MERITUM Rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa

Transkrypt

1 MERITUM Rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa stanowi swoisty i wyjątkowy przewodnik metodyczny po codziennych problemach z dziedziny rachunkowości. Większość prezentowanych zagadnień ujmowana jest w szerokim kontekście interpretacyjnym, wychodzącym poza przepisy ustawy o rachunkowości, a ich celem jest pomoc i wsparcie procesu podejmowania prawidłowych i racjonalnych decyzji ekonomicznych. Omówiono wszystkie zmiany, jakie miały miejsce od ostatniego wydania, w tym dużą nowelę z 2015 r. Najważniejsze zmiany w prawie w 2016 roku: uproszczenia dla małych jednostek, wprowadzenie nowego wzoru bilansu oraz rachunku zysków i strat, zmiany we wzorach bilansu, zmiany w definicji podmiotów powiązanych oraz wymogi dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego, nowy obowiązek sprawozdawczy, uproszczona ewidencja przychodów i kosztów dla organizacji pozarządowych. Adresatami publikacji są: księgowi, doradcy podatkowi, dyrektorzy finansowi, biegli rewidenci. Publikacja odpowiada na następujące pytania: 1. Jakie jednostki są zaliczane do jednostek małych i z jakich uproszczeń mogą korzystać? 2. Jakie są obowiązujące zasady wyceny i ustalania wyniku finansowego i jak przedstawiają się skutki finansowe wybranych rozwiązań? 3. Jak uregulowane są kwestie rachunkowe związane z umową leasingu, najmu i dzierżawy? 4. Jakie są metody konsolidacji sprawozdań finansowych, zasady wyceny według koncepcji wartości godziwych oraz zasady ustalania wartości firmy? 5. Jaki jest wpływ zmian w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej na prawo bilansowe? Dlaczego warto mieć MERITUM Rachunkowość? Publikacja w porównaniu z innymi dostępnymi na rynku jest nietypowa za względu na zakres tematyczny, sposób ujęcia treści i zastosowane podejście. Jedną z jej charakterystycznych cech jest potraktowanie tradycyjnej ewidencji księgowej w postaci kont księgowych jako drugorzędnego elementu systemu rachunkowości. Za pierwszorzędną uznano sprawozdawczość finansową, co oznacza, że wszelkie skutki finansowe omawianych transakcji i zdarzeń gospodarczych przedstawione zostały bezpośrednio na tle poszczególnych pozycji sprawozdań finansowych. Dodatkowo w załączniku do książki

2 zamieszczono wybrane zagadnienia z Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz zaprezentowano nowe koncepcje sprawozdawczości finansowej. Istotnymi walorami publikacji są: układ treści umożliwiający szybkie odszukanie informacji poprzez podział na niewielkie, zwięzłe fragmenty (pogłębiony podział tekstu), rozbudowany system wewnętrznych odesłań w tekstach, umożliwiający w prosty i szybki sposób odszukanie interesującego zagadnienia, które pojawiło się już w innym miejscu publikacji; dzięki takim zabiegom unika się zbędnych powtórzeń i rozpraszających dygresji, zamieszczane na marginesach numery boczne, które wskazują na ważne pojęcie wraz z jego objaśnieniem, wyraźnie wyodrębnione w tekście przykłady pokazujące sposób stosowania omawianych przepisów prawnych w praktyce, wyraźne wyodrębnienie ważnych kwestii poprzez oznaczenie ich ramką i hasłem WAŻNE!, schematy i tabele pozwalające na usystematyzowanie przedstawionych informacji, zamieszczane wzory pism i dokumentów z możliwością ich praktycznego wykorzystania, wskazaniem sposobu ich poprawnego wypełnienia itp., czytelne podsumowanie tematu na końcu większej jednostki tekstu poprzez podanie zastosowanej podstawy prawnej, reprezentatywnego stanowiska praktyki oraz wykazu najistotniejszych pozycji literatury przedmiotu, szczegółowy indeks rzeczowy z odniesieniami do numerów na marginesach tekstu, przyjazna dla czytelnika szata graficzna, zakładki, a także wysoka jakość użytych materiałów. Informacje o autorach (redaktorach) Ewa Walińska - profesor doktor habilitowany nauk ekonomicznych, kierownik Katedry Rachunkowości Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego; posiada szerokie doświadczenie praktyczne wypracowane przez wiele lat wdrożeń systemów rachunkowości w polskich przedsiębiorstwach; autorka wielu publikacji, opinii i analiz, aktywnie uczestniczy w procedurach legislacyjnych regulacji środowiskowych prawa bilansowego w Polsce. Spis treści Od Autorów str. 11 Od Redakcji str. 15

3 Wykaz skrótów str. 17 CZĘŚĆ I. ZAGADNIENIA OGÓLNE str. 19 Rozdział I. Istota rachunkowości str Definicje, zadania i funkcje rachunkowości str Informacje generowane przez system rachunkowości i ich użytkownicy str Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza str Sprawozdania finansowe str. 40 Rozdział II. Podstawowe kategorie pomiaru w rachunkowości str Pomiar rzeczywistości gospodarczej jako nadrzędny cel systemu rachunkowości str Kategorie pomiaru sytuacji finansowej str Kategorie pomiaru rentowności (dokonań) str. 72 Rozdział III. Założenia fundamentalne i nadrzędne zasady rachunkowości str Zasady rachunkowości i ich klasyfikacja str Fundamentalne zasady (założenia) rachunkowości str Zasady nadrzędne rachunkowości str Cechy jakościowe informacji finansowej str. 105 Rozdział IV. Regulacje rachunkowości w warunkach globalizacji str Istota i źródła regulacji rachunkowości str Wpływ otoczenia na kształt systemów rachunkowości str Cele harmonizacji rachunkowości w dobie globalizacji str Instytucjonalizacja procesu harmonizacji rachunkowości str Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej jako źródło globalnych zasad rachunkowości str Regulacje rachunkowości w Polsce str. 138 Rozdział V. Prawo bilansowe a prawo podatkowe w Polsce str Ustawa o rachunkowości jako fundament polskiego prawa bilansowego str Rachunkowość a podatki str Podatek dochodowy jako szczególny element kształtowania relacji między prawem bilansowym i prawem podatkowym str Regulacje podatku dochodowego od osób prawnych a prawo bilansowe w Polsce str Wynik finansowy a dochód - przyczyny i rodzaje rozbieżności w polskich warunkach str. 237 CZĘŚĆ II. WYCENA BILANSOWA ORAZ POMIAR PRZYCHODÓW I KOSZTÓW str. 253 Rozdział VI. Ogólne zasady wyceny bilansowej oraz pomiaru przychodów i kosztów str Aktywa, zobowiązania i kapitał własny a przychody i koszty str Ogólne zasady pomiaru aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów str Podatek dochodowy odroczony jako typowa kategoria wyceny bilansowej i ustalania wyniku finansowego str. 307

4 Rozdział VII. Szczegółowe zasady wyceny typowych pozycji bilansowych str Materiały str Produkty str Towary str Środki trwałe str Wartości niematerialne i prawne str Inwestycje str Instrumenty finansowe a aktywa i zobowiązania finansowe str Rozrachunki str Rozliczenia międzyokresowe str Rezerwy str. 604 Rozdział VIII. Szczegółowe zasady pomiaru kapitału własnego i wyniku finansowego str Kapitał własny str Ustalanie wyniku finansowego str Wynik całościowy str. 738 Rozdział IX. Szczegółowe zasady pomiaru i prezentacji podatku dochodowego str Istota podatku dochodowego odroczonego i jego miejsce w systemie rachunkowości str Podejścia, koncepcje i metody ustalania podatku dochodowego odroczonego str Wartość podatkowa aktywów i zobowiązań a ich wartość bilansowa str Zasady wyceny aktywów i rezerw z tytułu podatku dochodowego odroczonego str Zasady ustalania kosztów i przychodów z tytułu podatku dochodowego odroczonego i ich klasyfikacja str Podsumowanie - przykład całościowy str. 804 CZĘŚĆ III. ZASADY WYCENY BILANSOWEJ I USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO W SZCZEGÓLNYCH TRANSAKCJACH str. 813 Rozdział X. Transakcje pochodne i zabezpieczenia str Instrumenty pochodne str Wbudowane instrumenty pochodne str Rachunkowość transakcji zabezpieczających str Podatkowe aspekty instrumentów finansowych str Informacje ujawniane w sprawozdaniu finansowym str. 879 Rozdział XI. Kontrakty długoterminowe str Definicja kontraktu długoterminowego str Rodzaje kontraktów długoterminowych str Zasady ustalania przychodów i kosztów niezakończonych kontraktów długoterminowych str Wpływ metod rozliczania kontraktów długoterminowych niezakończonych na dzień bilansowy - przykład całościowy str Aspekt podatkowy ustalania przychodów i kosztów niezakończonych kontraktów długoterminowych na dzień bilansowy str. 928

5 Rozdział XII. Łączenie się spółek str Wprowadzenie str Zasada rozliczania łączenia się spółek metodą nabycia str Zasada rozliczania połączenia metodą łączenia udziałów str. 980 Rozdział XIII. Ceny transferowe str Istota i rodzaje cen transferowych str Wpływ cen transferowych na wynik i sytuację finansową jednostki str Zasady prezentacji informacji o cenach transferowych str Skutki podatkowe cen transferowych str Czynniki determinujące poziom cen transferowych str. 994 Rozdział XIV. Umowy leasingu, najmu i dzierżawy str Pojęcie umów leasingu, najmu i dzierżawy - najważniejsze definicje str Leasing operacyjny, a leasing finansowy - klasyfikacja dla celów bilansowych i podatkowych str Leasing operacyjny - ujęcie w księgach rachunkowych str Leasing finansowy - ujęcie w księgach rachunkowych str Leasing zwrotny - ujęcie w księgach rachunkowych str Najem i dzierżawa str CZĘŚĆ IV. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE - ZASADY SPORZĄDZANIA str Rozdział XV. Polityka rachunkowości jako narzędzie kształtowania sprawozdania finansowego str Definicja i zakres polityki rachunkowości str Polityka rachunkowości w świetle polskiego prawa bilansowego str Zmiany polityki rachunkowości i ich wpływ na sprawozdania finansowe str Rozdział XVI. Podstawowe składniki sprawozdania finansowego - bilans oraz rachunek zysków i strat str Wprowadzenie str Bilans jako źródło informacji o sytuacji finansowej jednostki str Rachunek zysków i strat jako źródło informacji o dokonaniach jednostki str Rozdział XVII. Rachunek przepływów pieniężnych jako źródło informacji o zmianie sytuacji finansowej jednostki str Wprowadzenie str Ogólne zasady sporządzania rachunku przepływów pieniężnych str Szczegółowy układ pozycji rachunku przepływów pieniężnych i zasady ustalania ich wartości str Regulacje polskie a MSSF str Rachunek przepływów pieniężnych - analiza przypadku str. 1188

6 Rozdział XVIII. Pozostałe składniki jednostkowego sprawozdania finansowego str Informacja dodatkowa str Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym str Sprawozdanie z działalności jednostki str CZĘŚĆ V. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ - ZASADY SPORZĄDZANIA str Rozdział XIX. Zagadnienia ogólne str Wprowadzenie str Konsolidacja w kontekście przepisów prawa str Terminologia wykorzystywana w procesie konsolidacji str Zagadnienia formalne przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych str Wyłączenia i zwolnienia z obowiązku sporządzenia skonsolidowanych sprawozdań finansowych str Regulacje ustawy o rachunkowości a międzynarodowe standardy str Metody konsolidowania danych finansowych jednostek podporządkowanych str Pojęcie sprawowania kontroli w grupie i określenie jednostek powiązanych str Wycena składników aktywów i pasywów jednostek podporządkowanych według koncepcji wartości godziwej str Rozdział XX. Zasady stosowania metody pełnej str Ogólne zasady stosowania metody pełnej str Etapy konsolidacji metodą pełną str Rozdział XXI. Zasady stosowania metody proporcjonalnej str Możliwości zastosowania metody proporcjonalnej str Analiza metody proporcjonalnej str Rozdział XXII. Zasady stosowania metody praw własności str Okoliczności zastosowania metody praw własności str Analiza metody praw własności str Załącznik. Sprawozdanie finansowe w świetle międzynarodowych regulacji rachunkowości - wybrane zagadnienia str Dyrektywy Unii Europejskiej str Międzynarodowe regulacje rachunkowości a sprawozdanie finansowe str Sprawozdanie zarządu - propozycja IASB str Wybrane zmiany polskiego prawa bilansowego w zakresie zasad sporządzania sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności str Zintegrowana sprawozdawczość str Indeks rzeczowy str. 1453