcji smarów nale$#: RHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowa! Smary Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych W!a"ciwo"ci reologiczne materia!ów smarnych, które determinuje sama ich nazwa, maj# g!ówny

Bardziej szczegółowo

SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWI ZA ZADA W ARKUSZU II

SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWI ZA ZADA W ARKUSZU II Nr zadania.1.. Przemiany gazu.. SZKIC ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ROZWIZA ZADA W ARKUSZU II PUNKTOWANE ELEMENTY ODPOWIEDZI Za czynno Podanie nazwy przemiany (AB przemiana izochoryczna) Podanie nazwy

Bardziej szczegółowo

BIOTRIBOLOGY OF BIOREACTORS IN ELECTRORHEOLOGY ASPECTS BIOTRIBOLOGIA BIOREAKTORÓW W ASPEKCIE ELEKTROREOLOGII

BIOTRIBOLOGY OF BIOREACTORS IN ELECTRORHEOLOGY ASPECTS BIOTRIBOLOGIA BIOREAKTORÓW W ASPEKCIE ELEKTROREOLOGII Journal of KONES Internal Combustion Engines 2005, vol. 12, 3-4 BIOTRIBOLOGY OF BIOREACTORS IN ELECTRORHEOLOGY ASPECTS Krzysztof Wierzcholski Gdansk University of Technology 80-952 Gdańsk, Narutowicza

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150

WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150 4-2012 T R I B O L O G I A 227 Michał STYP-REKOWSKI *, Jarosław MIKOŁAJCZYK ** WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150 EFFECT OF AN ADDITIVE ON LUBRICATING PROPERTIES OF SN-150 BASE OIL

Bardziej szczegółowo

A NEW METHOD OF MEASURING THE OPERATING PARAMETERS OF SLIDE JOURNAL BEARINGS BY USING ACOUSTIC EMISSION

A NEW METHOD OF MEASURING THE OPERATING PARAMETERS OF SLIDE JOURNAL BEARINGS BY USING ACOUSTIC EMISSION 6-2009 T R I B O L O G I A 165 Burkhard ZIEGLER *, Krzysztof WIERZCHOLSKI **, Andrzej MISZCZAK *** A NEW METHOD OF MEASURING THE OPERATING PARAMETERS OF SLIDE JOURNAL BEARINGS BY USING ACOUSTIC EMISSION

Bardziej szczegółowo

Aerodynamika i mechanika lotu

Aerodynamika i mechanika lotu Płynem nazywamy ciało łatwo ulegające odkształceniom postaciowym. Przeciwieństwem płynu jest ciało stałe, którego odkształcenie wymaga przyłożenia stosunkowo dużego naprężenia (siły). Ruch ciała łatwo

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA

IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA POLITECHNIKA ŚLĄSKA ZESZYTY NAUKOWE Nr 1651 Antoni JOHN SUB Gottingen 7 217 780 458 2005 A 3012 IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA Gliwice 2004

Bardziej szczegółowo

THE INTELLIGENT OPERATION OF NANO-GROOVED MICROBEARING SURFACES IN COMPUTER HDDS

THE INTELLIGENT OPERATION OF NANO-GROOVED MICROBEARING SURFACES IN COMPUTER HDDS 1-2012 T R I B O L O G I A 157 Krzysztof WIERZCHOLSKI *, Andrzej MISZCZAK **, Andrei KHUDOLEY *** THE INTELLIGENT OPERATION OF NANO-GROOVED MICROBEARING SURFACES IN COMPUTER HDDS NANOROWKI NA POWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 10-11 maja 2005r. Janusz LUBAS Instytut Techniki Uniwersytet Rzeszowski WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

Bardziej szczegółowo

Microsystems in Medical Applications Liquid Flow Sensors

Microsystems in Medical Applications Liquid Flow Sensors Microsystems in Medical Applications Liquid Flow Sensors Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie pt. Innowacyjna dydaktyka

Bardziej szczegółowo

ROZCHODZENIE SIĘ POWIERZCHNIOWYCH FAL LOVE A W FALOWODACH SPREśYSTYCH OBCIĄśONYCH NA POWIERZCHNI CIECZĄ LEPKĄ (NEWTONOWSKĄ)

ROZCHODZENIE SIĘ POWIERZCHNIOWYCH FAL LOVE A W FALOWODACH SPREśYSTYCH OBCIĄśONYCH NA POWIERZCHNI CIECZĄ LEPKĄ (NEWTONOWSKĄ) 1 ROZCHODZENIE SIĘ POWIERZCHNIOWYCH FAL LOVE A W FALOWODACH SPREśYSTYCH OBCIĄśONYCH NA POWIERZCHNI CIECZĄ LEPKĄ (NEWTONOWSKĄ) Dr hab. Piotr Kiełczyński, prof. w IPPT PAN, Dr inŝ. Andrzej Balcerzak, Mgr

Bardziej szczegółowo

BADANIA MORFOLOGII POWIERZCHNI CHRZĄSTKI STAWOWEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNIKI KOMPUTEROWEJ

BADANIA MORFOLOGII POWIERZCHNI CHRZĄSTKI STAWOWEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNIKI KOMPUTEROWEJ PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 12 14 maja 1999 r. Janusz Cwanek Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie Władimir Lubimow, Mieczysław Korzyński Politechnika Rzeszowska BADANIA

Bardziej szczegółowo

DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH

DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH Mgr inż. Anna GRZYMKOWSKA Politechnika Gdańska Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.236 DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH

Bardziej szczegółowo

NUMERICAL ANALYSIS OF THE RIVETED SPECIMEN

NUMERICAL ANALYSIS OF THE RIVETED SPECIMEN Journal of KONES owertrain and Transport, Vol.14, No. 2 2007 NUMERICAL ANALYSIS OF THE RIVETED SECIMEN Elbieta Szymczyk, Grzegorz Sawiski Military University of Technology Faculty of Mechanical Engineering

Bardziej szczegółowo

Badania doświadczalne wielkości pola powierzchni kontaktu opony z nawierzchnią w funkcji ciśnienia i obciążenia

Badania doświadczalne wielkości pola powierzchni kontaktu opony z nawierzchnią w funkcji ciśnienia i obciążenia WALUŚ Konrad J. 1 POLASIK Jakub 2 OLSZEWSKI Zbigniew 3 Badania doświadczalne wielkości pola powierzchni kontaktu opony z nawierzchnią w funkcji ciśnienia i obciążenia WSTĘP Parametry pojazdów samochodowych

Bardziej szczegółowo

WZDŁUŻNE POLE MAGNETYCZNE W SZCZELINIE POPRZECZNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO

WZDŁUŻNE POLE MAGNETYCZNE W SZCZELINIE POPRZECZNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO 6-0 T R I B O L O G I A 77 Marcin FRYCZ *, Andrzej MISZCZAK * WZDŁUŻNE POLE MAGNETYCZNE W SZCZELINIE POPRZECZNEGO ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO LONGITUDINAL MAGNETIC FIELD IN THE JOURNAL SLIDING BEARING GAP Słowa

Bardziej szczegółowo

144 T R I B O L O G I A 3-2011

144 T R I B O L O G I A 3-2011 3-2011 T R I B O L O G I A 143 Krzysztof WIERZCHOLSKI *, Andrzej MISZCZAK **, Andrei KHUDOLEY *** MEASUREMENT OF UNUSED MICROBEARING GROOVED SURFACES FOR COMPUTER VENTILATOR POMIAR NIEUŻYWANYCH POWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

Badanie amortyzatorów na uniwersalnym stanowisku do diagnostyki układu nonego pojazdu samochodowego

Badanie amortyzatorów na uniwersalnym stanowisku do diagnostyki układu nonego pojazdu samochodowego ARCHIWUM MOTORYZACJI 4, pp. 291-296 (2009) Badanie amortyzatorów na uniwersalnym stanowisku do diagnostyki układu nonego pojazdu samochodowego ZBIGNIEW PAWELSKI, RADOSŁAW MICHALAK Politechnika Łódzka W

Bardziej szczegółowo

CAPACITY ENHANCEMENT WITH FRICTION FORCE DIMINUTION IN HDD SPHERICAL MICRO-BEARING

CAPACITY ENHANCEMENT WITH FRICTION FORCE DIMINUTION IN HDD SPHERICAL MICRO-BEARING 4-29 R I B O L O G I A 243 Krzysztof WIERZCHOLSKI *, Oliwia ŁUPICKA * CAPACIY ENHANCEMEN WIH RICION ORCE DIMINUION IN HDD SPHERICAL MICRO-BEARING ZWIĘKSZENIE NOŚNOŚCI ORAZ ZMNIEJSZENIE SIŁ ARCIA W SERYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

THE STUDY OF SLIDE BEARING PROPERTIES INCLUDING THE SURFACE TEXTURE GEOMETRY OF A JOURNAL

THE STUDY OF SLIDE BEARING PROPERTIES INCLUDING THE SURFACE TEXTURE GEOMETRY OF A JOURNAL 5-014 T R I B O L O G I A 15 Aleksander MAZURKOW * THE STUDY OF SLIDE BEARING PROPERTIES INCLUDING THE SURFACE TEXTURE GEOMETRY OF A JOURNAL BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM STRUKTURY

Bardziej szczegółowo

SPIS OZNACZE 1. STATYKA

SPIS OZNACZE 1. STATYKA SPIS TRECI OD AUTORÓW... 7 WSTP... 9 SPIS OZNACZE... 11 1. STATYKA... 13 1.1. Zasady statyki... 16 1.1.1. Stopnie swobody, wizy, reakcje wizów... 18 1.2. Zbieny układ sił... 25 1.2.1. Redukcja zbienego

Bardziej szczegółowo

Elementy pneumatyczne

Elementy pneumatyczne POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:

Bardziej szczegółowo

WARSZAWA LIX Zeszyt 257

WARSZAWA LIX Zeszyt 257 WARSZAWA LIX Zeszyt 257 SPIS TRE CI STRESZCZENIE... 9 WYKAZ SKRÓTÓW... 10 1. WPROWADZENIE... 13 2. MIKROSKOPIA SI ATOMOWYCH PODSTAWY... 17 2.1. Podstawy oddzia ywa ostrze próbka... 23 2.1.1. Modele fizyczne

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA

RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA Dr inż. Andrzej Polka Katedra Dynamiki Maszyn Politechnika Łódzka RÓWNANIE DYNAMICZNE RUCHU KULISTEGO CIAŁA SZTYWNEGO W UKŁADZIE PARASOLA Streszczenie: W pracy opisano wzajemne położenie płaszczyzny parasola

Bardziej szczegółowo

MOLIWO ZASTOSOWANIA POMIARU PRDKOCI FAL AKUSTYCZNYCH DO WYZNACZANIA PARAMETRÓW SPRYSTOCI MATERIAŁÓW SYPKICH

MOLIWO ZASTOSOWANIA POMIARU PRDKOCI FAL AKUSTYCZNYCH DO WYZNACZANIA PARAMETRÓW SPRYSTOCI MATERIAŁÓW SYPKICH Technica Agraria 1(2) 2002, 89 93 MOLIWO ZASTOSOWANIA POMIARU PRDKOCI FAL AKUSTYCZNYCH DO WYZNACZANIA PARAMETRÓW SPRYSTOCI MATERIAŁÓW SYPKICH Mateusz Stasiak, Marek Molenda, Mirosław J. Lipiski Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU

ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU ZASTOSOWANIE ODCINKOWO-LINIOWEGO MINIMODELU DO MODELOWANIA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU W artykule przedstawiono now metod modelowania zjawisk ekonomicznych. Metoda odcinkowo-liniowego minimodelu szczególnie

Bardziej szczegółowo

SG-MICRO... SPRĘŻYNY GAZOWE P.103

SG-MICRO... SPRĘŻYNY GAZOWE P.103 SG-MICRO... SG-MICRO 19 SG-MICRO SG-MICRO H SG-MICRO R SG-MICRO 32 SG-MICRO 32H SG-MICRO 32R SG-MICRO SG-MICRO H SG-MICRO R SG-MICRO 45 SG-MICRO SG-MICRO SG-MICRO 75 SG-MICRO 95 SG-MICRO 0 cylindra body

Bardziej szczegółowo

AERODYNAMIKA UKŁADU KOŁO KOLEJOWE - KLOCEK HAMULCOWY I JEJ WPŁYW NA OBCIĄŻENIA TERMICZNE

AERODYNAMIKA UKŁADU KOŁO KOLEJOWE - KLOCEK HAMULCOWY I JEJ WPŁYW NA OBCIĄŻENIA TERMICZNE ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Marek SITARZ, Adam MAŃKA AERODYNAMIKA UKŁADU KOŁO KOLEJOWE - KLOCEK HAMULCOWY I JEJ WPŁYW NA OBCIĄŻENIA TERMICZNE Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM

WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia

Bardziej szczegółowo

Projektowanie algorytmów rekurencyjnych

Projektowanie algorytmów rekurencyjnych C9 Projektowanie algorytmów rekurencyjnych wiczenie 1. Przeanalizowa działanie poniszego algorytmu dla parametru wejciowego n = 4 (rysunek 9.1): n i i

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja cech geometrycznych stentu wiecowego z wykorzystaniem metody elementów skoczonych*

Optymalizacja cech geometrycznych stentu wiecowego z wykorzystaniem metody elementów skoczonych* AMME 2003 12th Optymalizacja cech geometrycznych stentu wiecowego z wykorzystaniem metody elementów skoczonych* W. Walke, Z. Paszenda, J. Marciniak Instytut Materiałów Inynierskich i Biomedycznych, Wydział

Bardziej szczegółowo

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Artur MACIĄG, Wiesław OLSZEWSKI, Jan GUZIK Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Słowa kluczowe Czterokulowa

Bardziej szczegółowo

DYNAMICAL STABILITY PROBLEM OF A SPHERICAL SHELL UNDER CIRCUMFERENTIAL UNIFORMLY DISTRIBUTED SURFACE LOAD

DYNAMICAL STABILITY PROBLEM OF A SPHERICAL SHELL UNDER CIRCUMFERENTIAL UNIFORMLY DISTRIBUTED SURFACE LOAD Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol.4, No. 007 DYNAMICAL STABILITY POBLEM OF A SPHEICAL SHELL UNDE CICUMFEENTIAL UNIFOMLY DISTIBUTED SUFACE LOAD Stefan Joniak Institute of Applied Mechanics

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI

MODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI Dr inż. Danuta MIEDZIŃSKA, email: dmiedzinska@wat.edu.pl Dr inż. Robert PANOWICZ, email: Panowicz@wat.edu.pl Wojskowa Akademia Techniczna, Katedra Mechaniki i Informatyki Stosowanej MODELOWANIE WARSTWY

Bardziej szczegółowo

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS Kompozyty 11: 2 (2011) 130-135 Krzysztof Dragan 1 * Jarosław Bieniaś 2, Michał Sałaciński 1, Piotr Synaszko 1 1 Air Force Institute of Technology, Non Destructive Testing Lab., ul. ks. Bolesława 6, 01-494

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 201/2014 Kierunek studiów: Inżynieria Biomedyczna Forma

Bardziej szczegółowo

MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO

MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO Jan GUZIK, Artur MACIĄG Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO Słowa kluczowe Tarcie, właściwości tribologiczne, metoda

Bardziej szczegółowo

ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika Lubelska

ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika Lubelska Journal of KONES Internal Combustion Engines 2002 No. 3 4 ISSN 1231 4005 ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika

Bardziej szczegółowo

Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią czopa w aspekcie zastosowania w łożyskach ślizgowych

Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią czopa w aspekcie zastosowania w łożyskach ślizgowych Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią 35 ZAGADNIENIA EKSPLOATACJI MASZYN Zeszyt 1 (149) 7 JANUSZ LUBAS * Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA DO PROJEKTU ARCHITEKTONICZNO BUDOWLANEGO ZAMIENNEGO

CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA DO PROJEKTU ARCHITEKTONICZNO BUDOWLANEGO ZAMIENNEGO CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA DO PROJEKTU ARCHITEKTONICZNO BUDOWLANEGO ZAMIENNEGO BUDOWA WIETLICY ORAZ POMIESZCZE BIUROWYCH ul. Przybyszewskiego 30a, dz. Jeyce, Pozna, dziaka nr 76/7 1. Zaenia przyjte do

Bardziej szczegółowo

METODA MACIERZOWA OBLICZANIA OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO

METODA MACIERZOWA OBLICZANIA OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 93 Electrical Engineering 2018 DOI 10.21008/j.1897-0737.2018.93.0026 Piotr FRĄCZAK METODA MACIERZOWA OBLICZANIA OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO W pracy przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja konstrukcji wymiennika ciepła

Optymalizacja konstrukcji wymiennika ciepła BIULETYN WAT VOL. LVI, NUMER SPECJALNY, 2007 Optymalizacja konstrukcji wymiennika ciepła AGNIESZKA CHUDZIK Politechnika Łódzka, Katedra Dynamiki Maszyn, 90-524 Łódź, ul. Stefanowskiego 1/15 Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

METODYKA PROWADZENIA SYMULACJI WSPÓŁPRACY POWIERZCHNI RZECZYWISTYCH W PROCESIE TARCIA SUCHEGO

METODYKA PROWADZENIA SYMULACJI WSPÓŁPRACY POWIERZCHNI RZECZYWISTYCH W PROCESIE TARCIA SUCHEGO 4-2012 T R I B O L O G I A 41 Henryk CZARNECKI *, Michał TAGOWSKI * METODYKA PROWADZENIA SYMULACJI WSPÓŁPRACY POWIERZCHNI RZECZYWISTYCH W PROCESIE TARCIA SUCHEGO METHODOLOGY OF CONDUCTING THE SIMULATION

Bardziej szczegółowo

NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI

NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI 6-2011 T R I B O L O G I A 143 Maciej MATUSZEWSKI * NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI LOAD CAPACITY AND KIND OF MACHINING Słowa kluczowe: nośność powierzchni, zużywanie Key words: load capacity

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY EKSPLOATACYJNE POPRZECZNYCH ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SMAROWANYCH FERROCIECZĄ O RÓŻNYM STĘŻENIU CZĄSTEK MAGNETYCZNYCH

PARAMETRY EKSPLOATACYJNE POPRZECZNYCH ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SMAROWANYCH FERROCIECZĄ O RÓŻNYM STĘŻENIU CZĄSTEK MAGNETYCZNYCH Marcin Frycz Akademia Morska w Gdyni PARAMETRY EKSPLOATACYJNE POPRZECZNYCH ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SMAROWANYCH FERROCIECZĄ O RÓŻNYM STĘŻENIU CZĄSTEK MAGNETYCZNYCH W artykule autor przedstawia wyniki obliczeń

Bardziej szczegółowo

Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe

Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe W literaturze technicznej mona znale róne opinie, na temat okrelenia, kiedy antena moe zosta nazwana szerokopasmow. Niektórzy producenci nazywaj anten szerokopasmow

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKÓW DYNAMICZNYCH ŁOŻYSK Z UWZGLĘDNIENIEM NIEWYWAŻENIA WAŁU

IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKÓW DYNAMICZNYCH ŁOŻYSK Z UWZGLĘDNIENIEM NIEWYWAŻENIA WAŁU MECHANIK 7/215 Mgr inż. Łukasz BREŃKACZ Zakład Dynamiki i Diagnostyki Turbin Instytut Maszyn Przepływowych PAN DOI: 1.17814/mechanik.215.7.214 IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKÓW DYNAMICZNYCH ŁOŻYSK Z UWZGLĘDNIENIEM

Bardziej szczegółowo

stopie szaro ci piksela ( x, y)

stopie szaro ci piksela ( x, y) I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.

Bardziej szczegółowo

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII REP-RAP DO WYTWARZANIA FUNKCJONALNYCH STRUKTUR Z PLA

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII REP-RAP DO WYTWARZANIA FUNKCJONALNYCH STRUKTUR Z PLA Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 8/2014 109 Emilia MAZGAJCZYK, Patrycja SZYMCZYK, Edward CHLEBUS, Katedra Technologii Laserowych, Automa ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII REP-RAP DO WYTWARZANIA FUNKCJONALNYCH

Bardziej szczegółowo

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Dotacje na innowacje Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Viktor Zavaleyev, Jan Walkowicz, Adam Pander Politechnika Koszalińska

Bardziej szczegółowo

ASPEKTY PROJEKTOWANIA PASOWAŃ W POŁĄCZENIACH OSIOWOSYMETRYCZNYCH

ASPEKTY PROJEKTOWANIA PASOWAŃ W POŁĄCZENIACH OSIOWOSYMETRYCZNYCH MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 39, s. 171-176, Gliwice 2010 ASPEKTY PROJEKTOWANIA PASOWAŃ W POŁĄCZENIACH OSIOWOSYMETRYCZNYCH TOMASZ PODOLSKI, JACEK KROCZAK, MARIAN DUDZIAK Katedra Podstaw Konstrukcji

Bardziej szczegółowo

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B)

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B) Zadanie Obliczy warto prdu I oraz napicie U na rezystancji nieliniowej R(I), której charakterystyka napiciowo-prdowa jest wyraona wzorem a) U=0.5I. Dane: E=0V R =Ω R =Ω Rys Rys. metoda analityczna Rys

Bardziej szczegółowo

Filozofia z elementami logiki Klasyfikacja wnioskowań I część 2

Filozofia z elementami logiki Klasyfikacja wnioskowań I część 2 Filozofia z elementami logiki Klasyfikacja wnioskowań I część 2 Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@amu.edu.pl Plan: definicja pojęcia wnioskowania wypowiedzi inferencyjne i wypowiedzi

Bardziej szczegółowo

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII TEST PRZED MATUR 007 MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII ZAKRES ROZSZERZONY Numer zadania......3. Punktowane elementy rozwizania (odpowiedzi) za podanie odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB WYZNACZANIA MAKSYMALNEGO PRZYROSTU TEMPERATURY W PROCESIE TARCIA METALI

SPOSÓB WYZNACZANIA MAKSYMALNEGO PRZYROSTU TEMPERATURY W PROCESIE TARCIA METALI 3-2009 T R I B O L O G I A 97 Maria MACIĄG * SPOSÓB WYZNACZANIA MAKSYMALNEGO PRZYROSTU TEMPERATURY W PROCESIE TARCIA METALI METHOD OF DETERMINING THE MAXIMUM TEMPERATURE INCREMENT IN THE PROCESS OF METALLIC

Bardziej szczegółowo

SPIS OZNACZE 1. STATYKA

SPIS OZNACZE 1. STATYKA SPIS TRECI OD AUTORÓW... 7 WSTP... 9 SPIS OZNACZE... 11 1. STATYKA... 13 1.1. Zasady statyki... 16 1.1.1. Stopnie swobody, wizy, reakcje wizów... 18 1.2. Zbieny układ sił... 25 1.2.1. Redukcja zbienego

Bardziej szczegółowo

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk

Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polska Akademia Nauk Biomimetyczne funkcjonalne w urządzeniach wspomagających pracę układu sercowo-naczyniowego K. Trembecka-Wójciga, R. Major, A. Mzyk, B.

Bardziej szczegółowo

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science Proposal of thesis topic for mgr in (MSE) programme 1 Topic: Monte Carlo Method used for a prognosis of a selected technological process 2 Supervisor: Dr in Małgorzata Langer 3 Auxiliary supervisor: 4

Bardziej szczegółowo

p ISSN TRIBOLOGIA 1/2018 Key words: Abstract

p ISSN TRIBOLOGIA 1/2018 Key words: Abstract p. 89 93 Wojciech PAWLAK *, Wojciech Wieleba *, Janusz Kluczyński **, Lucjan Śnieżek ** The influence of the addition of graphite on the tribological properties of polylactic (PLA) applied in 3D printing

Bardziej szczegółowo

Rys1. Schemat blokowy uk adu. Napi cie wyj ciowe czujnika [mv]

Rys1. Schemat blokowy uk adu. Napi cie wyj ciowe czujnika [mv] Wstp Po zapoznaniu si z wynikami bada czujnika piezoelektrycznego, ramach projektu zaprojektowano i zasymulowano nastpujce ukady: - ródo prdowe stabilizowane o wydajnoci prdowej ma (do zasilania czujnika);

Bardziej szczegółowo

Połączenie wciskowe do naprawy uszkodzonego gwintu wewnętrznego w elementach silnika

Połączenie wciskowe do naprawy uszkodzonego gwintu wewnętrznego w elementach silnika Połączenie wciskowe do naprawy uszkodzonego gwintu wewnętrznego w elementach silnika Michał Szcześniak, Leon Kukiełka, Radosław Patyk Streszczenie Artykuł dotyczy nowej metody regeneracji połączeń gwintowych

Bardziej szczegółowo

Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych

Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych wiczenie laboratoryjne z wytrzymałoci materiałów Temat wiczenia: Wyznaczanie

Bardziej szczegółowo

BIOPHYSICS. Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź, tel. (042)

BIOPHYSICS. Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź, tel. (042) BIOPHYSICS Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie pt. Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń - zintegrowany rozwój Politechniki

Bardziej szczegółowo

II. W e ssawne dla przemys u drzewnego

II. W e ssawne dla przemys u drzewnego II. We ssawne dla przemysu drzewnego W przesyowy trudnopalny wg DIN 4102 B1 Szybkozcze Master Grip Prostka symetryczna FLAMEX B-F-se Materia cianka wa: 100% poliuretan poliestrowy z domieszk rodka opóniajcego

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU 4-2010 T R I B O L O G I A 263 Alicja LABER *, Krzysztof ADAMCZUK * BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU THE STUDY OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF POLYAMIDE PA6 AND MODAR Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie

Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie Międzynarodowa aktywność naukowa młodej kadry Wydziału Metali Nieżelaznych AGH na przykładzie współpracy z McMaster University w Kanadzie Anna Kula Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie,

Bardziej szczegółowo

Problem Odwrotny rozchodzenia się fali Love'a w falowodach sprężystych obciążonych cieczą lepką

Problem Odwrotny rozchodzenia się fali Love'a w falowodach sprężystych obciążonych cieczą lepką Problem Odwrotny rozchodzenia się fali Love'a w falowodach sprężystych obciążonych cieczą lepką Dr hab. Piotr Kiełczyński, prof. w IPPT PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Zakład Teorii Ośrodków

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALOGII BIOLOGICZNEJ DO

ZASTOSOWANIE ANALOGII BIOLOGICZNEJ DO Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 8/2014 63 Instytut Podstaw Konstrukcji Maszyn, ZASTOSOWANIE ANALOGII BIOLOGICZNEJ DO Streszczenie: W strukturze typu sandwicz z rdzeniem typu pianoaluminium oraz na strukturze

Bardziej szczegółowo

NATĘŻENIE POLA ELEKTRYCZNEGO PRZEWODU LINII NAPOWIETRZNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM ZWISU

NATĘŻENIE POLA ELEKTRYCZNEGO PRZEWODU LINII NAPOWIETRZNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM ZWISU POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 85 Electrical Engineering 016 Krzysztof KRÓL* NATĘŻENIE POLA ELEKTRYCZNEGO PRZEWODU LINII NAPOWIETRZNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM ZWISU W artykule zaprezentowano

Bardziej szczegółowo

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Egzain aturalny aj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zadanie 1. Wyznaczenie wartoci prdkoci i przyspieszenia ciaa wykorzystujc równanie ruchu. Warto prdkoci pocztkowej,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2010 FIZYKA I ASTRONOMIA

EGZAMIN MATURALNY 2010 FIZYKA I ASTRONOMIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 010 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 010 Zadanie 1. Przypisanie pojcia toru do ladu ruchu samolotu przedstawionego

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING

SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING MARIUSZ DOMAGAŁA, STANISŁAW OKOŃSKI ** SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W artykule podjęto próbę modelowania procesu

Bardziej szczegółowo

BADANIE ZMIAN SPRĘŻYSTOŚCI I MIKROTWARDOŚCI POWŁOK NIKASILOWYCH W ASPEKCIE ZUŻYCIA TULEI SILNIKÓW SPALINOWYCH

BADANIE ZMIAN SPRĘŻYSTOŚCI I MIKROTWARDOŚCI POWŁOK NIKASILOWYCH W ASPEKCIE ZUŻYCIA TULEI SILNIKÓW SPALINOWYCH 3-2015 T R I B O L O G I A 183 Jerzy TARNOWSKI *, Wacław GAWĘDZKI **, Marcin KOT * BADANIE ZMIAN SPRĘŻYSTOŚCI I MIKROTWARDOŚCI POWŁOK NIKASILOWYCH W ASPEKCIE ZUŻYCIA TULEI SILNIKÓW SPALINOWYCH STUDY OF

Bardziej szczegółowo

Aerodynamics I Compressible flow past an airfoil

Aerodynamics I Compressible flow past an airfoil Aerodynamics I Compressible flow past an airfoil transonic flow past the RAE-8 airfoil (M = 0.73, Re = 6.5 10 6, α = 3.19 ) Potential equation in compressible flows Full potential theory Let us introduce

Bardziej szczegółowo

WYBRANE WŁACIWOCI BLACHY KAROSERYJNEJ H180B. J. KŁAPUT 1, K. ZARBSKI 2, S. WOLISKI 3 Instytut Inynierii Materiałowej Politechnika Krakowska

WYBRANE WŁACIWOCI BLACHY KAROSERYJNEJ H180B. J. KŁAPUT 1, K. ZARBSKI 2, S. WOLISKI 3 Instytut Inynierii Materiałowej Politechnika Krakowska 39/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYBRANE WŁACIWOCI BLACHY KAROSERYJNEJ H180B J. KŁAPUT 1,

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STANU ENERGETYCZNEGO WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI 0H18N9T I POLIAMIDU PA6 PO WYBRANYCH SPOSOBACH PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI DO KLEJENIA

ANALIZA STANU ENERGETYCZNEGO WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI 0H18N9T I POLIAMIDU PA6 PO WYBRANYCH SPOSOBACH PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI DO KLEJENIA ANALIZA STANU ENERGETYCZNEGO WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI I POLIAMIDU PO WYBRANYCH SPOSOBACH PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI DO KLEJENIA Jacek DOMIŃCZUK, Anna SERWIN Streszczenie W artykule przedstawiono analizę

Bardziej szczegółowo

BADANIE MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ CYLINDRA W ASPEKCIE ODPORNOŚCI NA ZACIERANIE

BADANIE MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ CYLINDRA W ASPEKCIE ODPORNOŚCI NA ZACIERANIE 4-2013 T R I B O L O G I A 115 Jerzy TARNOWSKI *, Wacław GAWĘDZKI **, Marcin KOT * BADANIE MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ CYLINDRA W ASPEKCIE ODPORNOŚCI NA ZACIERANIE MICROHARDNESS ANALYSIS OF SURFACE

Bardziej szczegółowo

Work Extrinsic and Inrinsic Motivation Scale

Work Extrinsic and Inrinsic Motivation Scale Psychologia Spoeczna 2016 tom 11 3 (38) 339 355 Skala motywacji zewntrznej i wewntrznej do pracy Work Extrinsic and Inrinsic Motivation Scale Instytut Psychologii, Uniwersytet lski w Katowicach Work Extrinsic

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiaj cy udost pnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiaj cy udost pnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl Ogoszenie na stron www, wg ogoszenia o zamówieniu BZP Adres strony internetowej, na której Zamawiajcy udostpnia Specyfikacj Istotnych Warunków Zamówienia: www.sar.gov.pl Gdynia: Budowa budynku stacji ratowniczej

Bardziej szczegółowo

SYMULACYJNA OCENA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO MIAST WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W KONTEKŚCIE WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ Z BRANDENBURGIĄ

SYMULACYJNA OCENA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO MIAST WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W KONTEKŚCIE WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ Z BRANDENBURGIĄ Streszczenie SYMULACYJNA OCENA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO MIAST WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W KONTEKŚCIE WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ Z BRANDENBURGIĄ Celem analiz było wskazanie miast i obszarów w województwie lubuskim,

Bardziej szczegółowo

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E ALGORYTM STEROWANIA ADAPTACYJNEGO HYBRYDOWEGO POJAZU KOŁOWEGO

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E ALGORYTM STEROWANIA ADAPTACYJNEGO HYBRYDOWEGO POJAZU KOŁOWEGO W Y B R A N E P R O B L E M Y I NY N I E R S K I E N U M E R 2 I N S T Y T U T A U T O M A T Y Z A C J I P R O C E S Ó W T E C H N O L O G I C Z N Y C H I Z I N T E G R O W A N Y C H S Y S T E M Ó W W

Bardziej szczegółowo

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania 3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca

Bardziej szczegółowo

IX. W e elektrycznie przewodz ce

IX. W e elektrycznie przewodz ce IX. We elektrycznie przewodzce W ssawny i przesyowy lekki Szybkozcze Master Grip Konierz Combiflex Zcze PU-EL MASTER-PUR L-EL Materia cianka wa: elektrycznie przewodzcy poliuretan poliestrowy Spirala:

Bardziej szczegółowo

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering. Dr inż. Przemysław Skrzyniarz Kierownik pracy: Prof. dr hab. inż. Paweł Zięba Tytuł pracy w języku polskim: Charakterystyka mikrostruktury spoin Ag/X/Ag (X = Sn, In) uzyskanych w wyniku niskotemperaturowego

Bardziej szczegółowo

Analityczne wyznaczanie charakterystyk mocy cz ciowych za pomoc wzorów Leidemanna

Analityczne wyznaczanie charakterystyk mocy cz ciowych za pomoc wzorów Leidemanna ARCHIWUM MOTORYZACJI 1, pp. 49-57 (2005) Analityczne wyznaczanie charakterystyk mocy czciowych za pomoc wzorów Leidemanna KONRAD PRAJWOWSKI GRZEGORZ TARCZYSKI Politechnika Szczeciska Wydzia Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

BADAWCZE WYZNACZENIE ELEMENTÓW MACIERZY SZTYWNO CI MANIPULATORA SZEREGOWEGO

BADAWCZE WYZNACZENIE ELEMENTÓW MACIERZY SZTYWNO CI MANIPULATORA SZEREGOWEGO dr in. Marta Góra mgr in. Ryszard Trela Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Wydzia Mechaniczny, Politechnika Krakowska BADAWCZE WYZNACZENIE ELEMENTÓW MACIERZY SZTYWNOCI MANIPULATORA SZEREGOWEGO

Bardziej szczegółowo