Plan Odnowy Miejscowości Jadwinin w Gminie Tłuszcz na lata

Transkrypt

1 INICJATYWNA GRUPA ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JADWININ Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXII/285/09 Rady Miejskiej w Tłuszczu z dnia 2 czerwca 2009 r. Plan Odnowy Miejscowości Jadwinin w Gminie Tłuszcz na lata Jadwinin, maj 2009 r.

2 Spis treści: I. Wstęp I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości 3 II. Charakterystyka miejscowości Jadwinin II. 1. Położenie geograficzno przestrzenne II. 2. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu II. 3. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody II. 4. Tradycje i obyczaje III. Analiza SWOT miejscowości Jadwinin 9 IV. Kierunki rozwoju miejscowości Jadwinin 10 V. Arkusz planowania V. 1. Zarządzanie V. 2. Cel planowanych inwestycji Planowane do realizacji zadania w ramach Planu Odnowy Miejscowości Jadwinin na lata I. Wstęp

3 I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Jadwinin jest obszar wsi Jadwinin, a czas jego realizacji obejmuje lata Na wielu spotkaniach mieszkańców dyskutowano o potrzebach dokonania zmian na terenie miejscowości. Wiele pomysłów i inicjatyw postanowiono zanotować, aby ustalić wspólną, spójną wizję rozwoju miejscowości i wyjść naprzeciw potrzebom wszystkich mieszkańców. Powołano w tym celu Inicjatywną Grupę Odnowy Miejscowości Jadwinin, której zadaniem było zredagowanie ostatecznego kształtu Planu. Dokonano tego po konsultacjach z zaangażowaniem różnorodnych gremiów: 1. Mieszkańcami sołectwa Jadwinin. 2. Radą Sołecką. 3. Przedstawicielami samorządu terytorialnego. Plan Odnowy Miejscowości Miąse jest zgodny z następującymi dokumentami: 1. Planem Rozwoju Lokalnego. 2. Strategią Rozwoju Gminy Tłuszcz. 3. Strategią Powiatu Wołomińskiego. 4. Strategią Województwa Mazowieckiego. Opracowanie planu odnowy miejscowości to wyzwanie, przed którym stanęły wszystkie aktywne społeczności lokalne zaangażowane w działania rozwojowe podejmowane na terenie ich małych ojczyzn. Wdrożenie planu odnowy ma na celu: - możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i innych zewnętrznych źródeł finansowania działań rozwojowych; - poprawę warunków i wzrost atrakcyjności życia społeczno kulturalnego; - umożliwienie dzieciom rozwijania zainteresowań i zagospodarowania czasu wolnego; - kultywowanie tradycji i obyczajów; - poprawę estetyki miejscowości; - integrowanie społeczności lokalnej; - przeciwdziałanie patologiom społecznym; - aktywizację społeczności lokalnej wzrost tożsamości z miejscem zamieszkania i stopnia integracji mieszkańców wokół działania na rzecz własnego środowiska miejscowości. Plan zawiera oczekiwania mieszkańców, wynikające ze szczegółowej analizy mocnych stron miejscowości, zasobów i ich wykorzystania, planowanych przedsięwzięć.

4 II. Charakterystyka miejscowości Jadwinin II. 1. Położenie geograficzno przestrzenne Miejscowość Jadwinin położona jest na Mazowszu, po prawej stronie Wisły, w województwie Mazowieckim, w powiecie Wołomińskim i gminie Tłuszcz. Jadwinin leży w południowo zachodniej części gminy. Jadwinin położony jest w odległości ok. 35 km od centrum Warszawy i 15 km od miasta powiatowego Wołomin. Czas dojazdu do centrum Warszawy samochodem nie przekracza 50 min. Administracyjnie wieś stanowi sołectwo Jadwinin. Od zachodu Jadwinin graniczy z gminą Klembów. Podstawowymi funkcjami tej miejscowości są funkcje rolniczo mieszkalne. Jadwinin przynależy do Równiny Wołomińskiej wchodzącej w skład Niziny Środkowo Mazowieckiej. Wzniesienia nad poziom morza sięgają 110 m. II. 2. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu Na dzień roku powierzchnia Jadwinina wynosiła ok. 2,35 km 2, co łącznie stanowi 2,28 % ogólnej powierzchni gminy. Pod względem powierzchni wieś ta należy do jednych z mniejszych miejscowości w gminie Tłuszcz. Największą powierzchnię Jadwinina zajmują użytki rolne, bo ponad 57% całej powierzchni miejscowości. Następne w kolejności są wszelkiego rodzaju użytki zielone, zajmujące ponad 19% powierzchni wsi. Lasy zajmują w Jadwininie prawie 16% całego obszaru miejscowości, co jest wynikiem stosunkowo wysokim w porównaniu z innymi miejscowościami naszej gminy. Ponadto Jadwinin graniczy z dużym kompleksem leśnym Rezerwatem Dębina. Na granicy Jadwinina i sąsiedniej miejscowości Miąse znajduje się największa ilość stanowisk archeologicznych w gminie, co świadczy o bogatej historii tych terenów. Struktura wykorzystania gruntów w sołectwie Jadwinin Wyszczególnienie Powierzchnia w ha Udział % w ogólnej powierzchni sołectwa Użytki rolne 133,99 57,13 Użytki zielone (pastwiska, łąki) 45,74 19,50 Użytki leśne 36,67 15,63 Tereny zabudowane (w tym także siedliska) 4,59 1,96 Sady 1,67 0,71 Nieużytki 1,57 0,67 Drogi 4,36 1,86 Tereny kolejowe 4,08 1,74 Wody 1,88 0,80 Razem 234,55 100

5 Na dzień roku wieś Jadwinin zamieszkiwało 139 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały. Liczba ta stanowi 0,74 % mieszkańców całej gminy Tłuszcz. Przed ostatnią reformą administracyjną wieś Jadwinin należała do Sołectwa Miąse. Wsie te terytorialnie i społecznie są silnie powiązane. Miejscowość Liczba mieszkańców zameldowanych na stałe w miejscowości Razem mieszkańcó w Jadwinin w 2008 roku. Wiek Przedprodukcyjny Produkcyjny Poprodukcyjny K M Razem K M Razem K M Razem Jadwinin W tym: - kobiety - mężczyźni Pod względem liczby mieszkańców Jadwinin należy do najmniejszych miejscowości na terenie gminy Tłuszcz. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 59 osób/km 2 i jest niższa, niż w kraju i województwie, a także w gminie. Na przestrzeni ostatnich 10 lat liczba mieszkańców zmniejszyła się o blisko 8 % (w 1999 r. było 151 mieszkańców, natomiast w 2008 r. 139 osób). Z liczby tej 45 % stanowią kobiety i 55 % mężczyźni. Niewysokie ceny gruntów, dogodne połączenie komunikacyjne z Warszawą i innymi miastami w kraju mogą stać się przyczyną do zmiany tej tendencji i stopniowego wzrostu salda migracji. Jadwinin zamieszkują głównie rolnicy, emeryci i renciści oraz spora grupa osób młodych. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest praca w rolnictwie oraz wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne jak renty, emerytury czy zasiłki dla bezrobotnych. Dużym problemem miejscowości Jadwinin jest bezrobocie. Sporym problemem dla miejscowości jest też bieda panująca wśród części mieszkańców. Dotyka ona głównie rolników gospodarujących na małych gospodarstwach, osoby stare oraz chore. Przez teren wsi przebiega droga gminna, która jest głównym nerwem miejscowości. Stanowi ona (wraz z drogą wojewódzką nr 634) ważne połączenie komunikacyjne z miastem Tłuszcz oraz stolicą powiatu i kraju. Jadwinin jest w całości zelektryfikowany. Odpady komunalne (stałe) są odbierane na podstawie zawartych umów. Natomiast nieczystości płynne przyjmuje oczyszczalnia ścieków położona w Tłuszczu. Największym problemem miejscowości jest brak wody. Na terenie Jadwinina przeważają obszary z występującym poziomem wód gruntowych na głębokości od 1,5 do 2,5 m. Z racji położenia terenu woda ta zawiera duże ilości związków manganu i żelaza i nie nadaje się do celów użytkowych.

6 Podstawą gospodarki Jadwinina jest rolnictwo. Na koniec 2008 roku w Jadwininie było 13 gospodarstw rolnych. Wszystkie gospodarstwa stanowią własność indywidualną rolników. Jest to typowa wieś z gospodarstwami o małej powierzchni. Gleby na terenie Jadwinina należą do gleb mało urodzajnych. Są to gleby 5 i 6 klasy bonitacyjnej przeważnie bielicowe. Główne uprawy w Jadwininie, to zboża jare i ozime, żyto, owies i ziemniaki. Rolnicy uprawiają dużo warzyw na własne potrzeby. Główne zwierzęta hodowlane, to trzoda chlewna oraz bydło mleczne. Oprócz prowadzenia gospodarstw rolnych mieszkańcy czerpią także dochody z pracy najemnej w innych miejscowościach oraz z prac sezonowych. Na terenie miejscowości nie znajdują się żadne obiekty użyteczności publicznej. Jadwinin samodzielnym sołectwem stał się w latach osiemdziesiątych XX w. Wcześniej wchodził w skład sołectwa Miąse. Obie wsie są ze sobą do dnia dzisiejszego mocno powiązane. Dzieci uczęszczają do Zespołu Szkół w Miąsem. Tam też znajduje się kościół parafialny, filia biblioteki gminnej, sklep. Szkoła w Miąsem pełni również rolę skrzynki kontaktowej dla okolicy. Tu organizuje się spotkania sołeckie i inne, rozwiązujące problemy wsi. Na wszelkich spotkaniach wiejskich odnotowuje się bardzo wysoką frekwencję. Częstymi gośćmi w szkole są przedstawiciele samorządu terytorialnego Burmistrz, Przewodniczący Rady Gminy, Radny i Sołtysi oraz przedstawiciele Rady Rodziców, Rady Szkoły. Wspólnie uczestniczą w życiu szkolnym, uroczystościach i ważnych wydarzeniach w życiu szkoły. Zapraszani są na imprezy patriotyczne, ale też na tradycyjne dzielenie się opłatkiem czy popularne potańcówki.

7 II. 3. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody Jadwinin położony jest w rejonie o wysokich walorach przyrodniczych i ekologicznych. Krajobraz jest tu mało przekształcony przez człowieka. Na terenie gminy praktycznie brak przemysłu, stąd nie ma na tym obszarze ekologicznego zagrożenia. Jadwinin graniczy z dużym kompleksem leśnym Rezerwatem Dębina, gdzie występuje bogata fauna i flora. Od strony zachodniej niedaleko do obszaru Zielonych płuc Polski. Łatwo spotkać tu można gniazdo bociana i usłyszeć można żurawia. Aby umożliwić osiedlenie się bocianów na naturalnych stanowiskach, wykonuje się w tym celu platformy. Na terenie całej gminy nie istnieją podmioty gospodarcze, które powodowałyby zatruwanie wód podziemnych i powierzchniowych. Głównym źródłem jej zatruwania są nieszczelne szamba ściekowe. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza są procesy spalania paliw dla ogrzewania budynków mieszkalnych. Wartości zanieczyszczeń powietrza w całej gminie Tłuszcz nie przekraczają dopuszczalnych norm. Lasy stanowią na terenie Jadwinina 15,63% powierzchni całej miejscowości. Licznie występują tu kępy leśne z drzewostanami sosnowymi i brzozowymi. Rowy porastają olchy z charakterystyczna olchą czarną. Bardzo popularne są tu również wierzby, które tak w Jadwininie, jak i w całej okolicy stanowią symbol krajobrazu Mazowsza. Miejscami zachowały się fragmenty starych drzewostanów naturalnego pochodzenia. Spotkać tu można jesiony, dęby szypułkowe i lipy. Typowo rolniczy charakter Jadwinina, wielość małych gospodarstw przyczynia się do utrwalenia niepowtarzalnego charakteru terenu mozaiki pól uprawnych i łąk.

8 II. 4. Tradycje i obyczaje Plan Odnowy Miejscowości Jadwinin Trudno jednoznacznie określić skąd wzięła się nazwa Jadwinin. Według podań historycznych pochodzi ona od imienia Jadwiga, które nosiła jedna z córek byłego właściciela ziemskiego z tego terenu. Początkowo nazwa odnosiła się do dworku majątku i brzmiała Jadwisin. Obok istniała inna posiadłość ziemska o nazwie Zuzanki (od imienia Zuzanna). Z połączenia tych dwóch majątków powstała jedna wieś o nazwie Jadwinin. Wieś ma na swoim terenie zabytkową kapliczkę przydrożną pochodzącą z roku Przy niej gromadzą się okoliczni mieszkańcy odprawiając nabożeństwa majowe i październikowe. W tych miesiącach młodzież razem z osobami starszymi dbają o estetykę kapliczki i przystrajają ją kwiatami i wstążkami. Typowo rolniczy charakter Jadwinina powoduje kultywowanie tradycyjnego rzemiosła. Na terenie powiatu Wołomińskiego trudno dziś o miejscowość, której mieszkańcy mogą przekazać swoim wnukom umiejętności w ramach tzw. ginących zawodów. Chodniki tkane ręcznie z resztek materiałów są w wielu domostwach powszechnie używane. Prawie każdy mężczyzna, który utrzymuje się z pracy na roli, potrafi naostrzyć swoje narzędzia pracy, czyli poklepać kosę. Obrzędy związane z narzeczeństwem i zawieraniem małżeństwa są do dziś żywe nawet wśród tych młodych ludzi, którzy nie utrzymują się już z pracy na roli. Świadczy to o bardzo mocnej pozycji rodziny i instytucji małżeństwa na tym terenie. Szczęśliwe zakończenie zbierania zbóż to powszechne w całej Polsce dożynki. W gminie Tłuszcz każdego roku w innej miejscowości odbywa się to święto ludzi pracujących na roli. Okoliczni mieszkańcy prezentują tradycje związane z tym świętem, śpiewy i obrzędy.

9 III. Analiza SWOT miejscowości Jadwinin Poprzez analizę SWOT postarano się przeanalizować mocne i słabe strony miejscowości Jadwinin oraz jej szanse i zagrożenia występujące w otoczeniu, które mogą mieć wpływ na przyszłość sołectwa i jego mieszkańców. Pozwala to na określenie obecnej sytuacji w tej miejscowości oraz przyszłych kierunków jej rozwoju. Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: Strenghts (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia). Mocne strony: mocne zaangażowanie społeczne mieszkańców, czyste powietrze, gleby i wody, piękny, mało przekształcony krajobraz naturalny, korzystne położenie komunikacyjne możliwość transportu drogowego i kolejowego, telefonia stacjonarna, długie tradycje rolnicze, silne więzi rodzinne, bliskość Warszawy. Słabe strony: niski poziom technologiczny niektórych gospodarstw, mała aktywność ekonomiczna mieszkańców, bezrobocie, słabe gleby i niski poziom dochodów rolniczych, niski poziom życia wśród części mieszkańców, brak sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, brak chodników i częściowo oświetlenia ulicznego, brak dostępu do internetu w przeważającej części rodzin, mała powierzchnia gospodarstw. Szanse: rozwój agroturystyki, rozwój rolnictwa ekologicznego, dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa, rozwój sportu i rekreacji, wzrost migracji z miast, rozwój edukacji. Zagrożenia: wzrost bezrobocia, ubożenie części społeczeństwa, wzrost zachowań patologicznych.

10 IV. Kierunki rozwoju miejscowości Jadwinin Miejscowość Jadwinin jest najdalej na południowy zachód położoną miejscowością gminy Tłuszcz. Leży na styku gmin Tłuszcz i Klembów. Ludność tam mieszkająca zajmuje się głównie rolnictwem. Na tych terenach nie ma gospodarstw dużych, ale są ekologicznie czyste. Niewiele osób pracuje zawodowo lub prowadzi działalność gospodarczą, lecz tereny te są wyjątkowo atrakcyjne. Dlatego rolnictwo i agroturystyka są podstawą rozwoju tej miejscowości. W najbliższych latach przewiduje się, że wśród gospodarstw rolnych Jadwinina zajdą duże zmiany. Przede wszystkim zmniejszy się liczba gospodarstw rolnych, a w zamian zwiększy się ich powierzchnia. Znikną głównie gospodarstwa małe i nieekonomiczne, natomiast rozwijać będą się gospodarstwa większe, stosujące nowoczesne technologie. Zmniejszenie się liczby gospodarstw spowoduje między innymi odejście z rolnictwa sporej liczby osób tam pracujących. Osoby takie będą mogły się utrzymywać z pracy zawodowej w okolicy gminy lub powiatu (dogodne połączenie komunikacyjne) lub rozpocząć własną działalność gospodarczą. Szansą dla takich osób jest także możliwość rozwoju na terenie wsi małego ruchu turystycznego. Wówczas mogłyby one czerpać dochody z jego obsługi. A możliwość napływu do Jadwinina turystów jest dość duża, gdyż wieś ta ma czyste powietrze, piękne krajobrazy oraz jest położona blisko Warszawy i miasta powiatowego Wołomina. Ważnym elementem życia mieszkańców w ciągu najbliższych kilku lat jest rozwój działalności społecznej i wdrażanie inicjatyw społecznych.

11 V. Arkusz planowania V. 1. Zarządzanie Plan Odnowy Miejscowości Jadwinin Za realizację Planu Rozwoju Miejscowości Jadwinin odpowiedzialni będą: 1. Radny Rady Miejskiej w Tłuszczu z terenu objętego planem. 2. Sołtys Jadwinina. 3. Rada Sołecka. V. 2. Cel planowanych inwestycji Celem planowanych inwestycji jest przede wszystkim zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych społeczeństwa, poprawa estetyki oraz stanu bezpieczeństwa Jadwinina. Największym problemem miejscowości Jadwinin jest niedostatek, a nawet brak wody zarówno pitnej, jak i do celów gospodarczych. Brak wody szczególnie jest odczuwalny w okresie miesięcy letnich i suchych. Dlatego przedsięwzięciem o największym znaczeniu dla mieszkańców wsi jest budowa sieci wodociągowej. Wybudowanie sieci przyczyni się do zdecydowanej poprawy warunków życia i zlikwiduje problemy z zaopatrzeniem gospodarstw domowych w wodę (obecnie woda jest gromadzona w zakupionych przez gminę zbiornikach). Ponadto wybudowany wodociąg może przyczynić się do rozwoju miejscowości poprzez wzrost atrakcyjności terenu dla budownictwa. Duże znaczenie, szczególnie dla ochrony środowiska naturalnego będzie miała planowana budowa sieci kanalizacji sanitarnej i przydomowych oczyszczalni ścieków. Realizacja inwestycji infrastrukturalnych wpłynie na zdecydowaną poprawę warunków życia i poprawi kondycję zdrowotną mieszkańców.

12 Przewidywane do realizacji przedsięwzięcia w ramach Planu Odnowy Miejscowości Jadwinin w latach Lp. Nazwa planowanego działania Czas realizacji działania Oczekiwane rezultaty Szacunkowy koszt w złotych Budowa sieci wodociągowej Zapewni wodę, zmniejszy zachorowalność, pozwoli rozwijać się gospodarstwom, wpłynie na rozwój budownictwa Budowa chodników przy drodze gminnej Poprawi bezpieczeństwo pieszych Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i przydomowych oczyszczalni ścieków Zapewnieni ochronę środowiska, wzrost budownictwa i atrakcyjność terenu poprawi warunki życia