BUDYNKI I WYPOSAŻENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW ROLNYCH

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH itr glguotem - / \ ] NARODOWY SP!S POWSZECHNY LUDNOŚCI I MIESZKAŃ NARODOWY SPIS POWSZECHNY/ POWSZECHNY SPIS ROLNY I.**., * iu %' i *,,. r I,, k /** *- BUDYNKI I WYPOSAŻENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW ROLNYCH WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE y Katowice 2003

2 O B JA Ś N IE N IA Z N A K Ó W U M O W N YC H Kreska (-) - zjawisko nie wystąpiło Zero (0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05 Kropka (.) Znak x - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych - wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy # - oznacza, że dane nie mogą być publikowane ze względu na konieczność zachowania tajemnicy statystycznej w rozumieniu ustawy o statystyce publicznej W A Ż N IE JS Z E SK R Ó TY tys. = tysiąc szt = sztuka m2 = metr kwadratowy NSP = PSR = gm. = Narodowy Spis Powszechny Powszechny Spis Rolny gmina ha = hektar UR = użytki rolne V = wolt KW = kilowat KM = koń mechaniczny pkt = punkt m.in. = między innymi NTS = Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych m. = miasto w. = wieś cd. = ciąg dalszy dok. = dokończenie itp. = i tym podobne np. = na przykład tzn. = to znaczy tj. = to jest Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła

3 I B KATOWICE URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH NARODOWY SPIS POWSZECHNY LUDNOŚCI I MIESZKAŃ POWSZECHNY SPIS ROLNY 2002 y \ m w * ^ N AR OPO W y SPIS P O W S ZEC H N Ą BUDYNKI I WYPOSAŻENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW ROLNYCH WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE IS B N Katowice, październik 2003

4 PRZEWODNICZĄCY Wiesław Wiatrak CZŁONKOWIE Małgorzata Góralczyk, Alina Janczyk, Elżbieta Knoska, Anna Koziej, Wiesława Nowak, Maria Sokołowska, Jolanta Sota, Beata Walaszek, Helena Zatońska, Andrzej Marks (sekretarz) Opracowanie publikacji: pod kierunkiem: URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH W IESŁAW A W IATRAKA - Dyrektora Urzędu Redakcja merytoryczna: DOROTA DONIEC, MAŁGORZATA GÓRALCZYK, CECYLIA NIESPOREK, W IESŁAW A NOWAK, BEATA WALASZEK Autorzy opracowania: ANNA KRZYŻ, BARBARA MACIOŁ, CECYLIA NIESPOREK, MAŁGORZATA SZUBERT, RENATA ŚLUSARZ Opracowanie tablic BARBARA BRODA, MARIA KŁOSUŃ, AGNIESZKA MATYS, KRYSTYNA MENDRELA, BARBARA MILLER, GRAŻYNA ŻYŁA Skład komputerowy oraz graficzne wykonanie map i wykresów: AGNIESZKA KAIM, ANDRZEJ MARKS, BOŻENA SKALSKA, DANIELA ZIĘTEK Projekt okładki: Druk i oprawa: SYLWESTER JABŁOŃSKI URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH KATOWICE, UL. OWOCOWA 3, WYDZIAŁ ADMINISTRACYJNY '' H ato^ ' 7 Nakład: 200 egz. Papier offsetowy, 80 g. Format A4 Oddano do druku październik 2003 Zam. 59 / 2003

5 Szanowni Państwo! Publikacja zawiera wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. dotyczące wykorzystania budynków i budowli oraz wyposażenia gospodarstw rolnych w infrastrukturą i techniczne środki produkcji. Dane zostały przedstawione według grup użytkowników gospodarstw rolnych, podregionów i powiatów. Dodatkowo dla gospodarstw rolnych wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przedstawiono według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych. W celu zilustrowania przemian w użytkowaniu i wykorzystywaniu budynków i budowli oraz infrastruktury i środków technicznych gospodarstw rolnych podstawowe informacje spisowe zaprezentowano na tle wyników poprzedniego spisu rolnego przeprowadzonego w 1996 r. Publikacja składa się z uwag metodycznych, uwag analitycznych ilustrowanych wykresami i części tabelarycznej. W uwagach metodycznych omówiono podstawowe zasady, definicje i pojęcia obowiązujące w Powszechnym Spisie Rolnym 2002 r. W uwagach analitycznych przedstawiono krótką analizę uzyskanych wyników w ujęciach sektorowych według stopnia wykorzystania, rodzaju budynków oraz poziomu wyposażenia w elementy infrastruktury i środki techniczne w gospodarstwach rolnych. Dziękuję wszystkim, którzy współpracowali w przygotowaniu i przeprowadzeniu Powszechnego Spisu Rolnego 2002 na terenie województwa śląskiego. Dyrektor Urzędu Statystycznego w Katowicach Katowice, październik 2003 r.

6 SPIS TREŚCI Strona Przedmowa... 3 Spis tablic Spis wykresów i map... 7 W stęp... 8 Uwagi ogólne Uwagi metodyczne Uwagi techniczne Uwagi analityczne Część I. Budynki i budowle Część II. Infrastruktura techniczna...27 Część III. Techniczne środki produkcji Ciągniki i sam ochody Maszyny i urządzenia rolnicze...; SPIS TABLIC BUDYNKI I BUDO W LE Tablica Strona Gospodarstwa rolne użytkujące budynki i budowle według form własności w 2002 r Powierzchnia budynków i pomieszczeń inwentarskich oraz gospodarczych w gospodarstwach rolnych w 2002 r Powierzchnia głównych rodzajów budynków i budowli w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Powierzchnia pomieszczeń inwentarskich wykorzystana na działalność rolniczą przypadająca na 1 sztukę przeliczeniową dużą w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Powierzchnia pomieszczeń inwentarskich wykorzystana na działalność rolniczą przypadająca na 1 sztukę przeliczeniową dużą w gospodarstwach rolnych według skali chowu podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich w 2002 r Powierzchnia obór w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r

7 Tablica Strona Powierzchnia chlewni w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r Powierzchnia kurników w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r Powierzchnia stodół w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r Powierzchnia budynków wielofunkcyjnych w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r IN FR A S TR U K TU R A TE C H N IC ZN A Tablica Strona Gospodarstwa indywidualne według źródła zaopatrzenia w wodę oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według wyposażenia w sieć elektryczną oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według sposobu usuwania śmieci oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według dostępności do usług telefonicznych oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według źródła zaopatrzenia w wodę oraz Podregionów i powiatów w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według wyposażenia w sieć elektryczną oraz podregionów i powiatów w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według sposobu usuwania śmieci z gospodarstwa oraz podregionów i powiatów w 2002 r Gospodarstwa indywidualne według dostępności do usług telefonicznych raz podregionów i powiatów w 2002 r t e c h n i c z n e ś r o d k i p r o d u k c j i Tablica Strona Gospodarstwa rolne posiadające ciągniki, samochody ciężarowe, Przyczepy oraz maszyny i urządzenia rolnicze według grup obszarowych Powierzchni użytków rolnych w 2002 r Ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy oraz maszyny i urządzenia rolnicze według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa rolne według wyposażenia w siłę pociągową i grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r

8 Tablica Strona Gospodarstwa rolne według ilości posiadanych ciągników i grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa rolne według mocy silnika użytkowanych ciągników własnych i grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa rolne posiadające samochody ciężarowe i przyczepy według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Ciągniki w gospodarstwach rolnych według mocy silnika i grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Samochody ciężarowe i przyczepy w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Maszyny ogólnego przeznaczenia w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura maszyn ogólnego przeznaczenia w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Maszyny do zbioru zbóż i zielonek w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura maszyn do zbioru zbóż i zielonek w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Maszyny do upraw okopowych oraz drzew i krzewów owocowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura maszyn do upraw okopowych oraz drzew i krzewów owocowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura maszyn i urządzeń do produkcji zwierzęcej w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa rolne posiadające ciągniki według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych oraz podregionów i powiatów w 2002 r Ciągniki w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych oraz podregionów i powiatów w 2002 r Gospodarstwa rolne posiadające samochody ciężarowe i przyczepy według podregionów i powiatów w 2002 r Samochody ciężarowe i przyczepy w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r Gospodarstwa rolne posiadające maszyny i urządzenia rolnicze według podregionów i powiatów w 2002 r Maszyny i urządzenia rolnicze w gospodarstwach rolnych według podregionów i powiatów w 2002 r

9 SPIS WYKRESÓW I MAP Strona Udział gospodarstw rolnych posiadających budynki i budowle w ogólnej liczbie gospodarstw rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Gospodarstwa rolne posiadające budynki i budowle oraz udział powierzchni wykorzystanej na działalność rolniczą w ogólnej powierzchni budynków i budowli według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura wykorzystania powierzchni budynków i pomieszczeń inwentarskich w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych (1996,2002) Struktura wykorzystania powierzchni budynków i budowli w gospodarstwach rolnych w 2002 r Powierzchnia ogólna ważniejszych budynków w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych przypadająca na 1 gospodarstwo posiadające budynki (1996, 2002) Powierzchnia pomieszczeń inwentarskich wykorzystana na działalność rolniczą Przypadająca na 1 sztukę przeliczeniową dużą w gospodarstwach rolnych według Podregionów w 2002 r Wybrane elementy infrastruktury technicznej w gospodarstwach rolnych w 2002 r Wyposażenie budynków i budowli gospodarskich w sieć elektryczną 380 V według 9rup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura ciągników w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Struktura ciągników według mocy silnika w gospodarstwach rolnych W 2002 r Zasoby siły pociągowej w gospodarstwach rolnych w 2002 r Ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy według podregionów w 2002 r Struktura maszyn i urządzeń rolniczych według podregionów w 2002 r Struktura wybranych maszyn i urządzeń w gospodarstwach indywidualnych Według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r Maszyny do upraw ziemniaków na 100 ha uprawy według podregionów w 2002 r Struktura maszyn i urządzeń do produkcji mleka w gospodarstwach indywidualnych w 2002 r... 35

10 WSTĘP Dane zawarte w niniejszej publikacji opracowano na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. oraz sprawozdań statystycznych z jednostek administracyjnych stopnia podstawowego. Powszechny Spis Rolny (PSR) 2002 oraz Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań (NSP) 2002 zostały przeprowadzone na terenie całego kraju w dniach od 21 maja do 8 czerwca 2002 r. (według stanu w dniu 20 maja 2002 r. godz ) zgodnie z n/w ustawami podjętymi przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: z dnia 2 grudnia 1999 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2001 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 1, poz. 1) z późniejszą zmianą (Dz. U. z 2000 r. Nr 93, poz. 1026), z dnia 9 września 2000 r. o powszechnym spisie rolnym w 2002 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 99, poz. 1072), z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 1995 r. Nr 88, poz. 439) z późniejszymi zmianami. W powyższych aktach prawnych określono termin i zakres tematyczny spisów, zasady organizacji i realizacji prac spisowych, zobowiązanie ludności do udzielania informacji oraz sposób ich zebrania. Zgodnie z ustawą z dnia 2 grudnia 1999 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2002 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 1, poz. 1 i Nr 93, poz. 1026) i Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 maja 2002 r. w sprawie wylosowanych obwodów objętych spisem kontrolnym (Dz. U. Nr 66, poz. 597) po zakończeniu Powszechnego Spisu Rolnego i Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzono w dniach od 17 do 25 czerwca 2002 r. spis kontrolny w wylosowanych obwodach spisowych. Podstawowe cele Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. były następujące: zapewnienie podstawowej bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanych z nimi gospodarstwach domowych, koniecznej do realizacji krajowej, regionalnej i lokalnej polityki rolnej i społecznej na wsi, dostarczenie informacji niezbędnych do finalizowania procesów stowarzyszeniowych z Unią Europejską (UE), jak i zapewnienie podstaw informacyjnych w pierwszych latach członkostwa zgodnie z wymogami UE oraz wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji dla potrzeb organizacji międzynarodowych (FAO, OECD, EUROSTAT i inne), budowa i aktualizacja statystycznych operatów losowania prób do różnotematycznych badań reprezentacyjnych.

11 Dane za 1996 r. zostały przeliczone (w podstawowym zakresie) według obowiązującego od r. podziału administracyjnego kraju. Powszechnym Spisem Rolnym 2002 r. objęto: gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha, gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 do 1 ha włącznie, osoby fizyczne będące właścicielami zwierząt gospodarskich, nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha, pozostałe gospodarstwa rolne będące w użytkowaniu osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej. W ramach procesu integracji statystyki polskiej ze standardami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej została wdrożona Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS), wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2000 r (Dz. U. Nr 58, poz. 685). Została ona opracowana na podstawie obowiązującej w państwach członkowskich Unii Europejskiej Nomenclature o f Territorial Units for Statistics (NUTS), która ma zastosowanie przy zbieraniu, przetwarzaniu 1 udostępnianiu regionalnych danych statystycznych w krajach UE oraz służy do Przeprowadzania porównań rozwoju społeczno-gospodarczego regionów i podejmowania działań w celu opracowania programów rozwoju regionalnego. Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS) jest oparta na trójstopniowym podziale administracyjnym państwa, dzieli Polskę na terytorialne, hierarchicznie powiązane jednostki na pięciu poziomach, z czego trzy określono jako Poziomy regionalne, a dwa jako poziomy lokalne: POZIOM REGIONALNY p oziom 1 - obszar całego państwa poziom 2 - województwa (16) Poziom 3 - podregiony (45) POZIOM LOKALNY Poziom 4 - powiaty (315 powiatów, 65 miast na prawach powiatu) Poziom 5 - gminy (2489) Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS) została 2astosowana do prezentacji wyników spisów.

12 Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 marca 2002 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 311) zmieniającym rozporządzenie w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS) na poziomie NTS 3 dla województwa śląskiego ustalono następujące podregiony: podregion częstochowski, podregion bielsko-bialski, podregion centralny śląski, podregion rybnicko-jastrzębski. Podregiony województwa śląskiego tworzą następujące powiaty i miasta na prawach powiatu. PODREGION RYBNICKO- PODREGION CZĘSTOCHOWSKI PODREGION CENTRALNY ŚLĄSKI PODREGION BIELSKO-BIALSKI m CZĘSTOCHOWSKI częstochowski, kłobucki, myszkowski miasto na prawach powiatu Częstochowa BIELSKO-BIALSKI bielski, cieszyński, żywiecki miasto na prawach powiatu: Bielsko-Biała CENTRALNY ŚLĄSKI będziński, bieruńsko-lędziński, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, pszczyński, tarnogórski, zawierciański miasta na prawach powiatu: Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze RYBNICKO-JASTRZĘBSKI raciborski, rybnicki, wodzisławski miasta na prawach powiatu: Jastrzębie-Zdrój, Rybnik, Żory

13 UWAGI OGÓLNE Zakres tem atyczny P o w szechneg o Spisu R olnego 2002 r. Tematyka Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. została ujęta na formularzach spisowych w następujących działach: Powierzchnia gospodarstwa, Struktura własnościowa użytków rolnych gospodarstwa, Struktura dochodów, Działalność gospodarcza, Pracujący w indywidualnym gospodarstwie rolnym, Powierzchnia zasiewów, Powierzchnia inna, Pogłowie zwierząt gospodarskich, Rozdysponowanie produkcji rolniczej, Infrastruktura gospodarstwa, Budynki i budowle, Magazynowanie w gospodarstwie, Nawozy i pestycydy w gospodarstwie, Maszyny i urządzenia rolnicze, Wybrane wydatki w gospodarstwie. W ramach spisu w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni użytków rolnych Powyżej 1 ha zebrano następujące informacje: 1) o osobach będących użytkownikami indywidualnych gospodarstw rolnych: a) poziom wykształcenia rolniczego użytkownika, b) wkład pracy w gospodarstwo rolne w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie - liczba godzin przepracowanych w gospodarstwie, 2) o liczbie pracowników najemnych stałych i pracowników dorywczych zatrudnionych w indywidualnym gospodarstwie rolnym, 3) o użytkowaniu gruntów, a w szczególności: a) o powierzchni gruntów, w tym użytków rolnych (gruntów ornych, sadów, łąk i pastwisk trwałych), lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów i nieużytków, b) o powierzchni zasiewów według rodzajów upraw, o pogłowiu zwierząt gospodarskich według gatunków i grup produkcyjno-użytkowych oraz liczbie pni pszczelich,

14 5) o rozdysponowaniu produkcji rolniczej, 6) o budynkach, infrastrukturze i wyposażeniu technicznym gospodarstw, w tym: a) rodzaje budynków, budowli i ich powierzchnia, b) liczba ciągników rolniczych i innych środków transportowych oraz maszyn i urządzeń rolniczych, c) źródła zaopatrzenia w wodę, sposoby odprowadzania ścieków i usuwania śmieci, d) wyposażenie w sieć elektryczną i telefon, e) rodzaje urządzeń melioracyjnych, 7) o stosowaniu nawozów i pestycydów w gospodarstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie, 8) o zadłużeniu indywidualnych gospodarstw rolnych, 9) o działalności gospodarczej (rolniczej i pozarolniczej) prowadzonej przez użytkownika indywidualnego gospodarstwa rolnego lub osobę dorosłą pozostającą z użytkownikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, 10) o ważniejszych wydatkach poniesionych w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie, w tym na: a) zakup gruntów, b) budowę, remont lub modernizację budynków, c) powiększenie stada podstawowego, d) zakup ciągników rolniczych i innych środków transportowych oraz maszyn i urządzeń rolniczych. Informacje o wieku, płci, poziomie wykształcenia ogólnego, głównych i dodatkowych źródłach utrzymania użytkownika i członków jego gospodarstwa domowego, a także osób pracujących wyłącznie lub głównie w gospodarstwach rolnych pozyskano z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 r. Dla osób fizycznych użytkujących gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 do 1 ha włącznie oraz dla właścicieli zwierząt gospodarskich zebrano wyżej wymienione informacje, z wyłączeniem tych, o których mowa w pkt. 8 i 10, a w ramach punktów 3b, 6b i 7 zebrano dane w ograniczonym zakresie tematycznym. W ramach spisu u osób prawnych i w jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej zebrano informacje, o których mowa w punktach 2+10.

15 Wykaz publikacji z wynikami PSR 2002 przewidzianych do wydania Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. zostaną przedstawione w kolejno opracowywanych publikacjach krajowych oraz wojewódzkich. GUS zaplanował wydanie następujących tytułów: w 2003 roku Raport z wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. I Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich Zwierzęta gospodarskie * Użytkowanie gruntów i ich jakość * Uprawy rolne Uprawy ogrodnicze Budynki i infrastruktura techniczna w gospodarstwach rolnych II Ciągniki, maszyny i inne środki transportu w gospodarstwach rolnych * Pozarolnicza działalność gospodarstw rolnych * Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych * Wybrane elementy sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych Przemiany agrarne Metodologia Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. * Rolnictwo na terenach górskich i terenach o słabych warunkach glebowych w 2004 roku * Cele produkcji w gospodarstwach rolnych Charakterystyka gospodarstw prowadzących rachunkowość rolną * Nakłady pracy w gospodarstwach rolnych Urząd Statystyczny w Katowicach zaplanował wydanie następujących publikacji: w 2003 roku Raport z wyników spisów powszechnych w województwie śląskim Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich Budynki i wyposażenie techniczne gospodarstw rolnych Wybrane elementy sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych w 2004 roku * Cele produkcji w gospodarstwach rolnych

16 Planuje się również (począwszy od grudnia w 2003 r.) opracowanie publikacji dla każdej gminy w formie zestawu tablic zawierających podstawowe informacje z NSP oraz PSR 2002, w tym informacje o gospodarstwach rolnych na terenie gminy, o możliwościach produkcyjnych gospodarstw rolnych, o uprawach rolnych i ogrodniczych, o pogłowiu zwierząt gospodarskich, o źródłach utrzymania gospodarstw domowych, o działalności pozarolniczej itp. oraz o lokacie gminy w województwie dla podstawowych parametrów w rolnictwie. Ponadto w Bazie Danych Regionalnych (BDR), prowadzonej przez Urząd Statystyczny w Jeleniej Górze, będą zamieszczone informacje ze spisów dla poszczególnych szczebli podziału terytorialnego kraju, tj. województw, podregionów, powiatów, gmin, a także dla miejscowości. UWAGI METODYCZNE Wykaz gospodarstw indywidualnych powstał w oparciu o statystyczny rejestr podatkowy (system SPGC), który aktualizowany był przez rachmistrzów w czasie obchodu przedspisowego oraz uzupełniony o wykaz właścicieli zwierząt gospodarskich nie posiadających użytków rolnych lub posiadających użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha. Kartotekę gospodarstw rolnych będących w użytkowaniu osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej utworzono na podstawie Bazy Jednostek Statystycznych Dla gospodarstw rolnych, których użytkownicy odmówili udziału w Powszechnym Spisie Rolnym 2002 r. oraz w przypadkach, gdy kontakt z użytkownikami gospodarstw rolnych był niemożliwy, dokonano imputacji danych o gospodarstwie. Dane zaprezentowane w niniejszej publikacji, opracowano metodą według siedziby użytkownika Gospodarstwa indywidualne zostały spisane w miejscu przebywania użytkownika i tam ujęto całkowitą powierzchnię, niezależnie od miejsca położenia gruntów W ażniejsze definicje, pojęcia spisow e i zasady spisyw ania Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

17 Za gospodarstwo indywidualne uważa się gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha, będące własnością lub znajdujące się w użytkowaniu osoby fizycznej lub grupy osób fizycznych. Za właściciela zwierząt gospodarskich uważa się osobę fizyczną nie posiadającą użytków rolnych lub posiadającą użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha, która ma co najmniej: 1 sztukę bydła lub (i) 5 sztuk trzody chlewnej albo 1 lochę lub (i) 3 sztuki owiec bądź kóz iub (i) 1 konia lub (i) 30 sztuk drobiu lub (i) 5 sztuk samic zwierząt futerkowych (w tym królików) lub (i) 1 pień pszczeli. Za użytkownika gospodarstwa indywidualnego uważa się osobę fizyczną lub grupę osób fizycznych, które faktycznie użytkują grunty rolne, niezależnie od tego, czy są właścicielami, dzierżawcami, czy użytkują je z innego tytułu i niezależnie od tego, czy grunty te są zlokalizowane w jednej, czy w kilku gminach. Za gospodarstwo domowe użytkownika indywidualnego gospodarstwa rolnego (właściciela zwierząt gospodarskich) uważa się zespół osób mieszkających i utrzymujących s'ę wspólnie, jeżeli wśród nich jest osoba prowadząca gospodarstwo indywidualne (właściciel zwierząt gospodarskich). budynki, budowle Spisowi podlegały wszystkie budynki i pomieszczenia inwentarskie (obory, chlewnie, kurniki) oraz gospodarcze (stodoły), a także budynki i budowle przeznaczone do Przechowywania technicznych środków produkcji (wiaty, garaże), budynki wielofunkcyjne 1 lnne pomieszczenia użytkowane w gospodarstwach, niezależnie od formy własności, tj- własne i dzierżawione. W spisie wyodrębniono następujące rodzaje budynków i budowli: obory - wszystkie budynki dla bydła z cielętnikami, jałownikami, bukaciarniami, Porodówkami, chlewnie - wszystkie budynki dla trzody chlewnej łącznie z tuczarniami i warchlakarniami, kurniki - wszystkie budynki, w których przetrzymywany jest drób, tj. kury, kaczki, gęsi, indyki, perliczki itp. (niezależnie czy w budynku jest tylko jeden gatunek drobiu, czy więcej), stodoły - budynki służące do przechowywania zboża, siana, słomy itp., posiadające cztery ściany i dach,

18 - wiaty - budowle wzniesione na słupach i pokryte dachem, obudowane lub nie, które służą do przechowywania zboża, słomy, siana, maszyn rolniczych itp., - garaże - wszystkie garaże wolnostojące lub szeregowe służące do przechowywania samochodów, ciągników oraz maszyn, urządzeń rolniczych itp., - budynki wielofunkcyjne - wszystkie budynki wielofunkcyjne, których powierzchnia wykorzystana jest dla różnych celów, np. w części budynku znajdują się zwierzęta, w innej magazynowane jest zboże lub inne produkty rolne, a jeszcze inna część budynku służy do przechowywania maszyn rolniczych lub jako magazyn dla działalności pozarolniczej, - inne pomieszczenia - nie wymienione wcześniej budynki i budowle gospodarcze, np.: owczarnie, stajnie, pieczarkarnie, szklarnie. O zakwalifikowaniu budynku czy budowli do określonej kategorii decydowało pierwotn przeznaczenie oraz zainstalowane stałe wyposażenie, niezależnie od aktualnego wykorzystania budynku. Powierzchnia budynków lub budowli spisywana była w pełnych m2 według dokumentacji technicznej, a w przypadku jej braku według pomiaru po zewnętrznym obrysie. W przypadku budynków piętrowych powierzchnia była sumą powierzchni każdej kondygnacji. Ujmowane w spisie powierzchnie charakteryzujące sposób wykorzystania budynków lub budowli to: - powierzchnia wykorzystana na działalność rolniczą - powierzchnia w budynkach i budowlach wykorzystana na produkcję roślinną, zwierzęcą przechowywanie produktów rolniczych oraz sprzętu, łącznie z powierzchnią, na której w trakcie spisu trwała przerwa technologiczna, - powierzchnia wykorzystana na działalność pozarolniczą - cała powierzchnia w budynkach i budowlach przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej nie związanej z produkcją rolniczą, łączne z powierzchnią, na której w trakcie spisu nastąpiła czasowo przerwa w prowadzeniu działalności, - powierzchnia nie wykorzystana - cała powierzchnia budynków i budowli, która nie była wykorzystywana na działalność rolniczą ani pozarolniczą (użytkownik zrezygnował z prowadzenia jakiejkolwiek działalności lub pomieszczenia nie zostały jeszcze wykończone).

19 Infrastruktura techniczna W spisie zebrano informacje o infrastrukturze technicznej gospodarstw indywidualnych. Dane dotyczą gospodarstwa rolnego, a nie gospodarstwa domowego położonego poza gospodarstwem rolnym. W informacjach o braku elementów infrastruktury technicznej ujęto również liczbę tych gospodarstw indywidualnych, których miejsce zamieszkania użytkownika nie jest związane 2 gospodarstwem rolnym. W spisie ujęto następujące elementy infrastruktury technicznej: - wyposażenie we własne ujęcie wody ze studni, ~ wyposażenie w sieć elektryczną, ~ sposób usuwania śmieci, ~ wyposażenie w telefon stacjonarny. Do kategorii studni zaliczono: " studnię wierconą - wykonaną z rur o przekroju powyżej 60 mm, studnię kopaną - wykonaną w wykopach otwartych, których ściany umocowane są obudową z kręgów betonowych lub żelbetonowych, cegły, kamienia lub drewna, ~ studnię abisyńską - wykonaną z rur stalowych o przekroju 32 do 60 mm. Na ogół głębokość tych studni nie przekracza 8 m. W przypadku korzystania zarówno z sieci 380 V jak i 220 V kwalifikowano 9ospodarstwo jako korzystające z sieci 380 V. Zorganizowany zbiór śmieci do rozstawionych pojemników zaliczono do kategorii wywożone na zorganizowane wysypisko, dla pozostałych przypadków zastosowano kategorię zagospodarowanie we własnym zakresie. techniczne środki produkcji Spisem zostały objęte samochody, ciągniki, wybrane maszyny i urządzenia rolnicze U2ytkowane w gospodarstwie, zarówno własne (stanowiące wyłączną własność użytkownika 9ospodarstwa lub członka jego rodziny), jak i wspólne (będące własnością kilku rolników 1użytkowane przez więcej niż jedno gospodarstwo). W przypadku, gdy samochody, ciągniki, Daszyny i urządzenia rolnicze należały do kilku rolników spisywano je u tego rolnika, u którego znajdowały się o północy w dniu 20 maja 2002 r.

20 Spisem objęto sprzęt sprawny technicznie oraz chwilowo niesprawny, tj. znajdujący się w remoncie lub przeznaczony do naprawy. Nie spisywano sprzętu, który był niesprawny dłużej niż jeden rok oraz tego, który został skasowany lub przeznaczony do kasacji. Dane o ciągnikach i środkach transportu w spisie dotyczą: - ciągników - dwuosiowych, kołowych i gąsienicowych, - samochodów ciężarowych - tj. samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych (w tym do 2 ton ładowności), - przyczep - tj. przyczep, wywrotek ciągnikowych i samochodowych jednoi wieloosiowych oraz naczep o ładowności powyżej 1 tony, przeznaczonych do transportu rolniczego i pozarolniczego. W 2002 r. spisano następujące maszyny i urządzenia: - kombajny zbożowe - samobieżne i zaczepiane, - kombajny ziemniaczane - jedno- i dwurzędowe, samobieżne i zaczepiane, - kombajny buraczane - łącznie z samobieżnymi wyorywaczami buraków i zestawami do sprzętu buraków, - silosokombajny samobieżne - przeznaczone do zbioru zielonek i jednoczesnego cięcia zielonek na pasze, - silosokombajny pozostałe - łącznie z sieczkarniami polowymi zawieszanymi i przyczepianymi do zbioru zielonek niskołodygowych i wysokołodygowych, a także z wszystkimi ścinaczami zielonek do sprzętu zielonek niskołodygowych, - rozsiewacze nawozów i wapna - ciągnikowe (przyczepiane i zawieszane) przeznaczone zarówno do rozsiewania nawozów sztucznych jak i wapniowych, - rozrzutniki obornika - jedno- i dwuosiowe, - kosiarki ciągnikowe, - ładowacze chwytakowe - (łącznie z czołowymi) zawieszane i zaczepiane na ciągnikach oraz samobieżne, - kopaczki do ziemniaków - wszystkie kopaczki ciągnikowe, zawieszane i półzawieszane (w tym wibracyjne), które przeznaczone są do kopania ziemniaków z jednego lub dwóch rzędów, - sadzarki do ziemniaków - wszystkie rodzaje sadzarek do ziemniaków, zarówno zawieszane jak i półzawieszane, dwu- i wielorzędowe, - przyczepy zbierające - wszystkie specjalistyczne przyczepy zbierające (jednoi dwuosiowe), przeznaczone do zbioru siana, słomy i niektórych zielonek z pokosów

21 i wałów oraz transportowania ich do miejsca składowania (bez przyczep objętościowych ogólnego przeznaczenia), ~ prasy zbierające - wszystkie prasy zbierające, przeznaczone do zbioru, prasowania i wiązania w bele zgrabionego w wały siana i słomy po kombajnie zbożowym (z wyjątkiem pras zamontowanych na kombajnie), ~ agregaty uprawowe - wszystkie agregaty uprawowe wieloczynnościowe przeznaczone do przygotowywania roli pod siew (niekiedy wyposażone w urządzenia dawkujące nawozy lub nasiona), stanowiące zespół co najmniej dwóch urządzeń fabrycznie przystosowanych do jednoczesnej współpracy z ciągnikiem, polowe opryskiwacze ciągnikowe - zawieszane i przyczepiane, a także samobieżne, sadownicze opryskiwacze ciągnikowe - zawieszane i przyczepiane, a także samobieżne, dojarki bankowe - dojarki mechaniczne bańkowe, w których mleko przepływa z aparatu udojowego do bańki udojowej podłączonej do układu pod ciśnieniem, dojarki rurociągowe - dojarki mechaniczne rurociągowe, w których mleko przepływa z aparatu udojowego do rurociągu mlecznego wytwarzającego podciśnienie udojowe oraz transportującego mleko do odbieracza mleka, konwiowe schładzarki do mleka - urządzenia służące do oziębiania mleka do temperatury 4-5 C i przechowywania do czasu dostawy; dotyczy urządzeń, w których mleko w konwiach umieszczone jest w komorach wypełnionych schłodzoną uprzednio wodą z lodem, zbiornikowe schładzarki do mleka - urządzenia służące do oziębiania mleka do temperatury 4 C i przechowywania go w tej temperaturze. Ważniejsze grupowania i zakres publikowanych danych Dane wynikowe z Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. zostały pogrupowane w sektory własnościowe, tj w sektor publiczny i prywatny. Do sektora prywatnego zaliczono dane dla gospodarstw rolnych: * własności prywatnej krajowej: - gospodarstwa indywidualne obejmujące: gospodarstwa rolne o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha, prowadzone przez rolników na gruntach własnych i niewłasnych, gospodarstwa rolne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 do 1 ha włącznie, użytkowane rolniczo przez osoby fizyczne, osoby fizyczne będące właścicielami zwierząt gospodarskich, nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha,

22 - spółdzielnie produkcji rolniczej, które obejmują rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie kółek rolniczych i inne gospodarstwa spółdzielcze o przeważającej działalności rolniczej, - spółki prywatne krajowe, własności zagranicznej - spółki z kapitałem zagranicznym, własności mieszanej - spółki z przewagą mienia prywatnego. Dane dla sektora publicznego opracowano dla gospodarstw rolnych: własności państwowej - gospodarstwa rolne Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, własności samorządowej - gospodarstwa rolne we władaniu gmin, własności mieszanej - spółki z przewagą mienia państwowego. W celu przeliczenia pogłowia zwierząt w sztukach fizycznych na sztuki przeliczeniowe duże (dotyczy 4 podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich - bydła, trzody chlewnej, owiec i koni) wykorzystano następujące współczynniki: - bydło - 0,8, - trzoda chlewna -0,1 5, - owce - 0,08, - konie-1,0. Niezależnie od powyższych zbiorczych grupowań, wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. - w zależności od tematyki - opracowano według klasyfikacji: - grup obszarowych powierzchni użytków rolnych: do 1 ha, 1-2, 2-3, 3-5, 5-7, 7-10, 10-15, 15-20, 20-30, 30-50, , , , , 1000 ha i więcej, - grup podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich w sztukach przeliczeniowych dużych: poniżej 1 sztuki dużej, 1-2, 2-5, 5-10, 10-20, 20-30, 30-50, , , , , 500 sztuk dużych i więcej UWAGI TECHNICZNE Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością. Informacje liczbowe w ujęciu odsetkowym zaprezentowano z jednym znakiem po przecinku i z uwagi na automatyczne zaokrąglenia mogą nie sumować się na 100%. Liczby te są poprawne pod względem merytorycznym.

23 UWAGI ANALITYCZNE Części. BUDYNKI I BUDOWLE Powszechny Spis Rolny przeprowadzony w 2002 r. w województwie śląskim w ponad 253 tys. gospodarstw rolnych dostarczył m in. informacji na temat poszczególnych rodzajów budynków i budowli (obory, chlewnie, kurniki, stodoły, wiaty, garaże, budynki wielofunkcyjne ' 'nne pomieszczenia). Budynki i budowle w 2002 r. posiadało 158,7 tys. gospodarstw rolnych, co stanowiło 62,7% ogólnej liczby gospodarstw rolnych (w kraju odpowiednio 75,0%). Gospodarstwa folne posiadały 315,9 tys. budynków i budowli, w tym budynków inwentarskich było 83,7 tys. Budynki inwentarskie stanowiły 26,5% ogólnej liczby budynków i budowli. W kraju natomiast udział tej grupy budynków w ogólnej liczbie budynków i budowli był większy i wyniósł 30,9%. Wybrane budynki i budowle w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni u*ytków rolnych w 2002 r. Grupy obszarowe powierzchni użytków rolnych Obory Chlewnie Kurniki Stodoły Budynki wielofunkcyjne GOSPODARSTWA RC>LNE POSIADAJĄCE BUDYNK w tys. OGÓŁEM. 42,9 16,9 20,6 67,9 67,1 Poniżej 1 h a... 5,9 4,2 7,6 14,4 33, ,7 3,4 3,7 16,9 15, ,7 1,8 2,0 9,9 6, ,6 2,2 2,6 11,4 5, ,1 2,8 3,0 10,2 4, ,9 1,5 1,3 3,7 1, ,8 0,7 0,4 1,1 0,5 50 ha i więcej... 0,2 0,2 0,1 0,3 0,2 POWIERZCHNIA OGÓLNA BUDYNKÓW w tys. m2 o g ó łem. 2670,9 1229,4 1252,1 6203,6 4351,6 p niżej 1 ha ,1 125,4 371,6 820,7 1410, ,7 114,3 205,6 1055,7 980, ,5 77,1 88,6 727,8 477, ,5 119,5 99,3 1068,1 483, ,0 219,5 135,7 1367,6 484, ,7 196,9 120,5 706,4 231, ,2 150,9 28,6 257,6 101,3 50 ha i więcej 280,1 225,9 202,1 199,7 182,9

24 W ogólnej liczbie gospodarstw rolnych udział gospodarstw posiadających budynki i budowle był zróżnicowany w zależności od rodzaju budynków czy budowli oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych. Najmniejszy udział gospodarstw posiadających budynki i budowle w ogólnej liczbie gospodarstw w ramach danej grupy wystąpił w grupie obszarowej powierzchni użytków rolnych do 0,5 ha i wyniósł 46,3%. Ponad 53% gospodarstw rolnych w tej grupie obszarowej nie posiadało budynków lub budowli inwentarskich czy gospodarczych. Wśród gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych budynki i budowle posiadało 88,0 tys. gospodarstw, tj. 79,3% ogólnej liczby gospodarstw w tej grupie obszarowej, a wśród gospodarstw o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych budynki i budowle posiadało 18,9 tys. gospodarstw, co stanowiło aż 93,1% gospodarstw rolnych w tej grupie. Udział gospodarstw rolnych posiadających budynki i budowle w ogólnej liczbie gospodarstw rolnych według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r. poniżej 1 ha powyżej 10 ha % W 2002 r. gospodarstwa indywidualne o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych posiadające budynki i budowle stanowiły 55,3% ogólnej liczby gospodarstw posiadających budynki i budowle. Gospodarstwa te skupiały większość budynków i budowli, tj. 211,0 tys., co stanowiło 66,8% ogólnej liczby budynków i budowli. Wybrane budynki w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych Wyszczególnienie Gospodarstwa posiadające budynki Powierzchnia ogólna budynków w tysiącach 1996= 100 w tys. m2 1996= 100 Obory... 41,2 36,9 89,7 2464,1 2319,2 94,1 Chlewnie... 12,0 12,6 105,1 770,0 940,8 122,2 Kurniki... 10,9 12,9 118,9 510,6 737,3 144,4 Stodoły... 57,3 53,4 93,2 5675,3 5282,4 93,1 Budynki wielofunkcyjne... 47,2 33,7 71,4 3996,2 2830,5 70,8

25 Wśród gospodarstw indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych najwięcej gospodarstw posiadało stodoły, tj. 48,2% (w 1996 r. 51,6%) oraz obory, tj. 33,3% (w 1996 r. 37,1%). Najmniej gospodarstw w tej grupie obszarowej dysponowało chlewniami - 11,4% (w 1996 r. 10,8%). Gospodarstwa rolne posiadające budynki i budowle oraz udział powierzchni wykorzystanej na działalność rolniczą w ogólnej powierzchni budynków i budowli według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r. gospodarstwa rolne posiadające budynki i budowle powierzchnia wykorzystana na działalność rolniczą tys szt % Struktura wykorzystania powierzchni budynków i pomieszczeń inwentarskich w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych wykorzystana na działalność rolniczą wykorzystana na działalność pozarolniczą nie wykorzystana

26 Struktura wykorzystania powierzchni budynków i budowli w gospodarstwach rolnych w 2002 r. województwo kraj % % / \ sektor prywatny sektor publiczny wykorzystana na działalność rolniczą wykorzystana na działalność pozarolniczą nie wykorzystana 11,5% Obory posiadało w 2002 r. 42,9 tys. gospodarstw rolnych, co stanowiło 16,9% ogólnej liczby gospodarstw rolnych. Najwięcej gospodarstw posiadających obory znajdowało się w grupie obszarowej powierzchni użytków rolnych od 1-2 ha, tj. 9,7 tys. Udział tych gospodarstw w ogólnej liczbie gospodarstw posiadających obory wyniósł 22,6%. Ogólna powierzchnia obór w gospodarstwach rolnych w 2002 r. wyniosła 2670,9 tys. m2. W gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych było 2319,2 tys. m2 powierzchni obór, tj. o 144,9 tys. mz (5,9%) mniej jak w 1996 r. Powierzchnia ogólna obór w województwie śląskim w 2002 r. jaka przypadała na jedno gospodarstwo posiadające ten rodzaj budynku wyniosła 62,3 m2 (w kraju 100,1 m2). Powierzchnia obór wykorzystana na działalność rolniczą w gospodarstwach rolnych wyniosła 1922,2 tys. m2. Udział tej powierzchni w ogólnej powierzchni obór wyniósł 72,0% (w kraju 77,6%). Pozostała powierzchnia obór w niewielkiej części (2,3%) wykorzystana była na działalność pozarolniczą, a w 25,7% powierzchnia obór była nie wykorzystana. W gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych udział powierzchni wykorzystanej na działalność rolniczą w ogólnej powierzchni obór dla tej grupy gospodarstw w 2002 r. wyniósł 75,2% i był niższy o 13,9 pkt. procentowego od odpowiedniego udziału w 1996 r. W 2002 r. 16,9 tys gospodarstw rolnych posiadało chlewnie. Najwięcej gospodarstw posiadających chlewnie (24,9%) znajdowało się w grupie obszarowej powierzchni użytków rolnych do 1 ha.

27 W gospodarstwach rolnych powierzchnia ogólna chlewni wyniosła w 2002 r. 1229,4 tys. m2. W gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych powierzchnia chlewni w 2002 r. wyniosła 940,8 tys. m2 i była o 170,7 tys. m2 wyższa, tj. o 22,2% od powierzchni w 1996 r. Udział powierzchni wykorzystanej na działalność rolniczą w ogólnej powierzchni chlewni w gospodarstwach rolnych w 2002 r. wyniósł 78,3% i był mniejszy o 4,0 pkt Procentowego od odpowiedniego udziału w kraju. Ogólna powierzchnia chlewni w gospodarstwach rolnych przypadająca na jedno gospodarstwo rolne posiadające chlewnie wyniosła 72,8 m2 (w kraju 123,4 m2). Kurniki posiadało w 2002 r. 20,6 tys. gospodarstw rolnych, tj. 8,1% ogólnej liczby 9ospodarstw rolnych. Największy udział, tj. 36,9% gospodarstw posiadających kurniki w ogólnej liczbie gospodarstw, które miały ten rodzaj budynku odnotowano w grupie obszarowej powierzchni użytków rolnych do 1 ha. Ogólna powierzchnia kurników wyniosła w 2002 r. 1252,1 tys. m2, co stanowiło 5,9% Powierzchni kurników w kraju. W gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych w 2002 r. powierzchnia kurników wyniosła 737,3 tys. m2 i była wyższa d powierzchni w 1996 r. o 226,7 tys. m2, tj. o 44,4%. W gospodarstwach rolnych w 2002 r. na jedno gospodarstwo posiadające kurniki. Przypadało 60,9 m2 powierzchni kurników (w kraju odpowiednio 55,1 m2). Na działalność rolniczą w gospodarstwach rolnych wykorzystana była powierzchnia ^58,4 tys. m2, co stanowiło 76,5% ogólnej powierzchni kurników (w kraju odpowiednio 81.6%). Powierzchnia ogólna ważniejszych budynków w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych przypadająca na 1 gospodarstwo posiadające budynki 1996 ] 2002

28 Wśród pozostałych budynków i budowli w gospodarstwach rolnych stodoły posiadało 26,8% ogółu gospodarstw rolnych, budynki wielofunkcyjne - 26,5%, garaże - 18,3%, wiaty - 6,6%. Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 2002 r. dostarczyły także informacji o gospodarstwach rolnych posiadających silosy zbożowe, silosy do kiszonek oraz przechowalnie owoców, warzyw i ziemniaków. Gospodarstw posiadających silosy zbożowe było 1,5 tys., silosy do kiszonek 2,6 tys. a przechowalnie 3,5 tys. Pojemność silosów zbożowych wynosiła 209,1 tys. ton, silosów do kiszonek 324,6 tys. ton oraz przechowalni 52,7 tys. ton. Powierzchnia pomieszczeń inwentarskich wykorzystana na działalność rolniczą przypadająca na 1 sztukę przeliczeniową dużą w gospodarstwach rolnych według podregionów w 2002 r.

29 Część II. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2002 dostarczyły informacji o wyposażeniu indywidualnych gospodarstw rolnych w elementy infrastruktury technicznej. W województwie śląskim w 2002 r. własne ujęcie wody ze studni kopanej lub wierconej posiadało 112 tys. gospodarstw indywidualnych, co stanowiło 44,3% spisanych 9ospodarstw, największy odsetek gospodarstw posiadających studnię znajdował się w grupie użytków rolnych do 1 ha (37,7%). Z sieci elektrycznej 380 V korzystało 142,4 tys. indywidualnych gospodarstw rolnych, tj. 56,3% ogółu gospodarstw (w kraju 67,0%). Gospodarstw wyposażonych tylko w sieć 220 V było 73,2 tys., w tym działki do 1 ha stanowiły 66,9%. Wyposażenie gospodarstw indywidualnych w infrastrukturę techniczną Gospodarstwa województwo 1996 kraj w tysiącach województwo 2002 kraj Wyposażone w sieć elektryczną 380 V. Wyposażone w sieć elektryczną 220 V.. p siadające telefon... Wywożące śmieci na zorganizowane Usypisko ,9 91,4 65,3 128,0 2093, , ,2 157, , ,7 Znacznie w 2002 r. wzrosła liczba gospodarstw indywidualnych wyposażonych w telefon stacjonarny o 140,4% w porównaniu do roku Więcej też indywidualnych 9 spodarstw rolnych usuwało śmieci na zorganizowane wysypisko (w porównaniu z rokiem 1996 więcej o 32,3%), pozostałe gospodarstwa zagospodarowywały je we własnym zakresie. Wybrane elementy infrastruktury technicznej w gospodarstwach rolnych w 2002 r. nie dowożące wody wyposażone w sieć elektryczną 380 V usuwające śmieci na zorganizowane wysypisko ÓŻH1 S w a T...-w,:; posiadające telefon I ;; stacjonarny '

30 C zęść III. TECHNICZNE ŚRODKI PRODUKCJI Ciągniki i samochody W 2002 r. w gospodarstwach rolnych województwa śląskiego odnotowano 54,0 tys. ciągników rolniczych tj. o 1,4% więcej niż w 1996 r., kiedy to spisano 53,3 tys. ciągników. W sektorze prywatnym liczba ciągników wynosiła 53,8 tys. tj. o 1,7% więcej niż w 1996 r. w tym w gospodarstwach indywidualnych 53,1 tys. tj. o 3,2% więcej w stosunku do 1996 r. Natomiast w sektorze publicznym ilość ciągników systematycznie zmniejszała się, co ma związek ze zmianą struktury własności. W porównaniu z poprzednim spisem liczba ciągników w tym sektorze zmniejszyła się o 47,2%. Na 1 ciągnik rolniczy w 2002 r. przypadało około 10,1 ha użytków rolnych, podczas gdy w 1996 r. było to około 10,7 ha. Ciągniki użytkowane w gospodarstwach rolnych według mocy silnika w 2002 r. Ciągniki Ogółem Ciągniki własne Ciągniki wspólne OGÓŁEM o mocy: Do 15 KW (do 20,4 KM) KW (20,4-34,0 KM) KW (34,0-54,4 KM) KW (54,4-81,6 KM) KW (81,6-136 KM) i więcej KW (136,0 i więcej KM) Największy odsetek tj 54% gospodarstw posiadających ciągniki wystąpił w grupie obszarowej od 1 do 5 ha użytków rolnych, najmniejszy tj. około 1% w grupie 50 ha i więcej użytków rolnych. Większość stanowiły ciągniki własne tj. 98,7%, natomiast pozostałe 1,2% obejmowało ciągniki wspólne.

31 H~Hj 50 ha i więcej W 2002 r. w porównaniu do 1996 r. nieznacznie zmniejszyła się (o 0,7%) liczba 9ospodarstw posiadających ciągniki i wynosiła 43,7 tys. co stanowiło 17,3% ogółu 9ospodarstw rolnych. Struktura ciągników według mocy silnika w gospodarstwach rolnych w 2002 r. Analizując strukturę ciągników w poszczególnych grupach obszarowych użytków r lnych pod względem mocy silnika należy stwierdzić, że 33,4% stanowiły ciągniki o mocy 25~40 KW (34,0-54,4 KM) z czego 46,1% znajdowało się w gospodarstwach o powierzchni U2Ytków rolnych 1-5 ha a 1,9% w gospodarstwach o powierzchni ha. Zasoby siły pociągowej w gospodarstwach rolnych w 2002 r. gospodarstwa rolne: [ bez koni i ciągników ^ 2 3 wyłącznie z końmi z końmi i ciągnikami wyłącznie z ciągnikami Według wyników spisu 2002 r. około 4,0 tys. gospodarstw rolnych posiadało 5,5 tys. SarT1 chodów ciężarowych, w tym w 2,5 tys. gospodarstwach było 2,9 tys. samochodów 0 ładowności do 2 ton. Najwięcej samochodów 53,1% znajdowało się w gospodarstwach

32 o powierzchni 1-5 ha, około 2,2 tys. gospodarstw posiadało około 2,9 tys samochodów, z czego 1,4 tys. gospodarstw miało 1,6 tys. samochodów ciężarowych do 2 ton. Średnio na 100 gospodarstw posiadających samochody przypadło prawie 137 szt samochodów. Samochody i przyczepy według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych w 2002 r. Grupy obszarowe użytków rolnych Samochody ciężarowe Samochody ciężarowe do 2 ton ładowności Przyczepy Przyczepy ciągnikowe OGÓŁEM Do 1 ha ha i więcej Powszechny Spis Rolny 2002 wykazał, że 16,1 tys. gospodarstw rolnych posiadało 24,3 tys. przyczep w tym 22 tys. to przyczepy ciągnikowe. W porównaniu do 1996 r. liczba gospodarstw posiadających przyczepy wzrosła o 13,5%. Najwięcej przyczep znajdowało się w gospodarstwach rolnych o powierzchni użytków rolnych 1-5 ha około 8,7 tys., tj. 35,6%. W województwie śląskim średnio na 100 gospodarstw przypadało około 10 szt przyczep. Na 100 ha użytków rolnych w gospodarstwach rolnych przypadało około 10 ciągników, 1 samochód ciężarowy oraz 4 przyczepy. Ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy według podregionów w 2002 r. 15,3 tys. szt 21,3 tys. szt 10,7 tys. szt _^ J ciągniki EPIfil samochody ciężarowe przyczepy