Rozkład materiału Ogólny rozkład materiału nauczania geografii na poziomie gimnazjum Część 1

Transkrypt

1 Ogólny rozkład materiału nauczania geografii na poziomie gimnazjum Część 1 Temat Dział 1. Mapa 7 tematów 1. Geograficzny punkt widzenia Zdefiniowanie geografii, jej zakres, przedmiot badań, środowisko geograficzne a przyrodnicze, korelacje z innymi dziedzinami nauki, główne źródła wiedzy geograficznej. 2. Mapa źródłem informacji geograficznej Zdefiniowanie mapy, główne jej elementy, cechy map, rodzaje map. 3. Skala mapy Zdefiniowanie skali, różne sposoby zapisu skal, zadania na przeliczanie skal, obliczanie odległości rzeczywistej na podsta wie skali, podział map ze względu na skalę. 4. Mapa i plan Siatka geograficzna i kartograficzna, główne rodzaje odwzorowań i ich wykorzystanie, mapa, plan, zdjęcie lotnicze i sateli tarne, orientowanie mapy w terenie. 5. Język mapy Metody prezentacji kartograficznej elementów środowiska geograficznego, rzeźba terenu na mapach. 6. Mapa świata Układ lądów i mórz, wielkie formy ukształtowania powierzchni lądów. 7. Współrzędne geograficzne Zdefiniowanie długości i szerokości geograficznej, odczytywanie i określanie współrzędnych geograficznych, rozciągłość południkowa i równoleżnikowa, oznaczenie współrzędnych na mapach topograficznych. 1

2 Temat Dział 2. Kształt i ruchy Ziemi 6 tematów 8. Ziemia we Wszechświecie Geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata, budowa Układu Słonecznego. 9. Kształt i rozmiary Ziemi Poglądy na kształt Ziemi, dowody na jej kulistość, określenie kształtu, rozmiary Ziemi. 10. Ruch obrotowy Ziemi Omówienie ruchu obrotowego Ziemi, wymienienie następstw ruchu obrotowego Ziemi. 11. Rachuba czasu Czas słoneczny zadania na obliczanie różnic czasu słonecznego, czas strefowy, czas urzędowy, linia zmiany daty. 12. Ruch obiegowy Ziemi Omówienie ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca, konsekwencje ruchu obiegowego, zmiany oświetlenia Ziemi w ciągu roku, wysokość Słońca nad horyzontem, kalendarz. 13. Strefy oświetlenia Ziemi Omówienie stref oświetlenia Ziemi, konsekwencje różnic w oświetleniu Ziemi. Dział 3. Sfery Ziemi 8 tematów 14. Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi Budowa atmosfery, źródło ciepła na Ziemi, zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi, obliczanie średniej dobowej temperatury powietrza i amplitudy temperatury. 15. Wiatr wieje i wieje... Zdefiniowanie pojęcia ciśnienia atmosferycznego, ogólne omówienie cyrkulacji powietrza na Ziemi, zróżnicowanie wiatrów na Ziemi, niebezpieczne wiatry na Ziemi. 2

3 Temat 16. Dlaczego pada? Proces tworzenia się chmur i powstawania opadów, zróżnicowanie wielkości opadów na świecie. 17. Pogoda i klimat Zdefiniowanie pogody i klimatu, ich głównych elementów, prognozowanie pogody. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety Czynniki różnicujące klimaty na Ziemi, klimaty astrefowe, strefy klimatyczne, omawianie klimatu na podstawie klimatogramów (tworzenie i odczytywanie) ćwiczenia. 19. Woda na Ziemi hydrosfera Charakterystyka hydrosfery, obieg wody w przyrodzie, wody mórz i oceanów, ruchy wody morskiej. Charakterystyka lądowych elementów hydrosfery. 20. Co mamy pod nogami? Główne minerały skałotwórcze, ogólny podział skał, surowce mineralne wykorzystywane przez człowieka. 21. Litosfera Budowa wnętrza Ziemi, płyty litosfery, podział dziejów Ziemi, ruchy górotwórcze. Dział 4. Rzeźbiarze lądów 4 tematy 22. Siły drzemiące we wnętrzu Ziemi Czynniki kształtujące powierzchnię Ziemi, podział czynników na endo- i egzogeniczne, wulkanizm, trzęsienia ziemi. 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu Działalność erozyjna i akumulacyjna rzek. Niszcząca i budująca działalność fal morskich, typy wybrzeży 3

4 Temat 24. Wędrujące wydmy Działalność wiatru na pustyniach i wybrzeżach, rodzaje wydm. 25. Lodowce Zlodowacenia, formy polodowcowe na nizinach, rzeźba polodowcowa w górach. Część 2 Temat Dział 1. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski 13 tematów 1. Położenie Polski Położenie Polski w świecie i Europie, obecne granice polityczne, podział administracyjny. 2. Przeszłość geologiczna Polski Zróżnicowanie geologiczne obszaru Polski na tle wielkich struktur geologicznych Europy. 3. Lądolód i polskie pojezierza Polodowcowe formy ukształtowania powierzchni w Polsce. 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr Zróżnicowanie rzeźby kraju, pasowość, krainy geograficzne. 5. Bogactwo skał i minerałów Główne typy i występowanie skał budujących obszar Polski, złoża surowców mineralnych i ich wykorzystanie. 6. Klimat Polski Masy powietrza kształtujące klimat Polski, zmienność w ciągu roku. 4

5 Temat 7. Zróżnicowanie warunków klimatycznych w Polsce Zróżnicowanie regionalne halny, bryza, cień opadowy. 8. O rzekach i jeziorach Główne rzeki, działy wód, dorzecza, zlewiska. 9. Głęboko ukryty skarb Występowanie wód podziemnych, obszary deficytu wody, wody mineralne uzdrowiska, ochrona wód. 10. W Raju Zjawiska krasowe, obszary ich występowania, formy krasowe. 11. Tam, gdzie knieja szumi Szata roślinna Polski, lesistość, główne zbiorowiska leśne. 12. Gleby Polski Główne typy gleb, ich rozmieszczenie i wykorzystanie. 13. Krajobrazy naturalne i antropogeniczne W nawiązaniu do krajobrazów świata przedstawienie typów krajobrazów występujących w Polsce (naturalny, wiejski, miejski, przemysłowy). Dział 2. Ludność Polski 10 tematów 14. Ludność Polski na tle Europy i świata Ludność na świecie i w Europie, rejony koncentracji. 15. Rozmieszczenie ludności Polski Gęstość zaludnienia, rejony koncentracji ludności, przyczyny zróżnicowania. 16. Ubywa nas czy przybywa? Zmiany liczby ludności po drugiej wojnie światowej, liczba ludności, przyrost naturalny, urodzenia, zgony, piramida wieku i płci, średnia długość życia. 5

6 Temat 17. Zróżnicowanie ludności Polski Strukturalne zróżnicowanie ludności Polski płeć, wykształcenie, wyznanie. 18. Szukam pracy Sektory gospodarki a rozwój zatrudnienia, bezrobocie, zróżnicowanie regionalne wielkości bezrobocia i jego przyczyny. 19. Wielkie migracje Polaków Historyczne fale migracji, Polonia na świecie. 20. Przeprowadzam się Migracje wewnętrzne, urbanizacja. 21. Polskie miasta i wsie Typy miast, największe miasta w Polsce, zmiany układu przestrzennego miast, procesy rozwoju. 22. Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce 23. Obywatel Polski obywatel Europy Rozmieszczenie i krótka charakterystyka głównych mniejszości etnicznych i mniejszości narodowych w Polsce. Polska w Unii Europejskiej. Dział 3. Główne zagadnienia gospodarcze Polski 16 tematów 24. Gospodarka narodowa Sektory gospodarki narodowej, główne mierniki oceny stanu gospodarki państwa. 25. Funkcje rolnictwa i czynniki przyrodnicze jego rozwoju 26. Czynniki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa Warunki naturalne rozwoju rolnictwa. Cechy gospodarki rolnej, użytkowanie ziemi, wielkość gospodarstw, towarowość rolnictwa, rolnictwo polskie a rolnictwo w innych państwach UE. 6

7 Temat 27. Uprawa roślin i chów zwierząt w Polsce Przestrzenne zróżnicowanie upraw roślin i chowu zwierząt w Polsce, zbiory, plony. 28. Rybołówstwo w Polsce Główne poławiane gatunki, akweny, problemy polskiego rybołówstwa. 29. Przemysł i jego funkcje Struktura surowcowa przemysłu energetycznego, główne surowce energetyczne, ich występowanie i wykorzystanie, bezpieczeństwo energetyczne kraju. 30. Przemysł energetyczny Zdefiniowanie przemysłu, jego funkcje, podział, lokalizacja. 31. Okręgi przemysłowe w Polsce Rozmieszczenie głównych okręgów przemysłowych, ich specyfika, przyczyny rozwoju. 32. Przemysł zaawansowanych technologii Omówienie rozwoju przemysłu chemicznego i maszynowego. 33. Rola usług w gospodarce Polski Nowoczesne usługi materialne, niematerialne, dla biznesu, ogólnospołeczne. 34. Transport i łączność Główne rodzaje transportu, zróżnicowanie rozwoju sieci transportowej, powiązanie transportu z innymi działami gospodarki. Znaczenie komunikacji we współczesnej gospodarce telefonia bezprzewodowa, internet. 35. Atrakcje turystyczne Polski Walory turystyczne, przyrodnicze i antropogeniczne, obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. 36. Wakacje w Polsce Rejony koncentracji ruchu turystycznego (sezonowość), główne kierunki wyjazdów. 37. Stan środowiska Obszary ekologicznego zagrożenia. Kon wencjonalne i niekonwencjonalne sposoby pozyskiwania energii elektrycznej, ich wpływ na środowisko. 7

8 Temat 38. Ochrona przyrody Ochrona przyrody w Polsce, obszary chronione, parki narodowe. 39. Polska gospodarka Osiągnięcia polskiej gospodarki, współpraca gospodarcza z innymi państwami. Dział 4. Wybrane regiony Polski 7 tematów 40. Pieniny Środowisko geograficzne Pienin. 41. Wyżyna Lubelska Środowisko geograficzne Wyżyny Lubelskiej. 42. Nizina Mazowiecka Środowisko geograficzne Niziny Mazowieckiej. 43. Pojezierze Pomorskie Środowisko geograficzne Pojezierza Pomorskiego. 44. Pobrzeże Gdańskie Środowisko geograficzne Pobrzeża Gdańskiego. 45. Morze Bałtyckie Środowisko przyrodnicze, zanieczyszczenie, polska strefa ekonomiczna. 46. Twój region Charakterystyka własnego regionu, małej ojczyzny. Dział 5. Sąsiedzi Polski 8 tematów 47. Polska i jej sąsiedzi Pojęcie państwa, symbole narodowe, granice Polski i ich zmiany w XX wieku. Państwa sąsiadujące z Polską i ich stolice. 48. Środowisko przyrodnicze Polski i jej sąsiadów Kraje sąsiadujące z Polską warunki naturalne, duże jednostki fizycznogeograficzne. 8

9 Temat 49. Gospodarka Polski i jej sąsiadów Sytuacja społeczna, polityczna i gospodarcza krajów ościennych. 50. Kim są nasi sąsiedzi? Języki, podobieństwa kulturowe, obyczajowe, współpraca z państwami bałtyckimi. 51. Współczesne Niemcy Zmiany w przemyśle, rozwój nowoczesnych gałęzi przemysłu, kraj po zjednoczeniu. 52. Niepodległa Ukraina Warunki naturalne, zasoby surowcowe, główne gałęzie gospodarki, droga do niepodległości. 53. Rosja od Morza Bałtyckiego po Ocean Spokojny Warunki naturalne, bogactwa naturalne. 54. Współczesna Rosja Ludność, religie, gospodarka. 9