OMÓWIENIE DOSTĘPNYCH MODELI SZACOWANIA NARAŻENIA

Transkrypt

1 OMÓWIENIE DOSTĘPNYCH MODELI SZACOWANIA NARAŻENIA Agnieszka Jankowska Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego Pracownia Szacowania Ryzyka Zdrowotnego Szkolenie: Zastosowanie bezpomiarowych modeli do oceny narażenia zawodowego 7 maja 2014

2 MODELE PREDYKCYJNE 1. SZCZEBLA DO ILOŚCIOWEGO SZACOWANIA NARAŻENIA INHALACYJNEGO PRACOWNIKÓW EASE (Estimation and assessment of substance exposure) ZALECANE PRZEZ ECHA ECETOC TRA ver. 2 i 3 (Targeted Risk Assessment - Model Celowej Oceny Rryzyka) EMKG Expo-Tool (Narzędzie Prostego Systemu Kontroli Substancji Niebezpiecznych) MEASE Stoffenmanager

3 MODEL 2. SZCZEBLA DO SZACOWANIA NARAŻENIA INHALACYJNEGO PRACOWNIKÓW ZALECANY PRZEZ ECHA ART (The Advanced REACH Tool) ver możliwość uzupełnienia wartości oszacowanych z wartościami pomiarowymi pochodzącymi z integralnej bazy danych modelu lub własnych danych pomiarowych użytkownika udoskonalenie szacowania narażenia i redukcja istniejących niepewności MOŻE być stosowany: frakcja wdychalna pyłu, pary, mgły NIE może być stosowany: dymy, włókna, gazy, pyły uwalniane w trakcie metalurgicznych procesów wysokotemperaturowych

4 MODELE SZACOWANIA NARAŻENIA DERMALNEGO PRACOWNIKÓW 1. szczebla ECETOC TRA MEASE 1+ szczebla 2. szczebla RiskOfDerm DREAM (DeRmal Exposure Assessment Method) BEAT (Bayesian Exposure Assessment Toolkit) DART (Dermal Advanced REACH Tool)

5 PRZEWODNIKI Guidance on Information Requirements and Chemical Safety Assessment. Chapter R.14: Occupational Exposure Estimation Wskazówki zawarte w programie oraz na stronach internetowych, na których udostępnione są modele ECETOC TRA Technical Reports 107 i 114

6 DOSTĘP ECETOC TRA Download Integrated Tool rejestracja program w formacie excel wysłany na mail EMKG i MEASE program w formacie excel do ściągnięcia bez rejestracji na stronie Stoffenmanager rejestracja logowanie dostęp on-line

7 ECETOC TRA ver.3 stworzony na potrzeby REACH na podstawie modelu EASE przez Europejskie Centrum ds. Ekotoksykologii i Toksykologii Chemikaliów (ECETOC European Centre for Ecotoxicology and Toxicology of Chemicals) wykorzystuje kategorie procesu REACH (tzw. PROC) jako jedyny umożliwia oszacowanie stężenia chwilowego NIE jest zalecany: gazy dymy aerozole włókna niektóre procesy metalurgiczne (brak PROC26 i 27)

8 MEASE stworzony przez prywatną organizację konsultingową na zlecenie stowarzyszenia przemysłu metali nieżelaznych EUROMETAUX (European Association of Metals) łączy w sobie założenia modelu EASE i ECETOC TRA z wytycznymi szacowania ryzyka zdrowotnego dla metali (HERAG) zalecany jest do szacowania narażenia na metale i substancje nieorganiczne drogą inhalacyjną oraz przez skórę wykorzystuje kategorie i deskryptory procesu REACH (tzw. PROC) dla PROC od 21 do 27a model szacuje narażenie w oparciu o dane pomiarowe z przemysłu metalurgicznego NIE jest zalecany: substancje organiczne

9 EMKG Expo Tool jest częścią prostego systemu kontroli substancji niebezpiecznych (Einfaches Maßnahmenkonzept Gefahrstoffe), który został opracowany przez GermanFederal Institute for Occupational Safety and Health (BAuA) oparty jest na podejściu uwzględniającym tzw. exposure band czyli pasma narażenia reprezentowanym przez COSHH Essentials uwzględnia tonaż substancji, powierzchnię zastosowania substancji (ciecze) oraz czas narażenia poniżej 15 min (wynik podawany jest dla 8 h). NIE może być stosowany: gazy dymy aerosole pył powstały w wyniku szlifowania czy pyły drewna NIE jest zalecany: CMR pestycydy

10 Stoffenmanager opracowany w Holandii przez TNO Quality of Life operuje własnymi kategoriami procesu wymaga wprowadzenia bardziej szczegółowych informacji dlatego uważany jest za model 1+ posiada możliwość szacowania narażenia na mieszaniny oraz dwie specyficzne grupy kategorii do szacowania narażenia na pyły generowane w wyniku obróbki kawałka materiału (drewna i kamienia, ale nie metalu). NIE może być stosowany także: gazy dymy włókna procesy wysokotemperaturowe takie jak lutowanie czy spalanie (prężność par podawana przy 20 o C) z wyjątkiem: Stosowanie cieczy przy wysokim ciśnieniu ze znaczącym wytwarzaniem mgły lub aerozolu (malowanie natryskowe wyrobu; gazowanie wyrobu z wytworzeniem wyraźnej mgły; otwieranie będącej pod ciśnieniem linii produkcyjnej w celu pobrania próbki lub wyjęcia produktu; otwarcie układu zamkniętego, w którym wyroby poddawane są działaniu wysokiego ciśnienia lub temperatury, czynności w bezpośrednim otoczeniu otwartych kąpieli (wysoka temp., wrzący roztwór))

11 Narażenie na dymy spawalnicze Welding Fume Assistant wysłanie prośby przesłany w formacie MS Access na

12 DANE WEJŚCIOWE DO MODELOWANIA NARAŻENIA CHARAKTEYSTYKA SUBSTANCJI Mcz Pp Tw Tt Kow Rozp. w wodzie Postać fiz.chem. ciała stałego WARUNKI OPERACYJNE MEASE ECETOC TRA EMKG Stoffenmanager ciało stałe o niskiej, średniej lub wysokiej pylistości rozp. w wodzie lub bryła Kategoria procesu PROC skala stosowania własna kategoria Temp. procesu Typ operacji Inne Czas operacji ŚRODKI KONTROLI RYZYKA przemysłowa lub zawodowa wprost nie wymagana powierzchnia aplikacji bryła wprost nie wymagana obj. pomieszczenia, odl. od źródła, DPL też częstotliwość wentylacja, RPE, rękawice wentylacja wentylacja, PPE

13 DANE WYJŚCIOWE ECETOC TRA MEASE EMKG EXPO TOOL stężenie na poziomie 90-ego percentyla, czyli że statystycznie rzecz biorąc, 90% szacowanych stężeń jest niższa lub równa oszacowanej wartości jeden z sześciu, różniących się o rząd wielkości możliwych zakresów stężeń [min. maks.] STOFFENMANAGER graf rozkładu narażenia, co pozwala na odczytanie wielkości stężenia dla dowolnego percentyla

14 ECETOC TRA ver. 3 MEASE

15 EMKG Expo Tool

16 Stoffenmanager szybkie badanie charakteru rozkładu stężeń graficzne wyznaczanie średniej geometrycznej i geometrycznego odchylenia standardowego szacowanie liczby czy procentu wyników przekraczających z określonym prawdopodobieństwem wartość dopuszczalną

17 Walidacja IMP 1. Na podstawie przeprowadzonej analizy nie jest możliwe wybranie jednego modelu i zalecenie jego stosowania do prognozowania narażenia na substancje chemiczne. 2. Stoffenmanager w sposób najbardziej trafny oszacował narażenie w badanych sytuacjach i może być stosowany jako skriningowe narzędzie do oceny zawodowego narażenia inhalacyjnego z dużym marginesem bezpieczeństwa - modelowane stężenia były wyższe od zmierzonych 2-8 krotnie. 3. MEASE i ECETOC TRA mogą być używane jako narzędzie skriningowe do oceny narażenia, tam gdzie wybór odpowiedniej kategorii procesu PROC jest jednoznaczny i bezsporny, użytkownik posiada dobrą wiedzę o rodzaju modelowanego procesu technologicznego, szczególnie dotyczącą warunków operacyjnych i rodzaju technicznych środków prewencji.

18