Informacja. o działalności Poradni Psychoonkologicznej Powiatowego Centrum Zdrowia w Kamiennej Górze. w okresie styczeń 2012 maj 2013

Transkrypt

1 Kamienna Góra, 15 maja 2013 Informacja o działalności Poradni Psychoonkologicznej Powiatowego Centrum Zdrowia w Kamiennej Górze w okresie styczeń 2012 maj 2013 Wstęp Jestem pewien, że stres jest zasadniczym czynnikiem chorobotwórczym. Cierpienie nas zabija. / / Wiemy o tym, że uczucia mogą nas uzdrawiać i zabijać. Wiemy o tym od tysiąca lat. Dr O.Carl Simonton, onkolog, USA Poradnia Psychoonkologiczna w Kamiennej Grze pierwsza w Polsce autorska placówka pomocy psychologicznej dla osób chorych na nowotwory złośliwe i ich bliskich, została otwarta 26 września 2008r. podczas I Konferencji Psychoonkologicznej. Projekt Poradnia Psychoonkologiczna zaakceptował i decyzję o jej utworzeniu Poradni podjął ówczesny Starosta Kamiennogórski Pan Leszek Jaśnikowski w porozumieniu z Prezesem Zarządu Powiatowego Centrum Zdrowia Panem Wiktorem Królem. Poradnia została wpisana w strukturę organizacyjną Powiatowego Centrum Zdrowia; realizacja zadań programowych jest finansowana ze środków własnych Spółki. 1

2 Przesłanie Diagnoza: to rak zakleszcza człowieczą zdolność racjonalnego pojmowania świata, pustoszy umysł i z zimną bezwzględnością stawia znak stop. Porządek dnia, plany, codzienność i odświętność, poczucie sensu czy zwątpienia, świadomość bycia sprawczym lub zarządzanym wszystko to, czemu dotąd nadawane było znaczenie rozpada się w sekundach, traci wartość. Psychika podsuwa czarny scenariusz przyszłych zdarzeń: Nie wyzdrowieję, lekarze kłamią na pewno jest gorzej, niż mówią; wszystko na nic, umrę wkrótce przerażenie, lęk, rozpacz paraliżują ciało i jaźń. W głowie zderzają się dwa pytania: Dlaczego właśnie ja? i Za co ta kara? W Poradni Psychoonkologicznej w Kamiennej Górze, w której pacjenci i ich bliscy otrzymują niezbędną w chorobie nowotworowej pomoc psychologiczną i wsparcie, nie szukamy odpowiedzi na te pytania. Z osobami z diagnozą onkologiczną próbujemy popatrzeć na raka z innej, niż dotąd, perspektywy. Odkrywamy, że to nie wyrok ani kara, lecz trudne doświadczenie, które z jednej strony przewraca dotychczasowe życie do góry nogami, z drugiej pozwala lepiej poznać siebie, swoje potrzeby i (nareszcie!) skupić się na ich spełnianiu; odbudować nadzieję i wiarę w sens życia i w możliwość wyzdrowienia; poprawić relacje z bliskimi. Przekonać się, że każda godzina dobrze przeżyta wpływa pozytywnie na samopoczucie, wypierając poza linię horyzontu czarne myśli i wzmacniając system obronny organizmu. Misja Poradni 1. niesienie profesjonalnej pomocy psychologicznej osobom chorym na nowotwory złośliwe (także inne, zagrażające życiu choroby) i ich bliskim, w celu: poprawy jakości życia pacjentów i osób wspierających poprzez lepsze radzenie sobie ze skutkami stresu choroby wzmacniania struktur obronnych organizmu poprzez odzyskanie nadziei i wiary w możliwość wyzdrowienia wzrostu zaangażowania chorego w proces leczenia poprawy jego komunikacji z otoczeniem 2. włączanie się w lokalne programy profilaktyki nowotworowej 2

3 3. edukacja personelu medycznego w zakresie komunikacji z pacjentem oraz w zakresie przeciwdziałania negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy i wypaleniu zawodowemu. Za jedno z najważniejszych zadań przyjęto także podnoszenie poziomu świadomości społeczeństwa w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych. I Podstawy programowe Poradni Psychoonkologicznej Od tysiącleci wiadomo, że człowiek jest jednością psychofizyczną, w której psychika, umysł, sfera duchowa i ciało (organizm) warunkują wzajemnie swoje funkcjonowanie. Nasze myśli (systemy przekonań, postawa życiowa) wywołują pozytywne lub negatywne w skutkach stany emocjonalne, które na poziomie organizmu wyrażają się w dobrym, zbyt niskim lub zbyt wysokim poziomem aktywności układu immunologicznego. Zmniejszona aktywność prowadzi do osłabienia odporności organizmu, a w konsekwencji obniżenia poziomu jakości życia i chorób, z nowotworowymi włącznie; nadaktywność skutkuje chorobami autoimmunologicznymi. Dzięki odkryciom psychoneuroimmunologii, w medycynie akademickiej świata zachodniego notuje się w ostatnich latach zwrot ku holistycznemu podejściu do pacjenta. Za jedną z najważniejszych przyczyn chorób psychosomatycznych (około 80% wszystkich chorób) psychoneuroimmunologia uznaje długotrwały stres (dystres) jako czynnik odpowiedzialny za obniżanie się poziomu odporności organizmu. Zależność między myślami, emocjami a stanem zdrowia lub stanem choroby; zdolność człowieka do wpływania na własny umysł, aby myślał zdrowo stała się podstawą jednej z najbardziej skutecznych procedur 3

4 psychoterapeutycznych, wspomagających proces konwencjonalnego leczenia onkologicznego, zwaną Metodą Simontona. W wielu krajach, szczególnie w USA, Europie Zachodniej czy Japonii stanowi ona standard w leczeniu chorób nowotworowych. Terapia simontonowska opiera się na tezie, że w psychice tkwią nieograniczone siły, niezbędne w procesie zdrowienia, i że dotarcie do tego potencjału w sytuacji choroby nowotworowej (ale i każdej innej) możliwe jest poprzez zmianę dotychczasowego niezdrowego dla człowieka systemu przekonań na przekonania dla niego zdrowe. To one są źródłem pozytywnych emocji i uczuć, które z kolei wzmacniają system immunologiczny i utrzymują go na optymalnym dla człowieka poziomie. 1. Założenia terapii simontonowskiej organizm ma naturalną zdolność do pokonania raka, umysł jest zdolny do uaktywnienia procesu samoleczenia, rak jest chorobą związaną z psychologicznymi predyspozycjami człowieka, choroba nowotworowa nie jest karą, lecz sygnałem potrzeby zmiany (w myśleniu, w relacjach, w emocjonalnym stosunku do siebie, do innych), psychologiczne podłoże raka to długotrwały stres, głęboki lęk i duchowa pustka, funkcjonowanie systemu odpornościowego uzależnione jest w dużej mierze od doświadczanych emocji i uczuć, których źródło znajduje się w naszym umyśle; im więcej mamy zdrowych, pełnych nadziei i optymizmu przekonań, tym częściej pojawiają się w nas pozytywne stany emocjonalne; struktury odpornościowe organizmu otrzymują wówczas sygnały, że wszystko jest w porządku choroba więc nam nie zagraża, ponieważ poziom obronności jest dostatecznie wysoki, powrót do zdrowia (który jest naszym naturalnym stanem) odbywa się na drodze odczuwania radości, poczucia głębokiego spełnienia oraz sensu życia. 4

5 II Struktura organizacyjna Poradni Poradnia została wpisana w strukturę organizacyjną Powiatowego Centrum Zdrowia; realizacja zadań programowych jest finansowana ze środków własnych Spółki. Siedzibą Poradni jest pomieszczenie o pow. 24 m kw. na III piętrze budynku Starostwa, przy ul. H.Sienkiewicza 6a. Pomieszczenie nie odpowiada potrzebom Poradni, wynikających z działalności programowej utrudniona jest praca z grupą Pacjentów (jedno małe okienko, niewystarczająca powierzchnia do prowadzenia zajęć relaksacyjnych). Od marca 2010 praca Poradni odbywa się również w gabinecie psychoonkologicznym w szpitalu powiatowym. Gabinet został wyremontowany i wyposażony przez Stowarzyszenie Wspierania Psychoonkologii Życie. Kierownikiem Poradni jest certyfikowany w dziedzinie psychoonkologii terapeuta, z uprawnieniami do udzielania pomocy psychologicznej, z ponad 10-letnim doświadczeniem w pracy terapeutycznej z osobami z diagnozą onkologiczną i ich bliskimi. Praca administracyjna wykonywana jest przez stażystkę. Mieszkańcy Kamiennej Góry i powiatu kamiennogórskiego osoby z diagnozą onkologiczną i ich bliscy korzystają z usług Poradni nieodpłatnie; osoby spoza terenu powiatu obowiązuje cennik usług. III Podstawowe formy działalności Poradni 1. Na rzecz osób z diagnozą onkologiczną: krótkoterminowa lub długoterminowa terapia indywidualna terapia grupowa grupa wsparcia zajęcia relaksacyjne tygodniowe wyjazdowe sesje terapeutyczno rekreacyjne 5

6 porady i konsultacje udzielane drogą telefoniczną i elektroniczną 2. Na rzecz osób wspierających: terapia indywidualna porady i konsultacje udzielane drogą telefoniczną i elektroniczną 3. Na rzecz społeczeństwa lokalnego konferencje psychoonkologiczne reportaże prasowe i telewizyjne bieżąca informacja o ofercie Poradni w formie ulotek i plakatów (placówki służby zdrowia, apteki, instytucje pomocy społecznej, szkoły) 4. Na rzecz średniego personelu medycznego: szkolenia dla pielęgniarek szpitala powiatowego w zakresie radzenia sobie ze stresem, komunikacji z pacjentem oraz przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu IV Działalność Poradni w okresie styczeń 2012 maj Działalność merytoryczna A/ Pacjenci i osoby wspierające W terapii indywidualnej uczestniczyło 65 osób: 57 osób z diagnozą onkologiczną oraz 8 osób wspierających mieszkańców miasta i powiatu kamiennogórskiego oraz innych miejscowości. Aktualnie z usług Poradni korzysta regularnie 18 osób 14 Pacjentów i 4 osoby wspierające. Są to mieszkańcy Kamiennej Góry, Gorzeszowa, Chełmska Śląskiego, Marciszowa, Ciechanowic, Czarnego Boru, Wałbrzycha, Jeleniej Góry i Ciechanowa. W grupie wsparcia połączonej z zajęciami relaksacyjnymi uczestniczyło 6 10 Pacjentów. Aktualnie, ze względu na ograniczoną powierzchnię, uczestniczy 6 osób. Odbyło się 45 spotkań grupy wsparcia. 6

7 Przeprowadzono 4 sześciodniowe sesje terapeutyczno rekreacyjne w Gospodarstwie Agroturystycznym Podkówka w Świdniku ( czerwiec, sierpień, wrzesień 2012) oraz w Gospodarstwie Agroturystycznym Pustelnik w Pustelniku (maj 2013). W czterech sesjach uczestniczyło łącznie 26 osób z diagnozą onkologiczną i ich bliskich mieszkańców naszego powiatu i osób z innych regionów Polski. 6 Pacjentów wzięło udział w sesjach trzykrotnie. Sesje były sfinansowane w części przez Uczestników i przez Stowarzyszenie Życie. (Materiały filmowe dostępne są na stronie Program każdej z sesji składał się z warsztatów terapeutycznych i psychoedukacyjnych, zajęć artystycznych (literackich, plastycznych, fotograficznych), treningów relaksacyjnych, warsztatów śmiechoterapeutycznych, gimnastyki rehabilitacyjnej). W wymienionym okresie udzielono 447 porad dotyczących radzenia sobie ze stresem w chorobie nowotworowej 87 osobom - Pacjentom Poradni i innym z terenu całej Polski drogą telefoniczną i elektroniczną. B/ Psychoedukacja, szkolenia W 2012 roku przeprowadzono 4 warsztaty szkoleniowe dla średniego personelu medycznego PCZ. Tematyka obejmowała zagadnienia komunikacji z pacjentem, przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, radzenia sobie ze stresem. W szkoleniach uczestniczyło łącznie 28 pielęgniarek. Od stycznia 2013 w miesięczniku VITA (poświęconym zagadnieniom zdrowia) co miesiąc zamieszczane są porady Kierownika Poradni Psychoonkologicznej, skierowane do osób z diagnozą onkologiczną oraz do osób pragnących zachować zdrowie. Kierownik Poradni uczestniczyła w ogólnopolskiej psychoonkologicznej sesji szkoleniowo terapeutycznej, prowadzonej przez dr Mariusza Wirgę z USA oraz w warsztatach psychoterapii systemowej w odniesieniu do osób chorych,prowadzonej przez dr Ilse Kutchera z Niemiec. 7

8 C/ Inne formy pracy Kontynuowano współpracę ze Stowarzyszeniem Wspierania Psychoonkologii Życie, z terapeutą simontonowskim w Dolnośląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu, z Powiatowym Centrum Zdrowia w Kamiennej Górze, z Powiatowym Urzędem Pracy w Kamiennej Górze. Odbyło się 27 spotkań wolontariuszek uczennic szkół gimnazjalnych i liceum ogólnokształcącego. Tematyka spotkań dotyczyła omawiania pracy wolontariuszek na oddziale dziecięcym szpitala. Superwizję pracy terapeutycznej Kierownika Poradni prowadził dr Mariusz Wirga. Stałym gościem wyjazdowych sesji terapeutyczno rekreacyjnych był Dr Kazimierz Pichlak ordynator oddziału chirurgii onkologicznej szpitala w Jeleniej Górze. Kolportaż ulotek o pracy Poradni odbywał się regularnie na terenie Kamiennej Góry i powiatu kamiennogórskiego. Informację o działalności Poradni publikowały w formie wywiadów i reportaży media lokalne (RTI, Telewizja Kamienna Góra, Telewizja Dami w Wałbrzychu) oraz centralne (Gazeta Wyborcza dodatek Duży Format oraz miesięcznik VITA). Na bieżąco umieszczane są materiały filmowe, fotograficzne i informacyjne na stronie Poradni i Stowarzyszenia Życie. Zadania zaplanowane do realizacji w 2013 Kontynuacja programu szkoleń o tematyce antystresowej i zapobiegającej wypaleniu zawodowemu dla personelu medycznego w PCZ (maj, czerwiec, październik ). Przeprowadzenie kolejnych dwóch tygodniowych sesji terapeutyczno rekreacyjnych dla osób z diagnozą onkologiczną i ich bliskich (wrzesień, październik). 8

9 Zorganizowanie (wspólnie ze Stowarzyszeniem Życie ) regionalnej konferencji psychoonkologicznej dla personelu medycznego, osób z diagnozą onkologiczną i ich rodzin, nauczycieli, wykładowców, studentów, dziennikarzy w październiku Tematem wiodącym będzie udokumentowana skuteczność stosowania procedur psychologicznych w standardowym leczeniu onkologicznym w odniesieniu do jakości życia w chorobie i długości przeżycia. Zaproszonymi gośćmi będą wybitni onkolodzy, między innymi dr Mariusz Wirga z USA. Wspólnie z dziennikarką Dorotą Mirską Królikowską z Warszawy kontynuacja prac nad książką, której bohaterami są Pacjenci Poradni Psychoonkologicznej. Kontynuacja współpracy z mediami lokalnymi w zakresie publikacji materiałów i programów o charakterze informacyjnym, dotyczącym psychoonkologii. Opracowanie: Inka Weksler Kierownik Poradni Psychoonkologicznej w PCZ w Kamiennej Górze 9

10 10

11 11