I. Zasady postępowanie w przypadku ekspozycji zawodowej na krew i inny potencjalnie infekcyjny materiał (IPIM)

Transkrypt

1 I. Zasady postępowanie w przypadku ekspozycji zawodowej na krew i inny potencjalnie infekcyjny materiał (IPIM) Cel : Celem zajęć jest przekazanie wiedzy i umiejetności oraz nabycia kompetencji w zakresie postępowania po ekspozycji zawodowej na krew i IPIM. 1. Student zna definicję ekspozycji zawodowej związanej z ryzykiem zakażenia chorobami wirusowymi przenoszonymi z krwią i innym potencjalnie infekcyjnym materiałem (IPIM). 2. Student zna kryteria rozpoznania ekspozycji zawodowej. 3. Student zna rodzaje ekspozycji zawodowej. 4. Student zna rekomendacje dotyczące wymaganych badań serologicznych wykonywanych po ekspozycji u osoby eksponowanej i u osoby będącej źródłem zakażenia. 5. Student zna zasady profilaktyki nieswoistej po ekspozycji. 6. Student zna zasady profilaktyki swoistej w przypadku ekspozycji na HBV uwarunkowane statusem serologicznym osoby eksponowanej i źródła ekspozycji ocenianym w oparciu o badania serologiczne (HBsAg, anty-hbs). 7. Student zna zasady profilaktyki swoistej w przypadku ekspozycji na HIV. 8. Student zna zasady monitorowania pacjentów po ekspozycji na HCV, HBV, HIV. 1. Student potrafi właściwie przeprowadzić wywiad w celu oceny czy dany rodzaj ekspozycji spełnia kryteria ekspozycji zawodowej. 2. Student potrafi wdrożyć postępowanie nieswoiste zalecane po ekspozycji. 3. Student potrafi zlecić i zinterpretować wyniki badań serologicznych u osoby eksponowanej (HBsAg, anty-hbs, anty-hbc, anty-hcv, HIV Ag/Ab). 4. Student potrafi zlecić i zinterpretować wyniki badań serologicznych u osoby będącej źródłem ekspozycji (HBsAg, anty-hcv, HIV Ag/Ab). 5. Student potrafi wdrożyć prawidłowe postępowanie poekspozycyjne w przypadku narażenia na zakażenie wirusami: a) HBV Student potrafi wdrożyć immunoprofilaktykę bierną (immunoglobulinę HBIG) i/lub immunoprofilaktykę czynną (szczepienie anty-hbv) adekwatnie

2 do stanu uodpornienia osoby narażonej i obecności HBsAg u osoby będącej źródłem zakażenia, b) HCV Student potrafi zaplanować kolejne badania laboratoryjne (ALT, anty- HCV) w odstępach czasowych zgodnych z wytycznymi postępowania w przypadku ekspozycji na HCV lub gdy osoba będąca źródłem jest nieznana, c) HIV Student potrafi wdrożyć leczenie antyretrowirusowe zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami i w odpowiednim czasie po ekspozycji. Student zna najczęstsze działania niepożądane leków antyretrowirusowych. 6. Student potrafi zaplanować schemat monitorowania osób eksponowanych na krew lub IPIM zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami (rodzaj wykonywanych badań, ustalanie terminów wizyt, czas zakończenia obserwacji po ekspozycji). II. Wirusowe zapalenia wątroby typu C Cel: Celem zajęć jest przekazanie wiedzy i umiejętności oraz nabycie przez studentów kompetencji z zakresu epidemiologii, etiopatogenezy i kliniki (symptomatologia, diagnostyka i leczenie) wirusowego zapalenia wątroby typu C. 1. Student zna dane epidemiologiczne dotyczące zakażenia HCV na świecie i w Polsce, zna drogi zakażenia. 2. Student zna wskazania do wykonania badań diagnostycznych niezbędnych do rozpoznania zakażenia HCV (m. in. dane z wywiadu epidemiologicznego, chorzy z podwyższoną aktywnością aminotransferaz, kliniczne i laboratoryjne wykładniki niewydolności wątroby, diagnostyka u pacjentów z rozpoznaną marskością, czy pierwotnym rakiem wątroby). 3. Student zna taksonomię wirusa zapalenia wątroby typu C, budowę genomu HCV oraz funkcję białek strukturalnych i niestrukturalnych wirusa w procesie replikacji i w patogenezie infekcji HCV. 4. Student zna okres wylęgania i objawy kliniczne: ostrego wzw typu C, przewlekłego wzw typu C, marskości wątroby i pierwotnego raka wątroby w następstwie infekcji HCV oraz pozawątrobowych chorób związanych z zakażeniem HCV).

3 5. Student zna kryteria rozpoznania ostrego i przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C, pozapalnej marskości i pierwotnego raka wątroby w następstwie infekcji HCV. 6. Student zna zasady diagnostyki laboratoryjnej zakażenia HCV z interpretacją wykonanych badań (przeciwciała anty -HCV, HCV-RNA). Zna genotypy i podtypy HCV oraz ich znaczenie kliniczne. 7. Student zna panel badań dodatkowych niezbędnych w ocenie funkcji i wydolności wątroby u pacjentów z infekcją HCV (interpretuje parametry układu krzepnięcia, morfologię krwi i wyniki badań biochemicznych, takich jak stężenie albuminy i bilirubiny we krwi, aktywność aminotransferaz). 8. Student zna kryteria kwalifikacji, wskazania i cele terapii przeciwwirusowej. 9. Student zna leki aktywne wobec HCV (interferon, DAA) oraz podstawowe schematy leczenia. 10. Student zna przeciwwskazania i działania niepożądane leków przeciwwirusowych aktywnych wobec HCV. 1. Student potrafi prawidłowo zbierać wywiad epidemiologiczny oraz chorobowy u osoby z podejrzeniem/rozpoznaniem infekcji HCV. 2. Student potrafi w oparciu o wykonane badania, wywiad epidemiologiczny i chorobowy rozpoznać ostre wzw typu C, przewlekłe wzw typu C i marskość wątroby. Z uwagi na ryzyko rozwoju pierwotnego raka wątroby (HCC) zleca odpowiednie badania i do czasu wdrożenia leczenia przeciwwirusowego monitoruje pacjenta. 3. Student potrafi zdiagnozować pozawątrobowe choroby związane z infekcją HCV. 4. Student odpowiednio interpretuje wyniki badań serologicznych (anty-hcv) i wirusologicznych (HCV-RNA test ilościowy, HCV-RNA test jakościowy) niezbędnych w diagnostyce HCV. 5. Student potrafi w oparciu o aktualne wytyczne zakwalifikować pacjenta do terapii przeciwwirusowej. 6. Zna kliniczne znaczenie genotypów HCV i potrafi w zależności od genotypu HCV zlecić odpowiedni lek przeciwwirusowy. 7. Student zna działania niepożądane stosowanych leków oraz zasady monitorowania chorych w trakcie leczenia.

4 8. Student zna kryteria oceny skuteczności leczenia (odpowiedź wirusologiczna) bądź niepowodzeń terapeutycznych według obowiązujących wytycznych. 9. Student umie zakwalifikować pacjenta z marskością wątroby w przebiegu infekcji HCV do transplantacji wątroby (zna i interpretuje wyniki punktowe w skali MELD i Child-Plugh). III. Wirusowe zapalenie wątroby typu B Cel: Celem zajęć jest przekazanie wiedzy i umiejętności oraz nabycie kompetencji w zakresie epidemiologii, etiopatogenezy i kliniki (symptomatologia, diagnostyka i leczenie ) pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby typu B. 1. Student zna dane epidemiologiczne dotyczące zakażenia HBV na świecie i w Polsce. 2. Zna drogi przenoszenia oraz zasady immunoprofilaktyki czynnej i biernej infekcji HBV. 3. Student zna właściwą taksonomię, budowę genomu HBV i znaczenie poszczególnych białek wirusa w etiopatogenezie infekcji HBV. 4. Student zna wskazania do wdrożenia diagnostyki w kierunku zakażenia HBV (m.in. dane z wywiadu epidemiologicznego, chorzy z podwyższoną aktywnością aminotransferaz, kliniczne i laboratoryjne wykładniki niewydolności wątroby, diagnostyka u pacjentów z rozpoznaną marskością, czy pierwotnym rakiem wątroby). 5. Student zna okres wylęgania oraz możliwe następstwa kliniczne zakażenia HBV (ostre wzw typu B, przewlekle wzw typu B, marskość i pierwotny rak wątroby w następstwie infekcji HBV). 6. Student zna obraz kliniczny oraz różnicuje i rozpoznaje ostre wzw typu B, przewlekłe wzw typu B, pozapalną marskość i pierwotnego raka wątroby w przebiegu infekcji HBV. 7. Student zna i interpretuje wyniki badań serologicznych u pacjenta z infekcją HBV (antygen HBs i HBe Ag oraz przeciwciała anty-hbc IgM i IgG, anty-hbc total, anty-hbe, anty-hbs). 8. Student zna schemat diagnostyki laboratoryjnej zakażenia HBV (badania serologiczne, HBV-DNA, genotyp HBV). Zna badania niezbędne do oceny

5 zaawansowania włóknienia w wątrobie (biopsja wątroby- wskazania, FibroScan, Fibrotest). 9. Zna fazy zakażenia HBV (faza tolerancji immunologicznej, faza immunologicznej eliminacji, faza niskiej replikacji, faza przewlekłego zakażenia anty-hbe+ i faza zakażenia utajonego). 10. Student zna panel badań dodatkowych niezbędnych w ocenie funkcji i wydolności wątroby u pacjenta zakażonego HBV (parametry układu krzepnięcia, morfologia krwi, badania biochemiczne, m.i. stężenie albuminy i bilirubiny we krwi). 11. Student zna genotypy HBV. 12. Student zna cele i kryteria kwalifikacji do terapii przeciwwirusowej w zakażeniu HBV (wiremia HBV DNA, aktywność ALT i zmiany histologiczne w wątrobie z oceną stopnia włóknienia). 13. Student zna leki aktywne wobec HBV (interferon, analogi nukleozydowe i nukleotydowe entekawir, lamiwudyna, adefowir, tenofowir) oraz podstawowe schematy leczenia (przewidywany czas terapii, efekty terapii, czynniki predykcyjne, zasady zmiany leku przeciwwirusowego). 14. Zna problematykę lekooporności w terapii HBV. 15. Student zna przeciwwskazania i objawy uboczne leków przeciwwirusowych aktywnych wobec HBV. 16. Student zna zasady monitorowania chorych zakażonych HBV, którzy nie spełniają kryteriów włączenia do terapii przeciwwirusowej. 1. Student potrafi prawidłowo zebrać wywiad epidemiologiczny oraz chorobowy u pacjenta z podejrzeniem/rozpoznaniem infekcji HBV. 2. W oparciu o wyniki badań i wywiad chorobowy student rozpoznaje ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B, przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i pozapalną marskość wątroby HBV. 3. Z uwagi na ryzyko rozwoju HCC student właściwie monitoruje pacjenta (zleca i interpretuje badania obrazowe wątroby oraz AFP). W przypadku podejrzenia rozwoju HCC zleca dodatkowe badania. 4. Student umie interpretować wyniki badań serologicznych w zakażeniu HBV na podstawie obecności antygenów i przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom wirusa.

6 5. Student potrafi w oparciu o aktualne wytyczne zakwalifikować pacjenta do terapii przeciwwirusowej. Zna cele terapii przeciwwirusowej. 6. Zna zasady monitorowania chorych z infekcją HBV w trakcie terapii przeciwwirusowej, ocenia efekty terapii, monitoruje poziom HBV-DNA, rozpoznaje wykładniki lekooporności (przełom wirusologiczny), podejmuje decyzję o zmianie terapii. 7. Student umie zakwalifikować pacjenta z marskością wątroby w przebiegu infekcji HBV do transplantacji wątroby (zna i interpretuje wyniki punktowe w skali MELD i Child-Plugh). 8. Student umie zalecić szczepienie przeciwko WZW B i/lub podanie immunoglobuliny HBIG w zależności od sytuacji klinicznej. IV. Pacjent z objawami zespołu mononukleozowego Cel: Celem zajęć jest nabycie wiedzy oraz umiejętności dotyczących definicji, obrazu klinicznego oraz postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u pacjenta z objawami zespołu mononukleozowego. 1. Student zna definicję i objawy kliniczne zespołu mononukleozowego. 2. Student zna najczęstsze czynniki etiologiczne zespołu mononukleozowego (EBV, CMV, HIV, HAV, wirus różyczki, toksoplazmoza). 3. Student zna podstawowe badania laboratoryjne niezbędne u pacjenta z zespołem mononukleozowym (morfologia krwi z rozmazem, CRP, enzymy wątrobowe) 5. Student zna badania serologiczne wykonywane w diagnostyce zespołu mononukleozowego i w diagnostyce różnicowej (VCA IgM, VCA IgG, CMV IgM, CMV IgG, Toxo IgM, Toxo IgG, HIV DUO, anty-hav IgM, a-hav IgG, Rubella IgM, Rubella IgG) 6. Student zna zasady leczenia oraz monitorowania pacjenta z zespołem mononukleozowym. 7. Student zna możliwe powikłania u chorego z zespołem mononukleozowym.

7 1. Student potrafi prawidłowo zebrać wywiad od pacjenta z objawami zespołu mononukloezowego. 2. Student potrafi zbadać fizykalnie pacjenta z objawami zespołu mononukleozowego (m. in. badanie gardła, węzłów chłonnych, wątroby). 3. Student potrafi zlecić oraz zinterpretować niezbędne badania dodatkowe w diagnostyce różnicowej zespołu mononukleozowego. 4. Student zleca i interpretuje badania serologiczne niezbędne w diagnostyce różnicowej zespołu mononukleozowego i w oparciu o uzyskane wyniki ustala czynnik etiologiczny zespołu mononukleozowego. 4. Student potrafi zlecić odpowiednie leczenie uwzględniając etiologię zespołu mononukleozowego. Zna rokowanie i możliwe komplikacje. V. Pacjent z limfadenopatią CEL: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z zasadami diagnostyki różnicowej u pacjenta z limfadenopatią miejscową i uogólnioną. 1. Student zna definicję limfadenopatii. 2. Student zna budowę oraz funkcje węzłów chłonnych. 3. Student zna główne aspekty patogenezy powiększenia węzłów chłonnych (wzrost liczby limfocytów i makrofagów w odpowiedzi na obce antygeny; proliferacja in situ nieprawidłowych limfocytów (chłoniaki); naciek struktur węzłowych przez komórki nowotworowe (przerzuty); naciek przez makrofagi wypełnionych złogami metabolitów (choroby spichrzeniowe). 4. Student zna etapy diagnostyki różnicowej limfadenopatii (znajomość cech węzła odczynowego zapalnego oraz rozrostowego ), znajomość chorób infekcyjnych przebiegających z limfadenopatią (mononukleoza zakaźna, cytomegalia, toksoplazmoza węzłowa, infekcja HIV), znajomość obrazu ultrasonograficznego węzłów odczynowych (zapalnych) i węzłów chłonnych w chorobach nowotworowych).

8 5. Student potrafi zlecić podstawowe badania dodatkowe, niezbędne w dalszej diagnostyce limfadenopatii. 6. Student zna badania serologiczne niezbędne w diagnostyce u chorych z limfadenopatią ( a- VCA IgM, a-vca IgG, a-cmv IgM, a-cmv IgG, Toxo IgM, Toxo IgG, a-hiv, rubella IgM). 7.Student zna główne przyczyny miejscowej ( 3 regionów węzłowych) vs. uogólnionej ( > 3 regionów węzłowych) limfadenopatii. 8. Student zna główne czynniki infekcyjne wywołujące limfadenopatię - bakteryjne (gruźlica, kiła, zakażenia gronkowcowe, paciorkowcowe, bruceloza, tularemia, błonica, trąd, choroba kociego pazura, chlamydie) - wirusowe ( EBV, CMV, HIV, HSV, VZV, różyczka, odra, adenowirusy) - pierwotniakowe (toksoplazmoza) - grzybicze m. in. histoplazmoza 9. Student zna nieinfekcyjne stany chorobowe przebiegające z limfadenopatią, istotne w diagnostyce różnicowej (m. in. choroby o podłożu immunologicznym, nadwrażliwość na leki, choroby rozrostowe, nadczynność tarczycy, sarkoidoza, choroba Castlemana, choroba Kawasaki). 10. Student zna postępowanie diagnostyczne u pacjenta z limfadenopatią w warunkach ambulatoryjnych (badania dodatkowe, badania serologiczne). 11. Student zna wskazania do badania histopatologicznego węzłów chłonnych. 1. Student potrafi prawidłowo zebrać wywiad lekarski u pacjenta z limfadenopatią. 2. Student potrafi zbadać fizykalnie podstawowe grup y węzłów chłonnych oraz ocenić ich wielkość, konsystencję, tkliwość, przesuwalności względem podłoża, ucieplenie. 3. Student potrafi opisać i scharakteryzować grupy węzłów chłonnych w oparciu o badanie fizykalne.

9 4. Student potrafi prawidłowo zinterpretować zlecone wyniki badań podstawowych i serologicznych (m. in. diagnostyka zakażenia EBV, CMV, HIV, TOXO). VI. Wybrane choroby przenoszone przez kleszcze (Borelioza z Lyme) Cel: Przekazanie wiedzy oraz nabycie umiejętności z zakresu symptomatologii,zasad diagnostyki i leczenia boreliozy z Lyme na podstawie obowiązujących rekomendacji. 1. Student zna aktualne dane epidemiologiczne dotyczące zachorowań na Boreliozę z Lyme (na świecie i w Polsce z uwzględnieniem miejsc o największej zapadalności). 2. Student zna czynnik etiologiczny wywołujący Boreliozę z Lyme (Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia afzeli). 3. Student zna etiopatogenezę zakażenia Borrelia spp. 4. Student zna okresy kliniczne Boreliozy z Lyme. 5. Student zna obraz kliniczny zmian skórnych w przebiegu Boreliozy z Lyme. a. Zna cechy morfologiczne, symptomatologię oraz czas wystąpienia rumienia wędrującego (EM) po zakażeniu Borrellia spp. b. Zna symptomatologię chłoniaka limfocytowego skóry. c. Zna symptomatologię przewlekłego zanikowego zapalenia skóry. 6. Student zna objawy kliniczne Boreliozy z Lyme. 7. Student zna podstawowe zasady diagnostyki serologicznej Boreliozy z Lyme (badania serologiczne ELISA Borrelia IgM, IgG, testy Western BLOT). 8. Student zna kryteria rozpoznania Boreliozy z Lyme na podstawie obrazu klinicznego i/lub wyników badań serologicznych. 9. Studenta zna zasady leczenia różnych postaci Boreliozy z Lyme uwzględniając rodzaj leku, postać leku i czas trwania terapii. 10. Student zna zasady profilaktyki nieswoistej zakażenia Borrelia spp. oraz wskazania do stosowania profilaktyki poekspozycyjnej (mnogie pokłucia przez kleszcze podczas pobytu w rejonie endemicznym osoby dorosłej pochodzącej spoza tego terenu) 1. Student potrafi rozpoznać objawy skórne Boreliozy z Lyme ( rumień wędrujący, chłoniak limfocytowy skóry, przewlekłe zanikowe zapalenie skóry).

10 2. Student potrafi na podstawie przeprowadzonego wywiadu i badania fizykalnego rozpoznać objawy neurologiczne, kardiologiczne lub stawowe w przebiegu Boreliozy z Lyme. 3. Student potrafi zlecić badania serologiczne (ELISA i Western-BLOT) w odpowiednim czasie po ekspozycji ( po ukąszeniu przez kleszcza). 4. Student potrafi prawidłowo zinterpretować wyniki badań serologicznych, a także rozpoznać lub wykluczyć Boreliozę z Lyme. 6. Student potrafi rozpoznać wczesne i późne stadia Boreliozy z Lyme na podstawie obrazu klinicznego i wyników badań serologicznych. 7. Student zna zasady leczenia pacjentów z Boreliozą zgodne z obowiązującymi rekomendacjami (ze szczególnym uwzględnieniem czasu trwania terapii). VII. Choroba związana z zakażeniem Clostridium difficile (CZCD) Cel: Przekazanie wiedzy i umiejętności z zakresu etiologii, epidemiologii, objawów klinicznych oraz diagnostyki i leczenia choroby związanej z zakażeniem Clostridium difficile. 1. Student zna etiologię i patogenezę zapalenia jelit w przebiegu zakażenia Clostridium difficile 2. Student zna rezerwuary i drogi szerzenia bakterii Clostridium difficile. 3. Student zna najważniejsze czynniki ryzyka wystąpienia zakażenia Clostridium difficile. 4. Student zna antybiotyki, których stosowanie stwarza ryzyko wystąpienia infekcji Clostridium difficile. 5. Student zna obraz i przebieg kliniczny zakażenia Clostridium difficile. 6. Student zna badania laboratoryjnych, które należy zlecić u chorego z zakażeniem Clostridium difficile oraz potrafi je interpretować. 7. Student zna zmiany patologiczne w obrazie endoskopowym jelita grubego w rzekomobłoniastym zapaleniu jelita. 8. Student zna zasady diagnostyki mikrobiologicznej (wykrywanie toksyny A/B Clostridium difficile w kale, wykrywanie antygenu dehydrogenazy glutaminianowej w kale, posiew kału na obecność Clostridium difficile).

11 9. Student zna zasady leczenia w zakażeniu Clostridium difficile ( leczenie objawowe i właściwa antybiotykoterapia). 10. Student zna leki wykazujące aktywność wobec Clostridium difficile. 11. Student zna zasady monitorowania pacjentów z zakażeniem Clostridium difficile. 12. Student zna możliwe powikłania zakażenia Clostridium difficile (megacolon toxicum, niedrożność porażenna, perforacja okrężnicy i zapalenie otrzewnej, obrzęki uogólnione). 13. Student zna zasady zapobiegania infekcjom Clostridium difficile. 1. Student potrafi na podstawie wywiadu uwzględnić w diagnostyce różnicowej u pacjenta z biegunką zakażenie Clostridium difficile. 2. Student potrafi na podstawie badania fizykalnego ocenić stan nawodnienia i niedoborów białkowych u pacjenta z biegunką w przebiegu infekcji Clostridium difficile. 3. Student potrafi zlecić odpowiednie badania mikrobiologiczne niezbędne do potwierdzenia infekcji Clostridium difficile. 4. Student potrafi zinterpretować wyniki badań wykrywających toksyny A/B Clostrium difficile w kale oraz antygen dehydrogenazy glutaminianowej (GDH). 5. Student potrafi zlecić odpowiednią antybiotykoterapię w zakażeniu Clostridium difficile, uwzględniając ciężkość przebiegu choroby oraz wywiad dotyczący wcześniejszych epizodów zakażenia. 6. Student potrafi rozpoznać powikłania infekcji Clostridium difficile. VIII. Tężec i zatrucie jadem kiełbasianym- symptomatologia, diagnostyka i leczenie Cel: Przekazanie wiedzy oraz nabycie umiejętności z zakresu symptomatologii, zasad diagnostyki i leczenia tężca i zatrucia jadem kiełbasianym. 1. Student zna czynnik etiologiczny wywołujący tężec oraz podstawowy patomechanizm działania neurotoksyny produkowanej przez Clostridium tetani.

12 2. Student zna rezerwuary i podstawowe drogi zakażenia Clostridium tetani. 3. Student zna czynniki ryzyka zakażenia Clostriudm tetani uwzględniając rodzaj ekspozycji. 4. Student zna okres wylęgania tężca. 5. Student zna główne objawy kliniczne tężca (objawy wzmożonego napięcia mięśni, rozpoznaje objawy aury tężcowej, objawy okresu przedprężeniowego, prężenia i objawy związane z pobudzeniem układu współczulnego). 6. Student zna kryteria ciężkości tężca (IV stopniową skalę Abletta). 7. Student zna diagnostykę różnicową tężca. 8. Student zna kryteria pozwalające rozpoznać tężec. 9. Student zna zasady leczenia przyczynowego tężca z wykorzystaniem ludzkiej antytoksyny (surowicy) tężcowej ( HTIG). 10. Student zna mechanizm działania ludzkiej antytoksyny tężcowej ( HTIG). 11. Student zna zasady leczenia objawowego tężca z uwzględnieniem postępowania w przypadku ciężkiej postaci tężca. 12. Student zna możliwe powikłania tężca. 13. Student zna zasady immunoprofilaktyki czynnej i biernej tężca oraz zasady nieswoistej profilaktyki poekspozycyjnej. 14. Student zna wskazania do stosowania anatoksyny przeciwtężcowej i wskazania do stosowania ludzkiej antytoksyny tężcowej( HTIG) w profilaktyce poekspozycyjnej. 15. Student zna czynnik etiologiczny zatrucia jadem kiełbasianym oraz podstawowy patomechanizm działania neurotoksyny botulinowej. 16. Student zna rezerwuary i podstawowe drogi zakażenia Clostridium botulinum. 17. Student zna okres wylęgania w zatruciu jadem kiełbasianym. 18. Student zna objawy kliniczne zatrucia jadem kiełbasianym. 19. Student zna kryteria rozpoznania zatrucia jadem kiełbasianym (według PZH). 20. Student zna diagnostykę różnicową botulizmu. 21. Student zna zasady leczenia przyczynowego botulizmu z wykorzystaniem antytoksyny przeciwbotulinowej. 22. Student zna mechanizm działania antytoksyny botulinowej. 23. Student zna zasady leczenia objawowego botulizmu z uwzględnieniem postępowania w przypadku ciężkiej postaci botulizmu. 26. Student zna możliwe powikłania zatrucia jadem kiełbasianym. 27. Student zna zasady nieswoiste zapobiegania zatruciu jadem kiełbasianym.

13 1. Student potrafi na podstawie wywiadu i badania fizykalnego w diagnostyce różnicowej uwzględnić tężec. Zna kliniczne objawy tężca. 2. Student uwzględnia w wywiadzie pytania dotyczące okoliczności zranienia, sposobu zaopatrzenia rany, profilaktyki swoistej i nieswoistej po zranieniu, daty szczepień przeciwko tężcowi. Ocenia czynniki ryzyka wystąpienia tężca. 3. Student potrafi wdrożyć odpowiednie leczenie objawowe i przyczynowe tężca. 4. Student umie ocenić stan ciężkości chorego na podstawie odpowiednich kryteriów. 5. Student potrafi wdrożyć odpowiednią formę immunoprofilaktyki na podstawie uzyskania danych z historii szczepień przeciwtężcowych oraz oceny ryzyka zakażenia uwzględniając charakter rany (wielkość, głębokość, zanieczyszczenie, obecność martwicy tkanek). 6. Student potrafi podać definicję anatoksyny przeciwtężcowej i antytoksyny przeciwtężcowej. 7. Student potrafi na podstawie wywiadu i badania fizykalnego postawić rozpoznanie zatrucia jadem kiełbasianym uwzględniając aktualne kryteria PZH. 8. Student umie ocenić stan ciężkości chorego na podstawie odpowiednich kryteriów. 9. Student potrafi wyjaśnić na czym polega biologiczny test diagnostyczny wykorzystywany w diagnostyce zatrucia jadem kiełbasianym. 10. Student potrafi wdrożyć odpowiednie leczenie objawowe i przyczynowe w zatruciu jadem kiełbasianym. 11. Student przed podaniem surowicy przeciwbotulinowej A, B, E zleca pobranie surowicy pacjenta- do wykonania próby biologicznej oraz zleca wykonanie próby uczuleniowej. 12. Student umie monitorować stanu ogólny chorego na botulizm. 13. Student umie różnicować zatrucie jadem kiełbasianym z innymi jednostkami chorobowymi na podstawie wywiadu i obrazu klinicznego. IX. Zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) Cel : Przekazanie wiedzy i nabycie umiejętności w zakresie epidemiologii, etiopatogenezy i kliniki (symptomatologia, diagnostyka i leczenie) zakażenia HIV/AIDS.

14 1. Student zna podstawowe dane epidemiologiczne dotyczące zakażenia HIV ( ilość osób zakażonych HIV w Polsce i na świecie). 2. Student zna drogi przenoszenia zakażenia HIV ( zachowania ryzykowne). 3. Student zna zasady testowania w kierunku zakażenia HIV zgodne z zalecenia PTN AIDS (testy ELISA- HIV DUO, Western Blot). 4. Zna zasady diagnostyki u pacjentów z rozpoznanym zakażeniem HIV (zleca właściwe badania immunologicznej i wirusologiczne). 5. Student zna testy genetyczne stosowane w diagnostyce zakażenia HIV. 6. Student zna symptomatologię wczesnej fazy zakażenia HIV (objawy kliniczne ostrej choroby retrowirusowej). 7. Student zna symptomatologię później fazy zakażenia HIV. 8. Student zna definicje AIDS. 9. Student zna najczęstsze choroby wskaźnikowe u zakażonych HIV w praktyce klinicznej. 10. Student zna podstawy farmakogenetyki w praktyce klinicznej zakażenia HIV. 11. Student potrafi wymienić główne grupy leków antyretrowirusowych oraz zna zasady ich kojarzenia. 12. Student zna podstawowe zasady monitorowania i leczenia antyretrowirusowego. 13. Student zna podstawowe zasady postępowania poekspozycyjnego na zakażenie HIV. 14. Student zna zalecane schematy stosowania leków antyretrowirusowych w profilaktyce poekspozycyjnej. 15. Student zna czas trwania profilaktyki antyretrowirusowej po ekspozycji na HIV. 16. Student zna działania niepożądane leków antyretowirusowych stosowanych w profilaktyce poekspozycyjnej. 1. Student umie zebrać wywiad z pacjentem po ekspozycji na zakażenie HIV (oraz z pacjentem zakażonym HIV). 2. Student umie ocenić czynniki ryzyka zakażenia HIV.

15 3. Student potrafi zlecić badania diagnostyczne w kierunku zakazania HIV (HIV DUO, Western Blot). 4. Student potrafi prawidłowo zinterpretować wyniki badań serologicznych, immunologicznych i wirusologicznych u pacjenta zakażonego HIV. 5. Student potrafi zdiagnozować na podstawie wywiadu i obrazu klinicznego najczęstsze choroby wskaźnikowe w AIDS. 6. Student umie zlecić leki antyretrowirusowe w ramach profilaktyki poekspozycyjnej i zna czas trwania chemioprofilaktyki. 7. Student rozpoznaje objawy niepożądanych działania leków antyretrowirusowych stosowanych w profilaktyce poekspozycyjnej. X. Malaria-podstawowe zasady profilaktyki, diagnostyki i terapii. Cel: Przekazanie wiedzy i umiejętności z zakresu profilaktyki przeciwmalarycznej u osób podróżujących na tereny, gdzie choroba występuje endemicznie, podstawowych zasad diagnostyki u pacjenta z podejrzeniem malarii oraz schematów terapeutycznych u chorego z rozpoznaną malarią. 1. Student zna czynniki etiologiczne wywołujące malarię( 5 gatunków pierwotniaków z rodzaju Plasmodium: Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae, Plasmodium falciparum, Plasmodium knowlesi). 2. Student zna podstawowe dane epidemiologiczne dotyczące malarii oraz zna obszary endemicznego występowania malarii. 3. Student zna drogi przenoszenia malarii oraz rezerwuar zarodźców. 4. Student zna objawy malarii ze szczególnym uwzględnieniem klinicznych i laboratoryjnych wykładników ciężkości choroby. 5. Student zna podstawowe zasady profilaktyki nieswoistej i swoistej malarii ze znajomością leków stosowanych w chemioprofilaktyce (schematy dawkowania).

16 6. Student zna zasady diagnostyki malarii (znajomość i interpretacja testów diagnostycznych stosowanych w rozpoznaniu malarii). 7. Student zna podstawy diagnostyka różnicowej malarii ze szczególnym uwzględnieniem zasad postępowania u pacjenta gorączkującego po powrocie z tropików. 8. Student zna leki stosowane w przerywaniu napadu malarycznego i w leczeniu przyczynowym malarii (znajomość leków aktywnych wobec różnych gatunków zarodźców, czas trwania terapii, najczęstsze działania niepożądane). 9. Student zna zasady monitorowania pacjenta z rozpoznaną malarią. 10. Student zna najczęstsze powikłania malarii. 1. W oparciu o właściwie przeprowadzony wywiad student potrafi uwzględnić malarię w diagnostyce różnicowej u pacjenta powracającego z tropików. 2. Student potrafi prawidłowo zbadać pacjenta z malarią uwzględniając najczęstsze nieprawidłowości w badaniu fizykalnym. 3. Student umie rozpoznać ciężką postać malarii na podstawie wykładników laboratoryjnych i klinicznych. 4. Student umie zlecić i zinterpretować podstawowe badania laboratoryjne niezbędne w diagnostyce malarii. 5. Student umie zlecić chemioprofilaktykę malarii zgodnie z rekomendacjami, uwzględniając teren endemiczny, w którym przebywać będzie pacjent. 6. Student potrafi leczyć pacjenta z malarią zgodnie z obowiązującymi zasadami. XI. Podstawowe zasady diagnostyki różnicowej u pacjenta z podejrzeniem infekcyjnej choroby wątroby interpretacja wyników badań. Cel: Przekazanie wiedzy oraz nabycie umiejętności z zakresu diagnostyki różnicowej u pacjenta z podejrzeniem infekcyjnej choroby wątroby. Znajomość czynników etiologicznych oraz interpretacja badań diagnostycznych niezbędnych w ustaleniu etiologii choroby.

17 1. Student zna etiologię chorób infekcyjnych wątroby wywołanych przez: - wirusy pierwotnie hepatotropowe: HBV, HCV, HAV, HEV - wirusy wtórnie hepatotropowe: EBV, CMV, HSV, VZV, wirusy Coxsackie B, adenowirusy, wirus świnki, czy wirus różyczki - choroby pasożytnicze wątroby 2. Student zna symptomatologię chorób wątroby oraz interpretuje wyniki podstawowych badań laboratoryjnych niezbędnych w rozpoznaniu chorób wątroby (m. in. interpretuje wyniki badań biochemicznych: ALT, AST, GGTP, ALP, stężenie bilirubiny, poziom białka całkowitego i albuminy, parametry układu krzepnięcia). 3. Student zna zasady diagnostyki różnicowej u pacjenta z żółtaczką (odpowiednio definiuje żółtaczkę, przeprowadza diagnostykę różnicową z uwzględnieniem czynników infekcyjnych i nieinfekcyjnych (m. in. alkoholowe zapalenie/marskość wątroby, HCC, choroby autoimmunologiczne wątroby, kamica żółciowa, choroby metaboliczne). 8. Student zna zasady różnicowania ostrego i przewlekłego WZW B na podstawie badań serologicznych, biochemicznych, wywiadu epidemiologicznego i przebiegu choroby. 9. Student zna cele i zasady terapii przeciwwirusowej u pacjentów z zapaleniem wątroby o etiologii HBV. 10. Student zna kliniczne postaci i następstwa infekcji HCV (zna kryteria rozpoznania ostrego wzw typu C, przewlekłego zapalenia wątroby typu C, HCC, marskości pozapalnej wątroby w następstwie infekcji HCV). 11. Student zna zna pozawątrobowe manifestacje zakażenia HCV. 12. Student zna zasady kwalifikacji pacjenta z zakażeniem HCV do terapii przeciwwirusowej, zna stosowane leki i schematy ich stosowania ze znajomością możliwych działań niepożądanych.

18 13. Student zna zasady leczenia objawowego u pacjentów z niewydolnością wątroby. 14. Student zna zasady kwalifikacji pacjentów do przeszczepu wątroby (zna skalę MELD, Child-Plaugh). 1. Student umie przeprowadzić badanie podmiotowe. 2. Student potrafi zbadać fizykalnie pacjenta i rozpoznaje objawy chorób wątroby. 3. Student prawidłowo zleca i interpretuje parametry biochemiczne wydolności wątroby i ocenia ryzyko możliwych klinicznych następstw niewydolności wątroby ( takich jak: śpiączka wątrobowa, encefalopatia wątrobowa, skaza krwotoczna) 4. Student potrafi zlecić i zinterpretować wyniki badań niezbędnych w ustaleniu (wykluczeniu) infekcyjnej etiologii chorób wątroby. Interpretuje wyniki badań serologicznych: HBsAg, anty-hbs, anty-hbc, HBeAg, antyhbe, anty-hcv, a-hav, a-hev i wirusologicznych: HCV-RNA, HBV DNA. 5. Student potrafi zalecić dalsze postępowanie diagnostyczne u pacjenta (hospitalizacja, leczenie ambulatoryjne). 6. Student potrafi rozpoznać marskość wątroby w oparciu o obraz kliniczny i wykonane badania (właściwie interpretuje m. in. leukopenię i małopłytkowość u pacjenta z marskością wątroby). 7. Student potrafi zaplanować leczenie u pacjenta ze zdekompensowaną marskością wątroby i jej następstwami klinicznymi (właściwie leczy wodobrzusze, monitoruje i leczy chorych ze skazę krwotoczną, hipoalbuminemią, czy encefalopatią wątrobową). 8. Student potrafi monitorować chorych oraz zlecać określone badania przesiewowe w kierunku pierwotnego raka wątroby (badania obrazowe, ocena AFP). XII. Symptomatologia i leczenie pacjenta z ospą wietrzną/półpaścem Cel: Celem zajęć jest przekazanie wiedzy oraz nabycie umiejętności dotyczących znajomości czynnika etiologicznego, epidemiologii, objawów klinicznych oraz diagnostyki i leczenia zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca. 1. Student zna etiologię ospy wietrznej i półpaśca (wirus VZV). 2. Student zna klinikę ospy wietrznej: znajomość okresu wylęgania, dróg przenoszenia, objawów klinicznych oraz możliwych powikłań.

19 3. Student zna klinikę u pacjenta z półpaścem: obraz kliniczny, znajomość chorób predysponujących do wystąpienia reaktywacji zakażenia VZV. 4. Student zna kryteria diagnostyczne z ospy wietrznej/półpaśca. 5. Student zna grupy leków p/wirusowych stosowanych w terapii ospy wietrznej/półpaśca oraz kryteria ich włączenia do leczenia (wskazania do stosowania preparatów acyklowiru, znajomość możliwych działań niepożądanych). 6. Student zna podstawowe zasady dotyczące leczenia objawowego oraz farmakologicznego u chorych z ospą wietrzną/ półpaścem. 7. Student zna zasady postępowania po kontakcie ciężarnej z pacjentem chorym na ospę wietrzną lub półpasiec. Student zna wskazania do stosowania swoistej immunoglobuliny. 1. Student potrafi rozpoznać ospę wietrzną i półpasiec w oparciu o obraz kliniczny; zna lokalizację i charakter wykwitów skórnych zarówno w ospie wietrznej jaki w półpaścu. 2. Student potrafi przeprowadzić badanie fizykalne u pacjenta z podejrzeniem ospy wietrznej/połpaśca, ocenia stan ogólny chorego. 3. Student potrafi rozpoznać możliwe powikłania u chorych z infekcją VZV. 4. Student potrafi zaplanować leczenie u osób dorosłych z ospą wietrzną lub z półpaścem. 5. Student potrafi ocenić wskazania do podania swoistej immunoglobuliny po kontakcie ciężarnej z pacjentem chorym na ospę wietrzną/półpasiec. 6. XIII. Ostre zapalenie gardła Cel: Celem zajęć jest nabycie wiedzy oraz umiejętności oraz zdobycie kompetencji dotyczących zasad diagnostyki oraz postępowania terapeutycznego u chorego z ostrym zapaleniem gardła. 1. Student zna definicję ostrego zapalenia gardła/anginy. 2. Student zna główne czynniki etiologiczne ostrego zapalenia gardła/anginy. 3. Student zna diagnostykę różnicową angin uwzględniając obraz kliniczny i podstawowe badania laboratoryjne.

20 4. Student zna etapy diagnostyki zapalenia gardła oraz sposób ich przeprowadzania: -student zna zasady pobieraniu posiewu z gardła, -student zna zasady pobierania krwi na posiew, -student zna panel badań laboratoryjnych m. in.: morfologia krwi z rozmazem, CRP, PCT, Alat, Aspat, badania serologiczne (a-vca IgM, a-vca IgG, przeciwciała heterofilne EBV, a-cmv IgM, a- CMV IgG, Toxo IgM, Toxo IgG, anty-hiv). 5. Student zna choroby w przebiegu których zapalenie gardła/angina jest jednym z objawów chorobowych (płonica, błonica, mononukleoza zakaźna). 6. Student zna grupy antybiotyków i spektrum ich działania. 7. Student zna zasady empirycznego stosowania antybiotykoterapii w ostrych zapaleniach gardła. Student potrafi prawidłowo zebrać wywiad chorobowy oraz zbadać pacjenta fizykalnie, ocenia gardło, jamę ustną, potrafi posługiwać się szpatułką. 1. Student potrafi zbadać węzły chłonne: ocenia ich wielkość, lokalizację, konsystencję, bolesność, przesuwalność. 2. Student potrafi pobrać wymaz z gardła i krew na posiew. 3. Student interpretuje wyniki badań laboratoryjnych (morfologia krwi, interpretacja zmian ilościowych krwinek białych leukocytoza/leukopenia, interpretacja zmian we wzorze odsetkowym krwinek białych w rozmazie krwi- limfocytoza, granulocytoza; białko C-reaktywne-CRP, próby wątrobowe). 4. Student potrafi przeprowadzić diagnostykę różnicową w oparciu o przebieg i obraz kliniczny oraz wyniki badań dodatkowych (np. podejrzewa mononukleozę zakaźną u pacjenta z leukocytozą, limfocytozą i podwyższoną aktywnością aminotransferaz; różnicuje zmiany zapalne w gardle u chorych z chorobami hematologicznymi- białaczki, chłoniaki). 5. Student potrafi zlecić odpowiednia terapię zgodnie z obowiązującymi wytycznymi oraz potrafi zmodyfikować ją w oparciu o wyniki badań mikrobiologicznych.

21 6. Student potrafi wdrożyć postępowanie w przypadku podejrzenia ropnia okołomigdałkowego i innych powikłań anginy. XIV. Toksoplazmoza Cel: Celem zajęć jest nabycie wiedzy i umiejętności dotyczących znajomość czynnika etiologicznego, epidemiologii, objawów klinicznych oraz zasad diagnostyki i leczenia zakażeń wywołanych przez Toxoplasma gondii. 1. Student zna czynnik etiologiczny oraz cykl życiowy pierwotniaka Toxoplasma gondii. 2. Student zna epidemiologię zakażenia T. gondii m. in. drogi i źródła zakażenia, zasady profilaktyki nieswoistej. 3. Student zna objawy kliniczne toksoplazmozy nabytej i wrodzonej. 4. Student zna wpływ zakażenia T.gondii na płód (znajomość następstw infekcji w zależności od czasu trwania ciąży). 5. Student zna panel badań serologicznych m. in. przeciwciała Toxo IgM, Toxo IgG, awidność przeciwciał w klasie IgG oraz zna czas utrzymywania się p/c Toxo IgM po zakażeniu. 6. Student zna leki p/pierwotniakowe stosowane w leczeniu toksoplazmozy nabytej/toksoplazmozy ciężarnych oraz zna wskazania do ich stosowania. 7. Student zna zasady monitorowania ciąży u pacjentki z toksoplazmozą. 8. Student zna wskazania do badania płynu owodniowego u ciężarnej z toksoplazmozą. 9. Student zna wskazania do amniopunkcji. 1. Student potrafi przeprowadzić wywiad oraz badanie fizykalne u pacjentki w ciąży z podejrzeniem toksoplazmozy. 2. Student potrafi zinterpretować zlecone badania serologiczne u pacjentki w ciąży z podejrzeniem toksoplazmozy. 3. Student potrafi zinterpretować pozytywny wynik przeciwciał Toxo IgG jako marker przebytego zakażenia. 4. Student potrafi wdrożyć leczenie w przypadku toksoplazmozy nabytej.

22 5. Student potrafi wdrożyć leczenie u ciężarnej z podejrzeniem/rozpoznaniem toksoplazmozy.