PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA GEOGRAFIA KLASY I-III. Spis treści. 1. Wymagania edukacyjne. 2. Przedmiot oceny.

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA GEOGRAFIA KLASY I-III Spis treści 1. Wymagania edukacyjne. 2. Przedmiot oceny. 3. Narzędzia pomiaru a kryteria oceniania. 4. Sposoby powiadamiania ucznia o terminach kontroli wiedzy i umiejętności oraz o zakresie materiału przewidzianego do kontroli. 5. Terminy sprawdzania prac i informowania uczniów o uzyskanych ocenach. 6. Archiwizacja prac. 7. Sposób udostępniania prac uczniom, rodzicom lub prawnym opiekunom. 8. Utrwalanie wiadomości i umiejętności. 9. Zasady poprawiania wyników niekorzystnych. 10. Ocena bieżącej aktywności uczniów podczas lekcji. 11. Zasady i formy wspierania uczniów, którzy mają trudności w nauce. 12. Postanowienia końcowe. 1. WYMAGANIA EDUKACYJNE Poziom wymagań edukacyjnych na poszczególne stopnie szkolne zawierają wynikowe plany

2 dydaktyczne oraz kryteria ocen dla poszczególnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów opracowane według programów nauczania Bliżej geografii. Program nauczania geografii w klasach I-III gimnazjum. 2. PRZEDMIOT OCENY Ocenianiu podlega: ustaleniami wymagań edukacyjnych, przyjętych dla poszczególnych klas i poziomów, i problemów, 3. NARZĘDZIA POMIARU A KRYTERIA OCENIANIA Lp. Narzędzia pomiaru Narzędzia oceniania (kryteria) 1. praca klasowa, sprawdzian - kryterium procentowe 2. kartkówka - kryterium procentowe 3. odpowiedź ustna- kryterium opisowe 4. praca domowa- kryterium opisowe 5. praca w grupach - kryterium opisowe 6. referat- kryterium opisowe 7. inne formy - kryteria opisowe ustalane na bieżąco 4. SPOSOBY POWIADAMIANIA UCZNIA O TERMINACH KONTROLI

3 WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI ORAZ O ZAKRESIE MATERIAŁU PRZEWIDZIANEGO DO KONTROLI (obejmujący ostatnio omawianą tematykę z więcej niż trzech ostatnich lekcji) powinny być zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją powtórzeniową oraz wpisem do dziennika lekcyjnego, atnich lekcji) nie wymaga uprzedzenia uczniów oraz wpisu do dziennika lekcyjnego (traktujemy je jako sprawdzenie systematyczności pracy uczniów), terminy i zakres materiału uzależnione są od ich stopnia trudności; nauczyciel ustala je w porozumieniu z uczniami. UWAGA! Nie zaleca się wyznaczania terminu przeprowadzania jakiejkolwiek formy kontroli wiadomości i umiejętności ucznia na pierwszy dzień po przerwie świątecznej lub feriach. 5. TERMINY SPRAWDZANIA PRAC I INFORMOWANIA UCZNIÓW O UZYSKANYCH OCENACH w terminie do dwóch tygodni od daty wykonania, chyba że w tym okresie nie odbywają się zajęcia dydaktyczno wychowawcze w szkole lub nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim, powinny być sprawdzone, ocenione i oddane uczniom do wglądu w

4 terminie jednego tygodnia od daty ich wykonania, chyba że nie jest to możliwe z przyczyn podanych powyżej, powinny być sprawdzone, ocenione i oddane uczniom w terminie do dwóch tygodni od daty ich dostarczenia nauczycielowi (w takim przypadku uczniowie piszą wypracowania nie w zeszytach przedmiotowych, lecz na papierze znormalizowanym), terminy ustala się na bieżąco w porozumieniu z uczniami stosowanie do trudności i czasochłonności wykonanego zadania. 6. ARCHIWIZACJA PRAC Archiwizacji (przechowywaniu) do końca roku szkolnego, czyli 31 VIII podlegają: prace klasowe, sprawdziany, kartkówki i referaty. Po okresie archiwizacji wyżej wymienione prace zostają zniszczone. 7. SPOSÓB UDOSTĘPNIANIA PRAC UCZNIOM, RODZICOM LUB PRAWNYM OPIEKUNOM Uczeń ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy własnej w obecności nauczyciela i uzyskania zwięzłej motywacji (ustnej lub pisemnej) uzyskanej oceny. W przypadku narzędzi pomiaru ocenianych według kryteriów procentowych motywację zastępuje informacja o uzyskanych punktach za poszczególne zadania oraz o łącznej sumie punktów. Prawo wglądu do prac mają także rodzice (prawni opiekunowie) ucznia podczas zebrań z rodzicami lub indywidualnych spotkań z wychowawcą klasy, ale tylko w obecności

5 nauczyciela geografii. 8. UTRWALANIE WIADOMOŚCI I UMIEJETNOŚCI Utrwalenie wiadomości i umiejętności uczniów może przybrać jedną z następujących form: UWAGA! Lekcją powtórzeniowo utrwalającą lub ćwiczeniami praktycznymi powinna być poprzedzona każda dłuższa forma (minimum 45 minut) pisemnej klasowej kontroli wiadomości i umiejętności uczniów. 9. ZASADY POPRAWIANIA WYNIKÓW NIEKORZYSTNYCH Uczeń ma prawo poprawiania wyników niekorzystnych z klasowych form kontroli wiadomości i umiejętności. Poprawianie ocen nie jest jednak obligatoryjne i zależy od decyzji ucznia. W sytuacji poprawiania wyników niekorzystnych uczeń otrzymuje nowe zadania o identycznym stopniu trudności co poprzednie. Termin poprawiania wyników niekorzystnych ustala nauczyciel w porozumieniu z uczniem; poprawa nie może jednak odbyć się później niż dwa tygodnie od daty oddania prac.

6 Każdą ocenę uzyskaną podczas poprawiania wyników niekorzystnych wpisuje się do dziennika. Jeżeli uczeń poprawił ocenę na wyższą, poprzedni stopień nie jest rozpatrywany podczas wystawiania oceny klasyfikacyjnej. Uczeń, który z powodu usprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności (praca klasowa, sprawdzian) ma obowiązek do niej przystąpić w kolejnym terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 10. OCENA BIEŻĄCEJ AKTYWNOŚCI UCZNIÓW PODCZAS LEKCJI Aktywność ucznia podczas lekcji podlega bieżącemu ocenianiu za pomocą znaku +, które nauczyciel wpisuje własnego notatnika. Uczeń ma prawo skontrolować liczbę plusów. Każdy uczeń powinien dążyć do uzyskania jak największej liczby plusów, ponieważ zostają one przeliczone na oceny: bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający. UWAGA! Oceny dopuszczające, dostateczne i dobre wystawiane będą po konsultacji z uczniem, w celu wyrażenia jego woli, co do otrzymania zaproponowanej oceny za aktywność. Szczególna aktywność ucznia podczas lekcji może zostać nagrodzona przez nauczyciela odpowiednią pozytywną oceną. Pod pojęciem aktywności, ocenianej znakiem +, rozumie się także inne jej formy, np. pracę

7 w grupach, wszelkie prace wykonane przez ucznia z własnej inicjatywy lub na prośbę nauczyciela, udział w konkursach etc. 11. ZASADY I FORMY WSPIERANIA UCZNIÓW, KTÓRZY MAJĄ TRUDNOŚCI W NAUCE Wychodząc naprzeciw potrzebom ucznia wynikających z jego deficytu wiedzy i umiejętności, nauczyciel podejmuje działania wspierające. Prośba ucznia o pomoc lub działania podjęte z inicjatywy nauczyciela będą odnotowywane w zeszycie przedmiotowym data, treść prośby bądź inicjatywy, podpis nauczyciela i ucznia. W stosunku do uczniów, którzy osiągają słabe wyniki w nauce nauczyciel: poziomie uzdolnień, zadania łatwiejsze dla uczniów słabszych) wy z uczniem (konsultacje indywidualne) i jego rodzicami zlecając wykonanie przez ucznia dodatkowych prac np. pracy domowej, referatu lub pracy praktycznej dostosowanej do poziomu uzdolnień, zainteresowań i możliwości ucznia. 12. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Obowiązkiem każdego ucznia jest przygotowywanie się do lekcji.

8 2. Uczeń ma prawo do nieprzygotowania się do lekcji z ważnych i uzasadnionych powodów, ale za każdym razem zgłasza ten fakt nauczycielowi tuż po zakończeniu czynności organizacyjno porządkowych, takich jak sprawdzanie nieobecności i zapisanie tematu lekcji w dzienniku. 3. W ciągu semestru uczeń może raz (jedna godzina geografii tygodniowo) bądź dwa razy (dwie godziny geografii w tygodniu) zgłosić nieprzygotowanie do lekcji oznaczone w dzienniku jako np. Za nieprzygotowanie uważa się nieopanowanie przez ucznia materiału z trzech ostatnich lekcji oraz brak pracy domowej. Uczeń nie może zgłosić nieprzygotowania do lekcji na zajęciach, na których zostały zapowiedziane praca klasowa, sprawdzian lub wystawiana jest ocena końcowa. 4. Zapowiedziana przez nauczyciela, zgodnie z trybem: praca klasowa lub sprawdzian nie ulegają przekładaniu na inny termin. Nauczyciel zapisuję datę zapowiedzenia ww. form w dzienniku lekcyjnym. 5. W przypadku dłuższej (ponad siedmiodniowej) usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lekcyjnych uczeń ma prawo do trzydniowego zwolnienia z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w celu uzupełnienia zaległości. 6. Braki w zeszycie wynikłe z nieobecności ucznia w szkole oraz wszelkie zaległości wynikłe z tego powodu powinny byś uzupełnione na bieżąco. 7. Jeżeli podczas pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności

9 uczeń pracuje niesamodzielnie (korzysta z pomocy innych uczniów, zeszytu lub innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną. 8. Nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia podczas sprawdzania wiadomości i umiejętności jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy. 9. W przypadku posiadania przez ucznia opinii PPP nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne lub metody pracy do zaleceń poradni i możliwości ucznia. 10. Uczeń uzyskuje pozytywną ocenę semestralną / końcoworoczną, jeżeli spełnił wymagania edukacyjne na daną ocenę (minimum dopuszczającą). 7 KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH PSO GEOGRAFIA (kryterium procentowe) W pracach pisemnych wszystkim zadaniom przyporządkowana jest określona liczba punktów. Progi procentowe poszczególnych ocen są następujące: Praca klasowa, sprawdzian, kartkówka 0 30 % niedostateczny powyżej % dopuszczający powyżej % dostateczny powyżej % dobry

10 powyżej % bardzo dobry KRYTERIA OCENY ODPOWIEDZI USTNEJ PSO GEOGRAFIA (kryterium opisowe) Niedostateczny: Odpowiedź nie spełnia wymagań podanych niżej kryteriów ocen pozytywnych. Dopuszczający: Odpowiedź zawiera niezbędną wiedzę i umiejętności konieczne z punktu widzenia realizacji celów przedmiotu i nieodzowną w toku dalszego kształcenia. Podczas odpowiedzi możliwe są liczne błędy, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie prezentowania, uczeń zna jednak podstawowe fakty i zasadniczo udziela odpowiedzi na postawione pytania. Dostateczny: Uczeń zna najważniejsze fakty (wiedza podstawowa) i potrafi je zinterpretować, w wypowiedzi występują nieliczne błędy rzeczowe i językowe. Dobry: Odpowiedź zawiera większość wymaganych treści (wiadomości uzupełnione są o nieco trudniejszą wiedzę rozszerzającą), poprawna pod względem języka, dopuszczalne są jedynie nieliczne drugorzędne z punktu widzenia tematu błędy, uczeń nie wyczerpuje zagadnienia. Bardzo dobry: Wypowiedź wyczerpująca pod względem faktograficznym (wiedza podstawowa + wiedza

11 rozszerzająca + wiedza dopełniająca), swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi, wyciągane są wnioski, występuje ocena całościowa, treść nie wykracza poza program. Celujący: Odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bdb, wykracza poza obowiązujący program nauczania, zawiera treści zaczerpnięte z literatury popularnonaukowej, zawiera własne oryginalne przemyślenia i oceny. 8 KRYTERIA OCENY REFERATU PSO GEOGRAFIA (kryterium opisowe) Referat jest formą wypowiedzi pisemno ustną i dobrowolną (dla uczniów, którzy z własnej woli podejmują się dodatkowego zadania), toteż nie przewiduje się tutaj oceny niższej niż dobry. W przypadku, gdy referat nie spełnia wymagań na tę ocenę, uczeń otrzymuje kolejny termin na uzupełnienie jego treści lub oceniana jest aktywność ucznia według zasad ustalonych w PSO. Przy ocenie referatu bierze się pod uwagę: merytoryczność treści

12 , dostrzeganie związków przyczynowo skutkowych, własne refleksje). KRYTERIA OCENY PRACY DOMOWEJ PSO GEOGRAFIA (kryterium opisowe) Przy ocenie z pracy domowej bierze się pod uwagę: polszczyznę - ortografia, styl KRYTERIA OCENY ZESZYTU PRZEDMIOTOWEGO PSO GEOGRAFIA (kryterium opisowe) Oceniając prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na: domowych

13 jonalność rozwiązań graficznych 9 KRYTERIA OCENY PRACY W GRUPIE PSO GEOGRAFIA (kryterium opisowe) Ocena współpracy w grupie wystawiana jest na podstawie obserwacji, którą nauczyciel przeprowadza w czasie wykonywania przez uczniów zadań zespołowych; w szczególności zwraca uwagę na: Wymagania na oceny klasa I Tematy lekcji 1. Geograficzny punkt widzenia 2. Mapa źródłem informacji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca definiować pojęcia: geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, wymienić elementy środowiska przyrodniczego. podać definicję mapy, podać przykłady definiować elementy środowiska przyrodniczego, podawać przykłady, podać źródła wiedzy geograficznej. omówić rodzaje map. Dział 1. Mapa podać powiązania między elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego. wymienić i zdefiniować elementy mapy. omówić korelację geografii z innymi dziedzinami nauki, podać przykłady osiągnięć geografii jako nauki. omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje omówić główne etapy rozwoju geografii, scharakteryzować osiągnięcia geografii jako nauki. przedstawić rodzaje odwzorowań i ich

14 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca geograficznej zastosowania mapy. map. zastosowanie. 3. Skala mapy podać definicję skali, porównać wielkość skal. 4. Mapa i plan podać różnice między mapą a planem. 5. Język mapy odczytać wysokość bezwzględną punktu. 6. Mapa świata wskazać kontynenty i oceany na mapie. 7. Współrzędne geograficzne 8. Ziemia we Wszechświecie wskazać na mapie półkule północną i południową, wschodnią i zachodnią. podać definicje planety i gwiazdy, obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. analizować mapę i plan, orientować mapę w terenie, zdefiniować siatkę geograficzną i kartograficzną. obliczać wysokość względną, podawać nazwy metod kartograficznych. charakteryzować rzeźbę terenu na podstawie mapy. zdefiniować długość i szerokość geograficzną, opisać cechy południków i równoleżników. porównać cechy planety i gwiazdy, przeliczać odległości na podstawie różnych skal, przeliczać wszystkie rodzaje skal. skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, zdefiniować odwzorowanie. rozpoznawać metody kartograficzne prezentacji treści na mapach. wskazać główne obiekty geograficzne na poszczególnych kontynentach. odczytać położenie punktów na mapie. DZIAŁ 2. Kształt i ruchy Ziemi opisać geocentryczny i heliocentryczny model omówić pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, obliczać skale na podstawie znajomości odległości. omówić główne rodzaje odwzorowań, podać przykłady odwzorowań umownych. odczytywać rzeźbę na podstawie poziomic, opisywać środowisko na podstawie mapy. wskazać położenie państw Europy. odczytać położenie obszaru, opracować trasę podróży, uwzględniając współrzędne geograficzne. porównać model heliocentryczny obliczać rzeczywiste powierzchnie, obliczać skale na podstawie znajomości powierzchni. rozpoznawać rodzaje odwzorowań na podstawie siatek kartograficznych, analizować mapy i plany, korzystając z programów komputerowych. analizować mapy satelitarne. wskazać położenie wielu obiektów geograficznych: przyrodniczych i politycznych. wytyczyć trasę na podstawie GPS. omówić schematy zaćmienia Księżyca

15 Tematy lekcji 9. Kształt i rozmiary Ziemi 10. Ruch obrotowy Ziemi Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić kolejno planety Układu Słonecznego. podać nazwę kształtu Ziemi, podać długość promienia ziemskiego i równika. określić kierunek i okres ruchu obrotowego. 11. Rachuba czasu odczytywać czas z map stref czasowych. 12. Ruch obiegowy Ziemi zdefiniować ruch obiegowy Ziemi. wymienić cechy planet wewnętrznych i zewnętrznych. przedstawić argumenty potwierdzające kulistość Ziemi. omówić prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego, wymienić następstwa ruchu obrotowego. rozróżniać pojęcia czasu miejscowego, strefowego i urzędowego. omówić cechy ruchu obiegowego, podać daty początków astronomicznych pór roku, określić, kiedy kąt padania promieni słonecznych w Polsce jest największy i najmniejszy. budowy Wszechświata. porównać kształt kulisty i elipsoidalny. scharakteryzować następstwa ruchu obrotowego. obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości geograficznej. podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity, omówić dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. i geocentryczny, omówić fazy Księżyca. omówić cechy geoidy. przedstawić następstwa ruchu obrotowego w powiązaniu z jego cechami. obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu, obliczać położenie na podstawie różnic czasu. odczytywać położenie Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku, omówić następstwa ruchu obiegowego. i Słońca. podać zasadę wyznaczania geoidy. omówić przyczyny i konsekwencje działania siły Coriolisa. przedstawić zmianę czasu przy przekraczaniu południka 180. zdefiniować aphelium i peryhelium.

16 Tematy lekcji 13. Strefy oświetlenia Ziemi Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić strefy oświetlenia Ziemi, podać nazwę obowiązującego w Polsce kalendarza. podać cechy charakterystyczne, w tym zasięg, stref oświetlenia Ziemi. opisywać oświetlenie Ziemi w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych, obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. rozpoznawać położenie miejsca po dziennej wędrówce Słońca w dniach przesileń i równonocy. DZIAŁ 3. Sfery Ziemi 14. Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi scharakteryzować troposferę, obliczyć średnią temperaturę powietrza (dobową i roczną) i amplitudę dobową i roczną temperatury powietrza. wymienić warstwy atmosfery, omówić zależność temperatury powietrza od szerokości geograficznej. analizować roczną amplitudę temperatury powietrza. omówić przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza na kuli ziemskiej. przedstawić mechanizm powstawania efektu cieplarnianego i problem dziury ozonowej. 15. Wiatr wieje i wieje... zdefiniować niż i wyż atmosferyczny oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. przedstawić ruch powietrza w układach barycznych na półkuli północnej, podać nazwy wiatrów i obszary ich występowania: pasaty, monsuny, bryza, fen. scharakteryzować: pasaty, monsuny, bryzę, fen, scharakteryzować cyrkulację powietrza w strefie międzyzwrotnikowej. omówić globalną cyrkulację powietrza, wyjaśnić przyczyny odchylania kierunków wiatrów. omówić wpływ poszczególnych rodzajów wiatrów na klimat. 16. Dlaczego pada? wymienić warunki powstawania chmur i opadów. rozróżnić podstawowe grupy chmur, wskazać na Ziemi miejsca przedstawić rodzaje opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), wyjaśnić przyczyny zróżnicowania sum opadów rocznych zdefiniować wilgotność bezwzględną i względną, temperaturę punktu rosy,

17 Tematy lekcji 17. Pogoda i klimat definiować pogodę i klimat. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety 19. Woda na Ziemi hydrosfera 20. Co mamy pod nogami? Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić strefy klimatyczne Ziemi. wymienić elementy hydrologiczne, podać przykłady wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. zdefiniować skałę, podać główne grupy skał. o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. omówić elementy pogody i składniki klimatu. omówić czynniki klimatotwórcze, analizować wykresy klimatyczne. zdefiniować poszczególne elementy hydrologiczne. podać i zaklasyfikować do głównych grup skał przykłady skał ważnych dla gospodarki. przedstawić warunki, w których dochodzi do pustynnienia. analizować i konstruować wykresy klimatyczne. podać zasięg stref klimatycznych, konstruować wykresy klimatyczne. opisać ruchy wody morskiej, podać przykłady typów genetycznych jezior, definiować pojęcia związane z siecią rzeczną. wyjaśnić pojęcie i omówić podział surowców mineralnych. i rocznego rozkładu opadów na świecie, podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. analizować mapy synoptyczne. charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne. analizować wpływ prądów morskich na środowisko wybrzeży, rozpoznawać na mapie typy mórz. klasyfikować i rozpoznawać skały wszystkich grup, podać ich zastosowanie. poziom kondensacji. na podstawie zdjęć satelitarnych prognozować pogodę. wskazywać zależność działalności gospodarczej człowieka od klimatu, scharakteryzować klimat miasta. analizować oceany pod względem zróżnicowania zasolenia, rozpoznawać typy źródeł. omówić metamorfizm i jego znaczenie.

18 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 21. Litosfera podać główne warstwy wnętrza Ziemi, zdefiniować płytę litosfery i podać przykład. omówić budowę litosfery, wskazać płyty litosfery. omówić zjawiska na granicach płyt litosfery, wymienić główne wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi. DZIAŁ 4. Rzeźbiarze lądów omówić przyczyny ruchu płyt litosfery, wymienić orogenezy, podać rodzaje gór z przykładami i ich charakterystyczne cechy. omówić wydarzenia w poszczególnych erach geologicznych, omówić ruchy epejrogeniczne i izostatyczne. 22. Siły drzemiące we wnętrzu Ziemi wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, zdefiniować wulkanizm. wymienić i zdefiniować elementy budowy wulkanu. podać przykłady wulkanów, zdefiniować obszary sejsmiczne i asejsmiczne. wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej. wskazać nieczynne wulkany w Polsce, podając czas ich aktywności, przygotować opisy wybuchów wulkanów w czasach historycznych. 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu podać przykłady rzeźby terenu ukształtowanej przez wodę. wymienić elementy rzeźby w poszczególnych odcinkach biegu rzeki, rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. scharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki w poszczególnych odcinkach (erozja, akumulacja). omówić rzeźbotwórczą działalność morza, (abrazja, akumulacja), podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. omówić powstawanie atoli, omówić rozwój polskiego wybrzeża. 24. Wędrujące wydmy określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. zdefiniować akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, podać przykłady form eolicznych. klasyfikować formy eoliczne, rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. omówić powstawanie wiatrowych form erozyjnych (wskutek korazji, deflacji) i form akumulacyjnych, podać przykłady regionów aktywnej działalności wiatru. przedstawić zróżnicowanie wydm na świecie i w Polsce.

19 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 25. Lodowce zdefiniować lodowce górski i kontynentalny, podpisać elementy lodowca górskiego. omówić warunki powstawania lodowców. podać przykłady form erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowców górskiego i kontynentalnego. charakteryzować formy polodowcowe lodowców górskiego i kontynentalnego, podając przykłady. wskazać zasięgi zlodowaceń na świecie, podając przykłady współczesnych form polodowcowych. Wymagania na oceny klasa II Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski

20 Tematy lekcji 1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wskazać Polskę na mapie Europy; wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej Polski; nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących w Polsce; wskazać krainy geograficzne w pasach rzeźby; wymienić główne różnice w rzeźbie regionów Polski; wymienić podstawowe grupy skał, podać przykłady. wskazać wszystkie województwa; podać przykłady konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; podać nazwę ery, w której powstały poszczególne struktury tektoniczne; wskazać regiony geograficzne Polski; przypisywać formy powierzchni do regionów, w których występują; podać zastosowanie skał występujących w Polsce. wymienić sąsiadów Polski; wymienić konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; podać orogenezy i przykłady gór, które powstały w czasie ich trwania; wskazać ważniejsze rzeki, jeziora, zatoki; charakteryzować podstawowe formy powierzchni; omówić genezę głównych surowców Polski. scharakteryzować konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; charakteryzować góry poszczególnych orogenez; wskazać na mapie Polski podane obiekty geograficzne; omówić rzeźbę powierzchni Polski; omówić występowanie surowców mineralnych w Polsce. obliczać konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; charakteryzować budowę geologiczną poszczególnych jednostek tektonicznych; omówić genezę poszczególnych form powierzchni występujących w Polsce; rozpoznawać wskazane skały.

21 Tematy lekcji 6. Klimat Polski 7. Zróżnicowanie warunków klimatycznych w Polsce 8. O rzekach i jeziorach 9. Głęboko ukryty skarb 10. W Raju" 11. Tam, gdzie knieja szumi 12. Gleby Polski 13. Krajobrazy naturalne i antropogeniczne Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów na mapach; podać nazwy wiatrów występujących w Polsce; wskazywać na mapie wybrane elementy hydrologiczne Polski; wskazać na mapie występowanie różnych typów gleb; wskazać główne zbiorowiska leśne; wymienić typy krajobrazu. opisać cechy mas powietrza, kształtujących klimat Polski; wskazać na mapie dział wodny i dorzecze oraz rzeki główne; przedstawić zbiorowiska roślinne w Polsce; omówić cechy wybranego krajobrazu. podać kierunki napływu mas powietrza oraz regionów, w których powstają; wyznaczać zlewiska; wyjaśnić proces powstawania gleby; przedstawić strukturę gatunkową zbiorowisk roślinnych Polski; podawać przykłady poszczególnych typów krajobrazów. obliczać średnie wartości temperatury powietrza, amplitudy temperatury i sum opadów; analizować klimatogramy; wskazać zlewiska, w których położona jest Polska; określić miejsca występowania wód podziemnych w Polsce; omówić genezę wybranej gleby; omówić cechy wszystkich typów krajobrazów z przykładami. opisać cechy przejściowego klimatu Polski; wyjaśnić przyczyny występowania wód podziemnych w Polsce; podać przykłady reliktów i endemitów; przygotować prezentację multimedialną o wybranym typie krajobrazu. DZIAŁ 2. Ludność Polski

22 Tematy lekcji 14. Ludność Polski na tle Europy i świata 15. Rozmieszczenie ludności Polski 16. Ubywa nas czy przybywa? 17. Zróżnicowanie ludności Polski 18. Szukam pracy 19. Wielkie migracje Polaków 20. Przeprowadzam się 21. Polskie miasta i wsie 22. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce 23. Obywatel Polski obywatel Europy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca na podstawie zestawień statystycznych odczytywać liczbę ludności Polski w różnych okresach; definiować przyrost naturalny i rzeczywisty; odczytać z różnych wykresów strukturę ludności; definiować pojęcia związane z migracjami; wskazywać większe miasta Polski; określać funkcje miasta i wsi; podać przykłady grup etnicznych i mniejszości narodowych w Polsce. określić miejsce Polski w Europie pod względem liczby ludności; odczytywać mapę gęstości zaludnienia w Polsce; wskazywać obszary o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym i rzeczywistym; analizować strukturę ludności w Polsce; podać przykłady fal migracyjnych w Polsce; zdefiniować zespoły miejskie, podać przykłady; wskazać na mapie Polski występowanie grup etnicznych i mniejszości narodowych; wskazać skupiska Polonii na świecie; wskazać państwa należące do Unii Europejskiej. wskazać na wykresach demograficznych okresy wyżów i niżów demograficznych; wykonać wykres przedstawiający zmiany liczby ludności; podać przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego Polski; podać przyczyny bezrobocia w Polsce; omówić przyczyny migracji i wyjaśnić ich rozmieszczenie; opisać funkcje wybranych miast Polski; omówić typy wsi; scharakteryzować wybrane grupy etniczne i mniejszości narodowe; przedstawić korzyści wynikające z wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. DZIAŁ 3. Główne zagadnienia gospodarcze Polski omówić tendencje zmian liczby ludności Polski; podać przyczyny wyżów i niżów demograficznych; analizować zmiany przyrostu naturalnego własnego regionu; analizować wskaźnik bezrobocia w poszczególnych regionach Polski; omówić konsekwencje migracji; analizować zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; podać przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce; przedstawić obszary współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej. prognozować zmiany liczby ludności Polski, podając skutki; podać następstwa zmian liczby ludności i struktury ludności Polski; wskazać możliwości rozwiązywania problemu bezrobocia; porównać dawne i obecne przyczyny migracji Polaków; wskazać przykłady wpływu mniejszości narodowych i grup etnicznych na rozwój kultury narodowej; porównywać typy wsi; analizować przestrzenny rozwój przykładowego miasta; oceniać działania podejmowane przez Unię Europejską.

23 Tematy lekcji 24. Gospodarka narodowa 25. Funkcje rolnictwa i czynniki przyrodnicze jego rozwoju 26. Czynniki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa 27. Uprawa roślin i chów zwierząt w Polsce 28. Rybołówstwo w Polsce 29. Przemysł i jego funkcje 30. Przemysł energetyczny Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić sektory gospodarki narodowej; wymienić czynniki wpływające na rozwój rolnictwa. zdefiniować zbiory i plony; wymienić formy użytkowania ziemi w Polsce. podać zadania poszczególnych gałęzi przemysłu; wymienić surowce wykorzystywane w poszczególnych gałęziach; podać przykład miernika stanu gospodarki; wykonać i analizować wykres użytkowania ziemi. omówić na podstawie mapy rozmieszczenie upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce. na podstawie wskaźników ocenić produkcję przemysłową Polski; omówić występowanie surowców energetycznych w Polsce; analizować strukturę zasiewów i wielkość produkcji rolniczej; omówić warunki naturalne rolnictwa wybranych regionów Polski. podać przyczyny występowania upraw roślin i chowu zwierząt w określonych regionach. omówić występowanie surowców mineralnych i ich zastosowanie w poszczególnych gałęziach przemysłu; omówić wskaźniki rozwoju gospodarczego; porównać poziom gospodarczy państw świata na podstawie wskaźników. na podstawie wskaźników porównywać rolnictwo Polski z rolnictwem innych państw. podać konsekwencje obecnej sytuacji przemysłu Polski, wynikające z powojennej historii jego rozwoju; analizować problemy polskiego rolnictwa; omówić perspektywy rozwoju polskiego rolnictwa. analizować problemy polskiego rybołówstwa. analizować problemy polskiego przemysłu; omówić perspektywy rozwoju polskiego przemysłu; 31. Okręgi przemysłowe w Polsce 32. Przemysł zaawansowanych technologii wskazać główne okręgi przemysłowe Polski. na podstawie wykresów omówić strukturę wybranych okręgów przemysłowych. omówić przyczyny rozwoju wybranych okręgów przemysłowych. charakteryzować nowoczesne gałęzie przemysłu. uzasadnić tworzenie specjalnych stref ekonomicznych.

24 Tematy lekcji 33. Rola usług w gospodarce Polski 34. Transport i łączność 35. Atrakcje turystyczne Polski 36. Wakacje w Polsce 37. Stan środowiska 38. Ochrona przyrody 39. Polska gospodarka Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca dokonać podziału usług na rodzaje; wymienić rodzaje transportu i łączności. wymienić regiony Polski o szczególnych walorach turystycznych; podać przykłady obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce; podać przykłady negatywnego wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze; wymienić formy ochrony przyrody. omówić znaczenie usług; odczytywać z mapy szlaki i główne węzły transportu; omówić znaczenie komu- nikacji w gospodarce. na podstawie wskaźników oceniać natężenie ruchu turystycznego; omówić walory turystyczne wybranego regionu; wskazać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce; podać zagrożenia środowiska przyrodniczego Polski. na podstawie wskaźników ocenić poziom transportu i łączności w Polsce. ocenić stopień zagospodarowania turystycznego poszczególnych regionów; opisać wybrany obiekt spośród wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO; na podstawie map ocenić stopień zmian środowiska przyrodniczego; wymienić i wskazać na mapie przykłady form ochrony przyrody. DZIAŁ 4. Wybrane regiony Polski porównać poziom transportu i łączności Polski z innymi państwami. opracować trasę turystyczną we własnym regionie; uzasadnić wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO polskich obiektów; opisać walory wybranego parku narodowego; porównać gospodarkę centralnie planowaną z wolnorynkową. zaproponować nowe kierunki rozwoju usług i komunikacji w Polsce. porównać obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce z obiektami w innych krajach; podać propozycje działań zmierzających do poprawy warunków środowiska przyrodniczego Polski; opisać walory parków narodowych w Polsce.

25 Tematy lekcji 40. Pieniny 41. Wyżyna Lubelska 42. Nizina Mazowiecka 43. Pojezierze Pomorskie 44. Pobrzeże Gdańskie 45. Morze Bałtyckie 46. Twój region 47. Polska i jej sąsiedzi 48. Środowisko przyrodnicze Polski i jej sąsiadów 49. Gospodarka Polski i jej sąsiadów; 50. Kim są nasi sąsiedzi?; 51. Współczesne Niemcy; 52.Niepodległa Ukraina; 53. Rosja od Morza Bałtyckiego po Ocean Spokojny; 54. Współczesna Rosja Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wskazywać na mapie omawiane regiony; przypisywać regiony do pasów rzeźby powierzchni; podać ważną rzekę, główne miasto i wyróżniającą cechę regionu. wskazać i opisać położenie danego państwa; wskazać stolicę państw sąsiadujących z Polską. wybrać spośród krajów sąsiadujących z Polską państwa należące do Unii Europejskiej i NATO. omówić wyróżniające region cechy klimatu; wymienić formy rzeźby; podać główne procesy kształtujące wybrane elementy środowiska danego regionu; wymienić główne formy działalności człowieka. wymienić główne atrakcje turystyczne państw sąsiadujących z Polską. na podstawie diagramów i danych statystycznych odczytywać strukturę demograficzną sąsiadów Polski. analizować pochodzenie rzeźby danego regionu; podać zasoby naturalne; analizować strukturę ludności regionu na tle Polski. DZIAŁ 5. Sąsiedzi Polski omówić podobieństwa i różnice kulturowe pomiędzy państwami sąsiadującymi z Polską. przedstawić zmiany polityczne i gospodarcze, zachodzące w regionie. dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w środowisku geograficznym danego regionu. przedstawić cechy środowiska przyrodniczego, wyróżniające dane państwo. przedstawić historię przemian politycznych w regionie; wskazać wspólne dla państw naszego regionu problemy demograficzne, gospodarcze i dotyczące ochrony środowiska. zaproponować działania wpływające na rozwój społeczno- -gospodarczy danego regionu. omówić euroregiony i ich rolę w kształtowaniu więzi transgranicznych. zaproponować wspólne działania dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego w regionie.

26 Klasa III Geografia regionalna jako nauka Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Uczeń wie (zna ): nazwy kontynentów nazwy oceanów Uczeń wie (zna): wielkość kontynentów i oceanów na Ziemi Uczeń wie (zna): główne formy ukształtowania powierzchni kontynentów Uczeń wie (zna ):pozycję geografii regionalnej wśród nauk geograficznych. wskazać kontynenty na mapie świata wskazać oceany na mapie świata wskazać kierunki na mapie wskazać półkule określić położenie geograficzne kontynentów, wskazać główne elementy linii brzegowej Określić położenie geograficzne punktów skrajnych za pomocą współrzędnych w stopniach korzystać z mapy fizycznej i map tematycznych Geografia regionalna Afryki Uczeń wie (zna ): Uczeń wie (zna ): Uczeń wie (zna ): Uczeń wie (zna ): 2,3 główne krainy geograficzne Afryki nazwy oceanów oblewających Afrykę 2 strefy klimatyczne Afryki 1,2 największe rzeki Afryki 1,2 największe jeziora Afryki nazwy 2 afrykańskich wulkanów nazwy mórz oblewających Afrykę główne cechy poszczególnych stref klimatycznych przebieg rowów tektonicznych w Afryce strefy roślinne Afryki terminy depresja i kryptodepresja strefowe i astrefowe czynniki klimatotwórcze przyczyny istnienia lodowców w Afryce na najwyższych szczytach

27 wskazać na mapie największe kotliny, wyżyny, Kilimandżaro wskazać na mapie obszary lasów równikowych i pustyń wskazać na mapie największe rzeki i jeziora wskazać na mapie największe krainy geograficzne, rzeki, jeziora Afryki wskazać obszary występowania sawann i półpustyń (Sahel, Kalaharii) wskazać na mapie przebieg rowów tektonicznych wyjaśnić zależność roślinności od klimatu wyjaśnić związki pomiędzy klimatem a siecią rzeczną wskazać na mapie obszary sejsmiczne w Afryce scharakteryzować strefy roślinnoklimatyczne Afryki, wyjaśnić zależność sieci rzecznej od ukształtowania powierzchni, podać przyczyny istnienia lodowców

28 Uczeń wie( zna): Uczeń wie( zna): Uczeń wie( zna): Uczeń wie( zna): liczbę ludności świata i Afryki pojęcie przyrostu naturalnego czynniki przyrodnicze wpływające na rozmieszczenie ludności pojęcie pkb odczytać wielkość i zmiany liczby ludności z wykresu odczytać mapę gęstości zaludnienia wyróżnić cechy fizyczne poszczególnych ras pojęcia: wskaźnik przyrostu naturalnego, wskaźnik urodzeń i wskaźnik zgonów rasy pośrednie omówić zmiany liczby ludności w Afryce i na świecie na podstawie wykresu wskazać na mapie obszary najgęściej i najrzadziej zaludnione w Afryce wymienić kilka plemion afrykańskich wyjaśnić jak obliczamy produkt krajowy brutto wyjaśnić na czym polega ubóstwo krainy najgęściej i najrzadziej zaludnione w Afryce pojęcie rasizmu, segregacja rasowa, nietolerancja pojęcie: gęstość zaludnienia na podstawie wykresu obliczyć czas, w którym liczba ludności uległa podwojeniu opisać zróżnicowanie rasowe Afryki wyjaśnić jak dzielimy państwa ze względu na poziom rozwoju gospodarczego wymienić przyczyny konfliktów omówić społeczne i gospodarcze skutki kolonializmu w Afryce pojęcie eksplozji demograficznej na czym polegał apartheid i faszyzm, eksterminacja formy konfliktów : terroryzm, zamach terrorystyczny, terminy: metropolia, kolonia, kolonizacja, dekolonizacja wyjaśnia, dlaczego wiek XX nazywa się stuleciem eksplozji demograficznej wyjaśnić przyczyny zróżnicowania zaludnienia w Afryce w nawiązaniu do środowiska przyrodniczego obliczyć gęstość zaludnienia dla danego obszaru dostrzec potrzebę tolerancji Geografia regionalna Azji i pozostałych kontynentów odczytuje z mapy najważniejsze cechy ukształtowania powierzchni, klimatu, wód powierzchniowych Azji, wskazuje na mapie Azji największe aglomeracje podaje nazwy największych krain geograficznych, zna 2 rzeki i 2 jeziora Azji wskazuje na mapie obszary Azji najrzadziej i najgęściej zaludnione, charakteryzuje strefy klimatyczno-roślinne i specyficzne cechy klimatu Azji: kontynentalizm wnętrza, klimat monsunowy, omawia cechy wód powierzchniowych Azji, omawia przyczyny zróżnicowania przestrzennego środowiska przyrodniczego Azji określa wpływ budowy geologicznej na ukształtowanie powierzchni oraz występowanie trzęsień ziemi i zjawisk wulkanicznych

29 miejskie omawia problemy ekologiczne kontynentu na podstawie wykresu w podręczniku omawia zmiany wskaźnika przyrostu naturalnego w wybranych krajach Azji, podaje przykłady zależności między elementami środowiska przyrodniczego Azji zna przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych, wskazuje obszary konfliktów we współczesnej Azji, omawia zróżnicowanie ras i religii jaką jedną z głównych przyczyn konfliktów na świecie, wskazuje na mapie obszary konfliktów, porównuje mapy polityczne Azji: sprzed wybuchu II wojny światowej, z lat 80-tych XX wieku i mapę współczesną, dostrzega zmiany i wyjaśnia je zna nazwy największych państw Azji, zna nazwy wybranych stolic tych państw, wskazuje niektóre państwa na mapie Azji, opisuje niektóre elementy środowiska przyrodniczego wyciąga wnioski z analizy diagramów dotyczących pkb na mieszkańca i struktury pkb w podręczniku, podaje przykłady państw wysoko, średnio i słabo rozwiniętych, wyjaśnia terminy: tygrysy azjatyckie, kraje-eksporterzy ropy naftowej, podaje przykłady państw, których one dotyczą, omawia przyczyny różnic w zagospodarowaniu kontynentu zna regionalne ugrupowania gospodarcze odczytuje z mapy najważniejsze cechy ukształtowania powierzchni, klimatu i wód powierzchniowych Ameryk, podaje nazwę najwyższych szczytów swobodnie operuje mapą fizyczną kontynentów, zna cechy ukształtowania powierzchni kontynentów wskazuje na mapie granicę Ameryki Północnej, A.Południowej, A.Środkowej, A. Łacińskiej, wyjaśnia południkowy układ form oraz jego związek z budową geologiczną, omawia przyczyny zróżnicowania przestrzennego środowiska przyrodniczego Ameryki, wskazuje największe miasta i zespoły miejskie wyjaśnia przyczyny zmian liczby ludności w obu omawia problemy eksplozji demograficznej w Ameryce omawia przyczyny zróżnicowania rasowego ludności na obu

30 wymienia państwa liczące ponad 100mln mieszkańców Amerykach, zna pochodzenia ludności Ameryk ( ludność rdzenna, napływowa) Łacińskiej, wskazuje czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Amerykach, wskazuje na mapie i nazywa obszary najbardziej i najmniej zaludnione, kontynentach, wskazuje na mapie i opisuje megalopolis wskazuje na mapie politycznej największe państwa Ameryk, zna stolice niektórych państw amerykańskich podaje przykłady amerykańskich państw wysoko, średni i słabo rozwiniętych, podaje czynniki lokalizacji przemysłu w USA, zna ugrupowania gospodarcze Ameryk na podstawie danych statystycznych określa rolę Stanów Zjednoczonych i Kanady w gospodarce światowej wyjaśnia główne cele ugrupowań gospodarczych w obu Amerykach wyjaśnia pojęcie: basen artezyjski, wymienia niektóre wyspy i archipelagi Oceanii, wskazuje na mapie największe wyspy i archipelagi tego regionu, określa granice Australii i Oceanii, wymienia i wskazuje na mapie główne regiony tej części świata, zna typy wysp Oceanii, zna osobliwości świata flory i fauny Australii, wyjaśnia genezę wysp Oceanii, Wielkiej Rafy Koralowej i atoli, określa główne cechy środowiska przyrodniczego Australii, wyjaśnia przyczyny istnienia specyficznej fauny i flory dostrzega rolę basenów artezyjskich w gospodarce na obszarach suchych i półsuchych wnętrza kontynentów australijskiego omawia skład etniczny Związku Australijskiego, wymienia główne czynniki wzrostu liczby ludności Australii i Oceanii, wyjaśnia przyczyny wahań liczby Aborygenów, wyróżnia główne cechy gospodarki Związku Australijskiego, wykazuje różnice w poziomie rozwoju gospodarczego i społecznego Australii i Oceanii, wskazuje Antarktydę na mapie świata, określa położenie geograficzne kontynentu, wymienia przedstawicieli flory wyjaśnia zależności między środowiskiem przyrodniczym a brakiem stałego zaludnienia na Antarktydzie wskazuje przyczyny powstawania pokrywy lodowej, lodowców szelfowych, gór lodowych i oaz na Antarktydzie opisuje zjawisko nocy polarnej i dnia polarnego

31 i fauny antarktycznej Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który wie i potrafi wszystko to, co obowiązywało na ocenę bardzo dobrą oraz otrzymał punkty dodatkowe za: systematyczne wzbogacanie swojej wiedzy korzystając z różnych źródeł informacji, samodzielne wykonywanie zadań o znacznym stopniu trudności, samodzielne dokonywanie obserwacji i prowadzenie dokumentacji